ÊÒÃÐ¹‹ÒÃÙŒ - EHWM - จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Recommendations

Info

ปุ๋ย…ให้คุณหรือโทษ PAGE 6 ปีที่ 3 ฉบับที่ 7 ประจำเดือนกรกฎคม 2554 Center of Excellence for Environmental and Hazardous Waste Management สาระน่ารู้ เกษตรกรในประเทศไทยส่วนใหญ่ยังขาดความรู้เรื่องดินและปุ๋ย ถึงแม้ว่าความ รู้ทางวิชาการในด้านนี้จะมีอยู่เป็นจำานวนมาก แต่ก็ถูกจำากัดอยู่ในแวดวงของ นักวิชาการและเกษตรกรระดับผู้นำาเท่านั้น เนื่องจากความสัมพันธ์ระหว่างองค์ ประกอบของดิน ได้แก่ อินทรียวัตถุ แร่ธาตุ น้ำาและอากาศ มีความสลับซับซ้อนและ เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา จึงเป็นเรื่องที่อธิบายให้เข้าใจได้ยาก รวมทั้งปุ๋ยก็มีอยู่หลาย ประเภทและหลายสูตร เฉพาะปุ๋ยเคมีที่ขึ้นทะเบียนเพื่อผลิตขายในท้องตลาดเพียง อย่างเดียวก็มีเกือบ 800 สูตรแล้ว ในขณะที่ความอุดมสมบูรณ์ของดินจะผันแปรไป ตามการใช้ประโยชน์ที่ดิน การใช้ปุ๋ย ภัยพิบัติต่างๆ เช่น อุทกภัย ซึ่งมีผลต่อสภาพดิน ดังนั้น เกษตรกรควรวิเคราะห์ดินก่อนการใส่ปุ๋ยในทุกๆ 2 ปี ประเภทของปุ๋ย ปุ๋ยจำาแนกออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ ปุ๋ยอินทรีย์ และปุ๋ยอนินทรีย์ 1. ปุ๋ยอินทรีย์ เป็นปุ๋ยที่ได้มาจากสิ่งที่มีชีวิตและสัตว์ที่เน่าเปื่อยผุพัง รวม ทั้งมูลสัตว์ต่างๆ ได้แก่ ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยพืชสด มนุษย์มีการใช้ปุ๋ย อินทรีย์มาตั้งแต่สมัยโบราณ จนกระทั่งเริ่มมีการพัฒนาประสิทธิภาพใน ด้านธาตุอาหารของวัสดุธรรมชาติให้มีประโยชน์มากขึ้น ทำาให้เกิดการ พัฒนาปุ๋ยอนินทรีย์หรือปุ๋ยเคมี ซึ่งมีข้อได้เปรียบที่มีความเข้มข้นของธาตุอาหารพืชสูงกว่าปุ๋ยอินทรีย์ ทำาให้เราลดการ ใช้ปุ๋ยอินทรีย์ลงเรื่อย ๆ จนกระทั่งเกษตรกรบางรายเลิกใช้ปุ๋ยอินทรีย์หรือวัสดุอินทรีย์ไปเลย เราอาจจำาแนกปุ๋ยอินทรีย์ออกเป็นประเภทต่าง ๆ ดังนี้ • ปุ๋ยคอก เป็นปุ๋ยที่ได้จากอุจจาระและปัสสาวะทั้งของคนและสัตว์ เป็นของเหลือหรือผลพลอยได้จากฟาร์ม การใช้ต้องระมัดระวังพอสมควร เพราะหากเป็นปุ๋ยคอกใหม่ ๆ อาจเป็นอันตรายต่อพืชได้ เนื่องจากความ เค็มและความร้อนที่เกิดขึ้นขณะย่อยสลายปุ๋ย นอกจากนั้นอาจมีปัญหาเรื่องเมล็ดวัชพืช โรค หรือแมลงที่ ปะปนมากับปุ๋ยคอก จึงควรนำามาหมักหรือปล่อยให้ย่อยสลายก่อน • ปุ๋ยหมัก คือ ปุ๋ยที่ได้จากการนำาเศษซากพืชมากองหมักรวมกัน รดน้ำาให้ความชื้นสม่ำาเสมอและกลับกอง คลุกเคล้าเป็นครั้งคราว อาจมีมูลสัตว์ ปุ๋ยเคมีและสารเร่งร่วมด้วย เพื่อให้ได้ปุ๋ยหมักคุณภาพดีและนำามา ใช้ได้อย่างรวดเร็วขึ้น ปุ๋ยหมักที่มีคุณภาพดี ได้มาตรฐาน ควรมีคุณลักษณะดังนี้ 1. มีเกรดปุ๋ยไม่ต่ำากว่า 1:1:0.5 (ไนโตรเจน : ฟอสฟอรัส : โพแทสเซียม) 2. มีความชื้นและสิ่งที่ระเหยได้ไม่มากกว่าร้อยละ 35-40 โดยน้ำาหนัก 3. ความเป็นกรดเป็นด่างอยู่ระหว่าง 6.0-7.5 4. ปุ๋ยหมักที่ใช้ได้แล้วไม่ควรมีวัสดุเจือปนอื่น ๆ 5. ปุ๋ยหมักที่ใช้ได้แล้วจะต้องไม่มีความร้อนหลงเหลืออยู่ 6. จะต้องมีปริมาณอินทรียวัตถุอยู่ระหว่าง 25-50 % 7. จะต้องมีอัตราส่วนระหว่างธาตุคาร์บอนต่อไนโตรเจนไม่มากกว่า 20 ต่อ 1
สาระน่ารู้ • ปุ๋ยอินทรีย์นำา้ หรือ ปุ๋ยนำา้ชีวภาพ หรือนำา้ สกัดชีวภาพ คือ ปุ๋ยที่ได้จากการสกัดน้ำาเลี้ยงจากเซลล์พืชและ หรือเซลล์สัตว์โดยใช้น้ำาตาล ด้วยกระบวนการหมักแบบไม่ต้องการอากาศโดยจุลินทรีย์ จนได้น้ำาสกัดสี น้ำาตาล ซึ่งจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์จะช่วยควบคุมจุลินทรีย์ที่เป็นโทษไม่ให้แสดงบทบาท พร้อมทั้งช่วย ตรึงไนโตรเจนในดินและช่วยผลิตสารฮอร์โมนพืชเพื่อกระตุ้นการเจริญเติบโตของราก กระตุ้นให้พืชสร้าง ภูมิคุ้มกันโรค พืชจึงเจริญเติบโต มีความแข็งแรง และให้ผลผลิตคุณภาพดี ข้อสำาคัญเป็นการลดการใช้สาร เคมี จึงปลอดภัยทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภค ่ • • ปุ๋ยพืชสด คือปุ๋ยที่ได้จากการไถกลบเศษพืชหรือตอซังหลังการเก็บเกี่ยว ขณะที่ยังสดลงไปในดิน ปล่อย ให้ย่อยสลายระยะหนึ่ง (1-2 เดือน) เศษพืชจะย่อยสลายและปลดปล่อยธาตุอาหารออกมา จึงปลูกพืช หลักตาม ปกตินิยมใช้พืชตระกูลถั่วเป็นพืชปุ๋ยสด เนื่องจากปลูกง่าย เป็นพืชที่สามารถตรึงธาตุไนโตรเจน จากอากาศได้ โดยตัดสับหรือไถกลบพืชดังกล่าวในช่วงที่พืชกำาลังออกดอก 50 % เพราะจะได้ปุ๋ยพืชสด คุณภาพดี น้ำาหนักสดต่อไร่สูง ข้อสำาคัญคือเป็นวัสดุที่มีอยู่ตรงนั้นแล้ว ไม่ต้องมีขั้นตอนและค่าใช้จ่ายใน การขนย้าย 2. ปุ๋ยอนินทรีย์ คือ ปุ๋ยที่ได้จากสิ่งไม่มีชีวิต ส่วนมากมีอยู่ตามธรรมชาติ แล้วผลิตขึ้นเพื่อนำามาใช้เป็นปุ๋ย บางครั้งเรียกว่า ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ หรือปุ๋ย เคมี เราอาจแบ่งปุ๋ยอนินทรีย์ตามส่วนประกอบของธาตุอาหารหลักที่มีอยู ในปุ๋ยเป็น 2 ประเภท คือ • ปุ๋ยเดี่ยวหรือแม่ปุ๋ย ได้แก่ ปุ๋ยพวกแอมโมเนียมซัลเฟต • โพแทสเซียมคลอไรด์ ฯลฯ ซึ่งเป็นสารประกอบทางเคมี มี ธาตุอาหารปุ๋ย คือ N หรือ P หรือ K ธาตุใดธาตุหนึ่งเป็นองค์ ประกอบ เช่น ปุ๋ยแอมโมเนียมซัลเฟต มีไนโตรเจน (N) 21% (21-0-0) ปุ๋ยโปรตัสเซียมไนเทรต มีไนโตรเจน (N) 13% (13-0-0) หรือปุ๋ยโปรตัสเซียมซัลเฟต มีโปรตัสเซี ยม (K) 50% (0-0-50) และปุ๋ยโปรตัสเซียมคลอไรด์ มีโปรตัสเซียม (K) 60% (0-0-60) เป็นต้น ปุ๋ยผสม ได้แก่ ปุ๋ยที่มีการนำาเอาแม่ปุ๋ยหลายๆ ชนิดมาผสมกัน เพื่อให้ปุ๋ยที่ผสมได้มีปริมาณและสัดส่วน ของธาตุอาหาร N P และ K ตามที่ต้องการ ปุ๋ยผสมนี้จะมีขายอยู่ในท้องตลาดทั่วไปเพราะนิยมใช้กัน มาก ปัจจุบันเทคโนโลยีในการทำาปุ๋ยผสมได้พัฒนาไปไกลมาก สามารถผลิตปุ๋ยผสมให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน อย่างสม่ำาเสมอ สะดวกในการใส่ลงไปในไร่นา ปุ๋ยพวกนี้เก็บไว้นานๆ จะไม่จับกันเป็นก้อนแข็ง สะดวกแก่ การใช้เป็นอย่างยิ่ง พระราชบัญญัติปุ๋ย พ.ศ. 2518 กำาหนดให้ผู้ผลิตปุ๋ยเคมีต้องระบุปริมาณธาตุอาหารรับรองไว้บนฉลากปุ๋ย ซึ่งมีความ หมายดังต่อไปนี้ • ตัวเลขตัวแรกของสูตรปุ๋ย หมายถึง ปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด (% N ) • ตัวเลขตัวที่สองของสูตรปุ๋ย หมายถึง ปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ (% P 2 O 5 ) • ตัวเลขตัวที่สามของสูตรปุ๋ย หมายถึง ปริมาณโพแทสเซียมที่ละลายน้ำาได้ (% K 2 O ) จดหมายข่าว PAGE 7 Center of Excellence for Environmental and Hazardous Waste Management
Page 1 and 2: CONTENT ÈÊÍ. ÈÙ¹Â¤ÇÒÁà
Page 3 and 4: From the Editor For this month of o
Page 5: นานางานวิจั
Page 9 and 10: สาระน่ารู้ ผ
Page 11 and 12: 3. pH should be between 6.0 - 7.5.
Page 13 and 14: สาระน่ารู้ Non-
Page 15 and 16: ศสอ. และผู้บร

ÊÒÃÐ¹‹ÒÃÙŒ - EHWM - จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?