21.09.2015 Views

OPEN MIND

MAK_7-8_2015.pdf

MAK_7-8_2015.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

МУЛТИМЕДИЯЛНИ КУЛТУРНО-ПОЛИТИЧНИ ЧАСОПИС ЗА МЛАДИХ<br />

ЧИСЛО 7-8 / ЮЛИЙ – АВҐУСТ 2015. / ЦЕНА: 100 ДИНАРИ<br />

MAKCD19:<br />

PIŠTA & REEPGUN<br />

<strong>OPEN</strong> <strong>MIND</strong><br />

МАК 7-8/2015 • 1


Змист<br />

03 С.Ґркович: Рецензия<br />

04 Б.Ройко: Историят хип хопу<br />

05 Я.Винаї: Коментар<br />

06 А.Живкович: EXIT 2015<br />

08 С.Надь: Интервю Пишта и Reepgun<br />

10 Збуло ше: Юлий-авґуст<br />

11 А.Римар: Так и нїяк иншак<br />

12 С.Надь: Приказ филма “I Am Legend”<br />

13 М.Надь, Ґ.Хома: Облюбени филм и ґлумец<br />

14 A.Лендєр: Интервю П.Медєши<br />

16 З.Емейди: Албум “Van dometa”<br />

17 Д.Болдиш: Grand Theft Auto V<br />

18 М.Роман, А.Русковски: Интервю Ґ.Саянкович<br />

19 Т.Ивков, Е.Чизмар: Студентски кухар<br />

20 И.Киш: Еутаназия<br />

21 Ц.Надь: Лєто, слунко и його дїйство<br />

22 Млади и лєто<br />

Перши шлїди реп музики<br />

по руски<br />

Хип хоп музика по руски до пред даскельома<br />

роками нє була присутна медзи нашу<br />

младежу. Кед Иґор Горняк Пишта зоз Коцура<br />

почал наступац зоз своїма авторскима<br />

писнями, достали зме першого руского<br />

репера, а тераз и перши CD на хторим єст<br />

штири реп писнї по руски и исто тельо по<br />

сербски.<br />

Компакт диск “Open mind”, хтори вишол<br />

з тим числом, Пишта реализовал вєдно з<br />

Reepgun-ом, односно Мирком Преґуном<br />

з Керестура, хтори написал музику и<br />

поробел продукцию, алє и сам одреповал<br />

два авторски писнї. Вон 2013. року видал<br />

и самостойни CD зоз нашим часописом,<br />

а тераз вєдно з Пиштом направели тот<br />

музични проєкт, цалком иншаки як зме<br />

потераз звикли.<br />

Хип хоп вшелїяк єдна окремна култура,<br />

хтора нє подрозумює лєм музику, а у тим<br />

чишлє вас детальнєйше упознаме зоз тим<br />

специфичним културним рухом.<br />

24 О.Раґаї, Н.Бабич, Н.Шовш: Поезия<br />

МАК<br />

Мултимедиялни културно-политични<br />

часопис за младих<br />

issuu.com/mak.magazine<br />

makmagazine.bandcamp.com<br />

Facebook: MAK MAGAZINE<br />

mak.magazine@gmail.com<br />

Число 7-8/2015<br />

юлий–авґуст<br />

Директорка:<br />

Мартица Тамаш<br />

Oдвичательна редакторка:<br />

Мая Зазуляк<br />

Помоцнїци редакторки:<br />

Сенка Надь<br />

Цецилия Надь<br />

Дизайн и компютерски обробок:<br />

Златко Емейди<br />

Язична редакторка:<br />

Блажена Хома Цветкович<br />

Насловни бок:<br />

Златко Емейди<br />

Видава НВУ “Руске слово”<br />

Булевар ошлєбодзеня 81/VII<br />

21 000 Нови Сад<br />

Жиро рахунок:<br />

160-923244-82<br />

Интеза банка, Нови Сад<br />

Друкує “Maxima graf”<br />

Петроварадин<br />

CIP – Каталогизација у публикацији<br />

Библиотека Матице српске, Нови Сад<br />

008+32(=161.2) (497.113)<br />

MAK : културно-политични часопис за<br />

младих / редакторка<br />

Мая Зазуляк. – Рок 1, ч. 1 (1972) - . –<br />

Нови Сад :<br />

Руске слово, 1972-. – Илустр. ; 28 cm<br />

ISSN 0350-8080<br />

COBISS.SR-ID 15945730<br />

2 • МАК 7-8/2015


СРДЯН ҐРКОВИЧ<br />

МУЗИЧНА РЕЦЕНЗИЯ – PIŠTA & REEPGUN “<strong>OPEN</strong> <strong>MIND</strong>”<br />

ВИХОД 3ОЗ ЦМОТИ<br />

Тот албум, кельо критично<br />

настроєни ґу Руснацом,<br />

тельо є, у ствари, и<br />

поволанка шицким же<br />

би указали свою народну<br />

припадносц и вишли зоз<br />

цмоти. Попри тим, албум<br />

приноши и критични<br />

моменти, нє лєм руского,<br />

алє и дружтва вообще, през<br />

каждодньово приклади<br />

живота младих и старших.<br />

За перши руски реп албум,<br />

наисце нє подле.<br />

Млади руски репер Иґор Горняк,<br />

под алиясом Пишта, обявює<br />

свой деби албум “Open mind” у<br />

сотруднїцтве зоз продуцентом и<br />

репером Reepgun-ом. На албуме<br />

єст дзевец писнї, половка на<br />

руским, половка на сербским<br />

язику, продукцию поробел<br />

Reepgun, а госци на тим проєкту<br />

то Rashid у писнї “Okean svesti”<br />

и Танита, хтора прикрашела<br />

рефрен у писнї “Ту”.<br />

Албум отвера инструментални<br />

“Intro”, после хторого шлїдзи<br />

писня “Лєм дзеци”, у хторей<br />

Пишта отворено поволує<br />

Руснацох, як националну<br />

меншину, же би ше нє ганьбели<br />

за свойо походзенє, алє же би<br />

вишли зоз циню и указали хто су<br />

и цо су. У тей писнї цитира стихи<br />

хтори Микола Корпаш шпива, и<br />

з тим пробує порушац Руснацох<br />

же би ше здогадли свойого<br />

националного идентитета.<br />

Шлїдуюца писня, “Okean svesti”,<br />

на хторей попри Пишту и Rashid,<br />

уж менєй напарта и занїма<br />

ше з вичнима животнима<br />

питанями людзох хтори их<br />

трапя. Приповедки о прешлосци<br />

хтори треба забуц и обрацанє ґу<br />

будучносци.<br />

У писнї “Исти сон”, у хторей ше<br />

першираз як вокал зявює и<br />

Reepgun, дружтво ше розгранїчує<br />

на тих хтори нєчисти и пречисти<br />

єства и як тоти нєчисти треба<br />

же би були виключени з истого.<br />

Кажде треба же би провадзел<br />

свою драгу хтора цалком<br />

иншака и ориґиналнєйша од<br />

других и же би ше тримал<br />

моралних обовязкох, бо кед<br />

ше нє почитує морал, постої<br />

опасносц же останєце сами<br />

у дружтве. На самей половки<br />

албума находзи ше и Reepgunова<br />

соло писня “Моя правда”, у<br />

хторей описане за цо, односно<br />

за кого ше бори.<br />

Потим шлїдзи писня “21 gram”<br />

у хторей ше водзи борба медзи<br />

Богом и дябликом, т. є. добрим и<br />

злим у людзох. Перша строфа то<br />

обрацанє ґу Богови и спашеню<br />

наших душох, док друга строфа<br />

обрацанє ґу дябликови, хторому<br />

ше людзе обрацаю єдино кед<br />

их Бог напущи. “Barberaj” ше<br />

надовязує на прешлу писню и<br />

занїма ше зоз улїчним животом<br />

єдного младого чловека и о його<br />

преживйованю у Сербиї.<br />

Писня “Ту” уж критично<br />

настроєна писня ґу Руснацом<br />

хтори ше наисце ганьбя за свойо<br />

походзенє и нє сцу прилапиц<br />

тот факт. Пиштови нє важне<br />

анї хто ту прави, анї хто значни<br />

Руснак, хто ту ма, а хто ту нє<br />

ма. Тото цо значне то же шицки<br />

вони єднак у истим проблему<br />

и же шицки треба же би ше<br />

здружели же би ше проблеми<br />

ришело. Албум завера писня “Ili”<br />

у хторей представени шицки<br />

животни вибори, наведзени през<br />

даскельо приклади, през методу<br />

вибераня “лєбо-лєбо”.<br />

МАК 7-8/2015 • 3


БОРИС РОЙКО<br />

ИСТОРИЯТ ХИП ХОПУ<br />

сПЕЦИФиЧНИ<br />

кулТурнИ рух<br />

Хип хоп як єден жанр у шветовей музики, досцигнул свой<br />

максимум у ЗАД и даєдних европских жемох. Алє, заш лєм,<br />

нє вшадзи є ровномирно розвити, док його интензитет<br />

розвою у нашей держави ище вше досц слаби.<br />

Хип хоп музика ше першираз<br />

зявела штредком ‘70. тих рокох<br />

у ЗАД, у Нюйорку. Настала як<br />

єдна окремна файта музики<br />

и култури хтора ше<br />

перше розвила у<br />

општинох Бруклин и<br />

Бронкс, а вец ше ‘80.<br />

рокох преширела и<br />

у нукашньосци ЗАД,<br />

та и на ґлобалним<br />

уровню.<br />

На початку свойого розвиваня,<br />

тота файта музики часто була<br />

заслужна за редукцию т. є.<br />

знїжованє уровня насилства<br />

у варошских кругох при<br />

Афроамериканцох прейґ,<br />

такволаних, борбох у урбаним<br />

танцованю, писаню стихох и<br />

рисованю ґрафитох. Главна<br />

часц самого розвою хип хоп<br />

музики то “стара школа”, або<br />

ера oldschool hip hop (од 1970. по<br />

1985. рок) односно, сам початок<br />

його виражованя до явносци.<br />

Потим шлїдзи “златни период”<br />

(од 1985. по 1993. рок) у котрим<br />

хип хоп музика ескалировала и<br />

достала масовне виражованє<br />

Термин “Хип Хоп” походзи од<br />

анґлийского слова “Хип” (Hipper,<br />

Hippest) и “Хоп” (Hopped, Hopping),<br />

а то єдна окремна музична форма<br />

у шветовей музики и єден цалком<br />

окремни рух у култури котри ше,<br />

насампредз, почал розвивац у урбаней<br />

африцко-америцкей заєднїци.<br />

хип хоп уметнїкох зоз восточней<br />

и заходней териториї ЗАД, дзе<br />

ше розвили и окремни напрями,<br />

або поджанри хип хоп музики<br />

– ґенґста реп, кросовер реп,<br />

джез реп и джи-фанк. Познєйше<br />

пришол нови период у хип хоп<br />

музики – “нова школа” (new<br />

school), а єдни з найглавнєйших<br />

творительох и представнїкох<br />

того жанру на шветовим уровню<br />

то: Run DMC, N.W.A. (Niggaz With<br />

Attitude), The Roots, 2Pac, The<br />

Notorious B.I.G., Ice Cube, Dr. Dre,<br />

Wu-Tang Clan, Snoop Dogg, Eminem<br />

и други.<br />

Як окремни музични напрям,<br />

специфични рух и єдна<br />

подкултура, хип хоп составени<br />

зоз штирох основних елементох<br />

по котрих ше розликує од других<br />

подобних културних рухох. То<br />

праве писанє ориґиналних<br />

римох, стихох, або “репованє”<br />

(на анґлийским MC-ing скрацене<br />

од master of ceremonies), пущанє<br />

писньох без вокалох, або<br />

инструменталох, т. є. “битох”,<br />

прейґ хторих виводзаче тей<br />

файти музики виноша свойо<br />

становиско, становиско о<br />

реалносци (на анґлийским DJ-ing<br />

скрацене од disc jockey), окремни<br />

танєц, або урбано поведзено<br />

“брейкденс” (breakdancing),<br />

специфична бешеда, способ<br />

виражованя, лєбо “сленґ” и<br />

цалком окремна подобова<br />

уметносц на варошских мурох –<br />

ґрафити.<br />

4 • МАК 7-8/2015


ЯКИМ ВИНАЇ ЦУМАЙ<br />

КОМЕНТАР О ХИПИДИ ХОПУ И БИПИДИ БОПУ<br />

ОШТРО И<br />

ДИРЕКТ<br />

ДО<br />

Кед поровнаме початки<br />

того масовного<br />

социялно-музичного<br />

руху, шлєбодно можеме<br />

повесц же пременка<br />

през тот период огромна<br />

и упечатлїва. Досц лєм<br />

замерковац же рушело од<br />

критики о стану чарного<br />

жительства, худоби и<br />

борби за основни людски<br />

права, по нєшкайше “кеш,<br />

колица и влажна п*ца”.<br />

Хип хоп, як култура, нє подрозумює лєм музику, цо перша<br />

асоцияция на тото слово, напроцив, хип хоп култура подрозумює<br />

штири елементи, и аж кед су злучени до єдней цалосци даваю<br />

прави смисел тей мантри. Превалююци огромну драгу през<br />

историю, успишно превозиходзаци шицки препреченя, од<br />

социялних, политичних, контроверзних, заш лєм пренашол драгу,<br />

и публику, и прежил. Вшелїяк же ше форма меняла, алє корень<br />

остал исти.<br />

Найвецей пременки мож видзиц праве тераз, у 21. вику, дзе свой<br />

вельки уплїв ма технолоґия, та и музична индустрия вообще.<br />

Тексти вецей нє нательо критични, кельо служа за рекламу<br />

и промоцию даяких других вредносцох. Мишаня зоз другима<br />

жанрами даваю цалком иншаку слику, кед маце єдного “репера”<br />

у дуету зоз старлету/стриптизету/“шпивачку”. Гласи ше меняю<br />

компютерски, визуално ше наглашує вецей як цо би требало, и<br />

ту тоти цо гваря же хип хоп то лєм “лупетанє” и “начишльованє”,<br />

глєдаю свойо арґументи. Дакеди маю и право.<br />

Медзитим, и сами уметнїки котри ше водза по тих началох,<br />

тирваю так длуго, як и їх писнї. Квалитет, прави квалитет, остава<br />

занавше. По моїм думаню, циль нїґда нє бул же би же римовало до<br />

безконєчносци, алє кратко и ясно, оштро и директ до фаци. Лєгко<br />

чловекови повесц же є глупи, алє повесц так же би то шицки<br />

похопели окрем нього, е, то уж за мнє уметносц. И прето ше у тим<br />

пренаходзим, почитуєм и любим. Прето то за мнє уметносц, як и<br />

кажда друга. И нє лєм за мнє.<br />

Полемизовац же чи то найлєпши музични жанр на швеце то<br />

таке як розправянє о релиґиї. Точни одвит нє постої. А и прави<br />

почитователь такого жанру би ше до такей полемики анї нє<br />

упущел.<br />

ФАЦИМАК<br />

ONE LOVE !<br />

7-8/2015<br />

• 5


АЛЕКСАНДРА ЖИВКОВИЧ<br />

САКС НА 15. РОДЗЕНИМ ДНЮ ЕҐЗИТУ<br />

ПОСТАВА ПОЗЕРАЙ, ЧИ ЗАШ ЛЄМ<br />

ЗАТРИМАМЕ ҐЛОРИФИКОВАНЄ?<br />

“No place I’d rather be.”<br />

Тоти осем днї, одприлики, кед Нови Сад,<br />

Сербию, а и цaли швет трима “горучка”<br />

Eґзит фестивалу, шицки патра на руки.<br />

Точнєйше, на лїву руку. Там стої наруквица<br />

хтора на тоти даскельо днї одредзує чи<br />

ши єден з Еґзиташох, чи ши єден з нїх<br />

– хейтерох, тих цо нє можу пойсц там и<br />

тих цо им фестивал завадза. У автобусу,<br />

док рано путуєш на роботу, у городу,<br />

док шопинґуєш нови маїци, або купачи,<br />

а поготов вечар, кед ше пендраш на<br />

Петроварадинску твердиню – вшадзи.<br />

Того року, од 9. по 12. юлий и Я мала тоту<br />

чесц же би на мнє патрели як на єдну з<br />

Еґзиташох. Аж и дзень после, 13. юлия, бо<br />

сом нє мала шерца зняц тоту наруквицу,<br />

алє и шицко цо вона зоз собу ноши. Гоч<br />

и я єдна з тих за хторих живот на тоти<br />

штири днї става, и єдине цо важне то –<br />

пойсц на Еґзит, на тогорочним фестивалу<br />

сом першираз наисце дожила странцох,<br />

Британцох, Мексиканцох, Американцох...<br />

Бокте. А кед ше озву ґу мнє, по анґлийски,<br />

я єдине цо можем виповесц: “Чао,<br />

Сакс.” Пошли до дюґа шицки кнїжки на<br />

шветовим язику хтори сом виучела и<br />

пречитала.<br />

Петнасти родзени дзень Еґзиту дочекала<br />

велька громада ентузиястох, алє и<br />

позерох хтори слухаю тото цо ма добру<br />

рекламу. А ентузиястох можеме подзелїц<br />

до двох ґрупох. Перша ґрупа то тоти цо<br />

любя тоту атмосферу, тот ґрув хтори Еґзит<br />

ма, а други то тоти, старши, хтори знаю цо<br />

Еґзит значел кед ше народзел.<br />

Ту бул и традицийни огньомет за<br />

хтори шицки души (и нє Еґзиташе)<br />

гуторя “Вааааууу, огньомет у форми<br />

шееерцооох.” Чекай, чекай. Претаргуєме<br />

Clean Bandit и їх феноменални наступ пре<br />

“пук, пук на нєбе?” Та гей, цошка горе<br />

пирщало, и то поправдзе досц длуго, алє<br />

дайце уж раз най видзе дива, хтора зоз<br />

своїм бруталним гласом означи початок<br />

найлєпшей часци рока (окрем рочного<br />

– и то найлєпша часц у року, бо ши нє у<br />

Держави нам насущней). И вец, на досц<br />

викривеним, алє розумлївим сербским<br />

зме чули “Ћао, како сте?” Вишла на бину,<br />

по оцени критичарох, єдна з найлєпших<br />

соул дивох Emeli Sande. Гоч сом, поправдзе,<br />

була прескептична, же як єдна шпивачка<br />

зоз своїма баладочками направи добру<br />

атмосферу (а вше то так идзе – од кого нє<br />

обчекуєш тот ци найвецей да), боме тота<br />

шпивачка нам дала свашта.<br />

Перши дзень ище шицки виспани,<br />

возбудзени и розположени за чежки<br />

журки, та так була и я. Вознєсло ме.<br />

А була сом на фестивалу зоз старим<br />

пайташом, гибридом рускобританским и<br />

його автетничним пайташом Британцом.<br />

Нє же то цуґа. И стретла сом колеґиню зоз<br />

сербскей телевизиї.<br />

– Ту сом з Британцами, а вони нє<br />

6 • МАК 7-8/2015


Main stage – Бина зоз найлєпшим поглядом на бим зоз далєка, место найвекших гвиздох фестивалу и найвекших позерох хтори пришли послухац<br />

часци писньох хтори слухали на рекламох за Еґзит.<br />

Dance arena – Фляшочка бина. Туц, туц, киванє з главу и вельо брамушки од людзох хтори нє маю места (або моци) танцовац на лєдво полнолїтних ди-джейох.<br />

Fusion stage – Место дзе Шепокс и Сакс шпя.<br />

Reggae stage – Идеална бина за шминканє, бо можеш шеднуц на пняки хтори порозруцовани по простору, а нїхто це нє ґурнє, бо су мертви пияни,<br />

або мертви виконопльовани.<br />

Latino stage – Супер место за упознаванє страствених Шпанцох, або Мексиканцох, и ученє заводлївих крочайох.<br />

Silent disco stage – Ха-ха-ха, яки су глупи! На слухалкох можеш слухац музику и дома, або на роботи. И вше велька гужва.<br />

УХОД<br />

УХОД<br />

ДУНАЙ<br />

преставаю пиц, нє добре ми уж.<br />

– Мала, кед нє попиєш вецей, голєм их<br />

провадз, нє да обрукаш нашу новинарску<br />

професию.<br />

Провадзела сом, док уж нє пришли на<br />

шор полузаварти очи, цо анї нє було таке<br />

страшне, з оглядом на тото же було штири<br />

годзин рано. А Британци, свойого кову,<br />

аж ме и дому одпровадзели (було им<br />

заходно).<br />

Други дзень фестивалу бул досц<br />

популарни за екипу хтора люби култни<br />

ствари. Так, Motorhead, дали шицко од<br />

себе, алє заш лєм могло чуц коментари<br />

же “Супер су, алє су уж барз стари. Уж<br />

так, микрофон ґу устом и сце вон цошка<br />

повесц, алє нє идзе му.” А Tom Odell,<br />

наисце талантовани хлапец, хтори шицко<br />

дал од себе, аж ше и настрах презноєл –<br />

гварел свойо кед почал шпивац свою нову<br />

гит писню “I don’t know why I come to this<br />

parties.”<br />

Соботов вечар нє лєм же зазначени як<br />

барз важни прето же го нащивели аж<br />

52 000 Еґзиташе, або тоти цо пришли<br />

видзиц хлапчикох хтори наступали того<br />

вечара. Алє бул и нєсиґурни прето же<br />

капацитети твердинї 50 000. И прето же<br />

поєдини медиї у Держави наявйовали<br />

терористични напади джихадистох<br />

Исламскей держави на Еґзит фестивалу.<br />

Млади позер зоз специфичним гласом<br />

John Newman наполнєл Главну бину<br />

зоз младима дзивчатками хтори,<br />

углавним, слухаю тоту гвизду, бо екипа<br />

орґанизаторох Еґзиту направела добру<br />

рекламу. Manu Chao и La Ventura були<br />

спектакуларни, алє лєм з далєка, прето<br />

же таку гужву дожиц нє жадам нїкому. А<br />

Martin Garrix, дзеветнацрочни, гваря же є<br />

єден з найлєпших ди-джейох на швеце,<br />

на Денс арену пришол зоз свою малолїтну<br />

дзивку и єй оцом, на своїм приватним<br />

авиону. Лєм тельо бим сцела повесц.<br />

Остатнї дзень фестивалу означела<br />

Денс арена на Главней бини, односно<br />

електронски вечар. Ознова огньомет,<br />

директор фестивалу спитал свою<br />

длугорочну дзивку, огньомет у форми<br />

шерцох и Faithless. Гоч вецей коментари<br />

постоя же тота ґрупа розчаровала, постоя<br />

и тоти цо ше одушевели. А фестивал<br />

заварла реґионална ґрупа Hladno Pivo<br />

зоз промовованьом нового албуму “Dani<br />

zatvorenih vrata”.<br />

Потим ше прешлo прейґ моста, попатрело<br />

на наруквицу хтора страцела свойо<br />

чаривни моци, и врацело до стварносци<br />

же заш лєм наш предсидатель шицким<br />

дзелї ордени и пише писма койкому. И нє<br />

може достац Фейсбук на телефон.<br />

Фото: Славко Надь<br />

МАК 7-8/2015 • 7


АНДЕРҐРАУНД<br />

РЕП<br />

Албум “Open mind” представя нову<br />

файту творчосци у рускей заєднїци, а<br />

резултат є сотруднїцтва коцурского<br />

и керестурского младого уметнїка.<br />

Вони вам представяю комбинацию<br />

андерґраунда и филозофских текстох<br />

зоз хип хоп музику, дабстепом и<br />

d`n`b-ом. Як гваря, правенє того<br />

албума була “вяза на далєкосц” зоз<br />

щешлївим законченьом.<br />

Як почало сотруднїцтво зоз Пиштом?<br />

Ви ше надополнєли, понеже ти робел<br />

музику и продукцию, а вон тексти.<br />

Медзитим, и ти ше на албуму зявел як<br />

репер, значи маш прихильносци и ґу<br />

писаню?<br />

Reepgun: Пишта предложел же бизме<br />

робели вєдно, гварел же ше му попачел<br />

мой албум хтори сом видал 2013. року,<br />

а хтори сом робел сам. Пишем тексти,<br />

мам их громаду з розличнима темами,<br />

даєдни комични, даєдни филозофски,<br />

а писани су праве за реп, понеже, кед<br />

би ше их обявело у иншакей форми,<br />

страцели би динамику и смисел, понеже<br />

то нє досц дозрети тексти же би були<br />

самостойна литература. Так же, кед их<br />

дакеди будзем обявйовац, то будзе у тим<br />

жанру. За розлику од Пишту, нє думам<br />

же би автор тексту обовязно мушел буц<br />

и интерпретатор. Напроцив, кед бим<br />

надумал предлужиц зоз репом сцел бим<br />

найсц дакого хто би мал добри глас, особу<br />

котру кед чуєш – такой ше концентруєш<br />

на ню.<br />

Кеди маш найвецей креативносци и<br />

инспирациї за роботу?<br />

Reepgun: Обачел сом же найвекшу<br />

инспирацию мам после пол ноци. И кед<br />

напишем, вельо раз го читам, сцерам,<br />

виправям... Теми каждодньово, а<br />

праве тоти два цо ше нашли на албуму<br />

то типичне филозофиранє, животни<br />

реализем, а намагам ше писац цо<br />

общейше, понеже у текстох и мойо<br />

искуства и роздумованя, алє и искуства<br />

людзох коло мнє.<br />

Зоз продукцию ше занїмаш уж<br />

даскельо роки и мал ши нагоду<br />

стретнуц ше зоз велїма жанрами.<br />

Хтори ци найбаржей одвитую?<br />

Reepgun: Почал сом зоз андерґраунд<br />

жанром, а перше цо ми западло за<br />

ухо то нє комерцияла, алє d`n`b и<br />

дабстеп. После того ту тренс и хаус пре<br />

комерциялу и прето же ше вони досц<br />

робя и подзековнєйши су. Щиро, шицко<br />

ми єдно хторе од того робим, прето же<br />

у ствари анї єдно з начишлєних нє моя<br />

музика, моя музика то озбильна музика,<br />

академска. На тим албуму було и вецей<br />

и менєй компликовани писнї, алє то<br />

музика хтору би я приватно слухал, та<br />

ми “лєгла” робота на нїм. Поведзме, “21<br />

gram” була зложенша и було ю чежше<br />

поробиц, понеже є мишанїна дабстепу и<br />

репу. То нєподзековни жанр прето же є<br />

барз локално популаризовани, а ґу тому<br />

треба буц у популарнєйших водох же би<br />

ше вицагло писню.<br />

Яки твойо плани як продуцента, хтори<br />

проєкти на шоре?<br />

Reepgun: Мам екипу зоз хтору робиме<br />

продукцию и то робиме прейґ интернету.<br />

Робиме углавним мейнстрим музику, тото<br />

цо ше найбаржей предава, то найбаржей<br />

поп музика, хаус, евентуално тренс, та<br />

даяки ремикси. Ище вше зме нє вишли<br />

“на шветло”, алє робиме на тим же бизме<br />

ше преґурали и рекламовали. Робиме<br />

шицко цо ше виплаци, та аж и турбо-фолк<br />

музику, без огляду же ми то нє слухаме<br />

приватно, прето же то робота.<br />

8 • МАК 7-8/2015


СЕНКА НАДЬ<br />

РОЗГВАРКА ЗОЗ АВТОРАМИ АЛБУМА “<strong>OPEN</strong> <strong>MIND</strong>”<br />

ПИШТОМ И REEPGUN-OМ<br />

НА РУСКИ<br />

СПОСОБ<br />

Кеди ши почал реповац и яки<br />

то тексти були? Дзе ши потераз<br />

наступал?<br />

Пишта: Реповац сом почал у штреднєй<br />

школи, то були тексти “боже помож”<br />

и по тематики и по квалитету. Гваря<br />

же у Руским Керестуре дакеди давно<br />

бул якиш фестивалчок, нє знам чи то<br />

правда, чи даяки мит, алє ми гваря же<br />

сом там наступал, тераз то остала лєм<br />

приповедка. Думам же ше волал Овода,<br />

лєбо Довода, чи Водова, таке цошка було,<br />

алє ґлобалне зогриванє ю знїщело, та<br />

вона пресушела. Чкода.<br />

Кельо ши у живоце бул у музичних<br />

водох и хтору музику приватно<br />

слухаш?<br />

Пишта: Почал сом реповац кед сом<br />

похопел же ми глас у глави пребарз<br />

гласни же би остал нука сам зоз собу. Вше<br />

сом бул у музичних водох, гоч сом нє бул<br />

музичар. Любим музику, чувствуєм ю и нє<br />

можем без нєй. Нє мам одредзену файту<br />

музики хтору слухам, нє огранїчуєм ше,<br />

патрим же бим видзел цо далєй. Любим<br />

слухац шицко цо ма емоцию и енерґию<br />

– од d`n`b, дабстепу, прейґ металу, од<br />

металу по класику, та и тамбурашох,<br />

любим вше одшпивац подаєден бетярац<br />

кед ше запиєме и розуми ше реп, а<br />

окреме балкански. Його найбаржей<br />

розумим и чувствуєм, алє то углавним<br />

даяки андерґраунд хтори ма вецей як 200<br />

препатрунки на Ютюбу.<br />

На CD-у маш и сотруднїкох, чи ши и<br />

тексти за їх писнї сам писал? Постоя<br />

окремни ситуациї у хторих достанєш<br />

инспирацию за писанє?<br />

Пишта: Репер, кед є прави, нїґда, алє<br />

нїґда нє репує цудзи тексти, нїґда му ю<br />

нїхто нє напише же би ю реповал. Так и<br />

мойо сотруднїки на CD-у писали свойо<br />

тексти, розуми ше, лєм рефрен хтори<br />

Танита шпива написал я. Думам же<br />

инспирация то хвилька, нє мож ю найсц,<br />

глєдац, направиц, доволац. Лєбо ше<br />

случи, лєбо нє.<br />

Ти перши Руснак котри почал реповац<br />

по руски. На яки ши коментари, та и<br />

критики наиходзел?<br />

Пишта: Наиходзел сом на коментари як<br />

цо “кому репуєш по руски?”, “айой, тота<br />

писня би по сербски була...”, алє мой<br />

товариш Рашид, котри госцує на албуму,<br />

кед першираз чул тоти писнї по руски<br />

гварел же нїч нє розуми, алє дума же бим<br />

вецей нїґда нє требал реповац по сербски.<br />

А мнє нє бриґа цо гуторя, повем цо думам<br />

и нє ту сом же бим гварел дацо лєм прето<br />

же би ме любели, лєбо мержели.<br />

Маш тексти у хторих ше спомина<br />

руски народ, односно руске<br />

презвиско. Кельо це дотика<br />

проблематика националного<br />

идентитету?<br />

Пишта: Нє дотика ме анї кус, хто сце буц<br />

Руснак най будзе, а хто нє сце, най нє<br />

будзе. Лєм би требал буц свидоми же ту<br />

дзе ми жиєме кед ше одрекнєш свойого,<br />

цудзе ци нє даю. И тим цо знаю же су<br />

Руснаци и сцу буц Руснаци, алє ше боя буц<br />

Руснаци вше до очох повем же су п***и.<br />

МАК 7-8/2015 • 9


ЗБУЛО ШЕ<br />

8.7.1497. – Васко де Ґама,<br />

портуґалски моряк и виглєдовач,<br />

рушел на свойо длуге путованє<br />

коло южного кончика Африки. На<br />

тей драги, одкрил Индию.<br />

ЮЛИЙ – АВҐУСТ<br />

4.7.1631. – У Паризу<br />

отворена аґенция за<br />

находзенє роботи,<br />

перша на швеце.<br />

16.7.1861. – Основани Сербски<br />

народни театер у Новим Садзе.<br />

12.8.1887. – Пренаходзач Томас<br />

Едисон першираз знял людски<br />

глас. На своїм цилиндричним<br />

фоноґраму, знял рецитацию<br />

“Mary had a little lamb.”<br />

19.8.1883. – Народзена французка<br />

модна креаторка Ґабриєла “Коко”<br />

Шанел, и скоро шейсц децениї<br />

суверено владала на паризкей<br />

високей моди.<br />

5.7.1946. – На паризких<br />

модних пистох премиєрно<br />

представени нови модел<br />

костиму за купанє – бикини.<br />

7.7.2000. – Цали тираж<br />

кнїжки “Хари Потер и<br />

огньови пехар” розпредани<br />

у предплати, пред тим як<br />

цо вишол зоз друку.<br />

13.8.1899. – У Лондону народзени<br />

познати филмски режисер Алфред<br />

Хичкок, “майстор нєизвесносци и<br />

психолоґийних трилерох”, хтори<br />

направел вецей яй 50 филми.<br />

29.7.1890. – Умар голандски маляр<br />

Винсент ван Ґоґ. Нєшка є єден з<br />

найвекших и найценєнших малярох, алє<br />

док жил, предал лєм єдну свою слику и нє<br />

бул познати и почитовани уметнїк. Його<br />

найлєпши дїла настали за менєй як три<br />

роки, пред конєц його живота.<br />

5.8.1962. – Америцка ґлумица Мерилин<br />

Монро, єдна з найвекших голивудских<br />

гвиздох и секс-символох пейдзешатих<br />

рокох прешлого вику, окончела<br />

самозабойство у 36. року живота.<br />

10 • МАК 7-8/2015<br />

ЖРИДЛО: ИНТЕРНЕТ САЙТИ


АНА РИМАР, ДИПЛ. ФИЛОЛОҐ ЗА<br />

РУСКИ ЯЗИК И ЛИТЕРАТУРУ<br />

ТАК И НЇЯК ИНШАК<br />

СПАДНУЛ ДО НЄСВЕСЦИ.<br />

ЗАМЛЄЛ.<br />

ПОКЛОН ЗА РОДЄНДАН.<br />

ДАРУНОК ЗА РОДЗЕНИ ДЗЕНЬ.<br />

ЧАСЦИ<br />

ИДЗЕМ КУПИЦ ДЕЛОВИ ЗА АВТО.<br />

ИПАК ПИТАМ ДА СОМ СИҐУРНА.<br />

ЗАШ ЛЄМ ШЕ ОПИТАМ ЖЕ БИМ БУЛА СИҐУРНА.<br />

МОЖДА ТО МОЖЕБУЦ<br />

ПОВЕМ ЦИ ДОК ШЕ СЕТИМ.<br />

ЗДОГАДНЄМ<br />

У ВЯЗИ СТУДИРАНЯ.<br />

У ВЯЗИ ЗОЗ СТУДИРАНЬОМ.<br />

КРАШНЄ ШЕ ПРЕВЕДЗЦЕ.<br />

ПРЕПРОВАДЗЦЕ<br />

МАМЕ ПРИПРЕМИ ЗА ТАКМИЧЕНЄ.<br />

ПРИРИХТОВАНЯ ЗА ЗМАГАНЄ<br />

ПОДЗЕЛЇМЕ ПАРЧЕ ПИЦИ?<br />

ФАЛАТОК<br />

МАК 7-8/2015 • 11


ЗОЗ МАК-ОВЕЙ НОВИНАРСКЕЙ РОБОТНЇ<br />

СЕБАСТИЯН НАДЬ<br />

ПРИКАЗ ФИЛМА “I AM LEGEND”<br />

ЄДЕН ОД<br />

ШИЦКИХ<br />

Вироятнє сце и сами дакеди<br />

почувствовали же як то буц<br />

осамени. То нє муши значиц<br />

же лєм коло вас нєт нїкого,<br />

алє же бисце ше и з тима<br />

хторих познаце нє пошли<br />

прешейтац як, наприклад,<br />

зоз зомбиями зараженима<br />

зоз хороту на хтору Роберт,<br />

главна подоба у науковофантастичним<br />

филму “I Am<br />

Legend”, имуни.<br />

Гоч тот филм нє єден з новших,<br />

бо є знати ище 2007. року, мнє<br />

є єден з лєпших хтори сом<br />

потераз патрел. Препоручел бим<br />

го шицким хтори любя акцию,<br />

фантастику и горор. Филм барз<br />

интересантни, з напартима<br />

сценами, а зняти є на основи<br />

кнїжки Ричарда Метисона, хтору<br />

вон написал ище 1954. року.<br />

Роберт Невил, хторого у филму<br />

ґлуми Вил Смит, науковец хтори<br />

нє могол застановиц страшни<br />

вирус хтори направели людзе.<br />

Медзитим, вон имуни на ньго и<br />

остатнї є чловек хтори прежил<br />

у зруйнованим Нюйорку, а<br />

можебуц и у цалим швеце.<br />

Роберт уж три роки посила<br />

радио поруки наздаваюци ше же<br />

ше му ище дахто живи яви. Алє,<br />

вон, заш лєм, нє сам. Зли жвири<br />

хтори заражени з вирусом патра<br />

на ньго каждей секунди и чекаю<br />

же би направел даяки погришни<br />

крочай. Невил можебуц єдина<br />

надїя за спашенє чловечества.<br />

През цали филм, його мисия же<br />

би з помоцу своєй имуней креви<br />

пренашол способ за знїщованє<br />

вируса.<br />

Єдини хто бул з нїм то його<br />

нємецки овчар Сем. Раз, кед<br />

ше уж змеркло, заражени пси<br />

нападли Сема и Роберта. Роберт<br />

вошол до авта, алє, нажаль,<br />

заражени пси уж забили Сема.<br />

После длугшого часу жалованя,<br />

Роберт ше пробує забиц. На авту<br />

ше збил до найблїзшого будинку.<br />

Прежил, алє го жвири почали<br />

нападац.<br />

У єдней хвильки на горизонту<br />

видзел шветлосц хтора<br />

одплашела жвири. То була<br />

жена хтора чула його поруки.<br />

Медзитим, ту ше случела и<br />

найвекша гришка...<br />

12 • МАК 7-8/2015


ЗОЗ МАК-ОВЕЙ НОВИНАРСКЕЙ РОБОТНЇ<br />

МАРТИНА НАДЬ И ҐАБРИЄЛА ХОМА<br />

ЄДЕН З НАШИХ ОБЛЮБЕНИХ ФИЛМОХ И ҐЛУМЦОХ<br />

ЗДОБУЛ ПОПУЛАРНОСЦ<br />

ПРЕ ГЛАВНОГО ҐЛУМЦА<br />

“Tres metros sobre el cielo”<br />

(“Три метери над нєбом”)<br />

барз актуални филм ище<br />

и нєшка, гоч вишол 2010.<br />

року. Популарни є при<br />

тинейджерох, прето же<br />

главну улогу ма познати<br />

ґлумец Марио Касас,<br />

хторому у филму було мено<br />

Уґо (Аче). Тиж так, главну<br />

улогу ма и Мария Велварде,<br />

хтора ґлумела Баби, гоч на<br />

дзивчата найвекши упечаток<br />

охабел Марио, за хторим<br />

шицки дзивки “пошалєли”.<br />

Цитати зоз того филма часто<br />

можеме видзиц на Фейсбуку,<br />

дзе их млади обявюю и<br />

препознаваю ше у нїх.<br />

Тот шпански филм, як би хлапци<br />

поведли, женски, алє ше у<br />

нїм кажде може препознац,<br />

та и хлапцом може буц<br />

интересантни. Тоту романтичну,<br />

алє и драматичну приповедку<br />

препоручуєме, бо ю вредзи<br />

одпатриц, як и єй другу часц.<br />

Филм зняти по кнїжки<br />

италиянского писателя<br />

Федерика Мочи з исту назву,<br />

хтора друкована ище 1992.<br />

року. То тиж так и римейк<br />

италиянского филма, хтори<br />

мал вельо меншу патреносц од<br />

шпанскей верзиї, хтора о кратки<br />

час здобула популарносц,<br />

найбаржей при тинейджерох<br />

ширцом швета, а после филма<br />

и кнїжку ше почало баржей<br />

предавац. Филм зняти лєм за<br />

осем тижнї.<br />

Баби и Уґо (Аче) були цалком<br />

розлични, мали цалком иншаки<br />

попатрунок на швет. У филму,<br />

вони мали 17 роки, припадали<br />

розличним шветом, жили у<br />

истим городзе, дзе пренаходза<br />

и любов, и церпенє. Вон бул<br />

леґинь хтори барз любел<br />

моторки, хтори бул стално<br />

зоз дружтвом и часто ше бил.<br />

Бул зоз проблематичнєйшей<br />

фамелиї...<br />

Баби була красна, поцагнута,<br />

мамова и татова дзивка, зоз<br />

углядней фамелиї. Гоч вони<br />

двойо зоз двох розличних<br />

шветох, процивносци ше<br />

прицагую, та ше и вони двойо<br />

залюбели. Баби ше меня, як<br />

и єй справованє, и родичи ше<br />

починаю бриґовац за ню, а<br />

Уґо (Аче) нє може змириц свой<br />

хлопски еґо опасного хлопа.<br />

Гоч су розлични, як чарне и<br />

биле, залюбюю ше и боря за<br />

свою праву и щиру любов. Баби<br />

ше спроцивює родичом, а Аче<br />

ше бори процив свойого еґа.<br />

Анї нє були свидоми цо шицко<br />

жертвовали пре їх любов. Мож<br />

почувствовац їх блїзкосц, смуток<br />

и повязаносц.<br />

После їх першей звади Аче на<br />

єдним мосце написал – “Ти<br />

и я, три метери над нєбом.”<br />

Велї млади ше препознавали<br />

у їх ситуациї и любови, зато<br />

же филм барз реалистични<br />

и чувствительни. Тот надпис<br />

можеме видзиц и по мурох<br />

рижних городох.<br />

У филму єст сцени хтори нїхто<br />

нє обчекує и после хторих нїч<br />

нє остава исте. И закончує ше<br />

компликовано, з нєришенима<br />

проблемами. У другей часци<br />

филма, “Tengo ganas de ti”<br />

(“Жадам це”), їх любов достава<br />

нову нагоду.<br />

МАК 7-8/2015 • 13


АЛЕКСАНДРА ЛЕНДЄР<br />

ИНТЕРВЮ З МЛАДИМ УМЕТНЇКОМ<br />

ПЕТРОМ МЕДЄШОМ З ВЕРБАСУ<br />

“EAT, DROW, SLEEP –<br />

ПЕТРО МЕДЄШИ З ВЕРБАСУ ЄДЕН<br />

З НАЙАКТИВНЄЙШИХ ЧЛЕНОХ<br />

КУЛТУРНО - ПРОСВИТНОГО<br />

ДРУЖТВА “КАРПАТИ”, А ЗА<br />

СОБУ МА УЖ ВЕЛЇ НАСТУПИ,<br />

ГОЧ НЄОДЛУГА НАПОЛНЇ ЛЄМ<br />

15 РОКИ. ЙОГО ПОТЕРАШНЇ<br />

УСПИХИ ВЯЗАНИ ЗА ШКОЛУ,<br />

СПОРТ, РЕЦИТОВАНЄ, ҐЛУМУ,<br />

ФОЛКЛОР, А ТОТО ЦО МУ ТОГО<br />

РОКУ ОДРЕДЗЕЛО И НАПРЯМ<br />

ШКОЛОВАНЯ, А МОЖЕБУЦ И<br />

ПОТЕНЦИЯЛНИ ЖИВОТНИ ЦЕК,<br />

ТО РИСОВАНЄ. ПОСЛЕ ОСНОВНЕЙ<br />

ШКОЛИ УПИСАЛ ШЕ ДО<br />

ШТРЕДНЄЙ ШКОЛИ ЗА ДИЗАЙН<br />

“БОҐДАН ШУПУТ” У НОВИМ<br />

САДЗЕ, НА НАПРЯМ – ҐРАФИЧНИ<br />

ДИЗАЙН, ДЗЕ ОД 119 ПРИЯВЕНИХ<br />

КАНДИДАТОХ БУЛ 32, А ЙОГО<br />

РОБОТА У МАЛЬОВАНЮ БУЛА<br />

ДРУГА ОД 119.<br />

ОД КЕДИ ЦЕ ИНТЕРЕСУЄ РИСОВАНЄ<br />

И КЕДИ ШИ ОДЛУЧЕЛ ЖЕ БИ ШИ ШЕ<br />

ШКОЛОВАЛ У ТИМ НАПРЯМЕ?<br />

ПЕТРО МЕДЄШИ: РИСУЄМ ОД ПЕЙЦОХ<br />

РОКОХ. ПЕРШЕ ЦО СОМ РИСОВАЛ БУЛИ<br />

АВТОЧКА У ОВОДИ. ДАКЕДИ СОМ ДОМА<br />

ЗОЗ ПЛАСТЕЛИНУ ПРАВЕЛ ЛЕҐО, А ВЕЦ<br />

ЗОЗ НЬОГО ПРАВЕЛ ДАЯКИ ПРЕДМЕТИ,<br />

НАПРАВЕЛ СОМ И “ЕНҐРИБРДС” ЗОЗ<br />

ПЛАСТЕЛИНУ. ПОЗНЄЙШЕ СОМ ПОЧАЛ<br />

ОЗБИЛЬНЄЙШЕ РИСОВАЦ, И ТО ЛЄМ<br />

ЖИВОТИНЇ – ПСИ, МАЧКИ, ВЕЦ ПОДОБИ<br />

ЗОЗ СТРИПОХ, А ПОТИМ СОМ ПОЧАЛ<br />

РИСОВАЦ “ЗОЗ ГЛАВИ” – ЖВИРИ,<br />

ЧУДОВИСКА, И ТАК НАСТАЛИ МОЙО<br />

ПЕРШИ ОРИҐИНАЛНИ РОБОТИ. РАЗ, КЕД<br />

СОМ ЛЄЖАЛ НА ПОСЦЕЛЇ И ПАТРЕЛ НА<br />

ПОВАЛУ, ЗАДУМОВАЛ СОМ РУКУ КОТРА<br />

ПОЧАЛА ОДДЗЕРАЦ ТОТУ ПОВАЛУ И<br />

ПОМАЛИ ОДКРИВАЛА НЄБО... ДЗЕШКА<br />

У ТОТ ЧАС ШЕ МИ ПОПАЧЕЛИ И ТАКИ<br />

СЛИКИ ЗОЗ МРИЇ, ЄДНА ФАЙТА ОПТИЧНИХ<br />

СПРЕВОДЗКОХ И ТРОДИМЕНЗИЙНИ<br />

СЛИКИ. ТЕДИ СОМ ЗАКОНЧОВАЛ ОСНОВНУ<br />

ШКОЛУ И ХТОШКА МИ ГВАРЕЛ ЗА ТОТУ<br />

УМЕТНЇЦКУ ШКОЛУ. ЗА МНЄ ТО БУЛО, ЯК<br />

БИ ШЕ ПОВЕДЛО, ЕУРЕКА! ОД ТЕДИ СОМ<br />

ШЕ ПОЧАЛ РИХТАЦ ЗА ПРИМАЦИ.<br />

КЕЛЬО И ЯК ШИ ШЕ ПРИРИХТОВАЛ<br />

ЗА ПРИМАЦИ ИСПИТ ЗА ШКОЛУ?<br />

ПМ: ЧУЛ СОМ ЖЕ ВЛАДИМИР НЯРАДИ<br />

РИХТА ШКОЛЯРОХ ЗА ПРИМАЦИ, ТА<br />

СОМ У ЯНУАРУ ПОЧАЛ ХОДЗИЦ ДО НЬГО<br />

НА ГОДЗИНИ. ПОТЕДИ СОМ НЇҐДА НЄ<br />

ХАСНОВАЛ ТЕМПЕРИ. ДУМАЛ СОМ ЖЕ<br />

ТО ЛЄМ ФАРБА И ЖЕ ЗОЗ НЇМА НЄ МОЖ<br />

ЦИНЬОВАЦ. МЕРТВА ПРИРОДА МЕ ТИЖ<br />

ТАК НЇҐДА НЄ ИНТЕРЕСОВАЛА, АЛЄ ТЕРАЗ,<br />

КЕД СОМ ПОЧАЛ РИСОВАЦ, ПОПАЧЕЛО<br />

ШЕ МИ. НА САМИМ ПОЧАТКУ СОМ УЧЕЛ<br />

О ЛИНИЙОХ, КРУГОХ, ПРОПОРЦИЙОХ,<br />

ВЕЛЬКОСЦОХ, ЦИНЬОХ... ПЕРШИРАЗ СОМ<br />

МЕРАЛ ПРЕДМЕТИ ЗОЗ ПАЛЬЦОМ, ЛЄБО<br />

КЛАЙБАСОМ. Я И ПОТЕДИ ХАСНОВАЛ<br />

ДАЯКИ ТЕХНЇКИ, АЛЄ СОМ НЄ ЗНАЛ ЖЕ ЯК<br />

ШЕ ТО ВОЛА, ТЕХНЇКА СУХЕЙ ЩЕТОЧКИ,<br />

ПОВЕДЗМЕ. ПРЕД ТИМ СОМ НЄ МАЛ НЇҐДА<br />

ИСКУСТВА АНЇ ЗОЗ СКУЛПТОРСТВОМ, А И<br />

ТОТО ШЕ МИ ПАЧИ.<br />

ХТОРИ ЙОГО СОВИТИ И КОМЕНТАРИ<br />

ЦИ НАЙБАРЖЕЙ ХАСНОВАЛИ?<br />

ПМ: ВОН МИ СОВИТОВАЛ ЖЕ ЦО МАМ<br />

ПЕРШЕ ПОРОБИЦ НА ПРИМАЦИМ.<br />

НАЙХАСНОВИТШИ СОВИТ МИ БУЛ ЖЕ<br />

НАЙ НЄ ТРАЦИМ ЧАС НА ДЕТАЛЇ, ЦО СОМ<br />

ПОТЕДИ ЧАСТО РОБЕЛ. МАЦ МИ РАЗ<br />

14 • МАК 7-8/2015


RepEAT!”<br />

ВИВОЛАЛА ЖЕ ЄЙ ГВАРЕЛ ЖЕ СОМ ДОБРИ<br />

И ЖЕ ПРЕЙДЗЕМ, АЛЄ ПРЕДО МНУ НЄ<br />

ГУТОРЕЛ ВЕЛЬО. ТЕРАЗ ПОХОПЮЄМ ЖЕ НЄ<br />

СЦЕЛ ЖЕ БИМ ШЕ ОПУЩЕЛ И ДЗЕКУЄМ<br />

МУ ПРЕ ТОТО.<br />

ДЗЕ НАХОДЗИШ ИНСПИРАЦИЮ?<br />

ПМ: ПРОВАДЗИМ НА ИНСТАҐРАМУ<br />

РИЖНИХ СТРАНСКИХ АВТОРОХ, А НА<br />

ЮТЮБУ ПАТРИМ ЯК ОБДУМУЮ ПОДОБИ<br />

У РИСОВАНИХ ФИЛМОХ, ЯК ИХ РИСУЮ<br />

НА ПАПЕР И УНОША ДО КОМПЮТЕРА.<br />

НА ФЕЙСБУКУ СОМ НАПРАВЕЛ И<br />

БОК “ПЕТ-АРТ” НА КОТРИМ КВАЧИМ<br />

МОЙО РОБОТИ. МАМ “АКАУНТ” И НА<br />

ДРУЖТВЕНЕЙ МРЕЖИ ТАЛЕНТХАУС, НА<br />

КОТРЕЙ ОБЯВЮЄМЕ ШИЦКО ЦО ВЯЗАНЕ ЗА<br />

УМЕТНОСЦ.<br />

КОТРИ СТИЛ ЦЕ НАЙБАРЖЕЙ<br />

ИНСПИРУЄ И ЦИКАВИ?<br />

ПМ: НАЙВОЛЇМ 3D СЛИКИ И СЛИКИ<br />

НА КОТРИХ ЄСТ ДАЯКИ ОПТИЧНИ<br />

СПРЕВОДЗКИ. ИНТЕРЕСУЄ МЕ<br />

ДИЗАЙНОВАНЄ БАВИСКОХ И АНИМИРАНИХ<br />

ФИЛМОХ. И ТО ФАЙТА УМЕТНОСЦИ. И ТУ<br />

ШЕ ПОЧИНА ОД КЛАЙБАСА И ПАПЕРУ.<br />

ИЛУСТРАЦИЇ КНЇЖКОХ, ОБДУМОВАНЄ<br />

КОСТИМОХ, ШМАТОХ, МЕБЛЮ, ШИЦКО<br />

ТОТО МЕ ЦИКАВИ. НЄШКА ШЕ РИСУНОК<br />

ХАСНУЄ И У ФИЛМСКЕЙ ИНДУСТРИЇ, ТА<br />

ЛЮБИМ И ТАКИ ФИЛМИ. ЛЮБИМ КАЖДУ<br />

ФАЙТУ УМЕТНОСЦИ КОТРА ШЕ ОПЕРА<br />

НА РИСУНОК, А Я РИСУНОК ВИДЗИМ<br />

ВШАДЗИ.<br />

КОТРИ ГОБИЇ МАШ И ЗОЗ ЧИМ ШЕ<br />

ИЩЕ ЗАНЇМАШ?<br />

ПМ: ИНТЕРЕСУЄ МЕ КОЙЦО, ЛЮБИМ<br />

ШЕ ОПРОБОВАЦ У РИЖНИХ СПОРТОХ,<br />

ПОВЕДЗМЕ, СТОЛНИ ТЕНИС НАЙВОЛЇМ,<br />

АЛЄ ЛЮБИМ И ФОЛКЛОР, ҐЛУМУ,<br />

РЕЦИТОВАНЄ... У “КАРПАТОХ” ВШЕ СУПЕР<br />

ДОЖИЦА, ОКРЕМЕ НА ПУТОВАНЬОХ И<br />

НАСТУПОХ. У ШЛЄБОДНИМ ЧАШЕ ЛЮБИМ<br />

ПАТРИЦ КОМЕДИЇ, ЛЮБИМ ЧИТАЦ КНЇЖКИ<br />

АВАНТУРИСТИЧНОГО ЖАНРУ, ПОВЕДЗМЕ<br />

КНЇЖКИ О ШЕРЛОКОВИ ХОЛМСОВИ<br />

И ХАРИЙОВИ ПОТЕРОВИ. ЛЮБИМ<br />

БЕШЕДОВАЦ ПО АНҐЛИЙСКИ, ТА ДАКЕДИ<br />

ЗОЗ ПАЙТАШАМИ КОТРИ ЗНАЮ, ТАК,<br />

БЕЗ ВЯЗИ, БЕШЕДУЄМЕ ПО АНҐЛИЙСКИ.<br />

ДАКЕДИ ПОМАГАМ ШЕСТРИ ЖЕ БИ<br />

НАПРАВЕЛА СВОЙО КРЕАЦИЇ МАЇЦОХ,<br />

ШМАТОХ... КЕД МИ НЄДАВНО БУЛО<br />

ДОПИТО, ТА СОМ ЗОЗ ПУЗЛОХ НАПРАВЕЛ<br />

СВОЙО МЕНО. ҐЕНЕРАЛНО, ВШЕ ДАЦО<br />

РОБИМ, ЛЄБО ПРАВИМ.<br />

ЦО ЗА ЦЕ ЗНАЧИ УПИС ДО ТЕЙ<br />

ШКОЛИ И ЯКИ ЦИ ПЛАНИ У<br />

БУДУЧНОСЦИ?<br />

ПМ: ТО ШЛЇДУЮЦИ КРОЧАЙ У МОЄЙ<br />

УМЕТНЇЦКЕЙ КАРИЄРИ. СКОРЕЙ СОМ<br />

НЇҐДА О ТИМ НЄ РОЗДУМОВАЛ, АЛЄ<br />

ТЕРАЗ КЕД СОМ ШЕ УНАПРЯМЕЛ, СЦЕМ<br />

ЗАКОНЧИЦ ТОТУ ШКОЛУ, ВЕЦ ШЕ УПИСАЦ<br />

НА ФАКУЛТЕТ, НА НАПРЯМ ҐРАФИЧНИ<br />

ДИЗАЙН, ЛЄБО АНИМИРАНИ ФИЛМИ, А<br />

ПОТИМ БИМ СЦЕЛ ПОЙСЦ ДО БАЧИКА,<br />

ПЕТРОВО РОБОТИ ОПАТЬЦЕ НА ЙОГО ФЕЙСБУК БОКУ “ПЕТ-АРТ”<br />

ДО АБУ ДАБИЯ. ТАМ БИМ СОМ ЛЮБЕЛ<br />

ПРАВИЦ РИСОВАНИ ФИЛМИ И БАВИСКА.<br />

МАК 7-8/2015 • 15


ЗЛАТКО ЕМЕЙДИ<br />

АЛБУМ “VAN DOMETA“<br />

ВредЗи<br />

ПОслУхАЦ<br />

Концом прешлого року<br />

случел ше прави БУМ на<br />

сербскей реп сцени. Млади<br />

репер Милан Сисоєвич,<br />

познатши як Кенди (скорей<br />

Cantwait), видал свой<br />

перши студийски албум<br />

под назву “Van dometa”<br />

за видавательну хижу<br />

“Bassivity digital”.<br />

Кенди ше 2006. року почал<br />

занїмац зоз реп музику. З часом<br />

розвил свой препознатлїви стил<br />

полни харизми и духовитих<br />

линийох. У його стилу перше сом<br />

обачел рижнородни flow. Зна<br />

преходзиц з єдного на други<br />

у цеку єдней писнї. Зоз писню<br />

“Jam” пoчина його сотруднїцтво<br />

зоз нашу найпознатшу хип хоп<br />

видавательну хижу “Bassivity<br />

digital”. Мож повесц же му<br />

тота писня отворела дзвери ґу<br />

вельким бавячом, хтори маю<br />

вельо вецей роки стажу у тим<br />

жанру.<br />

Потераз видал штири проєкти,<br />

и то два mixtape-и зоз 3man-ом<br />

под назву “Sex & Nasilje”, соло<br />

ЕP “Lak na obaraču”, и албум<br />

“Van dometa”. “Van dometa”<br />

му озбильнєйше виданє од<br />

прешлих, алє то нє значи же<br />

нєт гумору и зезаня. На албуму<br />

госцуюци вокали Eeva, Sky<br />

Wikluh, Reksona, Plema, Marčelo,<br />

Who See, Timbe, Majki P и Bogosav<br />

X, док за музику були задлужени<br />

Luxonee, Stoka Beatz, Coby, Mystee,<br />

Lucid, Kruks, 3man, Timbe, Marvel<br />

и S-kicka. Хто кус попровадзел<br />

балканску сцену, може видзиц<br />

же ше озбильна екипа зишла на<br />

тим виданю. Микс и мастеринґ<br />

робел, тераз уж искусни, Jan Zoo.<br />

Албум нє цалком тематски. Од<br />

15 писньох, шейсц тематски<br />

и повязани су зоз тему “Van<br />

dometa”. “Van dometa” представя<br />

сцеканє, лєбо путованє. Сцека<br />

од людзох, допитосци, лєбо и<br />

од самого себе. Путує по швеце,<br />

еґзотичних и луксузних местох,<br />

а писню “Posejdon” би могло<br />

толмачиц як путованє на гевтот<br />

швет. Най вас нє збунїм, албум<br />

нє чарна хронїка, як цо зме<br />

звикли у реп музики. На початку<br />

сом написал же бул БУМ, бо<br />

розбил чарно-шиву монотонию<br />

реп музики, зоз веселима<br />

ритмами, вишпиванима<br />

рефренами и духовитима<br />

текстами.<br />

Потераз обявени два споти,<br />

хтори препоручуєм одпатриц,<br />

и то за писнї “Ne diraj to” i<br />

“Alhemičar”. Наявени ище два<br />

у цеку рока. Даєдни писнї сце<br />

могли видзиц на локалним<br />

MTV-ю, як и на MTV топ-лїстини<br />

“Domaćica”.<br />

Пред тим як вишол албум,<br />

наявене же будзе безплатни,<br />

алє тоти цо сцу випочитовац<br />

авторох годни купиц физичне<br />

виданє. Медзитим, физичне<br />

виданє нє обявене. Албум<br />

можеце преслухац на Deezer-у,<br />

ютюбу, лєбо зняц зоз сайту:<br />

http://bassivitydigital.com/blog/<br />

kendi-van-dometa/.<br />

Тот албум ма шветлу будучносц.<br />

То нє сезонске виданє. Ище<br />

длуго ше будзе обрацац у наших<br />

плеєрох. Зоз тим, Кенди пошол<br />

“van dometa” другим репером.<br />

16 • МАК 7-8/2015


Далибор<br />

Болдиш<br />

бависко<br />

рока<br />

Конєчно и хаснователє<br />

персоналних рахункарох<br />

дочекали хвильку же би и<br />

сами випробовали шветове<br />

“чудо од бависка” GTA V<br />

(Grand Theft Auto V) и же би<br />

годзини препровадзени у<br />

препатраню Ютюб каналох<br />

“загриженей америцкей<br />

бавяцкей колониї на<br />

конзолох” конєчно<br />

заменєли зоз пребераньом<br />

криминалней инициятиви у<br />

прекрасним варошу котрого<br />

волаю “Лос Сантос”.<br />

Руса би нїґда нє лапели як<br />

краднє по улїчки. Вон би<br />

дискретно вошол до хижи<br />

зоз торбу, кияком и з двома<br />

пайташами, препатраюци кажди<br />

куцик, терасу, фрижидери,<br />

тоалети, глєдаюци даяки забути<br />

децилитер водки. Цо, поведзме,<br />

нє так при америцких толвайох.<br />

Зоз прешвечлїву озбильносцу<br />

на твари, хтору мож поровнац<br />

зоз прешвечлївосцу китайских<br />

продуковательох Ададас и Найка<br />

продуктох, америцки толвай<br />

вам да позауха, вицагнє вас<br />

зоз авта, потим вас витреше<br />

зоз ґачох и на концу охаби же<br />

бисце збунєти лєжали на штред<br />

улїчки з празнима кишенками<br />

и без авта. Ґенерално, бависко<br />

GTA V нам оможлївело же бизме<br />

дожили америцки живот зоз<br />

шицких аспектох живота, та и<br />

зоз того. Як зме уж и звикли,<br />

продукователь бависка GTA<br />

“Rockstar Games” нас вше<br />

приємно нєсподзива зоз своїм<br />

знаньом и схопносцу кед у<br />

питаню оживйованє виртуалного<br />

живота хтори диха зоз полнима<br />

плюцами.<br />

Мнє найвекше нєсподзиванє<br />

була велькосц вароша, односно<br />

самей мапи. Спомнул сом уж<br />

же ше варош у самим бависку<br />

вола Лос Сантос, а робени є<br />

по углядзе на америцки варош<br />

Лос Андєлес. Цала мапа ше<br />

пресцера на 100 квадратни<br />

милї, односно 25 900 гектари,<br />

цо барз возбудзуюце, прето<br />

же цалу мапу нє мож так<br />

лєгко прейсц, та аж анї зоз<br />

МИҐ авионом, украднутим зоз<br />

воєного аеродрому. Погляд з<br />

висоти на город, поготов вноци,<br />

обчаровює. Мисиї крашнє<br />

розпоредзени и кажда з нїх ма<br />

супер задуману приповедку. У<br />

бависку єст даскельо розлични<br />

карактерни подоби зоз хторима<br />

можеце бавиц и хтори маю<br />

заєднїцки, або одвоєни мисиї.<br />

Руку на шерцо, векшина<br />

мисийох указує на криминал,<br />

проституцию, вимсценє и бес,<br />

алє думам же то нїяк иншак анї<br />

нє мож розумиц, лєм як нашу<br />

каждодньовосц приказану у<br />

виртуалним швеце. Алє, єст и<br />

красни ствари – маце можлївосц<br />

пойсц до карчми зоз пайташами<br />

на добре опиванє, можеце пойсц<br />

до лунапарку, на лови на єленї,<br />

ходзиц на йоґу, скакац з авиона<br />

зоз падобраном... Єдноставно,<br />

бетяре зоз “Rockstar”-у ше<br />

наисце намагали ожиц милиярди<br />

дробнїци зоз хторих ше состої<br />

єден обични варош.<br />

Кед бизме заджмурели на<br />

вельке число “баґох” у бависку<br />

(яґод цо то звук дзе у даєдних<br />

хвилькох маце упечаток як кед<br />

би звуки були знїмани у дньовей<br />

хижи, а предати за два долари),<br />

на нагли виходи зоз бависка<br />

без обгрунтованя и громаду<br />

нєприкладного справованя и<br />

оштрого язика, вец GTA V наисце<br />

прекрасне бависко. Нєможлїве<br />

у єдним тексту облапиц шицки<br />

можлївосци того бависка, алє<br />

кед сце ше нєшка, поведзме, ище<br />

нї зоз ким нє побили, шеднїце за<br />

компютер, та уживайце у шицких<br />

чародїйносцох бависка рока!<br />

МАК 7-8/2015 • 17


Зоз МАК-овей новинарскей роботнї<br />

Марина Роман и Александра Русковски<br />

Интервю зоз хореоґрафку Ґабриєлу Саянкович<br />

ПРОБА ДОБРА КЕД ОБЛАКИ ЗАМОЛГАВЕНИ<br />

Руснаци свою традицию чуваю на рижни<br />

способи. Єден з нїх то и през фолклор –<br />

файту танцу хтора заступена у рижних<br />

културох и народох. Фолклорни секциї<br />

робя у велїх наших КУД-ох у местох дзе<br />

жию Руснаци, и велї людзе ше намагаю<br />

очувац тоту нашу културу. Єдна з нїх<br />

и Ґабриєла Саянкович, хореоґрафка<br />

у Доме култури у Руским Керестуре,<br />

хтора и сама почала танцовац у другей<br />

класи основней школи, а и тераз танцує з<br />

ветеранами.<br />

Як треба младих заинтересовац за<br />

фолклор?<br />

Ґабриєла Саянкович: Дац им вецей нагоди<br />

за друженє зоз танцошами, упознац их зоз<br />

тим же кельо танєц и фолклор можу буц<br />

опущуюци и интересантни, а исто так и<br />

поучни.<br />

Яки треба мац квалитети за фолклор?<br />

ҐС: Ритем, ритем и ритем. Исто так и слух<br />

и добру дзеку, алє насампредз – любов ґу<br />

музики.<br />

Задовольна ши зоз своїма танцошами?<br />

ҐС: Вшелїяк! З їх трудом и порядносцу на<br />

пробох, а понеже я и сама любим научиц<br />

дацо нове, та ме окреме одушеви їх жажда<br />

за ученьом и здобуваньом нових знаньох и<br />

схопносцох.<br />

Кеди наступи и проби успишни?<br />

ҐС: Танцоше би през франту поведли же<br />

успишна проба теди, кед ше облаки у сали<br />

замолгавею. Обдумуєм пробу котра будзе<br />

мац часц кед ше увежбує научене, кед ше учи<br />

цошка нове и часц котра будзе унапрямена<br />

за здобуванє добрей кондициї, правилного<br />

триманя, здобуваня єдного заєднїцтва<br />

танцошох. Резултат успишних пробох то<br />

успишни наступ.<br />

Даєдни гваря же танєц менєй вредзи як<br />

спорт. Цо ти думаш о тим?<br />

ҐС: Дома мам трох хлопох хтори ше занїмаю<br />

зоз спортом, и котри сами гварели же добра<br />

проба исте, цо и добри тренинґ. И танєц и<br />

спорт вимагаю добру физичну кондицию. А<br />

тим цо скептични, поручела бим най приду<br />

на нашу пробу, одтанцую з нами даскельо<br />

годзини и вец най судза. Добре кед ше млади<br />

опредзеля за гоч яку файту рекреациї, чи то<br />

танєц, чи спорт, завиши од прихильносцох<br />

каждей особи поєдинєчно.<br />

Хтори ци найкрасши памятки за тоти<br />

роки кельо танцуєш?<br />

ҐС: Нє можем окреме видвоїц даяке збуванє,<br />

бо и у дзецинских ґрупох, и у виводзацкей, и<br />

тераз у ветеранох за мнє окремни хвильки,<br />

препровадзени лєм у веселей атмосфери.<br />

Як би танцоше поведли, шицки турнеї<br />

приповедка за себе и цошка цо ше нїґда нє<br />

забува.<br />

У цалей своєй кариєри, зоз чим ше<br />

найбаржей цешиш?<br />

ҐС: У шицких наступох ґрупох зоз хторима<br />

сом мала нагоду робиц и робим уж треци<br />

рок. У каждим наступу ше барз цешим,<br />

преживюєм з нїма и трему и радосц кед<br />

успишни наступ, ище баржей як кед я сама<br />

наступам. То наисце нє можем анї описац.<br />

Наздавам ше же будзем мац ище вельо<br />

нагоди дзелїц зоз танцошами тоти чувства.<br />

Яки маш плани за далєй?<br />

ҐС: За мнє, буц хореоґраф то заш лєм цошка<br />

нове, и уживам учиц вєдно з танцошами. А<br />

цо ше дотика планох за далєй, любела бим<br />

мац нагоду вецей виглєдац о фолклору при<br />

Руснацох у шицких других обласцох у котрих<br />

зме жили, и тераз жиєме, и вец то потим<br />

пренєсц новим танцошом.<br />

18 • МАК 7-8/2015


ТЕОДОРА ИВКОВ И ЕМИЛИЯ ЧИЗМАР<br />

БЛОҐ У МАК-У (STUDENTSKIKUVAR.BLOGSPOT.COM)<br />

Пелин нє алкогол, пелин лїк<br />

Єдна товаришка ми гварела же у пелинковцу єст тельо рошлїни<br />

же ци вон 100% муши вилїчиц даяку хибу. И мнє то абсолутно<br />

мало смисла, понеже сом вше обачовала якушик нєзопераюцу<br />

подобносц з дзецинским сирупом процив кашлю. Шицки ше<br />

здогадуєце... гевтот целови, дакус “ґадни”, алє после ци будзе<br />

лєпше. З часом тото свойство прешло на шицку “жестину”.<br />

Дацо сладке<br />

Кед ци спаднє до води план же ше одаш за леґиня хтори зна<br />

вариц пудинґ, та нїґда нє будзеш мушиц звладац тот рецепт,<br />

єдноставно будзеш мушиц, як кажда еманципована дзивка<br />

нашей ґенерациї, вжац тот мещок до рукох, пречитац упутство и<br />

увариц го сама.<br />

Состойки:<br />

• Мещок пудинґу<br />

• Пол литри млєка<br />

• 4 ложички цукру<br />

Поступок:<br />

• Помишац пращок з мещка, цукер и дакус млєка у окремней<br />

судзини<br />

• Вариц остаток млєка, додац мишанїну спомнуту горе, и<br />

мишац док нє згушнє<br />

• Сервирац, лєбо єсц зоз шерпенї. Значи – єсц зоз шерпенї<br />

Мож го пиц у трох вариянтох:<br />

• Пелин – за тих, мож повесц *алал вера*<br />

• Пелин, коло того вода – за нас хтори *знаме пиц* (то<br />

комплимент, толкованє за тих хторим потераз гуторели лєм же су<br />

красни и мудри)<br />

• Пелин, коло того кола – за смаркошох, хторим тот єден<br />

пелин, евентуално ещи єден, буду шицко цо попию, та им останє и<br />

на колу. Гоч цо... алє, єст и таких.<br />

Пошлїдки пелину рижнородни. Даєдним нє будзе нїч, даєдни ше<br />

однєю, руша дому на таксию, а вец заш лєм на пол драги риша<br />

же би волєли одрачковац по дом на шицких штирох, а даєдни на<br />

свадзби коло танцую так секси, як по теди нїхто нїґда нє танцовал<br />

коло...<br />

Каждому з нас познате бависко<br />

Наздраве!<br />

*Добре рано*<br />

Смачного!<br />

МАК 7-8/2015 • 19


ИВАНА КИШ, ШКОЛЯРКА МЕДИЦИНСКЕЙ ШКОЛИ<br />

ЕУТАНАЗИЯ<br />

ЗА ЄДНИХ ГУМАНОСЦ,<br />

ЗА ДРУГИХ ГРИХ<br />

МИ НЄ ЖИЄМЕ У ЧАРНО-БИЛИМ<br />

ШВЕЦЕ. НАШ ШВЕТ ПРЕПОЛНИ З<br />

РОЗЛИЧНИМА ФАРБАМИ ХТОРИ<br />

НЄОДРЕДЗЕНИ, ТУ ПРЕПОЛНИ<br />

СПЕКТЕР У НУКАШНЬОСЦИ ГЕВТОГО<br />

ПОЗНАТОГО. ЄСТ ПРЕВЕЛЬО ТОГО ЗА<br />

ОДЛУЧОВАНЄ, А ЖЕ БИ ИСТЕ ТОТО<br />

ОДЛУЧЕНЕ БУЛО ПРЕДВИДЗЕНЕ ЗОЗ<br />

ЗАКОНОМ, ДРУЖТВЕНИМ МОРАЛОМ,<br />

БОН-ТОНОМ, ЕТИКУ... КАЖДИ ЖИВОТ<br />

ИНДИВИДУАЛНИ И ОКРЕМНИ,<br />

АЛЄ ТАКА И КАЖДА ШМЕРЦ. МИ,<br />

ЛЮДЗЕ, МОЖЕМЕ БУЦ И ГУМАНИСТИ.<br />

ТО МЕСТО НАС НЄ МОЖЕ БУЦ АНЇ<br />

ЄДНА ИНСТИТУЦИЯ. ШМЕРЦ ЧАСЦ<br />

ЖИВОТА И ЯК ТАКУ ТРЕБА ЖЕ БИЗМЕ<br />

Ю ПРИЛАПЕЛИ. И МИ ЄДНОГО ДНЯ<br />

УМРЕМЕ. И Я. А ТО ЖАДАМ ПОРОБИЦ<br />

ДОСТОЇНСТВЕНО, СВИДОМО И З<br />

ОШМИХОМ!<br />

НО, ВШЕ ПОСТОЇ ГЕВТО “ЦО КЕД НЄ ТАК?!”<br />

ЦО ШЕ СЛУЧУЄ КЕД НАШО ЗАДУМКИ<br />

ПАДАЮ ДО ВОДИ, КЕД НЄ У НАШЕЙ<br />

МОЦИ ЖЕ БИ ШИЦКО ИШЛО ЯК ЗМЕ<br />

ЗАДУМАЛИ... ЄСТ ДВА МОЖЛЇВОСЦИ:<br />

ЦАЛКОМ ШЕ ПРЕПУЩИЦ ЦУДЗЕЙ И<br />

НЄПОЗНАТЕЙ ДРАГИ, АБО ВИБРАЦ ГЕВТУ,<br />

ХТОРА БЛЇЗША ГЕВТЕЙ ПРИМАРНЕЙ.<br />

ЕУТАНАЗИЯ, АБО ЗАБОЙСТВО ЗОЗ<br />

МИЛОСЦИ, ПО МОЇМ ДУМАНЮ ПРАВЕ<br />

ТОТО – ВИРАЗ МИЛОСЦИ. ОСОБИ КОТРА<br />

ПИТА ЖЕ БИ ШЕ ЄЙ ОЛЄГЧАЛО ТРАПЕЗИ,<br />

ТО ТРЕБА И ВИТВОРИЦ. ИНКВИЗИЦИЙНИ<br />

МЕТОДИ НЄСТАЛИ ЗОЗ ШТРЕДНЇМ ВИКОМ,<br />

А НАГАНЯНЄ ОСОБИ КОТРА ВЕЦЕЙ НЄ МА<br />

НЇЯКУ КОНТРОЛУ НАД ВЛАСНИМ ЦЕЛОМ<br />

ЖЕ БИ ЖИЛА, А КОТРА СВИДОМА И<br />

ЗАРОБЕНА У НЇМ, ПРАВЕ ТО – ТРАПЕНЄ.<br />

ОСОБИ КОТРИ ЦАЛКОМ ОДНЯТИ, МОЖУ<br />

ЖИЦ РОКАМИ, ДЕЦЕНИЯМИ, АЛЄ ЦАЛИ<br />

ТОТ ПЕРИОД ВОНИ ШЕ ТРАПЯ, ЧИ ШЕ ВАМ<br />

ТО ПАЧИ, АБО НЄ. ЯКА ПОЕНТА ЖИВОТА<br />

КЕД ШИ НЄ ГОДЗЕН СТАНУЦ ЗОЗ ПОСЦЕЛЇ,<br />

КЕД ШЕ НЄ МОЖЕШ САМ ПРЕШЕЙТАЦ,<br />

КЕД ШЕ НЄ МОЖЕШ ЩИРО НАШМЕЯЦ,<br />

ТАНЦОВАЦ, ВОДЗИЦ ЛЮБОВ, АБО ГОЛЄМ<br />

НАЙЄДНОСТАВНЄЙШЕ УДИХНУЦ ВОЗДУХ,<br />

ЗАТРИМАЦ ГО ГЛЇБОКО У СВОЇХ ПЛЮЦОХ И<br />

ВИДИХНУЦ? ЯКА ПОЕНТА ЖИВОТА КЕД, У<br />

СТВАРИ, НЄ ЖИЄШ?<br />

НЄ ОБВИНЮЄМ ОСОБИ КОТРИ ОТРИМУЮ<br />

СВОЇХ НАЙМИЛШИХ У ЖИВОЦЕ, ВОНИ<br />

ШЕ БОЯ ОД ТРАЦЕНЯ ТЕЙ ОСОБИ, АБО<br />

ЄДНОСТАВНО ПОБЕДЗИ ГЕВТОТ ДОБРЕ<br />

ПОЗНАТИ НАПРЯМ – ВИРА. ПРАВЕ ТОТА<br />

ВИРА ТО И ЗАБОЙСТВО САМЕЙ МИЛОСЦИ,<br />

БО И ГЕВТА НАЙМЕНША ВИРА, ВИРА ЖЕ<br />

ТОТА ИСТА ОСОБА ЄДНОГО ДНЯ СТАНЄ<br />

З ПОСЦЕЛЇ И БУДЗЕ ГЕВТА ИСТА ОСОБА<br />

ЯК ПРЕД ТИМ, ДОСТАТОЧНА ПРИЧИНА<br />

ЖЕ БИ ЕУТАНАЗИЯ БУЛА ОДРУЦЕНА ЯК<br />

ПРЕДКЛАД ВИХОДУ.<br />

ПРОЦЕС ЛЕҐАЛИЗАЦИЇ ЕУТАНАЗИЇ<br />

ЗАПОЧАЛ У ГОЛАНДИЇ, КЕД ҐЕРТУДА<br />

ПОСТМА УШМЕРЦЕЛА СВОЮ ВЛАСНУ<br />

МАЦЕР З ВИЯВУ: “НЄ МОГЛА СОМ ВЕЦЕЙ<br />

ПАТРИЦ НА МОЮ МИЛЄНКУ ЯК ШЕ<br />

ПРЕТВАРЯ ДО ЧЛОВЕЧЕЙ ШКАРУПИНИ.”<br />

ДВА РОКИ ПОЗНЄЙШЕ, ТОТА “РОБОТНЯ”<br />

ЛЕҐАЛИЗОВАНА У СПОМНУТЕЙ ЖЕМИ. У<br />

СЕРБИЇ ЕУТАНАЗИЯ НЄ ДОШЛЄБОДЗЕНА И<br />

ТРИМА ШЕ ЯК ЗАБОЙСТВО.<br />

НЄ ДОПУЩИЦ ДАКОМУ ЖЕ БИ УМАР, КЕД<br />

ЖЕ ВОН ТО, НОРМАЛНО, ЖАДА, А КЕД<br />

ТОТ ЖИВОТ ПРИ ТИМ СТРАЦЕЛ КАЖДИ<br />

СУБЄКТИВНИ СМИСЕЛ И ОБЄКТИВНУ<br />

ВРЕДНОСЦ, ЖИВОТ ХТОРОМУ ОДНЯТИ<br />

КАЖДИ КВАЛИТЕТ, ЗА МНЄ ТО УЖ<br />

НАСИЛСТВО...<br />

МОРАЛНО НЄ МОЖЕМЕ ОПРАВДАЦ<br />

НАСИЛНЕ ЗАБОЙСТВО ЛЮДЗОХ ПРОЦИВ<br />

ЇХ ЖАДАНЯ. ТИЖ ТАК, НЄ МОЖЕМЕ<br />

МОРАЛНО ОПРАВДАЦ АНЇ ЗАБОЙСТВО<br />

ЛЮДЗОХ ПРОЦИВ ЇХ ЖАДАНЯ И КЕД<br />

БИ ТО ЗА НЇХ ЗНАЧЕЛО ДАЦО ДОБРЕ.<br />

З ТАКИМ ПОСТУПКОМ ШЕ ПОТУПЮЄ<br />

ЧЛОВЕКОВО ПРАВА, ЦО ПРОЦИВНЕ<br />

ПРАВДИ. МЕДЗИТИМ, ШИЦКИ ДРУГИ<br />

ФАЙТИ ЕУТАНАЗИЇ ДАКЕДИ СОГЛАСНИ<br />

ЗОЗ ПРАВДУ И МИЛОСЕРДИЙОМ. НО, НЄ<br />

ШМЕМЕ ЗАБУЦ УСЛОВИЄ КОТРЕ НОШИ<br />

САМА ДЕФИНИЦИЯ ЕУТАНАЗИЇ, А ТО ЖЕ<br />

ВОНА ПОСТУПОК ЗОЗ ХТОРИМ ШЕ ПОМАГА<br />

ГЕВТОМУ ЦО УМЕРА.<br />

20 • МАК 7-8/2015


ЦЕЦИЛИЯ НАДЬ<br />

ЛЄТО, СЛУНКО И ЙОГО ДЇЙСТВО<br />

ЖРИДЛО ЕНЕРҐИЇ, АЛЄ И<br />

СПРИЧИНЬОВАЧ ХОРОТОХ<br />

ОСТАТНЇ РОКИ ШЕ ВШЕ ВЕЦЕЙ ДАВА ЗНАЧНОСЦ ЧКОДЛЇВИМ ЕФЕКТОМ СЛУНКА, ПРЕТО ЖЕ ПРЕВЕРШЕНА<br />

ВИЛОЖЕНОСЦ СКОРИ ОХАБЯ ОЗБИЛЬНИ ДЛУГОРОЧНИ ПОШЛЇДКИ. ЯК ГВАРЯ ФАХОВЦИ, ЧАСЦ СЛУНКОВОГО<br />

ЗАРЙОВАНЯ ХТОРЕ ШЕ НАВОЛУЄ УЛТРАЛИЛОВЕ (УЛТРАВИОЛЕТНЕ, ЛЄБО УВ) ЗАРЙОВАНЄ ЧКОДЗИ ШИЦКИМ<br />

ОСОБОМ, А ОКРЕМЕ ДЗЕЦОМ И МЛАДЕЖИ. ПРИ МЛАДИХ НЄШКА БАРЗ ПОПУЛАРНЕ И ХОДЗЕНЄ ДО<br />

СОЛАРИЮМУ, А ДАЄДНИ ЗНАЮ АЖ И ПРЕВЕРШИЦ И ПОСТАЦ ЗАВИСНИ ОД ХОДЗЕНЯ ДО ТИХ САЛОНОХ.<br />

– Беби и дзеци до трох рокох нїяк нє<br />

треба викладац директному слунковому<br />

зарйованю, старши дзеци и одроснути<br />

треба же би керовали директни<br />

контакт од 10 до 16 годзин, кед слунко<br />

наймоцнєйше. На одкрити часци скори<br />

треба масциц крему зоз високим<br />

защитним фактором СПФ 50+. Масценє<br />

креми треба повторйовац после купаня,<br />

гоч слово и о водоодпорних кремох, а тиж<br />

нє треба забуц защициц и уста, уха, нос<br />

и верхню часц талпи – гвари дохторка<br />

Татяна Рош, зоз Клинїки за скорово и<br />

венерични хороти Клинїчкого центру<br />

Войводини и додава же слунко може буц<br />

и хасновите, бо дїйствує на розположенє,<br />

а УВ зарї оможлївую синтезу витамину Д<br />

у скори.<br />

Ивана Ловас гвари же вше водзи рахунку<br />

о своєй скори кед ше слункує и же нє<br />

ходзи до солариюму, бо є свидома його<br />

пошлїдкох.<br />

– Хаснуєм креми зоз високим защитним<br />

фактором. Нє спекла сом ше давно прето<br />

же ше нє слункуєм по наймоцнєйшим<br />

слунку. Нє ходзим до солариюму, а<br />

и другим так совитуєм. Почарнїц по<br />

найгоршу цену, вшелїяк же вообще нє<br />

хасновите – наглашує Ивана.<br />

Ивица Няради заш лєм гвари же вон нє<br />

хаснує креми як превентиву.<br />

– Кед моцне слунко, меркуєм же бим<br />

ше нє спекол, а уж кед придзе до того,<br />

похаснуєм масц процив опеклїнох же<br />

би ше скора лєпше и швидше обновела.<br />

Думам же моцне слунко нє добре за скору,<br />

бо вона церпи кед ше спече – гвари вон.<br />

Нєшкайши тренд, а и найшвидши способ<br />

доставаня почарнєтого тену то одход<br />

до солариюму. Як першу причину прецо<br />

солариюми чкодлїви, дохторка Рош<br />

видвоєла УВ зарї од хторих ше скора<br />

бранї так же почарнї и загрубнє, односно<br />

чарнєнє то защитни механїзем скори.<br />

– Тиж так, солариюми у нашей жеми<br />

доступни шицким, без огляду на старосц и<br />

прихильносц ґу охорйованю скори. Заняти<br />

у салонох нє маю здравствене едукованє,<br />

та анї нє муша водзиц рахунку о тих<br />

ризикох. Нє постої законска реґулатива<br />

з хтору би ше контроловало исправносц<br />

апаратох, прето же ше часто увожи<br />

половни солариюми, и вони ище баржей<br />

грожа скори и орґанизму – визначує<br />

Рошова.<br />

Но, гоч то и так, и гоч велї свидоми же<br />

солариюми можу буц барз опасни и же<br />

чкодза скори, заш лєм, ходза до нїх.<br />

– До солариюму ходзим даскельо раз<br />

пред лєтом, прето же мам бляди тен, та<br />

ше вец на моцним слунку спечем. Пред<br />

солариюмом нє кладзем нїяку крему,<br />

алє идзем без шминки. Млєко за цело<br />

хаснуєм кед ше отуширам, кед прейдзе<br />

найменєй два годзини после слункованя<br />

– обяшнює Милица Миланков.<br />

МАК 7-8/2015 • 21


ГЕВИ ВОК<br />

“ДАЙ И ТИ СВОЮ РУКУ” И “PACT ON”<br />

МЛАДИ<br />

КОЦУРСКЕ ЗДРУЖЕНЄ<br />

МЛАДИХ (КУМ) ОД 24. ПО<br />

26. ЮЛИЙ ОРҐАНИЗОВАЛО<br />

УЖ ТРАДИЦИЙНУ АКЦИЮ<br />

“ДАЙ И ТИ СВОЮ РУКУ”, НА<br />

ХТОРЕЙ УЧАСТВОВАЛИ КОЛО<br />

120 МЛАДИ З ЦАЛЕЙ СЕРБИЇ.<br />

АКЦИЯШЕ УШОРЙОВАЛИ ЯВНИ<br />

ПОВЕРХНОСЦИ У КОЦУРЕ,<br />

САДЗЕЛИ ДРЕВКА, А ЄДНА<br />

ЧАСЦ ПОМАГАЛА ПО ОБИСЦОХ<br />

СТАРИМ И НЄМОЦНИМ. НА<br />

ОТВЕРАНЮ АКЦИЇ ПРЕМИЄРНО<br />

ВИВЕДЗЕНА И ПРЕДСТАВА<br />

ДРАМСКЕЙ СЕКЦИЇ КУМ<br />

“ПРЕОСТАЛЕ ПУСТОЛОВИНЕ”,<br />

ПО ТЕКСТУ И У РЕЖИЇ ИҐОРА<br />

ПУШКАША, А ОРҐАНИЗОВАНИ<br />

И РОК-КОНЦЕРТ НА ХТОРИМ<br />

УЧАСТВОВАЛИ ДОМАШНЇ<br />

СОСТАВ ДЕМИҐОД, DIRECT<br />

DRIVE ЗОЗ ЗРЕНЯНИНУ И<br />

ГЕВИ ВОК З КУЛИ. З ТИМ<br />

КОНЦЕРТОМ ОТВОРЕНА И ПРЕД<br />

САМУ АКЦИЮ РЕНОВИРАНА<br />

БИНА. ПРОЄКТ АДАПТАЦИЇ<br />

КООРДИНОВАЛ ВЕРБАСКИ<br />

ЕДУКАТИВНИ ЦЕНТЕР, А<br />

СОТРУДНЇК У КООРДИНАЦИЇ<br />

БУЛ И ПРЕДСИДАТЕЛЬ КУМ<br />

СТЕВАН САМОЧЕТА. АКЦИЯШЕ<br />

22 • МАК 7-8/2015


NEVER<strong>MIND</strong><br />

MАРИНА И САШКА<br />

И ЛЄТО<br />

МАЛИ И РИЖНИ РОБОТНЇ,<br />

ТА ШЛЄБОДНИ СПОРТСКИ,<br />

КУЛТУРНИ, ЕДУКАТИВНИ И<br />

ЗАБАВНИ АКТИВНОСЦИ.<br />

AQSTARS<br />

И МЛАДЕЖСКА ОРҐАНИЗАЦИЯ<br />

“ПАКТ РУТЕНОРУМ” 24. ЮЛИЯ НА<br />

БАЗЕНУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ<br />

ОРҐАНИЗОВАЛА ЛЄТНЮ ЖУРКУ<br />

НА ОТВОРЕНИМ “PACT ON”. НА<br />

ЖУРКИ ШЕ ПРЕДСТАВЕЛИ ДВА<br />

НОВООСНОВАНИ КЕРЕСТУРСКИ<br />

ҐРУПИ – AQSTARS И NEVER<strong>MIND</strong>,<br />

ХТОРУ ТВОРЯ МЛАДИ<br />

МУЗИЧАРЕ, А НАСТУПАЛИ<br />

И МЛАДИ МУЗИЧАРКИ<br />

АЛЕКСАНДРА РУСКОВСКИ И<br />

МАРИНА РОМАН. ПОСЛЕ НЇХ,<br />

НАЩИВИТЕЛЬОХ, КОТРИХ<br />

НА ЖУРКИ БУЛО КОЛО 500 З<br />

РИЖНИХ МЕСТОХ, ЗАБАВЯЛИ<br />

УЖ АФИРМОВАНИ ДИ-<br />

ДЖЕЙОВЕ БОЗНЕ И РОКСТЕР<br />

З DROP SENSEI. МЛАДИХ<br />

ПРЕЗ ЛЄТО ЧЕКАЮ ИЩЕ ДВА<br />

ЗБУВАНЯ – ВОЛОНТЕРСКИ<br />

КАМП У КЕРЕСТУРЕ, ХТОРИ<br />

БУДЗЕ ОД 17. ПО 30. АВҐУСТ, А<br />

6. АВҐУСТА И “ГАВАЇ ПАРТИ” У<br />

ДЮРДЬОВЕ.<br />

ФОТО: ТАНИТА ХОДАК И ЙОВАН ЖИВКОВИЧ<br />

БОЗНЕ И РОКСТЕР<br />

МАК 7-8/2015 • 23


ОЛЯ РАҐАЇ<br />

ДЗЕКУЄМ<br />

После ошмиху широкого,<br />

и того рана,<br />

нїґда потераз видзеного<br />

ставам и дзекуєм.<br />

На твари ми видно<br />

єдну стару правду.<br />

Красни дзень ми шлїдзи,<br />

то одлука тварда!<br />

Гей, урядово ставам<br />

оглядам ше, глїбоко дихам,<br />

найкрасши думки себе давам,<br />

и того рана складни дзень порихтам.<br />

За здравє, мир и гармонию<br />

щиро ци дзекуєм.<br />

За шицки думки цо щесце вишию,<br />

и того дня животу ше радуєм.<br />

Верим же шицко цо посилаш<br />

за мнє добре и праве так треба.<br />

Од позитивней енерґиї ти нє одуставаш.<br />

Дзекуєм за шицко цо ми даваш.<br />

Кед и тот дзень прейдзе,<br />

Будзем щешлїва, бо лєм так жадам<br />

и кед уж сон на очи придзе<br />

повем животу дзекуєм!<br />

НИКОЛИНА БАБИЧ<br />

ПОДЛИ ТРАПЕЗ<br />

Спадла сом з карсцеля вчера вечар.<br />

Припознавам, нє случело ше першираз.<br />

Болї на шицки боки,<br />

а боль нє мож обкеровац.<br />

Нєпреривно чуєм гласи споза хрибта як ми шептаю:<br />

“Нє гомбай ше, бо спаднєш.<br />

Одлуч же хтори карсцель вибереш.”<br />

Твардоглава сом,<br />

шедзим и розпатрам.<br />

На старим карсцелю ше гомбам,<br />

а нови ми улїва довириє.<br />

Кед ше одлучим премесциц на нови ножки,<br />

можебуц вони маю подли шрубик,<br />

лєбо ище горше,<br />

можебуц вообще анї нє маю шрубик.<br />

Розпатрам, штудирам и вше сом збунєтша.<br />

Одлучно ставам и злучуєм карсцелї.<br />

Сиґурнєйша сом на двох як на єдним.<br />

Ознова чуєм гласи споза хрибта:<br />

“Нє шедз на двох карсцельох, бо спаднєш.”<br />

Керуєм их, я знам найлєпше.<br />

Намесцаюци ше, вишмикла сом ше<br />

и стропощала на жем.<br />

Чом ми то требало?<br />

Од ютра шедзим лєм на лавочки,<br />

вони и так прибити до жеми.<br />

НАТАША ШОВШ<br />

НЄПОЗНАТИ ШВЕТ<br />

Ходзим по нєпознатих улїцох,<br />

Коло нєпознатих людзох,<br />

Ниа, ту сом, далєко<br />

У нєпознатих крайох.<br />

Коло мнє преходза якишик людзе,<br />

Нєпознати людзе<br />

А кажде з нїх ма по єдну маску на своєй твари,<br />

А на нїх розлични фарби.<br />

Тоти фарби даваю єдну красоту швета,<br />

Нє приказую чежкосц,<br />

Скриваю стварносц,<br />

Даваю сам добри бок живота.<br />

Алє под кажду чловекову маску<br />

Скриваю ше бриґи,<br />

Думки<br />

Хтори нас цагаю до родного краю.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!