national senior certificate graad 12 grade 12 - Department of ...

MARKS: 200 

TIME: 3 hours 

GRAAD 12 

NATIONAL 

SENIOR CERTIFICATE 

GRADE 12 

TOURISM 

NOVEMBER 2010 

This question paper consists of 25 pages. 

*TRSMDM* 

Copyright reserved Please turn over

Tourism 2 

NSC 

DBE/November 2010 

INSTRUCTIONS AND INFORMATION 

Read the instructions carefully before answering the questions. 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

This question paper consists of FIVE sections: SECTIONS A, B, C, D and E. 

Answer ALL the questions. 

Start EACH section on a NEW page. 

In QUESTION 6.4 round off your calculations to TWO decimal points. 

The following table is a guide to help you allocate your time according to each 

section: 

SECTION A Short Questions 

SECTION B Tourism as an Interrelated System 

SECTION C Sustainable and Responsible Tourism 

SECTION D Tourism Geography, Attractions and Travel 

Trends 

SECTION E Customer Care and Communication 

40 marks 20 minutes 






Tourism 3 

NSC 


SECTION A: SHORT QUESTIONS 

QUESTION 1 

1.1 Four options are provided as possible answers to the following questions. 

Choose the answer and write only the letter (A – D) next to the question 

number (1.1.1 – 1.1.20) in the ANSWER BOOK. 

1.1.1 South Africa's new high-speed train which transports passengers 

from OR Tambo International Airport to Pretoria and Sandton is 

called … 

A 

B 

C 

D 

the Blue Train. 

Rovos Rail. 

the Shosholoza Meyl. 

the Gautrain. 

1.1.2 The tourism industry contributes approximately 8% to the … of 

South Africa. 

A 

B 

C 

D 

revenue services (SARS) 

Tourism Enterprise Partnership (TEP) 

gross domestic product (GDP) 

Tourism Marketing South Africa (TOMSA) 

1.1.3 The Moses Mabida Stadium and the Nelson Mandela Stadium are 

located in the following provinces respectively: 

A 

B 

C 

D 

Northern Cape and Western Cape 

KwaZulu-Natal and Eastern Cape 

Gauteng and Free State 

Mpumalanga and North West 

1.1.4 The city that hosted the summit on climate change in 

December 2009 was … 

A 

B 

C 

D 

Beijing. 

Rio de Janeiro. 

Kyoto. 

Copenhagen. 

1.1.5 An accredited tourist guide is a guide who … 

A 

B 

C 

D 

has obtained a formal tourist guide qualification. 

has received tertiary education. 

who lives in and is very knowledgeable about his community. 

has obtained a formal tourist guide qualification and is 

registered to work as a tourist guide. 


Tourism 4 

NSC 


1.1.6 South African Tourism has launched this award to encourage 

excellent service delivery: 

A 

B 

C 

D 

TKZN Service Excellent Awards 

ETEYA 

Welcome Awards 

AA Awards 

1.1.7 South African Tourism, a parastatal, obtains funding for marketing 

purposes from … 

A 

B 

C 

D 

the government. 

the private sector. 

non-governmental organisations. 

A and B only 

1.1.8 The document that protects the rights of the employer and 

employees by stating the working conditions in the workplace is 

the … 

A 

B 

C 

D 

contract of employment. 

code of conduct. 

Labour Relations Act. 

Employment Equity Act. 

1.1.9 The … is common to the whole South African community and not 

specific to any one cultural or religious group. 

A 

B 

C 

D 

Reed Dance Festival 

Woodstock Festival 

Cape Town Minstrel Carnival 

Oktoberfest 

1.1.10 One of the aims of the Kyoto Protocol is to … 

A 

B 

C 

D 

reduce the emission of greenhouse gases. 

establish transfrontier conservation areas. 

involve nations in sustainable development. 

All the above-mentioned 


Tourism 5 

NSC 


1.1.11 The motto, !ke e: /xarra //ke, that appears on the National Coat of 

Arms is written in … 

A 

B 

C 

D 

Khoisan. 

Afrikaans. 

isiZulu. 

Setswana. 

1.1.12 This province is home to a small population of the Nama people 

who still practise the old way of sheep and goat herding: 

A 

B 

C 

D 

Gauteng 

Limpopo 

North West 

Northern Cape 

1.1.13 Mutuku (fermented maize porridge) and tshidzimba (beans and 

peanuts) that are cooked together, is the traditional food of the ... 

people predominantly found in Limpopo. 

A 

B 

C 

D 

Venda 

Ndebele 

Tswana 

Swazi 

1.1.14 The line of longitude from which all time zones are calculated, is 

called the … 

A 

B 

C 

D 

DST. 

IDL. 

UTC. 

SAST. 

1.1.15 Telephone etiquette provides guidelines on how to … 

A 

B 

C 

D 

answer the telephone. 

place callers on hold. 

transfer a call. 



Tourism 6 

NSC 


1.1.16 In team work the person responsible for documenting the group 

activities, is called the … 

A 

B 

C 

D 

leader. 

gatekeeper. 

scribe. 

clarifier. 

1.1.17 When a tourist flies eastwards from OR Tambo International Airport 

(+2) and passes the International Date Line (+12), the tourist has 

flown over … time zones. 

A 

B 

C 

D 

6 

10 

12 

18 

1.1.18 These markets refer to small specialised sections of a larger 

market, each with a clearly defined characteristic: 

A 

B 

C 

D 

Target market 

Tactical market 

Niche market 

Core market 

1.1.19 These are the symptom(s) associated with the H1N1 virus, also 

known as swine flu: 

A 

B 

C 

D 

High temperature 

Diarrhoea 

Vomiting 


1.1.20 In foreign currency transactions 'commission' refers to the … 

A 

B 

C 

D 

difference between the buying and selling rate. 

handling fee charged to the customer by the seller. 

duty paid by the seller to the government. 

tip or gratuity paid by the customer to reward good service. 

(20 x 1) (20) 


Tourism 7 

NSC 


1.2 Give ONE word/term for each of the following descriptions by choosing a 

word/term from the list below. Write only the word/term next to the question 

number (1.2.1 – 1.2.5) in the ANSWER BOOK. 

France; Desmond Tutu; Jacob Zuma; jet lag; road map; cholera; 

route map; Switzerland; vuvuzela; Nelson Mandela; Spain; 

topographical map; makarapa 

1.2.1 A uniquely South African musical instrument often heard at soccer 

matches 

1.2.2 The recipient of the American Peace Award at the White House in 

Washington in 2009 

1.2.3 A tourist who travels from South Africa to Japan may experience 

disorientation and a loss of appetite which are typical symptoms 

of … 

1.2.4 A map that indicates all places to be visited by the tourist according 

to the itinerary 

1.2.5 This European country does NOT use the euro as its currency 

(5 x 1) 

1.3 Choose the correct word(s) from those given in brackets. Write only the 

word(s) next to the question number (1.3.1 – 1.3.5) in the ANSWER BOOK, 

for example 1.3.6 passport. 

1.3.1 The (BRT – Re a vaya/Gautrain) was launched on 30 August 2009 

to minimise traffic congestion in Johannesburg. 

1.3.2 The objective of (TFCP/CITES) is to protect and control the overexploitation 

and trade in endangered species. 

1.3.3 The (Swazi/Tswana) is one of the Nguni groups. Their former 

kingdom is now an independent state. 

1.3.4 A (code of conduct/contract of employment) indicates how 

employees should behave in the workplace. 

1.3.5 The (photocopying machine/laminating machine) is used in the 

tourism industry especially for duplicating purposes. (5 x 1) 

Copyright reserved Please turn over 

(5) 

(5)

Tourism 8 

NSC 


1.4 Choose a description from COLUMN A that matches a term in COLUMN B. 

Write only the letter (A – I) next to the question number (1.4.1 – 1.4.5) in the 

ANSWER BOOK, for example 1.4.6 J. 

1.4.1 

1.4.2 

1.4.3 

1.4.4 

1.4.5 

COLUMN A COLUMN B 

Determines the value of one 

currency in relation to another 

A visa 

A travel agent will use this 

B customs check 

monthly publication to access 

flight schedules and other 

C bank buying rates 

travel-related information D passport 

An official document issued by 

the embassy of a country 

The process that takes place 

at international gateways to 

restrict or prohibit the illegal 

importation of certain type of 

goods 

The rates a bank will use when 

a tourist exchanges foreign 

currency to the local currency 


E 

F 

G 

H 

I 

brochure 

selling rates 

GSA magazines 

passport checks 

exchange rate 

(5 x 1) (5)

Tourism 9 

NSC 


1.5 Below is a postcard showcasing South Africa as a culturally diverse and 

sporting nation. Study the postcard and select the frame that fits the 

description below. Write only the letter (A – G) next to the question number 

(1.5.1 – 1.5.5), for example 1.5.7 H. 

F 

1.5.1 

1.5.2 

1.5.3 

1.5.4 

A 

The South African swimming relay team received gold medals at 

the Sydney Olympic Games. 

A cultural festival that takes place in the Western Cape annually. 

South Africa emerged as the winner of the 2007 World Cup. 

The makarapas were very visible during this 2010 world sporting 

event. 

1.5.5 Mark Shuttleworth was the first South African space tourist. (5 x 1) (5) 

TOTAL SECTION A: 40 


B 

C D E 

G

Tourism 10 

NSC 


SECTION B: TOURISM AS AN INTERRELATED SYSTEM 

QUESTION 2 

2.1 Study the cartoon and text below and answer the questions that follow. 

You have been a bad boy 

for scribbling on the cave 

walls! 

2.1.1 Identify the tourism product illustrated in the cartoon above. (1) 

2.1.2 In frame B the local community can become involved in 

entrepreneurial opportunities and benefit from the product identified 

in QUESTION 2.1.1. 

(a) 

(b) 

Come people. Come and 

see the art of a genius! 

CAVE ART 

“THE HUNT” 

R50,00 

A B 

BEFORE TOURISM WAS INVENTED AFTER TOURISM WAS INVENTED 

Give TWO examples of how the local community can earn an 

income from the attraction identified in QUESTION 2.1.1. 

Name the mixed World Heritage Site in South Africa that is 

most famous for showcasing this attraction. 

2.1.3 Give the name of the document created by the DEAT in 1996 

which will ensure the sustainability of this site. 


(4) 

(1) 

(2)

Tourism 11 

NSC 


2.2 Read the extract below and answer the questions that follow. 

DOMESTIC TOURISM STILL HAS LEGS DESPITE RECESSION 

Minister Marthinus van Schalkwyk has said that 'the domestic tourism figures 

for South Africa for 2008 have shown that, despite facing tough economic 

conditions, the South African tourism industry has not been seriously 

affected'. 

'The newly formed Department of Tourism is currently engaged in a 

countrywide stakeholder tour to consult with role players in the tourism 

industry about their needs, as well as communicate our strategy for 

revitalising (refreshing) the industry. This will also inform the Tourism Sector 

Plan. This plan will be a five-year strategy and will focus on growing the 

sector and building resilience (sustainability),' Minister Van Schalkwyk said. 

'South African Tourism is committed to growing domestic tourism,' says Van 

Schalkwyk. 

[Adapted from: www.Travelwires.com] 

SERVICE EXCELLENCE CAUSE FOR CONCERN – 

MINISTER 

Sue Lewitton 

Service levels are set to come under the spotlight as 

government begins to update South Africa's Tourism 

White Paper and the 2020 Tourism Growth Strategy. 

In a recent brainstorming session between the private sector and government, 

Minister of Tourism, Marthinus van Schalkwyk, cautioned the industry to focus 

on service excellence which he said was becoming an area of concern in the 

sector. 

[Adapted from: Tourism Update magazine, Nov./Dec. 2008] 

2.2.1 Explain the meaning of domestic tourism. (2) 

2.2.2 State what the minister is referring to when he talks about 'tough 

economic conditions'. 

2.2.3 The new department of tourism is now called the National 

Department of Tourism (NDT). 

From the extract, give ONE reason why this department went on a 

countrywide tour. 

2.2.4 From the extract, identify the following: 

(a) 

(b) 

The strategy that will focus on growing the sector and ensuring 

future growth 

TWO role players (not individuals) who are committed to 

growing the domestic tourism industry in South Africa 


(1) 

(2) 

(1) 

(2)

Tourism 12 

NSC 


2.2.5 Minister Marthinus van Schalkwyk's message is clear: South 

Africa must take service excellence more seriously. 

Discuss TWO ways in which the delivery of service excellence can 

contribute to the following: 

(a) 

(b) 

Economic growth in South Africa 

The development of communities 

2.3 Read the case study below and answer the questions. 

BBBEE – SUCCESS 

STORY 

BUSY BEES: Bee-keepers 

wear their protective clothing 

at a honey-making initiative 

near Qunu in the Eastern 

Cape. Bee-keeping is tipped 

to become a growing 

agritourism industry in the 

Eastern Cape. 

[Picture by Theo Jephta] 

SUCCESS OH, SO SWEET FOR BISHO PRODUCER 

For Nkululeko Gomna – a honey producer in Qunu in the Eastern Cape – 

black economic empowerment (BEE) success came in the form of something 

no larger than a bee. Gomna is one of 50 honey producers in the Eastern 

Cape who are now going to receive training and financial support from 

government. He is planning to create other spin-offs from the honey industry, 

such as the development of agritourism opportunities. Gomna encouraged 

the local youth to come up with ideas for agritourism after both the 

Department of Agriculture and the Department of Tourism indicated that they 

would be keen to support such an initiative. 

Gomna said the departments will support the bee-keeping agritourism project 

to the tune of R750 000. 

[Adapted from an article by Siya Miti: Business Reporter] 

2.3.1 Explain TWO ways in which Nkululeko has benefited from the 

government's promise to redress past imbalances in tourism. 

2.3.2 Explain how Nkululeko contributes to the growing of South Africa's 

tourism industry. 

2.3.3 Name TWO other strategies or campaigns used by government to 

redress the past imbalances in tourism participation. 


(4) 

(4) 

(4) 

(2) 

(2) 

[32]

Tourism 13 

NSC 


QUESTION 3 

Read the extract below and answer the questions that follow. 

TRAINING FOR THE LOCAL YOUTH 

Approximately 50 guides from Soweto will receive NQF2 tourism site guide training 

which was funded in 2009 by the National Lotteries Distribution Trust Fund (NLDTF). 

The project will make an important contribution to the ongoing 

transformation of South African tourism and provide employment 

opportunities for historically disadvantaged individuals. 

3.1 The three objectives of the South African Domestic Tourism Growth Strategy 

(DTGS) are transformation, ... and ... 

3.2 Explain how this training contributed to transforming South Africa's tourism 

industry. 

3.3 Besides friendliness and neatness, list THREE other characteristics that an 

excellent tourist guide must have. 

3.4 Name ONE working condition of a tourist guide that could be considered as 

NEGATIVE. 


(2) 

(2) 

(3) 

(1) 

[8] 

TOTAL SECTION B: 40

Tourism 14 

NSC 


SECTION C: SUSTAINABLE AND RESPONSIBLE TOURISM 

QUESTION 4 

4.1 Study the web page of African Home (www.africanhome.co.za) below and 

answer the questions that follow. 

Home About us Background info New 

Looking for traditional African carvings? 

Love African masks and want to know more about other great traditional 

and tribal crafts? 

There is so much more to African crafts than African carvings and tribal 

objects! 

To learn more about the traditions of South African cultures, as well as 

see the richness of craft 

and art that has developed in South Africa in the last generations, 

see our ranges of trendy recycled crafts, beautiful and original 

beadwork, and so much more ... 

African Home is committed to fair-trade principles. 

Price lists 

E-mail us Modern art African crafts Jewellery 

Links 

The newly transforming South Africa has a rich culture of people skilled in 

craftwork who work with diverse and natural materials. Beads, wire, wood 

carvings, African textiles, clay and glass are the most popular. Many of our 

arts and crafts ranges showcase the diverse South African tribes, such as 

Zulu, Venda, Xhosa, Ndebele. Marketing these products while developing 

new products creates work for disadvantaged communities with high levels of 

unemployment. 

Partnerships are created through joint decision-making from the point of 

design to the development of new markets. 

[Adapted from: www.africanhome.co.za] 


Tourism 15 

NSC 


4.1.1 You are interested in 'trendy recycled crafts'. Identify the option on 

the website you will click on to find more information. 

4.1.2 Responsible tourism is a tourism management strategy that 

includes planning, product development and marketing to bring 

about positive economic, social, cultural and environmental 

impacts. 

Using the triple bottom-line approach and examples from the 

website, illustrate how African Home is positively practising the 

principles of responsible tourism. 

4.1.3 African Home is committed to fair-trade principles. 

Explain ONE way in which the artists and the crafters will benefit 

from the practices of fair trade. 

4.1.4 Give ONE reason why it is so important for African Home to create 

a partnership with the crafters. 

4.1.5 Discuss TWO ways in which African Home is encouraging and 

promoting cultural tourism by advertising the arts and crafts of the 

various cultures. 

4.1.6 Identify TWO elements of the marketing mix that African Home 

uses in their advertisement. 


(2) 

(6) 

(2) 

(2) 

(4) 

(2)

Tourism 16 

NSC 


4.1.7 Study the three items of jewellery that can be purchased from the 

African Home website. 

Identify the cultural group that has produced these items of 

jewellery. 

4.1.8 Name ONE advantage and ONE disadvantage of purchasing art 

and crafts online. (2 x 2) 


(2) 

(4)

Tourism 17 

NSC 


4.2 Study the mind map on global warming below and answer the questions that 

follow. 

4.2.1 State the most devastating (harmful) consequence of global 

warming on planet Earth. 

4.2.2 Explain how the following activities of tourists will help reduce the 

effects of global warming: 

(a) 

(b) 

Buying local food 

Saving electricity 

4.2.3 Give ONE example of green energy. (2) 

4.2.4 State TWO NEGATIVE consequences of global warming on the 

tourism industry. 


(2) 

(2) 

(2) 

(4) 

[36]

Tourism 18 

NSC 


QUESTION 5 

The Zulu Reed Festival attracts both local and international tourists annually. 

Give TWO reasons why the Zulu Reed Festival is considered a unique South African 

cultural tourism experience. 


[4] 

TOTAL SECTION C: 40

Tourism 19 

NSC 


SECTION D: TOURISM GEOGRAPHY, ATTRACTIONS AND TRAVEL TRENDS 

QUESTION 6 

6.1 Study the World Time Zone map below and answer the questions that follow. 


Tourism 20 

NSC 


6.1.1 Give ONE reason why the sun sets later in Cape Town than in 

other parts of South Africa. 

6.1.2 It is 12:00 (local time) in Johannesburg (+2). Calculate the time in 

the following cities: 

(a) 

(b) 

New York 

Beijing 

6.1.3 The flight to London left OR Tambo Airport in Johannesburg 

(+2) at 20:00 on 31 May 2010. Calculate the date and the time the 

flight arrived at Heathrow Airport, London (0°), if the flying time was 

12 hours. In your calculations, note that London is practising 

daylight saving time during this period. 

6.1.4 Name TWO benefits for the South African tourism industry if we 

were to practise daylight saving time. 

6.2 The health and safety of tourists are important factors for the success of the 

tourism industry. Study the pictures below and answer the questions that 

follow. 

A 

C 


B 

ARRIVE ALIVE 

(2) 

(3) 

(3) 

(6) 

(4)

Tourism 21 

NSC 


6.2.1 State the danger to tourists illustrated in each picture (page 20). 

Write only the letter and the answer in your ANSWER BOOK. 

6.2.2 Do you think that picture A will have a negative impact on the 

perceptions of tourists visiting South Africa? Give a reason for 

your answer. 

6.3 The tourism industry in the SADC region is expected to grow and to contribute 

3,5% to the region's GDP by 2015. This could account for some 4 million jobs 

and considerable income for the region. This will have an impact on a wide 

range of sectors, such as transport, accommodation, trade, services and 

manufacturing and this will in turn contribute to reducing poverty. 

The SADC has to ensure that it meets the Millennium Development Goals 

(MDGs) which focus on poverty alleviation and improving the quality of life. 

Growing the tourism industry in the region will help the SADC to achieve its 

MDGs. 

[Adapted from: www.sadcmdg] 

6.3.1 Name TWO strategies that RETOSA (Regional Tourism 

Organisation of Southern Africa) and South African Tourism have 

used to boost tourism to the SADC region. 

6.3.2 Suggest TWO ways in which tourism will help the region towards 

meeting the Millennium Development Goals. 

6.4 Study the table below and answer the questions that follow. 

COUNTRIES OF 

ORIGIN 

SOUTH AFRICA'S INBOUND TOURIST MARKETS 

NUMBER OF 

VISITORS PER 

ANNUM 

CURRENCY 

OF COUNTRY 

OF ORIGIN 

RAND 

EQUIVALENT 

United Kingdom 120 000 GBP 13,06 

Germany 156 000 EUR 11,25 

New Zealand 5 000 NZD 3,55 

Kenya 23 000 KES 0,75 

Brazil 15 000 BRL 4,26 

6.4.1 Identify the largest existing market to South Africa and state ONE 

way that South African Tourism can use to maintain this existing 

market. 

6.4.2 5 000 New Zealanders visited South Africa in 2009 and each of 

them spent an average of 500 NZD. The total amount of money 

spent in South Africa by the New Zealanders was 

(a) 2,5 million NZD OR (b) 1 000 NZD. 

Do the necessary calculations in order to choose the correct 

answer. 


(3) 

(3) 

(2) 

(4) 

(3) 

(2)

Tourism 22 

NSC 


6.4.3 The total amount of money that the New Zealanders have 

contributed to the South African GDP in QUESTION 6.4.2 is 

(a) R704 225,35 OR (b) R8,875 million. Choose the correct 

answer. 

6.4.4 Compare the number of tourists from Brazil and the United 

Kingdom. Each one spent R5 000 for their 5-day holiday package 

in South Africa. 

(a) 

(b) 

(c) 

Calculate the amount of money the Brazilians would have to 

pay in BRL. 

Calculate the amount of money that the British would have to 

pay in British pounds. 

State which of the two groups of tourists would regard South 

Africa as a value for money destination. Give ONE reason for 

your answer. 

6.5 Read the article below and answer the questions that follow. 

THE ECONOMIC RECESSION AND SWINE FLU (H1N1) HIT SOUTH 

AFRICAN TOURISM INDUSTRY 

In 2009 the South African tourism industry was hit by the recession and the 

swine flu outbreak. The two events turned the world of travel and tourism 

upside down. During that year the World Travel and Tourism Council (WTTC) 

revealed that recession alone resulted in a two per cent drop in global 

tourism. The outbreak of swine flu worsened the situation. After the outbreak 

of swine flu the World Travel and Tourism Council estimated that global 

tourism could further fall by seven per cent. South Africa as the host of the 

2010 FIFA Soccer World Cup, and the global community felt the strains of 

both the economic recession and swine flu. 

6.5.1 Give ONE reason why swine flu had a negative impact on travel 

trends. 

6.5.2 

Discuss TWO negative effects that you think the economic 

recession had on the 2010 FIFA World Cup. 


(2) 

(2) 

(2) 

(3) 

(2) 

(4) 

TOTAL SECTION D: 50

Tourism 23 

NSC 


SECTION E: CUSTOMER CARE AND COMMUNICATION 

QUESTION 7 

7.1 In organising the 2010 FIFA World Cup, South Africa catered very well for 

tourists' needs and tourists' interest. The reason for this is that the 2010 

Local Organising Committee (LOC), chaired by Danny Jordaan, worked in 

consultation with the different stakeholders regarding the cultural needs and 

expectations of the tourists. Algeria and Brazil participated in the World Cup. 

Both their players and spectators were well catered for in the five-star hotels 

reserved for them. The 2010 FIFA World Cup has come and gone. There is 

a sigh of relief. It was really a success. Thanks to the continent of Africa. 

7.1.1 Explain the difference between tourists' needs and tourists' 

expectations. 

7.1.2 Name TWO ways in which the hospitality sector catered for the 

cultural needs of the following: 

(a) 

(b) 

Brazilians 

Algerians 

7.1.3 Suggest ONE positive impact the successful hosting of the 2010 

Soccer World Cup had on tourism in Africa. 

7.2 Study the cartoon below and answer the questions that follow. 

RESORT 

Wonderful! 

Can you ask 

them to do 

another dance 

for us? 

ENSURING CUSTOMER SATISFACTION 

Free cultural 

dances daily 

They only get 

paid for one 

dance. 

We will pay 

for more 

dances. Can 

they PLEASE 

do another 

dance? 

No, I told 

you, their 

contract says 

ONE dance. 


(4) 

(2) 

(2) 

(2)

Tourism 24 

NSC 


QUESTION 8 

7.2.1 Complete the sentence: Tourists interested in ... will visit the resort 

in the cartoon. 

7.2.2 When tourists visit a resort they have certain needs and 

expectations. The couple in the cartoon are disappointed by the 

level of service and the poor customer care offered by the resort. 

Identify the expectation that has NOT been met by the resort. (1) 

7.2.3 Explain TWO ways in which this incident may impact on the 

profitability of the resort. 

7.2.4 (a) 

(b) 

Name TWO examples of poor body language displayed by the 

waitron in the cartoon. 

Explain how the waitron can correct his body language to 

ensure that he provides excellent service to the tourists. 

8.1 Examine the organogram (staff structure) of a travel agency team below and 

answer the questions that follow. 

MR XHABA 

MS VAN NIEKERK 

TEAM LEADER 

MS GUMEDE 

MS GUMEDE 

MR GOLDSTEIN 

MS GOVENDER 

MR CHANG 


(1) 

(4) 

(2) 

(2) 

[20]

Tourism 25 DBE/November 2010 

NSC 

Copyright reserved 

8.1.1 Give ONE advantage of working in a team that is culturally diverse. (2) 

8.1.2 Explain ONE way in which the team leader of this travel agency 

can overcome cultural misunderstandings amongst her team 

members. 

8.2 You have opened the website of African Home. Explore the website below 

and answer the questions that follow. 

Home About us Background info New 

You need to obtain more information on a product from African Home. You 

decide to contact them through their website electronically. 

8.2.1 The four steps below on how to contact African Home through their 

website, are NOT in the correct order. 

Rearrange the steps below in the correct order so that you can 

contact them through their website. Write only the letters (a – d) in 

their correct order in your ANSWER BOOK. 

(a) 

(b) 

(c) 

(d) 

Price lists 

E-mail us Modern art African crafts Jewellery 

Links 

Type in the subject of the e-mail and the message. 

Continue with a new e-mail or return to the home page. 

Click on 'E-mail us'. 

Click on 'Send' for e-mail to be sent. 

8.2.2 Give TWO reasons why it is an advantage for a business to have a 

website. 

TOTAL SECTION E: 

GRAND TOTAL: 

(2) 

(4) 

(2) 

[10] 

30 

200

30 

200 

(2) 

[10] 

(4) 

(2) 

TOTAAL AFDELING E: 

GROOTTOTAAL: 

8.2.2 Gee TWEE redes waarom dit voordelig vir 'n besigheid is om 'n 

webtuiste te hê. 

Tik die onderwerp van die e-pos en die boodskap in. 

Gaan voort met 'n nuwe e-pos of keer terug na die tuisblad. 

Klik op 'E-pos ons'. 

Klik op 'Stuur' vir die e-pos om gestuur te word. 

Herrangskik die stappe hieronder in die korrekte volgorde sodat jy 

hulle deur hulle webtuiste kan kontak. Skryf slegs die letters 

(a – d) in die korrekte volgorde in jou ANTWOORDEBOEK neer. 

8.2.1 Die vier stappe hieronder oor hoe om African Home deur hulle 

webtuiste te kontak, is NIE in die korrekte volgorde NIE. 

Jy het meer inligting nodig oor 'n produk van African Home. Jy besluit om hulle 

elektronies deur hulle webtuiste te kontak. 

E-pos ons Moderne kuns Afrika-handwerk Juwele 

Skakels 

Pryslyste 

8.1.2 Verduidelik EEN manier waarop die spanleier van hierdie 

reisagentskap kulturele misverstande onder haar spanlede kan 

oorkom. 

8.1.1 Gee EEN voordeel om in 'n kultureel diverse span te werk. (2) 

Kopiereg voorbehou 

8.2 Jy het op die webtuiste van African Home ingegaan. Bestudeer die webtuiste 

hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 

Toerisme 25 DBE/November 2010 

NSS 

(a) 

(b) 

(c) 

(d) 

Tuis Oor ons Agtergrondinligting Nuut

(2) 

[20] 

(2) 

(4) 

(1) 

Kopiereg voorbehou Blaai om asseblief 

MNR. CHANG 

ME. GOVENDER 

MNR. GOLDSTEIN 

MS GUMEDE 

ME. GUMEDE 

SPANLEIER 

ME. VAN NIEKERK 

MNR. XHABA 

8.1 Bestudeer die organogram (personeelstruktuur) van 'n reisagentskap 

hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 

Verduidelik hoe die kelner sy liggaamstaal kan regstel om te 

verseker dat hy uitstekende diens aan die toeriste sal verskaf. 

Noem TWEE voorbeelde van swak liggaamstaal van die 

kelner in die strokiesprent. 

7.2.3 Verduidelik TWEE maniere waarop hierdie insident 'n invloed op 

die winsgewendheid van die oord kan hê. 

Identifiseer die verwagting waaraan die oord NIE voldoen het NIE. (1) 

7.2.4 (a) 

7.2.2 Wanneer toeriste 'n oord besoek, het hulle sekere behoeftes en 

verwagtinge. Die paartjie in die strokiesprent is teleurgesteld oor 

die vlak van diens en die swak kliëntesorg wat die oord aanbied. 

7.2.1 Voltooi die sin: Toeriste wat belangstel in ... sal die oord in die 

strokiesprent besoek. 


NSS 

(b) 

VRAAG 8

(2) 

(2) 

(2) 

(4) 


Nee, ek het 

mos gesê hulle 

kontrak sê net 

EEN dans. 

Ons sal vir 

meer danse 

betaal. Kan 

hulle 

ASSEBLIEF 

nog ‘n dans 

doen? 

Hulle word 

slegs vir een 

dans betaal. 

Gratis daaglikse 

kulturele danse. 

VERSEKER KLIËNTETEVREDENHEID 

Wonderlik! 

Kan jy hulle 

vra om nog ‘n 

dans vir ons 

te doen? 

OORD 

7.2 Bestudeer die strokiesprent hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 

7.1.3 Stel EEN positiewe invloed voor wat die suksesvolle aanbieding 

van die 2010 Wêreldbeker-sokkertoernooi op toerisme in Afrika 

gehad het. 

Algeryne 

Brasiliane 

7.1.2 Noem TWEE maniere waarop die akkommodasie- en 

gasvryheidsektore voorsiening gemaak het vir die kulturele 

behoeftes van die volgende: 

7.1.1 Verduidelik die verskil tussen toeriste se behoeftes en toeriste se 

verwagtinge. 

7.1 Met die organisasie van die 2010 FIFA Wêreldbeker het Suid-Afrika baie 

goed na die toeriste se behoeftes en belange omgesien. Die rede hiervoor is 

dat die 2010 Plaaslike Organiseringskomitee (POK), onder voorsitterskap van 

Danny Jordaan, nou saamgewerk het met die verskillende belangegroepe oor 

die kulturele behoeftes en verwagtinge van die toeriste. Algerië en Brasilië 

het aan die Wêreldbeker deelgeneem. Daar is goed omgesien na beide hulle 

spelers en toeskouers in die vyfsterhotelle wat vir hulle bespreek is. Die 2010 

FIFA Wêreldbeker het gekom en gegaan. Daar is 'n sug van verligting. Dit 

was regtig 'n sukses. Dankie aan die vasteland Afrika. 

VRAAG 7 

AFDELING E: KLIËNTEDIENS EN KOMMUNIKASIE 


NSS 

(b) 

(a)


TOTAAL AFDELING D: 50 

(4) 

(2) 

(3) 

(2) 

(2) 

(2) 

Bespreek TWEE negatiewe invloede wat jy dink die ekonomiese 

resessie op die 2010 FIFA Wêreldbeker gehad het. 

6.5.1 Gee EEN rede waarom varkgriep 'n negatiewe invloed op 

reisneigings gehad het. 

In 2009 is die Suid-Afrikaanse toeristebedryf deur die resessie en die uitbreek 

van varkgriep getref. Die twee gebeurtenisse het die wêreld van reis en 

toerisme op sy kop gekeer. In daardie jaar het die Wêreld Reis- en 

Toerismeraad ('WTTO') onthul dat slegs die resessie 'n tweepersent-daling in 

wêreldtoerisme tot gevolg gehad het. Die uitbreek van varkgriep het die 

situasie vererger. Na die uitbreek van varkgriep het die Wêreld Reis- en 

Toerismeraad geskat dat wêreldtoerisme met 'n verdere sewe persent kon 

daal. Suid-Afrika, as gasheerland van die 2010 FIFA Wêreldbeker, en die 

wêreldgemeenskap het die stremming van beide die ekonomiese resessie en 

varkgriep gevoel. 

DIE EKONOMIESE RESESSIE EN VARKGRIEP (H1N1) 

TREF DIE SUID-AFRIKAANSE TOERISTEBEDRYF 

6.5 Lees die onderstaande artikel en beantwoord die vrae wat wat volg. 

Noem watter van die twee groepe toeriste Suid-Afrika as 'n 

waarde-vir-geld-bestemming sal beskou. Gee EEN rede vir 

jou antwoord. 

Bereken die bedrag wat die Britte in Britse pond sal moet 

betaal. 

Bereken die bedrag wat die Brasiliane in BRL sal moet betaal. 

6.4.4 Vergelyk die getal toeriste vanaf Brasilië en die Verenigde 

Koninkryk. Elkeen van hulle het R5 000 vir hul 5-dagvakansiepakket 

in Suid-Afrika gespandeer. 

6.4.3 Die totale bedrag wat die Nieu-Seelanders bygedra het tot die 

Suid-Afrikaanse BBP in VRAAG 6.4.2 is (a) R704 225,35 OF 

(b) R8,875 miljoen. Kies die korrekte antwoord. 


NSS 

(c) 

(b) 

(a) 

6.5.2

(2) 

(3) 

(4) 

(2) 

(3) 

(3) 


RAND- 

EKWIVALENT 

Doen die berekening om die korrekte antwoord te kies. 

6.4.2 5 000 Nieu-Seelanders het Suid-Afrika in 2009 besoek en elkeen 

het 'n gemiddeld van 500 NZD gespandeer. Die totale bedrag wat 

die Nieu-Seelanders in Suid-Afrika gespandeer het, was 

(a) 2,5 miljoen NZD OF (b) 1 000 NZD. 

6.4.1 Identifiseer die grootste bestaande mark na Suid-Afrika en noem 

EEN manier wat Suid-Afrikaanse Toerisme kan gebruik om hierdie 

bestaande mark te behou. 

Verenigde Koninkryk 120 000 GBP 13,06 

Duitsland 156 000 EUR 11,25 

Nieu-Seeland 5 000 NZD 3,55 

Kenia 23 000 KES 0,75 

Brasilië 15 000 BRL 4,26 

OORSPRONG 

GELDEENHEID 

VAN LAND 

VAN 

SUID-AFRIKA SE INKOMENDE TOERISTEMARKTE 

6.3.2 Stel TWEE maniere voor waarop toerisme die streek sal help om 

die Millennium Ontwikkelingsdoelwitte te bereik. 

6.3.1 Noem TWEE strategieë wat RETOSA (Streektoerisme-organisasie 

van Suider-Afrika) en Suid-Afrikaanse Toerisme gebruik het om 

toerisme na die SAOG-streek 'n hupstoot te gee. 

[Verwerk uit: www.sadcmdg] 

AANTAL 

BESOEKERS PER 

JAAR 

LANDE VAN 

OORSPRONG 

6.4 Bestudeer die tabel hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 

Die SAOG moet verseker dat dit voldoen aan die Millennium 

Ontwikkelingsdoelwitte (MOD'e), wat fokus op armoedeverligting en die 

verbetering van lewensgehalte. 'n Groei in die toeristebedryf in die streek sal 

die SAOG help om sy MOD'e te bereik. 

6.3 Daar word verwag dat die toeristebedryf in die SAOG-streek sal groei en teen 

2015 3,5% tot die streek se BBP sal bydra. Dit kan ongeveer 4 miljoen 

werksgeleenthede en 'n noemenswaardige inkomste vir die streek beteken. 

Dit sal 'n invloed op 'n wye reeks sektore hê soos vervoer, akkommodasie, 

handel, dienste en vervaardiging en op sy beurt sal dit bydra tot die verligting 

van armoede. 

6.2.2 Dink jy prent A sal 'n negatiewe invloed hê op die persepsie van 

toeriste wat Suid-Afrika besoek? Gee 'n rede vir jou antwoord. 

6.2.1 Noem die gevaar vir toeriste wat in elke prent (bladsy 20) 

uitgebeeld word. Skryf slegs die letter en die antwoord in jou 

ANTWOORDEBOEK neer. 


NSS

(4) 

(6) 

(3) 

(3) 

(2) 


ARRIVE ALIVE 

B 

6.2 Die gesondheid en veiligheid van toeriste is belangrike faktore vir die sukses 

van die toeristebedryf. Bestudeer die prente hieronder en beantwoord die 

vrae wat volg. 

6.1.4 Noem TWEE voordele vir die Suid-Afrikaanse toeristebedryf as ons 

dagligbesparingstyd in Suid-Afrika sou gebruik. 

6.1.3 Die vlug na Londen het OR Tambo Lughawe in Johannesburg 

(+2) op 31 Mei 2010 om 20:00 verlaat. Bereken die datum en die 

tyd waarop die vlug op Heathrow Lughawe, Londen (0°), 

aangekom het, indien die vlugtyd 12 uur was. Hou in gedagte 

tydens jou berekeninge dat Londen dagligbesparingstyd 

gedurende hierdie periode gebruik. 

Beijing 

New York 

6.1.2 Dit is 12:00 (plaaslike tyd) in Johannesburg (+2). Bereken die tyd 

in die volgende stede: 

6.1.1 Gee EEN rede waarom die son later in Kaapstad sak as in ander 

dele van Suid-Afrika. 


NSS 

C 

A 

(b) 

(a)


6.1 Bestudeer die Wêreldtydsonekaart hieronder en beantwoord die vrae wat 

volg. 

VRAAG 6 

AFDELING D: TOERISME-AARDRYKSKUNDE, BESIENSWAARDIGHEDE EN 

REISNEIGINGS 


NSS


TOTAAL AFDELING C: 40 

[4] 

Gee TWEE redes waarom die Zoeloe Rietfees as 'n unieke Suid-Afrikaanse kulturele 

toerisme-ervaring beskou kan word. 

Die Zoeloe Rietfees lok jaarliks beide plaaslike en internasionale toeriste. 

VRAAG 5 


NSS

(4) 

[36] 

(2) 

(2) 

(2) 


4.2.4 Noem TWEE NEGATIEWE gevolge van aardverwarming op die 

toeristebedryf. 

4.2.3 Gee EEN voorbeeld van groen energie. (2) 

Die besparing van elektrisiteit 

Die aankoop van plaaslike kos 

4.2.2 Verduidelik hoe die volgende toeriste-aktiwiteite kan bydra om die 

uitwerking van aardverwarming te verminder: 

4.2.1 Noem die rampspoedigste (mees verwoestende) gevolg van 

aardverwarming op planeet Aarde. 

WAT KAN JY DOEN OM 

AARDVERWARMING TE VOORKOM? 

4.2 Bestudeer die geheuekaart oor aardverwarming hieronder en beantwoord die 

vrae wat volg. 


NSS 

(b) 

(a) 

Metaangas 

AARDVER- 

WARMING 

GEBEUR!!

(4) 

(2) 


4.1.8 Noem EEN voordeel en EEN nadeel van die aankoop van kuns en 

handwerk aanlyn. (2 x 2) 

Identifiseer die kulturele groep wat hierdie juweliersware vervaardig 

het. 

4.1.7 Bestudeer die drie stukke juweliersware wat op die African Homewebtuiste 

gekoop kan word. 


NSS

(2) 

(4) 

(2) 

(2) 

(6) 

(2) 


4.1.6 Identifiseer TWEE elemente van die bemarkingsmengsel wat 

African Home in hulle advertensie gebruik. 

4.1.5 Bespreek TWEE maniere waarop African Home kulturele toerisme 

aanmoedig en bevorder deur die kuns en handwerk van die 

onderskeie kulture te adverteer. 

4.1.4 Gee EEN rede waarom dit vir African Home so belangrik is om 'n 

vennootskap met die handwerkers te skep. 

Verduidelik EEN manier waarop die kunstenaars en die 

handwerkers voordeel uit die uitoefening van billike handel sal trek. 

4.1.3 African Home is toegewy aan billike handelsbeginsels. 

Deur gebruik te maak van die driedubbele-slotreëlbenadering en 

voorbeelde van die webtuiste, illustreer hoe African Home die 

beginsels van verantwoordelike toerisme op 'n positiewe manier 

toepas. 

4.1.2 Verantwoordelike toerisme is 'n toerismebestuurstrategie wat 

beplanning, produkontwikkeling en bemarking insluit om positiewe 

ekonomiese, sosiale, kulturele en omgewingsinvloede tot gevolg te 

hê. 

4.1.1 Jy stel belang in 'byderwetse herwinde handwerk'. Identifiseer die 

opsie op die webtuiste waarop jy sal klik om meer inligting hieroor 

te kry. 


NSS


[Verwerk uit: www.africanhome.co.za] 

Vennootskappe word geskep deur gesamentlike besluitneming vanaf die 

ontwerpfase tot die ontwikkeling van nuwe markte. 

Die nuut transformerende Suid-Afrika het 'n ryk kultuur van mense wat 

vaardig is met handwerk en wat met diverse en natuurlike materiale werk. 

Krale, draad, houtsneewerk, Afrika-tekstiele, klei en glas is die gewildste. 

Baie van ons kuns- en handwerkreekse stel die diverse Suid-Afrikaanse 

stamme soos Zoeloe, Venda, Xhosa, Ndebele ten toon. Die bemarking van 

hierdie produkte terwyl nuwe produkte ontwikkel word, skep werk vir 

benadeelde gemeenskappe met hoë werkloosheidsvlakke. 

African Home is toegewy aan billike handelsbeginsels. 

Om meer te leer oor die tradisies van Suid-Afrikaanse kulture 

en om die rykdom te bekyk van handwerk en kuns wat in die laaste 

generasies in Suid-Afrika ontwikkel is, 

sien ons reekse byderwetse herwinde handwerk, pragtige 

en oorspronklike kralewerk en soveel meer ... 

Op die uitkyk vir tradisionele Afrika-houtsneewerk? 

Mal oor Afrika-maskers en wil meer weet oor ander wonderlike 

tradisionele en stamhandwerk? 

Daar is soveel meer aan Afrika-handwerk as net Afrikahoutsneewerk 

en stamvoorwerpe! 

E-pos ons Moderne kuns Afrika-handwerk Juwele 

Skakels 

Pryslyste 

Tuis Oor ons Agtergrondinligting Nuut 

4.1 Bestudeer die webblad van African Home (www.africanhome.co.za) hieronder 

en beantwoord die vrae wat volg. 

VRAAG 4 

AFDELING C: VOLHOUBARE EN VERANTWOORDELIKE TOERISME 


NSS


TOTAAL AFDELING B: 40 

(1) 

[8] 

(3) 

(2) 

(2) 

3.4 Noem EEN werksvoorwaarde van 'n toeristegids wat as NEGATIEF beskou 

kan word. 

3.3 Behalwe vir vriendelikheid en netheid, noem nog DRIE eienskappe waaroor 'n 

uitstekende toeristegids moet beskik. 

3.2 Verduidelik hoe hierdie opleiding bygedra het om Suid-Afrika se toeristebedryf 

te hervorm. 

3.1 Die drie doelwitte van die Suid-Afrikaanse Binnelandse Toerismegroeistrategie 

('DTGS') is transformasie, ... en ... 

Die projek sal 'n belangrike bydrae maak tot die deurlopende 

transformasie van Suid-Afrikaanse toerisme en werksgeleenthede 

aan histories-benadeelde individue verskaf. 

Ongeveer 50 gidse van Soweto sal NKR2-toerismeterreingids-opleiding ontvang wat in 

2009 deur die Nasionale Loteryverspreiding-trustfonds ('NLDTF') befonds is. 

OPLEIDING VIR DIE PLAASLIKE JEUG 

Lees die uittreksel hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 

VRAAG 3 


NSS

(2) 

[32] 

(2) 

(4) 

(4) 

(4) 


2.3.3 Noem TWEE ander strategieë of veldtogte wat deur die regering 

gebruik word om vorige wanbalanse in toerismedeelname te 

herstel. 

2.3.2 Verduidelik hoe Nkululeko bydra tot die groei van Suid-Afrika se 

toeristebedryf. 

2.3.1 Verduidelik TWEE maniere waarop Nkululeko voordeel getrek het 

uit die regering se belofte om vorige wanbalanse in toerisme te 

herstel. 

[Verwerk uit 'n artikel deur Siya Miti: Besigheidsverslaggewer] 

Gomna het gesê die departemente sal die byeboerdery-agritoerismeprojek 

met ongeveer R750 000 bystaan. 

Vir Nkululeko Gomna – 'n heuningvervaardiger in Qunu in die Oos-Kaap – het 

swart ekonomiese bemagtiging (SEB-) sukses in die vorm van iets wat nie 

groter as 'n by is nie, gekom. Gomna is een van 50 heuningvervaardigers in 

die Oos-Kaap wat nou opleiding en finansiële ondersteuning vanaf die 

regering gaan ontvang. Hy beplan om nog ander byvoordele uit die 

heuningbedryf te skep, soos die ontwikkeling van agritoerismegeleenthede. 

Gomna het die plaaslike jeug aangemoedig om met idees vir agritoerisme 

vorendag te kom, nadat beide die Departement van Landbou en die 

Departement van Toerisme aangedui het dat hulle gretig is om so 'n inisiatief 

te ondersteun. 

[Foto deur Theo Jephta] 

SUKSES O, SO SOET VIR BISHO VERVAARDIGER 

BESIGE BYE: Byeboere 

dra beskermende klere by 'n 

heuningmaak-inisiatief naby 

Qunu in die Oos-Kaap. 

Byeboerdery gaan 'n 

groeiende agritoeristebedryf 

in die Oos-Kaap word. 

BGSEB – 

SUKSESVERHAAL 

2.3 Lees die gevallestudie hieronder en beantwoord die vrae. 

Die ontwikkeling van gemeenskappe 

Ekonomiese groei in Suid-Afrika 

Bespreek TWEE maniere waarop die lewering van 

diensvoortreflikheid tot die volgende kan bydra: 

2.2.5 Minister Marthinus van Schalkwyk se boodskap is duidelik: Suid- 

Afrika moet diensvoortreflikheid ernstiger opneem. 

Toerisme 12 DBE/November 2010 

NSS 

(b) 

(a)

(2) 

(1) 

(2) 

(1) 


TWEE rolspelers (nie individue nie) wat toegewy is aan die 

groei van die binnelandse toeristebedryf in Suid-Afrika 

Die strategie wat op die groei van die sektor sal fokus en 

toekomstige groei sal verseker 

[Verwerk uit: Tourism Update-tydskrif, Nov./Des. 2008] 

Vlakke van dienslewering gaan onder die kollig geplaas 

word soos wat die regering begin om Suid-Afrika se 

Toerisme Witskrif en die 2020 Toerisme-Groeistrategie by te werk. In 'n 

onlangse dinkskrumsessie tussen die privaat sektor en die regering het die 

Minister van Toerisme, Marthinus van Schalkwyk, die bedryf gemaan om te 

fokus op diensvoortreflikheid wat, hy sê, kommer wek in die sektor. 

[Verwerk uit: www.Travelwires.com] 

2.2.4 Identifiseer die volgende uit die uittreksel: 

Gee EEN rede uit die uittreksel waarom hierdie departement op 'n 

landswye toer gegaan het. 

2.2.3 Die nuwe departement van toerisme staan nou bekend as die 

Nasionale Departement van Toerisme (NDT). 

2.2.2 Dui aan waarna die minister verwys wanneer hy oor 'moeilike 

ekonomiese toestande' praat. 

2.2.1 Verduidelik die betekenis van binnelandse toerisme. (2) 

DIENSVOORTREFLIKHEID REDE TOT KOMMER – 

MINISTER 

Sue Lewitton 

'Suid-Afrikaanse Toerisme is toegewy daaraan om binnelandse toerisme te 

laat groei,' het Van Schalkwyk gesê. 

'Die nuut gestigte Departement van Toerisme is tans besig met 'n landswye 

toer vir belanghebbendes om met rolspelers in die toeristebedryf te praat oor 

hulle behoeftes, asook om ons strategie bekend te maak oor hoe ons nuwe 

lewe in die bedryf gaan blaas. Dit sal die basis vorm van die Toerisme- 

Sektorplan. Hierdie plan sal 'n vyfjaar-strategie wees en sal fokus op die 

groei van die sektor en die bou van volhoubaarheid,' het minister Van 

Schalkwyk gesê. 

Minister Marthinus van Schalkwyk het gesê: 'Die binnelandse toerismesyfers 

vir Suid-Afrika vir 2008 toon dat die Suid-Afrikaanse toeristebedryf nie ernstig 

beïnvloed is nie, ten spyte van moeilike ekonomiese toestande.' 

BINNELANDSE TOERISME STAAN STEEDS OP SY BENE 

TEN SPYTE VAN RESESSIE 

2.2 Lees die uittreksel hieronder en beantwoord die vrae wat volg. 


NSS 

(b) 

(a)

(2) 

(1) 

(4) 

(1) 


2.1.3 Gee die naam van die dokument wat in 1996 deur die DVOT 

('DEAT') opgestel is wat die volhoubaarheid van hierdie terrein sal 

verseker. 

Noem die gemengde Wêrelderfenisterrein in Suid-Afrika wat 

die bekendste is om hierdie attraksie/aantreklikheid te vertoon. 

Gee TWEE voorbeelde van hoe die plaaslike gemeenskap 'n 

inkomste kan verdien uit die attraksie/aantreklikheid wat in 

VRAAG 2.1.1 geïdentifiseer is. 

2.1.2 In raam B kan die plaaslike gemeenskap betrokke raak by 

entrepreneursgeleenthede en voordeel trek uit die produk wat in 

VRAAG 2.1.1 geïdentifiseer is. 

2.1.1 Identifiseer die toeristeproduk wat in die strokiesprent hierbo 

uitgebeeld word. 

VOORDAT TOERISME UITGEVIND IS NADAT TOERISME UITGEVIND IS 

A B 

ROTSKUNS 

“DIE JAG” 

R50,00 

Kom mense. Kom kyk na 

die kuns van ‘n genie! 

2.1 Bestudeer die strokiesprent en teks hieronder en beantwoord die vrae wat 

volg. 

VRAAG 2 

AFDELING B: TOERISME AS 'N INEENGESKAKELDE STELSEL 


NSS 

(b) 

(a) 

Jy was ‘n stoute seuntjie 

om so op die grot se 

mure te krap!


TOTAAL AFDELING A: 40 

(5) 

1.5.5 Mark Shuttleworth was die eerste Suid-Afrikaanse ruimtetoeris. 

(5 x 1) 

1.5.4 Die makarapa's was baie sigbaar gedurende hierdie 2010 

wêreldsportgebeurtenis. 

1.5.3 Suid-Afrika was die wenner van die 2007 Wêreldbeker. 

1.5.2 'n Kulturele fees wat jaarliks in die Wes-Kaap gehou word. 

1.5.1 Die Suid-Afrikaanse swemaflosspan het goue medaljes by die 

Sydney Olimpiese Spele ontvang. 

G 

B 

Welkom 

C D E 

1.5 Hieronder is 'n poskaart wat Suid-Afrika as 'n diverse kultuur- en sportnasie 

uitbeeld. Bestudeer die poskaart en kies die raampie wat by die beskrywing 

hieronder pas. Skryf slegs die letter (A – G) langs die vraagnommer 

(1.5.1 – 1.5.5) neer, byvoorbeeld 1.5.7 H. 


NSS 

A 

F


(5 x 1) (5) 

wisselkoers 

paspoortbeheer 

GSA-tydskrifte 

verkoopkoerse 

brosjure 

paspoort 

bankaankoopkoerse 

I 

H 

G 

F 

E 

D 

C 

Die koerse wat 'n bank sal 

gebruik wanneer 'n toeris 

buitelandse valuta vir plaaslike 

valuta omruil 

Die proses wat by 

internasionale poorte/ 

toegangspunte plaasvind om 

die onwettige invoer van 

sekere tipes goedere te 

beperk of te verhoed 

'n Amptelike dokument 

uitgereik deur die ambassade 

van 'n land 

'n Reisagent sal hierdie 

maandelikse publikasie 

gebruik om inligting oor 

vlugskedules en ander 

reisverwante inligting te kry 

KOLOM A KOLOM B 

Bepaal die waarde van een A visum 

geldeenheid in verhouding tot 

'n ander 

B doeanebeheer 

1.4.5 

1.4.4 

1.4.3 

1.4.2 

1.4.1 

1.4 Kies 'n beskrywing uit KOLOM A wat pas by 'n term in KOLOM B. Skryf slegs 

die letter (A – I) langs die vraagnommer (1.4.1 – 1.4.5), in die 

ANTWOORDEBOEK neer, byvoorbeeld 1.4.6 J. 


NSS

(5) 


1.3.5 Die (fotostaatmasjien/lamineermasjien) word in die toeristebedryf 

veral vir dupliseringsdoeleindes gebruik. (5 x 1) 

1.3.4 'n (Gedragskode/Werkskontrak) dui aan hoe werknemers in die 

werkplek moet optree. 

1.3.3 Die (Swazi/Tswana) is een van die Nguni-groepe. Hulle vorige 

koninkryk is nou 'n onafhanklike staat. 

1.3.2 Die doelwit van (TFCP/CITES) is om die uitbuiting en handel in 

bedreigde spesies te beskerm en te beheer. 

1.3.1 Die (BSD – Re a vaya/Gautrein) is op 30 Augustus 2009 

bekendgestel om verkeersopeenhoping in Johannesburg te 

verminder. 

1.3 Kies die korrekte woord(e) uit dié wat tussen hakies gegee word. Skryf slegs 

die woord(e) langs die vraagnommer (1.3.1 – 1.3.5) in die 

ANTWOORDEBOEK neer, byvoorbeeld 1.3.6 paspoort. 

1.2.5 Hierdie Europese land gebruik NIE die euro as sy geldeenheid NIE 

(5 x 1) (5) 

1.2.4 'n Kaart wat alle plekke wat die toeris volgens sy reisprogram gaan 

besoek, aandui 

1.2.3 'n Toeris wat vanaf Suid-Afrika na Japan reis kan disoriëntasie en 

'n verlies aan eetlus ervaar, wat tipiese simptome van … is 

1.2.2 Die ontvanger van die Amerikaanse Vredestoekenning by die Wit 

Huis in Washington in 2009 

1.2.1 'n Musiekinstrument wat uniek is aan Suid-Afrika en wat gereeld by 

sokkerwedstryde gehoor word 

Frankryk; Desmond Tutu; Jacob Zuma; vlugvoosheid; padkaart; cholera; 

roetekaart; Switserland; vuvuzela; Nelson Mandela; Spanje; 

topografiese kaart; makarapa 

1.2 Gee EEN woord/term vir elk van die volgende beskrywings deur 'n 

woord/term uit die lys hieronder te kies. Skryf slegs die woord/term langs die 

vraagnommer (1.2.1 – 1.2.5) in die ANTWOORDEBOEK neer. 


NSS

(20) 


verskil tussen die aankoop- en verkoopkoers. 

hanteergeld gehef op die kliënt deur die verkoper. 

belasting betaal deur die verkoper aan die regering. 

fooitjie of toelae wat deur die kliënt betaal word as beloning vir 

goeie diens. (20 x 1) 

1.1.20 In buitelandsevaluta-transaksies verwys 'kommissie' na die … 

Hoë koors 

Diarree 

Braking 

Al die bogenoemde 

1.1.19 Dit is die simptoom/simptome wat met die H1N1-virus, ook bekend 

as varkgriep, verbind word: 

Teikenmark 

Taktiese mark 

Nismark 

Kernmark 

1.1.18 Hierdie markte verwys na klein gespesialiseerde afdelings van 'n 

groter mark, elk met 'n duidelik gedefinieerde eienskap: 

1.1.17 Wanneer 'n toeris ooswaarts vanaf die OR Tambo Internasionale 

Lughawe (+2) oor die Internasionale Datumlyn (+12) vlieg, het die 

toeris oor … tydsones gevlieg. 

leier 

hekwag 

skriba 

uitklaarder 

1.1.16 In spanwerk word die persoon wat verantwoordelik is vir die 

neerskryf van die groep se aktiwiteite, die … genoem. 


NSS 

6 

10 

12 

18 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D


die telefoon te beantwoord. 

persone wat oproepe maak te laat aanbly. 

'n oproep deur te skakel. 


1.1.15 Telefoonetiket gee riglyne oor hoe om … 

DST 

IDL 

UTK ('UTC') 

SAST 

1.1.14 Die lengtelyn van waar alle tydsones bereken word, word die … 

genoem. 

Venda 

Ndebele 

Tswana 

Swazi 

1.1.13 Mutuku (mieliepap wat gegis het) en tshidzimba (boontjies en 

grondboontjies) wat saam gekook word, is die tradisionele voedsel 

van die … -mense wat hoofsaaklik in Limpopo voorkom. 

Gauteng 

Limpopo 

Noordwes 

Noord-Kaap 

1.1.12 Hierdie provinsie is die tuiste van 'n klein groepie Nama-mense wat 

steeds volgens die ou manier met skape en bokke boer: 

Khoisan 

Afrikaans 

isiZulu 

Setswana 

1.1.11 Die leuse, !ke e: /xarra //ke, wat op die nasionale wapen voorkom, 

is in … geskryf. 


NSS 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D


die uitlating van kweekhuisgasse te verminder. 

oorgrensbewaringsgebiede te vestig. 

nasies by volhoubare ontwikkeling te betrek. 


1.1.10 Een van die doelwitte van die Kyoto Protokol is om … 

Rietdansfees 

Woodstock-fees 

Kaapse Klopse Karnaval 

Oktoberfest 

1.1.9 Die … is eie aan die hele Suid-Afrikaanse gemeenskap en nie 

spesifiek aan 'n enkele kulturele of godsdiensgroep nie. 

dienskontrak. 

gedragskode. 

Wet op Arbeidsverhoudinge. 

Wet op Gelyke Indiensneming. 

1.1.8 Die dokument wat die regte van die werkgewer en werknemers 

beskerm deur die werksvoorwaardes in die werkplek te stipuleer, is 

die … 

die regering. 

die privaat sektor. 

nieregeringsorganisasies. 

Slegs A en B 

1.1.7 Suid-Afrikaanse Toerisme, 'n semistaatsinstelling, verkry 

befondsing vir bemarkingsdoeleindes vanaf … 

TKZN Uitstekende Dienstoekenning 

ETEYA 

Welkom-toekenning 

AA-toekenning 

1.1.6 Suid-Afrikaanse Toerisme het hierdie toekenning bekendgestel om 

uitstekende dienslewering aan te moedig: 


NSS 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D


'n formele toeristegidskwalifikasie behaal het. 

tersiêre onderrig ontvang het. 

in sy gemeenskap woon en baie kennis daaroor het. 

'n formele toeristegidskwalifikasie behaal het en geregistreer is 

om as 'n toeristegids te werk. 

1.1.5 'n Geakkrediteerde toeristegids is 'n gids wat … 

Beijing. 

Rio de Janeiro. 

Kyoto. 

Kopenhagen. 

1.1.4 Die stad wat die beraad oor klimaatsverandering in 

Desember 2009 aangebied het, is … 

Noord-Kaap en Wes-Kaap 

KwaZulu-Natal en Oos-Kaap 

Gauteng en Vrystaat 

Mpumalanga en Noordwes 

1.1.3 Die Moses Mabida Stadion en Nelson Mandela Stadion is 

onderskeidelik in die volgende provinsies geleë: 

inkomstediens (SAID) 

'Tourism Enterprise Partnership' (TEP) 

bruto binnelandse produk (BBP) 

'Tourism Marketing South Africa' (TOMSA) 

1.1.2 Die toeristebedryf dra ongeveer 8% tot die … van Suid-Afrika by. 

die Bloutrein 

Rovos Rail 

die Shosholoza Meyl 

die Gautrein 

1.1.1 Suid-Afrika se nuwe sneltrein wat passasiers vanaf OR Tambo 

Internasionale Lughawe na Pretoria en Sandton sal vervoer, staan 

as … bekend. 

1.1 Vier opsies word as moontlike antwoorde vir die volgende vrae gegee. Kies 

die antwoord en skryf slegs die letter (A – D) langs die vraagnommer 

(1.1.1 – 1.1.20) in die ANTWOORDEBOEK neer. 

VRAAG 1 

AFDELING A: KORTVRAE 


NSS 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D 

A 

B 

C 

D


30 punte 30 minute 





AFDELING E Kliëntediens en Kommunikasie 

AFDELING D Toerisme Aardrykskunde, 

Besienswaardighede en Reisneigings 

AFDELING C Volhoubare en Verantwoordelike Toerisme 

AFDELING B Toerisme as 'n Ineengeskakelde Stelsel 

AFDELING A Kortvrae 

Die volgende tabel is 'n riglyn om jou te help om jou tyd volgens elke afdeling 

in te deel: 

In VRAAG 6.4 moet jy jou berekeninge tot twee desimale punte afrond. 

Begin ELKE afdeling op 'n NUWE bladsy. 

Beantwoord AL die vrae. 

Hierdie vraestel bestaan uit VYF afdelings: AFDELING A, B, C, D en E. 

Lees die instruksies aandagtig deur voordat die vrae beantwoord word. 

INSTRUKSIES EN INLIGTING 


NSS 

5. 

4. 

3. 

2. 

1.


*TRSMDM* 

Hierdie vraestel bestaan uit 25 bladsye. 

NOVEMBER 2010 

TOERISME 


NASIONALE 

SENIOR SERTIFIKAAT 


TYD: 3 uur 

PUNTE: 200

national senior certificate graad 12 grade 12 - Department of ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?