De Medisch Milieukundigen...het interview

Steunpunt Milieu en Gezondheid > Biomonitor, nieuwsbrief Milieu en Gezondheid
De Medisch Milieukundigen...het interview
Op de eerste rij. De Biomonitor sprak met de Nederlandse arts en chemicus Henk Jans
De zoektocht naar de boter voor een getrapte aanpak van de problematiek Milieu en Gezondheid
bracht verantwoordelijken over de landsgrenzen in Nederland. De Nederlandse arts en chemicus
Henk Jans is daarbij al lang geen onbekende meer bij de Vlaamse medisch milieukundigen. Al
menig maal wist hij zijn publiek te boeien met interessante én enthousiaste verhalen uit de praktijk.
Als hoofd van het Provinciaal Bureau Medische Milieukunde, een ondersteunend adviesbureau ten
behoeve van de GGD´s (Gemeentelijke Gezondheidsdiensten) in de Nederlandse provincies Noord-
Brabant en Zeeland, liet de Biomonitor hem aan het woord over het medisch milieukundig netwerk.
Henk Jans
Auteurs: Frederik Houben (Medisch Milieukundige LOGO Waasland en Schelde-Dender) & Liesbeth
Van Peer (Medisch milieukundige LOGO Mechelen, LOGO Pr.A.A.M.)
U werkt voor de GGD in Nederland, welke dienst of instantie op Vlaams niveau zou je hiermee kunnen vergelijken?
De GGD zou je het beste kunnen vergelijken met de Vlaamse Gezondheidsinspectie, maar dan grootschaliger. Elke GGD heeft gemiddeld
200 mensen in dienst voor ongeveer 500.000 inwoners. Wij adviseren over gezondheidsrisico’s en behandelen klachten en vragen in verband
met milieu en gezondheid. Daarnaast geven we ook voorlichting en doen we aan risicocommunicatie bij medisch milieukundige incidenten.
Wij helpen ook mee bij de invulling van het beleid en planvorming binnen de gemeentes zoals bijvoorbeeld het plannen van een nieuwe
industriezone.
Wat trekt u vooral aan in deze job?
Onze job is bijzonder boeiend omdat je heel wat verschillende mensen ontmoet, het is moeilijk te voorspellen hoe iets ontwikkelt en elke
actie heeft zijn eigen dynamiek. Zowel wetenschappelijke als maatschappelijke aspecten spelen een rol in de beoordeling van medisch
milieukundige problemen.
Wat kan er volgens u nog verbeteren?
" Nu zijn we meer een
kennisdoorgeefluik en ik zou
graag zien dat dit evolueert
naar een kenniscentrum."
Er is zeker nog verandering nodig. Nu zijn we meer een kennisdoorgeefluik en ik zou graag zien dat dit
evolueert naar een kenniscentrum. Dit zou de herkenbaarheid en de nood aan communicatie zeker ten
goede komen vermits de huidige onderzoeksinstituten te ver weg staan van de burger. Wij zouden evenwel
geen fundamenteel onderzoek doen of op zoek gaan naar nieuwe wetenschappelijke kennis. We zouden
kennis genereren op basis van gegevens uit het veld en deze kennis beschikbaar maken voor de burgers.
Hierdoor zou de GGD een volwassen instituut worden dat niet alleen gericht is op incidenten.
Kan u enkele voorbeelden geven van belangrijke problematieken op het gebied van milieu en gezondheid?
Je hebt bijvoorbeeld de zware metalen problematiek in de Kempen, maar ook de industriële activiteit rond grote steden en de aanpak van
luchtverontreiniging ten gevolge van wegverkeer zijn typisch onderwerpen. Het binnenmilieu is nog te weinig verkend, maar is ook zeer
belangrijk. Veel binnenhuistoestanden beïnvloeden de gezondheid en worden niet altijd veroorzaakt door de bewoner zelf. Een mooi
voorbeeld hiervan is de radonproblematiek in huizen. Dit probleem wordt onderkend en moet gecommuniceerd worden op het niveau van de
burger.
Zijn er soms momenten dat men geen oplossingen kan aanbrengen voor bepaalde klachten of problemen?
Wij hebben maar een kleine bijdrage in het oplossen van klachten. Mensen kunnen zich heel lang vasthouden aan een patroon van klachten,
ook na uitleg door een medisch milieukundige of iemand anders. Veel problemen kunnen echter al opgelost worden als er aandacht aan
geschonken wordt, als de mensen het gevoel krijgen dat ze serieus genomen worden. Hier kruipt echter veel tijd in en je moet dezelfde
informatie vaak herhalen. Soms kan je uren praten en toch het gevoel hebben: ik moet het volgende keer van A tot Z opnieuw doen. Je
moet de mensen ook niet alleen zoet te houden met oorzaak-gevolg relaties, er zijn namelijk ook andere factoren die een rol spelen zoals
psychosociale factoren.
In Vlaanderen worden de medisch milieukundigen bij de Logo’s als eerstelijn ingevoegd in het medisch milieukundig netwerk. Wat is uw
mening over dit netwerk?

"Ook de industriële activiteit
rond grote steden en de aanpak
van luchtverontreiniging ten
gevolge van wegverkeer zijn
typische onderwerpen inzake
milieu en gezondheid."
Ik stond mee aan de wieg van het medisch milieukundig netwerk. Ik sta er dan ook volledig achter. Een
voorwaarde voor de goede werking ervan is wel dat het een netwerk moet blijven, er moet informatie
uitgewisseld worden tussen de verschillende trappen van het netwerk. Dit brengt een meerwaarde met zich
mee: je vergroot de kennis over medisch milieukundige onderwerpen en je krijgt tevens een beter zicht op
hoe de bevolking denkt over risico’s op dit vlak. Hierbij kunnen zowel wetenschappelijke als
maatschappelijke argumenten belangrijk zijn. Je kan ‘de luis in de pels’ zijn, je kan proberen risicogebieden
zichtbaar te krijgen en het op de politieke agenda trachten te zetten zodat we tot duurzame oplossingen
kunnen komen.
Kan het medisch milieukundig netwerk een rol spelen bij de opleiding van nieuwe spelers op gebied van milieu en gezondheid?
Jazeker, voornamelijk bij de opleiding van toekomstige artsen is er nog veel winst te boeken. Preventie is zeer belangrijk in de opleiding van
artsen en gezondheidswerkers. Je moet bij een aandoening niet alleen de gezondheidseffecten behandelen maar ook op zoek gaan naar de
oorzaak van de aandoening. Ook in opleidingen zoals milieukunde, arbeidszorg en maatschappelijke zorg is er plaats voor medisch
milieukundige kennis. Men moet de mensen ontvankelijk maken voor het feit dat milieu een negatief effect kan hebben op het
gezondheidsgevoel. Zo kan men de klachten van mensen beter interpreteren, terwijl men zich nu vooral richt op de zichtbare effecten.
Hebt u tenslotte nog een goede raad voor de medisch milieukundigen in
Vlaanderen?
Hoe dichter je bij de lokale problematiek staat hoe beter. Luister goed, en
neem problemen serieus, totdat ze weerlegd worden. Wees eerlijk ten
opzichte van wat je wel weet en wat je niet weet. Ik vergelijk ons werk wel
eens met dansen op glad ijs, maar het is heerlijk als je die danser zelf bent !!
Links:
"Men moet de mensen ontvankelijk maken voor het feit dat
milieu een negatief effect kan hebben op het
gezondheidsgevoel. Zo kan men de klachten van mensen
beter interpreteren, terwijl men zich nu vooral richt op de
zichtbare effecten."
www.ggd.nl
www.ggdwestbrabant.nl
www.wvc.vlaanderen.be/gezondmilieu
* Deze nieuwsbrief is een gemeenschappelijk initiatief van vier verschillende actoren: de Gezondheidsinspectie van de Vlaamse
Gemeenschap, het Steunpunt Milieu & Gezondheid, Cel Milieu en Gezondheid van de Administratie Milieu-, Natuur-, Land en
Waterbeheer en de medisch milieukundigen verbonden aan de LOGO’s. Samen maken zij deel uit van het Vlaams Medisch Milieukundig
Netwerk. Bij de verschillende bijdragen aan de nieuwsbrief wordt duidelijk aangegeven worden wat de achtergrond van een auteur is. De
informatie in dit artikel valt onder de verantwoordelijkheid van de auteur. Behalve voor verkoop of commerciële doeleinden staat het iedereen
vrij artikels of informatie van deze nieuwsbrief of website over te nemen, bijvoorbeeld in uw eigen nieuwsbrief of krant, samen te vatten of
vertalen of voorwaarde dat u deze nieuwsbrief als bron vermeldt. We zouden het op prijs stellen om een kopie van uw publicatie te onvangen
op het secretariaat van het Steunpunt Milieu en Gezondheid. Voor adresgegevens (raadpleeg de contactpagina).
^ top