2 novembro 12colaboraciónsA caza furtiva ou furtivismo é“aquela práctica da persoa quecaza, pesca ou fai leña en leiraallea, ás agachadas do seu dono”,sendo polo tanto ilegal ou aquel realizadofóra da época <strong>de</strong> veda, queé aquel espazo <strong>de</strong> tempo no quenunha zoa ou lugar acoutado porunha lei ou or<strong>de</strong>nanza permítesecazar ou pescar, sempre e candoexista ese permiso.Cando se atopan os restos dalgúnanimal, e se ese animal está protexidopola lei, cabe <strong>de</strong>terminar se omesmo foi matado por unha persoaou foi froito da propia natureza ouas feridas e lesións foron provocadaspolo enfrontamento con outroanimal.En EE.UU., concretamente en Ashland,creouse o laboratorio máisavanzado a nivel mundial no quetentan resolver os crimes cometidossobre os animais: o LaboratorioForense do Servizo <strong>de</strong> Pesca eVida Silvestre.Está conformado por oito gran<strong>de</strong>s<strong>de</strong>partamentos, cuxas especialida<strong>de</strong>sson moi diversas: probas dixitais,unida<strong>de</strong> gráfica, xenética,criminalística, toxicoloxía, patoloxía,<strong>de</strong>rméstidos e outras probas.Aínda que entre todas estas unida<strong>de</strong>sque conforman o famoso laboratorio,a que máis fama eRecentemente organizouse noconcello <strong>de</strong> Begonte un concurso<strong>de</strong> tapas entre <strong>de</strong>z establecementosubicados tanto na capital municipalcomo noutras parroquias.Bares e casas <strong>de</strong> comidas <strong>de</strong> sobracoñecidos, non só na bisbarrasenón tamén no conxunto da provincia,ofreceron cadansúa creaciónculinaria que, sobra dicilo,obtiveron un gran<strong>de</strong> éxito. Valorábaseo sabor e a presentación dopincho. Difícil tarefa a <strong>de</strong> puntuarxa que o nivel <strong>de</strong> todas elas resultouser excepcional. De todos xeitos,é anecdótico quen se alzou coprimeiro premio <strong>de</strong>ste peculiartorneo. Aquí o importante foi ainiciativa en si mesma, así comoa participación <strong>de</strong>sa <strong>de</strong>cena <strong>de</strong>empresarios do sector e, por suposto,a resposta da clientela.Alú<strong>de</strong>se <strong>de</strong> forma constante nestacolumna ó rico patrimonio –arquitectónico,paisaxístico, cultural,etnográfico, etc., etc.- queatesoura este territorio coñecidocomo a Terra Cha. <strong>Un</strong>ha riquezaque nos pertence a nosoutros e ósque nos visitan, que a temos aí eque cómpre re<strong>de</strong>scubrila e pola novalor que lle correspon<strong>de</strong>. Tabernase cantinas, bares e cafeterías,a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> restaurantes, son lugaresque forman parte do noso p<strong>ano</strong>rama,incluso en zonas rurais, apesares da perda <strong>de</strong> poboaciónque levou consigo que este tipo <strong>de</strong>publicida<strong>de</strong> xeroufoi o <strong>de</strong>partamento<strong>de</strong> PatoloxíaForense, cuxaactivida<strong>de</strong> principalé <strong>de</strong>terminar acausa (a ferida oua enfermida<strong>de</strong> queconduciu á morteao animal), o mecanismo(que seDías <strong>de</strong> tapasPablo Veiganegocios –asícomo moitosoutros- <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>senconsi<strong>de</strong>rablementeennúmero nos últimostempos.Pero eses locaistamén son empresasquexeran postos <strong>de</strong>traballo no seuquefacer diario.Algúns <strong>de</strong>lesson exemplos<strong>de</strong> cómo setransmite unhaactivida<strong>de</strong> económica <strong>de</strong> xeraciónen xeración, adaptándose ósnovos tempos pero sen per<strong>de</strong>r aesencia que os caracteriza. De aíque sexa ben recibida calqueraaxuda externa que se lles facilite,porque para eles tamén son temposcheos <strong>de</strong> complicacións e <strong>de</strong>interrogantes. Benvidas i<strong>de</strong>ascomo esta que nos ocupa, que tenun efecto múltiple; por un lado,promoción <strong>de</strong>ses establecementose do propio municipio; por outrabanda, a implicación dos clientes,<strong>de</strong> diario e <strong>de</strong> paso, e por último,non menos importante, este concursosirve para dinamizar a comunida<strong>de</strong>e fomentar aparticipación dos veciños.A veces, con moi pouco acádansebos resultados. Cómpre intentalo.o recuncho docriminólogoPablo Filgueiras e Aranzazu RodillaExpertos en Segurida<strong>de</strong> e CriminólogosVeterinariosforensesfixa principalmenteno procesofisiolóxico que <strong>de</strong>semboca no fin),así como o modo (as circunstanciasque ro<strong>de</strong>aron o suposto “crime”)no que o animal morreu.Pero a popularida<strong>de</strong> da unida<strong>de</strong> <strong>de</strong>Patoloxía tamén é compartida coa<strong>de</strong> Criminalística, xa que este <strong>de</strong>partamentoutiliza unha tecnoloxíamoi avanzada como a tomografíapor emisión <strong>de</strong> positróns (PET),utilizada para medir a activida<strong>de</strong>metabólica, <strong>de</strong>tectando e analizandoa distribución tridimensionalque adopta un radiofármaco no interiordo corpo. Así como o diagnósticopor imaxe. Técnicas variasque van permitir <strong>de</strong>terminar a horaaproximada na que se produciu amorte.Trátase dun laboratorio multidisciplinar,no que traballan unha granvarieda<strong>de</strong> <strong>de</strong> profesionais veterinarios,químicos, biólogos, entre outros,aínda que o grupo maioritarioo conforman estes tres tipos <strong>de</strong> profesionais.Normalmente, cando un veterinarioforense recibe no seu laboratorioa un animal, este último adoitachegar moi <strong>de</strong>teriorado, polo que<strong>de</strong>ducir a causa da morte po<strong>de</strong>complicarse, aínda que non significaque sexa imposible, xa que astécnicas utilizadas adoitan ser moiparecidas que as usadas con crimes<strong>de</strong> persoas.<strong>Un</strong>has das diferenzas radica en queo veterinario forense <strong>de</strong>be <strong>de</strong>terminara especie que ten diante, a<strong>de</strong>mais<strong>de</strong> que hai que ter en contaque o cadáver non sempre estácompleto.En moitos casos, a man do homeintervén, ben <strong>de</strong> forma directa ouNon po<strong>de</strong>mos permitirnos o luxoda inanición. E os concellos,como administración máis próximaó cidadán, teñen a responsabilida<strong>de</strong><strong>de</strong> impulsar actuacións aprol do <strong>de</strong>senvolvemento local. O<strong>de</strong>sánimo conduce ó fracaso, polacontra a ambición persegue oéxito. Apostemos por esta vía.Finalmente, foi Casa Varela, enDamil, a que se levou o primeiropremio. Non importa. Calqueradas <strong>de</strong>z tapas a boa fe que fixeronas <strong>de</strong>licias dos máis esixentes <strong>de</strong>gustadores.A gastronomía taméné un valor na Terra Cha. E as tapasque se ofrecen co coa correspon<strong>de</strong>nteconsumición así o acreditan.Gañaron os <strong>de</strong>z concursantes e tódolosbegontinos.indirecta nasmortes dos animais,polo quenon é infrecuenteque o traballo<strong>de</strong>stes veterinariossirva para<strong>de</strong>scubrir aos“cazadores”, xaque os furtivos<strong>de</strong>ixan probas.En España haivarios laboratoriose entre eles atópase o LaboratorioForense para a Vida Silvestre,on<strong>de</strong> traballa Mauro Hernán<strong>de</strong>z,quen fala tamén do traballo dos veterinariosnos xulgados, on<strong>de</strong> selles solicita para que realicen probaspericiais naqueles causas do<strong>de</strong>lito ecolóxicos, e tamén naquelescasos nos que un gan<strong>de</strong>iro solicitaque lle sexan concedidas axudasporque per<strong>de</strong>u unha res ou variaspola actuación <strong>de</strong> animais salvaxes,xa que o Estado in<strong>de</strong>mniza a estespastores para que non maten a unhaespecie protexida, xa que adoitanser lobos os que atacan e polo tantoo veterinario ten que <strong>de</strong>terminarque o “asasino” foi un animal.O mar tamén é unha parte da actuación<strong>de</strong>stes CSI tan particulares, ehoxe é moi habitual que se realiceninvestigacións sobre as latas <strong>de</strong>Chámase da nostalxia ao mes que nostoca e acompañándonos do refrán dise“¡Dichoso mes! Comeza con Santose remata con San Andrés”. Así é: recordaraos que xa non están entre nós.Por iso é ben ter quen acompañedunha maneira ou doutra aos que quedamos.A beirarrúa consólase vendoa valla ao servizo do Pobo ao seucarón e di que lle conta contos moisinxelos que moitos e moitas non seimaxinan. Pero falan e sempre haiquen escoite para que logo cos seusfalacios transmitir a quen lle gustasaber o que hai por aí. E así é o que faia valla ao servizo do Pobo. Di que unse outras sen recelo <strong>de</strong> movela sen ósopasan o día dándolle ás articulaciónsbucais.A valla ao servizo do Pobo recórdameun daqueles famosos dos que xa fixomención moitas veces, das súas expresiónsespontáneas e graciosas queformaban parte da súa supervivencianaquela época. El era canteiro e no seurutinario falacio dicía cada dous portres “a verda<strong>de</strong> non ten máis que uncamiño”. Criticaba moi severamenteas formas das novas xeracións queviñan amosando cunha imposición alternativaque o indicado famoso presentía.E así foi. Comezaba a era doladrillo.A valla ao servizo do Pobo, di, que tenpaixón pola música e quixera tertempo para participar nela. Por isocando está cabo min quere saber se eusei ou recordo cántigas <strong>de</strong> antes e paraconservas para evitar frau<strong>de</strong>, algoque adoita ser unha práctica que seestá a producir.A Guarda Civil conta co Servizo <strong>de</strong>Protección da Natureza (SE-PRONA), cuxa función vai <strong>de</strong>n<strong>de</strong>a prevención <strong>de</strong> incendios, protección<strong>de</strong> montes públicos, impedir oaproveitamento clan<strong>de</strong>stino <strong>de</strong> recurso,así como outras competencias.En relación coa flora e a fauna, encárgaseda “protección do chan,auga e atmosfera, da sanida<strong>de</strong> animale da conservación <strong>de</strong> especies<strong>de</strong> flora e fauna”.Como pui<strong>de</strong>mos comprobar osanimais non se atopan <strong>de</strong>sprotexidos,hai leis que os amparan e a<strong>de</strong>maisestán os investigadores, osCSI da fauna, que coas técnicasmáis avanzadas permiten ver se unanimal foi ou non vítima do homepor calquera mecanismo directo ouindirecto, e que a<strong>de</strong>mais intentarándar coa persoa que cometeu o <strong>de</strong>lito.En España hai múltiples laboratoriose profesionais que buscan loitare protexer á flora e á fauna donoso país, e que traballan <strong>de</strong> formaexhaustiva para lograr <strong>de</strong>terminara evi<strong>de</strong>ncia criminal nos cadáveresou restos <strong>de</strong> animais que fosenachados.A beirarrúa dille á valla ao servizodo Pobo: “<strong>Un</strong>s morrerán e outrosquedaremos”Ramón Paz Guntín ‘A casa dos Marios’contentala sinxelamente algunhasveces cántolle para tela contenta eponse moi alegre.A valla ao servizo do Pobo ten moitasocorrencias e xa lle digo que para isohai que ter moito vagar ao igual queos xubilados e xubiladas que non atop<strong>ano</strong>cupacións axeitadas e para mataro tempo acaban falando do propiotempo. E falando, valga a redundancia,daquel home que se chama DonSantiago Pemán que é o invitado <strong>de</strong>honra no programa <strong>de</strong> Luar que dirixeen moita dilixencia o tamén famosoXosé Ramón Gayoso para que faledas témporas e transmita as súas experienciasa toda a audiencia.A valla ao servizo do Pobo di quemoitos e moitas que gozan da xubilaciónou prexubilación teñen as súasafeccións e divírtense falando dostemas que lles incumben. Algúns oualgunhas sofren as nostalxias que llestraen os recordos e moitos e moitasconsólanse rezando co ánimo <strong>de</strong> quevirán tempos mellores e coa esperanza<strong>de</strong> superación da que agora <strong>de</strong>sfrutannostalxicamente.A beirarrúa e a valla ao servizo doPobo conxunta e armoniosamente<strong>de</strong>sexan a todos e todas <strong>de</strong>sfruten dunbo estado <strong>de</strong> ánimo.Conclusión:Importante recordar<strong>de</strong>sexando o mellor¡vivir! sen olvidar…cunha miguiña <strong>de</strong> amor.
colaboracións novembro 12Boa tar<strong>de</strong>,Son un habitual dos festivaismusicais galegos e, <strong>de</strong>ntrodos que hai, paréceme quesen dúbida o FIV xa é, por<strong>de</strong>reito propio, unha das citasirrenunciábeis do <strong>ano</strong>. Permití<strong>de</strong>meque vos <strong>de</strong>a os parabénspor estes tres <strong>ano</strong>sconsecutivos <strong>de</strong> éxitos áagarda <strong>de</strong> que a cita <strong>de</strong> 2013na que xa esta<strong>de</strong>s a traballarsexa aínda mellor que as anteriores.Con todo, gustaríame compartirconvosco un <strong>de</strong>talleque chamou po<strong>de</strong>rosamente amiña atención: a exclusión d<strong>ano</strong>sa lingua, do galego, tantono cartaz provisorio para aedición <strong>de</strong> 2013 que xa esta<strong>de</strong>sa difundir a través dasre<strong>de</strong>s como na propia páxinaweb do FIV. Paréceme estrañae pouco explicábel esaexclusión sendo o galego,como é, a lingua na que nosexpresamos habitualmente amaioría das e dos habitantesda Terra Chá e da propia Vilalba,mesmo con in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nciada nosa ida<strong>de</strong>, da nosaproce<strong>de</strong>ncia ou resi<strong>de</strong>ncia enzona urbana ou rural, da nosaclase social... ao contrario doque, por <strong>de</strong>sgraza, xa acontecenoutros moitos lugaresda nosa terra.éCartas ao directorFIV en galegoFrancisco Rei GarcíaEParéceme tamén rechamanteque non se conte co galegotendo en conta que, como meparecía recordar e como efectivamentepui<strong>de</strong>n comprobara través da vosa web, os cartacesdas anteriores ediciónssi tiveron en conta o nosoidioma propio sen que iso supuxeseimpedimento ningúnpara que tamén gozase doFIV abondoso público provenientedoutros lugares on<strong>de</strong>non se fala galego.Ocórrenseme ducias <strong>de</strong>exemplos <strong>de</strong> festivais e concertosen cuxos materiais <strong>de</strong>difusión se usa con normalida<strong>de</strong>o galego sen iso ser unatranco para a difusión entreos potenciais públicos nongalegos; o mesmo po<strong>de</strong>ríadicir doutros festivais, noutrosterritorios, que se anunciannas súas respectivaslinguas propias con incríbeiséxitos <strong>de</strong> acollida entre persoas,entre as que me inclúo,que non sabemos nin unhapalabra nesa lingua. E é queboa verda<strong>de</strong> que a boa músic<strong>ano</strong>n enten<strong>de</strong> <strong>de</strong> fronteiras ninnacionalida<strong>de</strong>s. Porén, parécemeque contribuír a eliminaresas fronteiras non<strong>de</strong>bería pasar por agochar ouexcluír a cultura ou a linguapropia do lugar no que vivimosou por termos algún tipo<strong>de</strong> reparo ou vergoña polasnosas orixes. A historia damúsica en todo o mundopenso que máis ben trata <strong>de</strong>nos ensinar o contrario.Gustaría, como habitual doFIV, <strong>de</strong> que esta miña pequenareflexión, que agardonon vos quite moito tempo,teña algún efecto e poida servirpara que o galego -a linguada Chaira, dos seuspoetas, dos seus músicos, dasúa paisaxe <strong>de</strong>s<strong>de</strong> a noite dostempos -poida seguir existindono FIV. E por que non,que poida servir tamén paraque en futuras edicións a músicagalega in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nte -que existe, e haina <strong>de</strong> moiboa calida<strong>de</strong> -tamén poida teracollida no voso festival enon só se conte con grupos <strong>de</strong>fóra. Non porque non veñan,senón porque me parece quefestivais como o voso <strong>de</strong>beranservir <strong>de</strong> escaparate, primeramente,á músicaextraordinaria que se crea eproduce na casa. Se non axudamosnós aos nosos propiostalentos chegará un momentoen que seremos un ermo culturalen todos os sentidos.Moitas grazas pola vosa atencióne polo voso tempo.éCADERNOS DA VIAXESolucións aos<strong>de</strong>safiuzamentosXoán Antón Pérez LemaO agravamento da crisee máis a reforma financeira(que obrigou aBanca a provisionar osseus activos sobrevalorados,incrementando<strong>de</strong>ste xeito as execuciónshipotecarias queantes non lles interesabainstar) xerou unha multiplicacióndos <strong>de</strong>safiuzamentos.Moitos <strong>de</strong>les,porén, teñen a súa orixena falla <strong>de</strong> pagamento dos alugueirose todos han constituirunha priorida<strong>de</strong> máxima daspolíticas sociais. A perda da vivendaxera a máxima exclusiónsocial e imposibilita na prácticapara a busca <strong>de</strong> emprego emesmo para a custodia dospropios fillos.Mais no caso dos <strong>de</strong>safiuzamentosdas resultas das execuciónshipotecarias comprenoutras medidas a<strong>de</strong>máis das sociais.Compren reformas lexislativasreais e non parchescomo o que ven <strong>de</strong> aprobar oGoberno do Estado., Parche inútile que inci<strong>de</strong> nesa políticatan cara ao PP <strong>de</strong> tentar dividirá cidadanía. Neste caso entre“necesitados” e “super-necesitados”.Porque non son as cargasfamiliares nin os níveis <strong>de</strong>renda o problema, senón as pro-í3pias leis.O primeiro problema é procesual.A Lei <strong>de</strong> AxuizamentoCivil impi<strong>de</strong> hoxendía que os<strong>de</strong>bedores poidan formularunha oposición ás <strong>de</strong>mandas<strong>de</strong> execución hipotecarias porcausas <strong>de</strong> fondo (por exemplo,por vicios do consentementoou pola taxación dunha vivendahipotecada por un valors u b s t a n c i a l m e n t esuperior).Oposición que hoxendí<strong>ano</strong>n paralisaría o <strong>de</strong>safiuzamento,o que motivou oinforme da avogada xeral doTribunal <strong>de</strong> Xustiza da UEconsi<strong>de</strong>rando que esta normativaprocesual vulnera o principio<strong>de</strong> protección aoconsumidor e, xa que logo, oDereito da <strong>Un</strong>ión Europea.Permitir que os <strong>de</strong>bedores poidanmalegar canto ao fondocon carácter suspensivo permitir´ñaque os xuicescontrolenindividualmente a posíbel existencia<strong>de</strong> cláusulasabusivas ouvicios do consentemento, oque semella foi moi común naépoca da burbulla.Mais a nosa lexislación requiredoutras reformas. Neste sensoé fundamental que a daciónpara pagamento se impoñacomo obriga para as entida<strong>de</strong>sfinanciadas con cartos públicose, tamén, unha reforma da leiconsursal que facilite, comonos USA, que as persoas físicaspoidan comezar outra vez<strong>de</strong> cero <strong>de</strong>spois dun procesoconcursal.Despois <strong>de</strong> tanta sufrimento nas familias a causa dos <strong>de</strong>safiuzamentos, Bruxelas di que non son correctos porquenon se adaptan ás leis europeas ao non protexer ás persoas que os están a pa<strong>de</strong>cer. X. VarelaA arrinca<strong>de</strong>ira: que tratenaos <strong>de</strong>mais igual ca ao Dépor.Que as S.A. <strong>de</strong>portivas han sertratados como todos os cidadánsperante as AdministraciónsTributarias é evi<strong>de</strong>nte.Mais os afeccionados galegosnon enten<strong>de</strong>ríamos que outrosclubes da Primeira <strong>de</strong>sfrutarandunhas condicións máis avantaxosasque o embargo xeral <strong>de</strong>todas as fontes <strong>de</strong> ingreso quesofre arestora o Dépor.