Klek aki - Rijksdienst Caribisch Nederland

E informashon aki ta optenibel na papiamentu tambe.
Building together the future
of the Dutch Caribbean
August 2012
EDITION 14
I N F O R M A T I V E B U L L E T I N
B O N A I R E , S T . E U S T A T I U S & S A B A
Information regarding
Second Chamber elections
Wednesday, September 12 th 2012
On September 12 th , 2012 the people of the
Dutch Caribbean will participate for the
first time in the election of the members
Second Chamber (Tweede Kamer - Dutch
Parliament). The Second Chamber consists
of 150 members; they represent the
Dutch population, thus you too. The
Second Chamber has as a task to monitor
the government and to make new
laws together with the government. By
voting you determine, along with other
voters, who will gain a seat in the Second
Chamber. The Second Chamber decides
on topics that are important for you.
The Second Chamber is the representation
of the people at national level. The
main task of the Second Chamber is to
make laws together with the government
and monitor the implementation thereof
by the government. The members of
the Second Chamber may also propose
laws and adapt legislative proposals
of the government. They can also pass
motions to call unto the government to
adjust policy. In addition, the Second
Chamber carries out surveys to investigate
the policy of the government aerwards.
By voting you determine, along
with other voters, which parties will gain
a seat in the Second Chamber. You exert
influence on the decision-making of the
Second Chamber for the coming four
years.
In this information folder you will find very important
information that will keep you informed
on the coming Second Chamber elections. Just as
with the Island Council Elections of 2011, this time
again there will be important changes that you
as a person eligible to vote should be aware of.
Below you will find the most important changes
and some other relevant information. In this way
you will know precisely what awaits you coming
September 12th.
AM I ALLOWED TO VOTE?
For the first time the people of Bonaire, Saba
and St. Eustatius are allowed to vote for the
members of the Second Chamber.:
Eligible to vote for these elections are:
Ñ inhabitants of the public entity,
Ñ of Dutch nationality,
Ñ who on the day of the elections
(September 12 th , 2012) are 18 years or older.
For all is applicable that they may not be excluded
from the right to vote.
The public entity derives the right to vote
from the population administration. If
you are registered and you comply with
the above mentioned criteria, you will
automatically receive a notice (the voting
pass) which will be sent to you. You can
go directly to the Executive Council to find
out whether or not you are registered as
a voter. If you are not registered and you
believe that you do comply with the above
mentioned criteria, in that case you can
submit a request to revise the registration
and consider you as an eligible voter,
whereby you will have to submit evidence
which shows that you do comply with the
criteria.
Special edition
Information regarding
Second Chamber elections
Wednesday, September 12 th 2012:
The Second Chamber
Important for you too
You’ll be voting too, right?

Persons, of whom the right to vote has been
removed by a judge as an additional punishment
to a conviction by the criminal justice,
are not allowed to vote. Persons whom have a
legal restrain because of a mental limitation,
will receive a voting pass as usual.
HOW DO I VOTE?
With your voting pass and your proof of identification
you can cast your vote at any polling station
on the island of Saba. On St. Eustatius there
is only one polling station. You vote by marking
the white box in front of the candidate sheet
with red on the ballot. The polling stations are
opened on Wednesday, September 12th from
7:30 to 21:00 hrs. This is different than what you
are used to. The election takes place on Wednesday
and not on Friday, as you are accustomed.
Information about the location of the polling
station is provided by your public entity; and is
noted on the back of the candidate’s lists which
is distributed door to door.
WHAT IS A VOTING PASS?
The voting pass is your proof of participation to the elections. Without a voting pass you cannot
cast your vote. For the polling station having a voting pass constitutes the proof that you
have not yet cast a vote. On the voting pass authenticity features and a unique number are
placed.
WHAT DO I NEED TO BRING
WITH ME IN ORDER TO
VOTE?
In order to vote, you must bring your voting
pass and a proof of identification. Without
your voting pass and your proof of identification,
you are not allowed to vote. Thus bring
along a proof of identification. The following
documents are accepted: a Dutch passport, ID
card (sédula) and a driving license. Your proof
of identification may be expired for a maximum
of five years, thus valid till September
13 th , 2007 or later.
When you discover before the election that
your proof of identification has expired for
more than five years, you can request a new
proof of identification at the Census Office.
If you discover only on September 12th that
your proof of identification has expired for
more than five years, you cannot vote. Voting
without identification is not possible.
WHAT SHOULD I DO IF I
DON’T HAVE A VOTING PASS
(ANYMORE)?
In case you lost your voting pass or if this is
torn, then request a new voting pass as soon as
possible at your public entity. The deadline for
requesting a replacement voting pass is September
10th. On September 12th you will not
be able to receive a replacement voting pass.
In case you did not receive your voting pass
about 14 days before the elections, direct yourself
to the Census Office. Most probably your
voting pass could not be delivered, and is still
available for you at the Census Office. You can
collect your voting pass at the usual address.
Do this as soon as possible. In the worst case,
you can still collect your voting pass before
September 12 th .
DO I HAVE TO VOTE?
No, you are not obliged to vote. Voting is a
right; you are allowed to determine whether
you are going to make use of it. The right to
vote is the foundation of our democracy. By
voting you also exert influence on how you are
being represented in the Second Chamber. If
you do want to vote, but are not able to do so
on the day itself, you can let someone else vote
on your behalf.
WHAT SHOULD I DO IF I
CANNOT VOTE?
If on the day of the election you cannot vote
yourself, you can let someone else vote for you
(give someone else a proxy):
• by means of a wrien proxy
• by means of a private proxy
Make use of this possibility only if you are
not able to vote yourself. The Elections Law
prohibits voters to grant a proxy in return for
a bribe in the form of a gi or promise. The
person that allows others to bribe him/her is
punishable as well, based on the Elections Law.
Wrien proxy
You can grant a wrien proxy to someone who
resides within your own public entity when:

Ñ you know you will not be present on the day
of the elections
Ñ you have not received your voting pass yet
Ñ or you do not have a proof of identification
Ñ your proof of identification has expired for
more than five years
If you want to use the wrien proxy, you must
request one at your public entity no later than
Wednesday, August 29th. Forms for a wrien
proxy are available at your public entity. Both
the signatures of you and the person you are
authorizing to vote for you (your representative)
should be on the form. If you choose to
give a wrien proxy, you will not have to present
a copy of your identification. Your voting
pass will be sent directly to your representative.
The person who is voting on your behalf
(the person who holds the proxy) does not
need to present a copy of your proof of identification
at the polling station.
Important:
Ñ Avoid misuse of your identification by
requesting back the copy and/or by marking
it as destined to use only for the proxy
voting.
Ñ The person who is voting on your behalf,
can do so only when he or she is casting
his/her vote.
Ñ A representative is allowed to vote for a
maximum of two other persons.
Warning:
Ñ Give a power of aorney only if you are not
able to vote yourself.
Ñ The Electoral Law prohibits the bribe of
voters, through gis and promises, to give
the Power of Aorney.
Ñ Also the person who accepts bribery is
prosecutable by the Electoral Law.
WHO CAN I VOTE ON?
In the coming Second Chamber elections,
you will vote for the members of the Second
Chamber. There are a total of 150 seats to be
distributed. You can find the names of the
candidates on the candidates’ lists. These will
be delivered door to door no later than September
10th. The parties participating to the
Second Chamber elections are different from
the ones you know from the Island Council
elections. Most (and maybe even all of the)
participating lists are established in the European
part of the Netherlands. However, possibly
there are candidates on the lists who have a
special relationship with the Caribbean part of
the Netherlands. Familiarize yourself with the
programs of the different parties. Therein you
will find the opinions of the parties concerning
a lot of issues that are important to you.
The programs of the political parties can be
found on the internet. There are also various
voting indicators, which can help you to make
a decision.
The number one on the list is the party leader.
The political party decides who that is. The
names of the other candidates follow under
the name of the party leader. You can also vote
for one of them: that is called the preference
vote. If this candidate obtains 25% of the number
of votes that is necessary for the electoral
threshold, he is directly elected in preference
before the candidates higher on the list. Your
vote is not lost if you vote for a candidate who
has ultimately not been chosen. Your vote will
then benefit the other candidates on the same
list.
THE BALLOT SHEET
The ballot sheet looks different than you are
used to. It is black and white and it does not
contain pictures of the candidates. Many parties
are participating in the Second Chamber
Private proxy
You can grant a private proxy to someone
who resides within your own public entity
when:
Ñ you know that on election day you have
no possibility to vote
Ñ you have already received your voting pass
Ñ you have a proof of identification
You can give a private proxy by completing
the form on the back of the voting pass
you received and by signing it. By doing
this you become the warrantor. The voter
that will be voting for you is the representative.
The representative should be living
on the same public entity as you do! You
should give to the representative your
voting pass and (a copy of a) proof of your
identification. This is necessary; otherwise
your representative will not be allowed to
cast your proxy vote for you!
elections, with names that are unknown for
you. What is more, parties can place up to 80
candidates on just one list.
Each party has its own number. This number
is assigned by the central polling station based
on the number of votes the party obtained during
the previous Second Chamber elections.
Thus the party that obtained most of the votes
is number one, the subsequent party is number
two etc. Parties that are participating for
the first time or that have not gained a seat in
the previous election will be assigned a number
through a draw.
Also each candidate has an own number. This
number is determined by the party. The higher
the number of the candidate, the higher the
chance for the candidate to be chosen. However,
by casting a preference vote you can
increase the probability for a particular candidate
to be elected, even though the candidate
has a lower place on the list.
Optionally, the polling station can give you
an explanation about the ballot sheet at the
polling outside the polling booth. However,
you should just cast your vote by yourself. Only
voters who need assistance due to physical disability
can get help in the voting booth.

AT WHICH POLLING STATION
CAN I VOTE?
To make it easier for you, on September 12 th ,
you can vote at any polling station on the
island. To be able to vote, you should bring a
voting pass and a proof of identification. Thus,
you should not have to arrange anything to
vote at another polling station. A polling
station which is located near you is indicated
on the voting pass. The public entity will inform
you at the latest 4 days before the voting
day concerning the location of other polling
stations, the opening hours and if the polling
station is accessible for voters with a physical
disability.
WHAT DOES THE POLLING
STATION LOOK LIKE?
Each polling station looks differently. In any
case, there are a table at which the members
of the polling station sit, and one or more
polling booths. There are at least 3 and a
maximum of 7 polling station members. The
polling station will check your proof of identification
and voting pass. Then you get a ballot
sheet. You vote (alone) in the voting booth.
The arrangement of the polling booths in the
polling station should be in such manner that
nobody can see whom you are voting on. Fold
your ballot sheet, if you think that one can
see whether you are voting on the le or the
right side of the ballot sheet. The Elections Law
does not allow curtains hanging in front of
the voting booth. Aer voting, put the ballot
sheet in the ballot box. This is provided with a
lock. Campaigning at the polling station is not
allowed.
How to behave at the polling station:
Ñ Have your voting pass and proof of
identification ready
Ñ Ensure that the members of the polling
station can see the voting booth
Ñ Keep enough distance from the voting
booth
How to behave at the voting booth:
Ñ You vote by yourself. You do not enter with
more persons in the voting booth.
Ñ You vote by coloring the white box in front
of the candidate you choose for, with red.
Ñ If you make a mistake, then ask for a new
ballot sheet. You can only do this once.
Ñ Fold your ballot sheet aer filling it out,
so that the list will not be visible.
Ñ Throw the ballot sheet in the ballot box.
You also follow the instructions of the members
of the polling station.
CAN I VOTE BLANK?
Yes. You should not mark any of the red boxes
nor make any other notes on the ballot sheet.
You fold your blank ballot sheet and put it
in the ballot box. You may not write on the
ballot. If for example you would write: “I vote
blank”, then your vote invalid. A blank vote
will be counted in determining the turn-out,
which is the number of people that came to
the polling station to vote. A blank vote is not
used in calculating the results and the electoral
threshold. For this only the votes that were
cast on the candidates will be counted. Casting
a blank vote, as well as not voting or casting an
invalid vote, has no influence on the distribution
of seats. The claim that a vote not issued
goes the biggest party is incorrect.
WHEN IS MY VOTE IS
REGARDED AS INVALID?
A vote is invalid if it was cast on a ballot sheet
other than the ballot sheet that has been issued
to you at the polling station. A vote is also
invalid if you do not make clear on whom you
cast your vote (for example because you have
made multiple boxes red, or you just put an
arrow pointing to the name of the candidate of
your choice). Your vote is only valid if you mark
the white dot in the voting box completely or
partly red. Do not write further on the ballot
sheet. You then run the risk that your identity
can be traced back and which will therefore
make your ballot sheet invalid.
WHAT CAN I DO IF I ACCI-
CENTALLY MADE MY VOTE
INVALID?
If you accidentally made your ballot sheet invalid,
or you made a mistake, you can request
the polling station members only once for a
new ballot sheet.
WHAT HAPPENS WITH MY
VOTE?
Votando, bo ta determiná huntu ku otro
votadónan, kua partidonan ta haña asiento
den Tweede Kamer. Di e forma aki bo ta hasi
influensia riba e toma di desishon di Tweede
Kamer pa e próksimo kuater añanan.
Ñ Your representative should bring
along your voting pass and
(a copy of a) proof of your
identification.
Ñ The person who is voting on
your behalf, can do so only when
he or she is casting his/her vote.
Ñ A representative is allowed to
vote for a maximum of two
other persons.
Along with this informative
folder, you will also
find information on the
changes through:
Ñ Interview with the island
governor television
Ñ Website
• www.rijksdienstcn.com/
tweedekamerverkiezingen2012
• www.verkiezingen2012.nl
Ñ Newspaper ads
Ñ Radio spots
Ñ TV spots
Ñ Radio program
Ñ Poster
Ñ Banner
Ñ Press release
The Electoral Law prohibits the
bribe of voters, through gis and
promises, to give the Power of Attorney.
Also the person who accepts
bribery is prosecutable by the
Electoral Law.
For more information on the voting process,
among others the voting pass, the ballot sheet,
etc, please contact:
Public Entity St. Eustatius
Census Office & Civil Registry
Princess Estate
Telephone +599 318-2497
Public Entity Saba
Census Office & Civil Registry
The Boom
Telephone +599 416-3497
For more specific information on the election,
you can contact:
Rijksdienst Caribisch Nederland St. Eustatius
Mazinga Complex A, B
Fort Oranjestraat
Oranjestad, St. Eustatius, Dutch Caribbean
Telephone +599 318 3370
Rijksdienst Caribisch Nederland Saba
The Boom, Saba, Dutch Caribbean
Telephone +599 416 3934
info@RijksdienstCN.com
www.RijksdienstCN.com

This information is also available in English / E informashon aki ta optenibel na papiamentu tambe.
Samen bouwen aan de toekomst
van Caribisch Nederland
Augustus 2012
EDITIE 14
I N F O R M A T I E K R A N T
B O N A I R E , S I N T E U S T A T I U S E N S A B A
Informatie inzake
Tweede Kamer verkiezingen
Woensdag 12 september 2012
Op 12 september 2012 kan de bevolking
van Caribisch Nederland voor het eerst
deelnemen aan de verkiezing van de
leden van de Tweede Kamer. De Tweede
Kamer bestaat uit 150 leden, zij vertegenwoordigen
de Nederlandse bevolking,
dus ook u. De Tweede Kamer hee als taken
de regering te controleren en samen
met de regering nieuwe ween te maken.
Door te stemmen bepaalt u, samen
met andere kiezers, wie in de Tweede
Kamer ziing nemen. De Tweede Kamer
beslist over onderwerpen die voor u belangrijk
zijn.
De Tweede Kamer vormt de volksvertegenwoordiging
op nationaal niveau. De
belangrijkste taak van de Tweede Kamer
is het maken van ween samen met de
regering en het toezien op de uitvoering
daarvan door de regering. De leden van
de Tweede Kamer kunnen ook zelf wetten
voorstellen en ze kunnen wetsvoorstellen
van de regering aanpassen. Ook
kunnen ze de regering door zogenaamde
moties oproepen het beleid aan te passen.
Daarnaast kan de Tweede Kamer
enquêtes uitvoeren om het beleid van de
regering achteraf te onderzoeken. Door
te stemmen, bepaalt u samen met de
andere kiezers welke partijen in Tweede
Kamer ziing zullen nemen. U oefent
daarmee invloed op de besluitvorming
van de Tweede Kamer voor de komende
vier jaren.
In deze informatiekrant zult u waardevolle informatie
vinden die van vitaal belang is zodat u geinformeerd
bent over de komende Tweede Kamer
verkiezingen. Zoals ook bij de Eilandsraadsverkiezingen
van 2011 zijn er dit keer weer belangrijke
wijzigingen waar u als stemgerechtigde van op de
hoogte moet zijn. Hieronder krijgt u een overzicht
van de belangrijkste wijzigingen en van andere
relevante informatie. Op deze manier weet u precies
wat u te wachten staat komend 12 september.
MAG IK STEMMEN?
De inwoners van Bonaire, Saba en Sint Eustatius
mogen voor het eerst stemmen voor de
leden van de Tweede Kamer.
Kiesgerechtigd voor deze verkiezing zijn:
Ñ ingezetenen van het openbaar lichaam,
Ñ die de Nederlandse nationaliteit hebben,
Ñ en die op de dag van de verkiezing (12
september) 18 jaar of ouder zijn.
Voor allen geldt dat zij niet uitgesloten mogen
zijn van het kiesrecht.
Het openbaar lichaam leidt de kiesgerechtigheid
af uit de bevolkingsadministratie.
Bent u daarin opgenomen en voldoet u
aan de bovengestelde criteria dan krijgt u
automatisch een oproep (de stempas) voor
de verkiezing toegezonden. U kunt zich tot
het bestuurscollege wenden om na te gaan
of u als kiezer bent geregistreerd. Blijkt dat
niet het geval te zijn en meent u toch aan
de bovenstaande criteria te voldoen, dan
kunt u een verzoek tot herziening van de
registratie als kiesgerechtigde indienen,
waarbij u bewijsmateriaal moet overleggen
waaruit blijkt dat u aan de criteria voldoet.
Speciale editie
Informatie inzake verkiezingen
Tweede Kamer verkiezingen
Woensdag 12 september 2012
De Tweede Kamer
ook voor u van belang
U gaat toch ook stemmen?

WAT IS EEN STEMPAS?
De stempas is uw toegangsbewijs tot de verkiezing. Zonder stempas kunt u niet stemmen. Het
bezit van deze pas vormt voor het stembureau het bewijs dat u uw stem nog niet hee uitgebracht.
De stempas is voorzien van echtheidskenmerken en hee een uniek nummer.
Mensen die door de rechter zijn ontzet uit het
kiesrecht als bijkomende straf bij een strafrechtelijke
veroordeling mogen niet stemmen.
Mensen die wegens een geestelijke beperking
onder curatele zijn gesteld, krijgen gewoon
een stempas
HOE STEM IK?
Met uw stempas en identiteitsbewijs kunt u bij
een willekeurig stembureau op Saba stemmen.
Op Sint Eustatius is er maar een stembureau. U
stemt door een wit vakje vóór de kandidaat rood
te maken op het stembiljet. De stemlokalen zijn
op woensdag 12 september geopend van 7.30 tot
21.00 uur. Dit is anders dan u voorheen gewend
was. De verkiezing vindt plaats op woensdag en
niet op vrijdag, zoals u gewend was. Informatie
over de locatie van het stemlokaal krijgt u van
uw openbaar lichaam en staat ook op de achterkant
van de kandidatenlijsten die huis aan huis
verspreid worden.
WAT MOET IK BIJ ME HEB-
BEN OM TE MOGEN STEM-
MEN?
Om te kunnen stemmen moet u naast uw
stempas, een identiteitsbewijs meenemen. De
volgende documenten worden geaccepteerd:
een Nederlands paspoort, een identiteitskaart
(sédula) en een rijbewijs. Zonder uw stempas
en identiteitsbewijs mag u niet stemmen. Dus
neem daarom een identiteitsbewijs mee. Uw
identiteitsbewijs mag maximaal 5 jaar verlopen
zijn, oewel geldig zijn tot 13 september
2007 of later.
Wanneer u voor de verkiezing ontdekt dat uw
identiteitsbewijs meer dan vijf jaar is verlopen,
kunt u een nieuw identiteitsbewijs aanvragen
bij het Census office (Burgerzaken).
Wanneer u op 12 september ontdekt dat uw
identiteitsbewijs meer dan vijf jaar is verlopen,
dan kunt u niet stemmen. Zonder identiteitsbewijs
is stemmen niet mogelijk.
WAT MOET IK DOEN ALS
IK GEEN STEMPAS (MEER)
HEB?
Wanneer u uw stempas kwijtraakt, deze is stukgegaan
of u hee het niet ontvangen, vraag
dan zo snel mogelijk een nieuwe stempas aan
bij uw openbaar lichaam. De uiterste datum
waarop u een vervangende pas kunt aanvragen
is maandag 10 september. Op 12 september
kunt u geen vervangende stempas krijgen.
Wanneer u circa 14 dagen voor de verkiezingen
uw stempas niet hee ontvangen, wendt u dan
tot Census office (Burgerzaken). Vermoedelijk
kon uw stempas niet bezorgd worden, en
ligt hij bij Census office (Burgerzaken) op u te
wachten. U kunt uw stempas op het gebruikelijke
adres ophalen. Doe dit zo snel mogelijk.
In het uiterste geval kunt u uw stempas nog
ophalen op 12 september.
MOET IK STEMMEN?
Nee, u bent niet verplicht om te stemmen.
Stemmen is een recht; u mag zelf bepalen of
u er gebruik van maakt. Het recht om te stemmen
is de basis van onze democratie. Door
te stemmen oefent u mede invloed uit op de
wijze waarop u wordt vertegenwoordigd in de
Tweede Kamer. Als u wel wilt stemmen, maar
op de dag zelf niet kunt, kunt u iemand anders
uw stem laten uitbrengen.
WAT MOET IK DOEN ALS IK
NIET KAN GAAN STEMMEN?
Als u op de dag van de verkiezing niet zelf kunt
stemmen, kunt u iemand anders voor u laten
stemmen (een volmacht verlenen):
• door middel van een schrielijke volmacht
• door middel van een onderhandse volmacht.
Doe dit alleen als u niet in staat bent zelf te
gaan stemmen. De Kieswet verbiedt het door
gi of beloe omkopen van kiezers om een
volmacht af te geven. Ook degene die zich laat
omkopen is op grond van de Kieswet straaar.
Schrielijke volmacht
U kunt een schrielijke volmacht verlenen
aan iemand die binnen uw eigen openbaar
lichaam woonachtig is als:
Ñ u weet dat u niet aanwezig zult zijn op de
dag van de stemming

Ñ u uw stempas nog niet hee ontvangen
Ñ u beschikt niet over een identiteitsbewijs
Ñ uw identiteitsbewijs meer dan vijf jaar verlopen is
Wanneer u gebruik wilt maken van een schriftelijke
volmacht, moet u hiervoor uiterlijk
woensdag 29 augustus een aanvraag indienen
bij uw openbaar lichaam. Formulieren voor
een schrielijke volmacht zijn bij uw openbaar
lichaam verkrijgbaar. Op het formulier moet
zowel uw handtekening als de handtekening
van degene die voor u stemt (uw gemachtigde)
worden geplaatst. Als u een schrielijke
volmacht aanvraagt, hoe u geen kopie van
uw identiteitsbewijs te overleggen. Het openbaar
lichaam controleert uw identiteit aan de
hand van de gegevens in de basisadministratie
persoonsgegevens. Uw stempas wordt direct
aan uw gemachtigde toegestuurd. Uw gemachtigde
hoe bij het uitbrengen van uw stem ook
geen kopie van uw identiteitsbewijs te tonen.
Belangrijk:
Ñ Voorkom misbruik van uw identiteitsbewijs
door de kopie terug te vragen en/of
op de kopie te schrijven dat deze alleen
bestemd is voor gebruik bij het uitbrengen
van uw volmachtstem.
Ñ Degene die voor u een stem uitbrengt, kan
dit alleen doen op het moment waarop hij
of zij zelf stemt.
Ñ De gemachtigde mag maximaal twee
stemmen uitbrengen voor anderen.
Waarschuwing:
Ñ Doe dit alleen als u niet in staat bent zelf te
gaan stemmen.
Ñ De Kieswet verbiedt het door gi of beloe
omkopen van kiezers om een volmacht af te
geven.
Ñ Ook degene die zich laat omkopen is op
grond van de Kieswet straaar.
OP WIE KAN IK EIGENLIJK
STEMMEN TIJDENS DE
TWEEDE KAMERVERKIEZIN-
GEN?
Bij de komende Tweede Kamerverkiezingen
stemt u voor de leden van de Tweede Kamer. Er
zijn in totaal 150 zetels te verdelen. U vindt de
namen van de kandidaten op de kandidatenlijsten.
Deze worden uiterlijk op 10 september
huis aan huis bezorgd. Aan de verkiezing voor
de leden van de Tweede Kamer nemen andere
partijen deel dan de partijen die u kent van
de eilandsraadverkiezingen. De meeste (en
misschien wel alle) deelnemende lijsten zijn
gevestigd in het Europese deel van Nederland.
Wel staan er mogelijk kandidaten op de lijsten
die een speciale band hebben met het Caribisch
deel van Nederland. Oriënteer u op de
programma’s van de verschillende partijen.
Daarin vindt u de standpunten van de partijen
over heel veel zaken die van u van belang zijn.
De programma’s van de politieke partijen kunt
u vinden op het internet. Ook zijn er verschillende
stemwijzers, die u kunnen helpen bij het
maken van uw keuze.
Het nummer één op de lijst is de lijsrekker.
De politieke partij bepaalt zelf wie dat is.
Onder de naam van de lijsrekker volgen de
namen van de overige kandidaten. U kunt ook
op één van hen stemmen: dat wordt wel het
uitbrengen van een voorkeurstem genoemd.
Als deze kandidaat 25% van het aantal stemmen
dat staat voor de kiesdeler haalt, is hij
rechtstreeks gekozen met voorrang boven
kandidaten hoger op de lijst. Uw stem gaat
niet verloren als u stemt op een kandidaat
die uiteindelijk niet gekozen wordt. Uw stem
komt dan ten goede aan de andere kandidaten
op dezelfde lijst.
STEMBILJET
Het stembiljet waarmee u op 12 september uw
Onderhandse volmacht
U kunt een onderhandse volmacht verlenen
aan iemand die binnen uw eigen
openbaar lichaam woonachtig is als:
Ñ u weet dat u niet aanwezig zult zijn op
de dag van de stemming.
Ñ u al uw stempas hee ontvangen
Ñ u beschikt over een identiteitsbewijs
Een onderhandse volmacht verleent u
door het formulier aan de achterzijde van
de stempas in te vullen en uw handtekening
te zeen. Hiermee bent u volmachtgever.
De kiezer die voor u gaat stemmen,
is de gemachtigde. De gemachtigde moet
in dezelfde openbaar lichaam wonen als
uzelf. Aan de gemachtigde gee u uw
ingevulde en ondertekende stempas en
(een kopie van) uw identiteitsbewijs. Dit
is vereist, anders mag de gemachtigde uw
(volmacht)stem niet uitbrengen!
stem uitbrengt, ziet er anders uit dan u gewend
bent. Het is in zwart/wit en er staan geen foto’s
van de kandidaten op. Per lijst kunnen er tot
wel 80 kandidaten op de lijst staan.
Elke partij hee een eigen nummer. Dit nummer
is toegewezen door het centraal stembureau
op basis van het aantal stemmen dat de
partij bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen
hee gehaald. De partij die toen de meeste
stemmen haalde hee dus nummer één, de
daaropvolgende partij nummer twee etc. Partijen
die voor het eerst meedoen of die vorige
keer geen zetel behaalden, krijgen een nummer
toegewezen door loting.
Ook elke kandidaat hee een eigen nummer.
Dit nummer is bepaald door de partij.
Hoe hoger het nummer van de kandidaat hoe
groter de kans dat deze wordt gekozen. Echter
door een voorkeurstem uit te brengen, kunt u
de kans vergroten dat een bepaalde kandidaat
toch wordt gekozen, ook al hee deze een
lagere plaats op de lijst.
Desgewenst kan het stembureau u in het stemlokaal
buiten het stemhokje uitleg geven over
het stembiljet. U moet echter uw stem alleen
uitbrengen. Alleen kiezers die vanwege lichamelijke
belemmeringen bijstand nodig hebben,
kunnen in het stemhokje hulp krijgen.

BIJ WELKE STEMLOKAAL
KAN IK STEMMEN?
Om het u gemakkelijker te maken, kunt u op
12 september in elk stemlokaal op uw eiland
stemmen. Om te kunnen stemmen, moet u
wel uw stempas en identiteitsbewijs meenemen.
Om in een ander stemlokaal op uw eiland
te stemmen, hoe u dus niets te regelen.
Een stemlokaal bij u in de buurt staat op uw
stempas. Het openbaar lichaam informeert u
uiterlijk 4 dagen voor de dag van de stemming
over waar de andere stemlokalen zijn, wat
de openingstijden zijn en of het stemlokaal
geschikt is voor gebruik door kiezers met een
lichamelijke beperking.
HOE ZIET HET STEMLOKAAL
ERUIT?
Elk stemlokaal ziet er anders uit. Er staat in
elk geval een tafel waar de stembureauleden
achter zien en een of meerdere stemhokjes.
Er zijn minimaal 3 en maximaal 7 stembureauleden.
Het stembureau controleert uw stempas
en identiteitsbewijs. Daarna krijgt u een stembiljet.
Stemmen doet u (alleen) in het stemhokje.
De opstelling van de stemhokjes in het
stemlokaal hoort zodanig te zijn dat niemand
kan zien op wie u stemt. Vouw eventueel uw
stembiljet, als u denkt dat men kan zien of u
aan de linker- of rechterzijde van het stembiljet
uw keuze maakt. De Kieswet staat niet toe
dat er voor het stemhokje gordijntjes hangen.
Na het stemmen stopt u het stembiljet in de
stembus. Deze is voorzien van een slot. Campagne
voeren in het stemlokaal is niet toegestaan.
Hoe gedraagt u zich in het stemlokaal:
Ñ U houdt uw stempas en ID-bewijs klaar
Ñ U zorgt ervoor dat de stembureauleden
het stemhokje kunnen zien
Ñ U houdt voldoende afstand tot het
stemhokje
Hoe gedraagt u zich in het stemhokje:
Ñ U stemt alleen. U gaat niet met meerdere
personen het stemhokje in.
Ñ U stemt door het wie vakje voor de
kandidaat van uw keuze rood te maken.
Ñ Hee u een fout gemaakt, vraag dan
een nieuw stembiljet. Dat kan één keer.
Ñ U vouwt het biljet na het invullen dicht,
zodat de lijst niet zichtbaar is.
Ñ U werpt het stembiljet in de stembus.
KAN IK BLANCO STEMMEN?
Ja. U maakt dan geen van de vakjes rood en
maakt geen andere aantekeningen op het
stembiljet. U vouwt uw stembiljet onbeschreven
dicht en stopt het in de stembus. U mag
niets op het stembiljet schrijven. Indien u
bijvoorbeeld op zou schrijven: “ik stem blanco”,
dan is uw stem ongeldig. Een blanco stem
wordt wel meegerekend bij het bepalen van
de opkomst (het aantal mensen dat naar het
stembureau is gekomen om te stemmen). Een
blanco stem telt niet bij de berekening van de
uitslag en de kiesdeler/kiesdrempel. Daarvoor
worden uitsluitend de stemmen die uit zijn
gebracht op een van de kandidaten geteld. Het
uitbrengen van een blanco stem hee, evenals
het niet-stemmen of het uitbrengen van een
ongeldige stem, geen invloed op de zetelverdeling.
De bewering dat een niet-uitgebrachte
stem naar de grootste partij gaat, is dus onjuist.
WANNEER WORDT MIJN
STEM ALS ONGELDIG AAN-
GEMERKT?
Een stem is ongeldig wanneer die is uitgebracht
op een ander stembiljet dan u is uitgereikt
in het stembureau. Ook is een stem
ongeldig wanneer u niet duidelijk maakt op
wie u stemt (bijvoorbeeld doordat u meerdere
vakjes hee roodgemaakt, of alleen een pijltje
bij de naam van de kandidaat van uw keuze
hee gezet). Alleen indien u het wie stipje in
het stemvak geheel of gedeeltelijk rood maakt,
is uw stem geldig. Schrijf verder niet op het
stembiljet. U loopt dan namelijk het risico dat
uw identiteit wordt achterhaald en uw stembiljet
daardoor ongeldig wordt.
WAT KAN IK DOEN ALS IK
PER ONGELUK MIJN STEM
ONGELDIG HEB GEMAAKT?
Mocht u uw biljet per ongeluk ongeldig hebben
gemaakt, of u hee zich vergist, dan kunt
u eenmalig een nieuw stembiljet vragen aan
één van de stembureauleden in het stemlokaal.
WAT GEBEURT ER MET MIJN
STEM?
Door te stemmen, bepaalt u samen met de
andere kiezers welke partijen in de Tweede
Kamer ziing zullen nemen. U oefent daarmee
invloed op de besluitvorming van de Tweede
Kamer voor de komende vier jaar.
Ñ Uw gemachtigde dient zowel de
machtiging als (een kopie van)
uw identiteitsbewijs mee te
nemen
Ñ Degene die voor u een stem
uitbrengt, kan dit alleen doen op
het moment waarop hij of zij zelf
stemt
Ñ De gemachtigde mag maximaal
twee stemmen uitbrengen voor
anderen
Naast deze informatiekrant,
krijgt u informatie
over de wijzigingen ook
via andere media:
Ñ Interview met de gezaghebber
op televisie
Ñ Website
• www.rijksdienstcn.com/
tweedekamerverkiezingen2012
• www.verkiezingen2012.nl
Ñ Radio spots
Ñ TV spots
Ñ Radio programma
Ñ Poster
Ñ Banner
Ñ Persbericht
De Kieswet verbiedt het door gi
of beloe omkopen van kiezers
om een volmacht af te geven.
Ook degene die zich laat omkopen
is op grond van de Kieswet
straaar.
Voor meer specifieke informatie over het stemproces,
de stempas, de stembiljet, etc, kunt u
contact opnemen met:
Openbaar Lichaam Sint Eustatius
Census Office & Civil Registry
Princess Estate
Telephone +599 318-2497
Openbaar Lichaam Saba
Census Office & Civil Registry
The Boom
Telephone +599 416-3497
Voor meer specifieke informatie over de verkiezingen
kunt u contact opnemen met:
Rijksdienst Caribisch Nederland Sint-Eustatius
Mazinga Complex A, B
Fort Oranjestraat
Oranjestad, Sint-Eustatius, Caribisch Nederland
Telefoon +599 318 3370
Rijksdienst Caribisch Nederland Saba
The Boom, Saba, Caribisch Nederland
Telefoon +599 416 3934
info@RijksdienstCN.com
www.RijksdienstCN.com