You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
МУЛТИМЕДИЯЛНИ КУЛТУРНО-ПОЛИТИЧНИ ЧАСОПИС ЗА МЛАДИХ<br />
ЧИСЛО 7-8 / ЮЛИЙ – АВҐУСТ 2015. / ЦЕНА: 100 ДИНАРИ<br />
MAKCD19:<br />
PIŠTA & REEPGUN<br />
<strong>OPEN</strong> <strong>MIND</strong><br />
МАК 7-8/2015 • 1
Змист<br />
03 С.Ґркович: Рецензия<br />
04 Б.Ройко: Историят хип хопу<br />
05 Я.Винаї: Коментар<br />
06 А.Живкович: EXIT 2015<br />
08 С.Надь: Интервю Пишта и Reepgun<br />
10 Збуло ше: Юлий-авґуст<br />
11 А.Римар: Так и нїяк иншак<br />
12 С.Надь: Приказ филма “I Am Legend”<br />
13 М.Надь, Ґ.Хома: Облюбени филм и ґлумец<br />
14 A.Лендєр: Интервю П.Медєши<br />
16 З.Емейди: Албум “Van dometa”<br />
17 Д.Болдиш: Grand Theft Auto V<br />
18 М.Роман, А.Русковски: Интервю Ґ.Саянкович<br />
19 Т.Ивков, Е.Чизмар: Студентски кухар<br />
20 И.Киш: Еутаназия<br />
21 Ц.Надь: Лєто, слунко и його дїйство<br />
22 Млади и лєто<br />
Перши шлїди реп музики<br />
по руски<br />
Хип хоп музика по руски до пред даскельома<br />
роками нє була присутна медзи нашу<br />
младежу. Кед Иґор Горняк Пишта зоз Коцура<br />
почал наступац зоз своїма авторскима<br />
писнями, достали зме першого руского<br />
репера, а тераз и перши CD на хторим єст<br />
штири реп писнї по руски и исто тельо по<br />
сербски.<br />
Компакт диск “Open mind”, хтори вишол<br />
з тим числом, Пишта реализовал вєдно з<br />
Reepgun-ом, односно Мирком Преґуном<br />
з Керестура, хтори написал музику и<br />
поробел продукцию, алє и сам одреповал<br />
два авторски писнї. Вон 2013. року видал<br />
и самостойни CD зоз нашим часописом,<br />
а тераз вєдно з Пиштом направели тот<br />
музични проєкт, цалком иншаки як зме<br />
потераз звикли.<br />
Хип хоп вшелїяк єдна окремна култура,<br />
хтора нє подрозумює лєм музику, а у тим<br />
чишлє вас детальнєйше упознаме зоз тим<br />
специфичним културним рухом.<br />
24 О.Раґаї, Н.Бабич, Н.Шовш: Поезия<br />
МАК<br />
Мултимедиялни културно-политични<br />
часопис за младих<br />
issuu.com/mak.magazine<br />
makmagazine.bandcamp.com<br />
Facebook: MAK MAGAZINE<br />
mak.magazine@gmail.com<br />
Число 7-8/2015<br />
юлий–авґуст<br />
Директорка:<br />
Мартица Тамаш<br />
Oдвичательна редакторка:<br />
Мая Зазуляк<br />
Помоцнїци редакторки:<br />
Сенка Надь<br />
Цецилия Надь<br />
Дизайн и компютерски обробок:<br />
Златко Емейди<br />
Язична редакторка:<br />
Блажена Хома Цветкович<br />
Насловни бок:<br />
Златко Емейди<br />
Видава НВУ “Руске слово”<br />
Булевар ошлєбодзеня 81/VII<br />
21 000 Нови Сад<br />
Жиро рахунок:<br />
160-923244-82<br />
Интеза банка, Нови Сад<br />
Друкує “Maxima graf”<br />
Петроварадин<br />
CIP – Каталогизација у публикацији<br />
Библиотека Матице српске, Нови Сад<br />
008+32(=161.2) (497.113)<br />
MAK : културно-политични часопис за<br />
младих / редакторка<br />
Мая Зазуляк. – Рок 1, ч. 1 (1972) - . –<br />
Нови Сад :<br />
Руске слово, 1972-. – Илустр. ; 28 cm<br />
ISSN 0350-8080<br />
COBISS.SR-ID 15945730<br />
2 • МАК 7-8/2015
СРДЯН ҐРКОВИЧ<br />
МУЗИЧНА РЕЦЕНЗИЯ – PIŠTA & REEPGUN “<strong>OPEN</strong> <strong>MIND</strong>”<br />
ВИХОД 3ОЗ ЦМОТИ<br />
Тот албум, кельо критично<br />
настроєни ґу Руснацом,<br />
тельо є, у ствари, и<br />
поволанка шицким же<br />
би указали свою народну<br />
припадносц и вишли зоз<br />
цмоти. Попри тим, албум<br />
приноши и критични<br />
моменти, нє лєм руского,<br />
алє и дружтва вообще, през<br />
каждодньово приклади<br />
живота младих и старших.<br />
За перши руски реп албум,<br />
наисце нє подле.<br />
Млади руски репер Иґор Горняк,<br />
под алиясом Пишта, обявює<br />
свой деби албум “Open mind” у<br />
сотруднїцтве зоз продуцентом и<br />
репером Reepgun-ом. На албуме<br />
єст дзевец писнї, половка на<br />
руским, половка на сербским<br />
язику, продукцию поробел<br />
Reepgun, а госци на тим проєкту<br />
то Rashid у писнї “Okean svesti”<br />
и Танита, хтора прикрашела<br />
рефрен у писнї “Ту”.<br />
Албум отвера инструментални<br />
“Intro”, после хторого шлїдзи<br />
писня “Лєм дзеци”, у хторей<br />
Пишта отворено поволує<br />
Руснацох, як националну<br />
меншину, же би ше нє ганьбели<br />
за свойо походзенє, алє же би<br />
вишли зоз циню и указали хто су<br />
и цо су. У тей писнї цитира стихи<br />
хтори Микола Корпаш шпива, и<br />
з тим пробує порушац Руснацох<br />
же би ше здогадли свойого<br />
националного идентитета.<br />
Шлїдуюца писня, “Okean svesti”,<br />
на хторей попри Пишту и Rashid,<br />
уж менєй напарта и занїма<br />
ше з вичнима животнима<br />
питанями людзох хтори их<br />
трапя. Приповедки о прешлосци<br />
хтори треба забуц и обрацанє ґу<br />
будучносци.<br />
У писнї “Исти сон”, у хторей ше<br />
першираз як вокал зявює и<br />
Reepgun, дружтво ше розгранїчує<br />
на тих хтори нєчисти и пречисти<br />
єства и як тоти нєчисти треба<br />
же би були виключени з истого.<br />
Кажде треба же би провадзел<br />
свою драгу хтора цалком<br />
иншака и ориґиналнєйша од<br />
других и же би ше тримал<br />
моралних обовязкох, бо кед<br />
ше нє почитує морал, постої<br />
опасносц же останєце сами<br />
у дружтве. На самей половки<br />
албума находзи ше и Reepgunова<br />
соло писня “Моя правда”, у<br />
хторей описане за цо, односно<br />
за кого ше бори.<br />
Потим шлїдзи писня “21 gram”<br />
у хторей ше водзи борба медзи<br />
Богом и дябликом, т. є. добрим и<br />
злим у людзох. Перша строфа то<br />
обрацанє ґу Богови и спашеню<br />
наших душох, док друга строфа<br />
обрацанє ґу дябликови, хторому<br />
ше людзе обрацаю єдино кед<br />
их Бог напущи. “Barberaj” ше<br />
надовязує на прешлу писню и<br />
занїма ше зоз улїчним животом<br />
єдного младого чловека и о його<br />
преживйованю у Сербиї.<br />
Писня “Ту” уж критично<br />
настроєна писня ґу Руснацом<br />
хтори ше наисце ганьбя за свойо<br />
походзенє и нє сцу прилапиц<br />
тот факт. Пиштови нє важне<br />
анї хто ту прави, анї хто значни<br />
Руснак, хто ту ма, а хто ту нє<br />
ма. Тото цо значне то же шицки<br />
вони єднак у истим проблему<br />
и же шицки треба же би ше<br />
здружели же би ше проблеми<br />
ришело. Албум завера писня “Ili”<br />
у хторей представени шицки<br />
животни вибори, наведзени през<br />
даскельо приклади, през методу<br />
вибераня “лєбо-лєбо”.<br />
МАК 7-8/2015 • 3
БОРИС РОЙКО<br />
ИСТОРИЯТ ХИП ХОПУ<br />
сПЕЦИФиЧНИ<br />
кулТурнИ рух<br />
Хип хоп як єден жанр у шветовей музики, досцигнул свой<br />
максимум у ЗАД и даєдних европских жемох. Алє, заш лєм,<br />
нє вшадзи є ровномирно розвити, док його интензитет<br />
розвою у нашей держави ище вше досц слаби.<br />
Хип хоп музика ше першираз<br />
зявела штредком ‘70. тих рокох<br />
у ЗАД, у Нюйорку. Настала як<br />
єдна окремна файта музики<br />
и култури хтора ше<br />
перше розвила у<br />
општинох Бруклин и<br />
Бронкс, а вец ше ‘80.<br />
рокох преширела и<br />
у нукашньосци ЗАД,<br />
та и на ґлобалним<br />
уровню.<br />
На початку свойого розвиваня,<br />
тота файта музики часто була<br />
заслужна за редукцию т. є.<br />
знїжованє уровня насилства<br />
у варошских кругох при<br />
Афроамериканцох прейґ,<br />
такволаних, борбох у урбаним<br />
танцованю, писаню стихох и<br />
рисованю ґрафитох. Главна<br />
часц самого розвою хип хоп<br />
музики то “стара школа”, або<br />
ера oldschool hip hop (од 1970. по<br />
1985. рок) односно, сам початок<br />
його виражованя до явносци.<br />
Потим шлїдзи “златни период”<br />
(од 1985. по 1993. рок) у котрим<br />
хип хоп музика ескалировала и<br />
достала масовне виражованє<br />
Термин “Хип Хоп” походзи од<br />
анґлийского слова “Хип” (Hipper,<br />
Hippest) и “Хоп” (Hopped, Hopping),<br />
а то єдна окремна музична форма<br />
у шветовей музики и єден цалком<br />
окремни рух у култури котри ше,<br />
насампредз, почал розвивац у урбаней<br />
африцко-америцкей заєднїци.<br />
хип хоп уметнїкох зоз восточней<br />
и заходней териториї ЗАД, дзе<br />
ше розвили и окремни напрями,<br />
або поджанри хип хоп музики<br />
– ґенґста реп, кросовер реп,<br />
джез реп и джи-фанк. Познєйше<br />
пришол нови период у хип хоп<br />
музики – “нова школа” (new<br />
school), а єдни з найглавнєйших<br />
творительох и представнїкох<br />
того жанру на шветовим уровню<br />
то: Run DMC, N.W.A. (Niggaz With<br />
Attitude), The Roots, 2Pac, The<br />
Notorious B.I.G., Ice Cube, Dr. Dre,<br />
Wu-Tang Clan, Snoop Dogg, Eminem<br />
и други.<br />
Як окремни музични напрям,<br />
специфични рух и єдна<br />
подкултура, хип хоп составени<br />
зоз штирох основних елементох<br />
по котрих ше розликує од других<br />
подобних културних рухох. То<br />
праве писанє ориґиналних<br />
римох, стихох, або “репованє”<br />
(на анґлийским MC-ing скрацене<br />
од master of ceremonies), пущанє<br />
писньох без вокалох, або<br />
инструменталох, т. є. “битох”,<br />
прейґ хторих виводзаче тей<br />
файти музики виноша свойо<br />
становиско, становиско о<br />
реалносци (на анґлийским DJ-ing<br />
скрацене од disc jockey), окремни<br />
танєц, або урбано поведзено<br />
“брейкденс” (breakdancing),<br />
специфична бешеда, способ<br />
виражованя, лєбо “сленґ” и<br />
цалком окремна подобова<br />
уметносц на варошских мурох –<br />
ґрафити.<br />
4 • МАК 7-8/2015
ЯКИМ ВИНАЇ ЦУМАЙ<br />
КОМЕНТАР О ХИПИДИ ХОПУ И БИПИДИ БОПУ<br />
ОШТРО И<br />
ДИРЕКТ<br />
ДО<br />
Кед поровнаме початки<br />
того масовного<br />
социялно-музичного<br />
руху, шлєбодно можеме<br />
повесц же пременка<br />
през тот период огромна<br />
и упечатлїва. Досц лєм<br />
замерковац же рушело од<br />
критики о стану чарного<br />
жительства, худоби и<br />
борби за основни людски<br />
права, по нєшкайше “кеш,<br />
колица и влажна п*ца”.<br />
Хип хоп, як култура, нє подрозумює лєм музику, цо перша<br />
асоцияция на тото слово, напроцив, хип хоп култура подрозумює<br />
штири елементи, и аж кед су злучени до єдней цалосци даваю<br />
прави смисел тей мантри. Превалююци огромну драгу през<br />
историю, успишно превозиходзаци шицки препреченя, од<br />
социялних, политичних, контроверзних, заш лєм пренашол драгу,<br />
и публику, и прежил. Вшелїяк же ше форма меняла, алє корень<br />
остал исти.<br />
Найвецей пременки мож видзиц праве тераз, у 21. вику, дзе свой<br />
вельки уплїв ма технолоґия, та и музична индустрия вообще.<br />
Тексти вецей нє нательо критични, кельо служа за рекламу<br />
и промоцию даяких других вредносцох. Мишаня зоз другима<br />
жанрами даваю цалком иншаку слику, кед маце єдного “репера”<br />
у дуету зоз старлету/стриптизету/“шпивачку”. Гласи ше меняю<br />
компютерски, визуално ше наглашує вецей як цо би требало, и<br />
ту тоти цо гваря же хип хоп то лєм “лупетанє” и “начишльованє”,<br />
глєдаю свойо арґументи. Дакеди маю и право.<br />
Медзитим, и сами уметнїки котри ше водза по тих началох,<br />
тирваю так длуго, як и їх писнї. Квалитет, прави квалитет, остава<br />
занавше. По моїм думаню, циль нїґда нє бул же би же римовало до<br />
безконєчносци, алє кратко и ясно, оштро и директ до фаци. Лєгко<br />
чловекови повесц же є глупи, алє повесц так же би то шицки<br />
похопели окрем нього, е, то уж за мнє уметносц. И прето ше у тим<br />
пренаходзим, почитуєм и любим. Прето то за мнє уметносц, як и<br />
кажда друга. И нє лєм за мнє.<br />
Полемизовац же чи то найлєпши музични жанр на швеце то<br />
таке як розправянє о релиґиї. Точни одвит нє постої. А и прави<br />
почитователь такого жанру би ше до такей полемики анї нє<br />
упущел.<br />
ФАЦИМАК<br />
ONE LOVE !<br />
7-8/2015<br />
• 5
АЛЕКСАНДРА ЖИВКОВИЧ<br />
САКС НА 15. РОДЗЕНИМ ДНЮ ЕҐЗИТУ<br />
ПОСТАВА ПОЗЕРАЙ, ЧИ ЗАШ ЛЄМ<br />
ЗАТРИМАМЕ ҐЛОРИФИКОВАНЄ?<br />
“No place I’d rather be.”<br />
Тоти осем днї, одприлики, кед Нови Сад,<br />
Сербию, а и цaли швет трима “горучка”<br />
Eґзит фестивалу, шицки патра на руки.<br />
Точнєйше, на лїву руку. Там стої наруквица<br />
хтора на тоти даскельо днї одредзує чи<br />
ши єден з Еґзиташох, чи ши єден з нїх<br />
– хейтерох, тих цо нє можу пойсц там и<br />
тих цо им фестивал завадза. У автобусу,<br />
док рано путуєш на роботу, у городу,<br />
док шопинґуєш нови маїци, або купачи,<br />
а поготов вечар, кед ше пендраш на<br />
Петроварадинску твердиню – вшадзи.<br />
Того року, од 9. по 12. юлий и Я мала тоту<br />
чесц же би на мнє патрели як на єдну з<br />
Еґзиташох. Аж и дзень после, 13. юлия, бо<br />
сом нє мала шерца зняц тоту наруквицу,<br />
алє и шицко цо вона зоз собу ноши. Гоч<br />
и я єдна з тих за хторих живот на тоти<br />
штири днї става, и єдине цо важне то –<br />
пойсц на Еґзит, на тогорочним фестивалу<br />
сом першираз наисце дожила странцох,<br />
Британцох, Мексиканцох, Американцох...<br />
Бокте. А кед ше озву ґу мнє, по анґлийски,<br />
я єдине цо можем виповесц: “Чао,<br />
Сакс.” Пошли до дюґа шицки кнїжки на<br />
шветовим язику хтори сом виучела и<br />
пречитала.<br />
Петнасти родзени дзень Еґзиту дочекала<br />
велька громада ентузиястох, алє и<br />
позерох хтори слухаю тото цо ма добру<br />
рекламу. А ентузиястох можеме подзелїц<br />
до двох ґрупох. Перша ґрупа то тоти цо<br />
любя тоту атмосферу, тот ґрув хтори Еґзит<br />
ма, а други то тоти, старши, хтори знаю цо<br />
Еґзит значел кед ше народзел.<br />
Ту бул и традицийни огньомет за<br />
хтори шицки души (и нє Еґзиташе)<br />
гуторя “Вааааууу, огньомет у форми<br />
шееерцооох.” Чекай, чекай. Претаргуєме<br />
Clean Bandit и їх феноменални наступ пре<br />
“пук, пук на нєбе?” Та гей, цошка горе<br />
пирщало, и то поправдзе досц длуго, алє<br />
дайце уж раз най видзе дива, хтора зоз<br />
своїм бруталним гласом означи початок<br />
найлєпшей часци рока (окрем рочного<br />
– и то найлєпша часц у року, бо ши нє у<br />
Держави нам насущней). И вец, на досц<br />
викривеним, алє розумлївим сербским<br />
зме чули “Ћао, како сте?” Вишла на бину,<br />
по оцени критичарох, єдна з найлєпших<br />
соул дивох Emeli Sande. Гоч сом, поправдзе,<br />
була прескептична, же як єдна шпивачка<br />
зоз своїма баладочками направи добру<br />
атмосферу (а вше то так идзе – од кого нє<br />
обчекуєш тот ци найвецей да), боме тота<br />
шпивачка нам дала свашта.<br />
Перши дзень ище шицки виспани,<br />
возбудзени и розположени за чежки<br />
журки, та так була и я. Вознєсло ме.<br />
А була сом на фестивалу зоз старим<br />
пайташом, гибридом рускобританским и<br />
його автетничним пайташом Британцом.<br />
Нє же то цуґа. И стретла сом колеґиню зоз<br />
сербскей телевизиї.<br />
– Ту сом з Британцами, а вони нє<br />
6 • МАК 7-8/2015
Main stage – Бина зоз найлєпшим поглядом на бим зоз далєка, место найвекших гвиздох фестивалу и найвекших позерох хтори пришли послухац<br />
часци писньох хтори слухали на рекламох за Еґзит.<br />
Dance arena – Фляшочка бина. Туц, туц, киванє з главу и вельо брамушки од людзох хтори нє маю места (або моци) танцовац на лєдво полнолїтних ди-джейох.<br />
Fusion stage – Место дзе Шепокс и Сакс шпя.<br />
Reggae stage – Идеална бина за шминканє, бо можеш шеднуц на пняки хтори порозруцовани по простору, а нїхто це нє ґурнє, бо су мертви пияни,<br />
або мертви виконопльовани.<br />
Latino stage – Супер место за упознаванє страствених Шпанцох, або Мексиканцох, и ученє заводлївих крочайох.<br />
Silent disco stage – Ха-ха-ха, яки су глупи! На слухалкох можеш слухац музику и дома, або на роботи. И вше велька гужва.<br />
УХОД<br />
УХОД<br />
ДУНАЙ<br />
преставаю пиц, нє добре ми уж.<br />
– Мала, кед нє попиєш вецей, голєм их<br />
провадз, нє да обрукаш нашу новинарску<br />
професию.<br />
Провадзела сом, док уж нє пришли на<br />
шор полузаварти очи, цо анї нє було таке<br />
страшне, з оглядом на тото же було штири<br />
годзин рано. А Британци, свойого кову,<br />
аж ме и дому одпровадзели (було им<br />
заходно).<br />
Други дзень фестивалу бул досц<br />
популарни за екипу хтора люби култни<br />
ствари. Так, Motorhead, дали шицко од<br />
себе, алє заш лєм могло чуц коментари<br />
же “Супер су, алє су уж барз стари. Уж<br />
так, микрофон ґу устом и сце вон цошка<br />
повесц, алє нє идзе му.” А Tom Odell,<br />
наисце талантовани хлапец, хтори шицко<br />
дал од себе, аж ше и настрах презноєл –<br />
гварел свойо кед почал шпивац свою нову<br />
гит писню “I don’t know why I come to this<br />
parties.”<br />
Соботов вечар нє лєм же зазначени як<br />
барз важни прето же го нащивели аж<br />
52 000 Еґзиташе, або тоти цо пришли<br />
видзиц хлапчикох хтори наступали того<br />
вечара. Алє бул и нєсиґурни прето же<br />
капацитети твердинї 50 000. И прето же<br />
поєдини медиї у Держави наявйовали<br />
терористични напади джихадистох<br />
Исламскей держави на Еґзит фестивалу.<br />
Млади позер зоз специфичним гласом<br />
John Newman наполнєл Главну бину<br />
зоз младима дзивчатками хтори,<br />
углавним, слухаю тоту гвизду, бо екипа<br />
орґанизаторох Еґзиту направела добру<br />
рекламу. Manu Chao и La Ventura були<br />
спектакуларни, алє лєм з далєка, прето<br />
же таку гужву дожиц нє жадам нїкому. А<br />
Martin Garrix, дзеветнацрочни, гваря же є<br />
єден з найлєпших ди-джейох на швеце,<br />
на Денс арену пришол зоз свою малолїтну<br />
дзивку и єй оцом, на своїм приватним<br />
авиону. Лєм тельо бим сцела повесц.<br />
Остатнї дзень фестивалу означела<br />
Денс арена на Главней бини, односно<br />
електронски вечар. Ознова огньомет,<br />
директор фестивалу спитал свою<br />
длугорочну дзивку, огньомет у форми<br />
шерцох и Faithless. Гоч вецей коментари<br />
постоя же тота ґрупа розчаровала, постоя<br />
и тоти цо ше одушевели. А фестивал<br />
заварла реґионална ґрупа Hladno Pivo<br />
зоз промовованьом нового албуму “Dani<br />
zatvorenih vrata”.<br />
Потим ше прешлo прейґ моста, попатрело<br />
на наруквицу хтора страцела свойо<br />
чаривни моци, и врацело до стварносци<br />
же заш лєм наш предсидатель шицким<br />
дзелї ордени и пише писма койкому. И нє<br />
може достац Фейсбук на телефон.<br />
Фото: Славко Надь<br />
МАК 7-8/2015 • 7
АНДЕРҐРАУНД<br />
РЕП<br />
Албум “Open mind” представя нову<br />
файту творчосци у рускей заєднїци, а<br />
резултат є сотруднїцтва коцурского<br />
и керестурского младого уметнїка.<br />
Вони вам представяю комбинацию<br />
андерґраунда и филозофских текстох<br />
зоз хип хоп музику, дабстепом и<br />
d`n`b-ом. Як гваря, правенє того<br />
албума була “вяза на далєкосц” зоз<br />
щешлївим законченьом.<br />
Як почало сотруднїцтво зоз Пиштом?<br />
Ви ше надополнєли, понеже ти робел<br />
музику и продукцию, а вон тексти.<br />
Медзитим, и ти ше на албуму зявел як<br />
репер, значи маш прихильносци и ґу<br />
писаню?<br />
Reepgun: Пишта предложел же бизме<br />
робели вєдно, гварел же ше му попачел<br />
мой албум хтори сом видал 2013. року,<br />
а хтори сом робел сам. Пишем тексти,<br />
мам их громаду з розличнима темами,<br />
даєдни комични, даєдни филозофски,<br />
а писани су праве за реп, понеже, кед<br />
би ше их обявело у иншакей форми,<br />
страцели би динамику и смисел, понеже<br />
то нє досц дозрети тексти же би були<br />
самостойна литература. Так же, кед их<br />
дакеди будзем обявйовац, то будзе у тим<br />
жанру. За розлику од Пишту, нє думам<br />
же би автор тексту обовязно мушел буц<br />
и интерпретатор. Напроцив, кед бим<br />
надумал предлужиц зоз репом сцел бим<br />
найсц дакого хто би мал добри глас, особу<br />
котру кед чуєш – такой ше концентруєш<br />
на ню.<br />
Кеди маш найвецей креативносци и<br />
инспирациї за роботу?<br />
Reepgun: Обачел сом же найвекшу<br />
инспирацию мам после пол ноци. И кед<br />
напишем, вельо раз го читам, сцерам,<br />
виправям... Теми каждодньово, а<br />
праве тоти два цо ше нашли на албуму<br />
то типичне филозофиранє, животни<br />
реализем, а намагам ше писац цо<br />
общейше, понеже у текстох и мойо<br />
искуства и роздумованя, алє и искуства<br />
людзох коло мнє.<br />
Зоз продукцию ше занїмаш уж<br />
даскельо роки и мал ши нагоду<br />
стретнуц ше зоз велїма жанрами.<br />
Хтори ци найбаржей одвитую?<br />
Reepgun: Почал сом зоз андерґраунд<br />
жанром, а перше цо ми западло за<br />
ухо то нє комерцияла, алє d`n`b и<br />
дабстеп. После того ту тренс и хаус пре<br />
комерциялу и прето же ше вони досц<br />
робя и подзековнєйши су. Щиро, шицко<br />
ми єдно хторе од того робим, прето же<br />
у ствари анї єдно з начишлєних нє моя<br />
музика, моя музика то озбильна музика,<br />
академска. На тим албуму було и вецей<br />
и менєй компликовани писнї, алє то<br />
музика хтору би я приватно слухал, та<br />
ми “лєгла” робота на нїм. Поведзме, “21<br />
gram” була зложенша и було ю чежше<br />
поробиц, понеже є мишанїна дабстепу и<br />
репу. То нєподзековни жанр прето же є<br />
барз локално популаризовани, а ґу тому<br />
треба буц у популарнєйших водох же би<br />
ше вицагло писню.<br />
Яки твойо плани як продуцента, хтори<br />
проєкти на шоре?<br />
Reepgun: Мам екипу зоз хтору робиме<br />
продукцию и то робиме прейґ интернету.<br />
Робиме углавним мейнстрим музику, тото<br />
цо ше найбаржей предава, то найбаржей<br />
поп музика, хаус, евентуално тренс, та<br />
даяки ремикси. Ище вше зме нє вишли<br />
“на шветло”, алє робиме на тим же бизме<br />
ше преґурали и рекламовали. Робиме<br />
шицко цо ше виплаци, та аж и турбо-фолк<br />
музику, без огляду же ми то нє слухаме<br />
приватно, прето же то робота.<br />
8 • МАК 7-8/2015
СЕНКА НАДЬ<br />
РОЗГВАРКА ЗОЗ АВТОРАМИ АЛБУМА “<strong>OPEN</strong> <strong>MIND</strong>”<br />
ПИШТОМ И REEPGUN-OМ<br />
НА РУСКИ<br />
СПОСОБ<br />
Кеди ши почал реповац и яки<br />
то тексти були? Дзе ши потераз<br />
наступал?<br />
Пишта: Реповац сом почал у штреднєй<br />
школи, то були тексти “боже помож”<br />
и по тематики и по квалитету. Гваря<br />
же у Руским Керестуре дакеди давно<br />
бул якиш фестивалчок, нє знам чи то<br />
правда, чи даяки мит, алє ми гваря же<br />
сом там наступал, тераз то остала лєм<br />
приповедка. Думам же ше волал Овода,<br />
лєбо Довода, чи Водова, таке цошка було,<br />
алє ґлобалне зогриванє ю знїщело, та<br />
вона пресушела. Чкода.<br />
Кельо ши у живоце бул у музичних<br />
водох и хтору музику приватно<br />
слухаш?<br />
Пишта: Почал сом реповац кед сом<br />
похопел же ми глас у глави пребарз<br />
гласни же би остал нука сам зоз собу. Вше<br />
сом бул у музичних водох, гоч сом нє бул<br />
музичар. Любим музику, чувствуєм ю и нє<br />
можем без нєй. Нє мам одредзену файту<br />
музики хтору слухам, нє огранїчуєм ше,<br />
патрим же бим видзел цо далєй. Любим<br />
слухац шицко цо ма емоцию и енерґию<br />
– од d`n`b, дабстепу, прейґ металу, од<br />
металу по класику, та и тамбурашох,<br />
любим вше одшпивац подаєден бетярац<br />
кед ше запиєме и розуми ше реп, а<br />
окреме балкански. Його найбаржей<br />
розумим и чувствуєм, алє то углавним<br />
даяки андерґраунд хтори ма вецей як 200<br />
препатрунки на Ютюбу.<br />
На CD-у маш и сотруднїкох, чи ши и<br />
тексти за їх писнї сам писал? Постоя<br />
окремни ситуациї у хторих достанєш<br />
инспирацию за писанє?<br />
Пишта: Репер, кед є прави, нїґда, алє<br />
нїґда нє репує цудзи тексти, нїґда му ю<br />
нїхто нє напише же би ю реповал. Так и<br />
мойо сотруднїки на CD-у писали свойо<br />
тексти, розуми ше, лєм рефрен хтори<br />
Танита шпива написал я. Думам же<br />
инспирация то хвилька, нє мож ю найсц,<br />
глєдац, направиц, доволац. Лєбо ше<br />
случи, лєбо нє.<br />
Ти перши Руснак котри почал реповац<br />
по руски. На яки ши коментари, та и<br />
критики наиходзел?<br />
Пишта: Наиходзел сом на коментари як<br />
цо “кому репуєш по руски?”, “айой, тота<br />
писня би по сербски була...”, алє мой<br />
товариш Рашид, котри госцує на албуму,<br />
кед першираз чул тоти писнї по руски<br />
гварел же нїч нє розуми, алє дума же бим<br />
вецей нїґда нє требал реповац по сербски.<br />
А мнє нє бриґа цо гуторя, повем цо думам<br />
и нє ту сом же бим гварел дацо лєм прето<br />
же би ме любели, лєбо мержели.<br />
Маш тексти у хторих ше спомина<br />
руски народ, односно руске<br />
презвиско. Кельо це дотика<br />
проблематика националного<br />
идентитету?<br />
Пишта: Нє дотика ме анї кус, хто сце буц<br />
Руснак най будзе, а хто нє сце, най нє<br />
будзе. Лєм би требал буц свидоми же ту<br />
дзе ми жиєме кед ше одрекнєш свойого,<br />
цудзе ци нє даю. И тим цо знаю же су<br />
Руснаци и сцу буц Руснаци, алє ше боя буц<br />
Руснаци вше до очох повем же су п***и.<br />
МАК 7-8/2015 • 9
ЗБУЛО ШЕ<br />
8.7.1497. – Васко де Ґама,<br />
портуґалски моряк и виглєдовач,<br />
рушел на свойо длуге путованє<br />
коло южного кончика Африки. На<br />
тей драги, одкрил Индию.<br />
ЮЛИЙ – АВҐУСТ<br />
4.7.1631. – У Паризу<br />
отворена аґенция за<br />
находзенє роботи,<br />
перша на швеце.<br />
16.7.1861. – Основани Сербски<br />
народни театер у Новим Садзе.<br />
12.8.1887. – Пренаходзач Томас<br />
Едисон першираз знял людски<br />
глас. На своїм цилиндричним<br />
фоноґраму, знял рецитацию<br />
“Mary had a little lamb.”<br />
19.8.1883. – Народзена французка<br />
модна креаторка Ґабриєла “Коко”<br />
Шанел, и скоро шейсц децениї<br />
суверено владала на паризкей<br />
високей моди.<br />
5.7.1946. – На паризких<br />
модних пистох премиєрно<br />
представени нови модел<br />
костиму за купанє – бикини.<br />
7.7.2000. – Цали тираж<br />
кнїжки “Хари Потер и<br />
огньови пехар” розпредани<br />
у предплати, пред тим як<br />
цо вишол зоз друку.<br />
13.8.1899. – У Лондону народзени<br />
познати филмски режисер Алфред<br />
Хичкок, “майстор нєизвесносци и<br />
психолоґийних трилерох”, хтори<br />
направел вецей яй 50 филми.<br />
29.7.1890. – Умар голандски маляр<br />
Винсент ван Ґоґ. Нєшка є єден з<br />
найвекших и найценєнших малярох, алє<br />
док жил, предал лєм єдну свою слику и нє<br />
бул познати и почитовани уметнїк. Його<br />
найлєпши дїла настали за менєй як три<br />
роки, пред конєц його живота.<br />
5.8.1962. – Америцка ґлумица Мерилин<br />
Монро, єдна з найвекших голивудских<br />
гвиздох и секс-символох пейдзешатих<br />
рокох прешлого вику, окончела<br />
самозабойство у 36. року живота.<br />
10 • МАК 7-8/2015<br />
ЖРИДЛО: ИНТЕРНЕТ САЙТИ
АНА РИМАР, ДИПЛ. ФИЛОЛОҐ ЗА<br />
РУСКИ ЯЗИК И ЛИТЕРАТУРУ<br />
ТАК И НЇЯК ИНШАК<br />
СПАДНУЛ ДО НЄСВЕСЦИ.<br />
ЗАМЛЄЛ.<br />
ПОКЛОН ЗА РОДЄНДАН.<br />
ДАРУНОК ЗА РОДЗЕНИ ДЗЕНЬ.<br />
ЧАСЦИ<br />
ИДЗЕМ КУПИЦ ДЕЛОВИ ЗА АВТО.<br />
ИПАК ПИТАМ ДА СОМ СИҐУРНА.<br />
ЗАШ ЛЄМ ШЕ ОПИТАМ ЖЕ БИМ БУЛА СИҐУРНА.<br />
МОЖДА ТО МОЖЕБУЦ<br />
ПОВЕМ ЦИ ДОК ШЕ СЕТИМ.<br />
ЗДОГАДНЄМ<br />
У ВЯЗИ СТУДИРАНЯ.<br />
У ВЯЗИ ЗОЗ СТУДИРАНЬОМ.<br />
КРАШНЄ ШЕ ПРЕВЕДЗЦЕ.<br />
ПРЕПРОВАДЗЦЕ<br />
МАМЕ ПРИПРЕМИ ЗА ТАКМИЧЕНЄ.<br />
ПРИРИХТОВАНЯ ЗА ЗМАГАНЄ<br />
ПОДЗЕЛЇМЕ ПАРЧЕ ПИЦИ?<br />
ФАЛАТОК<br />
МАК 7-8/2015 • 11
ЗОЗ МАК-ОВЕЙ НОВИНАРСКЕЙ РОБОТНЇ<br />
СЕБАСТИЯН НАДЬ<br />
ПРИКАЗ ФИЛМА “I AM LEGEND”<br />
ЄДЕН ОД<br />
ШИЦКИХ<br />
Вироятнє сце и сами дакеди<br />
почувствовали же як то буц<br />
осамени. То нє муши значиц<br />
же лєм коло вас нєт нїкого,<br />
алє же бисце ше и з тима<br />
хторих познаце нє пошли<br />
прешейтац як, наприклад,<br />
зоз зомбиями зараженима<br />
зоз хороту на хтору Роберт,<br />
главна подоба у науковофантастичним<br />
филму “I Am<br />
Legend”, имуни.<br />
Гоч тот филм нє єден з новших,<br />
бо є знати ище 2007. року, мнє<br />
є єден з лєпших хтори сом<br />
потераз патрел. Препоручел бим<br />
го шицким хтори любя акцию,<br />
фантастику и горор. Филм барз<br />
интересантни, з напартима<br />
сценами, а зняти є на основи<br />
кнїжки Ричарда Метисона, хтору<br />
вон написал ище 1954. року.<br />
Роберт Невил, хторого у филму<br />
ґлуми Вил Смит, науковец хтори<br />
нє могол застановиц страшни<br />
вирус хтори направели людзе.<br />
Медзитим, вон имуни на ньго и<br />
остатнї є чловек хтори прежил<br />
у зруйнованим Нюйорку, а<br />
можебуц и у цалим швеце.<br />
Роберт уж три роки посила<br />
радио поруки наздаваюци ше же<br />
ше му ище дахто живи яви. Алє,<br />
вон, заш лєм, нє сам. Зли жвири<br />
хтори заражени з вирусом патра<br />
на ньго каждей секунди и чекаю<br />
же би направел даяки погришни<br />
крочай. Невил можебуц єдина<br />
надїя за спашенє чловечества.<br />
През цали филм, його мисия же<br />
би з помоцу своєй имуней креви<br />
пренашол способ за знїщованє<br />
вируса.<br />
Єдини хто бул з нїм то його<br />
нємецки овчар Сем. Раз, кед<br />
ше уж змеркло, заражени пси<br />
нападли Сема и Роберта. Роберт<br />
вошол до авта, алє, нажаль,<br />
заражени пси уж забили Сема.<br />
После длугшого часу жалованя,<br />
Роберт ше пробує забиц. На авту<br />
ше збил до найблїзшого будинку.<br />
Прежил, алє го жвири почали<br />
нападац.<br />
У єдней хвильки на горизонту<br />
видзел шветлосц хтора<br />
одплашела жвири. То була<br />
жена хтора чула його поруки.<br />
Медзитим, ту ше случела и<br />
найвекша гришка...<br />
12 • МАК 7-8/2015
ЗОЗ МАК-ОВЕЙ НОВИНАРСКЕЙ РОБОТНЇ<br />
МАРТИНА НАДЬ И ҐАБРИЄЛА ХОМА<br />
ЄДЕН З НАШИХ ОБЛЮБЕНИХ ФИЛМОХ И ҐЛУМЦОХ<br />
ЗДОБУЛ ПОПУЛАРНОСЦ<br />
ПРЕ ГЛАВНОГО ҐЛУМЦА<br />
“Tres metros sobre el cielo”<br />
(“Три метери над нєбом”)<br />
барз актуални филм ище<br />
и нєшка, гоч вишол 2010.<br />
року. Популарни є при<br />
тинейджерох, прето же<br />
главну улогу ма познати<br />
ґлумец Марио Касас,<br />
хторому у филму було мено<br />
Уґо (Аче). Тиж так, главну<br />
улогу ма и Мария Велварде,<br />
хтора ґлумела Баби, гоч на<br />
дзивчата найвекши упечаток<br />
охабел Марио, за хторим<br />
шицки дзивки “пошалєли”.<br />
Цитати зоз того филма часто<br />
можеме видзиц на Фейсбуку,<br />
дзе их млади обявюю и<br />
препознаваю ше у нїх.<br />
Тот шпански филм, як би хлапци<br />
поведли, женски, алє ше у<br />
нїм кажде може препознац,<br />
та и хлапцом може буц<br />
интересантни. Тоту романтичну,<br />
алє и драматичну приповедку<br />
препоручуєме, бо ю вредзи<br />
одпатриц, як и єй другу часц.<br />
Филм зняти по кнїжки<br />
италиянского писателя<br />
Федерика Мочи з исту назву,<br />
хтора друкована ище 1992.<br />
року. То тиж так и римейк<br />
италиянского филма, хтори<br />
мал вельо меншу патреносц од<br />
шпанскей верзиї, хтора о кратки<br />
час здобула популарносц,<br />
найбаржей при тинейджерох<br />
ширцом швета, а после филма<br />
и кнїжку ше почало баржей<br />
предавац. Филм зняти лєм за<br />
осем тижнї.<br />
Баби и Уґо (Аче) були цалком<br />
розлични, мали цалком иншаки<br />
попатрунок на швет. У филму,<br />
вони мали 17 роки, припадали<br />
розличним шветом, жили у<br />
истим городзе, дзе пренаходза<br />
и любов, и церпенє. Вон бул<br />
леґинь хтори барз любел<br />
моторки, хтори бул стално<br />
зоз дружтвом и часто ше бил.<br />
Бул зоз проблематичнєйшей<br />
фамелиї...<br />
Баби була красна, поцагнута,<br />
мамова и татова дзивка, зоз<br />
углядней фамелиї. Гоч вони<br />
двойо зоз двох розличних<br />
шветох, процивносци ше<br />
прицагую, та ше и вони двойо<br />
залюбели. Баби ше меня, як<br />
и єй справованє, и родичи ше<br />
починаю бриґовац за ню, а<br />
Уґо (Аче) нє може змириц свой<br />
хлопски еґо опасного хлопа.<br />
Гоч су розлични, як чарне и<br />
биле, залюбюю ше и боря за<br />
свою праву и щиру любов. Баби<br />
ше спроцивює родичом, а Аче<br />
ше бори процив свойого еґа.<br />
Анї нє були свидоми цо шицко<br />
жертвовали пре їх любов. Мож<br />
почувствовац їх блїзкосц, смуток<br />
и повязаносц.<br />
После їх першей звади Аче на<br />
єдним мосце написал – “Ти<br />
и я, три метери над нєбом.”<br />
Велї млади ше препознавали<br />
у їх ситуациї и любови, зато<br />
же филм барз реалистични<br />
и чувствительни. Тот надпис<br />
можеме видзиц и по мурох<br />
рижних городох.<br />
У филму єст сцени хтори нїхто<br />
нє обчекує и после хторих нїч<br />
нє остава исте. И закончує ше<br />
компликовано, з нєришенима<br />
проблемами. У другей часци<br />
филма, “Tengo ganas de ti”<br />
(“Жадам це”), їх любов достава<br />
нову нагоду.<br />
МАК 7-8/2015 • 13
АЛЕКСАНДРА ЛЕНДЄР<br />
ИНТЕРВЮ З МЛАДИМ УМЕТНЇКОМ<br />
ПЕТРОМ МЕДЄШОМ З ВЕРБАСУ<br />
“EAT, DROW, SLEEP –<br />
ПЕТРО МЕДЄШИ З ВЕРБАСУ ЄДЕН<br />
З НАЙАКТИВНЄЙШИХ ЧЛЕНОХ<br />
КУЛТУРНО - ПРОСВИТНОГО<br />
ДРУЖТВА “КАРПАТИ”, А ЗА<br />
СОБУ МА УЖ ВЕЛЇ НАСТУПИ,<br />
ГОЧ НЄОДЛУГА НАПОЛНЇ ЛЄМ<br />
15 РОКИ. ЙОГО ПОТЕРАШНЇ<br />
УСПИХИ ВЯЗАНИ ЗА ШКОЛУ,<br />
СПОРТ, РЕЦИТОВАНЄ, ҐЛУМУ,<br />
ФОЛКЛОР, А ТОТО ЦО МУ ТОГО<br />
РОКУ ОДРЕДЗЕЛО И НАПРЯМ<br />
ШКОЛОВАНЯ, А МОЖЕБУЦ И<br />
ПОТЕНЦИЯЛНИ ЖИВОТНИ ЦЕК,<br />
ТО РИСОВАНЄ. ПОСЛЕ ОСНОВНЕЙ<br />
ШКОЛИ УПИСАЛ ШЕ ДО<br />
ШТРЕДНЄЙ ШКОЛИ ЗА ДИЗАЙН<br />
“БОҐДАН ШУПУТ” У НОВИМ<br />
САДЗЕ, НА НАПРЯМ – ҐРАФИЧНИ<br />
ДИЗАЙН, ДЗЕ ОД 119 ПРИЯВЕНИХ<br />
КАНДИДАТОХ БУЛ 32, А ЙОГО<br />
РОБОТА У МАЛЬОВАНЮ БУЛА<br />
ДРУГА ОД 119.<br />
ОД КЕДИ ЦЕ ИНТЕРЕСУЄ РИСОВАНЄ<br />
И КЕДИ ШИ ОДЛУЧЕЛ ЖЕ БИ ШИ ШЕ<br />
ШКОЛОВАЛ У ТИМ НАПРЯМЕ?<br />
ПЕТРО МЕДЄШИ: РИСУЄМ ОД ПЕЙЦОХ<br />
РОКОХ. ПЕРШЕ ЦО СОМ РИСОВАЛ БУЛИ<br />
АВТОЧКА У ОВОДИ. ДАКЕДИ СОМ ДОМА<br />
ЗОЗ ПЛАСТЕЛИНУ ПРАВЕЛ ЛЕҐО, А ВЕЦ<br />
ЗОЗ НЬОГО ПРАВЕЛ ДАЯКИ ПРЕДМЕТИ,<br />
НАПРАВЕЛ СОМ И “ЕНҐРИБРДС” ЗОЗ<br />
ПЛАСТЕЛИНУ. ПОЗНЄЙШЕ СОМ ПОЧАЛ<br />
ОЗБИЛЬНЄЙШЕ РИСОВАЦ, И ТО ЛЄМ<br />
ЖИВОТИНЇ – ПСИ, МАЧКИ, ВЕЦ ПОДОБИ<br />
ЗОЗ СТРИПОХ, А ПОТИМ СОМ ПОЧАЛ<br />
РИСОВАЦ “ЗОЗ ГЛАВИ” – ЖВИРИ,<br />
ЧУДОВИСКА, И ТАК НАСТАЛИ МОЙО<br />
ПЕРШИ ОРИҐИНАЛНИ РОБОТИ. РАЗ, КЕД<br />
СОМ ЛЄЖАЛ НА ПОСЦЕЛЇ И ПАТРЕЛ НА<br />
ПОВАЛУ, ЗАДУМОВАЛ СОМ РУКУ КОТРА<br />
ПОЧАЛА ОДДЗЕРАЦ ТОТУ ПОВАЛУ И<br />
ПОМАЛИ ОДКРИВАЛА НЄБО... ДЗЕШКА<br />
У ТОТ ЧАС ШЕ МИ ПОПАЧЕЛИ И ТАКИ<br />
СЛИКИ ЗОЗ МРИЇ, ЄДНА ФАЙТА ОПТИЧНИХ<br />
СПРЕВОДЗКОХ И ТРОДИМЕНЗИЙНИ<br />
СЛИКИ. ТЕДИ СОМ ЗАКОНЧОВАЛ ОСНОВНУ<br />
ШКОЛУ И ХТОШКА МИ ГВАРЕЛ ЗА ТОТУ<br />
УМЕТНЇЦКУ ШКОЛУ. ЗА МНЄ ТО БУЛО, ЯК<br />
БИ ШЕ ПОВЕДЛО, ЕУРЕКА! ОД ТЕДИ СОМ<br />
ШЕ ПОЧАЛ РИХТАЦ ЗА ПРИМАЦИ.<br />
КЕЛЬО И ЯК ШИ ШЕ ПРИРИХТОВАЛ<br />
ЗА ПРИМАЦИ ИСПИТ ЗА ШКОЛУ?<br />
ПМ: ЧУЛ СОМ ЖЕ ВЛАДИМИР НЯРАДИ<br />
РИХТА ШКОЛЯРОХ ЗА ПРИМАЦИ, ТА<br />
СОМ У ЯНУАРУ ПОЧАЛ ХОДЗИЦ ДО НЬГО<br />
НА ГОДЗИНИ. ПОТЕДИ СОМ НЇҐДА НЄ<br />
ХАСНОВАЛ ТЕМПЕРИ. ДУМАЛ СОМ ЖЕ<br />
ТО ЛЄМ ФАРБА И ЖЕ ЗОЗ НЇМА НЄ МОЖ<br />
ЦИНЬОВАЦ. МЕРТВА ПРИРОДА МЕ ТИЖ<br />
ТАК НЇҐДА НЄ ИНТЕРЕСОВАЛА, АЛЄ ТЕРАЗ,<br />
КЕД СОМ ПОЧАЛ РИСОВАЦ, ПОПАЧЕЛО<br />
ШЕ МИ. НА САМИМ ПОЧАТКУ СОМ УЧЕЛ<br />
О ЛИНИЙОХ, КРУГОХ, ПРОПОРЦИЙОХ,<br />
ВЕЛЬКОСЦОХ, ЦИНЬОХ... ПЕРШИРАЗ СОМ<br />
МЕРАЛ ПРЕДМЕТИ ЗОЗ ПАЛЬЦОМ, ЛЄБО<br />
КЛАЙБАСОМ. Я И ПОТЕДИ ХАСНОВАЛ<br />
ДАЯКИ ТЕХНЇКИ, АЛЄ СОМ НЄ ЗНАЛ ЖЕ ЯК<br />
ШЕ ТО ВОЛА, ТЕХНЇКА СУХЕЙ ЩЕТОЧКИ,<br />
ПОВЕДЗМЕ. ПРЕД ТИМ СОМ НЄ МАЛ НЇҐДА<br />
ИСКУСТВА АНЇ ЗОЗ СКУЛПТОРСТВОМ, А И<br />
ТОТО ШЕ МИ ПАЧИ.<br />
ХТОРИ ЙОГО СОВИТИ И КОМЕНТАРИ<br />
ЦИ НАЙБАРЖЕЙ ХАСНОВАЛИ?<br />
ПМ: ВОН МИ СОВИТОВАЛ ЖЕ ЦО МАМ<br />
ПЕРШЕ ПОРОБИЦ НА ПРИМАЦИМ.<br />
НАЙХАСНОВИТШИ СОВИТ МИ БУЛ ЖЕ<br />
НАЙ НЄ ТРАЦИМ ЧАС НА ДЕТАЛЇ, ЦО СОМ<br />
ПОТЕДИ ЧАСТО РОБЕЛ. МАЦ МИ РАЗ<br />
14 • МАК 7-8/2015
RepEAT!”<br />
ВИВОЛАЛА ЖЕ ЄЙ ГВАРЕЛ ЖЕ СОМ ДОБРИ<br />
И ЖЕ ПРЕЙДЗЕМ, АЛЄ ПРЕДО МНУ НЄ<br />
ГУТОРЕЛ ВЕЛЬО. ТЕРАЗ ПОХОПЮЄМ ЖЕ НЄ<br />
СЦЕЛ ЖЕ БИМ ШЕ ОПУЩЕЛ И ДЗЕКУЄМ<br />
МУ ПРЕ ТОТО.<br />
ДЗЕ НАХОДЗИШ ИНСПИРАЦИЮ?<br />
ПМ: ПРОВАДЗИМ НА ИНСТАҐРАМУ<br />
РИЖНИХ СТРАНСКИХ АВТОРОХ, А НА<br />
ЮТЮБУ ПАТРИМ ЯК ОБДУМУЮ ПОДОБИ<br />
У РИСОВАНИХ ФИЛМОХ, ЯК ИХ РИСУЮ<br />
НА ПАПЕР И УНОША ДО КОМПЮТЕРА.<br />
НА ФЕЙСБУКУ СОМ НАПРАВЕЛ И<br />
БОК “ПЕТ-АРТ” НА КОТРИМ КВАЧИМ<br />
МОЙО РОБОТИ. МАМ “АКАУНТ” И НА<br />
ДРУЖТВЕНЕЙ МРЕЖИ ТАЛЕНТХАУС, НА<br />
КОТРЕЙ ОБЯВЮЄМЕ ШИЦКО ЦО ВЯЗАНЕ ЗА<br />
УМЕТНОСЦ.<br />
КОТРИ СТИЛ ЦЕ НАЙБАРЖЕЙ<br />
ИНСПИРУЄ И ЦИКАВИ?<br />
ПМ: НАЙВОЛЇМ 3D СЛИКИ И СЛИКИ<br />
НА КОТРИХ ЄСТ ДАЯКИ ОПТИЧНИ<br />
СПРЕВОДЗКИ. ИНТЕРЕСУЄ МЕ<br />
ДИЗАЙНОВАНЄ БАВИСКОХ И АНИМИРАНИХ<br />
ФИЛМОХ. И ТО ФАЙТА УМЕТНОСЦИ. И ТУ<br />
ШЕ ПОЧИНА ОД КЛАЙБАСА И ПАПЕРУ.<br />
ИЛУСТРАЦИЇ КНЇЖКОХ, ОБДУМОВАНЄ<br />
КОСТИМОХ, ШМАТОХ, МЕБЛЮ, ШИЦКО<br />
ТОТО МЕ ЦИКАВИ. НЄШКА ШЕ РИСУНОК<br />
ХАСНУЄ И У ФИЛМСКЕЙ ИНДУСТРИЇ, ТА<br />
ЛЮБИМ И ТАКИ ФИЛМИ. ЛЮБИМ КАЖДУ<br />
ФАЙТУ УМЕТНОСЦИ КОТРА ШЕ ОПЕРА<br />
НА РИСУНОК, А Я РИСУНОК ВИДЗИМ<br />
ВШАДЗИ.<br />
КОТРИ ГОБИЇ МАШ И ЗОЗ ЧИМ ШЕ<br />
ИЩЕ ЗАНЇМАШ?<br />
ПМ: ИНТЕРЕСУЄ МЕ КОЙЦО, ЛЮБИМ<br />
ШЕ ОПРОБОВАЦ У РИЖНИХ СПОРТОХ,<br />
ПОВЕДЗМЕ, СТОЛНИ ТЕНИС НАЙВОЛЇМ,<br />
АЛЄ ЛЮБИМ И ФОЛКЛОР, ҐЛУМУ,<br />
РЕЦИТОВАНЄ... У “КАРПАТОХ” ВШЕ СУПЕР<br />
ДОЖИЦА, ОКРЕМЕ НА ПУТОВАНЬОХ И<br />
НАСТУПОХ. У ШЛЄБОДНИМ ЧАШЕ ЛЮБИМ<br />
ПАТРИЦ КОМЕДИЇ, ЛЮБИМ ЧИТАЦ КНЇЖКИ<br />
АВАНТУРИСТИЧНОГО ЖАНРУ, ПОВЕДЗМЕ<br />
КНЇЖКИ О ШЕРЛОКОВИ ХОЛМСОВИ<br />
И ХАРИЙОВИ ПОТЕРОВИ. ЛЮБИМ<br />
БЕШЕДОВАЦ ПО АНҐЛИЙСКИ, ТА ДАКЕДИ<br />
ЗОЗ ПАЙТАШАМИ КОТРИ ЗНАЮ, ТАК,<br />
БЕЗ ВЯЗИ, БЕШЕДУЄМЕ ПО АНҐЛИЙСКИ.<br />
ДАКЕДИ ПОМАГАМ ШЕСТРИ ЖЕ БИ<br />
НАПРАВЕЛА СВОЙО КРЕАЦИЇ МАЇЦОХ,<br />
ШМАТОХ... КЕД МИ НЄДАВНО БУЛО<br />
ДОПИТО, ТА СОМ ЗОЗ ПУЗЛОХ НАПРАВЕЛ<br />
СВОЙО МЕНО. ҐЕНЕРАЛНО, ВШЕ ДАЦО<br />
РОБИМ, ЛЄБО ПРАВИМ.<br />
ЦО ЗА ЦЕ ЗНАЧИ УПИС ДО ТЕЙ<br />
ШКОЛИ И ЯКИ ЦИ ПЛАНИ У<br />
БУДУЧНОСЦИ?<br />
ПМ: ТО ШЛЇДУЮЦИ КРОЧАЙ У МОЄЙ<br />
УМЕТНЇЦКЕЙ КАРИЄРИ. СКОРЕЙ СОМ<br />
НЇҐДА О ТИМ НЄ РОЗДУМОВАЛ, АЛЄ<br />
ТЕРАЗ КЕД СОМ ШЕ УНАПРЯМЕЛ, СЦЕМ<br />
ЗАКОНЧИЦ ТОТУ ШКОЛУ, ВЕЦ ШЕ УПИСАЦ<br />
НА ФАКУЛТЕТ, НА НАПРЯМ ҐРАФИЧНИ<br />
ДИЗАЙН, ЛЄБО АНИМИРАНИ ФИЛМИ, А<br />
ПОТИМ БИМ СЦЕЛ ПОЙСЦ ДО БАЧИКА,<br />
ПЕТРОВО РОБОТИ ОПАТЬЦЕ НА ЙОГО ФЕЙСБУК БОКУ “ПЕТ-АРТ”<br />
ДО АБУ ДАБИЯ. ТАМ БИМ СОМ ЛЮБЕЛ<br />
ПРАВИЦ РИСОВАНИ ФИЛМИ И БАВИСКА.<br />
МАК 7-8/2015 • 15
ЗЛАТКО ЕМЕЙДИ<br />
АЛБУМ “VAN DOMETA“<br />
ВредЗи<br />
ПОслУхАЦ<br />
Концом прешлого року<br />
случел ше прави БУМ на<br />
сербскей реп сцени. Млади<br />
репер Милан Сисоєвич,<br />
познатши як Кенди (скорей<br />
Cantwait), видал свой<br />
перши студийски албум<br />
под назву “Van dometa”<br />
за видавательну хижу<br />
“Bassivity digital”.<br />
Кенди ше 2006. року почал<br />
занїмац зоз реп музику. З часом<br />
розвил свой препознатлїви стил<br />
полни харизми и духовитих<br />
линийох. У його стилу перше сом<br />
обачел рижнородни flow. Зна<br />
преходзиц з єдного на други<br />
у цеку єдней писнї. Зоз писню<br />
“Jam” пoчина його сотруднїцтво<br />
зоз нашу найпознатшу хип хоп<br />
видавательну хижу “Bassivity<br />
digital”. Мож повесц же му<br />
тота писня отворела дзвери ґу<br />
вельким бавячом, хтори маю<br />
вельо вецей роки стажу у тим<br />
жанру.<br />
Потераз видал штири проєкти,<br />
и то два mixtape-и зоз 3man-ом<br />
под назву “Sex & Nasilje”, соло<br />
ЕP “Lak na obaraču”, и албум<br />
“Van dometa”. “Van dometa”<br />
му озбильнєйше виданє од<br />
прешлих, алє то нє значи же<br />
нєт гумору и зезаня. На албуму<br />
госцуюци вокали Eeva, Sky<br />
Wikluh, Reksona, Plema, Marčelo,<br />
Who See, Timbe, Majki P и Bogosav<br />
X, док за музику були задлужени<br />
Luxonee, Stoka Beatz, Coby, Mystee,<br />
Lucid, Kruks, 3man, Timbe, Marvel<br />
и S-kicka. Хто кус попровадзел<br />
балканску сцену, може видзиц<br />
же ше озбильна екипа зишла на<br />
тим виданю. Микс и мастеринґ<br />
робел, тераз уж искусни, Jan Zoo.<br />
Албум нє цалком тематски. Од<br />
15 писньох, шейсц тематски<br />
и повязани су зоз тему “Van<br />
dometa”. “Van dometa” представя<br />
сцеканє, лєбо путованє. Сцека<br />
од людзох, допитосци, лєбо и<br />
од самого себе. Путує по швеце,<br />
еґзотичних и луксузних местох,<br />
а писню “Posejdon” би могло<br />
толмачиц як путованє на гевтот<br />
швет. Най вас нє збунїм, албум<br />
нє чарна хронїка, як цо зме<br />
звикли у реп музики. На початку<br />
сом написал же бул БУМ, бо<br />
розбил чарно-шиву монотонию<br />
реп музики, зоз веселима<br />
ритмами, вишпиванима<br />
рефренами и духовитима<br />
текстами.<br />
Потераз обявени два споти,<br />
хтори препоручуєм одпатриц,<br />
и то за писнї “Ne diraj to” i<br />
“Alhemičar”. Наявени ище два<br />
у цеку рока. Даєдни писнї сце<br />
могли видзиц на локалним<br />
MTV-ю, як и на MTV топ-лїстини<br />
“Domaćica”.<br />
Пред тим як вишол албум,<br />
наявене же будзе безплатни,<br />
алє тоти цо сцу випочитовац<br />
авторох годни купиц физичне<br />
виданє. Медзитим, физичне<br />
виданє нє обявене. Албум<br />
можеце преслухац на Deezer-у,<br />
ютюбу, лєбо зняц зоз сайту:<br />
http://bassivitydigital.com/blog/<br />
kendi-van-dometa/.<br />
Тот албум ма шветлу будучносц.<br />
То нє сезонске виданє. Ище<br />
длуго ше будзе обрацац у наших<br />
плеєрох. Зоз тим, Кенди пошол<br />
“van dometa” другим репером.<br />
16 • МАК 7-8/2015
Далибор<br />
Болдиш<br />
бависко<br />
рока<br />
Конєчно и хаснователє<br />
персоналних рахункарох<br />
дочекали хвильку же би и<br />
сами випробовали шветове<br />
“чудо од бависка” GTA V<br />
(Grand Theft Auto V) и же би<br />
годзини препровадзени у<br />
препатраню Ютюб каналох<br />
“загриженей америцкей<br />
бавяцкей колониї на<br />
конзолох” конєчно<br />
заменєли зоз пребераньом<br />
криминалней инициятиви у<br />
прекрасним варошу котрого<br />
волаю “Лос Сантос”.<br />
Руса би нїґда нє лапели як<br />
краднє по улїчки. Вон би<br />
дискретно вошол до хижи<br />
зоз торбу, кияком и з двома<br />
пайташами, препатраюци кажди<br />
куцик, терасу, фрижидери,<br />
тоалети, глєдаюци даяки забути<br />
децилитер водки. Цо, поведзме,<br />
нє так при америцких толвайох.<br />
Зоз прешвечлїву озбильносцу<br />
на твари, хтору мож поровнац<br />
зоз прешвечлївосцу китайских<br />
продуковательох Ададас и Найка<br />
продуктох, америцки толвай<br />
вам да позауха, вицагнє вас<br />
зоз авта, потим вас витреше<br />
зоз ґачох и на концу охаби же<br />
бисце збунєти лєжали на штред<br />
улїчки з празнима кишенками<br />
и без авта. Ґенерално, бависко<br />
GTA V нам оможлївело же бизме<br />
дожили америцки живот зоз<br />
шицких аспектох живота, та и<br />
зоз того. Як зме уж и звикли,<br />
продукователь бависка GTA<br />
“Rockstar Games” нас вше<br />
приємно нєсподзива зоз своїм<br />
знаньом и схопносцу кед у<br />
питаню оживйованє виртуалного<br />
живота хтори диха зоз полнима<br />
плюцами.<br />
Мнє найвекше нєсподзиванє<br />
була велькосц вароша, односно<br />
самей мапи. Спомнул сом уж<br />
же ше варош у самим бависку<br />
вола Лос Сантос, а робени є<br />
по углядзе на америцки варош<br />
Лос Андєлес. Цала мапа ше<br />
пресцера на 100 квадратни<br />
милї, односно 25 900 гектари,<br />
цо барз возбудзуюце, прето<br />
же цалу мапу нє мож так<br />
лєгко прейсц, та аж анї зоз<br />
МИҐ авионом, украднутим зоз<br />
воєного аеродрому. Погляд з<br />
висоти на город, поготов вноци,<br />
обчаровює. Мисиї крашнє<br />
розпоредзени и кажда з нїх ма<br />
супер задуману приповедку. У<br />
бависку єст даскельо розлични<br />
карактерни подоби зоз хторима<br />
можеце бавиц и хтори маю<br />
заєднїцки, або одвоєни мисиї.<br />
Руку на шерцо, векшина<br />
мисийох указує на криминал,<br />
проституцию, вимсценє и бес,<br />
алє думам же то нїяк иншак анї<br />
нє мож розумиц, лєм як нашу<br />
каждодньовосц приказану у<br />
виртуалним швеце. Алє, єст и<br />
красни ствари – маце можлївосц<br />
пойсц до карчми зоз пайташами<br />
на добре опиванє, можеце пойсц<br />
до лунапарку, на лови на єленї,<br />
ходзиц на йоґу, скакац з авиона<br />
зоз падобраном... Єдноставно,<br />
бетяре зоз “Rockstar”-у ше<br />
наисце намагали ожиц милиярди<br />
дробнїци зоз хторих ше состої<br />
єден обични варош.<br />
Кед бизме заджмурели на<br />
вельке число “баґох” у бависку<br />
(яґод цо то звук дзе у даєдних<br />
хвилькох маце упечаток як кед<br />
би звуки були знїмани у дньовей<br />
хижи, а предати за два долари),<br />
на нагли виходи зоз бависка<br />
без обгрунтованя и громаду<br />
нєприкладного справованя и<br />
оштрого язика, вец GTA V наисце<br />
прекрасне бависко. Нєможлїве<br />
у єдним тексту облапиц шицки<br />
можлївосци того бависка, алє<br />
кед сце ше нєшка, поведзме, ище<br />
нї зоз ким нє побили, шеднїце за<br />
компютер, та уживайце у шицких<br />
чародїйносцох бависка рока!<br />
МАК 7-8/2015 • 17
Зоз МАК-овей новинарскей роботнї<br />
Марина Роман и Александра Русковски<br />
Интервю зоз хореоґрафку Ґабриєлу Саянкович<br />
ПРОБА ДОБРА КЕД ОБЛАКИ ЗАМОЛГАВЕНИ<br />
Руснаци свою традицию чуваю на рижни<br />
способи. Єден з нїх то и през фолклор –<br />
файту танцу хтора заступена у рижних<br />
културох и народох. Фолклорни секциї<br />
робя у велїх наших КУД-ох у местох дзе<br />
жию Руснаци, и велї людзе ше намагаю<br />
очувац тоту нашу културу. Єдна з нїх<br />
и Ґабриєла Саянкович, хореоґрафка<br />
у Доме култури у Руским Керестуре,<br />
хтора и сама почала танцовац у другей<br />
класи основней школи, а и тераз танцує з<br />
ветеранами.<br />
Як треба младих заинтересовац за<br />
фолклор?<br />
Ґабриєла Саянкович: Дац им вецей нагоди<br />
за друженє зоз танцошами, упознац их зоз<br />
тим же кельо танєц и фолклор можу буц<br />
опущуюци и интересантни, а исто так и<br />
поучни.<br />
Яки треба мац квалитети за фолклор?<br />
ҐС: Ритем, ритем и ритем. Исто так и слух<br />
и добру дзеку, алє насампредз – любов ґу<br />
музики.<br />
Задовольна ши зоз своїма танцошами?<br />
ҐС: Вшелїяк! З їх трудом и порядносцу на<br />
пробох, а понеже я и сама любим научиц<br />
дацо нове, та ме окреме одушеви їх жажда<br />
за ученьом и здобуваньом нових знаньох и<br />
схопносцох.<br />
Кеди наступи и проби успишни?<br />
ҐС: Танцоше би през франту поведли же<br />
успишна проба теди, кед ше облаки у сали<br />
замолгавею. Обдумуєм пробу котра будзе<br />
мац часц кед ше увежбує научене, кед ше учи<br />
цошка нове и часц котра будзе унапрямена<br />
за здобуванє добрей кондициї, правилного<br />
триманя, здобуваня єдного заєднїцтва<br />
танцошох. Резултат успишних пробох то<br />
успишни наступ.<br />
Даєдни гваря же танєц менєй вредзи як<br />
спорт. Цо ти думаш о тим?<br />
ҐС: Дома мам трох хлопох хтори ше занїмаю<br />
зоз спортом, и котри сами гварели же добра<br />
проба исте, цо и добри тренинґ. И танєц и<br />
спорт вимагаю добру физичну кондицию. А<br />
тим цо скептични, поручела бим най приду<br />
на нашу пробу, одтанцую з нами даскельо<br />
годзини и вец най судза. Добре кед ше млади<br />
опредзеля за гоч яку файту рекреациї, чи то<br />
танєц, чи спорт, завиши од прихильносцох<br />
каждей особи поєдинєчно.<br />
Хтори ци найкрасши памятки за тоти<br />
роки кельо танцуєш?<br />
ҐС: Нє можем окреме видвоїц даяке збуванє,<br />
бо и у дзецинских ґрупох, и у виводзацкей, и<br />
тераз у ветеранох за мнє окремни хвильки,<br />
препровадзени лєм у веселей атмосфери.<br />
Як би танцоше поведли, шицки турнеї<br />
приповедка за себе и цошка цо ше нїґда нє<br />
забува.<br />
У цалей своєй кариєри, зоз чим ше<br />
найбаржей цешиш?<br />
ҐС: У шицких наступох ґрупох зоз хторима<br />
сом мала нагоду робиц и робим уж треци<br />
рок. У каждим наступу ше барз цешим,<br />
преживюєм з нїма и трему и радосц кед<br />
успишни наступ, ище баржей як кед я сама<br />
наступам. То наисце нє можем анї описац.<br />
Наздавам ше же будзем мац ище вельо<br />
нагоди дзелїц зоз танцошами тоти чувства.<br />
Яки маш плани за далєй?<br />
ҐС: За мнє, буц хореоґраф то заш лєм цошка<br />
нове, и уживам учиц вєдно з танцошами. А<br />
цо ше дотика планох за далєй, любела бим<br />
мац нагоду вецей виглєдац о фолклору при<br />
Руснацох у шицких других обласцох у котрих<br />
зме жили, и тераз жиєме, и вец то потим<br />
пренєсц новим танцошом.<br />
18 • МАК 7-8/2015
ТЕОДОРА ИВКОВ И ЕМИЛИЯ ЧИЗМАР<br />
БЛОҐ У МАК-У (STUDENTSKIKUVAR.BLOGSPOT.COM)<br />
Пелин нє алкогол, пелин лїк<br />
Єдна товаришка ми гварела же у пелинковцу єст тельо рошлїни<br />
же ци вон 100% муши вилїчиц даяку хибу. И мнє то абсолутно<br />
мало смисла, понеже сом вше обачовала якушик нєзопераюцу<br />
подобносц з дзецинским сирупом процив кашлю. Шицки ше<br />
здогадуєце... гевтот целови, дакус “ґадни”, алє после ци будзе<br />
лєпше. З часом тото свойство прешло на шицку “жестину”.<br />
Дацо сладке<br />
Кед ци спаднє до води план же ше одаш за леґиня хтори зна<br />
вариц пудинґ, та нїґда нє будзеш мушиц звладац тот рецепт,<br />
єдноставно будзеш мушиц, як кажда еманципована дзивка<br />
нашей ґенерациї, вжац тот мещок до рукох, пречитац упутство и<br />
увариц го сама.<br />
Состойки:<br />
• Мещок пудинґу<br />
• Пол литри млєка<br />
• 4 ложички цукру<br />
Поступок:<br />
• Помишац пращок з мещка, цукер и дакус млєка у окремней<br />
судзини<br />
• Вариц остаток млєка, додац мишанїну спомнуту горе, и<br />
мишац док нє згушнє<br />
• Сервирац, лєбо єсц зоз шерпенї. Значи – єсц зоз шерпенї<br />
Мож го пиц у трох вариянтох:<br />
• Пелин – за тих, мож повесц *алал вера*<br />
• Пелин, коло того вода – за нас хтори *знаме пиц* (то<br />
комплимент, толкованє за тих хторим потераз гуторели лєм же су<br />
красни и мудри)<br />
• Пелин, коло того кола – за смаркошох, хторим тот єден<br />
пелин, евентуално ещи єден, буду шицко цо попию, та им останє и<br />
на колу. Гоч цо... алє, єст и таких.<br />
Пошлїдки пелину рижнородни. Даєдним нє будзе нїч, даєдни ше<br />
однєю, руша дому на таксию, а вец заш лєм на пол драги риша<br />
же би волєли одрачковац по дом на шицких штирох, а даєдни на<br />
свадзби коло танцую так секси, як по теди нїхто нїґда нє танцовал<br />
коло...<br />
Каждому з нас познате бависко<br />
Наздраве!<br />
*Добре рано*<br />
Смачного!<br />
МАК 7-8/2015 • 19
ИВАНА КИШ, ШКОЛЯРКА МЕДИЦИНСКЕЙ ШКОЛИ<br />
ЕУТАНАЗИЯ<br />
ЗА ЄДНИХ ГУМАНОСЦ,<br />
ЗА ДРУГИХ ГРИХ<br />
МИ НЄ ЖИЄМЕ У ЧАРНО-БИЛИМ<br />
ШВЕЦЕ. НАШ ШВЕТ ПРЕПОЛНИ З<br />
РОЗЛИЧНИМА ФАРБАМИ ХТОРИ<br />
НЄОДРЕДЗЕНИ, ТУ ПРЕПОЛНИ<br />
СПЕКТЕР У НУКАШНЬОСЦИ ГЕВТОГО<br />
ПОЗНАТОГО. ЄСТ ПРЕВЕЛЬО ТОГО ЗА<br />
ОДЛУЧОВАНЄ, А ЖЕ БИ ИСТЕ ТОТО<br />
ОДЛУЧЕНЕ БУЛО ПРЕДВИДЗЕНЕ ЗОЗ<br />
ЗАКОНОМ, ДРУЖТВЕНИМ МОРАЛОМ,<br />
БОН-ТОНОМ, ЕТИКУ... КАЖДИ ЖИВОТ<br />
ИНДИВИДУАЛНИ И ОКРЕМНИ,<br />
АЛЄ ТАКА И КАЖДА ШМЕРЦ. МИ,<br />
ЛЮДЗЕ, МОЖЕМЕ БУЦ И ГУМАНИСТИ.<br />
ТО МЕСТО НАС НЄ МОЖЕ БУЦ АНЇ<br />
ЄДНА ИНСТИТУЦИЯ. ШМЕРЦ ЧАСЦ<br />
ЖИВОТА И ЯК ТАКУ ТРЕБА ЖЕ БИЗМЕ<br />
Ю ПРИЛАПЕЛИ. И МИ ЄДНОГО ДНЯ<br />
УМРЕМЕ. И Я. А ТО ЖАДАМ ПОРОБИЦ<br />
ДОСТОЇНСТВЕНО, СВИДОМО И З<br />
ОШМИХОМ!<br />
НО, ВШЕ ПОСТОЇ ГЕВТО “ЦО КЕД НЄ ТАК?!”<br />
ЦО ШЕ СЛУЧУЄ КЕД НАШО ЗАДУМКИ<br />
ПАДАЮ ДО ВОДИ, КЕД НЄ У НАШЕЙ<br />
МОЦИ ЖЕ БИ ШИЦКО ИШЛО ЯК ЗМЕ<br />
ЗАДУМАЛИ... ЄСТ ДВА МОЖЛЇВОСЦИ:<br />
ЦАЛКОМ ШЕ ПРЕПУЩИЦ ЦУДЗЕЙ И<br />
НЄПОЗНАТЕЙ ДРАГИ, АБО ВИБРАЦ ГЕВТУ,<br />
ХТОРА БЛЇЗША ГЕВТЕЙ ПРИМАРНЕЙ.<br />
ЕУТАНАЗИЯ, АБО ЗАБОЙСТВО ЗОЗ<br />
МИЛОСЦИ, ПО МОЇМ ДУМАНЮ ПРАВЕ<br />
ТОТО – ВИРАЗ МИЛОСЦИ. ОСОБИ КОТРА<br />
ПИТА ЖЕ БИ ШЕ ЄЙ ОЛЄГЧАЛО ТРАПЕЗИ,<br />
ТО ТРЕБА И ВИТВОРИЦ. ИНКВИЗИЦИЙНИ<br />
МЕТОДИ НЄСТАЛИ ЗОЗ ШТРЕДНЇМ ВИКОМ,<br />
А НАГАНЯНЄ ОСОБИ КОТРА ВЕЦЕЙ НЄ МА<br />
НЇЯКУ КОНТРОЛУ НАД ВЛАСНИМ ЦЕЛОМ<br />
ЖЕ БИ ЖИЛА, А КОТРА СВИДОМА И<br />
ЗАРОБЕНА У НЇМ, ПРАВЕ ТО – ТРАПЕНЄ.<br />
ОСОБИ КОТРИ ЦАЛКОМ ОДНЯТИ, МОЖУ<br />
ЖИЦ РОКАМИ, ДЕЦЕНИЯМИ, АЛЄ ЦАЛИ<br />
ТОТ ПЕРИОД ВОНИ ШЕ ТРАПЯ, ЧИ ШЕ ВАМ<br />
ТО ПАЧИ, АБО НЄ. ЯКА ПОЕНТА ЖИВОТА<br />
КЕД ШИ НЄ ГОДЗЕН СТАНУЦ ЗОЗ ПОСЦЕЛЇ,<br />
КЕД ШЕ НЄ МОЖЕШ САМ ПРЕШЕЙТАЦ,<br />
КЕД ШЕ НЄ МОЖЕШ ЩИРО НАШМЕЯЦ,<br />
ТАНЦОВАЦ, ВОДЗИЦ ЛЮБОВ, АБО ГОЛЄМ<br />
НАЙЄДНОСТАВНЄЙШЕ УДИХНУЦ ВОЗДУХ,<br />
ЗАТРИМАЦ ГО ГЛЇБОКО У СВОЇХ ПЛЮЦОХ И<br />
ВИДИХНУЦ? ЯКА ПОЕНТА ЖИВОТА КЕД, У<br />
СТВАРИ, НЄ ЖИЄШ?<br />
НЄ ОБВИНЮЄМ ОСОБИ КОТРИ ОТРИМУЮ<br />
СВОЇХ НАЙМИЛШИХ У ЖИВОЦЕ, ВОНИ<br />
ШЕ БОЯ ОД ТРАЦЕНЯ ТЕЙ ОСОБИ, АБО<br />
ЄДНОСТАВНО ПОБЕДЗИ ГЕВТОТ ДОБРЕ<br />
ПОЗНАТИ НАПРЯМ – ВИРА. ПРАВЕ ТОТА<br />
ВИРА ТО И ЗАБОЙСТВО САМЕЙ МИЛОСЦИ,<br />
БО И ГЕВТА НАЙМЕНША ВИРА, ВИРА ЖЕ<br />
ТОТА ИСТА ОСОБА ЄДНОГО ДНЯ СТАНЄ<br />
З ПОСЦЕЛЇ И БУДЗЕ ГЕВТА ИСТА ОСОБА<br />
ЯК ПРЕД ТИМ, ДОСТАТОЧНА ПРИЧИНА<br />
ЖЕ БИ ЕУТАНАЗИЯ БУЛА ОДРУЦЕНА ЯК<br />
ПРЕДКЛАД ВИХОДУ.<br />
ПРОЦЕС ЛЕҐАЛИЗАЦИЇ ЕУТАНАЗИЇ<br />
ЗАПОЧАЛ У ГОЛАНДИЇ, КЕД ҐЕРТУДА<br />
ПОСТМА УШМЕРЦЕЛА СВОЮ ВЛАСНУ<br />
МАЦЕР З ВИЯВУ: “НЄ МОГЛА СОМ ВЕЦЕЙ<br />
ПАТРИЦ НА МОЮ МИЛЄНКУ ЯК ШЕ<br />
ПРЕТВАРЯ ДО ЧЛОВЕЧЕЙ ШКАРУПИНИ.”<br />
ДВА РОКИ ПОЗНЄЙШЕ, ТОТА “РОБОТНЯ”<br />
ЛЕҐАЛИЗОВАНА У СПОМНУТЕЙ ЖЕМИ. У<br />
СЕРБИЇ ЕУТАНАЗИЯ НЄ ДОШЛЄБОДЗЕНА И<br />
ТРИМА ШЕ ЯК ЗАБОЙСТВО.<br />
НЄ ДОПУЩИЦ ДАКОМУ ЖЕ БИ УМАР, КЕД<br />
ЖЕ ВОН ТО, НОРМАЛНО, ЖАДА, А КЕД<br />
ТОТ ЖИВОТ ПРИ ТИМ СТРАЦЕЛ КАЖДИ<br />
СУБЄКТИВНИ СМИСЕЛ И ОБЄКТИВНУ<br />
ВРЕДНОСЦ, ЖИВОТ ХТОРОМУ ОДНЯТИ<br />
КАЖДИ КВАЛИТЕТ, ЗА МНЄ ТО УЖ<br />
НАСИЛСТВО...<br />
МОРАЛНО НЄ МОЖЕМЕ ОПРАВДАЦ<br />
НАСИЛНЕ ЗАБОЙСТВО ЛЮДЗОХ ПРОЦИВ<br />
ЇХ ЖАДАНЯ. ТИЖ ТАК, НЄ МОЖЕМЕ<br />
МОРАЛНО ОПРАВДАЦ АНЇ ЗАБОЙСТВО<br />
ЛЮДЗОХ ПРОЦИВ ЇХ ЖАДАНЯ И КЕД<br />
БИ ТО ЗА НЇХ ЗНАЧЕЛО ДАЦО ДОБРЕ.<br />
З ТАКИМ ПОСТУПКОМ ШЕ ПОТУПЮЄ<br />
ЧЛОВЕКОВО ПРАВА, ЦО ПРОЦИВНЕ<br />
ПРАВДИ. МЕДЗИТИМ, ШИЦКИ ДРУГИ<br />
ФАЙТИ ЕУТАНАЗИЇ ДАКЕДИ СОГЛАСНИ<br />
ЗОЗ ПРАВДУ И МИЛОСЕРДИЙОМ. НО, НЄ<br />
ШМЕМЕ ЗАБУЦ УСЛОВИЄ КОТРЕ НОШИ<br />
САМА ДЕФИНИЦИЯ ЕУТАНАЗИЇ, А ТО ЖЕ<br />
ВОНА ПОСТУПОК ЗОЗ ХТОРИМ ШЕ ПОМАГА<br />
ГЕВТОМУ ЦО УМЕРА.<br />
20 • МАК 7-8/2015
ЦЕЦИЛИЯ НАДЬ<br />
ЛЄТО, СЛУНКО И ЙОГО ДЇЙСТВО<br />
ЖРИДЛО ЕНЕРҐИЇ, АЛЄ И<br />
СПРИЧИНЬОВАЧ ХОРОТОХ<br />
ОСТАТНЇ РОКИ ШЕ ВШЕ ВЕЦЕЙ ДАВА ЗНАЧНОСЦ ЧКОДЛЇВИМ ЕФЕКТОМ СЛУНКА, ПРЕТО ЖЕ ПРЕВЕРШЕНА<br />
ВИЛОЖЕНОСЦ СКОРИ ОХАБЯ ОЗБИЛЬНИ ДЛУГОРОЧНИ ПОШЛЇДКИ. ЯК ГВАРЯ ФАХОВЦИ, ЧАСЦ СЛУНКОВОГО<br />
ЗАРЙОВАНЯ ХТОРЕ ШЕ НАВОЛУЄ УЛТРАЛИЛОВЕ (УЛТРАВИОЛЕТНЕ, ЛЄБО УВ) ЗАРЙОВАНЄ ЧКОДЗИ ШИЦКИМ<br />
ОСОБОМ, А ОКРЕМЕ ДЗЕЦОМ И МЛАДЕЖИ. ПРИ МЛАДИХ НЄШКА БАРЗ ПОПУЛАРНЕ И ХОДЗЕНЄ ДО<br />
СОЛАРИЮМУ, А ДАЄДНИ ЗНАЮ АЖ И ПРЕВЕРШИЦ И ПОСТАЦ ЗАВИСНИ ОД ХОДЗЕНЯ ДО ТИХ САЛОНОХ.<br />
– Беби и дзеци до трох рокох нїяк нє<br />
треба викладац директному слунковому<br />
зарйованю, старши дзеци и одроснути<br />
треба же би керовали директни<br />
контакт од 10 до 16 годзин, кед слунко<br />
наймоцнєйше. На одкрити часци скори<br />
треба масциц крему зоз високим<br />
защитним фактором СПФ 50+. Масценє<br />
креми треба повторйовац после купаня,<br />
гоч слово и о водоодпорних кремох, а тиж<br />
нє треба забуц защициц и уста, уха, нос<br />
и верхню часц талпи – гвари дохторка<br />
Татяна Рош, зоз Клинїки за скорово и<br />
венерични хороти Клинїчкого центру<br />
Войводини и додава же слунко може буц<br />
и хасновите, бо дїйствує на розположенє,<br />
а УВ зарї оможлївую синтезу витамину Д<br />
у скори.<br />
Ивана Ловас гвари же вше водзи рахунку<br />
о своєй скори кед ше слункує и же нє<br />
ходзи до солариюму, бо є свидома його<br />
пошлїдкох.<br />
– Хаснуєм креми зоз високим защитним<br />
фактором. Нє спекла сом ше давно прето<br />
же ше нє слункуєм по наймоцнєйшим<br />
слунку. Нє ходзим до солариюму, а<br />
и другим так совитуєм. Почарнїц по<br />
найгоршу цену, вшелїяк же вообще нє<br />
хасновите – наглашує Ивана.<br />
Ивица Няради заш лєм гвари же вон нє<br />
хаснує креми як превентиву.<br />
– Кед моцне слунко, меркуєм же бим<br />
ше нє спекол, а уж кед придзе до того,<br />
похаснуєм масц процив опеклїнох же<br />
би ше скора лєпше и швидше обновела.<br />
Думам же моцне слунко нє добре за скору,<br />
бо вона церпи кед ше спече – гвари вон.<br />
Нєшкайши тренд, а и найшвидши способ<br />
доставаня почарнєтого тену то одход<br />
до солариюму. Як першу причину прецо<br />
солариюми чкодлїви, дохторка Рош<br />
видвоєла УВ зарї од хторих ше скора<br />
бранї так же почарнї и загрубнє, односно<br />
чарнєнє то защитни механїзем скори.<br />
– Тиж так, солариюми у нашей жеми<br />
доступни шицким, без огляду на старосц и<br />
прихильносц ґу охорйованю скори. Заняти<br />
у салонох нє маю здравствене едукованє,<br />
та анї нє муша водзиц рахунку о тих<br />
ризикох. Нє постої законска реґулатива<br />
з хтору би ше контроловало исправносц<br />
апаратох, прето же ше часто увожи<br />
половни солариюми, и вони ище баржей<br />
грожа скори и орґанизму – визначує<br />
Рошова.<br />
Но, гоч то и так, и гоч велї свидоми же<br />
солариюми можу буц барз опасни и же<br />
чкодза скори, заш лєм, ходза до нїх.<br />
– До солариюму ходзим даскельо раз<br />
пред лєтом, прето же мам бляди тен, та<br />
ше вец на моцним слунку спечем. Пред<br />
солариюмом нє кладзем нїяку крему,<br />
алє идзем без шминки. Млєко за цело<br />
хаснуєм кед ше отуширам, кед прейдзе<br />
найменєй два годзини после слункованя<br />
– обяшнює Милица Миланков.<br />
МАК 7-8/2015 • 21
ГЕВИ ВОК<br />
“ДАЙ И ТИ СВОЮ РУКУ” И “PACT ON”<br />
МЛАДИ<br />
КОЦУРСКЕ ЗДРУЖЕНЄ<br />
МЛАДИХ (КУМ) ОД 24. ПО<br />
26. ЮЛИЙ ОРҐАНИЗОВАЛО<br />
УЖ ТРАДИЦИЙНУ АКЦИЮ<br />
“ДАЙ И ТИ СВОЮ РУКУ”, НА<br />
ХТОРЕЙ УЧАСТВОВАЛИ КОЛО<br />
120 МЛАДИ З ЦАЛЕЙ СЕРБИЇ.<br />
АКЦИЯШЕ УШОРЙОВАЛИ ЯВНИ<br />
ПОВЕРХНОСЦИ У КОЦУРЕ,<br />
САДЗЕЛИ ДРЕВКА, А ЄДНА<br />
ЧАСЦ ПОМАГАЛА ПО ОБИСЦОХ<br />
СТАРИМ И НЄМОЦНИМ. НА<br />
ОТВЕРАНЮ АКЦИЇ ПРЕМИЄРНО<br />
ВИВЕДЗЕНА И ПРЕДСТАВА<br />
ДРАМСКЕЙ СЕКЦИЇ КУМ<br />
“ПРЕОСТАЛЕ ПУСТОЛОВИНЕ”,<br />
ПО ТЕКСТУ И У РЕЖИЇ ИҐОРА<br />
ПУШКАША, А ОРҐАНИЗОВАНИ<br />
И РОК-КОНЦЕРТ НА ХТОРИМ<br />
УЧАСТВОВАЛИ ДОМАШНЇ<br />
СОСТАВ ДЕМИҐОД, DIRECT<br />
DRIVE ЗОЗ ЗРЕНЯНИНУ И<br />
ГЕВИ ВОК З КУЛИ. З ТИМ<br />
КОНЦЕРТОМ ОТВОРЕНА И ПРЕД<br />
САМУ АКЦИЮ РЕНОВИРАНА<br />
БИНА. ПРОЄКТ АДАПТАЦИЇ<br />
КООРДИНОВАЛ ВЕРБАСКИ<br />
ЕДУКАТИВНИ ЦЕНТЕР, А<br />
СОТРУДНЇК У КООРДИНАЦИЇ<br />
БУЛ И ПРЕДСИДАТЕЛЬ КУМ<br />
СТЕВАН САМОЧЕТА. АКЦИЯШЕ<br />
22 • МАК 7-8/2015
NEVER<strong>MIND</strong><br />
MАРИНА И САШКА<br />
И ЛЄТО<br />
МАЛИ И РИЖНИ РОБОТНЇ,<br />
ТА ШЛЄБОДНИ СПОРТСКИ,<br />
КУЛТУРНИ, ЕДУКАТИВНИ И<br />
ЗАБАВНИ АКТИВНОСЦИ.<br />
AQSTARS<br />
И МЛАДЕЖСКА ОРҐАНИЗАЦИЯ<br />
“ПАКТ РУТЕНОРУМ” 24. ЮЛИЯ НА<br />
БАЗЕНУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ<br />
ОРҐАНИЗОВАЛА ЛЄТНЮ ЖУРКУ<br />
НА ОТВОРЕНИМ “PACT ON”. НА<br />
ЖУРКИ ШЕ ПРЕДСТАВЕЛИ ДВА<br />
НОВООСНОВАНИ КЕРЕСТУРСКИ<br />
ҐРУПИ – AQSTARS И NEVER<strong>MIND</strong>,<br />
ХТОРУ ТВОРЯ МЛАДИ<br />
МУЗИЧАРЕ, А НАСТУПАЛИ<br />
И МЛАДИ МУЗИЧАРКИ<br />
АЛЕКСАНДРА РУСКОВСКИ И<br />
МАРИНА РОМАН. ПОСЛЕ НЇХ,<br />
НАЩИВИТЕЛЬОХ, КОТРИХ<br />
НА ЖУРКИ БУЛО КОЛО 500 З<br />
РИЖНИХ МЕСТОХ, ЗАБАВЯЛИ<br />
УЖ АФИРМОВАНИ ДИ-<br />
ДЖЕЙОВЕ БОЗНЕ И РОКСТЕР<br />
З DROP SENSEI. МЛАДИХ<br />
ПРЕЗ ЛЄТО ЧЕКАЮ ИЩЕ ДВА<br />
ЗБУВАНЯ – ВОЛОНТЕРСКИ<br />
КАМП У КЕРЕСТУРЕ, ХТОРИ<br />
БУДЗЕ ОД 17. ПО 30. АВҐУСТ, А<br />
6. АВҐУСТА И “ГАВАЇ ПАРТИ” У<br />
ДЮРДЬОВЕ.<br />
ФОТО: ТАНИТА ХОДАК И ЙОВАН ЖИВКОВИЧ<br />
БОЗНЕ И РОКСТЕР<br />
МАК 7-8/2015 • 23
ОЛЯ РАҐАЇ<br />
ДЗЕКУЄМ<br />
После ошмиху широкого,<br />
и того рана,<br />
нїґда потераз видзеного<br />
ставам и дзекуєм.<br />
На твари ми видно<br />
єдну стару правду.<br />
Красни дзень ми шлїдзи,<br />
то одлука тварда!<br />
Гей, урядово ставам<br />
оглядам ше, глїбоко дихам,<br />
найкрасши думки себе давам,<br />
и того рана складни дзень порихтам.<br />
За здравє, мир и гармонию<br />
щиро ци дзекуєм.<br />
За шицки думки цо щесце вишию,<br />
и того дня животу ше радуєм.<br />
Верим же шицко цо посилаш<br />
за мнє добре и праве так треба.<br />
Од позитивней енерґиї ти нє одуставаш.<br />
Дзекуєм за шицко цо ми даваш.<br />
Кед и тот дзень прейдзе,<br />
Будзем щешлїва, бо лєм так жадам<br />
и кед уж сон на очи придзе<br />
повем животу дзекуєм!<br />
НИКОЛИНА БАБИЧ<br />
ПОДЛИ ТРАПЕЗ<br />
Спадла сом з карсцеля вчера вечар.<br />
Припознавам, нє случело ше першираз.<br />
Болї на шицки боки,<br />
а боль нє мож обкеровац.<br />
Нєпреривно чуєм гласи споза хрибта як ми шептаю:<br />
“Нє гомбай ше, бо спаднєш.<br />
Одлуч же хтори карсцель вибереш.”<br />
Твардоглава сом,<br />
шедзим и розпатрам.<br />
На старим карсцелю ше гомбам,<br />
а нови ми улїва довириє.<br />
Кед ше одлучим премесциц на нови ножки,<br />
можебуц вони маю подли шрубик,<br />
лєбо ище горше,<br />
можебуц вообще анї нє маю шрубик.<br />
Розпатрам, штудирам и вше сом збунєтша.<br />
Одлучно ставам и злучуєм карсцелї.<br />
Сиґурнєйша сом на двох як на єдним.<br />
Ознова чуєм гласи споза хрибта:<br />
“Нє шедз на двох карсцельох, бо спаднєш.”<br />
Керуєм их, я знам найлєпше.<br />
Намесцаюци ше, вишмикла сом ше<br />
и стропощала на жем.<br />
Чом ми то требало?<br />
Од ютра шедзим лєм на лавочки,<br />
вони и так прибити до жеми.<br />
НАТАША ШОВШ<br />
НЄПОЗНАТИ ШВЕТ<br />
Ходзим по нєпознатих улїцох,<br />
Коло нєпознатих людзох,<br />
Ниа, ту сом, далєко<br />
У нєпознатих крайох.<br />
Коло мнє преходза якишик людзе,<br />
Нєпознати людзе<br />
А кажде з нїх ма по єдну маску на своєй твари,<br />
А на нїх розлични фарби.<br />
Тоти фарби даваю єдну красоту швета,<br />
Нє приказую чежкосц,<br />
Скриваю стварносц,<br />
Даваю сам добри бок живота.<br />
Алє под кажду чловекову маску<br />
Скриваю ше бриґи,<br />
Думки<br />
Хтори нас цагаю до родного краю.