Comhaltas Archive

Mortas CineMarcas 0 MurchuIs iontach an tsuim ata ag dao}ne tharlear i gceol traidisiunta na hEireann.Gach bliain, tagann an iliomad ceoltoiriagus lucht suirne araon as an Fhrainc, asSasana, as Meiricea agus as an ,Eoraip igcoitinne go Fleadh Cheoil na hEireann.Ta cup la fath taobh thiar den tsuirnsin, an chead rud go gc1uineann siadceirnini de cheoil na hEireann a tugadhas an tir agus cuairteoiri ansin. IMeiricea, bionn roinnt staisiuin raidio agcraoladh ceol traidisiunta cupla oichesa tseachtain.In Eirinn, ta moladh mor tuillte agRaidio na Gaeltachta as scoth na gceoltoida chraoladh don phobal i gcoitinnear fud Fodhla. Ta cartlann mhor igCasla, i nDoiri Beaga agus i gCairraiagus iad ag cur lei gach la.Ta ogmhuintir na hEirinn measarthaaineolach ar a dtraidisiuin, ar ta domhanan Anglo-Mheiriceanaigh ag dui ibhFeidhm Uirthi. Measann siad gurabhar scoile ata sa Ghaeilge agus gobhfuil ar gceolta airsa agus ar gceoltoiriis fearr ag baint le sochai ata basaithe.La mhead dar Ieachtoiri ollscoile athugann "leannta" orthu fein a bhfuilan Ghaeilge, no an ceol, no an damhsamar chuid da saol acu? Ca mhead darmuinteoiri naisiunta no den daraleibheal a bhfuil cailiiocht acu i gceoltraidisiunta no a bhionn ag usaid argceoil ina ranganna ....... machnaigi air.Ba abhar mortais ag Gaela i 1979 anPapa a chlos a leamh paidreacha inGaeilge. Aris eile, bhi an taispeantasalainn i dTiobraid Arann a thug ComhaltasCeoltoiri i 1984 do UachtaranMheiricea an-eifeachtach. Ca mbeadmilliuin a chuala na hOcaidi sea ar fudan domhain?Is de dhluth is d'inneach shaol nahEireann an Ghaeilge agus an ceol. Niabhar scoile aon cheann acu, ta ardcheirniochttuillte riamh anall acuaraon. Ni ar bhonn scolaiochta ba choirbheith ag pie lea ach ar bhonn oideachasuil.Is "teanga den dara grad" i, agus nithugtar aon aitheantas faoi leith dargceol ar chlaracha raidio na teilifise. Is"Paidineachas" a chuirtear chun tQsaighorainn, gur rud gan Forbairt ata sa cheoltraidisiunta agus ar dteanga naisiuntamar abhar magaidh ar sceidil scoile agussna meain.Ni dochar seasamh ar shraideannaChill Chainnigh na i Lios Tuathail agusFlea na hEireann sa siul. Tarlaionn eispeireasneamhghnathach. Bionn GaeilPiobaire Ogoga ag caint Gaeilge, ar seinm na dtead,ag foghlairn agus og c1eachtadh.Is gne dhearscnaitheach de chultur anphobail, an Ghaeilge agus ta an ceol doscarthauaithi. Ta saibhreas 2,000 bliainsa Ghaeilge - i bhfad roirnh theacht nacriostaiochta go hEirinn. Ni bhaineannsi le dream polaitiochta ach oiread. Lecine Ghael agus le pobal na hEireann abhaineann si agus ni cOlr dearcadh arlucht a labhartha mar dhream "radacach".Ta an ceol traidisiunta ar a sheanleimaris ar fud na hEire~nn. A bhuiochassin ag duI chuig CCE, Raidio na Gaeltachta,na tuismitheoiri diograiseacha,muinteoiri scoile agus go seanfhondairiar dtraidisiuin. Nil rud ar bith niosfearr na seandaoine ag gab hail cheoil imeasc na ndaoine oga, ag fleanna gohairithe.Do mhuintir oga ata ag tus an raid, taagaibh le bheith Foighneach, tios;faidhan rithirn le trean c1eachtaidh. Eistigile ceirnini de dhea-cheoltoiri, teigiCeol Ultachchurt na Gaeltachta no go ceantrachalaidre ceoil. Ta siad gach ait in Eirinn,buaus na norchathracha agus i mbeagnachgach contae. Eistigi no cuirigi arteip na ceoltoiri seo. Nior togadh anhOirnh in aon la amhain, biodh a fhiosagaibh.Ta cuma nios Fearr ar an cheoltraidisiunta sa taobh s'agamsa den tir,. Cuige Uladh, mi riamh roirnhe. Cluinirnoganaigh as Beal Feirste, as an Dun, asTu Chonaill agus iad ag seinm choirnhmaith ceanna leis na scanfhonduiri abhunaigh agus a chaomhnaigh an ceolagus an duchas Gaelach.Beidh c1u amach anseo orthu fein,Deirdre Havelin agus Bernadette NicMhathuna (feadoga) as Apntrairn. Taailbhe agus Colm Cille 0 Monachain(fidil) as Gaoth Dobhair. Ta MairinMcCrystal (feadog) as Doire, SeamasSands (fidil) on Dun. Ta gach duine amseo faoi fiche bliain d'aois.I mBeal Feirste ,Fein, c1uinirn SeanMac Searraigh (piob) agus e ag gabhailda ghleas seoil ar dhoigh chomh breabhsanta,briomhar le aon duine den seandeanamh.Ta moladh tuillte ag oganaighmar seo de bharr a bhfuinnirnh is dasaothar.Ce nach bhfeicfear an la, le linn dochursai bheith chomh neamhghaelach imoran aiteanna, le linn maran againn -nuair a chluinirn na daoine oga seo, ta afhios agam nach bhfuil ach dochas indan dar gcultur.misneach, a Ghaela.Musc1aigi bhur17