Komunës?

Ky publikim u financua nga Agjensioni i Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar(USAID), Programi Iniciativa për Komuna Demokratike dhe Efektive në Kosovë.Pikëpamjet e paraqitura në këtë publikim nuk pasqyrojnë medoemos pikëpamjet e Agjencisësë Shteteve të Bashkuara për zhvillim ndërkombëtar (USAID) ose të Qeverisë sëShteteve të Bashkuara.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?3

Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?4

Si të jesh anëtar efektiv iKuvendit të Komunës?Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?5

ParathënieTë nderuar/a anëtarë/e të Kuvendit të Komunës,Juve ju është dhënë besimi i qytetarëve të komunës tuaj dhe jeni zgjedhur për t`u shërbyernevojave të tyre dhe për t`i përfaqësuar interesat e tyre. Pritjet e zgjedhësve për një ndryshimpozitiv janë shumë të larta dhe ata janë të ndjeshëm për efikasitetin, përgjegjshmërinë dhecilësinë e diskutimeve tuaja dhe vendimeve të marra.Sfida juaj është stimulimi i qytetarëve që, nga vëzhgues pasivë, të bëhen pjesëmarrës aktivënë zhvillimin e komunës dhe të gjithë së bashku të respektojnë parimet e qeverisjes sëmirë - sundimit të ligjit, transparencës, llogaridhënies, efikasitetit, përgjegjshmërisë dhepjesëmarrjes. Së bashku me kryetarin e komunës dhe administratën komunale ju jeni nëpozicion që të kontribuoni në ofrimin e shërbimeve më të mira, adresimin e nevojave dhepritjeve të qytetarëve dhe për të krijuar ambient më të mirë të biznesit dhe politikave lokalepro-aktive të zhvillimit ekonomik.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?Programi i USAID-it për asistencë teknike, Iniciative për Komuna Demokratike dhe Efektive(DEMI), përqendrohet në rritjen e rolit të kuvendeve të komunave në qeverisjen lokale dheforcimit të kapaciteteve të tyre legjislative, mbikëqyrjen e zbatimit të vendimeve të tyre ngaadministrata komunale dhe për të informuar dhe të bashkëveprojnë me zgjedhësit e tyre.Ekipi ynë është i gatshëm të jetë partnerë i juaj dhe për të ju mbështetur në procesin sfiduestë përforcimit të demokracisë lokale dhe pjesëmarrjes aktive të qytetarëve, si dhe rritjen etransparencës dhe llogaridhënies suaj.Ky Doracak është përgatitur për të ju siguruar juve informacionet më të rëndësishme tënevojshme për të kryer rolin tuaj me sukses dhe për të ndarë me ju disa rekomandime praktiketë bazuar në mësimet e nxjerra nga anëtarët me përvojë të kuvendeve të komunave.Programi Iniciative për Komuna Demokratike dhe Efektive (DEMI) do të vazhdojë të botojëmateriale të dobishme për të rritur njohuritë dhe aftësitë tuaja dhe për të ndarë me juinformacion në lidhje me praktikat më të mira nga Kosova dhe jashtë saj. Faqja jonë elektronikewww.demi-ks.org është një burim shtesë i informacionit dhe ne ju inkurajojmë që të vizitoni atërregullisht. Ne jemi të hapur për komentet, idetë dhe kërkesat tuaja për mbështetje.Shpresoj se do ta lexoni me kënaqësi këtë publikim dhe se do të i dobishëm për ju!Ginka KapitanovaDrejtoreshë e ProgramitIniciative për Komuna Demokratike dhe Efektive (DEMI)6

PërmbajtjaAutoritetet lokale .......................................................................................................................... 8Si funksionojnë Kuvendet e Komunave? ...................................................................................... 9Aktetet e Kuvendeve të Komunave .............................................................................................. 10Mbledhjet e Kuvendeve të Komunave ......................................................................................... 12Shpërndarja e Kuvendit të Komunës jo funksionues ................................................................. 14Përgjegjësitë e anëtarit të Kuvendit të Komunës ....................................................................... 15Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës ........................................................................ 16Mos harroni! ............................................................................................................................... 20Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?7

Autoritetet lokaleAutoritetet lokale janë një nga themeletkryesore të çdo regjimi demokratik . Në këtënivel, qytetarët mund të ushtrojnë direkt tëdrejtat e tyre për të marr pjesë në çështjetpublike. Ekzistenca e autoriteteve lokale mepërgjegjësi të vërteta dhe njohjen e këtyrepërgjegjësive në legjislacionin e brendshëmmund të siguroj një administratë e cilaështë efektive dhe pranë qytetarit.Qëllimi i themelimit të komunave në thelbka të bëjë me sjelljen sa më afër të vendimmarrjes për qytetarët për të promovuarqeverisje të qëndrueshme dhe kushtetë jetesës për të gjithë qytetarët, duke ikushtuar vëmendje përkatëse nevojave dheshqetësimeve të veçanta të komunitetevejo-shumicë.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?8Komuna është njësia themelore e vetëqeverisjeslokale në Republikën e Kosovës.Komuna përbëhet nga komuniteti iqytetarëve në një territor të caktuar ipërcaktuar nga ligji i cili do të ushtroj të gjithakompetencat të cilat nuk janë rezervuarshprehimisht nga institucionet qendrore.Sistemi i vetë-qeverisjes në Kosovë është ibazuar në një shkallë dhe i gjithë territori iRepublikës së Kosovës është i ndarë në 38komuna. Nga këto komuna, vetëm komunae Mitrovicës së Veriut është në procesin ethemelimit, si pjesa e fundit e procesit tëdecentralizimit në Kosovë.Kuvendi i KomunësKryesuesi Zv. KryesuesiNënkryetari Nënkryetari(10% e Komuniteteve) (10% e Komuniteteve)Komiteti për P&FKomiteti për KomunitetetKomitetet tjeraLEGJISLATIVIKomitetet konsultativeShefi ipersonelitStruktura e autoriteteve lokale në Kosovëpërbëhet nga Kuvendi i Komunës dheKryetari i Komunës të cilët zgjidhen veç eveç drejtpërdrejt nga vota e qytetarëve tëkomunës.Kuvendi i Komunës dhe Kryetari i Komunëspo ashtu kanë kompetenca të ndara. Nganjëra anë Kuvendi i Komunës në përgjithësiduhet të merret me hartimin e politikavenë komunë përfshirë këtu dhe miratimine buxhetit, rregulloret e veçanta, etj. Nëanën tjetër Kryetari duhet të përballetme zbatimin e politikave me ndihmën edrejtorëve sektorial.DrejtorDrejtoratetKryetari i KomunësDrejtor Drejtor Drejtor DrejtorDrejtoratetDrejtoratetDrejtoratetShërbimi Civil KomunalEKZEKUTIVIDrejtoratet

Si funksionojnë Kuvendet e Komunave?Kuvendi i Komunës është organi më i lartëpërfaqësues i komunës i përbërë ngaanëtarët e tij të cilët zgjedhen drejtpërdrejtnga qytetarët dhe udhëhiqen nga Kryesuesii cili zgjidhet me shumicë votash ngaanëtarët e Kuvendit të Komunës.Kryetari i Komunës duhet të thërrasmbledhjen inauguruese të Kuvendittë Komunës 15 ditë pas certifikimittë zgjedhjeve. Në rastet kur Kryetari iKomunës nuk është zgjedhur ende osepër ndonjë arsye tjetër ai nuk do të thërrasmbledhjen inauguruese të Kuvendit tëKomunës, kjo mund të bëhet nga anëtarimë i moshuar i Kuvendit ose nga shumica eanëtarëve të Kuvendit të Komunës.Kuvendi i Komunës duhet të mbaj së paku10 mbledhje në vit, pesë nga të cilat duhettë mbahen gjatë gjashtë muajve të parë tëvitit dhe Kryesuesi i Kuvendit të Komunësduhet të thërras dhe udhëheq mbledhjet eKuvendit të Komunës.Numri i anëtarëve të Kuvendii Komunës varet nga numri ibanorëve në komunë.Komunat të cilat kanë mëpak se 10 000 banorë,Kuvendi i Komunëspërkatëse do të ketë 15anëtarë. Ndërkohë, atokomuna të cilat kanë mëshumë se 100 000 banorëkanë 41 anëtarë në Kuvendine Komunës. Përjashtimbën Kuvendi i Komunës sëPrishtinës e cila ka51 anëtarë.Komitetipër Arsim,Kulturë,Rini dheSportKomiteti përEkonominëdheZhvilliminruralKomitetipërshërbimetpublikeKOMITETIPËRPOLITIKËDHEFINANCAKUVENDI IKOMUNËSKOMITETIPËRKOMUNITETEKomiteti përShëndetësidheMirqeniesocialeKomitetetkonsultativeKomitete tëtjeraKuvendi i Komunës mund të themelojëkomitetet të cilat do të mbështesin punëne tij. Kuvendet e Komunave duhet tëthemelojnë Komitetin për Politikë dheFinanca dhe Komitetin për Komunitetet sikomitete të përhershme.Kuvendi i Komunës mund të themelojkomitete të tjera profesionale të cilat dotë ndihmojnë punën e saj. Këto komitetetë veçanta mund të themelohen për sektorspecifik si arsimi, shëndetësia, zhvillimiekonomik, shërbimet publike etj.Kuvendi i Komunës duhet të themelojkomitete të tilla nëse e sheh të nevojshmedhe të përshtatshme për të përmbushurpërgjegjësitë e veta. Për ta bërë këtëKuvendi i Komunës do të themelojkomitetet konsultative brenda sektorëveme qëllim që të bëj të mundur pjesëmarrjene qytetarëve në procesin e vendim marrjes.Komitetet konsultative mund të dorëzojnëpropozime, bëjnë hulumtime dhe sigurojnëopinione për iniciativat e Kuvendit tëKomunës në përputhje me Statutin eKomunës.Përveç nëse specifikohet ndryshe nëLigjin për Vetëqeverisje Lokale, komitetetduhet të reflektojnë përbërjen e Kuvendittë Komunës.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?9

Aktet e Kuvendit të KomunësSi të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?Kuvendi i Komunës mund të miratoj aktebrenda fushave të kompetencave të saj.Aktet e miratuara nga ajo shërbejnëpër të rregulluar çështje specifike nënkompetencën e komunës. Në të njëjtënkohë aktet e miratuara nga Kuvendi iKomunës do të jenë efektive vetëm nëterritorin e komunës.a) Statuti i komunës – është akti më ilartë ligjor i komunës. Me anë të këtijdokumenti rregullohen përgjegjësitë,funksionet, organet dhe struktura ebrendshme e komunës. Statuti i komunësduhet të miratohet dhe ndryshohet me tëpaktën dy të tretat e votave të anëtarëvetë Kuvendit të Komunës.b) Rregullorja e punës – është akti i cilirregullon punën dhe mbajtjen e takimevetë Kuvendit të Komunës, komitetevedhe organeve tjera që janë krijuar ngaKuvendi i Komunës. Rregullorja e punësdo të miratohet dhe ndryshohet vetëmme shumicë votash në Kuvendin eKomunës.c) Rregulloret komunale – janë akte të cilatrregullojnë një ose më shumë çështjenë kudër të kompetencave të komunës.Konsultimi publik përpara miratimit tërregulloreve komunale është një detyrimligjor për komunën.Gjithashtu, Kuvendi i Komunës mund tëmiratoj akte të tjerë të nevojshëm osetë përshtatshëm për veprimet efikase tëkomunës.Kuvendi i Komunës nuk mund të delegojpërgjegjësitë e saj për vendimet që kanë tëbëjnë me:a) statutin ose Rregullat e procedurës,rregulloret komunale dhe miratimin,ndryshimin ose shfuqizimin;b) miratimin e buxhetit dhe planeve tëinvestimeve;c) miratimin e çështjeve financiare të cilatjanë të rezervuara për Kuvendin meStatutin e Komunës ose Rregulloren epunës;d) plani vjetor i punës dhe raporti vjetor;e) themelimi i komiteteve të kërkuara ngaligji aktual;f) zgjedhja e Kryesuesit dhe zëvendëskryesuesit të Kuvendit të Komunës;g) nivelin e taksave dhe pagesave;h) krijimi dhe përdorimi i simbolevekomunale, dekorimeve dhe titujve tënderit në përputhje me legjislacionin eaplikueshëm;i) emërimin dhe ri emërimin e rrugëve dhevendeve të tjera publike;j) marrëveshjet ndër-komunale dhebrenda-komunale;k) marrja e vendimeve për tu bashkuarpër t’u bashkuar me asociacionepërfaqësuese të komunave të Republikëssë Kosovës; dhel) përgjegjësi të tjera të kërkuara nga ligji.10

Miratimi ibuxhetit dheplaneve tëinvestimeveStatuti ikomunësPlani vjetori punës dheraporti vjetorMiratimi içështjevetë tjerafinanciareThemelimi ikomiteteveRregulloretkomunaleAktet eKuvendittë KomunësZgjedhja eKryesuesitdhe ZëvendësKryesuesitMarrëveshjetndër-komunaledhebrendakomunaleNiveli itaksavedhe pagesaveRregullorjae punesPërgjegjësitë tjeraqë kërkohennga ligjiEmërimi &riemërimi irrugëve djevendeve tëtjera publikeSi të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?11

Mbledhjet e Kuvendit të KomunësSi të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?12PlanifikimiKryesuesi duhet të planifikojë mbledhjete Kuvendit të Komunës dhe duhet tëndjek temat që do të mbulohen gjatëtakimeve, duke u fokusuar në planin vjetortë komunës.Kryesuesi në bashkëpunim me Kryetarine komunës do të përcaktojë rendin e ditëssë mbledhjes së Kuvendit të Komunës. Ai/Ajo duhet të konsultohet edhe me anëtarëte komiteteve për çdo temë që ata duan tëtrajtojnë në këtë takim. Agjenda duhet tëpërmbajë tema të cilat do të diskutohengjatë mbledhjes dhe kohëzgjatja e çdo teme.OrganizimiFtesa për mbledhjen e Kuvendit të Komunësduhet të nënshkruhet nga Kryesuesi.Bashkangjitur me ftesën duhet të jetëedhe agjenda e mbledhjes dhe kopjae materialeve që do të diskutohen nëmbledhje. Ftesa duhet tu dërgohetanëtarëve të Kuvendit të Komunës së pakushtatë (7) ditë para se të mbahet mbledhja.Të gjitha materialet/dokumentet e dërguaraanëtarëve të Kuvendit të Komunës duhet tëpërkthehen në gjuhët zyrtare të komunës.PërgatitjaPuna që duhet të bëhet për organizimin embledhjes së Kuvendit të Komunës do tëkryhet nga Drejtoria e Administratës dheZyra e Kryetarit të komunës. Varësisht ngakomuna, stafi i tillë duhet të shërbejë sisekretariat i komunës. Gjithashtu ata duhettë kujdesen për përkthimin e dokumenteve,shumëzimin e materialeve, shpërndarjen,etj. Organizimi i mbledhjes do të thotë edhepërgatitjen e pajisjeve teknike të tilla si janëpajisjet e përkthimit, mikrofonat, vendet kuanëtarët e komunës do të ulen, etj.Zyrtari për Informim Publik është personipërgjegjës për të informuar paraprakishtpublikun në lidhje me rendin e ditës tëmbledhjes së Kuvendit të Komunës. Kjomund të bëhet përmes mediave lokale,koordinimin me shoqërinë civile dhe mepalët e tjerë të komunës.Një praktikë shumë e mirë mund të jetënëse zyrtari për informim publik zhvillonnjë rrjet të njerëzve të cilët ai / ajo mundtë informojë nëpërmjet email-it përmbledhjen. Gjithashtu, një njoftim i tillë dotë jetë në faqen e internetit të komunës.Njoftimi publik për mbledhjen do tëafishohet në tabelën e shpalljeve komunaledhe në faqen e internetit të komunës.Drejtimia. Udhëheqja e takimitMbledhja e Kuvendit të Komunës do tëkryesohet nga Kryesuesi.Çdo anëtar duhet të nënshkruhet në listëne pjesëmarrësve, e cila duhet të përmbajëemrin e secilit anëtar të Kuvendit tëKomunës, datën dhe numrin e mbledhjes.Kuorumi duhet të verifikohet nga kryesuesi,në fillim të mbledhjes dhe në rast takiminuk mbahet për shkak të mungesës sëkuorumit, Kryesuesi në konsultim tëngushtë me Kryetarin do ta përcaktojë

që mbledhja të mbahet pas tri ditësh dhenjoftimi do të vendoset në ndërtesën ekomunës dhe po ashtu të njoftohet nëmediat lokale.Komuna do të emërojë një person që dotë mbajë procesverbalin gjatë takimit.Ky person do të jetë shërbyes civil nëkomunë dhe do të jetë personi që duhet nëvazhdimësi të marrë pjesë në mbledhjet eKuvendit të Komunës në mënyrë që të jetëi njohur me çështjet që do të diskutohennë mbledhje dhe në mënyrë që të ndjekkronologjinë e ngjarjeve të zhvilluara nëtakime.Takimet duhet të regjistrohen dhe në rastse ndonjë prej anëtarëve ka dyshime nëpërmbajtjen e procesverbalit, fjalimi iregjistruar mund të dëgjohet në mbledhjene ardhshme të Kuvendit të Komunës.Kuorumi i mbledhjeve të Kuvendit tëKomunës është të paktën gjysma eanëtarëve komunal të Kuvendit të Komunës.Kryesuesi duhet të pyesë anëtarët eKuvendit të Komunës nëse ata bien dakordme rendin e ditës dhe nëse ka ndonjëçështje tjetër që ata do të donin të ngrisinnë mbledhje.Nëse ka çështje të tjera që do të propozohennga anëtarët e Kuvendit të Komunës atëherëkjo çështje duhet të diskutohet në fund tëtakimit nën pikën e agjendës “çështjet etjera”. Megjithatë, çështje të tilla duhettë miratohen ore refuzohen me shumicëne votave të anëtarëve të pranishëm nëKuvendin e Komunës.b. Procesverbali“Procesverbali” është një dokument qëpërmban çështjet kryesore të diskutuaragjatë takimit, sipas rendit të ditës. Nukështë e nevojshme që të shkruhet çdo fjalënë dokument, por vetëm diskutimet dhekonkluzionet kryesore.c. Procedurat e votimitÇdo anëtar i Kuvendit të Komunës ka një votë.Vendimet e Kuvendit të Komunës mundtë merren vetëm nëse për atë çështjevoton shumica e anëtarëve të Kuvendit. Nërastet kur votat janë të barabarta, atëherëKryesuesi ka të drejtën e një vote shtesëe cila është vendimtare. Numri i votavepër çdo vendim duhet të shkruhet nëprocesverbalin e mbledhjes.Votimi është proces i hapur dhe mund tëekzekutohet përmes ngritjes së dorës përPO ose JO.Me votim të mbyllur mund të procedohetpër çështje që shumica e anëtarëvevendosin në mbledhje.Votimi mund të kryhet nëpërmjetnënshkrimit. Në qoftë se ka nevojë për tëvotuar me nënshkrim, ajo duhet të miratohetme shumicën e votave të anëtarëve tëpranishëm në Kuvendin e Komunës. Përnjë vendim të tillë do të përgatitet një listë eanëtarëve të Kuvendit të Komunës. Në kryetë listës duhet të specifikohen arsyet psevotimi i tillë është duke u zhvilluar dhe përcilën çështje.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?13

Vendimeti. Është shumë e rëndësishme prania e njëavokati në mbledhje pasi që ai/ajo duhettë jenë të vetëdijshëm për vendimet emarra gjatë takimeve në mënyrë që ato tëhartohen në mënyrën e duhur.ii. Çdo vendim duhet të jetë një dokumentindividual dhe duhet të përmbajë bazënligjore/parathënie për nxjerrjen e këtijvendimi, vendimin, arsyen dhe përgjegjësinëe organit për të ekzekutuar këtë vendim.iii. Në rastet kur brenda një çështje do tëvendoset për komponentë të ndryshëmatëherë mund të nxirret vetëm një vendim.Shpërndarja e Kuvendit të Komunës jo funksionuesSi të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?14Nëse Kuvendi i Komunës dështon nëkryerjen e funksionit të detyrueshëmsipas standardeve të përcaktuara meLigjin për Vetëqeverisjen Lokale osebëhet jo funksionale, duke rrezikuarkështu ushtrimin e të drejtave themeloretë qytetarëve, ministria përgjegjëse përqeverisje lokale njofton komunën përdështimin dhe kërkon që të ndërmerrenmasa të duhura në mënyrë që të sigurohetkryerje e qetë e funksionit komunal.Siç mund të kuptohet në bazë të Ligjitpër Vetëqeverisje Lokale, Kuvendet eKomunave shumë lehtë mund të arrijnënë pozicione që të rrezikojë ekzistencën etyre. Kuvendi i Komunës konsiderohet si jofunksionalenëse:a) Nuk arrin të zgjedh Kryesuesin, tridhjetë(30) ditë pas themelimit;Kuvendi i Komunës e zgjedh Kryesuesin esaj nga radhët e anëtarëve dhe ai / ajo dotë zgjidhet për të njëjtin mandat si anëtarëte tjerë. Votimi për Kryesues bëhet në dyraunde. Për t’u zgjedhur në votimin e parë,kandidati duhet të marrë votën e më shumëse gjysmës së numrit të përgjithshëm tëanëtarëve të zgjedhur. Nëse asnjë kandidatnuk ka marrë shumicën e kërkuar nëvotimin e parë, kandidati që merr mëshumë se gjysmën e votave të numrit tëpërgjithshëm të anëtarëve të zgjedhur do tëzgjedhet Kryesues i Kuvendit të Komunës.Kuvendi i Komunës është i detyruar tëndjekë këto procedura dhe të zgjedhëKryesuesin e saj brenda tridhjetë (30) ditëpas themelimit.b) Nuk arrin të miratojë statutin e sajbrenda gjashtëdhjetë (60) ditësh nga dita ethemelimit;Si akti më i lartë juridik i komunës, Statuti ikomunës miratohet nga Kuvendi i Komunës.Duke marrë parasysh rëndësinë e Statutitpër funksionimin normal të organeve tëqeverisjes lokale, Kuvendi i Komunës ështëi detyruar të miratojë statutin e komunësbrenda gjashtëdhjetë (60) ditëve nga data ethemelimit.c) Nuk arrin të miratojë buxhetin brendaafatit të përcaktuar me ligj;një nga kompetencat më të rëndësishmetë Kuvendit të Komunës është miratimi ibuxhetit të komunës. Ligji mbi Menaxhimine Financave Publike dhe Përgjegjësitë erregullon çështjen e miratimit të Buxhetit tëkomunës dhe sipas tij Kuvendi i Komunësështë i obliguar që të miratoj buxhetin ekomunës deri më 30 shtator.d) Nuk arrin të mbajë një takim për njëperiudhë prej më shumë se gjashtë (6) muaj.Ligji për Vetëqeverisjen Lokale kërkonnga Kuvendi i Komunës të mbajnë së pakudhjetë (10) mbledhje të rregullta në vit. Pesë(5) nga mbledhjet e rregullta të Kuvendit të

Komunës duhet të mbahen gjatë gjashtë (6)muajve të parë të vitit. Kjo kërkesë ka pasursi qëllim sigurimin e vazhdimësisë së punëssë Kuvendit të Komunës dhe përmbushjene detyrimit për të mbajtur 10 mbledhje gjatëvitit. Nëse Kuvendi i Komunës nuk do tëmbajë një takim për një periudhë prej mëshumë se gjashtë (6) muaj atëherë Kuvendii Komunës konsiderohet si jo-funksionale.Ministria përgjegjëse për qeverisje lokale enjofton Qeverinë e Republikës së Kosovëspër mosfunksionimin e komunës. Qeveriamund ta shpërndajë kuvendin e komunësjofunksionues.Përgjegjësitë e anëtarit të Kuvendit të KomunësMandati i anëtarëve të Kuvendeve tëKomunave është katër vite. Anëtarëte Kuvendit të cilët nuk arrijnë të bëjnëbetimin ose nënshkruajnë mandatin brendanjë muaji nga certifikimi i rezultateve tëzgjedhjeve pushojnë të jenë anëtarë.Anëtarët e Kuvendit të Komunës do tëmarrin pjesë në të gjitha takimet e thirruratë Kuvendit dhe në çdo komitet në të cilinata janë anëtar, përderisa kanë arsye tëjustifikueshme për mungesën e tyre.Të gjithë anëtarët e Kuvendit të Komunëskanë të drejta dhe mundësi të barabartanë pjesëmarrjen e plotë në procedimine Kuvendit. Kuvendi i Komunës duhettë siguroj se këto të drejta dhe mundësiofrohen në statutin e saj dhe rregullat eprocedurës.Anëtarët e Kuvendit të Komunës mund tëkërkojnë informacion në lidhje me çështjetkomunale dhe informacion që është inevojshëm për punën e tij/saj si anëtar nga:• Kryetari i komunës;• Drejtorët komunal;• Kryesuesi i Kuvendit të Komunës;• Drejtuesit e komiteteve komunale.Nëse ai / ajo është i pakënaqur mepërgjigjen, ai / ajo mund të ngrejë çështjennë Kuvendin e Komunës. Kërkesa do tëshqyrtohet në pajtim me procedurat qëdo të përcaktohen në Statutin e Komunësdhe Rregullin e procedurës së Kuvendit tëKomunës.Anëtarët e Kuvendit të Komunës mundtë adresojnë, por nuk mund të votojnë nëmbledhjet e çdo komisioni të Kuvendit në tëcilën ai / ajo nuk është anëtar. Ai / ajo mundt’i propozojë kryesuesit të komitetit që çdoçështje që është përgjegjësi e komitetitduhet të diskutohet.Betimi i anëtarëve të Kuvendittë Komunës“Betohem se do të kryejdetyrat e mia dhe ushtrojfuqitë e mia si anëtarëi Kuvendit të Komunëstë komunës_________ndershmërisht, besnik, ipaanshëm,me ndërgjegje dhesipas ligjit për të siguruarkushtet për një jetë në paqepër të gjithë qytetarët”.Anëtari i Kuvendit të Komunës do të pushojsë qeni anëtar:a. me rastin e përfundimit të mandatit tëanëtarit;b. nëse ndryshohet komuna ku ai banon eku ai është zgjedhur;c. në bazë të dorëzimit të një dorëheqjeme shkrim nga posti i tij te kryetari ikomunës;d. nëse një anëtar është dënuar për njëvepër penale nga vendim gjyqësor iformës së prerë;e. nëse ai/ajo nuk merr pjesë në takimete Kuvendit të Komunës për tre (3) muajrresht pa arsye;f. nëse Ligji për Vetëqeverisjen Lokale oseligje të tjera të aplikueshme për anëtarin,diskualifikon ose konsideron anëtarin tëpapërshtatshëm.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?15

Si të jesh një anëtar efektiv i Kuvendit të KomunësBazuar në Ligjin për Vetëqeverisjen Lokale,roli dhe përgjegjësitë e anëtarëve të Kuvendittë Komunës, si përfaqësues të zgjedhurnga qytetarët, përfshijnë kompetenca tëndryshme. Roli dhe përgjegjësitë e anëtarëvetë Kuvendit të Komunës mund të ndahen nëtre grupe kryesore:• Përfaqësimi;• Pjesëmarrja aktive; dhe,• Mbikëqyrja.Arti i udhëheqjesështë të vepruarit sinjë përfaqësues i samë shumë zgjedhësve,më tepër se për ata qëvotuan për ju.PërfaqësimiSi të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?Duke marrë parasysh se votuesit eanëtarëve të kuvendeve të komunave mundtë kenë qëllime, vlera dhe pikëpamje tëndryshme, përfaqësimi është një nga roletmë të rëndësishme dhe më të vështira tëanëtarit të kuvendeve të komunave. Përveçbindjeve, kërkesave dhe interesave të tij/saj, anëtari i Kuvendit duhet të kujdesetedhe për bindjet, kërkesat dhe interesat ezgjedhësve të tij.Anëtari i Kuvendit të Komunës përfaqësoninteresat konkurruese të komunitetit -ekonomik, social, fetar, etnik, gjinor dhe tëmoshës. Me këto interesa është e vështirëpër të kuptuar interesat e përgjithshmeqë duhet të jetë perspektiva e anëtarëve tëKuvendit si zyrtar i zgjedhur nga qytetarët.Ka gjithmonë mundësi që për çdo vendimqë përkrahet nga një anëtar, ti kushtoj atij/asaj disa vota në zgjedhjet e ardhshme. Kjoështë vetëm njëra anë e medaljes.Tjetra është se përfaqësimi nuk është njëproces i një anshëm. Anëtari i Kuvenditështë edhe përfaqësues i këtij institucionipara qytetarëve dhe ata duhet të punojnënë rritjen e besueshmërisë së Kuvendit tëKomunës dhe për t’i shpjeguar qytetarëverreth vendimeve dhe politikave të miratuaranga Kuvendi i Komunës edhe pse ata mundtë jenë pjesë e opozitës.Anëtari i Kuvendit të Komunës gjithmonëduhet të mbaj në mend se ata janëpërfaqësues të qytetarëve. Individët shkojnëte ata për ndihmë dhe asistencë mbiprobleme specifike teknike dhe anëtarëte Kuvenit duhet të jenë të interesuar përproblemet e shoqërisë dhe të jenë nëgjendje për të trajtuar kërkesat e qytetarëvenë komunë.Kur dikush ndihmonnjë tjetër, të dy janë tëfuqishëm.16

Pjesëmarrja aktiveAnëtarët e Kuvendit të Komunës duhetaktivisht të marrin pjesë në takimet eKuvendit dhe komiteteve të tyre. Ky ështëkontributi personal në punën e përditshmetë komunës, planet e punës dhe politikat emenaxhimit. Ndikimi i vendim marrjes nëKuvend dhe puna në çështje specifike dheproblemet e qytetarëve duke identifikuardhe shpjeguar problemet e tyre teinstitucionet relevante duhet të jetë njëranga prioritetet e anëtarëve të kuvendeve tëkomunave.Anëtarët e kuvendeve të komunave ishërbejnë publikut dhe interesat e tyre nëkomunitetin lokal nuk duhet të limitohennë shërbimet e ofruara nga administratakomunale. Ata mund të interesohen nëprobleme të veçanta të rajonit në të cilinjetojnë ose punojnë dhe prandaj shohin përmënyra për ti zgjidhur ato dhe të ndihmojnënjerëzit të cilët jetojnë aty.Në fund të fundit qytetarët votojnë përpërfaqësuesit e tyre që ata të përdorinnjohuritë dhe përvojën për të qenë sa mëaktiv gjatë mandatit të tyre.MbikëqyrjaKuvendi i Komunës ka dy role kryesore.E para është zhvillimi i politikave,rregulloreve dhe vendimeve në mënyrë qëtë përmirësojnë jetën e qytetarëve. Roli idytë i rëndësishëm i Kuvendit të Komunësështë të vëzhgoj punën e administratëskomunale në mënyrë që të rrisë cilësinëe punës së tyre. Anëtarët e Kuvendit tëKomunës janë katalizatorët e zbatimit tësuksesshëm të këtyre roleve të organit mëtë lartë të komunës.Në këtë kontekst, anëtarët e Kuvendit tëKomunës mund të kërkojnë çdo informacionnga Kryetari i komunës ose administratakomunale për të siguruar cilësi të zbatimit tëpolitikave ose rregulloreve që paraprakishtjanë miratuar nga Kuvendi i Komunës.Ligji për Vetëqeverisjen Lokale specifikonse një anëtar i Kuvendit të Komunës duhettë kompensohet dhe duhet të lejohet tëmungojë në vendin e punës për aq kohë saështë e arsyeshme për punën e Kuvendit.Kjo përfaqëson një detyrim shtesë përanëtarët e Kuvendit të jenë prezent dheaktiv në mbledhjet e Kuvendit të Komunës.Njohuritë qënuk përdoren,shpërdorohen.Mbikëqyrja është tëshohësh çfarë secili kaparë dhe të mendoshçfarë askush nuk kamenduar.Përveç kësaj Kuvendi i Komunës ka dhemundësi të tjera për të ushtruar influencëne saj.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?17

• Fasilitimi-LehtësimiAnëtari i Kuvendit të Komunës shihet ngaqytetarët si një fasilitator-lehtësues përzgjidhjen e problemeve të tyre dhe atazakonisht priren të kërkojnë ndihmë ngaanëtarët e Kuvendit në mënyrë që të zgjidhinproblemet e tyre. Anëtarët e kuvendevetë komunave duhet të jenë të përfshirënë fasilitimin e qytetarëve si ndërmjetësndërmjet tyre dhe institucioneve meqëllimin që të marrin rezultate pozitive për ta.• KomunikimiÇdo gjë që është shkruar më lartë nuk kakuptim pa komunikimin. Komunikimi ështëthelbi i ndikimit, fasilitimit, mbikëqyrjes,pjesëmarrjes, përfaqësimit dhe shumëçështjeve të tjera të rëndësishme tëadresuara më lartë. Anëtari i Kuvendit tëKomunës nuk mund të jetë i suksesshëmnë asnjë nga këto fusha pa komunikim.Gjithashtu, Kuvendi i Komunës si organi mëi lartë komunal duhet të jetë i vetëdijshëmpër rëndësinë e komunikimit me qytetarëtdhe institucionet e tjera.Ekzistojnë shumë teknika të cilat mundtë përdoren nga zyrtarët e zgjedhur përtë komunikuar me qytetarët, institucionetlokale dhe faktorët e tjerë përkatës nëkomunë.• Influencimi/NdikimiSi të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?Anëtari i Kuvendit të Komunës përfaqësonnjë fuqi. Kjo fuqi rrjedh nga vota eqytetarëve. Kuvendi duhet të përdor këtëfuqi për të ndikuar në vendim marrjedhe procesin e hartimit të politikave nëKuvendin e Komunës dhe administratënkomunale për përfitimet e qytetarëve.Veprimet e kundërta të anëtarit të Kuvendittë Komunës mund t’i kushtojnë atij me votënë zgjedhjet e ardhshme.- Diskutimet publike në çështjet erëndësishme të komunitetitAnëtari i Kuvendit të Komunës mund tëorganizojnë diskutime publike në çështjetë veçanta të cilat janë të rëndësishmepër komunitetin dhe në këtë mënyrë të japkontributin e tij në avancimin e çështjeverelevante.- Pjesëmarrja në aktivitetet ekomunitetitKjo mund të jetë një nga treguesit më tëmirë për angazhimin tuaj për përfitimete qytetarëve. Në mungesë të këtyreaktiviteteve, anëtarët e Kuvendit tëKomunës duhet të jenë kreativ nëorganizimin e aktiviteteve për komunitetinqë të mund të përfitojnë të gjithë qytetarët.18

- Ballafaqimi me ankesaSiç është përmendur më lartë, anëtarii Kuvendit të Komunës duhet të merretfuqimisht me ankesat e qytetarëve edhepër çështje që nuk janë të ndërlidhurame kompetencat e tyre.- Takime të posaçme me qytetarëtAnëtari i Kuvendit të Komunës mund tëpërdor takime të posaçme më grupe tëqytetarëve për të shpjeguar sjelljet dheveprimet si anëtar i zgjedhur me votë.Takime të rregullta me lagjen dhe grupetë interesit, p.sh. udhëheqës të biznesitapo ofrues të shërbimeve shëndetësoremund të jenë shumë të suksesshme.- Vendosja e orarit të vizitave për tëkomunikuar me qytetarëtAnëtarët e Kuvendit të Komunës duhettë vendosin një orar të qëndrueshëm kurqytetarët mund të kryejnë vizita. Vendi ivizitave nuk është shumë i rëndësishëmnë këtë kontekst; mund të jetë ndërtesakomunale apo ndonjë hapësirë private.- Faqet e internetit, qasja në email dhepublikimi i buletineve informativeAnëtari i Kuvendit të Komunës mund tëpërdorë mundësitë teknologjike, siç janëfaqet e internetit dhe email-at, për tëinformuar qytetarët me punën e tyre sianëtar i zgjedhur i Kuvendit të Komunës.Mënyra më e avancuar e shfrytëzimittë këtyre mundësive është publikimi ibuletineve informative elektronike.- Përdorimi i mediave për të informuarqytetarëtMedia gjithmonë është në kërkim të lajmitdhe ata fokusojnë informata që janë tëreja për shikuesit, lexuesit apo dëgjuesit.Anëtari i Kuvendit të Komunës duhet tënjoh gazetarët lokal duke pasur parasyshse takime të rregullta me ta ndihmojnënë ndërtimin e marrëdhënieve të mira.Anëtari duhet të punojë me media e jo tëketë frikë nga ta pasi që kjo mund të jetënë përfitim të tyre. Media transmetonmesazhet e anëtarit të Kuvendit tëKomunës drejt publikut dhe mund tëndihmojë në ngritjen e mbështetjes dherritjen mbështetësve për kauzën apoopinionin e anëtarit.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?19

MOS HARRONI!• JU JENI PËRFAQËSUESI I QYTETARËVE NË KUVENDIN E KOMUNËS. NË TË NJËJTËN KOHË,JU GJITHASHTU PËRFAQËSONI KUVENDIN E KOMUNËS TEK QYTETARËT. JU DUHETTË PËRFAQËSONI INTERESAT E TË DYJA PALËVE, TË MBRONI VENDIMET E KUVENDITTË KOMUNËS PARA QYTETARËVE E TË PREZANTONI KËRKESAT E QYTETARËVE PARAKUVENDIT TË KOMUNËS.• SI ANËTARË I KUVENDIT TË KOMUNËS, JU KENI NJË SËRË KOMPETENCA, DETYRA EPËRGJEGJËSI. NË KËTË KONTEKST, JU DUHET TË MERRNI PJESË AKTIVE NË TAKIMETE KUVENDIT TË KOMUNËS DHE KOMISIONEVE PËRKATËSE PËR TË PËRMBUSHUR MESUKSES MISIONIN TUAJ TË INFLUENCIMIT TË PROCESIT SË BËRJES SË POLITIKAVE DHELEHTËSIMIT TË PUNËS SË KUVENDIT TË KOMUNËS.• MBIKËQYRJA ËSHTË NJË NGA KOMPETENCAT TUAJA MË TË RËNDËSISHME SI ANËTARE KUVENDIT TË KOMUNËS. JU MUND TË MBIKËQYRNI VEPRIMET E ADMINISTRATËSKOMUNALE PËRMES PYETJEVE TË DREJTPËRDREJTA GJATË TAKIMEVE, PYETJEVETË SHKRUARA DHE GJATË PROCESIT TË BUXHETIMIT. JU DUHET TË NGARKONIADMINISTRATËN KOMUNALE ME NDJENJËN QË AJO ËSHTË DUKE U MBIKËQYRUR NGADIKUSH. KJO DO TË NDIKOJË NË RRITJEN E KUALITETIT TË PUNËS SË ADMINISTRATËSKOMUNALE.• ASNJË NGA KOMPETENCAT, DETYRAT DHE PËRGJEGJËSITË TUAJA JU NUK DO TËMUND T’I KRYENI ME SUKSES PA KOMUNIKIM. KY ËSHTË NJË NGA FAKTORËT KYÇ QËJU TË BËHENI ANËTAR EFEKTIV I KUVENDIT TË KOMUNËS. JU DUHET TË SHFRYTËZONITË GJITHA MUNDËSITË PËR KOMUNIKIM QË TË RRITNI EFEKTIVITETIN TUAJ, DUKEPËRFSHIRË TAKIMET INDIVIDUALE, TAKIMET ME GRUPE TË QYTETARËVE, MEDIA, FAQETË INTERNETIT, ETJ.Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?• MOS HARRONI! PUNA EFEKTIVE NË MANDATIN TUAJ TË TANISHËM RRIT MUNDËSITËTUAJA PËR RI-ZGJEDHJE NË ZGJEDHJET E ARDHSHME.*************20

Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?21

Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?22

Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?23

Si të jesh anëtar efektiv i Kuvendit të Komunës?USAID’s Democratic Effective Municipalities InitiativeAdrian Krasniqi St. No. 5, 10000 Pristinë, KosovoT: + 381 (0) 38 224 012F: + 381 (0) 38 224 014E: info@demi-ks.org24www.demi-ks.org