15.11.2014 Views

Steel essai Impression 05 V4 - ECCS

Steel essai Impression 05 V4 - ECCS

Steel essai Impression 05 V4 - ECCS

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Architecture<br />

<strong>Steel</strong> Stahl Acier<br />

20<br />

50 years<br />

of steel<br />

architecture<br />

in Europe<br />

50 Jahre<br />

Stahlarchitektur<br />

in Europa<br />

50 ans<br />

d’architecture<br />

métallique<br />

en Europe<br />

<strong>ECCS</strong><br />

CECM<br />

EKS<br />

European Convention for Constructional <strong>Steel</strong>work<br />

Convention Européenne de la Construction Métallique<br />

Europaïsche Konvention für Stahlbau


50 years of steel<br />

architecture in Europe<br />

50 Jahre Stahlarchitektur<br />

in Europa<br />

50 ans d’architecture<br />

métallique en Europe<br />

Established in 1955, the European<br />

Convention for Constructional <strong>Steel</strong>work<br />

was one of the first European institutions.<br />

The celebration of its 50 th anniversary is an<br />

opportunity to bring together for the first<br />

time a selection of one hundred projects<br />

built over the past 50 years across Europe,<br />

presented in the form of an exhibition<br />

inaugurated in Nice and in the present issue<br />

of Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier.<br />

The constructions, small and large,<br />

of various types – from single dwellings<br />

to industrial buildings, museums<br />

and stadiums, as well, of course,<br />

as bridges – provide an overview of the<br />

construction possibilities and architectural<br />

potential provided by steel, notably when<br />

used for structural purposes. ’50 years<br />

of steel architecture in Europe’<br />

highlights through this chronological<br />

overview the continuing relevance<br />

of the qualities of this material: possibility<br />

for standardisation and prefabrication,<br />

flexibility of use, advanced technology,<br />

diversity of components and appearance<br />

– grades of steel that are adapted and/or<br />

adaptable depending on the part of the<br />

building where they are used –<br />

and a modern material in terms of both its<br />

aesthetic appeal and technical applications.<br />

Im Jahre 1955 wurde als eine der ersten<br />

europäischen Institutionen die Europäische<br />

Konvention für Stahlbau gegründet.<br />

Zum 50-jährigen Bestehen dieser<br />

Organisation findet in Nizza eine<br />

Ausstellung statt, in der erstmalig eine<br />

Fotosammlung von hundert Bauwerken zu<br />

sehen ist, die in den letzten 50 Jahren<br />

europaweit errichtet wurden. Diese Fotos<br />

sind auch in der vorliegenden Ausgabe der<br />

Fachzeitschrift Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier<br />

veröffentlicht.<br />

Diese kleineren und grösseren Bauwerke<br />

verschiedenen Typs - wie Einfamilienhaus<br />

oder Industriegebäude, Museum oder Stadion,<br />

ohne die Ingenieurbauten mit künstlerischem<br />

Anspruch zu vergessen - bieten eine Übersicht<br />

über die bautechnischen Möglichkeiten des<br />

Baumaterials Stahl und sein architektonisches<br />

Potential, insbesondere wenn er in Form<br />

einer Struktur Verwendung findet. In der<br />

Ausstellung „50 Jahre Stahlarchitektur in<br />

Europa“ werden dem Besucher die auch<br />

heute noch interessanten Qualitäten dieses<br />

Baumaterials näher gebracht : Möglichkeit<br />

der Standardisierung und Vorfertigung,<br />

Flexibilität bei der Verwendung, modernste<br />

Technologie, Vielfalt der Bauelemente und<br />

abwechslungsreiches Erscheinungsbild<br />

der je nach Gebäudeabschnitt verwendeten<br />

und/oder verwendbaren Stahlsorten<br />

sowie moderne Ästhetik und technische<br />

Umsetzung.<br />

Fondée en 1955, la Convention européenne<br />

de la construction métallique a été l’une<br />

des premières institutions européennes.<br />

La célébration de son cinquantième<br />

anniversaire est l’occasion de réunir<br />

pour la première fois un choix de<br />

cent réalisations construites depuis 50 ans<br />

de part l’Europe, présentées sous la forme<br />

d’une exposition inaugurée à Nice et dans<br />

le présent numéro de Architecture <strong>Steel</strong><br />

Stahl Acier.<br />

Ces édifices petits et grands, de typologies<br />

variées – de la maison individuelle au<br />

bâtiment industriel en passant par le musée<br />

ou encore le stade sans oublier les ouvrages<br />

d’art – donnent un aperçu des possibilités<br />

constructives qu’offre l’acier et de ses<br />

potentialités architecturales, notamment<br />

lorsqu’il est utilisé en structure. “50 ans<br />

d’architecture métallique en Europe”<br />

met en lumière, à travers un parcours<br />

chronologique, les qualités toujours<br />

actuelles de ce matériau : possibilité<br />

de standardisation et de préfabrication,<br />

souplesse d’utilisation, technologie avancée,<br />

diversité d’éléments et d’aspects – des aciers<br />

adaptés et/ou adaptables suivant la partie<br />

du bâtiment à laquelle ils participent –,<br />

et une modernité à la fois esthétique<br />

et technique.<br />

Architecture<br />

<strong>Steel</strong> Stahl Acier<br />

n° 20<br />

Editor<br />

<strong>ECCS</strong> – European Convention<br />

for Constructional <strong>Steel</strong>work<br />

Author<br />

Bertrand Lemoine<br />

Editing<br />

Cedam, France<br />

Graphic design<br />

Hans Reychman<br />

Printed by<br />

Expression II, Paris 20<strong>05</strong><br />

Exhibition<br />

“50 years of steel<br />

architecture in Europe”<br />

Production<br />

<strong>ECCS</strong> – European Convention<br />

for Constructional <strong>Steel</strong>work<br />

SCMF – Syndicat de la<br />

construction métallique<br />

de France<br />

Forum d’Urbanisme et<br />

d’Architecture de la ville<br />

de Nice<br />

Executive Production<br />

Cedam<br />

Conception and scenography<br />

Bertrand Lemoine<br />

Coordination<br />

Clarisse Bon and Eve Jouannais<br />

with Olivia Charpentier<br />

Texts<br />

Bertrand Lemoine<br />

with Eve Jouannais<br />

Translations in English<br />

and German<br />

Datasia<br />

<strong>ECCS</strong><br />

international symposium<br />

“Architecture and <strong>Steel</strong>”<br />

Organisation<br />

SCMF – Syndicat de la<br />

construction métallique<br />

de France<br />

Sponsor<br />

Arcelor<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier is intended<br />

to provide architects with a series of case studies<br />

of notable buildings built with steel.<br />

This is a special issue dedicated to the celebration<br />

of the 50 th anniversary of <strong>ECCS</strong>, on “50 years of<br />

steel architecture in Europe”.<br />

It is published in conjunction with the presentation<br />

of a travelling exhibition, opening in september<br />

20<strong>05</strong> at the forum d’Urbanisme et d’Architecture<br />

de la ville de Nice, and the venue of an<br />

international symposium on “Architecture and<br />

<strong>Steel</strong>” at the Palais de la Méditerranée in Nice.<br />

All rights reserved.<br />

No part of this document may be reproduced<br />

without the written authorisation of <strong>ECCS</strong>.<br />

Alle Rechte vorbehalten.<br />

Kein Teil dieser Publikation darf ohne schriftliche<br />

Zustimmung die EKS in jedwelcher Form<br />

vervielfältigt werden.<br />

Tous droits réservés.<br />

Aucune partie de ce document ne peut être<br />

reproduite sans autorisation écrite de la CECM.<br />

<strong>ECCS</strong> N°91-20<br />

ISBN 92-9147-000-79<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1954<br />

DR<br />

DR<br />

1 - ECSC house in the international<br />

exhibition<br />

Charleroi, Belgium<br />

Architects<br />

L. Palm, W. Vandermeeren<br />

1955 1957<br />

2 - Secondary modern school<br />

Hunstanton, United Kingdom<br />

Architects<br />

Alison & Peter Smithson<br />

Engineer<br />

Geo H. Smith<br />

4 - Pump room of the Cachat spring<br />

Évian, France<br />

Architect<br />

Maurice Novarina<br />

Engineers<br />

Jean Prouvé, Serge Kétoff<br />

5 - Primo palazzo uffici<br />

Milan, Italy<br />

Architects<br />

Marcello Nizzoli, G. Mario Oliveri<br />

Engineers<br />

P. Locatelli, L. Finzi<br />

DR<br />

DR<br />

3 - Karmsund Bridge<br />

Haugesund, Norway<br />

Designers<br />

Bridges department of the Civil engineering<br />

administration, Oslo<br />

1958<br />

DR<br />

6 - Atomium<br />

Brussels, Belgium<br />

Concept<br />

André Waterkeyn<br />

Architects<br />

A. & J. Polak<br />

Engineers<br />

A. Beckers, A. Joukoff<br />

7 - French pavilion in the 1958 World Fair<br />

Brussels, Belgium<br />

Architect<br />

Guillaume Gillet<br />

Engineers<br />

Jean Prouvé, René Sarger<br />

DR<br />

DR<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 1


1958<br />

8 - ECSC Pavilion in the 1958 World Fair<br />

Brussels, Belgium<br />

Architects<br />

E. Delatte, A. Maquestiau, A.I. Crivelli<br />

Engineer<br />

O. D’Heygers<br />

9 - SEAT sales building<br />

Barcelona, Spain<br />

Architects<br />

Cesar Ortiz Echagüe, Rafael Echaide<br />

Engineers<br />

A. de la Joya Castro, J. M. Martin Mendiluce<br />

1959<br />

10 - Tancarville bridge<br />

France<br />

Designers<br />

Maurice Lagrange, Nicolas Esquillan,<br />

Marcel Huet, Frédéric Robinson<br />

11 - Severin bridge over the Rhine<br />

Cologne, Germany<br />

Architect<br />

Gerd Lohmer<br />

Engineers<br />

Hess, Stoltenburg<br />

12 - CAF building<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Raymond Lopez, Marcel Réby<br />

Engineer<br />

S. Pascaud<br />

13 - Exhibition hall<br />

Brno, Czech Republic<br />

Engineer<br />

F. Lederer<br />

14 - School<br />

Solothurn, Switzerland<br />

Architects<br />

Fritz & Bruno Haller, H. Weber<br />

DR<br />

DR<br />

DR<br />

B. Lemoine<br />

DR<br />

DR<br />

DR<br />

2<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1960<br />

15 - Albert tower<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Édouard Albert, Roger Boileau,<br />

Jacques-Henri Labourdette<br />

Engineer<br />

Jean-Louis Sarf<br />

DR<br />

16 - Nestlé headquarters<br />

Vevey, Switzerland<br />

Architect<br />

Jean Tschumi<br />

17 - Thyssen building<br />

Düsseldorf, Germany<br />

Architects<br />

HPP Hentrich-Petschnigg & Partner<br />

Engineer<br />

Kuno Boll<br />

1961 1962<br />

DR<br />

18 - Sports centre<br />

Turin, Italy<br />

Architect<br />

A. Vitellozi<br />

Engineer<br />

V. Albera<br />

19 - Reese-Teknik factory<br />

Berlin, Germany<br />

DR<br />

DR DR<br />

DR<br />

20 - Rinascente building<br />

Rome, Italy<br />

Architects<br />

Franco Albini, Franca Helg<br />

Engineer<br />

G. Covre<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 3


1964<br />

21 - Elisabeth bridge<br />

Budapest, Hungary<br />

1966<br />

22 - Trisanna bridge<br />

Landeck, Austria<br />

Architect<br />

Wolfgang Schmid<br />

DR<br />

DR<br />

DR<br />

DR<br />

23 - Mero roof structure<br />

of the Polytechnic College<br />

Stuttgart, Germany<br />

24 - Grande-Duchesse Charlotte bridge<br />

Luxembourg, Luxembourg<br />

Architect<br />

Egon Jux<br />

Engineer<br />

Fuchs<br />

B. Lemoine<br />

25 - Saint Pius church<br />

Meggen, Switzerland<br />

Architect<br />

Franz Füeg<br />

1967<br />

26 - Le Corbusier centre<br />

Zürich, Switzerland<br />

Architects<br />

Le Corbusier with José Oubrerie,<br />

Robert Rebutato, Alain Tavès<br />

Engineer<br />

Louis Fruitet<br />

27 - Exhibition centre<br />

Grenoble, France<br />

Engineers<br />

Claude et Jean Prouvé,<br />

with Serra & Revenant<br />

Fondation Le Corbusier<br />

DR<br />

4<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1968<br />

28 - New national gallery<br />

Berlin, Germany<br />

Architect<br />

Ludwig Mies van der Rohe<br />

1970<br />

29 - Iran residence hall<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Mohsen Foroughi, Heydar Ghiai,<br />

Claude Parent, André Bloc<br />

30 - Nobel tower<br />

Puteaux, France<br />

Architects<br />

Jean de Mailly, Jacques Depussé<br />

Engineer<br />

Jean Prouvé<br />

31 - Maison des sciences de l’homme<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Marcel Lods, Paul Depondt, Henri Beauclair,<br />

André Malizard<br />

Engineer<br />

L. W. Wilenko<br />

N. Grospierre<br />

1971<br />

B. Lemoine<br />

32 - French embassy<br />

Warsaw, Poland<br />

Architects<br />

Bernard H. Zehrfuss with Guillaume Gillet,<br />

Henri Bernard<br />

Engineer<br />

Jean Prouvé<br />

33 - Sports centre<br />

Rotterdam, the Netherlands<br />

Architects<br />

L. van Hoessel, H.Th. Landman<br />

34 - Radio telescope<br />

Effelsberg, Germany<br />

Designers<br />

E. Geldmacher, Krupp, MAN<br />

DR<br />

DR<br />

B. Lemoine<br />

DR<br />

DR<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 5


1972<br />

35 - Olympic stadium<br />

Munich, Germany<br />

Architects<br />

Behnisch & Partner<br />

Engineers<br />

Frei Otto, Andrä Leonhardt & Partners<br />

36 - Havas agency building<br />

Neuilly-sur-Seine, France<br />

Architects<br />

Michel Andrault, Pierre Parat,<br />

Jean-Philippe Sarazin<br />

C. Kandzia<br />

DR<br />

1973<br />

37 - Sfalassa viaduct<br />

Bagnara Calabra, Italy<br />

Designers<br />

Silvano Zorzi, Lucio Lonardo,<br />

Sabatino Procaccia<br />

1974<br />

DR<br />

DR<br />

DR<br />

38 - Court of justice of the European<br />

communities<br />

Luxembourg, Luxembourg<br />

Architects<br />

Jean-Paul Conzemius, François Jamagne,<br />

Michel van der Elst<br />

Engineers<br />

Schroeder & Associates<br />

39 - Voest Alpine research centre<br />

Leoben, Austria<br />

Architects<br />

Eilfried Huth, Günther Domenig<br />

40 - Bosphorus bridge<br />

Istanbul, Turkey<br />

Designers<br />

William Brown, Gilbert Roberts<br />

Structural engineering<br />

Freeman Fox & Partners<br />

DR<br />

6<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1976<br />

41 - 3M tower<br />

Cergy-Pontoise, France<br />

Architect<br />

Paul Depondt<br />

42 - United Nations school<br />

Geneva, Switzerland<br />

Architects<br />

Jean-Marc Lamunière, Rino Brodbeck,<br />

Gérard Kupfer, Georges van Bogaert<br />

Engineers<br />

Édouard Bourquin, Georges Stencek<br />

DR<br />

DR<br />

43 - Bush Lane office building<br />

London, United Kingdom<br />

Architects and engineers<br />

Arup Associates<br />

44 - Greenhouses in the university<br />

Düsseldorf, Germany<br />

Engineers<br />

Josef Walter, Helmut Emde<br />

1977 1978<br />

DR<br />

DR<br />

K. Kirkwood DR<br />

45 - Centre Pompidou<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Renzo Piano, Richard Rogers<br />

Engineers<br />

Ove Arup & Partners, Peter Rice<br />

46 - Sainsbury centre for visual arts<br />

Norwich, United Kingdom<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Anthony Hunt Associates<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 7


1979<br />

1980<br />

47 - USM manufacturing plant<br />

Münsingen, Switzerland<br />

Architects<br />

Fritz Haller with R. Steiner, H. Weber,<br />

J. Luterbacher<br />

Engineers<br />

Emch & Berger<br />

1981<br />

1987<br />

52 - Hysolar research building<br />

Stuttgart, Germany<br />

Architects<br />

Behnisch & Partner<br />

53 - INMOS microprocessor factory<br />

Newport, United Kingdom<br />

Architects<br />

Richard Rogers Partnership<br />

Engineers<br />

Anthony Hunt Associates<br />

DR<br />

48 - Valio Dairy<br />

Jyväskylä, Finland<br />

Architects<br />

Matti K. Mätinen, Antti Katajamäki,<br />

Valio architectural department<br />

Engineers<br />

Kimmo Kaitila & co<br />

49 - Humber bridge<br />

Kingston-upon-Hull, United Kingdom<br />

Designers<br />

Gilbert Roberts, Freeman Fox & Partners<br />

Engineer<br />

Bill Harvey<br />

1982 1984<br />

50 - Renault distribution centre<br />

Swindon, United Kingdom<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Ove Arup & Partners<br />

C. Kandzia R. Davies<br />

DR<br />

51 - International garden festival hall<br />

Liverpool, United Kingdom<br />

Architects and engineers<br />

Arup Associates<br />

DR<br />

DR<br />

DR<br />

8<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1987<br />

54 - Bach de Roda/Felipe II bridge<br />

Barcelona, Spain<br />

Architect<br />

Santiago Calatrava<br />

DR<br />

G. Fessy<br />

55 - Institut du monde arabe<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Jean Nouvel, Gilbert Lézénès, Pierre Soria,<br />

Architecture-Studio<br />

Engineers<br />

Setec Bâtiment<br />

1989<br />

DR<br />

56 - Broadgate, Exchange House<br />

London, United Kingdom<br />

Architects<br />

Skidmore, Owings & Merrill (SOM)<br />

Engineers<br />

Arup Associates<br />

57 - Louvre pyramid<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Ieoh Ming Pei & Partners<br />

Engineers<br />

Nicolet Chartrand Knoll, RFR<br />

DR<br />

1991 1993<br />

58 - Airport<br />

Stuttgart, Germany<br />

Architects<br />

Von Gerkan, Marg + Partners<br />

Engineers<br />

Weidleplan Consulting<br />

DR<br />

59 - Brussimmo building<br />

Brussels, Belgium<br />

Architects<br />

Samyn & Partners<br />

Engineers<br />

Setesco, FTI<br />

Ch. Bastin & J. Evrard<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 9


1993<br />

J. E. Linden<br />

M. Zanta<br />

60 - Waterloo international terminal<br />

London, United Kingdom<br />

Architects<br />

Nicholas Grimshaw & Partners<br />

Engineers<br />

Anthony Hunt Associates<br />

61 - Benetton factory<br />

Castrette-Treviso, Italy<br />

Architects<br />

Afra & Tobia Scarpa<br />

Engineer<br />

Giandomenico Cocco<br />

1994<br />

62 - Saint Exupéry railway station<br />

Lyon, France<br />

Architects<br />

Santiago Calatrava, Atelier d’architecture de<br />

la SNCF, Jean-Marie Duthilleul<br />

1996<br />

DR B. Lemoine<br />

63 - Fondation Cartier pour l’art contemporain<br />

Paris, France<br />

Architects<br />

Jean Nouvel, Emmanuel Cattani & associés<br />

Engineers<br />

Ove Arup & Partners<br />

G. Zugnann<br />

B. Lemoine<br />

DR<br />

64 - Exhibition hall<br />

Leipzig, Germany<br />

Architects<br />

Von Gerkan, Marg + Partners<br />

65 - Research centre and offices<br />

Seibersdorf, Austria<br />

Architects<br />

Coop Himmelb(l)au<br />

Engineers<br />

Waagner-Biro<br />

66 - Erasmus bridge<br />

Rotterdam, the Netherlands<br />

Architects<br />

Van Berkel & Bos<br />

10<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1997<br />

68 - Guggenheim museum<br />

Bilbao, Spain<br />

Architects<br />

Franck O. Gehry & Associates<br />

Engineers<br />

SOM<br />

67 - Velodrome and swimming pool<br />

Berlin, Germany<br />

Architects<br />

Dominique Perrault, APP<br />

Engineers<br />

Arup Associates<br />

69 - Academy of arts<br />

Turku, Finland<br />

Architects<br />

Laiho-Pulkkinen-Raunio<br />

Engineers<br />

Turun Juva<br />

70 - Commerzbank headquarters<br />

Frankfurt, Germany<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Ove Arup & Partners<br />

1998<br />

O. Laiho<br />

71 - Stade de France<br />

Saint-Denis, France<br />

Architects<br />

Michel Macary, Aymeric Zublena / Michel<br />

Regembal, Claude Costantini<br />

Engineers<br />

Ingerop, CSTB Nantes<br />

72 - Great belt link east bridge<br />

Zealand-Sprogø, Denmark<br />

Architects<br />

Dissing + Weitling<br />

Engineers<br />

CBR joint venture (Cowi & Rambøll)<br />

73 - Terminal 3 – Copenhagen airport<br />

Kastrup, Denmark<br />

Architect<br />

Vilhelm Lauritzen<br />

Engineer<br />

Erik K. Jørgensen<br />

DR<br />

G. Fessy<br />

A. Da Silva<br />

I. Lambot<br />

B. Lemoine<br />

DR<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 11


1998<br />

B. Lemoine<br />

74 - University library<br />

Delft, the Netherlands<br />

Architects<br />

Mecanoo<br />

Engineers<br />

ABT adviesbureau voor bouwtechniek<br />

75 - UFA cinema centre<br />

Dresden, Germany<br />

Architects<br />

Coop Himmelb(l)au<br />

Engineers<br />

Bollinger + Grohmann<br />

B. Lemoine DR<br />

B. Lemoine<br />

77 - Cultural and convention centre<br />

Lucerne, Switzerland<br />

Architects<br />

Architectures Jean Nouvel<br />

Engineers<br />

Elektrowatt Ingenieurunternehmung,<br />

Plüss + Meyer Bauingenieure<br />

1999<br />

76 - Train and coach station<br />

Lisbon, Portugal<br />

Architect<br />

Santiago Calatrava<br />

P. Maurer<br />

78 - Terminal 2, hall F<br />

Roissy-Charles de Gaulle airport<br />

Roissy-en-France, France<br />

Architects<br />

Paul Andreu, Aéroports de Paris<br />

Engineers<br />

ADP architecture<br />

and engineering management, RFR<br />

79 - New German Parliament, Reichstag<br />

Berlin, Germany<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Ove Arup & Partners<br />

DR<br />

12<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


1999<br />

80 - Housing buildings<br />

Constance, Germany<br />

Architect<br />

Ingo Bucher-Beholz<br />

Engineer<br />

Olaf Leisering<br />

G. Kasper<br />

81 - Office building<br />

Delft, the Netherlands<br />

Architects<br />

Cepezed<br />

Engineers<br />

<strong>ECCS</strong><br />

2000<br />

F. Keuzenkamp<br />

82 - Nordic watercolour museum<br />

Skärhamn, Sweden<br />

Architects<br />

Niels Bruun, Henrik Corfitsen<br />

83 - Baltic sea tower<br />

Helsinki, Finland<br />

Architects<br />

Helin & co<br />

Engineers<br />

Finnmap Consulting<br />

N. Young<br />

DR<br />

C. Hallgren<br />

DR<br />

84 - Solférino footbridge<br />

Paris, France<br />

Architect<br />

Marc Mimram<br />

Engineers<br />

Marc Mimram ingénierie, Sogelberg<br />

J-M. Monthiers<br />

85 - Great court at the British museum<br />

London, United Kingdom<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Buro Happold<br />

86 - The Millennium Dome<br />

London, United Kingdom<br />

Architects<br />

Richard Rogers Partnership<br />

Engineers<br />

Buro Happold<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 13


2001<br />

87 - House R 128<br />

Stuttgart, Germany<br />

Architect and engineer<br />

Werner Sobek<br />

88 - TGV railway station<br />

Aix-en-Provence, France<br />

Architects<br />

Agence des gares, Arep (Jean-Marie Duthilleul,<br />

Étienne Tricaud, Marcel Bajard)<br />

Engineers<br />

Arcora<br />

89 - Eden project<br />

Saint Austell, United Kingdom<br />

Architects<br />

Nicholas Grimshaw & Partners<br />

Engineers<br />

Anthony Hunt Associates<br />

DR<br />

90 - Olympic stadium<br />

Istanbul, Turkey<br />

Architects<br />

Michel Macary, Aymeric Zublena<br />

Engineers<br />

Cabinet Jaillet-Rouby<br />

2002<br />

R. Halbe/Artur<br />

DR<br />

S. Burt/Apex<br />

91 - Cargolifter hangar<br />

Brand, Germany<br />

Architects<br />

SIAT Architektur & Technik<br />

Engineers<br />

Arup Associates<br />

DR<br />

92 - Berliner Bogen office building<br />

Hamburg, Germany<br />

Architects<br />

BRT Architekten (Bothe, Richter, Teherani)<br />

Engineer<br />

Binnewies<br />

DR<br />

DR<br />

93 - Aurinkolahti comprehensive school<br />

Helsinki, Finland<br />

Architects<br />

Jeskanen-Repo-Teränne, Leena Yli-Lonttinen<br />

Engineers<br />

Matti Ollila & co<br />

14<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


2002<br />

94 - Nice-Côte-d’Azur airport<br />

Nice, France<br />

Architects<br />

Paul Andreu with F. Tamisier, G. Andreu,<br />

M.-D. Ploix, J.-P. Zublena<br />

2003<br />

2004<br />

95 - ING headquarters<br />

Amsterdam, the Netherlands<br />

Architects<br />

Roberto E. Meyer, Jeroen W. van Schooten<br />

Engineers<br />

Aronsohn raadgevende ingenieurs<br />

DR<br />

96 - Chamber of commerce<br />

Luxembourg, Luxembourg<br />

Architects<br />

Claude Vasconi, Jean Petit<br />

Engineers<br />

Schroeder + Nicholas Green, Anthony Hunt<br />

2004<br />

97 - Millau viaduct<br />

Millau, France<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Michel Virlogeux, Bureau d’études Greisch,<br />

Setec<br />

AFP<br />

D. Jamme<br />

DR<br />

G. Fessy<br />

98 - Olympic stadium “OAKA”<br />

Athens, Greece<br />

Architect<br />

Santiago Calatrava<br />

99 - Swiss Re headquarters - 30 Saint Mary Axe<br />

London, United Kingdom<br />

Architects<br />

Foster and Partners<br />

Engineers<br />

Arup Associates<br />

N. Young<br />

100 - Barajas airport<br />

Madrid, Spain<br />

Architects<br />

Richard Rogers Partnership/Estudio Lamela<br />

Engineers<br />

Initec/TPS/Anthony Hunt Associates<br />

DR<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20 15


Index<br />

A<br />

ABT adviesbureau voor bouwtechniek :<br />

12 (74)<br />

ADP : 12 (78)<br />

Agence des gares : 14 (88)<br />

Albera, V. : 3 (18)<br />

Albert, Édouard : 3 (15)<br />

Albini, F. : 3 (20)<br />

Andrault, Michel : 6 (36)<br />

Andreu, G. : 15 (94)<br />

Andreu, Paul : 12 (78), 15 (94)<br />

APP : 11 (67)<br />

Architecture-Studio : 9 (55)<br />

Arcora : 14 (88)<br />

Arep : 14 (88)<br />

Aronsohn raadgevende : 15 (95)<br />

Arup Associates : 7 (43), 8 (51), 9 (56),<br />

11 (67), 14 (91), 15 (99)<br />

Atelier d'architecture de la SNCF : 10 (62)<br />

B<br />

Bajard, Marcel : 14 (88)<br />

Beauclair, Henri : 5 (31)<br />

Beckers, A. : 1 (6)<br />

Behnisch & Partner : 6 (35), 8 (52)<br />

Bernard, Henri : 5 (32)<br />

Binnewies : 14 (92)<br />

Bloc, André : 5 (29)<br />

Bogaert, Georges van : 7 (42)<br />

Boileau, Roger : 3 (15)<br />

Boll, Kuno : 3 (17)<br />

Bollinger + Grohmann : 12 (75)<br />

Bourquin, Édouard : 7 (42)<br />

Brodbeck, Rino : 7 (42)<br />

Brown, William : 6 (40)<br />

BRT (Bothe, Richter, Teherani) : 14 (92)<br />

Bruun, Niels : 13 (82)<br />

Bucher-Beholz, Ingo : 13 (80)<br />

Buro Happold : 13 (85), 13 (86)<br />

C<br />

Calatrava, Santiago : 9 (54), 10 (62),<br />

12 (76), 15 (98)<br />

Cattani, Emmanuel : 10 (63)<br />

CBR joint venture (Cowi & Rambøll) :<br />

11 (72)<br />

Cepezed : 13 (81)<br />

Cocco, Giandomenico : 10 (61)<br />

Conzemius, Jean-Paul : 6 (38)<br />

Coop Himmelb(l)au : 10 (65), 12 (75)<br />

Corfitsen, Henrik : 13 (82)<br />

Costantini, Claude : 11 (71)<br />

Covre, G. : 3 (20)<br />

Crivelli, A. I. : 2 (8)<br />

CSTB : 11 (71)<br />

D<br />

D’Heygers, O. : 2 (8)<br />

Delatte, E. : 2 (8)<br />

Depondt, Paul : 5 (31), 7 (41)<br />

Depussé, Jacques : 5 (30)<br />

Dissing+Weitling : 11 (72)<br />

Domenig, Günther : 6 (39)<br />

Duthilleul, Jean-Marie : 10 (62), 14 (88)<br />

E<br />

<strong>ECCS</strong> : 13 (81)<br />

Eiffel : 15 (97)<br />

Elektrowatt : 12 (77)<br />

Elst, Michel van der : 6 (38)<br />

Emch & Berger : 8 (47)<br />

Emde, Helmut : 7 (44)<br />

Esquillan, Nicolas : 2 (10)<br />

Estudio Lamela : 15 (100)<br />

Lederer, F. : 2 (13)<br />

F<br />

Finnmap Consulting : 13 (83)<br />

Finzi, L. : 1 (5)<br />

Foroughi, Mohsen : 5 (29)<br />

Foster and Partners : 7 (46), 8 (50), 11<br />

(70), 12 (79), 13 (85), 15 (97), 15 (99)<br />

Freeman Fox & Partners : 6 (40), 8 (49)<br />

Fruitet, Louis : 4 (26)<br />

FTI : 9 (59)<br />

Fuchs : 4 (24)<br />

Füeg, Franz : 4 (25)<br />

G<br />

Gehry, Frank O. : 11 (68)<br />

Geldmacher, E. : 5 (34)<br />

Gerkan, Marg von : 9 (58), 10 (64)<br />

Ghiai, Heydar : 5 (29)<br />

Gillet, Guillaume : 1 (7), 5 (32)<br />

Green, Nicholas : 15 (96)<br />

Greisch : 15 (97)<br />

Grimshaw, Nicholas : 10 (60), 14 (89)<br />

H<br />

Haller, Fritz : 2 (14), 8 (47)<br />

Haller, Bruno : 2 (14)<br />

Harvey, Bill : 8 (49)<br />

Helg, Franca : 3 (20)<br />

Helin & Co : 13 (83)<br />

Hentrich : 3 (17)<br />

Hess : 2 (11)<br />

Hoessel, L. van : 5 (33)<br />

HPP : 3 (17)<br />

Huet, Marcel : 2 (10)<br />

Hunt, Anthony : 7 (46), 8 (53), 10 (60),<br />

14 (89), 15 (96), 15 (100)<br />

Huth, Eilfried : 6 (39)<br />

I<br />

Ingerop : 11 (71)<br />

Initec : 15 (100)<br />

J<br />

Jaillet-Rouby : 14 (90)<br />

Jamagne, François : 6 (38)<br />

Jeskanen-Repo-Teränne : 14 (93)<br />

Jørgensen, Erik K.: 11 (73)<br />

Joukoff, A. : 1 (6)<br />

Joya Castro, Adrián de la : 2 (9)<br />

Jux, Egon : 4 (24)<br />

K<br />

Katajamäki, Antti : 8 (48)<br />

Kétoff, Serge : 1 (4)<br />

Kimmo Kaitila & co : 8 (48)<br />

Krupp : 5 (34)<br />

Kupfer, Gérard : 7 (42)<br />

L<br />

Labourdette, Jacques-Henri : 3 (15)<br />

Lagrange, Maurice : 2 (10)<br />

Laiho-Pulkkinen-Raunio : 11 (69)<br />

Lamunière, Jean-Marc : 7 (42)<br />

Landman, Th. H. : 5 (33)<br />

Lauritzen, Vilhelm : 11 (73)<br />

Le Corbusier : 4 (26)<br />

Leisering, Olaf : 13 (80)<br />

Leonhardt, Andrä : 6 (35)<br />

Lézénès, Gilbert : 9 (55)<br />

Locatelli, P. : 1 (5)<br />

Lods, Marcel : 5 (31)<br />

Lohmer, Gerd : 2 (11)<br />

Lonardo, Lucio : 6 (37)<br />

Lopez, Raymond : 2 (12)<br />

Luterbacher, J. : 8 (47)<br />

M<br />

Macary, Michel : 11 (71), 14 (90)<br />

Mailly, Jean de : 5 (30)<br />

Malizard, André : 5 (31)<br />

MAN : 5 (34)<br />

Maquestiau, A. : 2 (8)<br />

Martin Mendiluce, José M. : 2 (9)<br />

Mätinen, Matti K : 8 (48)<br />

Matti Ollila & co : 14 (93)<br />

Mecanoo : 12 (74)<br />

Meyer : 12 (77)<br />

Meyer, Roberto E. : 15 (95)<br />

Mies van der Rohe, Ludwig : 5 (28)<br />

Mimram, Marc : 13 (84)<br />

N<br />

Nicolet Chartrand Knoll : 9 (57)<br />

Nizzoli, Marcello : 1 (5)<br />

Nouvel, Jean : 9 (55), 10 (63), 12 (77)<br />

Novarina, Maurice : 1 (4)<br />

O<br />

Oliveri, G. Mario: 1 (5)<br />

Ortiz Echagüe, Cesar : 2 (9)<br />

Otto, Frei : 6 (35)<br />

Oubrerie, José : 4 (26)<br />

Ove Arup & Partners : 7 (45), 8 (50),<br />

10 (63), 11 (70), 12 (79)<br />

P<br />

Palm, L. : 1 (1)<br />

Parat, Pierre : 6 (36)<br />

Parent, Claude : 5 (29)<br />

Pascaud, S. : 2 (12)<br />

Pei, Ieoh Ming : 9 (57)<br />

Perrault, Dominique : 11 (67)<br />

Petschnigg : 3 (17)<br />

Petit, Jean : 15 (96)<br />

Piano, Renzo : 7 (45)<br />

Ploix, M.-D. : 15 (94)<br />

Plüss : 12 (77)<br />

Polak, A. : 1 (6)<br />

Polak, J. : 1 (6)<br />

Procaccia, Sabatino : 6 (37)<br />

Prouvé, Claude : 4 (27)<br />

Prouvé, Jean : 1 (4), 1 (7), 4 (27), 5 (30),<br />

5 (32)<br />

R<br />

Rafael Echaide : 2 (9)<br />

Rebutato, Robert : 4 (26)<br />

Réby, Marcel : 2 (12)<br />

Regembal, Michel : 11 (71)<br />

Rice, Peter : 7 (45)<br />

Roberts, Gilbert : 6 (40), 8 (49)<br />

Robinson, Frédéric : 2 (10)<br />

RFR : 9 (57), 12 (78)<br />

Rogers, Richard : 7 (45), 8 (53), 13 (86),<br />

15 (100)<br />

S<br />

Samyn & Partners : 9 (59)<br />

Sarazin, Jean-Philippe : 6 (36)<br />

Sarf, Jean-Louis : 3 (15)<br />

Sarger, René : 1 (7)<br />

Scarpa, Afra : 10 (61)<br />

Scarpa, Tobia : 10 (61)<br />

Schmid, Wolfgang : 4 (22)<br />

Schooten, Jeroen W. van : 15 (95)<br />

Schroeder & Associates : 6 (38)<br />

Schroeder : 15 (96)<br />

Setec : 9 (55), 15 (97)<br />

Setesco : 9 (59)<br />

Serra & Revenant : 4 (27)<br />

SIAT Architektur & Technik : 14 (91)<br />

Smith, Geo H. : 1 (2)<br />

Smithson, Alison : 1 (2)<br />

Smithson, Peter : 1 (2)<br />

Sobek, Werner : 14 (87)<br />

Sogelberg : 13 (84)<br />

SOM, (Skidmore, Owings & Merrill) :<br />

9 (56), 11 (68)<br />

Soria, Pierre : 9 (55)<br />

Steiner, R. : 8 (47)<br />

Stencek, Georges : 7 (42)<br />

Stoltenburg : 2 (11)<br />

T<br />

Tamisier, F. : 15 (94)<br />

Tavès, Alain : 4 (26)<br />

TPS : 15 (100)<br />

Tricaud, Étienne : 14 (88)<br />

Tschumi, Jean : 3 (16)<br />

Turun Juva : 11 (69)<br />

V<br />

Valio architectural department : 8 (48)<br />

Van Berkel & Bos : 10 (66)<br />

Vandermeeren, W. : 1 (1)<br />

Vasconi, Claude : 15 (96)<br />

Virlogeux, Michel : 15 (97)<br />

Vitellozi, A. : 3 (18)<br />

W<br />

Waagner-Biro : 10 (65)<br />

Walter, Josef : 7 (44)<br />

Waterkeyn, André: 1 (6)<br />

Weber, H. : 2 (14), 8 (47)<br />

Weidleplan consulting : 9 (58)<br />

Wilenko, L. W. : 5 (31)<br />

Y<br />

Yli-Lonttinen, Leena : 14 (93)<br />

Z<br />

Zehrfuss, Bernard H. : 5 (32)<br />

Zorzi, Silvano : 6 (37)<br />

Zublena, Aymeric : 11 (71), 14 (90)<br />

Zublena, J.-P. : 15 (94)<br />

16<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


European <strong>Steel</strong><br />

Information Sources<br />

AUSTRIA<br />

Österreichischer<br />

Stahlbauverband *<br />

Wiedner Hauptstraße 63<br />

A-1045 Wien<br />

Tel: +43 1 503 9474<br />

Fax: +43 1 503 9474 227<br />

BELGIUM<br />

Agoria *<br />

Diamant Building, Bld A. Reyers 80<br />

B-1030 Brussels<br />

Tel: +32 2 706 7962<br />

Fax: +32 2 706 7966<br />

Centre Information Acier<br />

Staalinfocentrum (CIA)<br />

Chaussée de Zellik 12, 1082 Bruxelles<br />

Zelliksesteenweg 12, 1082 Brussel<br />

Tel: +32 2 509 1504<br />

Fax: +32 2 511 1281<br />

CZECH REPUBLIC<br />

Czech Constructional<br />

<strong>Steel</strong>work Association *<br />

Ceskobratsrska 6, 702 00 Ostrava<br />

Tel: +420 59 513 6026<br />

Fax: +420 59 513 6026<br />

DENMARK<br />

Dansk Stålinstitut *<br />

Gydevang 39-41, 3450 Allerød<br />

Tel: +45 66 130 888<br />

Fax: +45 65 918 789<br />

ESTONIA<br />

Eesti<br />

Teraskonstruktsiooniühing *<br />

Ehitajate tee 5, 19086 Tallinn<br />

Tel: +372 620 2410<br />

Fax: +372 620 24<strong>05</strong><br />

FINLAND<br />

Technology Industries<br />

of Finland *<br />

Eteläranta 10, FIN-00130 Helsinki<br />

Tel: +358 9 192 31<br />

Fax: +358 9 624 462<br />

Finnish Constructional<br />

<strong>Steel</strong>work Association<br />

Unioninkatu 14, FIN-00130 Helsinki<br />

Tel: +358 9 129 91<br />

Fax: +358 9 129 9214<br />

FRANCE<br />

Syndicat de la construction<br />

métallique de France<br />

(SCMF) *<br />

20, rue Jean-Jaurès<br />

F-92807 Puteaux Cedex<br />

Tel: +33 1 47 74 66 15<br />

Fax: +33 1 40 90 08 60<br />

Office technique pour<br />

l’utilisation de l’acier (OTUA)<br />

13, cours Valmy<br />

F-92070 Paris La Défense<br />

Tel: +33 1 41 67 04 02<br />

Fax: +33 1 41 25 55 70<br />

GERMANY<br />

Deutscher Stahlbau-Verband<br />

DSTV *<br />

Sohnstraße 65, D-40237 Düsseldorf<br />

Tel: +49 211 6707 800<br />

Fax: +49 211 6707 820<br />

Cidect<br />

Postfach 320 230<br />

40435 Düsseldorf<br />

Tel: +49 211 960 3565<br />

Fax: +49 211 960 2393<br />

HUNGARY<br />

Magyarországi Acélszerkezet -<br />

Gyártók Szövetsége (Magész) *<br />

BUTE Departm. of Struct.Eng.<br />

Bertalan Lajos U.22ép.<br />

1111 Budapest<br />

Tel: +36 1 4<strong>05</strong>2 187<br />

Fax: +36 1 4<strong>05</strong>2 187<br />

ITALY<br />

Associazione fra i Costruttori<br />

in Acciaio Italiani *<br />

Viale Abruzzi 66, I-20131 Milano<br />

Tel: +39 02 2951 3413<br />

Fax: +39 02 2952 9824<br />

LUXEMBOURG<br />

Arcelor Building and<br />

Construction Support *<br />

19 avenue de la Liberté<br />

L-2930 Luxembourg<br />

Tel: +352 4792 4463<br />

Fax: +352 4792 2709<br />

Centre belgo-luxembourgeois<br />

Information Acier (CIA)<br />

Chaussée de Zellik 12, 1082 Bruxelles<br />

Zelliksesteenweg 12, 1082 Brussel<br />

Tel: +32 2 509 1504<br />

Fax: +32 2 511 1281<br />

NETHERLANDS<br />

Samenwerkende<br />

Nederlandse Staalbouw<br />

(SNS) *<br />

Boerhaavelaan 40, Postbus 190<br />

NL-2700 AD Zoetermeer<br />

Tel: +31 79 353 1265<br />

Fax: +31 79 353 1365<br />

NORWAY<br />

Norsk Stalforbund/Norwegian<br />

<strong>Steel</strong> Association *<br />

P.O.Box 242, NO-1326 Lysaker<br />

Tel: +47 6783 8600<br />

Fax: +47 6783 8601<br />

PORTUGAL<br />

Associação Portuguesa de<br />

Construção Metálica e Mista<br />

(Cmm) *<br />

University of Coimbra,<br />

Polo II - Pinhal de Marrocos<br />

PT- 3030 Coimbra<br />

Tel: +351 239 797 218<br />

Fax: +351 239 797 217<br />

ROMANIA<br />

Asociatia Producatorilor de<br />

Constructii Metalice Din<br />

Romania (APCMR) *<br />

1, Piata Iancu de Hunedoara<br />

RO- 2750 Hunedoara<br />

Tel: +40 254 740 200<br />

Fax: +40 254 717 650<br />

SLOVAKIA<br />

Slovak Association of <strong>Steel</strong><br />

Constructions (SASC)<br />

Radlinského 11, 813 68 Bratislava<br />

Tel: +421 2 52 964 404<br />

Fax: +421 2 52 494 116<br />

SLOVENIA<br />

Institut za Metalne<br />

Konstrukcije *<br />

Mencingerjeva 7, SI-1000 Ljubljana<br />

Tel: +386 1 280 21 02<br />

Fax: +386 1 280 21 51<br />

SPAIN<br />

Asociación para la<br />

Construcción de<br />

Estructuras Metálicas *<br />

Plaça de la Unió, 1 Edificio B 1° 2a<br />

ES-08190 Sant Cugat del Vallés<br />

Tel: +34 93 589 3636<br />

Fax: +34 93 590 8249<br />

APTA<br />

Asociación para la<br />

Promoción de las Tecnicas<br />

del Acero *<br />

Paseo de la Castellana 135<br />

Edificio Cuzco III, 3o B<br />

ES-28046 Madrid<br />

Tel: +34 91 567 0910<br />

Fax: +34 91 567 0911<br />

SWEDEN<br />

Swedish Institute of<br />

<strong>Steel</strong> Construction *<br />

Box 27751, S-115 92 Stockholm<br />

Tel: +46 8 661 0280<br />

Fax: +46 8 661 03<strong>05</strong><br />

SWITZERLAND<br />

Stahlbau Zentrum Schweiz/<br />

Centre Suisse de la<br />

Construction Métallique *<br />

Seefeldstraße 25, CH-8034 Zürich<br />

Tel: +41 1 261 8980<br />

Fax: +41 1 262 0962<br />

TURKEY<br />

Turkish Constructional <strong>Steel</strong>work<br />

Association (TUCSA) *<br />

Bayramaga Sokak No 20/A<br />

34662 Altunizade, Istanbul<br />

Tel: +90 216 474 3135<br />

Fax: +90 216 474 3388<br />

UNITED KINGDOM<br />

British Constructional<br />

<strong>Steel</strong>work Association *<br />

4 Whitehall Court - Westminster<br />

London SW1A 2ES<br />

Tel: +44 20 7747 8121<br />

Fax: +44 20 7839 4729<br />

Corus Construction<br />

& Industrial<br />

Frodingham House<br />

Brigg Road, Scunthorpe<br />

North Lincolnshire DN16 1BP<br />

Tel: +44 1724 402 185<br />

Fax: +44 1724 404 224<br />

<strong>Steel</strong> Construction<br />

Institute (SCI)<br />

Silwood Park<br />

Buckhurst Road<br />

Ascot, Berkshire SL5 7Qn<br />

Tel: +44 1344 623 345<br />

Fax: +44 870 622 944<br />

<strong>ECCS</strong> General Secretariat<br />

Avenue des Ombrages 32/20,<br />

B-1200 Brussels<br />

Tel: +32 2 762 0429<br />

Fax: +32 2 762 0935<br />

* <strong>ECCS</strong> Full Members<br />

Architecture <strong>Steel</strong> Stahl Acier 20


Architecture<br />

<strong>Steel</strong> Stahl Acier<br />

DR<br />

One hundred buildings and bridges built<br />

across Europe over the past 50 years typify<br />

steel’s role as one of the driving forces<br />

behind architectural creativity.<br />

This diversity of forms illustrates<br />

the capacity and quality of steel,<br />

the feats it enables, and demonstrates its<br />

ability to stand the test of time while still<br />

remaining contemporary.<br />

Hundert Gebäude und Ingenieurbauten mit<br />

künstlerischem Anspruch, die in den letzten<br />

50 Jahren in ganz Europa errichtet wurden,<br />

zeigen wie der Stahl zu einem der<br />

Antriebsfaktoren der architektonischen<br />

Kreation wurde.<br />

Anhand verschiedener baulicher<br />

Umsetzungen werden die Performance<br />

und die Vorteile dieses Baumaterials,<br />

seine hervorragenden Leistungen sowie<br />

seine Beständigkeit und Modernität<br />

aufgezeigt.<br />

Cent bâtiments et ouvrages d’art construits<br />

de part l’Europe depuis 50 ans montrent<br />

comment l’acier a été l’un des moteurs<br />

de la création architecturale.<br />

À travers des typologies variées,<br />

ils illustrent les capacités et les qualités<br />

de ce matériau, les prouesses qu’il autorise<br />

mais aussi sa pérennité et sa modernité.<br />

Previously published <strong>ECCS</strong> Case Studies<br />

1Brussimmo House<br />

Brussels, Belgium<br />

Samyn and Partners<br />

2L’Oréal Factory<br />

Paris, France<br />

Denis Valode,<br />

Jean Pistre et associés<br />

3TAZ, Berlin, Germany<br />

Gerhard Spangenberg<br />

Brigitte Steinkilberg<br />

4 RFB Building, Austria<br />

Coop Himmelblau<br />

5 The Guggenheim<br />

Museum<br />

Bilbao, Spain<br />

Frank O. Gehry and<br />

Associates<br />

6Turku Academy of Art<br />

Finland<br />

Laiho-Pulkkinen-<br />

Raunio Architects<br />

7 Dogan Printing Center<br />

Turkey<br />

Tabanlioglu Architecture<br />

& Consulting<br />

8Terminal 3<br />

Copenhagen Airport<br />

Danmark<br />

Vilhelm Lauritzen A/S<br />

9Terminal 2F Roissy<br />

France<br />

Paul Andreu<br />

10 The Reichstag Berlin,<br />

Germany<br />

Sir Norman Foster<br />

11 Service Stations<br />

Houten, The Netherlands<br />

Orival area, Belgium<br />

Samyn and Partners<br />

Service Station Hietalahti<br />

Helsinki, Finland<br />

Juha Ilonen<br />

12 Lucerne Cultural and<br />

Convention Centre<br />

Switzerland<br />

Architectures Jean Nouvel<br />

13 Office building<br />

Phoenixstraat 60,<br />

Delft, The Netherlands<br />

Cepezed b.v.<br />

14 The Eden Project<br />

Cornwall, UK<br />

Nicholas Grimshaw<br />

& Partners<br />

15 House R 128<br />

Stuttgart, Germany<br />

Werner Sobek<br />

16 TGV stations<br />

Valence, Avignon,<br />

Aix-en Provence, France<br />

Agence des gares et<br />

Arep<br />

17 Olympic Stadium<br />

Istanbul, Turkey<br />

Michel Macary,<br />

Aymeric Zublena<br />

18 Town hall<br />

Alphen aan den Rijn,<br />

The Netherlands<br />

(EEA) Erick van Egeraat<br />

associated architects<br />

19 Double-skin façades<br />

Sanoma House<br />

Baltic Sea Tower<br />

Radiolinjaoffice building

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!