Congenital Disorders of Glycosylation: Diagnostic steps - ERNDIM
Congenital Disorders of Glycosylation: Diagnostic steps - ERNDIM
Congenital Disorders of Glycosylation: Diagnostic steps - ERNDIM
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
-<br />
N<br />
-<br />
<strong>Congenital</strong> <strong>Disorders</strong> <strong>of</strong> <strong>Glycosylation</strong>:<br />
<strong>Diagnostic</strong> <strong>steps</strong><br />
<strong>ERNDIM</strong> Meeting, Basel 2009<br />
Dirk J. Lefeber (D.Lefeber@neuro.umcn.nl)<br />
Nijmegen, The Netherlands<br />
O
Dynamic glycosylation pathway<br />
Courtesy <strong>of</strong> Dr. T. Hennet (Zurich)
General principle <strong>of</strong> <strong>Congenital</strong> <strong>Disorders</strong> <strong>of</strong> <strong>Glycosylation</strong><br />
X
<strong>Congenital</strong> <strong>Disorders</strong> <strong>of</strong> <strong>Glycosylation</strong>:<br />
Errors in the assembly line
Glycoprotein Function<br />
• Protein stability, solubility<br />
and structure<br />
• Protection against proteases<br />
• Cell – cell interactions<br />
• Target – receptor interaction<br />
• Localization <strong>of</strong> proteins<br />
• Signal transduction<br />
• Bacterial adhesion<br />
• …<br />
> 50 % <strong>of</strong> human proteins are glycosylated<br />
> 1 % <strong>of</strong> our genes is involved in glycosylation
Muscle (Dystroglycan,<br />
agrin)<br />
Glycoprotein<br />
hormones<br />
(LH/FSH/TSH)<br />
N-glycosylation: multisystemic<br />
Liver (transferrin)<br />
Coagulation (factor VII, IX, ATIII)<br />
Brain (MAG, P0, neurexin)<br />
N<br />
- -<br />
G G<br />
M<br />
M<br />
N<br />
M<br />
- -<br />
N<br />
G G<br />
M<br />
M<br />
Asn Asn<br />
N<br />
M
Clinical aspects <strong>of</strong> <strong>Congenital</strong><br />
<strong>Disorders</strong> <strong>of</strong> <strong>Glycosylation</strong><br />
Classical picture <strong>of</strong> CDG:<br />
• hypotonia/epilepsy/cerebellar atrophy, inverted nipples,<br />
fat pads, strabismus, feeding problems, ataxia,<br />
hypogonadism, mental retardation<br />
Control Patient
When to perform transferrin is<strong>of</strong>ocusing?<br />
• All patients with a suspicion <strong>of</strong> a metabolic disorder<br />
• Reason:<br />
• CDG: wide spectrum, mild isolated to severe<br />
multisystem<br />
• CDG-Ib/h, fructosemia<br />
• CDG-Ix with isolated myopathy, optic nerve<br />
atrophy, DCM, ichthyosis<br />
• New phenotypes in CDG-II: adducted<br />
thumbs/microcephaly; cutis laxa; complex<br />
vertebral malformations<br />
• CDG-II with liver pathology as main feature
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
Ii<br />
Fru-6-P Man-6-P Man-1-P<br />
CMP-<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
IIf<br />
Ib<br />
Ik<br />
M<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
Id<br />
Trans Golgi<br />
M<br />
M M<br />
= dolichol-PP<br />
= dolichol<br />
= GlcNAc<br />
UDP UDP-<br />
IL<br />
M M<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
GDP - M<br />
P<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
GDP<br />
M<br />
P<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
P P<br />
M<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
Cytoplasm<br />
G<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
G<br />
G<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
UDP GDP<br />
UDP<br />
IId<br />
Ia<br />
Ij<br />
Ie<br />
IIc<br />
UDP<br />
G<br />
Median Golgi Cis Golgi<br />
M M M M<br />
M<br />
M<br />
M = mannose<br />
= galactose<br />
= fucose<br />
G<br />
= glucose<br />
= sialic acid<br />
= COG complex<br />
If<br />
Ig IL Ic Ih<br />
IIe/IIg/IIh<br />
<strong>Diagnostic</strong> approach<br />
N-glycosylation<br />
G<br />
IIa<br />
P<br />
UDP- G<br />
G<br />
G<br />
G<br />
M<br />
P<br />
M<br />
M<br />
M M M<br />
M M<br />
OTase M<br />
Im<br />
IIb<br />
Endoplasmatic Reticulum<br />
G<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M
4<br />
2<br />
0<br />
control<br />
CDG patients with different pr<strong>of</strong>iles<br />
Type I; ER defects<br />
patient<br />
N<br />
- -<br />
G G<br />
M<br />
M<br />
N<br />
M<br />
86 CDG-I; solved<br />
8 CDG-Ix; unsolved<br />
Asn Asn<br />
Type II; Golgi defects<br />
patients<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
- -<br />
N<br />
G G G<br />
M<br />
M<br />
17 CDG-II; solved<br />
29 CDG-IIx; unsolved<br />
N<br />
M M M<br />
M<br />
Asn Asn
Nomenclature changes in CDG<br />
• 1999: CDGS-I to VI to CDG-I(a-o) and CDG-II(a-h)<br />
• 2009: from CDG-I//II to PMM2-CDG<br />
PMM2-CDG<br />
MGAT2-CDG<br />
ALG6-CDG<br />
B4GALT1-CDG<br />
PMI-CDG<br />
POMT1-CDG<br />
CDG-I<br />
CDG-II<br />
Walker Warburg Syndrome (WWS)<br />
Keep CDG-I/II with gene name?? CDG-I(ALG3)
Stage 1: Secondary causes & Type I/II determination<br />
Type I:<br />
1. Galactosemia<br />
2. Fructosemia<br />
3. Alcohol abuse<br />
Type II:<br />
4. Haemolytic Uremic Syndrome (HUS)<br />
5. Severe liver disease<br />
1 2<br />
6. Young age (
Transferrin protein polymorphism<br />
Lanes 1 - 4: No neuraminidase treatment<br />
Lanes 5 - 8: Neuraminidase treatment<br />
1/5: normal<br />
2/6: The frequently occurring C 1/C 3 variant<br />
3/7: protein polymorphism shifting towards anode (= B variants)<br />
4/8: protein polymorphism shifting towards cathode ( D variants)<br />
-<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
0 1 2 3 4 5 -sialotransferrin<br />
+
Type I/II classification<br />
• In some cases, assignment <strong>of</strong> type I or type II is difficult<br />
• SDS-PAGE <strong>of</strong> transferrin might help<br />
4<br />
2<br />
0<br />
TIEF<br />
1a 1b 1c C 2<br />
LC-MS <strong>of</strong> lane 2<br />
SDS-PAGE
Escape <strong>of</strong> the CDG-I vs CDG-II classification?<br />
9 yr girl:<br />
cleft palate, dilated cardiomyopathy and<br />
chronic hepatitis<br />
Type I<br />
+<br />
Type II
Short LLO:<br />
normal<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
Ii<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
Ik<br />
M<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
Id<br />
Mevalonaat<br />
Dehydrodolichol-PP<br />
dolichol<br />
UDP<br />
IL<br />
UDP -<br />
M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
Ij<br />
M M<br />
M<br />
P<br />
M<br />
M<br />
M<br />
Stage 2: CDG-I diagnostic work-up<br />
M-1-P M-6-P<br />
GDP - M<br />
Ie<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
M<br />
P<br />
M<br />
M<br />
M<br />
Ia<br />
GDP<br />
P P<br />
M<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
Ig IL Ic Ih<br />
G<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
Cytoplasm<br />
Fr-6-P<br />
G<br />
G<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
UDP- G UDP<br />
Lipid-linked Oligosaccharide (LLO) analysis<br />
If<br />
Ib<br />
G<br />
G<br />
P<br />
G<br />
G<br />
G<br />
M<br />
P<br />
M<br />
M<br />
M M M<br />
M M<br />
OTase M<br />
Endoplasmatic Reticulum<br />
G<br />
G<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
= dolichol<br />
= GlcNAc<br />
M M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
M<br />
G<br />
M M<br />
M M M<br />
M M<br />
M<br />
= mannose<br />
= glucose<br />
16
Stage 2: CDG-II diagnostic work-up<br />
Exit<br />
- -<br />
M<br />
M<br />
M<br />
control patient<br />
-<br />
M M<br />
M<br />
-<br />
CMP-<br />
M M<br />
M<br />
-<br />
M<br />
UDP<br />
M<br />
M<br />
M M<br />
M<br />
Golgi<br />
M M<br />
M<br />
MGAT2<br />
CDG-IIa<br />
N-Glycan structural<br />
analysis<br />
UDP<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
GDP<br />
M M<br />
M M<br />
M
Control<br />
m/z<br />
0<br />
10<br />
20<br />
30<br />
40<br />
50<br />
60<br />
70<br />
80<br />
90<br />
100<br />
Relative Abundance<br />
2794<br />
3605<br />
1970<br />
2433<br />
2780<br />
2968<br />
2419<br />
2043<br />
2824<br />
2762<br />
1838<br />
2607<br />
2852<br />
1956<br />
1766<br />
2246<br />
2517<br />
1580<br />
3243<br />
1693<br />
3213<br />
2145<br />
2288<br />
2230<br />
3779<br />
3056<br />
3634<br />
3687<br />
3327<br />
3197<br />
3417<br />
3809<br />
3864<br />
3982<br />
CDG-IIa<br />
1500 2000 2500 3000 3500 4000<br />
0<br />
10<br />
20<br />
30<br />
40<br />
50<br />
60<br />
70<br />
80<br />
90<br />
100<br />
1984<br />
2158<br />
2607<br />
1609<br />
1706<br />
1782<br />
1951<br />
2187<br />
2013<br />
2794<br />
2968<br />
2065<br />
1579<br />
2239<br />
2245<br />
1937<br />
1796<br />
2762<br />
2392<br />
2432<br />
2936<br />
2593<br />
2637<br />
2441<br />
2690<br />
2824
Glycan types<br />
• N-glycosylation: amide (NH2) binding with Asparagine (ASN)<br />
• O-glycosylation: hydroxy (OH) binding with Serine (Ser) or Threonine (Thr)<br />
Neu5Ac 6Gal1 4GlcNAc1<br />
Neu5Ac<br />
6Gal1<br />
4GlcNAc1<br />
Man1<br />
Man1<br />
Man1<br />
4GlcNAc1<br />
O-glycan<br />
N-glycan<br />
Neu5Ac2 3Gal1 3GalNAc1<br />
4GlcNAc1
Exit<br />
Exit<br />
More options in the Golgi<br />
-<br />
M M<br />
M<br />
-<br />
CMP-<br />
- -<br />
M M<br />
M<br />
CMP-<br />
UDP<br />
CMP<br />
CMP<br />
Cytoplasm<br />
M M M M<br />
M<br />
M<br />
-<br />
Golgi<br />
UDP<br />
UDP<br />
UDP<br />
UDP<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
GDP<br />
UDP<br />
UDP<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
N<br />
O
Isoelectric focusing <strong>of</strong> serum apolipoproteinC-III<br />
Core 1 mucin type O-glycan in position Thr-94<br />
pH 3.5<br />
pH 5.0<br />
Apo CIII - 2<br />
Apo CIII - 1<br />
Apo CIII - 0<br />
Wopereis et al. Clin Chem 2003;49(11):1839-45.<br />
-<br />
-<br />
-
Pr<strong>of</strong>ile types <strong>of</strong> ApoCIII in CDG type II patients<br />
Transferrin<br />
ApoCIII<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
control<br />
2<br />
1<br />
0<br />
46 CDG-II: 15 N glycosylation<br />
ApoCIII-0<br />
pr<strong>of</strong>ile<br />
ApoCIII-1<br />
pr<strong>of</strong>ile<br />
group 1 group 2<br />
10 N+O glycosylation group 1<br />
21 N+O glycosylation group 2 Wopereis, Glycobiology 2005
Exit<br />
Exit<br />
Options for a combined N+O glycosylation defect<br />
2<br />
-<br />
M M<br />
M<br />
-<br />
CMP-<br />
6 <strong>steps</strong><br />
- -<br />
M M<br />
M<br />
CMP-<br />
UDP<br />
3<br />
CMP<br />
CMP<br />
Cytoplasm<br />
M M M M<br />
M<br />
M<br />
-<br />
Golgi<br />
UDP<br />
1<br />
1<br />
UDP<br />
UDP<br />
UDP<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
GDP<br />
UDP<br />
UDP<br />
M M<br />
M M<br />
M<br />
N<br />
O
Option 4: Trafficking in the secretory pathway<br />
a. Indirect<br />
COG
Golgi defects<br />
Conserved Oligomeric Golgi (COG)<br />
complex<br />
• Transport between Golgi vesicles<br />
Cutis laxa<br />
• ATPase defect influencing Golgi pH
COG7:<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
Group 1: COG defect in 5/10 patients<br />
• Microcephaly, adducted thumbs, growth retardation,<br />
VSD, episodes <strong>of</strong> hyperthermia, early fatal<br />
2<br />
1<br />
0<br />
group 1: ApoCIII-0<br />
Morava J Hum Genet 2007<br />
26
Model <strong>of</strong> COG complex<br />
X<br />
cog2 2<br />
cog7 7<br />
cog3<br />
cog1 1 cog8 8 cog6 6<br />
cog4<br />
cog5 5<br />
COG complex is required for recycling <strong>of</strong> glycosyltransferases
Group 2: 14/21 patients with cutis laxa phenotype<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
2<br />
1<br />
0<br />
group 2: ApoCIII-1
ATP6V0A2 and glycosylation?<br />
•
Step by step diagnostic approach for CDG<br />
Stage 1:<br />
• Interpretation <strong>of</strong> transferrin is<strong>of</strong>ocusing gel<br />
• Confirmation <strong>of</strong> generalized glycoprotein abnormality<br />
• Exclude transferrin protein polymorphism<br />
• Exclude secondary causes <strong>of</strong> N-glycan biosynthesis<br />
abnormalities<br />
• Discriminate between CDG-I and CDG-II<br />
Stage 2; CDG-I:<br />
• PMM/PMI measurement; LLO analysis in fibroblasts<br />
• Genetic tools & clinical information<br />
Stage 2; CDG II:<br />
• Check O-glycan abnormalities and N-glycan structure<br />
• Genetic tools & clinical information