S

Programma
P A O S
P o s t a c a d e m i s c h
O n d e r w i j s S o p h i a
Symposium Disorders of Sex
Development: What we have
learned, what to teach, what
to tell?
Disorders of Sex Development: What have we learned?
Sectie Endocrinologie NVK (SEK)
14.00 - 14.30 Studies on gonadal maldevelopment
Prof. dr. L.H.J. Looijenga, medisch celbioloog, Erasmus MC
14.30 - 15.00 Germ cell tumor risk in DSD
Prof. dr. M. Cools, kinderarts-endocrinoloog,
Universiteitsziekenhuis Gent, België
15.00 - 15.20 Psychosocial outcome of DSD in the Netherlands
N. Callens, psycholoog, Universiteitsziekenhuis, Gent, België
15.20 - 15.45 Diagnosis and management of DSD in Indonesia
Dr. Z. Juniarto, androloog & Ms A. Ediati, klinisch psycholoog
Kariadi Hospital, Diponegoro University, Semarang, Indonesië
15.45 - 16.30 Ontvangst deelnemers H.K.A. Visser lezing
Koffie/Thee
6e HKA Visser lezing
Disorders of Sex Development: What to teach, what to tell?
Sophia Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
16.30 - 17.15 Uncovering the genetic basis of disorders of sex development
Dr. S. White, moleculair geneticus, Monash Research Institute of
Medical Research, Melbourne, Australië
17.15 - 17.45 Phalloplasty applications in adolescents without penis
Prof. dr. P. Hoebeke, uroloog, Universiteitsziekenhuis, Gent, België
17.45 - 18.10 Informing parents and patients
Dr. A.B. Dessens, medisch psycholoog-psychotherapeut,
Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis
18.10 - 18.30 Closing remarks
Prof. dr. S.L.S. Drop, kinderarts-endocrinoloog, Erasmus MC-Sophia
Kinderziekenhuis
18.30 - 18.40 Farewell
Prof. dr. A.C.S. Hokken-Koelega, kinderarts-endocrinoloog,
Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis
18.40 - 19.30 Receptie
24 januari 2012

Uitnodiging
Graag nodigen wij u uit voor het middagsymposium ‘Disorders of Sex Development’ dat georganiseerd
wordt onder auspiciën van de Sectie Endocrinologie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde
(SEK) en de nascholingcommissie PAOS. Het symposium omvat de zesde H.K.A.
Visser-lezing, die is ingesteld door de Sophia Stichting Wetenschappelijk onderzoek bij het afscheid
van prof. dr. H.K.A. Visser als afdelingshoofd van het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis.
De term ‘Disorders of Sex Development (DSD)’ beschrijft een complexe en heterogene groep
aandoeningen van het endocriene reproductieve en urogenitale systeem. De prevalentie van
pasgeborenen met een intersex aandoening wordt geschat op 1: 4500. In de afgelopen jaren hebben
zich stormachtige ontwikkelingen voorgedaan in het basaal en klinisch onderzoek met belangrijke
implicaties voor klinisch handelen. Zo is meer duidelijkheid over de cruciale rol van de androgeen
receptor, over de pathogenese van DSD gerelateerde kiemcelkanker en worden nog steeds nieuwe
genen betrokken bij gonadale differentiatie ontdekt. Hoewel de laatste jaren het taboe rond DSD is
doorbroken, heeft de diagnose voor patiënten - van jong tot oud - en ouders een onmiskenbare en
ingrijpende psychologische betekenis.
De H.K.A. Visserlezing wordt verzorgd door dr. S. White, moleculair geneticus, Monasch Research
Institute of Medical Research, Melbourne. Hij zal aan de hand van de huidige kennis van de normale
genitale ontwikkeling inzicht verschaffen in de kliniek van genitale ontwikkelingsstoornissen.
Het symposium markeert tevens het emeritaat van Prof. dr. S.L.S. Drop, die als kinderarts-endocrinoloog
meer dan 30 jaar verbonden is geweest aan het multidisciplinaire DSD team van het Erasmus MC-Sophia.
De middag wordt afgesloten met een receptie ter gelegenheid van de H.K.A. Visserlezing en het
emiritaat van prof. dr. S.L.S. Drop.
Deelname is kosteloos, maar we vragen u in te schrijven via www.sophiakindergeneeskunde.nl.
U bent van harte uitgenodigd deze bijeenkomst bij te wonen.
Bestuur van de Sophia Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
Afdeling Kindergeneeskunde Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis
Sectie Endocrinologie NVK
Sprekers / voorzitters
Dr. E.L.T. van den Akker, kinderarts-endocrinoloog, Erasmus MC-
Sophia Kinderziekenhuis
N. Callens, psycholoog, Universiteitsziekenhuis, Gent, België
Prof. dr. M. Cools, kinderarts-endocrinoloog, Universiteitsziekenhuis
Gent, België
Dr. A.B. Dessens, medisch psycholoog-psychotherapeut,
Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis
Prof. dr. S.L.S. Drop, kinderarts-endocrinoloog, Erasmus MC-Sophia
Kinderziekenhuis
Ms Annastasia Ediati, klinisch psycholoog, Kariadi Hospital, Diponegoro
University, Semarang, Indonesië
Prof. dr. P. Hoebeke, uroloog, Universiteitsziekenhuis, Gent, België
Prof. dr. A.C.S. Hokken-Koelega, kinderarts-endocrinoloog,
Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis
Dr. Z. Juniarto, androloog, Kariadi Hospital, Diponegoro University,
Semarang, Indonesië
Prof. dr. L.H.J. Looijenga, medisch celbioloog, Erasmus MC
Drs. B.J. Sibbles, kinderarts, Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis
Dr. S. White, moleculair geneticus, Monash Research Institute of
Medical Research, Melbourne, Australië
Organisatie en Informatie
Registratie: www.sophiakindergeneeskunde.nl
Deelname is gratis.
Locatie
Wereldmuseum, Willemskade 25, 3016 CM Rotterdam,
T 010 - 270 71 72, www.wereldmuseum.nl
Accreditatie
Dit evenement wordt NVK geaccrediteerd. Overige specialismen
kunnen op verzoek een certificaat ontvangen.
Omslagafbeelding
Jan Gossaert ( 1478 - 1532 ), Metamorphose van Hermaphrodite en
Salmacis. Museum Boymans van Beuningen
Sponsors