06.08.2015 Views

Evolución de la pobreza y la estratificación social en México 2012-2014

1SFPZAu

1SFPZAu

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> y <strong>la</strong> <strong>estratificación</strong><strong>social</strong> <strong>en</strong> <strong>México</strong> <strong>2012</strong>-<strong>2014</strong>.Método <strong>de</strong> Medición Integrada <strong>de</strong> <strong>la</strong> Pobreza y<strong>la</strong> Estratificación Social (MMIPE)Araceli Damián y Julio Boltvinik con <strong>la</strong>co<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> Alejandro MarínEl Colegio <strong>de</strong> <strong>México</strong>, 20 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 2015


Compon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l MMIPSalud y SSEducaciónBi<strong>en</strong>esDurablesVivi<strong>en</strong>daEnergíaN B IMAguadr<strong>en</strong>ajeTeléfonoMIIngresoPIngreso - TiempoTiempo


Procedimi<strong>en</strong>to básico <strong>de</strong> <strong>la</strong> VM-MMIP1.Condicionessanitarias2.EnergíadomésticaForma <strong>de</strong> verificación <strong>de</strong> necesida<strong>de</strong>sNBI Mixto LP Tiempo3. Otros servicios(teléfono, basura)4.Vivi<strong>en</strong>da (calidady espacios)5.Educación(adultos y m<strong>en</strong>ores)6. Mobiliario yequipo doméstico7. Salud yseguridad <strong>social</strong>.Si ti<strong>en</strong>e acceso aIMSS/ ISSSTE seconsi<strong>de</strong>rasatisfecha. Si no,se toma <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>tasu ingreso paravalorar susituación.8. Alim<strong>en</strong>tación9. Combustible10. Higi<strong>en</strong>e11. Vestido y calzado.12. Transporte13. Comunicaciones14. Recreación y cultura15. Gastos (G) <strong>en</strong> serviciosvivi<strong>en</strong>da16. G asociados a salud yeducación17. Otros GLP = costo ∑8…16Exceso <strong>de</strong>tiempo <strong>de</strong>trabajo (ETT),calcu<strong>la</strong>do connormas legales ydado un cálculo<strong>de</strong> requer. <strong>de</strong>trabajodoméstico porhogar.Y comparablecon LPIngresodisponible,<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> gastos<strong>en</strong> rubros <strong>de</strong> NBIno consi<strong>de</strong>rados<strong>en</strong> LP.Y-G(NBI)>=< LPI(NBI) por hogar:media pon<strong>de</strong>rada<strong>de</strong> <strong>la</strong>s I <strong>de</strong> 1 a 7Pobreza <strong>de</strong> ingresos-tiempo, I(LPT)>0 , si [(YL/ETT]+ YNL-GNB ≤ LP; I(LPT) se reesca<strong>la</strong>:I’(LPT)I(MMIP) =A* I(NBI)+ B*I(YT)


Adultos equival<strong>en</strong>tes• La medición quepres<strong>en</strong>tamos <strong>en</strong>2009(con datos <strong>de</strong> <strong>la</strong>ENIGH <strong>de</strong>l 2008) yaincorporaba <strong>la</strong>sdifer<strong>en</strong>cias por grupo <strong>de</strong>edad y sexo <strong>de</strong>satisfactores necesarios.• Esto se haceconvirti<strong>en</strong>do losrequerimi<strong>en</strong>tosindividuales <strong>en</strong> AdultosEquival<strong>en</strong>tes (AE) ymultiplicando el N° <strong>de</strong>AE <strong>de</strong>l hogar por elcosto <strong>de</strong> un AE (cAE).Adultos equival<strong>en</strong>tes yeconomías <strong>de</strong> esca<strong>la</strong>• Con AE y economías <strong>de</strong>esca<strong>la</strong> se llega a <strong>la</strong>sigui<strong>en</strong>te fórmu<strong>la</strong> (aquíutilizada) para calcu<strong>la</strong>r <strong>la</strong>LP para cada hogar:LP J =a +bP J +cAE JDon<strong>de</strong>: P J es el N° <strong>de</strong> personas <strong>en</strong>el hogar J,AE J los adultos equival<strong>en</strong>tes;a, b, y c son constantesmonetarias cuyo cálculo se<strong>de</strong>riva <strong>de</strong> los costos <strong>de</strong> unacanasta normativa <strong>de</strong>satisfactores como <strong>la</strong>CNSE <strong>de</strong> Cop<strong>la</strong>mar que aquíse utiliza.


105<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> <strong>en</strong> <strong>México</strong> (millones <strong>de</strong>personas). 1992-<strong>2014</strong>, MMIP.100100.797.49593.29088.38584.2 84.082.083.686.384.382.98076.97574.9701992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2005 2006 2008 2010 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>


92<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> (%)MMIP. 1992-<strong>2014</strong>9090.38887.78685.685.28483.482.983.882.883.184.3828081.180.579.0781992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2005 2006 2008 2010 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>


90<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> inci<strong>de</strong>ncia (%) <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> por ingresos y por NBI(compon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l MMIP). 1992-<strong>2014</strong>.88.68586.2 86.484.685.9807576.074.580.780.0 80.274.874.878.874.877.9R² = 0.801676.678.0 78.173.876.874.277.976.07071.069.367.3651992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2005 2006 2008 2010 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>NBI INGRESOS Lineal (NBI)


<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> inci<strong>de</strong>ncia (%) <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>pobreza</strong>s <strong>de</strong>ingresos, tiempo y tiempo-ingresos. 1992-<strong>2014</strong>90858075706560555045401992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2005 2006 2008 2010 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>INGRESOS TIEMPO ING -TIEMPO


<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> inci<strong>de</strong>ncia (%) <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> <strong>en</strong> <strong>México</strong>. MMIP y suscompon<strong>en</strong>tes principales. 1992-<strong>2014</strong>95MMIP NBI INGRESOS ING -TIEMPO9085807570651992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2005 2006 2008 2010 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>MMIP 85.6 85.2 90.3 87.7 83.4 82.9 83.8 81.1 79.0 80.5 82.8 83.1 84.3NBI 86.2 86.4 88.6 85.9 80.0 80.2 78.8 77.9 76.6 78.0 78.1 76.8 76.0INGRESOS 76.0 74.5 84.6 80.7 74.8 74.8 74.8 71.0 67.3 69.3 73.8 74.2 77.9ING -TIEMPO 78.9 78.0 86.8 83.5 78.9 79.1 80.0 76.1 73.1 73.9 78.5 79.5 82.3


100.0Inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> (%) 1992-<strong>2012</strong>MMIP, Cepal y Comité Técnico-Coneval90.080.070.060.050.040.030.01992' 1994' 1996' 1998' 2000' 2002' 2004' 2005' 2006' 2008' 2010' <strong>2012</strong>'CEPAL PSAL 44.0 45.1 52.9 46.9 41.1 39.4 37.0 35.5 31.7 34.8 36.3 37.1Cómite Técnico 53.1 52.4 69.0 63.7 53.6 50.0 47.2 47.0 42.9 47.8 51.1 52.3MMIP 85.6 85.2 90.3 87.7 83.4 82.9 83.8 81.1 79.0 80.5 82.8 83.1


Inci<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> (% <strong>de</strong> personas)<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> MMIP, Ingresos MMIP y Pobreza <strong>de</strong> Patrimonio1992-<strong>2012</strong>. <strong>México</strong>9590858075706560555045401992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2005 2006 2008 2010 <strong>2012</strong>MMIP 85.6 85.2 90.3 87.7 83.4 82.9 83.8 81.1 79.0 80.5 82.8 83.1INGRESOS MMIP 76.0 74.5 84.6 80.7 74.8 74.8 74.8 71.0 67.3 69.3 73.8 74.2Patrimonio 53.1 52.4 69.0 63.7 53.6 50.0 47.2 47.0 42.9 47.8 51.1 52.3


Los estratos <strong>de</strong> <strong>pobreza</strong> <strong>de</strong>l MMIPNingunaSatisfacción<strong>de</strong> <strong>la</strong> norma0%50% 66.7%TotalSatisfacción<strong>de</strong> <strong>la</strong> norma100%Indig<strong>en</strong>ciaPobreza no indig<strong>en</strong>tePobrezaint<strong>en</strong>saPobrezamo<strong>de</strong>radaPobreza extremaP o b r e z aT o t a l


Los estratos <strong>de</strong> no pobres <strong>de</strong>l MMIPGrado <strong>de</strong> Satisfacción <strong>de</strong> <strong>la</strong> norma100%110% 150%200%Sanbrit‘C<strong>la</strong>se’ Media‘C<strong>la</strong>se’ AltaSanbrit: Satisfacción <strong>de</strong> necesida<strong>de</strong>s básicas y <strong>de</strong>requerimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> ingreso-tiempo


Estratificación <strong>social</strong> agregada (%) 2006, <strong>2012</strong> y <strong>2014</strong>100%90%20.9616.9 15.780%70%60%50%53.0251.1 52.040%30%20%10%26.0232.0 32.30%2006 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>indig<strong>en</strong>cia pobr. no indig. no pobres


120Estratificación <strong>social</strong> agregada (millones), 2006, <strong>2012</strong>, <strong>2014</strong>19.8519.1610021.978059.8762.706055.58402027.2737.57 38.0502006 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>indig<strong>en</strong>tes pobr. no indig. no pobres


Estratos básicos <strong>de</strong> <strong>pobreza</strong> (%), 2006, <strong>2012</strong>, <strong>2014</strong>90807029.027.86031.2504021.822.024.130201026.032.0 32.302006 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>indig<strong>en</strong>cia <strong>pobreza</strong> int<strong>en</strong>sa <strong>pobreza</strong> mo<strong>de</strong>rada


Estratos básicos <strong>de</strong> <strong>pobreza</strong> (millones), 2006, <strong>2012</strong>, <strong>2014</strong>1101009080706050403032.7222.8634.0525.8233.8128.89201027.2737.57 38.0502006 <strong>2012</strong> <strong>2014</strong>Indig<strong>en</strong>cia Pobreza int<strong>en</strong>sa Pobreza mo<strong>de</strong>rada


100Estructura <strong>social</strong> por Entidad Fe<strong>de</strong>rativa, MMIP-MCS, <strong>2012</strong>9080706050403020100H(Indig<strong>en</strong>cia) H(<strong>pobreza</strong> no indig<strong>en</strong>te) no pobres


Estratos MMIP e Ingresos (% <strong>en</strong> ; <strong>2012</strong> y <strong>2014</strong>,y cambio <strong>en</strong> puntos porc<strong>en</strong>tualesEstratos <strong>de</strong>l MMIP MMIP<strong>2012</strong> MMIP<strong>2014</strong> <strong>2014</strong>-<strong>2012</strong> POBING12 POBING14 <strong>2014</strong>-<strong>2012</strong>1. Indig<strong>en</strong>cia 32.03 32.34 0.31 38.87 42.66 3.792. Pobreza int<strong>en</strong>sa 22.02 24.14 2.12 15.64 16.50 0.873. Pobreza extrema (=1+2) 54.05 56.48 2.43 54.51 59.17 4.664. Pobreza mo<strong>de</strong>rada 29.03 27.81 -1.21 19.65 18.72 -0.935. Pobreza no indig<strong>en</strong>te (=2+4) 51.05 51.96 0.91 35.29 35.22 -0.066. Total <strong>de</strong> <strong>pobreza</strong>(6=1+2+4)83.08 84.30 1.22 74.16 77.88 3.737. Sanbrit 7.02 7.17 0.15 17.66 15.18 -2.498. C<strong>la</strong>se media 8.14 6.78 -1.36 7.28 6.08 -1.209. C<strong>la</strong>se alta 1.77 1.76 -0.01 0.89 0.86 -0.0410.Total <strong>de</strong> no <strong>pobreza</strong>(10=7+8+9)16.92 15.70 -1.22 25.84 22.12 -3.73POBLACIÓN TOTAL (=6+10) 100.00 100.00 0.00 100.00 100.00 0.00


Inci<strong>de</strong>ncia (%) <strong>de</strong> <strong>pobreza</strong> multidim<strong>en</strong>sional con los criterios unión eintersección <strong>de</strong> los conjuntos según Coneval. <strong>México</strong>, 2010 (2008 <strong>en</strong>treparéntesis)Con una o máscar<strong>en</strong>cias<strong>social</strong>es74.9%(77.5%)Vulnerablesporcar<strong>en</strong>cias<strong>social</strong>es,28.7%(33%)Con ingresoinferior a <strong>la</strong> línea<strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar52.0% (48.7%) (Pobres46.2%(44.2%) Vulnerablespor ingresos5.8% (4.5%)


El Coneval i<strong>de</strong>ntifica 45.5% <strong>de</strong> ‘pobres’ pero 80.2% <strong>de</strong> pobres ovulnerables (es <strong>de</strong>cir con necesida<strong>de</strong>s insatisfechas ).Concepto/ año 2008 2010 <strong>2012</strong> 2010 (-)2008<strong>2012</strong>(-) 20101. Pob<strong>la</strong>ción con 1 o +car<strong>en</strong>cias <strong>social</strong>es77.5 74.9 74.1 -2.6 -0.82. Pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong> LB 49.0 52.0 51.6 +3.0 -0.43. Suma <strong>de</strong> los 2 conjuntos (=1+2)126.5 126.9 125.7 +0.4 -1.24. Intersección <strong>de</strong> los 2conjuntos44.5 46.2 45.5 +1.7 -0.75. Unión <strong>de</strong> los 2 conjuntos (=3-4)82.0 80.7 80.2 -1.3 -0.5


<strong>México</strong> es uno <strong>de</strong> los países más <strong>de</strong>siguales <strong>de</strong>l mundo• Entre 2008 y <strong>2012</strong>, <strong>México</strong> ti<strong>en</strong>e un Coefici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> Gini <strong>de</strong>0.441 cuando el promedio es <strong>de</strong> sólo 0.373 (StandardizedWorld Income Inequality Database, citado <strong>en</strong> Oxfam,2015).• Al ajustar los datos <strong>de</strong> <strong>la</strong> ENIGH a Cu<strong>en</strong>tas Nacionales,Campos, Esquivel y Chávez (citado <strong>en</strong> Oxfam 2015)<strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran que el 10% más rico <strong>de</strong>l país conc<strong>en</strong>tra el 60%<strong>de</strong>l ingreso nacional versus una participación sin ajustarcercana al 45%• A<strong>de</strong>más, contrariam<strong>en</strong>te a lo que se sosti<strong>en</strong>eoficialm<strong>en</strong>te, es <strong>de</strong>cir que <strong>la</strong> <strong>de</strong>sigualdad bajó, los autoresmuestra que ésta aum<strong>en</strong>tó ya que con los datos originales<strong>la</strong> participación <strong>de</strong>l ingreso <strong>de</strong>l <strong>de</strong>cil más alto cae <strong>en</strong> 7.3puntos porc<strong>en</strong>tuales <strong>en</strong>tre 1992 y <strong>2012</strong>, con el ajuste e<strong>la</strong>um<strong>en</strong>to fue <strong>de</strong> 7.7 puntos porc<strong>en</strong>tuales


pob<strong>la</strong>ciones ocupada y asegurada (miles)% pob<strong>la</strong>ción asegurada <strong>en</strong>tre pob<strong>la</strong>ción ocupada17Tasas oficial y alternativa (incluye inactivos disponibles) <strong>de</strong><strong>de</strong>sempleo 2000-<strong>2012</strong>,<strong>Evolución</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción ocupada y <strong>de</strong> <strong>la</strong> asegurada (miles) y <strong>de</strong>l % <strong>de</strong>pob<strong>la</strong>ción asegurada, años con datos <strong>de</strong> 1979 a 20031545,00040,00016.015.345.0 16.040.015.11335,00012.312.812.513.112.735.01111.230,00010.7 10.711.230.09725,00020,000pobocupadaasegurados%25.020.0515,00015.05.2 5.3 5.24.93110,0003.7 3.510.02.9 3.03.23.4 3.52.6 2.65,0005.02000 0 2002 2004 2006 2008 2010 0.0 <strong>2012</strong>/021979' 1988' 1991´ 1993' 1995' 1996' 1997' 1998' 2000' 2001' 2002' 2003'OficialAlternativa


636870717273747576777879808182838485868788899091929394959697989900010203040506070809107.57.06.56.05.55.04.54.03.53.02.52.01.51.0Número <strong>de</strong> Perceptores <strong>de</strong> Ingreso Mínimo Anual(NPIMA) y <strong>de</strong> Remuneración Media (NPRM) paraadquirir <strong>la</strong> CNSE. <strong>México</strong> 1963-2010NPIMANPRM


número <strong>de</strong> trabajadores<strong>Evolución</strong> asegurados IMSS, 1980-2006. <strong>Evolución</strong> rápida 1980-1992; estancami<strong>en</strong>to 1992-2006.19801981198219831984198519861987198819891990199119921993199419951996199719981999200020012002200320042005200614,000,00013,000,000TotalesPerman<strong>en</strong>tes12,000,00011,000,00010,000,0009,000,0008,000,0007,000,0006,000,0005,000,0004,000,000


55Inf<strong>la</strong>ción (%), INPC y por objeto <strong>de</strong>l gasto.2000-2006, 2006-<strong>2012</strong> y <strong>2012</strong>-<strong>2014</strong>.52.248.7452000-2006 2006-<strong>2012</strong> <strong>2012</strong>-<strong>2014</strong>44.93531.0 31.029.334.729.933.033.22525.3 25.727.027.11513.516.915.513.510.410.38.06.77.554.0 4.43.73.2-5INPCAlim<strong>en</strong>tos,bebidasVestido ycalzadoVivi<strong>en</strong>daMuebles ydurablesSalud Transporte educación yesparc.otros servicios


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>l Oportunida<strong>de</strong>s/ I• Al cumplir 10 años el programa, se pudo evaluar siestá cumpli<strong>en</strong>do su objetivo c<strong>en</strong>tral <strong>de</strong> romper <strong>la</strong>transmisión interg<strong>en</strong>eracional <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong>• Para que el programa hubiese funcionado <strong>en</strong> estes<strong>en</strong>tido se requeriría (Fizbein y Schady, citados <strong>en</strong> Ibarra yVil<strong>la</strong>):– 1) Que <strong>la</strong> mayor asist<strong>en</strong>cia a escue<strong>la</strong> y c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong>salud se traduzca <strong>en</strong> mejor apr<strong>en</strong>dizaje y salud– 2) Que los individuos más sanos y educados seinsert<strong>en</strong> exitosam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> los mercados <strong>de</strong> trabajo yobt<strong>en</strong>gan más altos ingresos


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>l Oportunida<strong>de</strong>s/ IIAlgunas citas y conclusiones <strong>de</strong> estas evaluaciones:“Los jóv<strong>en</strong>es <strong>en</strong> localida<strong>de</strong>s b<strong>en</strong>eficiarias <strong>de</strong>Oportunida<strong>de</strong>s se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> una posición m<strong>en</strong>osfavorable que sus simi<strong>la</strong>res <strong>en</strong> zonas rurales <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral”“En términos <strong>de</strong> mejora <strong>de</strong> hijos respecto <strong>de</strong> los padresno se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra que haya algún efecto importante <strong>de</strong>Oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> términos <strong>de</strong> mejora sa<strong>la</strong>rial, estar <strong>en</strong>trabajos formales o <strong>de</strong> ocupaciones mejor calificadas”(Rodríguez y Freije, 2008.


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>lOportunida<strong>de</strong>s/ III“Resulta c<strong>la</strong>ro que <strong>la</strong> impresionante acumu<strong>la</strong>ción<strong>de</strong> años <strong>de</strong> esco<strong>la</strong>ridad no está acompañada conmejorías <strong>en</strong> el mercado <strong>de</strong> trabajo. El empleoasa<strong>la</strong>riado, asociado con mejores resultados <strong>en</strong>términos <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s g<strong>en</strong>eradoras <strong>de</strong> ingresos<strong>en</strong> <strong>la</strong>s áreas rurales, <strong>de</strong>creció significativam<strong>en</strong>te,mi<strong>en</strong>tras aum<strong>en</strong>tó el trabajo familiar” (Ibid.).


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>lOportunida<strong>de</strong>s/ IVMerce<strong>de</strong>s González <strong>de</strong> <strong>la</strong> Rocha dice: “Haynumerosas localida<strong>de</strong>s...que no cu<strong>en</strong>tan nicon escue<strong>la</strong>s ni con c<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> at<strong>en</strong>ción a <strong>la</strong>salud...Pero incluso <strong>en</strong> localida<strong>de</strong>s quecu<strong>en</strong>tan con el privilegio <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er escue<strong>la</strong>s oc<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> at<strong>en</strong>ción a <strong>la</strong> salud, <strong>la</strong> cobertura<strong>de</strong> los servicios no garantiza que <strong>la</strong>snecesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> educación y <strong>de</strong> cuidadosmédicos estén si<strong>en</strong>do at<strong>en</strong>didas”.


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>l Oportunida<strong>de</strong>s/ VBehrman et al. <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran impactos positivos <strong>en</strong> <strong>la</strong>spruebas psicológicas <strong>de</strong> problemas <strong>de</strong> conducta,emocionales y <strong>de</strong> intelig<strong>en</strong>cia. Pero no <strong>en</strong>contraronningún otro efecto positivo <strong>en</strong> indicadores comoapr<strong>en</strong>dizaje, logro educativo o nutrición.En cuanto a logros educativos, Parker y Behrman<strong>en</strong>contraron un impacto significativo sólo <strong>en</strong> mujeres <strong>de</strong>17 a 21 años: <strong>de</strong>l 5% <strong>en</strong> habilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> escritura y <strong>en</strong>matemáticas <strong>de</strong>l 5.4%, pero los logros son <strong>de</strong>scritospor los autores como <strong>de</strong>sal<strong>en</strong>tadores.


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>l Oportunida<strong>de</strong>s/ VILos resultados <strong>de</strong> pruebas educativas <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tosy habilida<strong>de</strong>s muestran que los b<strong>en</strong>eficiarios <strong>de</strong>l PPOti<strong>en</strong><strong>en</strong> más bajo nivel <strong>de</strong> logros que los no b<strong>en</strong>eficiarios<strong>en</strong> escue<strong>la</strong>s simi<strong>la</strong>res y <strong>de</strong>l mismo tipo.Más <strong>de</strong> 30% <strong>de</strong> los b<strong>en</strong>eficiarios <strong>de</strong> primaria carec<strong>en</strong> <strong>de</strong>habilida<strong>de</strong>s lingüísticas básicas y 55% <strong>de</strong> losb<strong>en</strong>eficiarios egresados <strong>de</strong> <strong>la</strong> tele-secundaria carec<strong>en</strong><strong>de</strong> habilida<strong>de</strong>s lingüísticas básicas y <strong>de</strong> compr<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>lectura.Los resultados <strong>de</strong> esta evaluación constituy<strong>en</strong> unasituación sombría que <strong>en</strong>fatiza <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong>interv<strong>en</strong>ciones públicas complem<strong>en</strong>tarias.


Al cumplir 10 años: crisis <strong>de</strong>l Oportunida<strong>de</strong>s/ VIIEn conclusión, no se cumple ninguna <strong>de</strong> <strong>la</strong>s doscondiciones p<strong>la</strong>nteadas por Fizbein y Shady yque pres<strong>en</strong>té al principio.Lo pres<strong>en</strong>tado es La crónica anunciada <strong>de</strong>l fracaso<strong>de</strong>l PPO <strong>en</strong> pa<strong>la</strong>bras <strong>de</strong> profesionales que sei<strong>de</strong>ntifican con <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ología <strong>de</strong>l PPO y <strong>de</strong> <strong>la</strong> reforma<strong>social</strong> neoliberal <strong>en</strong> su conjunto. Era un fracasoanunciado por su <strong>en</strong><strong>de</strong>ble base: <strong>la</strong> teoría ing<strong>en</strong>ua<strong>de</strong>l capital humano que cree que <strong>la</strong> educación escondición sufici<strong>en</strong>te para mejorar el nivel <strong>de</strong> vida,olvidando que esas personas más educadas todavíati<strong>en</strong><strong>en</strong> que <strong>en</strong>contrar mejores empleos, lo que<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong>l crecimi<strong>en</strong>to económico.


Errores <strong>de</strong> inclusión y exclusión <strong>en</strong> el Oportunida<strong>de</strong>s (millones <strong>de</strong> hogares,2008)2019.191816141210863.34EEXC422.052.16no cubiertos0EINCcubiertosPobres <strong>de</strong> capac.No pobres <strong>de</strong> capac.


% <strong>de</strong> reducción109Reducción (<strong>en</strong> %) <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>pobreza</strong> y <strong>la</strong> indig<strong>en</strong>cia por <strong>la</strong>s transfer<strong>en</strong>cias públicas.Nivel nacional y DF9.18876nacionalDF6.775432.85210.980pobresindig<strong>en</strong>tes

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!