Portrait PDF 2009 GB:Layout 1 - Heitkamp Ingenieur- und ...

KÝ TAP ZAMANIKAPAKYazarn evi, okurun hülyasGeçtiimiz haftalarda ajanslara bir haber dütü: Ouz Atay’n Tutunamayanlar’ yazd Beyolu’ndakiev yklyordu. Ancak bina sahibinin niyetinin ykm deil, restorasyon olduu haberleri yüreklere biraz suserpti. Kamuoyunda yeterince tartlmayan bu haber, akllara yazarlarmzn mirasna ne kadar sahipçktmz sorusunu da getiriyor. Bu sorudan yola çkarak, yazarlarn evleriyle kurduklar ilikiyi, yazarnölümünden sonra ‘ev’in okur için nasl bir anlam tadn ksaca inceledik.4 TEMMUZ 2011 PA ZAR TE SÝOYELDA EROLUrhan Pamuk’un MasumiyetMüzesi romanndabakarakter, takntl bir ekilde âk olduuve kavuamad kadna dair türlünesneyi toplamay huy edinir. Bu nesneler,kadnn sigarasn yakt kibritlerdensevdii bir lmin aine, sofradadokunduu tuzluktan Boaz’dan geçi-ini izledii bir geminin fotorafnakadar büyük bir çeitlilik gösterir.Nesneler, zaman sularnnderinliklerine gömülmekteolan yllarn yüzeyde kalmaybaarabilmi ufakamandralar gibidir.Onlar da kaybolduundaanlar elle tutulur olmavasfn tümden yitirecekve soyut bir sise dönüüpzihnine dalverecektir.Karakterimiz âk duu kadn genç yata kay-olbedince,biriktirdii nesnelerdaha da ölümcül bir önem kazanr.Nesneler artk sadece anlarn dras deil, koca bir ömrün –dieramaninsanlarnsand gibi- boa geçmiolmadnn da ispatdr. Karakterimizonlar bir hikâye çerçevesinde bir arayagetirecek ve “herkese ders olacakbir müzede” sergileyecektir.6Ouz Atay’n nebolu’da, 12 Ekim 1934’te doduu ev (üstte). Bu bina günümüzde hâlâ ayakta.Yazarn bayapt Tutunamayanlar’ yazd Beyolu’ndaki ev (solda) haberlere konu oldu.YAZARA AT NESNELER…Masumiyet Müzesi’nin krk ak maduru,toplad nesneleri bir balamiçinde kamuya sunamad vakit büyükak hikâyesinin kendi bilinciyle berabersonlanacann farkndadr ve ruhunuyiyip bitiren endienin balca sebebide budur. Julian Barnes ise Flaubert’inPapaan adl romannda, arkasndaanmsanmak ve korunmak için hiçbirnesneye ihtiyaç duymayan eserlerbrakm bir büyük yazarn temas ettiinesnelere iddetli bir tutku duyanadamn hikâyesini anlatr. “Yazlar biziniçin yazarn ardna düürür? Yazar niçinhuzur içinde brakamayz? Kitaplarniçin yeterli deildir? Flaubert öyle olmalarnistiyordu. Pek az yazar, yazlmetnin nesnelliine ve yazarn kiili-inin önemsizliine ondan daha fazlainanmtr; ancak yine de biz, itaatsizceonun ardna düüyoruz”…Bir yazarn okurlarn “Bana ait nesnelerinpeine dümeyin!” diye sklamasgayet bencilce bir direktiftir. Oyazar ki, bizim zihnimize ve ruhumuzadokunmutur; neden biz de onun kullandncana dokunmayalm? Nedenonunla soyut düzlemde kurduumuzilikiyi, ikinci elden de olsa ziksel temaslaete kemie büründürmeyelim?Yazarla okuru arasndaki iliki, tektara bir mektup arkadal gibidir.Evet, bize yollanan mektuplardan o adrestebirinin oturduunu biliyoruz. Yinede kapy çalp teyit etmek istiyorsak bizikim suçlayabilir ki?NESNELERN YALANCILIIMaalesef nesnelerin anlam sabit de-ildir. Balzac’n karalam olduu birsayfa a) Sadece bir kât parçasdr,b) Balzac’n elinin dedii nadide birkâttr. Muhtemelen ua, iverenininburuturup odann zeminine frlattkâtlar hayranlkla toplayacana, söylenerekonlar çöp kutusuna atyordu.Zaman makinesi icat edilmi olsa, herbirimiz sevgili ölü yazarlarmzn evlerininçevresine toplar ve ellerinin dedi-i her eyi çlgncasna toplardk. imdio kayp nesnelerin ardndan alamaktanbaka bir ey gelmez elimizden.Neyse ki binalar, hiçbir uan çöpkutusuna atarak yok edebilecei eylerdeildir. Bu sayede yazarlarmznruhani admlarn att odalar, derindüüncelere gark olarak baktklar pencerelerive gözlerinin dedii tavanlarkurtarlabilir; o büyük eserlerin yaratldmekânda ufak çapl da olsa “JohnMalkovich Olmak” sendromunu tadabiliriz.Maison de Balzac’n gizli kapsndanöyle bir girip çkabilir ve böyleceBalzac’n alacakllarndan nasl kaçtntecrübe edebiliriz. Poe’nun evinin kü-