Year 9 Terminology/Word List
Year 9 Terminology/Word List
Year 9 Terminology/Word List
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Llyfryn Llyfryn Termau/Geirfa Termau/Geirfa Blwyddyn Blwyddyn 9<br />
9<br />
Mae’r llyfr geirfa wedi ei ddarparu ar eich cyfer, er mwyn eich helpu i wella safon<br />
eich gwaith ysgrifenedig ym mhob pwnc.<br />
Disgwylir i chi ddefnyddio’r llyfryn yn rheolaidd, i ddysgu geirfa a chysyniadau<br />
newydd a’u sillafu’n gywir.<br />
Gallwch hefyd gyfeirio nôl at lyfryn Y Ganolfan Iaith am gymorth ychwanegol.<br />
Mae’n bwysig bod y llyfryn gennych yn ddyddiol yn yr ysgol.<br />
Bydd Gwersi ABICH yn cefnogi y defnydd o’r llyfryn o bryd i’w gilydd.<br />
Gobeithio y byddwch yn cymeryd gofal o’r llyfryn ac yn gwerthfawrogi’r cymorth<br />
sydd ynddo.<br />
Mae pob adran yn nodi ffurf y termau allweddol yn y Gymraeg ac yn Saesneg ac<br />
weithiau fe fydd y ffurf luosog yn cael ei gynnwys.<br />
Mae Ieithoedd Modern yn cynnwys termau Almaeneg a Ffrangeg<br />
<strong>Year</strong> <strong>Year</strong> <strong>Year</strong> <strong>Year</strong> 9 99<br />
9 <strong>Terminology</strong>/<strong>Word</strong> <strong>Terminology</strong>/<strong>Word</strong> <strong>Terminology</strong>/<strong>Word</strong> <strong>Terminology</strong>/<strong>Word</strong> <strong>List</strong> <strong>List</strong> <strong>List</strong> <strong>List</strong><br />
This booklet has been produced for your use, to help you improve your written work<br />
in all subject areas.<br />
You are expected to use this book regularly, to learn and check your spelling of key<br />
terms and concepts.<br />
You may also wish to refer to the terminology booklet produced by the Language Unit<br />
for further support.<br />
This booklet should be used on a daily basis.<br />
The PSHE lessons will support the emphasis on using correct terminology.<br />
We hope that you will take care of this booklet and value the support that it can<br />
provide you when used correctly.<br />
All subject areas provide the Welsh and English terminology and some subjects<br />
include the plural terms within the word list.<br />
Modern Foreign Languages include French and German terms<br />
1
PYNCIAU<br />
Addysg Gorfforol/Physical Education 3<br />
Addysg Grefyddol/Religious Education 7<br />
Celf/Art 8<br />
Cerddoriaeth/Music 9<br />
Cymraeg/Welsh 11<br />
Daearyddiaeth/Geography 12<br />
Drama 13<br />
Gwyddoniaeth Bioleg/Biology 15<br />
Gwyddoniaeth Cemeg/Chemistry 17<br />
Gwyddoniaeth Ffiseg/Physics 18<br />
Hanes/History 20<br />
Ieithoedd Modern/Modern Languages 21<br />
Mathemateg/Mathematics 22<br />
Saesneg/English<br />
Technoleg/Technology<br />
2
Addysg Addysg Gorfforol Gorfforol Gorfforol<br />
Physical Physical Physical Physical Education Education Education Education<br />
Athletau Athletics<br />
Amserwr Time keeper<br />
Clwydi Hurdles<br />
Cystadlaethau maes Field competitions<br />
Cystadlaethau trac Track competitions<br />
Dechrau Start<br />
Dechreuwr Starter<br />
Disgen Discus<br />
Gwaywffon Javelin<br />
Hyfforddwr Coach<br />
Mabolgampwr Athlete<br />
Naid driphlyg Triple jump<br />
Naid hir Long jump<br />
Naid uchel High jump<br />
Pellter canol Middle distance<br />
Pellter hir Long distance<br />
Pwysau Shot putt<br />
Ras gyfnewid Relay race<br />
Rhagras Heat<br />
Sbrint Sprints<br />
Dawns Dance<br />
Arddangos To demonstrate<br />
Creadigol Creative<br />
Cydsymud In unison<br />
Gofod personol Personal space<br />
Gwerin Folk<br />
Patrwm Pattern<br />
Perthynas Relationship<br />
Ymestyn Stretch<br />
Ymlacio Relax<br />
Ffitrwydd Fitness<br />
Aerobig Aerobic<br />
Amser adwaith Reaction time<br />
Anaerobig Anaerobic<br />
Cardio fasgiwlar Cardio vascular<br />
Cryfder Strength<br />
Cydbwysedd Balance<br />
Cyd-drefniant Co-ordination<br />
Cyflymder Speed<br />
Cyhyrol Muscular<br />
Cynhesu Warm up<br />
Dygnwch Endurance<br />
Egni Energy<br />
Hyblygrwydd Flexibility<br />
Hydwythder Resilience<br />
Pwer Power<br />
Ystwythder Agility<br />
3
Hoci Hockey<br />
Amddiffynwraig Defender<br />
Asgell chwith Left wing<br />
Asgell dde Right wing<br />
Blaenwyr Forwards<br />
Bwli cosb Penalty bully<br />
Canolwr Centre forward<br />
Cefnwr chwith Left back<br />
Cefnwr de Right back<br />
Cornel cosb Penalty corner<br />
Cornel hir Long corner<br />
Cylch Circle<br />
Cylch saethu Striking circle<br />
Ffon/Ffyn Stick/Sticks<br />
Gôl geidwad Goal keeper<br />
Hanerwr Centre half<br />
Hanerwr chwith Left half<br />
Hanerwr de Right half<br />
Hanner ffordd Halfway<br />
Llinell gefn Back line<br />
Llinell ystlys Side line<br />
Mewnwr chwith Left inner<br />
Mewnwr de Right inner<br />
Pyst gôl Goal posts<br />
Trosedd Foul<br />
Nofio Swimming<br />
Cymysg unigol Individual medley<br />
Dull broga Breast stroke<br />
Dull cefn Back stroke<br />
Dull rhydd Front crawl<br />
Naid stradl Straddle jump<br />
Ochr Side<br />
Pili Pala Butterfly<br />
Plymio Dive<br />
Pwll Pool<br />
Ras gyfnewid Relay race<br />
Criced Cricket<br />
Bat criced Cricket bat<br />
Bowliad hyd byr Short length ball<br />
Bowliad hyd da Good length ball<br />
Bowlio dros ysgwydd Bowl over arm<br />
Bowliwr Bowler<br />
Coes o flaen wiced LBW<br />
Daliad Catch<br />
Dyfarnwr Umpire<br />
Ergyd amddiffynnol Defensive shot<br />
Maeswr Fielder<br />
Padiau criced Cricket pads<br />
4
Pelawd Over<br />
Pêl-lydan Wide ball<br />
Troellwr Spin bowler<br />
Wicedi Wickets/stumps<br />
Wicedwr Wicket keeper<br />
Y ffîn Boudary<br />
Y llain The wicket<br />
Pêl-Rwyd Netball<br />
Asgell amddiffyn Wing defence<br />
Asgell ymosod Wing attack<br />
Canolwr Centre<br />
Cylch Circle<br />
Gôl amddiffyn Goal defence<br />
Gôl geidwad Goal keeper<br />
Gôl saethwr Goal shooter<br />
Gôl ymosod Goal attack<br />
Llinell gefn Back line<br />
Llinell ochr Side line<br />
Pas frest Chest pass<br />
Pas isel Low pass<br />
Pas rydd Free pass<br />
Pas ysgwydd Shoulder pass<br />
Rhwyd Net<br />
Rhwystrad Obstruction<br />
Rhyng-gipio To intercept<br />
Safle Position<br />
Tafliad i fyny Toss up<br />
Tair troedfedd Three feet<br />
Traean A third<br />
Trydydd canol Centre third<br />
Trydydd gôl Goal third<br />
Gymnasteg Gymnastics<br />
Anghymesuredd Asymmetry<br />
Byrfraich Press up<br />
Chwarter troad Quarter turn<br />
Cylchdroi Rotate<br />
Cymesuredd Symmetry<br />
Cymorth Support<br />
Dilyniant Sequence<br />
Ehediad Flight<br />
Eisteddiad "V" "V" seat<br />
Estyniad y traed Feet extended<br />
Fflic fflac Flick flack<br />
Gofod Space<br />
Llawsafiad Handstand<br />
Llofnaid Vault<br />
Naid ar led Straddle jump<br />
Naid peic Pike jump<br />
Naid seren Star jump<br />
5
Naid twc Tuck jump<br />
Olwyn gart Cartwheel<br />
Pensafiad Headstand<br />
Pont Bridge<br />
Rôl ymlaen Forward roll<br />
Rôl yn ôl Backward roll<br />
Sbring arab Arab spring<br />
Sbring llaw Hand spring<br />
Sbring pen Head spring<br />
Siap y corff Body shape<br />
Trosben Somersault<br />
Trwyddo Through<br />
Ymestyn Stretch<br />
Ymwybyddiaeth o wagle Space awareness<br />
Yn grwn Rounded<br />
Ystwyth Agile<br />
Rygbi Rugby<br />
Asgell Wing<br />
Bachwr Hooker<br />
Blaenasgellwyr Flankers<br />
Blaenwyr Forewards<br />
Cais Try<br />
Cefnwyr Backs<br />
Cic gosb Penalty kick<br />
Dyfarnwr Referee<br />
Llimanwr Linesman<br />
Llinell Line out<br />
Olwyr Half backs<br />
Pen tynn Tight head<br />
Pen-rhydd Loose head<br />
Sgrym Scrum<br />
Trosiad Conversion<br />
Pêl-Droed Football<br />
Amddiffynwyr Defenders<br />
Asgellwr Winger<br />
Blaen ymosodwr Shooter<br />
Camochri Off-side<br />
Canol cae Mid field<br />
Cefnogwyr Supporters<br />
Cic gornel Corner kick<br />
Cornel Corner<br />
Ergyd Shot<br />
Llumanwr Linesman<br />
Rhwyd Net<br />
Ymosodwyr Attackers<br />
6
Addysg Addysg Addysg Grefy Grefyddol Grefy ddol Religious Religious Religious Religious Education Education Education Education<br />
Adfent Advent<br />
Aeddfed Mature<br />
Aelod/Aelodau Member/Members<br />
Agape – Consyrn am gyd-ddyn Agape – concern for mankind<br />
Bara a’r gwin Bread and wine<br />
Cariad Love<br />
Conffirmasiwn Confirmation<br />
Cymun Bendigaid Holy communion<br />
Cymysgu Mix<br />
Daioni Goodness<br />
Dathliadau Celebrations<br />
Dathlu Celebrate<br />
Defod Rites<br />
Defodau derbyn Rites of passage<br />
Drygioni Evil<br />
Gorchmynion Commandments<br />
Gorchuddio Cover<br />
Gorymdaith Procession<br />
Grawys Lent<br />
Gw$ yl/Gwyliau<br />
Festival/Festivals<br />
Gw$ yl y Goleuadau<br />
Festival of lights<br />
Llinyn Sanctaidd Holy Thread<br />
Nadolig Christmas<br />
Pasg Easter<br />
Perthyn Belong<br />
Rheolau Rules<br />
Rheolau Byw Rules for life<br />
Ufudd-dod Obedience<br />
ufuddhau Obey<br />
Ympryd Fast<br />
Ymprydio Fasting<br />
Ymrwymiad Dedication<br />
7
Celf Celf<br />
Art Art Art Art<br />
Llonydd Peaceful<br />
Llyfn Smooth<br />
Manwl Detailed<br />
Meddal Soft<br />
Miniog Sharp<br />
Mynegi Express<br />
Niwlog Misty<br />
Onglog Angular<br />
Pastel Light colours, chalk crayons<br />
Patrwm Pattern<br />
Patrymog Patterned<br />
Plygell Folder<br />
Portread Portrait<br />
Pwl Dull<br />
Rhamantus Romantic<br />
Rhwbiad Rubbing<br />
Siâp Shape<br />
Sensitif Sensitive<br />
Tawel Tranquil, peaceful<br />
Tirlun Landscape<br />
Tôn<br />
Tone<br />
Tri dimensiwn Three-dimension<br />
Trist Unhappy<br />
Trwm Heavy<br />
Tywyll Dark<br />
Undonog Monotonous, boring<br />
Ymchwilio Investigate<br />
Ysgafn Light<br />
8
Cerddoriaeth<br />
Cerddoriaeth Cerddoriaeth<br />
Music Music Music Music<br />
Agorawd Overture<br />
Alawon gwerin Folk songs<br />
Allwedd y bas Bass clef<br />
Allwedd y trebl Treble clef<br />
Allweddell Keyboard<br />
Allweddell electronig Electronic keyboard<br />
Amser cyffredin Common time<br />
Anadlu Breathing<br />
Arweinydd Conductor<br />
Arwydd amseriad Time signature<br />
Arwydd cywair Key signature<br />
Bagl Crook<br />
Band chwyth Wind band<br />
Band pres Brass band<br />
Beirniad Adjudicator<br />
Byrfyfyrio To improvise<br />
Cân Song<br />
Canu unsain Unison singing<br />
Cerddorfa Orchestra<br />
Cerddorfa linynnol String orchestra<br />
Cerddoriaeth gefndir Background music<br />
Clasurol Classical<br />
Clyweliad Audition<br />
Coesau Stems<br />
Corsen/brwynen Reed<br />
Croes/acen Syncopation<br />
Crosiet Crotchet<br />
Curiad Beat<br />
Cwafer Quaver<br />
Cyfansoddi To compose<br />
Cyfeiliant Accompaniment<br />
Cyfnodau cerdd Music eras<br />
Cyfoes Contemporary<br />
Cyfwng Interval<br />
Cymal/bwa brawddeg Phrase mark<br />
Cynghanedd/cytgord Harmony<br />
Cystadlu To compete<br />
Cytgan Chorus<br />
Cyweirnod Key<br />
Dadeni Renaissance<br />
Datganiad Recital, performance<br />
Datganiad ar y pryd Extemporisation<br />
Dawns werin Folk dance<br />
9
Deinameg Dynamic<br />
Deuawd Duet<br />
Di gyfeiliant A cappella<br />
Diweddeb Cadence<br />
Dwyran Binary<br />
Emyn dôn Hymn tune<br />
Erwydd Stave<br />
Esgyn-guriad/curiad i fyny Introductory (up) beat<br />
Ffurf Form<br />
Graddfa Scale<br />
Gwrthbwynt Counterpoint<br />
Hanner-cwafer Semi-quaver<br />
Hapnod Accidental<br />
Llafar ganu Chanting<br />
Lleiaf Minor<br />
Llinell bar Bar line<br />
Llinell estynedig Leger line<br />
Llonnod Sharp<br />
Llyfr erwydd Manuscript book<br />
Meddalnod Flat<br />
Mudydd Mute<br />
Mwyaf Major<br />
Naturiol Natural<br />
Nodyn camu Passing note<br />
Offeryn Instrument<br />
Pedwarawd Quartet<br />
Pennill Verse<br />
Pumawd Quintet<br />
Rhamantaidd Romantic<br />
Sain Sound<br />
Sgor lawn Full score<br />
Suite/cyfres o ddawnsfeydd Set of dances<br />
Tant String<br />
Tawnod Rest<br />
Teiran Ternary<br />
Telyn Harp<br />
Tonyddiaeth Intonation<br />
Traw Pitch<br />
Traws acen Syncopation<br />
Trawsgyweiriad Modulation<br />
Trefniant cerddorfaol Orchestration<br />
Triawd Trio<br />
Tympan/timpani Kettle drum<br />
Uchelseinydd Amplifier<br />
Unawd Solo<br />
Wythfed Octave<br />
10
Cymraeg Welsh Welsh Welsh Welsh<br />
Ffurfiau Forms<br />
Llythyr Letter<br />
Dyddiadur Diary<br />
Ymson Soliloquy<br />
Stori Story<br />
Erthygl Article<br />
Araith Speech<br />
Adroddiad Report<br />
Adolygiad Review<br />
Cyfweliad Interview<br />
Sgwrs/Ymgom/Deialog/Dramodig Dialogue/Drama<br />
Iaith Language<br />
Iaith Safonol Standard language<br />
Iaith Ffurfiol Formal language<br />
Iaith Anffurfiol Informal language<br />
Iaith Lafar Spoken language<br />
Tafodiaith Dialect<br />
Bratiaith / Iaith sathredig Slang<br />
Arddull Style<br />
Cyffelybiaeth (rhywbeth fel rhywbeth arall) Simile<br />
Cymhariaeth Comparison<br />
Trosiad Metaphor<br />
Ailadrodd Repetition<br />
Ansoddeiriau Adjectives<br />
Pentyrru ansoddeiriau Multiple adjectives<br />
Geiriau cyfansawdd Compound words<br />
Odl Rhyme<br />
Cyflythreniad Alliteration<br />
Cyferbyniad/Gwrthgyferbyniad Contrast<br />
Personoli Personification<br />
Delwedd Image<br />
Onomatopoeia Onomatopoeia<br />
Cynnwys Content<br />
Agoriad Opening<br />
Diweddglo Close/Ending<br />
Datblygiad Development<br />
Strwythur/Adeiladwaith Structure<br />
Trobwynt Turning point<br />
Naratif Narrative<br />
Deialog Dialogue<br />
11
Daearyddiaeth Daearyddiaeth<br />
Geography<br />
Geography<br />
Geography<br />
Geography<br />
Addasu Adapt<br />
Allyrru Emit<br />
Amsugno Absorb<br />
Ansawdd bywyd Quality of life<br />
Argae Dam<br />
Brodorion Natives<br />
Cadwriaethwr<br />
Environmentalist<br />
Cuddliw<br />
Camouflage<br />
Cyfradd geni Birth Rate<br />
Cyfradd marw Death rate<br />
Cyhydeddol Equatorial<br />
Cymudo Commute<br />
Cynaladwy Sustainable<br />
Cynaladwyedd Sustainability<br />
Cynhesu Byd Eang Global warming<br />
Defnydd crai Raw materials<br />
Digoedwigo Deforestation<br />
Dosbarthiad Distribution<br />
Dwys Dense<br />
Dwysedd Density<br />
Dyddodiad Deposition<br />
Effaith ty gwydr Greenhouse effect<br />
Erydiad Erosion<br />
Erydiad pridd Soil erosion<br />
Gorlifo Flooding<br />
Gweithred hydrolig Hydraulic action<br />
Gwreiddiau bwtres Buttress roots<br />
Hindreuliad Weathering<br />
Lleoliad Location<br />
Llystyfiant Vegetation<br />
Maestrefi Suburbs<br />
Maeth Nutrients<br />
Mudo Migrate<br />
Nendwr (Awyr grafwyr) Skyscraper<br />
Pelydrau’r haul Sun rays<br />
Pwer trydan-ddwr Hydro-electric power<br />
Rhywogaethau Species<br />
Tandorri Undercutting<br />
Tandwf Undergrowth<br />
Trawsgludo Transportation<br />
Trawsnewid demograffig Demographic transition<br />
Ymwthiol Emergent<br />
12
Drama Drama Drama<br />
Drama Drama Drama Drama<br />
Actor Actor<br />
Actores Actress<br />
Actorion Actors<br />
Awyrgylch Atmosphere<br />
Adloniant Entertainment<br />
Agwedd Attitude<br />
Byrfyfyr Improvisation<br />
Creu Create<br />
Cymeriad Character<br />
Cymeriadau Characters<br />
Cymeriadu To Create a character<br />
Cynulleidfa Audience<br />
Cynulleidfa darged Target audience<br />
Cyd-weithio Working together<br />
Cyswllt llygad Eye contact<br />
Drama Drama<br />
Defnydd o’r corff Body language<br />
Defnydd o’r llais Use of the voice<br />
Deialog Dialogue<br />
Disgrifio Describe<br />
Dramodydd Playwriter<br />
Dychymyg Imagination<br />
Golau Light<br />
Golygfa Scene<br />
Gwerthuso Evaluate<br />
Gwisgoedd Clothes<br />
Gwrthdaro Conflict<br />
Hyder Confidence<br />
Llun llonydd Still picture/Freeze frame<br />
Llwyfan Stage<br />
Llwyfan Broseniwm Proscenium Stage<br />
Llwyfan Gylch Theatre-in-the-round<br />
Llwyfan Draws Traverse Stage<br />
Mynegiant yr wyneb Facial expressions<br />
Masg Mask<br />
Meim Mime<br />
Monolog Monologue<br />
Naratif Narative<br />
Naturiolaidd Naturalism<br />
Neuadd Hall<br />
Ôl-fflachiadau Flashbacks<br />
Perfformiad Performance<br />
Perfformio Perform<br />
Perthynas Relationship<br />
Sefyllfa Situation<br />
Sgwrs Conversation<br />
Sgript Script<br />
13
Pedwerydd Wal Fourth Wall<br />
Theatr Theatre<br />
Tensiwn dramatig Dramatic Tension<br />
Tensiwn Tension<br />
Sgiliau Skills<br />
Siarad Talk<br />
Sioe Show<br />
Statws Status<br />
Symbolaidd Symbolism<br />
Symud Move<br />
Y Gadair Goch Hot-Seating<br />
14
Gwyddoniaeth Gwyddoniaeth - Bioleg Bioleg<br />
Science Science Science Science ---- Biology Biology Biology Biology<br />
Perthnasoedd bwydo Feeding relationships<br />
Addasu Adapt<br />
Adnoddau Resources<br />
Amgylchedd Environment<br />
Biomàs Biomass<br />
Bridio detholus Selective breeding<br />
Cadwyn fwyd Food chain<br />
Cenhedlaeth Generation<br />
Cigysydd Carnivore<br />
Cloroffyl Chlorophyll<br />
Cloroplast Chloroplast<br />
Cronni Accumulate<br />
Cynefin Habitat<br />
Cynhyrchydd Producer<br />
Cynnyrch Product<br />
Cystadleuaeth Competition<br />
Epil Offspring<br />
Ffotosynthesis Photosynthesis<br />
Goroesi Survive<br />
Gwe fwyd Food web<br />
Gwenwynig Toxic/poisonous<br />
Gwreiddflew Root hair cells<br />
Hollysydd Omnivore<br />
Llysysydd Herbivore<br />
Maethynnau Nutrients<br />
Nodweddion Features/characteristics<br />
Plaleiddiad Pesticide<br />
Poblogaeth Population<br />
Pyramid bwyd Food pyramid<br />
Pyramid niferoedd Pyramid of numbers<br />
Rhywogaeth Species<br />
Ysglyfaeth Prey<br />
Ysglyfaethwr Predator<br />
Ysydd Consumer<br />
Atgenhedlu Reproduction<br />
Amgylcheddol Environmental<br />
Amrywiad Variation<br />
Amrywiad amharhaol Discontinuous variation<br />
Amrywiad parhaol Continuous variation<br />
Anrhywiol Asexual<br />
Blaenlencyndod/glasoed Adolescence<br />
Bridio artiffisial Artificial breeding<br />
Bridio detholus Selective breeding<br />
Brych Placenta<br />
Cromosomau Chromosomes<br />
Cylchred fislifol Menstrual cycle<br />
Emosiynol Emotional<br />
Esblygiad Evolution<br />
15
Etifeddol Hereditary<br />
Ffisegol Physical<br />
Ffoetws Foetus<br />
Ffrwythloniad Fertilisation<br />
Genynnau Genes<br />
Mewnblaniad Implantation<br />
Mewnfridio Inbreeding<br />
Mislif Menstruation/period<br />
Mwtaniad Mutation<br />
Ofwliad Ovulation<br />
Wterws/groth Uterus/womb<br />
16
Gwyddoniaeth Gwyddoniaeth - Cemeg Cemeg Science Science Science Science ---- Chemistry Chemistry Chemistry Chemistry<br />
Adwaith Cemegol Chemical Reaction<br />
Adwaith dadleoliad Displacement Reaction<br />
Adweithedd Reactivity<br />
Alcali Alkali<br />
Anfetel Non-metal<br />
Asid Acid<br />
Asidedd Acidity<br />
Bas Base<br />
Carbonad Carbonate<br />
Cyfangiad Contraction<br />
Cyfansoddyn Compound<br />
Cymysgedd Mixture<br />
Cywasgadwy Compressible<br />
Dadelfeniad Thermol Thermal Decomposition<br />
Dadleoli Displace<br />
Dangosydd Indicator<br />
Dargludydd Thermol Thermal Conductor<br />
Dargludydd Trydanol Electrical Conductor<br />
Dwysedd Density<br />
Ehangiad Expansion<br />
Elfen Element<br />
Elfen metelaidd Metallic element<br />
Fformwla Formula<br />
Gronynnau Particles<br />
Gwasgedd nwy Gas pressure<br />
Hafaliad Geiriol <strong>Word</strong> Equation<br />
Halwyn Salt<br />
Hyblyg Flexible<br />
Hylif Liquid<br />
Metel Metal<br />
Newid Cyflwr Change State<br />
Niwtralu Neutralize<br />
Niwtraliad Neutralisation<br />
Nwy Gas<br />
Ocsid Oxide<br />
Ocsidio Oxidize<br />
Ocsidiad Oxidation<br />
Priodwedd Property<br />
Rhydwythiad Reduction<br />
Solid Solid<br />
Symbolau Cemegol Chemical Symbol<br />
Tabl Cyfnodol Periodic Table<br />
Trosglwyddiad Egni Energy Transfer<br />
Trylediad Diffusion<br />
Y gyfres actifedd Reactivity series<br />
17
Gwyddoniaeth Gwyddoniaeth - Ffiseg Ffiseg<br />
Science Science Science Science ---- Physics Physics Physics Physics<br />
Gofod, Grymoedd a Gwasgedd Space, Forces and Pressure<br />
Adlewyrchiad Reflection<br />
Arwynebedd Surface area<br />
Buanedd Speed<br />
Bydysawd Universe<br />
Cyhydedd Equator<br />
Cyhydnos Equinox<br />
Cysawd Orbit<br />
Cysgod amhur Impure shadow<br />
Cysgod pur Pure shadow<br />
Disgyrchiant Gravity<br />
Eclips Eclipse<br />
Ffrithiant Friction<br />
Galaeth Galaxy<br />
Grymoedd anghytbwys Unbalanced forces<br />
Grymoedd cytbwys Balanced forces<br />
Gwadn Grip (sole)<br />
Gwasgedd Pressure<br />
Gwrthiant aer Air resistance<br />
Gwrthrych symudol Moving object<br />
Hafaliad Equation<br />
Hemisffer Hemisphere<br />
Lloeren Satellite<br />
Llwybyr llaethog Milky way<br />
Màs Mass<br />
Moment Moment<br />
Mudiant Motion<br />
Pwysau Weight<br />
System solar Solar system<br />
Sain a Thrydan Sound and Electricity<br />
Amedr Ammeter<br />
Amledd Frequency<br />
Amrediad clywadwy Audible range<br />
Armatwr Armature<br />
Atynnu Attract<br />
Cryfder sain (sainfanedd) Loudness of sound<br />
Cyfres Series<br />
Dirgryniad Vibration<br />
Electromagneteg Electromagnetism<br />
Electromagnetig Electro magnetic<br />
Grym magnetig Magnetic force<br />
Gwactod Vacuum<br />
Gwrthiant Resistance<br />
Gwrthydd Resistor<br />
Gwrthyrru Repel<br />
Llinellau grym Lines of force<br />
Maes magnetig Magnetic field<br />
Osgled Amplitude<br />
18
Paralel Parallel<br />
Pegwn Pole<br />
Pw$ l<br />
Dim<br />
Sain Sound<br />
Sw$ n<br />
Noise<br />
Tonnau sain Sound waves<br />
Traw Pitch<br />
Tympan/pilen y glust Ear drum<br />
19
Hanes History<br />
20
Ieithoedd Modern Modern Languages<br />
CYMRAEG FRANÇAIS DEUTSCH ENGLISH<br />
Adferf Adverbe Adverb Adverb<br />
Amherffaith Imparfait Imperfekt Imperfect<br />
Amodol Conditionnel Konditional Conditional<br />
Amser y ferf Le temps du verbe Zeit Tense<br />
Ansoddair Adjectif Adjektiv Adjective<br />
Benywaidd Féminin Feminin Feminine<br />
Berf Verbe Verb Verb<br />
Berfenw Infinitif Infinitiv Infinitive<br />
Dyfodol Futur Futur Future<br />
Enw Nom Substantiv Noun<br />
Gwrywaidd Masculin Maskulin Masculine<br />
Llafar Oral Mündlich Oral<br />
Niwtr (Neutre) Neutrum Neuter<br />
Perffaith Passé composé Perfekt Perfect<br />
Presennol Présent Präsens Present<br />
Rhagenw Pronom Pronomen Pronoun<br />
Rhangymeriad<br />
gorffennol<br />
Rhangymeriad<br />
presennol<br />
Participe passé Partizip Perfekt Past participle<br />
Participe présent Partizip Präsens Present participle<br />
21
Mathemateg Mathematics<br />
Mathematics<br />
Mathematics<br />
Mathematics<br />
Pythagoras Pythagoras<br />
Hypotenws Hypotenuse<br />
Triongl Triangle<br />
Ongl sgwar Right angle<br />
Perpendicwlar Perpendicular<br />
Cyfrifo Calculate<br />
Ail isradd Square root<br />
Hiraf Longest<br />
Byraf Shortest<br />
Croeslin Diagonal<br />
Siartiau Charts<br />
Pellter Distance<br />
Milltiredd Mileage<br />
Amserlen Timetable<br />
Safle Position<br />
Algebra Algebra<br />
Term Term<br />
Mynegiant Expression<br />
Cyffredinol General<br />
Cyffredinoli Generalise<br />
Rheol Rule<br />
Patrwm Pattern<br />
Dilyniant Sequence<br />
Ehangu Expand<br />
Cromfachau Brackets<br />
Datrys Solve<br />
Hafaliad Equation<br />
Hafaliadau cydamserol Simultaneous equations<br />
Newidyn Variable<br />
Arwynebedd a chyfaint Area and volume<br />
Arwynebedd Area<br />
Perimedr Perimeter<br />
Petryal Rectangle<br />
Sgwar Square<br />
Triongl Triangle<br />
Hecsagon Hexagon<br />
Hyd Length<br />
Lled Width<br />
Uchder Height<br />
Ymyl Edge<br />
Cyfaint Volume<br />
Prism Prism<br />
Ciwboid Cuboid<br />
Croesdorriad Cross-section<br />
Dimensiwn Dimension<br />
Silindr Cylinder<br />
22
Llunio i raddfa Scale Drawing<br />
Map Map<br />
Cynllun Plan<br />
Drawing Lluniad<br />
Graddfa Scale<br />
Cymhareb Ratio<br />
Mesur Measure<br />
Helaethu Enlarge<br />
Lleihau Reduce<br />
Ffactor graddfa Scale factor<br />
Siap Shape<br />
Cyfeiriant Bearing<br />
Locws Locus<br />
Llunio Draw<br />
Ardal Region<br />
Cytbell Equidistant<br />
Perpendicwlar Perpendicular<br />
Haneru Bisect<br />
Gwreiddiol Original<br />
Anhafaleddau Inequalities<br />
Hafaliad Equation<br />
Anhafaledd Inequality<br />
Llai na Less than<br />
Mwy na Greater than<br />
Ar y mwyaf At the most<br />
O leiaf At least<br />
Cyfanrif Integer<br />
Rhif cyfan Whole number<br />
Buanedd Speed<br />
Pellter Distance<br />
Amser Time<br />
Cyflymder Velocity<br />
Buanedd cyfartalog Average speed<br />
Taith Journey<br />
Awr Hour<br />
Munud Minute<br />
Cyflymu Accelerate<br />
Arafu Decelerate<br />
Cyflymiad Acceleration<br />
Buanedd cyson Constant speed<br />
23
Indecsau Indices<br />
Gwerth Value<br />
Indecs Index<br />
Wedi ei godi Raised<br />
Wedi ei sgwario Squared<br />
Wedi ei giwbio Cubed<br />
Pwer Power<br />
Ffurf safonol Standard form<br />
Ffurf degol Decimal form<br />
Ffigur ystyrlon Significant figure<br />
Amnewid Substitute<br />
Symleiddio Simplify<br />
Trafod Data 3 Handling Data 3<br />
Diagram gwasgariad Scatter diagram<br />
Pwynt Point<br />
Cymedr Mean<br />
Plotio Plot<br />
Llinell ffit orau Line of best fit<br />
Cydberthyniad Correlation<br />
Positif Positive<br />
Negatif Negative<br />
Dosbarth moddol Modal class<br />
Dosraniad Distribution<br />
Amledd/Amlder Frequency<br />
Diagram amlder Frequency diagram<br />
Siart bar Bar chart<br />
Siart cylch Pie chart<br />
Graddfa Scale<br />
Llorweddol Horizontal<br />
Fertigol Vertical<br />
Polygon amlder Frequency polygon<br />
Canolbwynt Mid-point<br />
Dosbarth Class<br />
Terfyn Limit<br />
Cronnus Cumulative<br />
Chwartel isaf Lower quartile<br />
Chwartel uchaf Upper quartile<br />
Amrediad rhyng-chwartel Inter-quartile range<br />
Canolrif Median<br />
Arolwg Survey<br />
Holiadur Questionnaire<br />
Tuedd Bias<br />
Cwestiwn Question<br />
Sampl Sample<br />
Teg Fair<br />
Amrediad Range<br />
Tebygolrwydd Probability<br />
24
Arian Finance<br />
Bil Bill<br />
Trydan Electricity<br />
Nwy Gas<br />
Ffôn Phone<br />
Treth ar werth Value added tax<br />
Uned Unit<br />
Cyfradd cyfnewid Exchange rate<br />
Arian tramor Foreign currency<br />
Ewro Euro<br />
Doler Dollar<br />
Punt Pound<br />
Mantolen Statement<br />
Llyfr Siec Cheque Book<br />
Cyfrif Account<br />
Dyled Debt<br />
Credyd Credit<br />
25
Saesneg Saesneg<br />
English English English English<br />
Soliloquy Ymson<br />
Blank verse Mesur rhydd<br />
Colon Colon<br />
Semi-colon Gwahannod/Hanner colon<br />
Essay Traethawd<br />
Point of View Safbwynt<br />
Pronunciation Ynganiad<br />
Format/genre Ffurf<br />
Purpose Pwrpas<br />
Audience Cynulleidfa<br />
Columns Colofnau<br />
Layout Cyflwyniad/Gosodiad y testun<br />
Caption Capsiwn<br />
Jingle Jingl<br />
Quotation Dyfyniad<br />
Iambic pentameter Mesur pumban iambig<br />
Theme Thema/syniad<br />
Style Arddull<br />
Rhythm Rhythm<br />
Biography Cofiant/bywgraffiad<br />
Consonant Cytsain<br />
Vowel Llafariad<br />
Inverted commas Dyfnodau<br />
Subject Goddrych<br />
Object Gwrthrych<br />
Subordinate clause Is-gymal<br />
26
Technoleg Technoleg<br />
Technology<br />
Technology<br />
Technology<br />
Technology<br />
Adborth Feedback<br />
Allbwn Output<br />
Amlinelliad Outline<br />
Ansawdd Quality<br />
Batri Battery<br />
Bwrdd llifio Bench hook<br />
Bysell Key<br />
Cyfrifiadur Computer<br />
Deuod allyrru golau Light emitting diode<br />
Diogelwch Safety<br />
Dylunio Design<br />
Golau Light<br />
Gradd Degree<br />
Gwerthuso Evaluate<br />
Gwneud Make<br />
Labeli Label<br />
Llinell Line<br />
Lliw Colour<br />
Lliw o amgylch Surrounding colour<br />
Llorweddol Horizontal<br />
Llun gweithio Working drawing<br />
Manylion dylunio Design specification<br />
Mesur Measure<br />
Mewnbwn Input<br />
Model Model<br />
Offer diogelwch Safety equipment<br />
Offer llaw Hand equipment<br />
Ongl Angle<br />
Pensil Pencil<br />
Petryal Rectangle<br />
Pren mesur Ruler<br />
Rhaglen Programme<br />
Rheoli Control<br />
Sgwâr Square<br />
Sodro Soldering<br />
Swits Switch<br />
Syniad terfynol Final idea<br />
Syniadau Ideas<br />
Uniad Joint<br />
Wifren Wire<br />
Ymchwil Research<br />
Ymyl Border<br />
27
Technoleg Technoleg Bwyd Bwyd A A Maeth Maeth<br />
Technology Technology Technology Technology Food Food/Nutrition<br />
Food Food/Nutrition<br />
/Nutrition /Nutrition<br />
Braster Fat<br />
Byrbryd Snack<br />
Carbohydrad Carbohytrate<br />
Clorian Weighing scales<br />
Crwst Pastry<br />
Cyllell Knife<br />
Cynhwysion Ingredients<br />
Cynhwysydd Container<br />
Chwisg Whisk<br />
Desgl Dish<br />
Diogelwch Safety<br />
Fitaminau Vitamins<br />
Ffedog Apron<br />
Ffibr Fibre<br />
Ffrwythau Fruits<br />
Gratiwr Grater<br />
Grawnfwyd Cereals<br />
Hylendid Hygiene<br />
Iro To grease<br />
Llieiniau Cloths<br />
Llwy bwdin Dessert spoon<br />
Llwy de Teaspoon<br />
Llwy fwrdd Tablespoon<br />
Maethynnau Nutrients<br />
Maneg popty Oven glove<br />
Mwynau Minerals<br />
Oergell Fridge<br />
Offer Equipment<br />
Pobi To bake<br />
Popty/Ffwrn Oven<br />
Powlen gymysgu Mixing bowl<br />
Pryd/Prydau Meal/meals<br />
Rysait /Ryseitiau Recipe /Recipes<br />
Rhewgell Deepfreeze<br />
Rhidyll Sieve<br />
Rholbren Rolling pin<br />
Saig /Seigiau Dish /Dishes<br />
Styllen falu Chopping board<br />
Torrelli Cutters<br />
Tun pobi Baking tin<br />
Ysgeintwr Sifter<br />
28
Technoleg Technoleg Tecstiliau Tecstiliau<br />
Technology Technology Technology Technology Textiles Textiles Textiles Textiles<br />
Addurn Adornment/Decoration<br />
Appliqúe Appliqúe<br />
Brodwaith Embroidery<br />
Cwiltio Quilting<br />
Delwedd Image<br />
Edafedd Yarn<br />
Edau Thread<br />
Ffabrig Fabric<br />
Ffasneri Fasteners<br />
Gleiniau Beads<br />
Gwead Texture<br />
Gwnio Sewing<br />
Lwfans sêm Seam allowance<br />
Nodwydd Needle<br />
Patrwm Pattern<br />
Peiriant Gwnio Sewing Machine<br />
Pinnau Pins<br />
Pwythau Stitches<br />
Rhuban Ribbon<br />
Secwinau Sequins<br />
Sialc teiliwr Tailor’s chalk<br />
Siswrn Scissors<br />
29