ErECTile Dysfunction - Sid

Archive of SID
پژوهشي
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم شماره ٤٩ آذر و دي سال ١٣٨٤
(٩-١٥)
مقايسه اثر سيلدنافيل موضعي و خوراكي بر اختلال عملكرد نعوظ
(Erectile Dysfunction)
مهدي يونسي رستمي *(M.D.) مجيد سعيدي **(Ph.D.) +
عبيد محمدعليپور ملكشاه ***(Pharm.D.)
چكيده
سابقه و هدف
:
ناتواني جنسي و اختلالات نعوظ از جمله عوارضي هستند كه در بين بيش از ٥٠ درصد از مردان بين
٧٠-٥٠ سال مشاهده مي گردند.‏ از جمله داروهاي بسيار مؤثري كه در سالهاي اخير در اين زمينه به بازار عرضه شده است،‏
سيلدنافيل سيترات مي باشد.‏ با توجه به عوارض مختلف گزارش شده از شكل خوراكي اين دارو،‏ در اين مطالعه اثر ژل
موضعي سيلدنافيل با شكل خوراكي آن در اختلالات نعوظ (ED) مقايسه شد.‏
مواد و روشها
:
اين بررسي يك كارآزمايي باليني است كه به صورت تصادفي كنترل شده و دو سو ناآگاه انجام
شد.‏ پس از انتخاب سيستم حلال مناسب،‏ فرمولاسيونهاي متعددي از ژل موضعي سيلدنافيل تهيه گرديد و پس از بررسي
پايداري فيزيكي و آزادسازي دارو،‏ مناسب ترين فراورده جهت كارآزمايي باليني انتخاب گرديد.‏ ٩٤ بيمار با علائم باليني
اختلالات نعوظ (ED) وارد مطالعه شدند.‏ بيماران بر اساس سن
‏(كمتر از ٥٠ سال و بيشتر از ٥٠ سال)‏ و علت بروز عارضه
‏(جسمي،‏ رواني و يا مختلط)‏ دستهبندي شدند.‏ بيماران مورد،‏ ژل ١ درصد سيلد نافيل موضعي و دارونماي قرص دريافت
نمودند.‏ به بيماران گروه شاهد قرص سيلدنافيل
١٠٠)
ميليگرمي)‏ و دارونماي ژل موضعي تجويز گرديد.‏ قرصها يك
ساعت پيش از فعاليت جنسي تجويز شد.‏ حدود ٠/٥ گرم از ژل موضعي نيز پيش از فعاليت جنسي بهمدت
٥
دقيقه بر روي
ناحيه حشفه (glans) آلت تناسلي ماليده شد و عملكرد و عوارض جانبي دارو در هر دو گروه مطالعه گرديد.‏ جهت آناليز
آماري از آزمونهاي t و كاي دو استفاده شد.‏
: يافتهها
در گروه مورد در
٥
بيمار ‏(‏‎١٢/٥‎درصد)‏ نعوظ كامل و در
٥
بيمار نعوظ متوسط ديده شد.‏ در
‏(‏‎٧٥‎درصد)‏ نعوظ مشاهده نشد.‏ در گروه شاهد نعوظ كامل در ٢٨ بيمار ‏(‏‎٧٠‎درصد)،‏ نعوظ متوسط در
عدم بروز نعوظ در
٣٠
٦ بيمار
٦
بيمار مشاهده گرديد.‏ شروع نعوظ در گروه مورد
گرديد،‏ در حاليكه اين زمان در گروه شاهد
٧/٤ ± ٣/٦
± ١٤/٩ ٣٧/٨ بود.‏
بيمار
‏(‏‎١٥‎درصد)‏ و
دقيقه پس از مصرف ژل مشاهده
چهار مورد سردرد خفيف در گروه دريافت كننده ژل
سيلدنافيل گزارش گرديد كه پس از حدود ٤ دقيقه بهبود يافته بود.‏ در گروه شاهد دو مورد سردرد شديد گزارش شد.‏
همچنين اختلال ديد دريكي از بيماران دريافت كننده قرص سيلدنافيل مشاهده گرديد.‏ يك مورد سوء هاضمه(‏dyspepsia‏)‏
شديد نيز در گروه شاهد ديده شد.‏
: استنتاج
نتايج حاصل نشان ميدهد كه عليرغم درصد موفقيت كمتر در بهبود عارضه با مصرف ژل موضعي،‏ زمان
عملكرد و شدت عوارض كمتر ميتواند مد نظر قرار گيرد.‏ مطالعات بيشتر جهت افزايش نفوذ دارو و كاربرد مواد افزايش
دهنده جذب موضعي ميتواند مد نظر قرار گيرد.‏
واژههاي كليدي
: اختلالات نعوظ،‏ سيلدنافيل،‏ تجويز موضعي،‏ عوارض جانبي،‏
E اين تحقيق طي شماره ١٣- ٨١ در شوراي پژوهشي دانشگاه ثبت شده و با حمايت مالي دانشگاه علوم پزشكي مازندران انجام شده است.‏
+ * ساري:‏ كيلومتر ١٨ جاده خزرآباد-‏ دانشكده داروسازي
* دانشيار گروه اورولوژي،‏ دانشكده پزشكي دانشگاه علوم پزشكي مازندران
** دانشيار گروه فارماسيوتيكس ‏(داروسازي)،‏ دانشكده داروسازي دانشگاه علوم پزشكي مازندران)‏
*** دكتر داروساز
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي
١٣٨٤ 9
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir

سيلدنافيل
Archive of SID
تاريخ ارجاع جهت اصلاحات : ۸٣/٩/٢٦
تاريخ تصويب:‏ ۸٣/١١/٢٠
Eتاريخ دريافت : ۸٣/٧/٢٧
10
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي ١٣٨٤
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir

پژوهشي
مهدي يونسي رستمي و همكار
Archive of SID
مقدمه
اختلالات نعوظ يكي از مشكلات رايج در بين بيش
از ٥٠ درص د از م ردان در محدوده س ني ٧٠-٥٠ سال
ميباشد(‏‎١‎‏).‏ سيلدنافيل سيترات،‏ يك مهار كننده انتخابي
گوانوزين مونوفسفات حلقوي،‏ فسفودي استراز
اختصاصي نوع PDE5) ٥ (cGMP-specific ميباشد،‏
داراي اثرات اثبات شده اي در درمان اختلالات نعوظ
م يباش د(‏‎٢‎‏).‏ مكانيسم فيزيولوژي ك نع وظ شامل آزاد
شدن نيتريك
اكسايد در بدنه آل ت (Corpora) بهدنبال
تحريك جنسي مي باشد.‏ اين امر سبب فعال شدن آنزيم
گوانيليل سيكلاز و در نتيجه افزايش cGMP ميگردد.‏
افزايش سط ح cGMP سبب شل شدن عضلات صاف
جسم غاري cavernosum) (corpus و افزايش جريان
خون و ب ه دنبال آن نع وظ م يگردد.‏ مكاني سم اص لي
سيلدنافيل افزايش اثر نيتريك اكسايد با مهار تخري ب
آنزيمي
(cGMP) م يباش د(‏‎٣‎‏).‏ عليرغم اثرات انكار
ناپذير اين دارو،‏ عوارض جانبي متعددي از آن گزارش
شده است.‏ اصليترين عوارضگزارش شده در مطالعات
مختلف شامل گرگرفتگي،‏ سردرد،‏ سوء هاضمه
،(dyspepsia) اختلالات دي د ‏(تغيير رنگ اجسام و ي ا
درخ شندگي آنه ا)‏ و التهاب بين ي مي باش د.‏ در يك
مطالع ه اي ن ع وارض خفي ف و وق وع آنه ا دركمت ر از
‎١‎درصد بيماران ذكرشده است(‏‎٤‎‏).‏ در پژوهشي ديگر اين
عوارض بهصورت گرگرفتگي ‏(‏‎٣٠/٨‎درصد)،‏ سردرد
‏(‏‎٢٥/٤‎درصد)،‏ احتقان بيني(‏‎١٨/٧‎درصد)‏ و سوزش
سردل ‏(‏‎١٠/٥‎درصد)گزارش گردي د.‏ تمامي عوارض
فوق،‏ كوتاه مدت و خفيف ذكر شد،‏ اما ٣١/٦ درصد از
بيماران حداقل يكي از اين موارد را تجربه نموده بودن د.‏
ارتباط معني داري بين ميزان بروز عوارض و مقدار دارو
مشاهده گرديد(‏‎٣‎‏).‏ در يك مطالعه كه در سال ٢٠٠٢ ب ه
چاپ رسيد ، ه يچ موردي از اختلالات دي د پس از
م صرف خ وراكي اي ن دارو گ زارش ن شد ) ٥ ). از جمل ه
عوارض ديگر سيلدنافيل كاهش فشار شرياني اس ت ك ه
بهويژه در صورت استفاده تؤام از نيتراتها اين ام ر
شديدتر خواهد بود(‏‎٦-٨‎‏).‏ از جمله عوارض ديگر كه در
برخي مطالعات بدان اشاره شده است Priapism ‏(نعوظ
دردناك و نامطلوب كه حتي تا چند ساعت پس از انزال
مشاهده ميگردد)‏ ميباشد(‏‎٩‎‏).‏ در يك بررسي،‏ ميزان
موارد م رگ پس از مصرف خوراكي سيلدنافيل ب ا
آلپروس تاديل تزريق ي مقاي سه گردي د.‏ نت ايج،‏ اخ تلاف
معني داري را در موارد مرگ و مير ناشي از مصرف
خوراكي سيلدنافيل نشان داد(‏‎١٠‎‏).‏ با عنايت به موارد ذكر
شده بايد مد نظر داشت كه سيلدنافيل شروع اثر طولاني،‏
نيمه عمري كوتاه
(١ ساعت)‏ و متابوليسم كبدي شديدي
دارد،‏ لذا جهت حف ظ اثرات دارو در يك مدت زمان
مشخص،‏ ميزان و روش تجويز حائز اهميت اس ت(‏‎١١‎‏).‏
براي كاهش زمان شروع اثر و طولانيتر نمودن مدت
عملكرد،‏ تجويز موضعي دارو به يكي از بافتهاي محل
اثر مي تواند يكي از راههاي جايگزين ب ه جاي تجويز
خوراكي باشد.‏ تجويز پوستي سيلدنافيل علاوه ب ر موارد
فوق،‏ با كاهش متابوليسم كبدي مي تواند ب هعنوان ي ك
مسير تجويز،‏ مد نظر قرار گيرد(‏‎١٢‎‏).‏ جذب پوستي مواد
عموما به علت نفوذپذيري اندك دارو به پوس ت،‏ پايين
مي باشد.‏ ويژگيهاي فيزيكوشيميايي مواد،‏ توان توزيع
اندك و ويژگيهاي سد مانند لايه شاخي سبب كاهش
١
ضريب توزيع دارو مي گردد(‏‎١٣‎‏).‏ لياو (٢٠٠١) نشان داد
كه پس از تجويز محلول موضعي ١٥/٨ ميكروگرم ب ر
ميلي ليتر سيلدنافيل بر روي پوست بدون لايه شاخي
موش،‏ پس از ١٥ دقيقه مي توان دارو را در خون حيوان
1. Liaw
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي
١٣٨٤ 11
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir

سيلدنافيل
Archive of SID
جست و جو نمود.‏ اين نتايج نشان داد ك ه pH بين ٨ و
١١ بيشترين ميزان نفوذ را دارا مي باشد(‏‎١٢‎‏).‏
با توجه به مزاياي تجويز موضعي و عدم وجود لايه
شاخي در ناحيه حشفه(‏glans‏)،‏ در اين پژوهش پس از
فرمولاسيون ژل موضعي سيلدنافيل،‏ در يك مطالعه
باليني دو سويه ناآگاه و كنترل شده با دارونما،‏ اثر بخشي
و عوارض شكل دارويي موضعي با قرص خوراكي
مقايسه گرديد.‏
مواد و روش ها
جهت فرمولاسيون ژل موضعي سيلدنافيل از كمك
حلالهاي پلياتيلن گليكول
٢٠٠،٣٠٠،٤٠٠، ايزوپروپيل
الكل،‏ گليسرين و اتانول؛ پتاسيم هيدروژن فسفات
بهعنوان عامل بافره كننده و سود استفاده گرديد.‏ متيل و
پروپيل پارابن بهعنوان محافظ ضد ميكروبي استفاده شد.‏
كليه مواد فوق از شركت مرك آلمان تهيه گرديد.‏ از
پليمر هيدروكسي پروپيل متيلسلولز
(HPMC K100M)
اهدايي از شرك Colorcon انگلستان استفاده شد.‏ پودر
سيلدنافيل سيترات توسط شركت رازك اهدا گرديد.‏
جهت تجويزخوراكي دارو،‏ قرصهاي سيلدنافيلشركت
روزدارو به بيماران تجويز گرديد.‏
روش تهيه ژل
با استفاده ازكمك حلالهاي ذكر شده،‏ سيستمهاي
مختلف حلال درآب و بافر‎٧/٤‎ مورد مطالعه قرارگرفت.‏
ميزان حلاليت دارو در حلالهاي فوق با روش
اسپكتروفتومتري ماوراء بنفش در طول موج
و با استفاده از منحني استاندارد
در محدوده غلظت
٢٢٣ نانومتر
)
١٠-٣٠
= ٠/٩٩٩٧ 2 ( r تعيين گرديد.‏
HPMC K100M
داراي رابطه خطي
ميكروگرم بر ميليليتر و
در سيتم حلال محافظت شده
‏(متيل پارابن ‎٠/١٨‎درصد و پروپيل پارابن
به مدت يك شبانه روز خيسانده شد.‏ سيلدنافيل
١ درصد
(١٥) پيش ازاضافهنمودن پليمر درسيستم حلال،‏ با استفاده
از همزن الكتريكي،‏ با دور ٥٠٠ و بمدت ٣٠ دقيقه حل
شد.‏ پس از اختلاط نهايي و تهيه ژل،‏ فرمولاسيونها در
تيوب بستهبندي شده و در سه دماي محيط،‏ يخچال،‏ و
٤٠ درجه سانتيگراد نگهداري شد تا از نظر ويژگيهاي
فيزيكي مورد ارزيابي قرار گيرد.‏ آزاد سازي دارو از پايه
ژل بصورت برونتني(‏vitro (in مورد مطالعه قرارگرفت.‏
فرمولاسيونهاي نهايي تازه تهيه شده و پس از بررسي
محدوديت ميكروبي XXIV) (USP وارد مطالعه باليني
گرديد.‏ دارونماي قرص سيلدنافيل نيز تهيه گرديد.‏
كارآزمايي باليني
مطالعه به صورت تصادفيكنترل شده ‏(دسته بندي
شده)،‏ دوسوناآگاه،‏ و درمقايسه با دارونما انجامپذيرفت.‏
تعداد‎٩٤‎ بيمار باتشخيص اختلال عملكرد نعوظ
(ED)
وارد مطالعه شدند.‏ بيماران بر اساس علت بروز اختلالات
نعوظ ‏(جسمي،‏ رواني و يا مختلط)‏ و با توجه به محدوده
سني ‏(كمتر از ٥٠ سال و بيشتر از
٥٠ سال)‏
دستهبندي
شدند.‏ علل رواني براساس پرسش پزشك معاينه كننده
بررسي گرديد.‏ بيماران داراي مشكلات آناتوميك در
آلت تناسلي،‏ ساير اختلالات جنسي،‏ آسيبهاي نخاعي،‏
ديابت،‏ سكته مغزي(‏Stroke‏)،‏ حمله قلبي در شش ماه
گذشته،‏ تحت درمان با نيتراتهاي معدني،‏ مبتلايان
به زخم معده،‏ ميگرن،‏ اختلالات ديد و
حساسيتي،‏ وارد مطالعه نشدند.‏
التهاب بيني
تمامي بيماران توسط يك متخصص دستگاه
ادراري-‏ تناسلي مورد بررسي و پيگيري قرار گرفتن د.‏
بيماران گروه مورد،‏ ژل ١ درص د سيلدنافيل موضعي و
دارونماي قرص دريافت نمودند.‏ به بيماران گروه شاهد
قرص سيلدنافيل (١٠٠ ميلي گرمي)‏ و دارونماي ژل
٠/٠٢ درصد)‏
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي ١٣٨٤
12
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir

پژوهشي
مهدي يونسي رستمي و همكار
Archive of SID
موضعي تجويزگردي د.‏ ق رص ه ا ي ك ساعت پ يش از
فعالي ت جن سي تج ويز گردي د.‏ ح دود ٠ / ٥ گ رم از ژل
موضعي نيز پيش از فعاليت جنسي ب همدت ٥ دقيق ه ب ر
روي ناحيه حشفه (glans) آلت تناسلي ماليده شد.‏
پاسخ درم اني در دو گ روه ب ر اس اس الق اء نع وظ
كامل ‏(حفظ نعوظ در فعاليت جنسي)،‏ متوس ط ‏(بروز
نعوظ و عدم حفظ آن تا پايان دوره فعاليت جنسي)،‏ و
عدم بروز؛ و زمان ش روع نعوظ در طي ي ك دوره ٢
هفتهاي بررس ي و پ يگيري گردي د.‏ سردرد،‏ عوارض
گوارشي،‏ التهاب بيني،‏ اسهال،‏ سوزش سردل،‏ اختلالات
ديد و نعوظ دردناك (Priapism) عوارض جانبي بودن د
كه مورد بررسي قرار گرفتند.‏
آزم ون ه اي ت ي - دان شجويي ، و ك اي - دو جه ت
آناليز آماري دادههاي بهدست آمده مورد استفاده قرار
گرفت و ارزش P كوچكتر از ٠/٠٥ معني دار تلق ي
گرديد.‏
يافتهها
بيست و چهار سيستم حلال مورد مطالع ه قرار
گرفت و درصد حلاليت دارو در آن تعيين گرديد.‏ نتايج
حاصل نشان داد كه بافر حلاليت بيشتري در مقايسه با
آب دارد و اتانول به عنوان بهترين كمك حلال انتخاب
گرديد.‏ فرمولاسيون دارو با پليمرهاي مختلف صورت
پذيرفت و بهترين نتيجه در ژلهاي تهيه شده با
HPMC K100M مشاهده گرديد.‏ پس از بررسي پايداري
فيزيكي فرمولاسيونهاي مختلف از پليمر فوق و بررسي
آزادسازي دارو،‏ مناسب ترين فراورده موضعي ب راي
كارآزمايي باليني انتخاب گردي د ‏(نتايج مربوطه نشان
داده نشده است).‏
جدول شماره ١ نشان دهنده ويژگي بيماران در دو
گروه مورد و شاهد مي باشد.‏ چهارده بيمار در مجموع
دو گروه از مطالعه خارج شدند.‏ از اين تعداد ٩ بيمار از
ساير داروها استفاده نموده بودند و ٥ بيمار نيز ادعا
نمودند در طي دوره مطالعه به بيماريهاي ديگري مبتلا
شدهاند كه بدين لحاظ از مطالعه خارج شدند
جدولشماره ١: مقايسه ويژگي بيماران در دو گروه مورد و شاهد
ويژگي
سن *
ميانگين ‏(سن)‏
انحراف استاندارد
مدت ابتلا به * ED
ميانگين ‏(ماه)‏
انحراف استاندارد
علت بروز ED
جسمي
رواني
مختلط
مورد
٤٧/٢
١٠/٤٨
شاهد
٥٠/٨
١٢/١٥
١٨/١
٧/٤٢
١٦
٢٤
-
١٧/٥
٨/٥٣
١٧
٢٣
-
* دوگروه ازنظر سن و مدت ابتلا به عارضه اختلال عملكرد نعوظ ED همسانسازي
شده بودند و اختلاف معني داري از اين ديدگاه بين دو گروه ديده نمي شد.‏
در گروه مورد ‏(دريافت كننده ژل ‎١‎درصد
س يلدنافيل و ق رص دارونم ا)‏ در ٥ بيم ار ‏(‏‎١٢/٥‎درص د)‏
نعوظ كامل،‏ در
بيمار
٥ بيمار نعوظ متوسط ديده ش د.‏ در ٣٠
(٧٥ درصد)‏ نعوظ مشاهده نشد.‏ در گروه شاهد
‏(دريافت كننده قرص سيلدنافيل و ژل دارونم ا)‏ نعوظ
كامل در
٢٨ بيمار
(٧٠ درصد)،‏ نعوظ متوسط در ٦ بيمار
‏(‏‎١٥‎درصد)‏ و عدم بروز نعوظ در ٦ بيمار مشاهده
گرديد.‏ آزمون كاي – دو اختلاف معني داري را بين دو
گروه نشان داد (٠/٠١>P) . نمودار شماره ١ مقايسه نتايج
فوق در دو گروه را نشان مي دهد.‏
زمان شروع نعوظ در گروه مورد
± ٣/٦ ٧/٤ دقيق ه ‏(در
افراد داراي نعوظ)‏ پس از مصرف ژل مشاهده گرديد،‏
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي
١٣٨٤ 13
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir

سيلدنافيل
Archive of SID
در حاليكه اين زمان در گروه شاهد
± ١٤/٩ ٣٧/٨ بود
.(P

پژوهشي
مهدي يونسي رستمي و همكار
Archive of SID
بر
ميتواند توجيه كننده علت عدم بروز اين عارض ه در
گروه مورد باش د.‏ همچنين،‏ سيلدنافيل علاوه بر مهار
، PDE5 ك ه آن زيم ه دف در درم ان بيم اران مب تلا ب ه
اختلال عملكرد نعوظ مي باشد،‏ اثرات مهاري اندكي نيز
PDE6 دارد.‏ با عنايت به اينكه اين آنزيم نقش مهمي
را در نور مجراي شبكهاب (Phototransduction) ايفاء
ميكند،‏ مهار جزئي اين آنزيم مي تواند اختلالات دي د
را ب ه دنبال داشته باشد(‏‎٥‎‏).‏ در اين مطالعه نيز يك مورد
اختلال ديد مشاهده گرديد،‏ كه فرد تمامي اشياء را ب ه
رنگ آبي مشاهده مي نمود.‏ در اين فرد كاهش مقدار
دارو نيز مؤثر نيفتاد و بيمار مجبور به قطع دارو گرديد.‏ به
نظر ميرسد غلظت خوني پايين دارو در تجويز موضعي،‏
اين عارضه را ب ه دنبال نداشته است ؛ ب ه هر حال مطالعات
تكميلي بيشتري در اين خصوص مورد نياز مي باشد.‏
در ساير مطالعات،‏ شيوع بيشتر عوارض جانبي در
شكل خوراكي گزارش شده است و يكي از اصلي ترين
عوارض قرص سيلدنافيل،‏ سردرد ذك ر شده اس ت.‏ به
عنوان نمونه شيوع سردرد درمطالعه
درصد و در مطالعه
٢
مورالس به
١
٢٥/٤ ميزان ب ه،‏ بيلور
ميزان ١٦ درصد گزارش
شده است(‏‎٣‎‏).‏ موارد بروز سردرد در بيماران درياف ت
كنن ده ق رص س يلدنافيل در اي ن مطالع ه ٥ درص د ب ود.‏
اختلالات بينايي در مطالعات ذكر شده ب ه
ترتي ب ٥/٨ و
٣ درصد بود كه تا حدودي با نتايج بدست آمده از اي ن
مطالعه شباهت داشت.‏ دراين مطالعه هيچگونه موردي از
سوزش سردل مشاهده نگرديد،‏ ب ه ن ظر م يرسد رعاي ت
معيارهاي خروج،‏ اين امر را ب ه دنبال داشته است؛ به ر
حال مطالعات تكميلي در اين خصوص مي تواند اين امر
را به شكل مناسب تري مشخص نمايد.‏
در مجموع اثر اندك اما سريع فراورده موضعي
سيلدنافيل،‏ لزوم توجه به اين شكل دارويي را به عنوان
جايگزين فراورده خوراكي پيشنهاد مينمايد.‏ با توجه به
امكان افزايش جذب پوستي با روشهاي متعدد در
مطالعات مختلف،‏ به نظر ميرسد در گامهاي بعدي اين
امر ميتواند مدنظر قرار گيرد.‏ با توجه به تحريك موضع
با افزايش pH فراورده،‏ پيشنهاد مي گردد از ساير عوامل
افزايش دهنده نفوذ پوستي استفاده گردد.‏
همچنين با
توجه به مصرف اين دارو در سطح كشور،‏ انجام مطالعه
اي توصيفي در شكلي وسيع،‏ براي ارزيابي عملكرد دارو
و بروز عوارض جانبي ضروري به نظر مي رسد.‏
سپاسگزاري
از خانم دكتر خرمي،‏ مسؤول محترم شركت ترگل
شيمي جهت اهداء پليمرهاي هيدروكسي پروپيل متيل
سلولز
(HPMC)
مورد استفاده،‏ و از مدير عامل محترم
شركت داروسازي رازك بخاطر اهداء پودر سيلدنافيل
سيترات تشكر ميگردد.‏
همچنين از
حوزه معاونت
محترم پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي مازندران كه در
تامين اعتبار مالي مورد نياز اين تحقيق مساعدت نمودند،‏
قدرداني ميگردد.‏
فهرست منابع
1. Thomas JA. Pharmacological aspects of
erectile dysfunction, Jap J Pharmacol
2002; 89(2): 101-112.
2. Khan MA, Mikhailidis DP, Morgan RJ.
Sildenafil: urologist’s view, Curr Med
Res Opin 2000; 16(suppl1): S48-S58.
3. Moreira SG, Brannigan JRE, Spitz A,
Orejuela FJ, Lipshultz LI, Kim ED. Side-
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي
١٣٨٤ 15
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir

سيلدنافيل
Archive of SID
effect profile of sildenafil citrate (Viagra)
in clinical practice, Urology 2000; 56(3):
474-476.
4. Morales A, Gingell C, Collins M, Wicker
PA, Osterloh IH. Clinical safety of oral
sildenafil citrate in the treatment of
erectile dysfunction.Int J Impot Res 1998;
10: 69-74.
5. Birch DG, Toler SM, Swanson WH, Fish
GE, Laties AM. A double-blind placebocontrolled
evaluation of the acute effects
of sildenafil citrate (Viagra) on visual
function in subjects with early-stage agerelated
macular degeneration, Am J
Ophtalmolog 2002; 133(5): 665-672.
6. Kloner RA, Zusman RM. Cardiovascular
effects of sildenafil citrate and
recommendations for its use, Am J
Cardiolog 1999; 84(5B): 11N-17N.
7. Kloner RA. Cardiovascular risk and
sidenafil. Am J Cardiolog 2000; 86(2A):
57F-61F.
8. Shakir SA,Wilton LV, Boshier A, Layton
D, Heeley E. Cardiovascular events in
users of sildenafil: results from first
phase of prescription event monitoring in
England, Br Med J 2001; 322 (Mar 17):
651-652.
9. Shuster J.Priapism with sildenafil citrate,
Hosp Pharm 2000; 35(Sep): 937.
1. Baylor
2. Morales
10. Chen JS. Comparison of FDA reports of
patient deaths associated with sildenafil
and with injectable alprostadil, Ann
Pharmacother 2001; 35(Mar): 285-288.
11. Flores-Murrieta FJ, Hernandes CG, Soto
GV, Herrera JE. Increased bioavailability
of sildenafil in Mexican men, JAMA
2000; 283(Apr12): 1825-1826.
12. Liaw J, Chang TW. Determination of
transdermal sildenafil in nude skin by
reversed-phase high-performance liquid
chromatography, J Chromatogr B 2001;
765: 161-166.
13. Mitragotris S. Synergistic effect of
enhancers for transdermal drug delivery,
Pharm Res 2000; 17(Nov): 1354-1359.
14. AltiokkaG, Atkosar Z, Sener E, Tuncel
M. FIA of sildenafil citrate using UVdetection,
J Pharm Biomed Anal 2001;
25(2): 339-342.
15. Anon A. Formulations. Indian J Nat Prod
2001; 5(5): 373-383.
16. McVary Y. Topical agents and erecile
dysfunction: is there a place Curr Urolog
Rep 2002; 3(6): 471-476.
16
مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران
دوره پانزدهم ، شماره ، ٤٩ آذر و دي ١٣٨٤
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
www.SID.ir