Hardwerken 08

straathoek, vroeg ophouden want vroeg
beginnen, ook dat bevalt wel, meer wat
je noemt 'geïntegreerd in het dagelijks
leven'. Eind van de middag, naar het
kerkje lopen. Een hoge toren, een geurig
parkje. Naar binnen, in het portaal staat
een dame aan een stevig touw te rukken
om de bel te luiden. Voor wie rust zoekt,
hongerig of verdreven is: Godshuizen
bieden waar ter wereld ook een warm
onthaal zonder aardse wetten. Zolang
het duurt.
Wel altijd wat piëteit betrachten, in mijn
huis geen Maria op het toilet maar in de
alkoof, zoals het hoort. De uitgetreden
religieus heeft voor het kerstmaal een
kalkoen als Lam Gods. Zijn roeping was
in één dag geregeld; lange jaren werd De
Heer in onthouding gediend. Het herroepen
van dit levenslange contract vergde
een langdurige en kostbare analyse-opde-sofa,
Rome betaalt dat nou net weer
niet. De intellectueel gedreven broeders
weten hun maatschappelijk invloedrijke
posten steeds weer te vinden, ook in
vermomming buiten de orde. Een
dienstplichtig militair bewaart na zijn afzwaaien
de plunjezak met z'n kloffie, de
uitgetreden Goddelijke Epigoon (S.J.)
koestert als relikwie zijn kazuifel. Als
profane daad van opstandig trekt ie het
in Bordeau-rode vlagen weer aan. Die
zusters weten het niet... Zieleheil bevorderende
missen moeten bij vooruitbetaling
worden voldaan, een Roomse traditie
die het Koninkrijk op Aarde eeuwenlang
goed deed. Niemand heeft me iets
gevraagd, dat bewijst dus wel het
autentiek spirituele van het wonder dat
nu plaats grijpt. Ik ben tegen elk toeval
gedekt door de betaalkaarten in mijn zak.
Slapende honden moet je niet wakker
maken, er was wellicht nog een kleine
rekening uit mijn schooljaren te vereffenen.
In het lesrooster zat één wekelijks
uurtje voor een moderne Eucharistieviering.
Bij toerbeurt fungeerde elke klasgenoot/genote
als misdienaar, eenmaal
Gezond Volk dan een verrot! Dan schaft
de klapper, stemverheffing, dreigende
arm omhoog: 'Thou shall not commit
adultery, thou shall not look lustfully at
another woman I' Het rood aangelopen
hoofd van deze pastoor stort alle vermaningen
in gezwollen archaïsch jargon
over mij uit. Weet me toch al nauwelijks
raad, moet ik opstaan of blijven zitten?
De leegte om mij heen biedt geen voorbeelden
tot navolging, ik ben de gehele
kudde: ik veroorloof me daarom de luxe
om tijdens het gehele ceremonieel rustig
in de bank te blijven zitten. Geen evangelie,
epistel of preek krijgt me omhoog.
Goed kijken, goed luisteren. M'n onbeschande
mocht ik eens aanschouwen,
geschokt wendde ik het gelaat af. Alles
verloochend en dan ook nog het geborduurde
priestergewaad bezoedelen?
Het Leger des Heils gebouw tegenover
het Amsterdamse Centraal Station
droeg jarenlang de neonletters 'God
roept'. Nooit wat gehoord. Vanuit een
café in de Damstraat uitzicht op het
huidige Leger des Heils kantoor. Daarop
staat de Ster-spot: 'Twijfel niet, God is
er'. Rustig borreltje drinken of belangeloos
zeuren is er dan niet meer bij, maar
de rekening betaalt de klant zelf. Een
stukje verder - op de wallen - bezingt een
damesgroepjede lof van de Heer met een
tambourijn in de hand. De zonde wordt
bestreden met een lied. Spontaan betaald
orgasme wordt bespreekbaar,
daarna onbeleefd. Vrouwen in praatgroepen
volgen.
In het kerkje in Bantry ben ik de enige
bezoeker, er zijn mooie gebrandschilderde
ramen met onduidelijke motieven, een
geschrijnde kansel, een altaar als bijzet-
. Een hekwerkje ervoor, wil
kop er
het
eerste Ierse kerkgebouw dat ik betreed
en het bijzettafeltje gun ik de twijfel van
de buitenstaander. Na luttele tijd uitgekeken
en weerweg, ontmoet ik opnieuw
klokkenluidster in het entree-deel.
en beleefd vraag ik naar de
blijf hier nog zeker een week,
is een zondagse dienst een welkom
De dienst is er elke dag, maar
vandaag begint nu! Dat kan ik
lopen, pakken wat je pakken
katholiek.
neem ik plaats, wacht op de andie
zó wel zullen koland
heeft een uiterst religieuze
De voorganger staat fraai uitachter
het spreekgestoelte, een
werk voor zich. Zachte gebeden
reeds veelbelovend. Er komt verik
blijf de enige. Voel me
voorrecht; een hele dienst voor
en! Is dit waar of gebeurt er een
er?Nimmer tevoren werd een mis
e opgedragen, God gaf me de
en zijn alrjjpichtige hand geleidde
hier naar .oe. Teruggekeerd in de
de, p jii zonden vergeven, redding
•Mp ik word vervuld door trots en neerigheid
tegelijk: Ik ben nu immers de
gehele parochie, maar mijn broeders en
'sjaars een helpend handgebaar. Met
een dienblaadje waarop een karafje rode
landwijn en een mandje brood besteeg ik
de trappen naar het altaar. 'Neemt en eet,
dit is mijn lichaam, dit is mijn bloed',
sprak de priester begerig terwijl ik naar
boven klom. Onhandig bleef ik haken
door het lange jurkje dat me was omgegord,
daar ging Jezus' lichaam en bloed.
De vloer ermee aangeveegd.
Boete heb ik nog weinig gedaan voor de
geringe zonden in mijn aards bestaan. In
een vorig leven - kennelijk astraal, want
ik weet er niks van - moet ik Gods water
wel flink over zijn akker hebben laten
lopen want hij heeft me flink te pakken
gehad. Zwakke ogen, een kromme rug,
aangetaste ademhaling, ziekenfondsgebit.
Gediplomeerde zielzorgers hebben
zich middels het gesubsidiëerde welzijnswerk
aan mijn psyche vertild: veel
praatjes, geen pil. Het herwonnen evenwicht
is dan ook nog zeer kwetsbaar, ik
zelf ook. Ik heb genoeg gebreken om een
drievoudige verschijning van de H.
Maagd te rechtvaardigen. Bidden,
biechten, berouw? Of kan ik daar geen
baat meer bij vinden, te lang gewacht?
Alles in mij smeekt om verlossing en ik
zak steeds dieper in deze gedachten
weg: mijn eigen gesprekje met het opperwezen.
In vroeger dagen lukte dat alleen
in de bedwelming van sterke drank
of psychofarmaca, dit rendez-vous met
de Almachtige is een getuigenis van
ware godsvrucht.
Niks-niet-transcendentie, uit het niets
tevoorschijn gekomen staat de klokkenluidster
van het voorportaal met een
lege collecteschaal te lonken. Dat ritueel
gaat altijd door, ik offer wat er aan kleingeld
in m'n jas zit. Gods plaatsvervanger
in Ierland is inmiddels naar een standaardje
in de andere hoek opgeschoven.
Met harde stem en rollende 'r' slaat hij
zeer onverdraagzame taal uit, dat kan
niet door mensen zijn bedacht, dat moet
van Boven komen. Evangelisch geïnspireerde
taal die het gezin bejubelt en
schande spreekt over echtscheiding. De
omgang met een overspelige vrouw is
gruwelijk en schaadt het aanzien, wie
geslagen wordt op de ene wang, moet
zijn andere ook nog toekeren. De zwakke
broeders dienen uit de kudde gestoot,
dan worden de andere schaapjes niet
aangetast. Het geheel is hier dus meer
dan de som der ledematen, liever een
kendheid met de hier geldende kode, is
m'n verontschuldiging. 'Adult', dat
woord betekent 'volwassene'. In het
blad 'Evergreen Review' zag ik eens een
cartoon: een schooljongetje schreef
alsmaar 'I shall not commit adultery' op
het bord, de juffrouw ernaast. Had zich
zeker te groot voor z'n leeftijd gedragen,
strafregels: 'Ik zal geen volwassenheid
bedrijven'. Een misvatting naar later
bleek, het woord betekent 'overspel', in
dit kerkje ook al niet toegestaan. Kijken is
kopen, de begeerte is reeds de daad!
Deert uw oog u, ruk het uit! Deert uw
hand, ruk 'm af!
Gezang, ha, muziek zegt zoveel meer...
Een wonderschone tenor galmt verrukt,
armen wijd uiteen. Gelukkig, de ergste
bui is over, bonje heb je zó. Opgelucht
geniet ik nu van het Zingend Geloven, ga
de kerk nog lang niet uit. Strijkpartijen,
hoorngeschal, rinkelende belletjes, orgelspel.
Een waardig koor klinkt op vanuit
het middenschip, is dit het geluid van
de Maastreechter Staar in de St. Pieter?
De zanger zingt zijn lied vóór, de dame zit
échter, ik ertussen. Zij bedient de knoppen
van de stereo, boxen her en der opgesteld.
Hij zingt fn op de gedraaide cassettebandjes.
Geen behelpen maar héérsen,
luid maar zonder last met buren.
Twijfel tussen in- of meenemen der hostie
overbodig, want die is er niet. Zelfs
Maria straalt door maar niet te verschijnen.
Een heidens oord van afgoderij, de
voortekenen hadden me de weg moeten
wijzen naar het Ware Licht. Toeval dreef
me in de armen van de afgescheiden Iers
Nationale Kerk, een minieme minderheid.
Het grote gebouw van de Katholieken
staat een heuvel verderop te pronken.
Zou de nu gehouden dienst ook zonder
mij doorgang hebben gevonden of
noodzaakte mijn plotselinge verschijnen
tot gehaast maar dankbaar werken? Na
afloop groet een alweer in mensenkleren
gehulde Father me: 'Can I help you?' Van
waar ik kom, waarheen ik ga? Ik vertel 't
hem, haast gênant, want ik heb al een
hotel. Ik hoef niks, zijn prooi gaat 'm de
neus voorbij. 'There is no help I can offer
you?' 'No', moet ik 'm teleurstellen. Eeó
avond zonder hulpverlening, zonder celibaat,
zonder overspel. De klokkenluidster
is zijn onvervreemdbare echtgenote,
oprechte trouw is beloofd ten overstaan
van de schepper. Gij zult niet straffeloos
de regels van de Moederkerk overtreden.
29