mkutano wa kumi yatokanayo na kikao cha nne - Parliament of ...
mkutano wa kumi yatokanayo na kikao cha nne - Parliament of ...
mkutano wa kumi yatokanayo na kikao cha nne - Parliament of ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
JAMHURI YA MUUNGANO WA TANZANIA<br />
BUNGE LA TANZANIA<br />
MKUTANO WA KUMI<br />
YATOKANAYO NA KIKAO CHA NNE<br />
(DAILY SUMMARY RECORD OF PROCEEDINGS)<br />
OFISI YA BUNGE<br />
S. L. P 941<br />
DODOMA<br />
1 FEBRUARI, 2013
YATOKANAYO NA KIKAO CHA NNE<br />
(DAILY SUMMARY RECORD OF PROCEEDINGS – FOURTH SITTING)<br />
TAREHE 1 FEBRUARI, 2013<br />
I. DUA:<br />
Saa 3.00 Asubuhi Dua ilisom<strong>wa</strong> <strong>na</strong> Mhe. Naibu Spika <strong>na</strong> <strong>kikao</strong><br />
kilianza.<br />
MAKATIBU MEZANI - Ndg. Charles Mloka<br />
- Ndg. Lawrence Makigi<br />
- Ndg. Li<strong>na</strong> Kitosi<br />
II.<br />
MASWALI:<br />
Mas<strong>wa</strong>li yafuatayo yaliuliz<strong>wa</strong> <strong>na</strong> kujibi<strong>wa</strong>:<br />
(i) OFISI YA WAZIRI MKUU - SWALI NA. 40<br />
(ii) WIZARA YA ARDHI, NYUMBA NA MAENDELEO YA MAKAZI -<br />
SWALI NA. 41<br />
(III)<br />
WIZARA YA HABARI, VIJANA, UTAMADUNI NA MICHEZO - SWALI<br />
NA. 42 & 43<br />
(IV) WIZARA YA MAMBO YA NDANI YA NCHI - SWALI NA. 44 & 45<br />
(V) WIZARA YA VIWANDA NA BIASHARA - NA. 46<br />
(VI) WIZARA YA MAENDELEO YA MIFUGO NA UVUVI - SWALI NA. 47<br />
(VII) WIZARA YA UJENZI - SWALI NA. 48 & 49<br />
(VIII) WIZARA YA UCHUKUZI - SWALI NA. 50<br />
(IX) WIZARA YA NISHATI NA MADINI - 51<br />
(X) WIZARA YA KILIMO, CHAKULA NA USHIRIKA - SWALI NA. 52<br />
Mhe. Yussuf Haji Khamis <strong>wa</strong>kati akiuliza S<strong>wa</strong>li Na. 42 Wizara ya<br />
Habari, Vija<strong>na</strong>, Utamaduni <strong>na</strong> Michezo aliliarifu Bunge juu ya ajali ya<br />
Boti ya mbao iliyoku<strong>wa</strong> imebeba <strong>wa</strong>tu 30 ikitokea Nungwi ambapo<br />
<strong>wa</strong>tu 21 <strong>wa</strong>liweza kuokole<strong>wa</strong> <strong>na</strong> wengine <strong>wa</strong><strong>na</strong>endelea kutafut<strong>wa</strong>.<br />
Mhe. Naibu Spika alitoa salamu za pole k<strong>wa</strong> niaba ya Bunge kufuatia<br />
ajali hiyo.<br />
Mhe. William Lukuvi, (Mb) Waziri <strong>wa</strong> Nchi, Ofisi ya Waziri Mkuu Sera,<br />
Uratibu <strong>na</strong> Bunge alisimama k<strong>wa</strong> Mujibu <strong>wa</strong> Kanuni ya 72 (1) <strong>na</strong><br />
kumuomba Mhe. Naibu Spika atumie Kanuni ya 72(1) ya<br />
ku<strong>wa</strong>kumbusha Wabunge kutumia maneno stahiki katika mi<strong>cha</strong>ngo<br />
yao. Hii ilitoka<strong>na</strong> <strong>na</strong> m<strong>cha</strong>ngo alioutoa Mhe. Felix Mkosamali<br />
alipoku<strong>wa</strong> a<strong>na</strong>uliza s<strong>wa</strong>li la nyongeza lililohusu barabara Jimboni<br />
k<strong>wa</strong>ke ambapo aliomba kupe<strong>wa</strong> ufafanuzi i<strong>wa</strong>po Mhe. Rais aliku<strong>wa</strong><br />
muongo <strong>wa</strong>kati akitoa ahadi hiyo.<br />
2
Mhe. Naibu Spika alimruhusu Mhe. Tundu Lissu <strong>na</strong> Mhe. David<br />
Kafulila kutoa ufafanuzi juu ya jambo hili ambapo wote k<strong>wa</strong> pamoja<br />
<strong>wa</strong>libainisha ku<strong>wa</strong> alichokisema Mhe. Mkosamali ku<strong>wa</strong> ni sahihi <strong>na</strong><br />
<strong>wa</strong>la hakikulenga kum<strong>cha</strong>fua Mhe. Rais kama Mhe. Lukuvi<br />
alivyodhani. Aidha, Mhe. Naibu Spika alimwomba Mhe. Mkosamali<br />
kujieleza juu ya jambo hili <strong>na</strong> ndipo Mhe. Naibu Spika alihitimisha k<strong>wa</strong><br />
ku<strong>wa</strong>kumbusha Wabunge ku<strong>wa</strong> makini <strong>na</strong> kauli zao.<br />
III.<br />
MATANGAZO:<br />
(a)<br />
Wageni:<br />
Wageni mbalimbali <strong>wa</strong>litambulish<strong>wa</strong> Bungeni.<br />
(b)<br />
Kazi:<br />
Mhe. Ed<strong>wa</strong>rd Lo<strong>wa</strong>ssa, (Mb) ali<strong>wa</strong>tangazia Wajumbe <strong>wa</strong><br />
Kamati ya Mambo ya Nje, Ulinzi <strong>na</strong> Usalama ku<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>taku<strong>wa</strong><br />
<strong>na</strong> <strong>kikao</strong> saa 7.00 m<strong>cha</strong><strong>na</strong>.<br />
IV.<br />
HOJA BINAFSI ZA WABUNGE:<br />
Hoja ya Mhe. James F. Mbatia (Mb) kuusu udhaifu uliopo katika Sekta<br />
ya Elimu nchini.<br />
1. Mhe. Shukuru Ka<strong>wa</strong>mb<strong>wa</strong> (Mb) – Waziri <strong>wa</strong> Elimu <strong>na</strong> Mafunzo ya<br />
Ufundi ali<strong>cha</strong>ngia hoja hiyo k<strong>wa</strong> kutoa ufafanuzi <strong>wa</strong> mi<strong>cha</strong>ngo ya<br />
Wabunge juu ya hoja husika.<br />
2. Mhe. James Mbatia (Mb) aliomb<strong>wa</strong> kuhitimisha hoja yake ila a<strong>wa</strong>li<br />
alisita k<strong>wa</strong> kuweka sharti k<strong>wa</strong> Waziri <strong>wa</strong> Elimu <strong>na</strong> Mafunzo ya<br />
Ufundi kuweka k<strong>wa</strong>nza <strong>na</strong>kala za Mitaala ya Elimu Mezani ndipo<br />
yeye ahitimishe hoja yake k<strong>wa</strong> kuzingatia ufinyu <strong>wa</strong> muda <strong>na</strong><br />
k<strong>wa</strong>mba ku<strong>na</strong> hoja nyingine mpya i<strong>na</strong>taki<strong>wa</strong> ku<strong>wa</strong>silish<strong>wa</strong>. K<strong>wa</strong><br />
ku<strong>wa</strong> Mhe. Mtoa hoja alisisitiza juu ya kupe<strong>wa</strong> <strong>na</strong>kala ya Mitaala<br />
ndipo ahitimishe hoja yake, <strong>na</strong> pamoja <strong>na</strong> k<strong>wa</strong>mba Mhe. Naibu<br />
Spika alimsihi ahitimishe k<strong>wa</strong> ku<strong>wa</strong> Serikali itatekeleza ombi lake.<br />
Mhe. Mbatia alitumia Kanuni ya 69(1) <strong>na</strong> kuomba hoja yake<br />
iahirishwe. Ndipo Mhe. Naibu Spika alitumia Kanuni ya 69(2) <strong>na</strong><br />
kuamua kadri alivyoo<strong>na</strong> i<strong>na</strong>faa ku<strong>wa</strong> hoja hiyo imehitimish<strong>wa</strong><br />
rasmi. Hivyo ali<strong>wa</strong>hoji Wabunge kama <strong>wa</strong><strong>na</strong>afiki mapendekezo<br />
yaliyotole<strong>wa</strong> <strong>kikao</strong> <strong>cha</strong> ja<strong>na</strong>, <strong>wa</strong>liojibu NDIO <strong>wa</strong>lishinda <strong>na</strong> hoja<br />
ikahitimish<strong>wa</strong> rasmi.<br />
3
V. HOJA BINAFSI ZA WABUNGE:<br />
Hoja ya Mhe. Dkt. Hamis Andrea Kig<strong>wa</strong>ngala (Mb) kuhusu Azimio la<br />
kuitaka Serikali ianzishe Mpango Maalum <strong>wa</strong> Kukuza Ajira k<strong>wa</strong> Vija<strong>na</strong><br />
k<strong>wa</strong> kuanzisha Mfuko <strong>wa</strong> Mikopo ya Vija<strong>na</strong> <strong>wa</strong><strong>na</strong>owekeza kwenye<br />
Kilimo <strong>na</strong> Vi<strong>wa</strong>nda vyenye uhusiano <strong>wa</strong> moja k<strong>wa</strong> moja <strong>na</strong> kilimo.<br />
Mhe. Gaudensia Kabaka (Mb) - Waziri <strong>wa</strong> Kazi <strong>na</strong> Ajira ali<strong>cha</strong>ngia hoja<br />
ya Mhe. Kig<strong>wa</strong>ngala pamoja <strong>na</strong> ku<strong>wa</strong>silisha mapendekezo juu ya<br />
mabadiliko katika hoja iliyotole<strong>wa</strong>.<br />
Waheshimi<strong>wa</strong> <strong>wa</strong>lio<strong>cha</strong>ngia hoja hii ni:<br />
1. Mhe. Christopher Ole-Sendeka, Mb – Simanjiro<br />
2. Mhe. Ester Bulaya, Mb – Viti Maalum.<br />
VI.<br />
KUAHIRISHA BUNGE:<br />
Mhe. Naibu Spika aliahirisha Bunge saa 7.00 m<strong>cha</strong><strong>na</strong> hadi hapo saa<br />
11.00 jioni.<br />
Aidha, Mhe. Naibu Spika alitolea uamuzi suala la Mhe. Mbatia k<strong>wa</strong><br />
kuiagiza Serikali kuleta <strong>na</strong>kala za Mitaala ya Elimu kama alivyokwisha<br />
omba.<br />
VII.<br />
BUNGE KUREJEA:<br />
Bunge lilirejea saa 11.00 jioni <strong>na</strong> Mhe. Job Ndugai, (Mb) - Naibu Spika<br />
aliongoza Kikao.<br />
VIII.<br />
HOJA BINAFSI ZA WABUNGE:<br />
Majadiliano yaliendelea <strong>na</strong> Wabunge <strong>wa</strong>fuatao <strong>wa</strong>li<strong>cha</strong>ngia hoja hiyo:-<br />
3. Mhe. Ester Bulaya (Mb) – Viti Maalum:<br />
Ali<strong>wa</strong>silisha jed<strong>wa</strong>li la marekebisho ili kurekebisha hoja<br />
zilizo<strong>wa</strong>silish<strong>wa</strong> <strong>na</strong> Mhe. Gaudensia Kabaka, (Mb), Waziri <strong>wa</strong> Kazi<br />
<strong>na</strong> Ajira.<br />
4
4. Mhe. Dkt. Hamisi Kig<strong>wa</strong>ngala, (Mb) – Nzega:<br />
Ali<strong>cha</strong>ngia te<strong>na</strong> hoja yake k<strong>wa</strong> kuafiki mapendekezo ya hoja yake<br />
yaliyo<strong>wa</strong>silish<strong>wa</strong> <strong>na</strong> Mhe. Ester Bulaya.<br />
5. Mhe. Naibu Spika alilihoji Bunge kama li<strong>na</strong>afiki mapendekezo hayo<br />
<strong>na</strong> Bunge liliyapitisha mapendekezo hayo.<br />
6. Mhe. Peter Msig<strong>wa</strong>, (Mb) – Iringa Mjini.<br />
7. Mhe. James Mbatia (Mb) – Kuteuli<strong>wa</strong> aliomba Mwongozo k<strong>wa</strong><br />
mujibu <strong>wa</strong> Kanuni ya 63(1) <strong>na</strong> 55(3) (f) kuhusu hoja aliyoi<strong>wa</strong>silisha<br />
ambapo alidai kupati<strong>wa</strong> <strong>na</strong>kala ya mitaala ya elimu.<br />
8. Mhe. Riziki Lulida (Mb) – Viti Maalum<br />
9. Mhe. Mariam Msabaha (Mb) – Viti Maalum<br />
10. Mhe. Mendrad Kigola (Mb) – Nufindi Kusini<br />
11. Mhe. John Mnyika (Mb) – Ubungo<br />
12. Mhe. David Kafulila (Mb) – Kigoma Kusini<br />
13. Mhe. A<strong>nne</strong> K. Malechela – Same Mashariki<br />
14. Mhe. Rukia Ahmed (Mb) – Viti Maalum<br />
15. Mhe. Tundu Lissu (Mb) – Singida Mashariki<br />
16. Mhe. Jenista Mhagama (Mb) – Peramiho.<br />
- Mhe. Naibu Spika alimpa <strong>na</strong>fasi Mhe. Kilufi kuliarifu Bunge juu ya<br />
ajali iliyotokea huko Mbarali ambayo ilihusisha lori lililoku<strong>wa</strong><br />
limebeba vija<strong>na</strong> ambao ni vibarua karibu mia moja (100).<br />
- Mhe. Naibu Spika aliendelea ku<strong>wa</strong>kumbusha Wabunge kutumia<br />
lugha stahiki katika mi<strong>cha</strong>ngo yao <strong>na</strong> pia Wabunge <strong>wa</strong>vumiliane.<br />
- Kuhusu Mwongozo uliotole<strong>wa</strong> <strong>na</strong> Mhe. Mbatia, Mhe. Naibu Spika<br />
aliliarifu Bunge ku<strong>wa</strong> Mitaala italet<strong>wa</strong> Bungeni kabla ya Mkutano<br />
huu <strong>wa</strong> Kumi kwisha.<br />
VII.<br />
KUAHIRISHA BUNGE:<br />
Mhe. Naibu Spika aliahirisha Bunge saa 1.45 jioni hadi Jumatatu saa<br />
3.00 asubuhi.<br />
DODOMA<br />
DKT. T. D. KASHILILAH<br />
31 JANUARI, 2013 KATIBU WA BUNGE<br />
5