ss xalik banki saqarTvelo
ss xalik banki xalik banki saqarTvelo saqarTvelo
ss xalik banki xalik banki saqarTvelo saqarTvelo
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong><br />
<strong>saqarTvelo</strong><br />
finansuri angariSgeba<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli<br />
wlisaTvis
saaqcio sazogadoeba <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
sarCevi<br />
gverdi<br />
xelmZRvanelobis pasuxismgeblobis angariSi 2010 wlis 31 dekembriT<br />
dasrulebuli wlisaTvis warmodgenili finansuri angariSgebis<br />
momzadebasa da damtkicebaze 1<br />
damoukidebel auditorTa daskvna 2-3<br />
finansuri angariSgeba 2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis:<br />
sruli mogeba-zaralis angariSi 4<br />
finansuri mdgomareobis angariSi 5<br />
kapitalSi cvlilebebis angariSi 6<br />
fuladi saxsrebis moZraobis angariSi 7-8<br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi 9-61
saaqcio sazogadoeba <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
xelmZRvanelobis pasuxismgeblobis angariSi 2010 0 wlis 31 dekembriT dasrulebuli<br />
wlisaTvis warmodgenili finansuri angariSgebis momzadebasa da damtkicebaze<br />
xelmZRvaneloba pasuxismgebelia finansuri angariSgebis momzadebaze, romelic<br />
samarTlianad asaxavs <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong>s (,,<strong>banki</strong>”) finansur mdgomareobas<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT, mis mier warmoebuli operaciebis Sedegebs,<br />
fuladi saxsrebis moZraobasa da kapitalSi cvlilebebs amave TariRiT<br />
dasrulebuli wlisaTvis, finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebis<br />
(,,fa<strong>ss</strong>”) Sesabamisad.<br />
finansuri angariSgebis momzadebisas, xelmZRvaneloba pasuxismgebelia:<br />
• marTebuli buRaltruli principebis arCevasa da maT Tanmimdevrul<br />
Sesrulebaze;<br />
• informaciis wardgenaze, buRaltruli politikis CaTvliT, romelic<br />
uzrunvelyofs marTebul, saimedo, Sesadaris da gasageb informacias;<br />
• damatebiTi informaciis wardgenis uzrunvelyofaze, im SemTxvevaSi, Tu<br />
finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebis specifiuri moTxovnebi<br />
ar aris sakmarisi imisaTvis, rom momxmarebelma gaaanalizos konkretuli<br />
garigebis, sxva movlenebisa da pirobebis gavlena <strong>banki</strong>s finansur<br />
mdgomareobasa da finansur Sedegebze;<br />
• <strong>banki</strong>s mier funqcionirebadi sawarmos daSvebis principis safuZvelze<br />
muSaobis unaris Sefasebaze.<br />
xelmZRvaneloba agreTve pasuxismgebelia:<br />
• bankSi efeqturi da myari Sida kontrolis sistemis SemuSavebaze, danergvasa<br />
da SenarCunebaze;<br />
• iseTi buRaltruli Canawerebis warmoebaze, romelic warmoadgens da xsnis<br />
<strong>banki</strong>s garigebebs da nebismier dros uzrunvelyofs <strong>banki</strong>s finansuri<br />
mdgomareobis sakmarisi sizustiT wardgenas da fa<strong>ss</strong>-is moTxovnebTan<br />
finansuri angariSgebis Sesabamisobas;<br />
• savaldebulo buRaltruli Canawerebis warmoebaze <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
kanonmdeblobisa da buRaltruli standartebis Sesabamisad;<br />
• <strong>banki</strong>s aqtivebis usafrTxoebis uzrunvelsayofad saWiro qmedebebis<br />
ganxorcielebaze; da<br />
• TaRliTobisa da sxva darRvevebis Tavidan acilebasa da aRmoCenaze.<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis warmodgenili finansuri<br />
angariSgeba <strong>banki</strong>s direqtorTa sabWos mier damtkicebulia gamosaSvebad 2011<br />
wlis 28 Tebervals.<br />
direqtorTa sabWos saxeliT:<br />
__________________________________<br />
generaluri direqtori<br />
nikoloz geguCaZe<br />
__________________________________<br />
mTavari buRalteri<br />
gulnara marSaniSvili<br />
Tebervali 28, 2011 Tebervali 28, 2011<br />
1
damoukidebel auditorTa daskvna<br />
saaqcio sazogadoeba <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong>s aqcionerebsa da direqtorTa<br />
sabWos:<br />
daskvna finansuri angariSgebis Sesaxeb<br />
Cven CavatareT saaqcio sazogadoeba <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong>s (,,<strong>banki</strong>”)<br />
TandarTuli finansuri angariSgebis auditi, romelic moicavs finansuri<br />
mdgomareobis angariSs 2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT, agreTve masTan<br />
dakavSirebuli sruli mogeba-zaralis, kapitalSi cvlilebebisa da fuladi<br />
saxsrebis moZraobis angariSebs 2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli<br />
wlisaTvis da buRaltruli aRricxvis politikis ZiriTadi principebisa da<br />
sxva axsna-ganmartebiTi SeniSvnebis mokle monaxazs.<br />
xelmZRvanelobis pasuxismgebloba finansur angariSgebaze<br />
<strong>banki</strong>s xelmZRvaneloba pasuxismgebelia am finansuri angariSgebis momzadebasa<br />
da samarTlian wardgenaze finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebis<br />
Sesabamisad, da Sida kontrolis sistemis uzrunvelyofaze, romelic<br />
xelmZRvanelobis mier miiCneva aucileblad iseTi finansuri angariSgebis<br />
mosamzadeblad, romelic ar Seicavs SecdomiT da TaRliTobiT gamowveul<br />
arsebiT uzustobas.<br />
auditoris pasuxismgebloba<br />
Cveni pasuxismgeblobaa Cvens mier Catarebul auditze dayrdnobiT gamovTqvaT<br />
mosazreba am finansur angariSgebaze. Cven auditi CavatareT auditis<br />
saerTaSoriso standartebis Sesabamisad. es standartebi moiTxovs, rom Cveni<br />
samuSao Seesabamebodes eTikis normebs da auditis imgvarad dagegmvasa da<br />
Catarebas, rom miviRoT utyuari rwmuneba imisa, rom finansuri angariSgeba ar<br />
Seicavs arsebiT uzustobas.<br />
auditi moicavs garkveuli procedurebis Catarebas finansur angariSgebaSi<br />
warmodgenil Tanxebsa da ganmartebebze auditoruli mtkicebulebis<br />
mosapoveblad. SerCeuli procedurebi damokidebulia auditoris profesiul<br />
msjelobaze, romelic moicavs finansur angariSgebebSi TaRliTobis an<br />
Secdomis Sedegad warmoqmnili arsebiTi uzustobis riskis Sefasebas. am<br />
riskebis Sefasebisas arsebuli garemoebebis Sesaferisi auditoruli<br />
procedurebis SemuSavebisTvis, magram ara <strong>banki</strong>s Sida kontrolis<br />
efeqturobaze daskvnis gakeTebis mizniT, auditori iTvaliswinebs Sida<br />
kontrolis sistemebs, romlebic saWiroa finansuri angariSgebis momzadebisa<br />
da samarTliani wardgenisaTvis. auditi aseve iTvaliswinebs gamoyenebuli<br />
buRaltruli politikisa da xelmZRvanelobis mier gakeTebuli buRaltruli<br />
daSvebebis Sesaferisobisa da finansuri angariSgebis wardgenis Sefasebas<br />
mTlianobaSi.
Cven migvaCnia, rom mtkicebulebebi, romlebic auditis msvlelobisas movipoveT<br />
auditis daskvnisaTvis sakmaris da marTebul safuZvels warmoadgens.<br />
daskvna<br />
Cveni azriT, warmodgenili finansuri angariSgeba, yvela arsebiTi aspeqtis<br />
gaTvaliswinebiT, samarTlianad asaxavs <strong>banki</strong>s finansur mdgomareobas 2010<br />
wlis 31 dekembris mdgomareobiT, misi saqmianobis Sedegebsa da fuladi<br />
saxsrebis moZraobas mocemuli TariRiT dasrulebuli wlisaTvis finansuri<br />
angariSgebis saerTaSoriso standartebis Sesabamisad.<br />
Tebervali 28, 2011<br />
Tbilisi, <strong>saqarTvelo</strong><br />
3
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
sruli mogeba-zaralis angariSi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli d<br />
wlisaTvis<br />
(aTasobiT larSi)<br />
SeniSvna 2010 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
saprocento Semosavali 3 1,441 1,484<br />
saprocento xarji 3, 22 (268) (85)<br />
wminda saprocento Semosavali<br />
saprocento Semosavlis mqone<br />
aqtivebze gaufasurebis danakargebis<br />
rezervis xarjamde 1,173 1,399<br />
saprocento Semosavlebis mqone<br />
aqtivebis gaufasurebis danakargebis<br />
rezervis xarji<br />
4<br />
(58) -<br />
wminda saprocento Semosavali 1,115 1,399<br />
wminda mogeba ucxouri valutiT<br />
5<br />
gaxorcielebul operaciebze<br />
27 5<br />
sakomisio Semosavlebi 6 58 16<br />
sakomisio xarjebi 6 (56) (21)<br />
gaufasurebis danakargebis rezervis<br />
xarji sxva operaciebze 16 - (1,415)<br />
sxva Semosavlebi 5 -<br />
wminda arasaprocento Semosavali<br />
/(xarji) 34 (1,415)<br />
saoperacio Semosavali 1,149 (16)<br />
saoperacio xarjebi 7, 22 (3,759) (4,125)<br />
zarali mogebis gadasaxadamde (2,610) (4,141)<br />
mogebis gadasaxadis sargebeli 8 273 374<br />
wminda zarali (2,337) (3,767)<br />
direqtorTa sabWos saxeliT:<br />
__________________________________<br />
generaluri direqtori<br />
nikoloz geguCaZe<br />
__________________________________<br />
mTavari buRalteri<br />
gulnara marSaniSvili<br />
Tebervali 28, 2011 Tebervali 28, 2011<br />
9-61 gverdebze TandarTuli SeniSvnebi warmoadgens mocemuli finansuri angariSgebis<br />
ganuyofel nawils.<br />
4
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansuri mdgomareobis angariSi<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT<br />
(aTasobiT larSi)<br />
SeniSvna<br />
dekemberi<br />
31, 2010<br />
dekemberi<br />
31, 2009<br />
aqtivebi:<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s erovnul 9<br />
bankSi<br />
1,533 2,879<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 10, 22 658 538<br />
klientebze gacemuli sesxebi 11 10,058 312<br />
gasayidad arsebuli investiciebi 12 54 54<br />
dafarvis vadamde flobili investiciebi 13 14,153 15,695<br />
ZiriTadi saSualebebi 14 4,104 4,372<br />
gadavadebuli mogebis gadasaxadi 8 748 475<br />
aramaterialuri aqtivebi 15 1,355 1,731<br />
sxva aqtivebi 16 1,952 1,948<br />
sul aqtivebi 34,615 28,004<br />
valdebulebebi da kapitali<br />
valdebulebebi:<br />
valdebulebebi bankebis mimarT 18 3,444 -<br />
klientis angariSebi 17, 22 6,690 1,163<br />
sxva valdebulebebi 19 216 239<br />
sul valdebulebebi 10,350 1,402<br />
kapitali:<br />
saaqcio kapitali 20 31,000 31,000<br />
dagrovili zarali (6,735) (4,398)<br />
sul kapitali 24,265 26,602<br />
sul valdebulebebi da kapitali 34,615 28,004<br />
direqtorTa sabWos saxeliT:<br />
__________________________________<br />
generaluri direqtori<br />
nikoloz geguCaZe<br />
__________________________________<br />
mTavari buRalteri<br />
gulnara marSaniSvili<br />
m<br />
Tebervali 28, 2011 Tebervali 28, 2011<br />
9-61 gverdebze TandarTuli SeniSvnebi warmoadgens mocemuli finansuri angariSgebis<br />
ganuyofel nawils.<br />
5
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
kapitalSi cvlilebebis angariSi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis<br />
(aTasobiT larSi)<br />
SeniSvna<br />
saaqcio<br />
kapitali<br />
dagrovili<br />
zarali<br />
sul<br />
kapitali<br />
dekemberi 31, 2008<br />
08 20 31,000 (631) 30,369<br />
wminda zarali - (3,767) (3,767)<br />
dekemberi 31, 2009 31,000 (4,398) 26,602<br />
wminda zarali - (2,337) (2,337)<br />
dekemberi 31, 2010 31,000 (6,735) 24,265<br />
direqtorTa sabWos saxeliT:<br />
__________________________________<br />
generaluri direqtori<br />
nikoloz geguCaZe<br />
__________________________________<br />
mTavari buRalteri<br />
gulnara marSaniSvili<br />
Tebervali 28, 2011 Tebervali 28, 2011<br />
9-61 gverdebze TandarTuli SeniSvnebi warmoadgens mocemuli finansuri angariSgebis<br />
ganuyofel nawils.<br />
6
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
fuladi saxsrebis moZraobis angariSi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis<br />
(aTasobiT larSi)<br />
SeniSvna 2010 wlis 31<br />
dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis 31<br />
dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
fuladi saxsrebis moZraoba saoperacio<br />
saqmianobidan:<br />
zarali mogebis gadasaxadamde (2,610) (4,141)<br />
koreqtireba:<br />
gaufasurebis danakargebis rezervis<br />
xarji sxva operaciebze - 1,415<br />
gaufasurebis danakargebis rezervis<br />
xarji klientebze gacemul sesxebze 58 -<br />
ucxouri valutis gacvliTi kursis<br />
cvlilebiT miRebuli mogeba (27) -<br />
cveTa da amortizacia 673 553<br />
cvlileba wminda saprocento<br />
daricxvaSi (372) 46<br />
fuladi saxsrebis gadineba saoperacio<br />
saqmianobidan, saoperacio aqtivebsa da<br />
valdebulebebis cvlilebebamde (2,278) (2,127)<br />
saoperacio aqtivebisa da<br />
valdebulebebis cvlilebebi<br />
saoperacio aqtivebi (zrda)/kleba:<br />
minimaluri savaldebulo depoziti<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s erovnul bankSi (232) (43)<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 290 4,326<br />
klientebze gacemuli sesxebi (9,718) (309)<br />
sxva aqtivebi (4) 4<br />
zrda/(kleba) saoperacio<br />
valdebulebebSi: -<br />
klientis angariSebi 5,513 (156)<br />
valdebulebebi bankebis mimarT 3,442 -<br />
sxva valdebulebebi (22) (19)<br />
fuladi saxsrebis moZraoba saoperacio<br />
saqmianobidan, dabegvramde (3,009) 1,676<br />
gadaxdili mogebis gadasaxadi - 196<br />
wminda fuladi saxsrebis<br />
moZraoba saoperacio<br />
saqmianobidan (3,009) 1,872<br />
fuladi saxsrebis moZraoba sainvesticio<br />
saqmianobidan:<br />
ZiriTadi saSualebebis Sesyidva (13) (97)<br />
aramaterialuri aqtivebis Sesyidva (16) (911)<br />
Semosavlebi dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebidan 1,844 1,115<br />
wminda fuladi saxsrebis moZraoba<br />
sainvesticio saqmianobidan 1,815 107<br />
7
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
fuladi saxsrebis moZraobis angariSi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi)<br />
SeniSvna 2010 wlis 31<br />
dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis 31<br />
dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
fuladi saxsrebis moZraoba safinanso<br />
saqmianobidan:<br />
Cveulebrivi saaqcio kapitalis<br />
gamoSveba - -<br />
wminda fuladi saxsrebis moZraoba<br />
safinanso saqmianobidan - -<br />
fulsa da fulis eqvivalentebze ucxouri<br />
valutis gacvliTi kursis cvlilebis<br />
efeqti 26 -<br />
wminda (kleba)/zrda fulsa da fulis<br />
eqvivalentebSi (1,168) 1,979<br />
fuli da fulis eqvivalentebi, wlis<br />
dasawyisi 9 3,078 1,099<br />
fuli da fulis eqvivalentebi, wlis<br />
bolos 9 1,910 3,078<br />
direqtorTa sabWos saxeliT:<br />
__________________________________<br />
generaluri direqtori<br />
nikoloz geguCaZe<br />
__________________________________<br />
mTavari buRalteri<br />
gulnara marSaniSvili<br />
Tebervali 28, 2011 Tebervali 28, 2011<br />
9-61 gverdebze TandarTuli SeniSvnebi warmoadgens mocemuli finansuri angariSgebis<br />
ganuyofel nawils.<br />
8
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan<br />
a<br />
TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
1. organizacia<br />
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong> (`<strong>banki</strong>~) aris daxuruli saaqcio sazogadoeba,<br />
romelic <strong>saqarTvelo</strong>Si registrirebulia 2008 wlis 29 ianvars. <strong>banki</strong>s<br />
saqmianobas aregulirebs <strong>saqarTvelo</strong>s erovnuli <strong>banki</strong> (`seb~). <strong>banki</strong> sakuTar<br />
saqmianobas axorcielebs sabanko saqmianobis #0110246 generaluri<br />
licenziis safuZvelze. <strong>banki</strong>s ZiriTad saqmianobas warmoadgens komerciuli<br />
saqmianoba, operaciebi fasiani qaRaldebiT, ucxouri valutiT vaWroba,<br />
sesxebis da garantiebis gacema da depozitebis mozidva.<br />
<strong>banki</strong>s iuridiuli misamarTia: <strong>saqarTvelo</strong>, Tbilisi, kostavas quCa #74.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT banks gaaCnda erTi filiali<br />
<strong>saqarTvelo</strong>Si.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT <strong>banki</strong>s aqcionerebs<br />
warmoadgendnen:<br />
aqcioneri<br />
dekemberi 31, dekemberi 31,<br />
2010, % 2009, %<br />
pirveli donis aqcioneri:<br />
<strong>ss</strong> yazaxeTis <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> 100% 100%<br />
sul 100% 100%<br />
<strong>ss</strong> yazaxeTis <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> sabolood eqvemdebareba timur kulibaievisa da<br />
dinara kulibaievas kontrols.<br />
mocemuli finansuri angariSgeba <strong>banki</strong>s direqtorTa sabWos mier<br />
damtkicebulia gamosaSvebad 2011 wlis 28 Tebervals.<br />
2. buRaltruli aRricxvis ZiriTadi politika<br />
p<br />
buRaltruli aRricxvis safuZveli<br />
winamdebare finansuri angariSgeba momzadebulia buRaltruli aRricxvis<br />
saerTaSoriso standartebis sabWos (“ba<strong>ss</strong>s”) mier damtkicebuli finansuri<br />
angariSgebis saerTaSoriso standartebisa (“fa<strong>ss</strong>”) da finansuri<br />
angariSgebis interpretaciebis saerTaSoriso komitetis (“faisk”) mier<br />
gamocemuli interpretaciebis Sesabamisad.<br />
wardgenis kriteriumis sxva safuZvlebi<br />
finansuri angariSgeba momzadebulia imis gaTvaliswinebiT, rom <strong>banki</strong><br />
warmoadgens funqcionirebad sawarmos da axlo momavalSi gaagrZelebs<br />
muSaobas.<br />
9
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
<strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong>s xelmZRvanelobis umTavres mizans warmoadgens 2011<br />
wels klientTa bazis gazrda. didi Zalisxmeva Caido jansaRi da<br />
dabalriskiani biznesis Sefasebasa da SerCevaSi, rac mniSvnelovania <strong>banki</strong>s<br />
grZelvadiani ganviTarebisa da gaweuli momsaxurebis maRali donis<br />
uzrunvelyofisaTvis. zrda igegmeba rogorc sacalo, aseve korporatiul<br />
biznes segmentSi rogorc adgilobriv, aseve yazaxur sawarmoebSi. Tumca<br />
gansakuTrebuli yuradReba gamaxvildeba yazaxur biznes jgufebze<br />
<strong>saqarTvelo</strong>Si. <strong>banki</strong>s sesxebis gacemis strategia amaxvilebs yuradRebas<br />
potenciuri klientebis gadmobirebaze konkurentuli pirobebis SeTavazebis<br />
gziT. am strategiis ganxorcieleba momsaxurebis maRali donis<br />
uzrunvelyofis gziT, gansakuTrebiT mcire da saSualo biznesTan<br />
mimarTebaSi, dabali ganakveTebisa da mimzidveli dafinansebis pirobebis<br />
SeTavazebiT, warmoadgens <strong>banki</strong>s 2011 wlis strategiis warmatebiT<br />
ganxorcielebis erT-erT winapirobas. xelmZRvanelobis azriT aRniSnuli<br />
strategiis uzrunvelyofa xels Seuwyobs <strong>banki</strong>s grZelvadiani miznebisa da<br />
misiis ganxorcielebas.<br />
bankma SeimuSava <strong>saqarTvelo</strong>Si 2010 wlisaTvis arsebuli produqtebi da<br />
amJamad SeuZlia iseTi finansuri momsaxurebis SeTavazeba, rogoricaa<br />
sesxebi, depozitebi, swrafi gadaricxvebi, plastikuri baraTebi, vaWrobis<br />
dafinanseba da sxva. 2011 wlis mizania momsaxurebis gaumjobeseba, axali<br />
produqtebis danergva da gayidvis sxva saSualebebisa da arxebis moZieba.<br />
xelmZRvaneloba aseve miznad isaxavs filialebis qselis ganviTarebas da<br />
eleqtronuli vaWrobis biznesis dawyebas.<br />
<strong>banki</strong>s mier SemuSavebul strategias mxars uWeren 100%-is mflobeli<br />
aqcionerebi (SeniSvna 1), romlebic dainteresebulni arian <strong>banki</strong>s<br />
ganviTarebiT da saWiroebis SemTxvevaSi mas gauweven saTanado mxardaWeras.<br />
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> (aqcioneri), <strong>banki</strong>s aqcioneri da misi Svilobili kompaniebi<br />
uzrunvelyofen sacalo da korporatiul sabanko momsaxurebas ZiriTadad<br />
yazaxeTSi, ruseTSi, yirgizeTsa da <strong>saqarTvelo</strong>Si da sapensio aqtivebis<br />
marTvasa da momsaxurebis dazRvevas yazaxeTSi. <strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> banks ganzraxuli<br />
aqvs kapitalis gazrda 2012 wels.<br />
winamdebare finansuri angariSgeba warmodgenilia aTasobiT larSi, Tu sxva<br />
ram ar aris miTiTebuli. finansuri angariSgeba momzadebulia istoriuli<br />
Rirebulebis koncefciis safuZvelze. istoriuli Rirebuleba zogadad<br />
efuZneba aqtivebis sanacvlod gadaxdili anazRaurebis samarTlian<br />
Rirebulebas.<br />
<strong>banki</strong> finansuri mdgomareobis angariSs waradgens likvidobis mixedviT.<br />
finansuri mdgomareobis angariSis TariRidan 12 Tvis ganmavlobaSi<br />
(mimdinare) an 12 Tveze meti drois ganmavlobaSi (grZelvadiani) aRdgenis an<br />
angariSsworebis analizi warmodgenilia 26-e SeniSvnaSi.<br />
finansuri aqtivebi da valdebulebebi iqviTeba da wminda TanxiT aisaxeba<br />
finansuri mdgomareobis angariSSi mxolod im SemTxvevaSi, Tu banks aqvs<br />
iuridiuli ufleba ganaxorcielos aRiarebuli Tanxebis gaqviTva da<br />
ganzraxuli aqvs moaxdinos aqtivis CaTvla wminda RirebulebiT an<br />
erTdroulad moaxdinos aqtivis realizacia da valdebulebis dafarva.<br />
<strong>banki</strong> mogeba-zaralis angariSSi ar qviTavs Semosavlebsa da xarjebs, garda<br />
im SemTxvevisa, rodesac gaqviTva moiTxoveba romelime standartiT an<br />
interpretaciiT da Sesabamisad asaxulia <strong>banki</strong>s buRaltrul politikaSi.<br />
10
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
qvemoT warmodgenilia buRaltruli aRricxvis ZiriTadi politikebi.<br />
saprocento Semosavlebisa a da xarjebis aRiareba<br />
saprocento Semosavlebisa da xarjebis aRiareba xdeba daricxvis meTodiT<br />
da aisaxeba efeqturi saprocento ganakveTis meTodis gamoyenebiT. efeqturi<br />
saprocento ganakveTis meTodi, warmoadgens meTods, romelic efuZneba<br />
finansuri aqtivis, an finansuri valdebulebis (an finansuri aqtivebis da an<br />
valdebulebebis jgufis) amortizebul Rirebulebas da romlis saSualebiT<br />
saprocento Semosavali, an xarji nawildeba Sesabamis periodze.<br />
efeqturi saprocento ganakveTi warmoadgens ganakveTs, romelic zustad<br />
axdens mosalodneli fuladi saxsrebis gadaxdebis, an Semodinebis<br />
diskontirebas finansuri aqtivis, an finansuri valdebulebis wminda<br />
mimdinare Rirebulebamde finansuri instrumentis savaraudo sasargeblo<br />
moxmarebis periodis amowurvamde, an Tu misaRebia, ufro mokle vadaSi.<br />
mas Semdeg, rac finansuri aqtivi, an msgavsi finansuri aqtivebis jgufi<br />
Camoiwereba (nawilobriv Camoiwereba) gaufasurebis Sedegad miRebuli<br />
danakargebis gamo, saprocento Semosavlis aRiareba im saprocento<br />
ganakveTiT xorcieldeba, romelic gaufasurebis danakargebis dadgenis<br />
mizniT mosalodneli fuladi saxsrebis diskontirebisaTvis gamoiyeneba.<br />
samarTliani RirebulebiT asaxuli aqtivebidan miRebuli procenti aisaxeba<br />
saprocento SemosavalSi.<br />
sxva Semosavlebis aRiareba<br />
sakomisio Semosavlebis aRiareba<br />
sesxis sakomisio gadasaxadi eqvemdebareba gadavadebas masTan dakavSirebul<br />
pirdapir xarjebTan erTad da koreqtirdeba sesxis efeqtur saprocento<br />
ganakveTze. sadac SesaZlebelia rom sasesxo valdebulebam warmoSvas<br />
konkretuli sasesxo xelSekrulebis gaformeba, sasesxo valdebulebis<br />
sakomisio gadavaddeba dakavSirebul pirdapir xarjebTan erTad da<br />
koreqtirdeba sesxis efeqtur amonagebze. sadac SeuZlebelia rom sasesxo<br />
valdebulebam warmoSvas konkretuli sasesxo xelSekrulebis gaformeba,<br />
sasesxo valdebulebis sakomisios aRiareba xdeba mogebasa da zaralSi sasesxo<br />
valdebulebis darCenili periodis ganmavlobaSi. rodesac sasesxo<br />
valdebulebis xelSekrulebis vada iwureba yvelanairi sasesxo<br />
xelSekrulebis gaformebis gareSe, sasesxo valdebulebis sakomisios<br />
aRiareba xdeba mogebasa da zaralSi vadis amowurvis dRes. sasesxo<br />
momsaxurebis sakomisios Semosavlad aRiareba xdeba momsaxurebis gawevis<br />
dros. yvela sxva sakomisios aRiareba xdeba momsaxurebis gawevisas.<br />
11
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
finansuri instrumentebi<br />
finansuri aqtivebis da valdebulebebis asaxva <strong>banki</strong>s finansuri<br />
mdgomareobis angariSSi xdeba maSin, rodesac igi xdeba xelSekrulebis<br />
monawile Sesabamis finansur instrumentTan mimarTebaSi. finansuri<br />
aqtivebisa da valdebulebebis regularuli xasiaTis Sesyidvisa da gayidvis<br />
aRiareba xorcieldeba angariSsworebis TariRis mdgomareobiT.<br />
finansuri aqtivebisa da valdebulebebis Tavdapirveli aRiareba<br />
xorcieldeba samarTliani RirebulebiT. garigebis Rirebuleba romelic<br />
pirdapir ukavSirdeba finansuri aqtivebisa da valdebulebebis Sesyidvas da<br />
gamoSvebas (mogebasa da zaralSi samarTliani RirebulebiT aRiarebuli<br />
finansuri aqtivebisa da valdebulebebis garda) emateba, an akldeba<br />
finansuri aqtivebisa da valdebulebebis samarTlian Rirebulebas.<br />
finansuri aqtivebisa da valdebulebebis Sesyidvasa da gamoSvebasTan<br />
dakavSirebuli garigebis Rirebuleba dauyovnebliv aisaxeba mogebasa da<br />
zaralSi.<br />
finansuri aqtivebi<br />
finansuri aqtivebi klasificirdeba Semdeg kategoriebad: mogebasa da<br />
zaralSi samarTliani RirebulebiT asaxuli finansuri aqtivebi, dafarvis<br />
vadamde flobili investiciebi, gasayidad arsebuli finansuri aqtivebi da<br />
sesxebi da moTxovnebi. klasifikacia damokidebulia finansuri aqtivebis<br />
specifikasa da daniSnulebaze da ganisazRvreba Tavdapirveli aRiarebisas.<br />
dafarvis vadamde flobili investiciebi<br />
dafarvis vadamde flobili investiciebi warmoadgens araderivatiul<br />
finansur aqtivebs gansazRvradi an fiqsirebuli gadaxdebiT. banks aqvs<br />
ganzraxva da SesaZlebloba Seinaxos aRniSnuli fasiani qaRaldebi<br />
dafarvis vadis dadgomamde. aseTi fasiani qaRaldebis asaxva xdeba efeqturi<br />
saprocento ganakveTis meTodze dafuZnebuli amortizebuli RirebulebiT,<br />
gaufasurebis danakargebis rezervis gamoklebiT.<br />
im SemTxvevaSi Tu <strong>banki</strong> iZulebuli iqneba dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi (gamonaklisi specifiuri garemobebis garda) dafarvis vadamde<br />
gayidos, an moaxdinos maTi reklasifikacia, amas mTel kategoriaze eqneba<br />
gavlena da saWiro gaxdeba maTi reklasifikacia gasayidad arsebulad. ufro<br />
metic, Semdegi ori wlis ganmavlobaSi banks aekrZaleba nebismieri<br />
finansuri aqtivis klasifikacia dafarvis vadamde flobili investiciebis<br />
saxiT.<br />
gasayidad arsebuli finansuri aqtivebi<br />
gasayidad arsebuli finansuri aqtivebi warmoadgens araderivatiul<br />
aqtivebs, romlebic an gasayidad aris gamiznuli, an ar klasificirdeba<br />
rogorc (a) sesxebi da moTxovnebi, (b) dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi, an (g) mogebasa da zaralSi samarTliani RirebulebiT asaxuli<br />
finansuri aqtivebi.<br />
banks gaaCnia investiciebi, romlebic ar aris kotirebuli aqtiur bazarze<br />
da romelTa samarTliani Rirebulebis gansazRvra ver xerxdeba, fasdeba<br />
TviTRirebulebiT TiToeuli angariSgebis periodis dasarulisaTvis<br />
dadgenili gaufasurebis danakargebis rezervis gamoklebiT.<br />
12
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
sesxebi da moTxovnebi<br />
savaWro moTxovnebi, sesxebi da sxva moTxovnebi gansazRvruli an<br />
fiqsirebuli gadaxdebiT, romlebic ar aris kotirebuli moqmed bazarze,<br />
klasificirdeba rogorc sesxebi da moTxovnebi. sesxebi da moTxovnebi<br />
gaufasurebis danakargebis gamoklebiT aisaxeba amortizebuli RirebulebiT<br />
efeqturi saprocento ganakveTis meTodis gamoyenebiT. saprocento<br />
Semosavali aRiarebas eqvemdebareba efeqturi saprocento ganakveTis<br />
gamoyenebiT garda im moklevadiani moTxovnebis procentisa romelic ar<br />
aris arsebiTi.<br />
finansuri aqtivebis gaufasureba<br />
finansuri aqtivebis gaufasurebis safuZvlis Sefaseba xdeba angariSgebis<br />
TiToeuli periodis bolosaTvis, garda im finansuri aqtivebisa romelic<br />
aisaxeba mogebasa da zaralSi samarTliani RirebulebiT. finansuri aqtivebi<br />
gaufasurebulad iTvleba, rodesac finansuri aqtivis Tavdapirveli<br />
aRiarebis Semdeg arsebobs imis obieqturi safuZveli, rom erTi, an<br />
ramdenime garemoeba gavlenas axdens investiciebidan mosalodneli fuladi<br />
saxsrebis Semodinebaze.<br />
gasayidad arsebul investiciebad klasificirebuli kotirebuli da<br />
arakotirebuli kapitalSi investiciebis gaufasurebis obieqtur maCveneblad<br />
iTvleba fasiani qaRaldis samarTliani Rirebulebis mniSvnelovani, an<br />
xangrZlivi Semcireba TviTRirebulebasTan SedarebiT.<br />
yvela sxva finansuri aqtivis SemTxvevaSi gaufasurebis obieqturi<br />
maCveneblebi moicavs:<br />
• gamomSvebis, an kontragentis mniSvnelovan finansur sirTuleebs; an<br />
• xelSekrulebis darRvevas, rac gulisxmobs procentis, an ZiriTadi<br />
Tanxis gadaxdisuunarobas, an Tavis aridebas; an<br />
• procentis, an ZiriTadi Tanxis gadauxdelobas;<br />
• msesxeblis gakotrebas, an finansur reorganizacias; an<br />
• finansuri sirTuleebis gamo finansuri aqtivis moqmedi bazris<br />
gauqmebas.<br />
finansuri aqtivebis garkveuli kategoriis SemTxvevaSi, magaliTad<br />
rogoricaa sesxebi da moTxovnebi, aqtivebi, romlebic individualurad ar<br />
ar aris gaufasurebuli, damatebiT fasdeba jgufuri gaufasurebis<br />
TvalsazrisiT. sesxebisa da moTxovnebis gaufasurebis obieqturi safuZveli<br />
moicavs <strong>banki</strong>s warsul gamocdilebas gadaxdebTan mimarTebaSi, portfelSi<br />
vadagadacilebuli gadaxdebis raodenobis zrdasa da erovnuli, an<br />
adgilobrivi ekonomikuri pirobebis TvalsaCino cvlilebebs, romlebic<br />
pirdapir kavSirSia moTxovnebis amouReblobasTan.<br />
amortizebuli RirebulebiT asaxuli finansuri aqtivebis gaufasureba<br />
ganisazRvreba rogorc sxvaoba aqtivis sabalanso Rirebulebasa da<br />
finansuri aqtivis Tavdapirveli efeqturi saprocento ganakveTiT<br />
diskontirebuli momavali fuladi nakadebis mimdinare Rirebulebas Soris.<br />
13
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
TviTRirebulebiT asaxuli finansuri instrumentebis gaufasurebis rezervi<br />
ganisazRvreba rogorc sxvaoba finansuri aqtivis sabalanso Rirebulebasa<br />
da msgavsi finansuri aqtivebis ukugebis mimdinare sabazro ganakveTiT<br />
diskontirebul momavalSi misaRebi fuladi nakadebis dRevandel<br />
Rirebulebas Soris. aseTi gaufasurebis rezervi ar eqvemdebareba<br />
koreqtirebas.<br />
finansuri aqtivebis sabalanso Rirebuleba pirdapir mcirdeba gaufasurebis<br />
danakargebiT garda sesxebisa da moTxovnebisa, sadac sabalanso Rirebuleba<br />
mcirdeba gaufasurebis angariSis gamoyenebiT. rodesac sesxis, an moTxovnis<br />
amoRebis SesaZlebloba amowurulia igi Camoiwereba sarezervo angariSis<br />
gamoyenebiT. gaufasurebis rezervis sabalanso Rirebulebis angariSis<br />
cvlileba aisaxeba mogebasa da zaralSi.<br />
im SemTxvevaSi, Tu amortizebuli RirebulebiT asaxuli finansuri aqtivebis<br />
gaufasurebis danakargebis Tanxis Semcireba aRiarebis momdevno periodSi<br />
obieqturad SeiZleba daukavSirdes gaufasurebis aRiarebis Semdgom<br />
movlenebs, Tavdapirvelad aRiarebuli gaufasurebis danakargebi<br />
koreqtirdeba mogebasa da zaralSi im odenobiT, rom investiciebis<br />
sabalanso Rirebulebam gaufasurebis rezervis koreqtirebis TariRisaTvis<br />
ar gadaaWarbos im amortizebul Rirebulebas, romelic iqneboda<br />
gaufasurebis ar aRiarebis SemTxvevaSi.<br />
Tu gasayidad arsebuli aqtivi gaufasurdeba, Tanxa romelic warmoadgens<br />
sxvaobas mis TviTRirebulebasa (ZiriTadi Tanxisa da amortizaciis garda)<br />
da mimdinare samarTlian Rirebulebas Soris wina periodSi mogeba-zaralis<br />
angariSSi aRiarebuli gaufasurebis danakargebis gamoklebiT, kapitalidan<br />
gadadis mogeba-zaralis angariSSi.<br />
gasayidad arsebuli kapitalis fasiani qaRaldebis SemTxvevaSi wina<br />
periodSi mogebasa da zaralSi aRiarebuli gaufasurebis danakargebi ar<br />
koreqtirdeba mogebasa da zaralSi. gaufasurebis danakargebis gaCenis<br />
Semdgom samarTliani Rirebulebis zrda aisaxeba sxva srul mogeba-zaralSi<br />
investiciebis gadafasebis rezervis saxelwodebis qveS. rac Seexeba<br />
gasayidad arsebul savalo fasian qaRaldebs, gaufasurebis danakargebi im<br />
SemTxvevaSi koreqtirdeba mogebasa da zaralSi, Tu investiciis samarTliani<br />
Rirebulebis mateba obieqturad ukavSirdeba gaufasurebis danakargebis<br />
aRiarebis Semdgom movlenebs.<br />
sesxebisa da avansebis Camowera<br />
sesxebisa da avansebis amoRebis SeuZleblobis SemTxvevaSi, maTi Camowera<br />
xdeba sesxebis gaufasurebis danakargis rezervis gamoyenebiT. sesxebi da<br />
avansebi eqvemdebareba Camoweras im SemTxvevaSi Tu xelmZRvanelobam amowura<br />
moTxovnebis amoRebis yvela SesaZlebloba da moaxdina yvela SesaZlo<br />
uzrunvelyofis realizeba. wina periodSi Camowerili Tanxebis aRdgena<br />
xdeba finanuri aqtivebis gaufasurebis gaqviTviT da mogeba-zaralis<br />
angariSSi (sruli mogeba-zaralis angariSSi) aRdgenis periodSi aisaxeba.<br />
14
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
finansuri aqtivebis aRiarebis Sewyveta<br />
<strong>banki</strong>s finansuri aqtivebis aRiareba Sewydeba, rodesac aqtividan fuladi<br />
saxsrebis miRebis uflebis kontraqtiT gaTvaliswinebuli vada amoiwura, an<br />
Tu bankma sxva sawarmos gadasca finansuri aqtivebi da Sesabamisad aqtivis<br />
flobasTan dakavSirebuli mniSvnelovani riskebi da Semosavlebi. Tu <strong>banki</strong><br />
arc gadascems da arc itovebs aqtivis flobasTan dakavSirebul<br />
mniSvnelovan riskebsa da Semosavlebs da agrZelebs gadacemuli aqtivis<br />
kontrols, igi aRiarebs aqtivSi SenarCunebul monawileobas da masTan<br />
dakavSirebul valdebulebas SesaZlo gadasaxdeli Tanxis odenobiT. im<br />
SemTxvevaSi Tu <strong>banki</strong> itovebs gadacemul finansur aqtivTan dakavSirebul<br />
mniSvnelovan riskebsa da Semosavlebs, igi agrZelebs finansuri aqtivis da<br />
miRebuli fuladi saxsrebiT uzrunvelyofili sesxebis aRiarebas.<br />
finansuri aqtivis mTlianobaSi aRiarebis Sewyvetisas, aqtivis sabalanso<br />
Rirebulebasa da miRebuli da misaRebi anazRaurebis da sxva srul mogebazaralSi<br />
aRiarebuli da kapitalSi dagrovili mogebasa an zaralis jams<br />
Soris sxvaoba, aRiarebas mogebasa da zaralSi eqvemdebareba.<br />
finansuri aqtivis aRiarebis Sewyvetisas, garda mTliani Sewyvetisa<br />
(magaliTad, rodesac <strong>banki</strong> inarCunebs uflebas gamoisyidos gadacemuli<br />
aqtivis nawili, an rodesac inarCunebs garkveul monawileobas aqtivSi,<br />
garda iseTi monawileobisa, romlis Sedegad <strong>banki</strong> ZiriTadad inarCunebs<br />
aqtivis sakuTrebasTan dakavSirebul yvela risksa da Semosavals da<br />
Sesabamis kontrols), <strong>banki</strong> anawilebs aRiarebis Sewyvetamde finansuri<br />
aqtivis arsebul sabalanso Rirebulebas gadacemisas arsebul<br />
SenarCunebuli wilisa da im nawilis samarTlian Rirebulebebs Soris,<br />
romlis aRiarebac Sewyda. aqtivis im nawilze, romlis aRiarebac Sewyda,<br />
gadanawilebul sabalanso Rirebulebasa da am nawilisTvis miRebul mTlian<br />
anazRaurebas Soris sxvaoba, sxva sruli mogeba-zaralis angariSSi asaxuli<br />
nebismieri dagrovili mogebisa Tu zaralis gaTvaliswinebiT, aRiarebul<br />
unda iqnas mogebasa da zaralSi. dagrovili mogeba an zarali romelic<br />
aRiarebulia sxva sruli mogeba zaralis angariSSi unda gadanawildes<br />
aqtivis SenarCunebul nawilsa da im nawils Soris, romlis aRiarebac<br />
Sewyda, maTi samarTliani Rirebulebebis mixedviT.<br />
15
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
finansuri valdebulebebi da gamoSvebuli kapitalis instrumentebi<br />
klasifikacia sesxis an kapitalis saxiT<br />
sesxisa da kapitalis instrumentebi klasificirdeba, rogorc finansuri<br />
valdebulebebi an kapitali kontraqtiT gaTvaliswinebuli pirobebis arsisa<br />
da finansuri valdebulebis da kapitalis instrumentis ganmartebidan<br />
gamomdinare.<br />
kapitalis instrumentebi<br />
tebi<br />
kapitalis instrumenti warmoadgens nebismier kontraqts, romelic<br />
adasturebs <strong>banki</strong>s aqtivebSi narCen wils, yvela valdebulebis gamoqviTvis<br />
Semdeg. <strong>banki</strong>s mier gamoSvebuli kapitalis instrumentebi aRiarebas<br />
eqvemdebareba miRebul SemosavlebTan erTad gamoSvebis xarjebis<br />
gamoklebiT.<br />
<strong>banki</strong>s kuTvnili kapitalis instrumentebis Sesyidva aisaxeba da iqviTeba<br />
pirdapir kapitalSi. <strong>banki</strong>s kuTvnili kapitalis instrumentebis Sesyidvis,<br />
realizaciis, gamoSvebis, an gauqmebis Sedegad miRebuli mogeba, an zarali<br />
ar aisaxeba mogebasa da zaralSi.<br />
sxva finansuri valdebulebebi<br />
ebi<br />
finansuri vadlebulebebi <strong>saqarTvelo</strong>s erovnuli <strong>banki</strong>s sadepozito<br />
instrunmentebis, bankebisa da klientebis depozitebis, gamoSvebuli savalo<br />
fasiani qaRaldebisa da sxva nasesxebi saxsrebisa da sxva valdebulebebis<br />
CaTvliT Tavdapirvelad aisaxeba samarTliani RirebulebiT garigebasTan<br />
dakavSirebuli xarjebis gamoklebiT.<br />
aRiarebis Semdgom finansuri valdebulebebi amortizebuli RirebulebiT<br />
aRiricxeba efeqturi saprocento ganakveTis meTodis gamoyenebiT<br />
saprocento xarjis efeqturi amonagebis ganakveTis safuZvelze.<br />
efeqturi saprocento ganakveTis meTodi, warmoadgens meTods, romelic<br />
efuZneba finansuri valdebulebis amortizebul Rirebulebas da romlis<br />
saSualebiT saprocento xarji nawildeba Sesabamis periodze. efeqturi<br />
saprocento ganakveTi warmoadgens ganakveTs, romelic Tavdapirveli<br />
aRiarebisas zustad axdens mosalodneli fuladi saxsrebis gadaxdebis<br />
diskontirebas finansuri valdebulebis wminda sabalanso Rirebulebamde<br />
finansuri valdebulebis mosalodneli vadis ganmavlobaSi (sadac<br />
marTebulia), an Tu misaRebia, ufro mokle vadaSi.<br />
16
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
finansuri nsuri valdebulebebis aRiarebis Sewyveta<br />
finansuri valdebulebebis aRiareba wydeba maSin, rodesac valdebuleba<br />
sruldeba, uqmdeba, an gasdis vada. sadac arsebuli finansuri valdebuleba<br />
enacvleba meores imave msesxeblis mimarT mniSvnelovnad gansxvavebuli<br />
pirobebiT, an arsebuli valdebulebis pirobebi mniSvnelovnad icvleba,<br />
amgvari cvlileba, an modifikacia iTvleba Tavdapirveli valdebulebis<br />
aRiarebis Sewyvetad da axali valdebulebis aRiarebad da sxvaoba<br />
sabalanso Rirebulebasa da gadaxdil, an gadasaxdel anazRaurebas Soris<br />
aisaxeba mogebasa da zaralSi.<br />
finansuri garantiis kontraqtebi<br />
finansuri garantiis kontraqti warmoadgens, kontraqts, romelic<br />
iTvaliswinebs gamomSvebis mier anazRaurebis gadaxdas, im SemTxvevaSi, Tu<br />
garantiis mflobeli sasesxo instrumentis Tavdapirveli, an modificirebuli<br />
pirobebis Sesabamisad ver SeZlebs droulad gadaxdas.<br />
finansuri garantiis kontraqtebi Tavdapirvel aRiarebas eqvemdebareba<br />
samarTliani RirebulebiT, da Tu mogebasa da zaralSi ar aisaxeba<br />
samarTliani RirebulebiT, Sesabamisad fasdeba meti TanxiT momdevno Tanxebs<br />
Soris:<br />
• Tanxa, romelic aRiarebulia rezervis saxiT, ba<strong>ss</strong> 37 ,,rezervebi,<br />
pirobiTi valdebulebebi da pirobiTi aqtivebi”-s Sesabamisad; da<br />
• Tavdapirvelad aRiarebuli RirebulebiT, finansuri garantiebidan an<br />
akreditivebidan, an premiis saxiT momavalSi misaRebi Semosavlebis<br />
dagrovili amortizaciis gamoklebiT Semosavlebis aRiarebis politikis<br />
safuZvelze.<br />
fuli da fulis eqvivalentebi<br />
fuli da fulis eqvivalentebi moicavs fuls salaroSi, Tavisufal<br />
saxsrebs sakorespondento da vadian sadepozito angariSebze da bankebze<br />
gacemul avansebs 90 dRemde dafarvis sawyisi vadiT, romelTa konvertacia<br />
fulad saxsrebad SesaZlebelia mokle vadaSi da romlebic iTvleba<br />
likvidurad, garda plastikuri baraTebiT operaciebisTvis gankuTvnili<br />
sagarantio depozitebisa. fuladi saxsrebis moZraobis gansazRvris mizniT,<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s erovnul bankSi minimaluri savaldebulo depozitis<br />
gamoyeneba eqvemdebareba SezRudvas da Sesabamisad ar ganekuTvneba fulsa<br />
da fulis eqvivalentebs.<br />
17
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
moTxovnebi bankebis mimarT<br />
Cveuli saqmianobis procesSi <strong>banki</strong> ganaTavsebs saxsrebs da axorcielebs<br />
Senatanebs sxva bankebSi sxvadasxva vadebiT. moTxovnebi bankebis mimarT<br />
Tavdapirvelad aisaxeba samarTliani RirebulebiT. SemdgomSi moTxovnebi<br />
bankebis mimarT aisaxeba amortizebuli RirebulebiT efeqturi saprocento<br />
ganakveTis meTodis gamoyenebiT. sakredito institutebidan misaRebi Tanxebi<br />
aisaxeba gaufasurebis danakargebis gamoklebiT.<br />
klientebze gacemuli sesxebi<br />
klientebze gacemuli sesxebi warmoadgens arawarmoebul aqtivebs,<br />
fiqsirebuli, an gansazRvruli gadaxdebiT, romelic ar aris kotirebuli<br />
aqtiur bazarze, garda finansuri aqtivebis sxva kategoriebSi<br />
klasificirebuli aqtivebisa.<br />
<strong>banki</strong>s mier klientebze gacemuli sesxebi, Tavdapirvelad aRiarebas<br />
eqvemdebareba samarTliani RirebulebiT, garigebis yvela xarjis<br />
gaTvaliswinebiT, romlebic dakavSirebulia finansuri aqtivebis Sesyidvasa<br />
da SeqmnasTan. sadac samarTliani RirebulebiT asaxuli anazRaureba ar<br />
udris sesxis samarTlian Rirebulebas. magaliTad, rodesac sesxis gacema<br />
xdeba sabazroze naklebi ganakveTiT, maT Soris sxvaoba aisaxeba rogorc<br />
danakargi sesxis Tavdapirveli aRiarebisas da igi aisaxeba sruli mogebazaralis<br />
angariSSi Sesabamisi danakargebis tipis mixedviT. Sedegad, sesxis<br />
narCeni Rirebuleba aisaxeba amortizebuli RirebulebiT efeqturi<br />
saprocento ganakveTis gamoyenebiT. klientebze gacemuli sesxebi aisaxeba<br />
gaufasurebis rezervis gamoklebiT.<br />
ZiriTadi saSualebebi<br />
ZiriTadi saSualebebis cveTa gamoiqviTeba aqtivebis sabalanso<br />
Rirebulebidan da gamoiyeneba aqtivebis Camosawerad maTi eqspluataciis<br />
vadis amowurvamde. cveTis gaangariSeba warmoebs wrfivi meTodis<br />
safuZvelze Semdegi wliuri ganakveTebis gamoyenebiT:<br />
Senobebi da sxva uZravi qoneba 1%<br />
aveji da mowyobilobebi 15%<br />
kompiuterebi da kavSirgabmulobis mowyobiloba 20%<br />
transporti 20%<br />
sxva 15%<br />
ijariT aRebuli ZiriTadi saSualebebis gaumjobesebis cveTa iTvleba<br />
maTTan dakavSirebuli ijariT aRebuli aqtivebis sasargeblo moxmarebis<br />
periodis mixedviT. remontisa da gaumjobesebis xarjebi aisaxeba<br />
gawevisTanave da miekuTvneba saoperacio xarjebs an eqvemdebareba<br />
kapitalizacias Tu arsebobs amis sakmarisi safuZveli.<br />
18
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
ZiriTadi saSualebebis sabalanso Rirebulebis gadaxedva xdeba TiToeuli<br />
saangariSgebo TariRisaTvis imisaTvis, rom dadgindes aRemateba Tu ara<br />
ZiriTadi saSualebebis sabalanso Rirebuleba maT aRdgeniT Rirebulebas.<br />
aRdgeniTi Rirebuleba aRemateba samarTlian Rirebulebas gayidvis xarjebis<br />
da arsebuli Rirebulebis gamoklebiT. ZiriTadi saSualebebis sabalanso<br />
Rirebulebis aRdgeniT Rirebulebaze gadametebis SemTxvevaSi, aqtivebi<br />
eqvemdebareba Semcirebas maT aRdgeniT Rirebulebamde. gaufasurebiT<br />
miRebuli danakargebis aRiareba xdeba Sesabamis saangariSgebo periodSi da<br />
miekuTvneba saoperacio xarjebs. gaufasurebiT gamowveuli danakargebis<br />
asaxvis Semdeg, xdeba ZiriTadi saSualebebis cveTis koreqtireba Semdgom<br />
periodebSi, imisaTvis rom Tanabrad gadanawildes gaangariSebuli aqtivebis<br />
sabalanso Rirebuleba narCeni Rirebulebis gamoklebiT (Tu aseTi arsebobs)<br />
darCenil sasargeblo moxmarebis periodze.<br />
aramaterialuri aqtivebi<br />
calke Sesyiduli aramaterialuri aqtivebi<br />
calke Sesyiduli aramaterialuri aqtivebi, gansazRvruli moxmarebis vadiT,<br />
aRiricxeba TviTRirebulebiT, dagrovili amortizaciis da gaufasurebis<br />
danakargebis gamoklebiT. amortizaciis gaangariSeba warmoebs wrfivi<br />
meTodis safuZvelze maTi eqspluataciis vadis mixedviT. aramaterialuri<br />
aqtivebis sasargeblo moxmarebis vadis da amortizaciis meTodis gadaxedva<br />
xorcieldeba TiToeuli saangariSgebo periodis bolosaTvis daSvebebSi<br />
nebismieri cvlilebis efeqtis gaTvaliswinebiT. ganusazRvreli vadis mqone<br />
calke Sesyiduli aramaterialuri aqtivebi aisaxeba TviTRirebulebiT<br />
dagrovili gaufasurebis danakargebis gamoklebiT.<br />
aramaterialuri aqtivebi 15% - 20%<br />
aramaterialuri aqtivebis Camowera<br />
C<br />
aramaterialuri aqtivi Camoiwereba realizaciisas, an im SemTxvevaSi Tu<br />
misi gamoyenebis an gayidvis Sedegad ar ivaraudeba momavali ekonomikuri<br />
sargeblis miReba. aramaterialuri aqtivis CamoweriT miRebuli mogeba an<br />
zarali warmoadgens sxvaobas realizaciis Sedegad miRebul wminda fulad<br />
saxsrebsa da aqtivis sabalanso Rirebulebas Soris, romelic aisaxeba<br />
mogebasa da zaralSi aqtivis realizaciisas.<br />
arafinansuri aqtivebis gaufasureba garda gudvilisa<br />
Cveuli saqmianobis procesSi <strong>banki</strong> ganixilavs ZiriTadi saSualebebisa da<br />
gansazRvruli sasargeblo moxmarebis vadis mqone aramaterialur aqtivebs<br />
am aqtivebis gaufasurebis obieqturi maCveneblebis gamovlenis mizniT. aseTi<br />
maCveneblis arsebobis SemTxvevaSi, aqtivis aRdgeniTi Rirebuleba fasdeba<br />
gaufasurebis odenobis gansazRvrisaTvis (aseTis arsebobis SemTxvevaSi). im<br />
SemTxvevaSi, Tu SeuZlebelia individualuri aqtivis aRdgeniTi<br />
Rirebulebis dadgena <strong>banki</strong> gansazRvravs im fuladi saxsrebis generirebis<br />
erTeulis aRdgeniT Rirebulebas, romelsac ganekuTvneba aqtivi.<br />
ganawilebis marTebuli da Tanmimdevruli safuZvlis arsebobis SemTxvevaSi<br />
korporatiuli aqtivebi aseve nawildeba fuladi saxsrebis generirebis<br />
individualur erTeulebze, an am erTeulebis ufro patara jgufebze,<br />
romelTa marTebuli ganawilebis safuZveli arsebobs.<br />
19
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
aRdgeniTi Rirebuleba aris samarTlian Rirebulebas gamoklebuli gayidvis<br />
xarjebi da samomxmareblo Rirebulebas Soris umetesi. gamoyenebiTi<br />
Rirebulebis Sefasebisas momavalSi misaRebi fuladi nakadebi<br />
diskontirebas eqvemdebareba dRevandel Rirebulebamde mogebis<br />
gadasaxadamde arsebuli saprocento ganakveTiT, romelic asaxavs arsebuli<br />
bazris droSi fulis Rirebulebis Sefasebas da iTvaliswinebs aqtivisaTvis<br />
damaxasiaTebel riskebs, romelTa safuZvelze momavalSi misaRebi fuladi<br />
nakadebis koreqtireba ar ganxorcielebula.<br />
im SemTxvevaSi, Tu aqtivis Rirebuleba mis sabalanso Rirebulebaze<br />
naklebia aqtivis sabalanso Rirebuleba mcirdeba mis aRdgeniT<br />
Rirebulebamde. gaufasurebis danakargebi aRiarebas eqvemdebareba mogebasa<br />
da zaralSi, Tu Sesabamisi aqtivi ar aris warmodgenili gadafasebuli<br />
RirebulebiT. aseT SemTxvevaSi gaufasurebis danakargebi aisaxeba, rogorc<br />
Semcireba gadafasebisas.<br />
gaufasurebis gauqmebis SemTxvevaSi aqtivis (an fulis generirebis<br />
erTeulis) sabalanso Rirebuleba izrdeba gauqmebuli TanxiT ise, rom<br />
gazrdilma sabalanso Rirebulebam ar gadaaWarbos narCen Rirebulebas,<br />
romlis aRiarebas adgili eqneboda im SemTxvevaSi, Tu wina wlebSi aqtivis<br />
(an fulis generirebis erTeulis) gaufasurebis danakargebis aRiareba ar<br />
ganxorcieldeboda. gaufasurebis danakargebis gauqmeba dauyovnebliv<br />
aisaxeba mogebasa da zaralSi, Tu Sesabamisi aqtivi ar aisaxeba<br />
gadafasebuli RirebulebiT. aseT SemTxvevaSi gaufasurebis danakargebis<br />
aRdgena ganixileba rogorc gadafasebis zrda.<br />
gadasaxadebi<br />
adebi<br />
mogebis gadasaxadis xarji warmoadgens mimdinare da gadavadebuli<br />
gadasaxadebis xarjebis jams.<br />
mimdinare gadasaxadi<br />
mimdinare gadasaxadis xarji gamoiTvleba wlis dasabegri mogebidan.<br />
dasabegri mogeba gansxvavdeba wminda mogebisgan, romelic asaxulia sruli<br />
mogeba-zaralis angariSSi, vinaidan is ar moicavs Semosavlebisa da<br />
xarjebis im nawils, romelic eqvemdebareba dabegvras an gamoqviTvas wina<br />
wlebSi da agreTve im xarjebs, romelic saerTod ar eqvemdebareba<br />
dabegvras an gamoqviTvas. <strong>banki</strong>s mimdinare gadasaxadis xarji<br />
gaangariSebulia im sagadasaxado ganakveTiT, romelic moqmedebda<br />
angariSgebis periodisaTvis.<br />
20
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
gadavadebuli gadasaxadi<br />
gadavadebuli gadasaxadi warmoiqmneba finansur angariSgebaSi asaxuli<br />
finansuri aqtivebisa da valdebulebebis narCen RirebulebaTa da mogebis<br />
gaangariSebisTvis gamoyenebul dasabegr bazas Soris arsebuli droebiTi<br />
sxvaobebis safuZvelze. gadavadebuli sagadasaxado valdebulebebi<br />
Cveulebriv aRiarebas eqvemdebareba yvela droebiTi sxvaobisaTvis, xolo<br />
gadavadebuli sagadasaxado aqtivebi aRiarebas eqvemdebareba imdenad,<br />
ramdenadac arsebobs safuZvliani molodini imisa, rom banks eqneba<br />
dasabegri mogeba, romlis mimarTac moxdeba gamosaqviTi droebiTi sxvaobis<br />
gamoyeneba. aqtivebis da valdebulebebis aRiareba ar xdeba, Tu droebiTi<br />
sxvaoba gamowveulia aqtivebis da valdebulebebis pirveladi aRiarebiT im<br />
operaciebSi (sawarmoTa gaerTianebis garda), romelic zemoqmedebas ar<br />
axdens rogorc dasabegr mogebaze, aseve buRaltrul mogebaze.<br />
gadavadebuli sagadasaxado valdebulebebis aRiareba xdeba droebiTi<br />
sxvaobebis gaTvaliswinebiT, rac Tavs iCens investiciebSi Svilobil<br />
kompaniebsa da mekavSire sawarmoebSi da erTobliv sawarmoTa wilSi, im<br />
SemTxvevis gamoklebiT, rodesac <strong>banki</strong> akontrolebs cvlilebas da axlo<br />
momavalSi am droebiTi sxvaobis rezervis warmoqmna ar aris navaraudebi.<br />
amgvar investiciebTan da wilTan dakavSirebuli gamosaqviTi droebiTi<br />
sxvaobebidan warmoqmnili gadavadebuli sagadasaxado aqtivebi aRiarebas<br />
eqvemdebareba, Tu sagadasaxado mogeba droebiTi sxvaobis mogebis<br />
utilizaciisaTvis savaraudod sakmarisi iqneba da axlo momavalSi am<br />
droebiTi sxvaobis rezervis warmoqmna ivaraudeba.<br />
gadavadebuli sagadasaxado aqtivebis sabalanso Rirebuleba eqvemdebareba<br />
gadaxedvas yoveli saangariSgebo periodisaTvis da mcirdeba imdenad,<br />
ramdenadac aRar arsebobs sakmarisi dasabegri mogebis molodini, romelic<br />
gamoyenebuli iqneba yvela aqtivis an aqtivebis nawilis aRsadgenad.<br />
gadavadebuli gadasaxadis aqtivebi da valdebulebebi iangariSeba im<br />
sagadasaxado ganakveTiT, romelic mosalodnelia valdebulebis<br />
gastumrebis an aqtivis realizebis periodisaTvis im sagadasaxado<br />
ganakveTis safuZvelze (sagadasaxado kanonmdebloba), romelic ZalaSi<br />
Sevida saangariSgebo periodis bolosaTvis. gadavadebuli sagadasaxado<br />
valdebulebebisa da aqtivebis Sefaseba asaxavs sagadasaxado Sedegebs,<br />
romlebic moyveba saangariSgebo periodis bolos <strong>banki</strong>s mier aqtivebisa da<br />
valdebulebebis sabalanso Rirebulebis aRdgenas, an dafarvas.<br />
mimdinare da gadavadebuli gadasaxadeb<br />
ebi<br />
mimdinare da gadavadebuli gadasaxadebi aisaxeba mogebasa da zaralSi,<br />
garda im SemTxvevebisa, rodesac is dakavSirebulia uSualod kapitalTan.<br />
aseT SemTxvevaSi mimdinare da gadavadebuli gadasaxadebi Sesabamisad<br />
aisaxeba sxva srul mogeba-zaralSi, an pirdapir kapitalSi.<br />
21
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
saoperacio gadasaxadebi<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s aseve gaaCnia sxva gadasaxadebi, romlebic ganisazRvreba <strong>banki</strong>s<br />
saqmianobidan gamomdinare. es gadasaxadebi sruli mogeba-zaralis angariSSi<br />
aisaxeba rogorc saoperacio xarjebis nawili.<br />
rezervebi<br />
ebi<br />
rezervebis aRiareba xdeba maSin, rodesac banks aqvs mimdinare (iuridiuli<br />
an pirobiTi) valdebulebebi, romlebic warmoiSva warsuli movlenebis<br />
Sedegad da romelTa dafarvisaTvis SesaZlebelia saWiro gaxdes<br />
ekonomikuri sargeblis matarebeli resursebis gadineba da aRniSnuli<br />
valdebulebis Sefaseba SesaZlebelia sakmarisi sizustiT.<br />
rezervad aRiarebuli Tanxa warmoadgens anazRaurebis saukeTeso Sefasebas,<br />
romelic saWiroa valdebulebis dasafarad finansuri mdgomareobis<br />
angariSis Sedgenis TariRisaTvis valdebulebis garSemo riskebisa da<br />
uzustobebis arsebobis gaTvaliswinebiT. im SemTxvevaSi, Tu rezervi<br />
gamoiTvleba fuladi saxsrebis moZraobidan maTi sabalanso Rirebuleba<br />
warmoadgens fuladi saxsrebis mimdinare Rirebulebas (sadac arsebiTia<br />
fulis Rirebuleba droSi).<br />
im SemTxvevaSi Tu mosalodnelia, rom yvela ekonomikuri sargebeli,<br />
romelic saWiroebs rezervis formirebas, daifareba mesame mxaris mier,<br />
moTxovnebi aisaxeba aqtivebSi, rodesac gadaxda sarwmunoa da moTxovnis<br />
Sefaseba SesaZlebelia sakmarisi sizustiT.<br />
pirobiTi valdebulebebi<br />
pirobiTi valdebulebebi ar aisaxeba finansuri mdgomareobis angariSSi,<br />
magram warmodgenilia angariSsworebisas saxsrebis nebismieri gadinebis<br />
SesaZleblobis arsebobamde. pirobiTi aqtivi finansuri mdgomareobis<br />
angariSSi ar aisaxeba, magram warmodgenilia finansuri angariSgebis<br />
SeniSvnebSi im SemTxvevaSi, Tu ekonomikuri mogebis miRebaa navaraudevi.<br />
uzrunvelyofa<br />
<strong>banki</strong> uzrunvelyofas iTxovs klientebis valdebulebebze, sadac es iTvleba<br />
marTebulad. Cveulebriv uzrunvelyofa gulisxmobs klientis aqtivebis<br />
dagiravebas da banks aZlevs am aqtivebis moTxovnis uflebas, rogorc<br />
arsebul, aseve momaval valdebulebebze.<br />
klientis angariSebi<br />
klientis angariSebi Tavdapirvelad aRiarebas eqvemdebareba samarTliani<br />
RirebulebiT. SemdgomSi misaRebi Tanxebi aisaxeba amortizebuli<br />
RirebulebiT da nebismieri sxvaoba wminda Semosavalsa da dafarul Tanxebs<br />
Soris aisaxeba sruli mogeba-zaralis angariSSi valis saboloo gadaxdamde,<br />
efeqturi saprocento ganakveTis meTodis gamoyenebiT.<br />
22
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
saaqcio kapitali<br />
saaqcio kapitalSi Senatanis aRiareba xdeba TviTRirebulebiT. axali<br />
aqciebis gamoSvebasTan dakavSirebuli gare xarjebi, sawarmoTa gaerTianebis<br />
garda, akldeba kapitals yvela dakavSirebuli mogebis gadasaxadis<br />
gamoklebis Semdeg.<br />
ucxouri valutis gadafaseba<br />
ucxour valutaSi denominirebuli fuladi aqtivebisa da valdebulebebis<br />
erovnul valutaSi gadafaseba xdeba finansuri mdgomareobis angariSis<br />
Sedgenis TariRisaTvis bankTaSoris birJaze dafiqsirebuli kursiT. ucxour<br />
valutaSi denominirebuli garigebebi aisaxeba garigebis TariRisaTvis<br />
moqmedi kursis Sesabamisad. ucxour valutaSi ganxorcielebuli<br />
operaciebis gacvliT gamowveuli mogeba an zarali aisaxeba wminda mogebaSi<br />
ucxouri valutiT ganxorcielebul operaciebze.<br />
valutis gacvliTi kurseb<br />
ebi<br />
qvemoT mocemulia wlis bolosaTvis arsebuli gacvliTi kursebi, romlebic<br />
bankma gamoiyena finansuri angariSgebis momzadebisas:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
lari/1 aSS dolari 1.7728 1.6858<br />
lari /1 evro 2.3500 2.4195<br />
xelmZRvanelobis gansjis sferoebi da Sefasebebis arasarwmunoobis wyaro<br />
<strong>banki</strong>s buRaltruli politikis gamoyenebisas, romelic aRwerilia me-2<br />
SeniSvnaSi xelmZRvaneloba valdebulia ganixilos, Seafasos da gaakeTos<br />
daSvebebi aqtivebisa da valdebulebebis sabalanso RirebulebasTan<br />
dakavSirebiT, romlebic sxva wyaroebidan ar ikveTeba. xelmZRvanelobis<br />
Sefaseba da Sesabamisi daSvebebi efuZneba istoriul gamocdilebas da<br />
mraval sxva faqtors, romlebic marTebulad iTvleba. faqtiuri Sedegebi<br />
SeiZleba gansxvavdebodes am Sefasebebisgan.<br />
Sefasebebi da Sesabamisi daSvebebi fasdebaUsawarmos uwyvetobis daSvebis<br />
principiT. buRaltruli Sefasebebis Sesworeba aRiarebas eqvemdebareba im<br />
periodisaTvis, rodesac xdeba Sesworeba, Tu Sesworeba exeba mxolod am<br />
periods, xolo im SemTxvevaSi Tu igi exeba mimdinare da momaval periodebs<br />
Sesabamisad Sesworeba moxdeba mimdinare da Semdgom periodebSi.<br />
23
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
buRaltruli politikebis gamoyenebis kritikuli gansja<br />
Semdegi sakiTxebi warmoadgens kritikuli gansjis sagans, im Sefasebebis<br />
garda (ixileT qvemoT), romlebic direqtorebma gaakeTes <strong>banki</strong>s<br />
buRaltruli aRricxvis politikebis gamoyenebis procesSi da romelTac<br />
mniSvnelovani gavlena moaxdines finansur angariSgebaSi warmodgenil<br />
Tanxebze.<br />
dafarvis vadamde flobili finansuri aqtivebi<br />
direqtorebma ganixiles <strong>banki</strong>s dafarvis vadamde flobili finansuri<br />
aqtivebi kapitalis SenarCunebisa da likvidobis moTxovnebis WrilSi da<br />
daadastures, rom banks gaaCnia ganzraxva da unari flobdes maT dafarvis<br />
vadamde. 2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT dafarvis vadamde<br />
flobili finansuri aqtivebis sabalanso Rirebuleba Sesabamisad Seadgens<br />
14,153 aTas da 15,695 aTas lars. am aqtivebis Sesaxeb detaluri informacia<br />
warmodgenilia me-13 SeniSvnaSi.<br />
Sefasebebis arasarwmunoobis umTavresi wyaroebi<br />
qvemoT warmodgenilia saangariSgebo periodis bolos Sefasebis<br />
arasarwmunoobis momaval da sxva ZiriTad wyaroebTan dakavSirebuli<br />
Semdegi umTavresi daSvebebi, romlebic atareben aqtivebisa da<br />
valdebulebebis sabalanso Rirebulebis arsebiTi koreqtirebis<br />
mniSvnelovan risks momavali finansuri wlis ganmavlobaSi.<br />
sesxebis gaufasurebis danakargebis rezervi<br />
<strong>banki</strong> regularulad ganixilavs sakuTar sesxebs gaufasurebis Sefasebis<br />
mizniT. gaufasurebis danakargebis aRiarebis mizniT <strong>banki</strong> sakuTari<br />
sesxebisa da moTxovnebis portfelSi adgens sesxebis gaufasurebis rezervs.<br />
<strong>banki</strong> sesxebis gaufasurebis rezervTan dakavSirebul buRaltrul daSvebebs<br />
miiCnevs Seusabamobis mTavar wyarod, radgan (I) arsebobs didi albaToba<br />
maTi perioduli cvlilebisa, imis gamo rom momavali gadauxdelobis<br />
Sefaseba da gaufasurebul sesxebTan da avansebTan dakavSirebuli<br />
danakargebis gansazRvra dafuZnebulia im periodisTvis arsebul<br />
informaciaze da (II) <strong>banki</strong>s mier gansazRvrul danakargebsa da realur<br />
danakargebs Soris nebismieri mniSvnelovani sxvaoba gamoiwvevs <strong>banki</strong>s<br />
mxridan rezervebis iseT koreqtirebas, romelmac mniSvnelovani Tanxis<br />
SemTxvevaSi SeiZleba arsebiTi gavlena iqonios momaval finansur<br />
angariSgebaze.<br />
24
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
<strong>banki</strong>s xelmZRvaneloba eyrdnoba profesiul gansjas nebismieri<br />
gaufasurebis dasadgenad im SemTxvevaSi, Tu msesxebeli finansuri<br />
problemebis winaSe aRmoCnda da istoriuli gamocdilebis monacemebi<br />
msgavsi msesxeblebis Sesaxeb mwiria. <strong>banki</strong> fuladi saxsrebis moZraobaSi<br />
cvlilebebs gansazRvravs wina periodis gamocdilebaze da xelmisawvdom<br />
monacemebze dayrdnobiT, romlebic miuTiTebs uaryofiT cvlilebebze<br />
jgufSi Semavali msesxeblis gadaxdisunarianobis da adgilobrivi<br />
ekonomikuri pirobebis gaTvaliswinebiT, romlebic ukavSirdeba jgufSi<br />
Semavali aqtivebis amoRebis SesaZleblobis ar arsebobas. xelmZRvaneloba<br />
iyenebs daSvebebs im aqtivebis istoriul danakargebze dayrdnobiT, romelTa<br />
sakredito riskebis maxasiaTeblebi da gaufasurebis obieqturi maCveneblebi<br />
msgavsia sesxebis mocemuli jgufisaTvis. <strong>banki</strong> iyenebs xelmZRvanelobis<br />
profesiul gansjas da akoreqtirebs sesxebis jgufis Sesaxeb arsebul<br />
monacemebs im mimdinare garemoebebis gaTvaliswinebiT, romlebic aqamde ar<br />
asaxula istoriul monacemebSi. sesxebis portfelis gaufasurebis<br />
Sefasebisas <strong>banki</strong> iyenebs rogorc individualuri, aseve jgufuri Sefasebis<br />
midgomas.<br />
finansuri aqtivebis gaufasurebis rezervi finansur angariSgebaSi<br />
ganisazRvra arsebuli ekonomikuri da politikuri pirobebis safuZvelze.<br />
<strong>banki</strong>saTvis am etapze rTulia imis prognozi Tu ra cvlilebebia<br />
mosalodneli am pirobebSi <strong>saqarTvelo</strong>Si da ra gavlena eqneba momaval<br />
periodSi am cvilebebs finansuri aqtivebis gaufasurebis rezervis<br />
adeqvaturobaze.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT gacemulma sesxebma mTlianad<br />
Seadgina 10,116 da 312 aTasi lari Sesabamisad, xolo gaufasurebis<br />
danakargebis rezervma Seadgina 58 aTasi da nuli lari Sesabamisad.<br />
ZiriTadi saSualebebis sasargeblo moxmarebis periodi<br />
ZiriTadi saSualebebi warmodgenilia TviTRirebulebiT dagrovili cveTisa<br />
da dagrovili gaufasurebis danakargebis gamoklebiT. ZiriTadi<br />
saSualebebis sasargeblo moxmarebis periodis dadgena warmoadgens<br />
xelmZRvanelobis msjelobis sagans msgavs aqtivebTan arsebul<br />
gamocdilebaze dayrdnobiT. aqtivis sasargeblo moxmarebis periodis<br />
dadgenisas xelmZRvaneloba iTvaliswinebs mosalodneli moxmarebis,<br />
savaraudo teqnikur moZvelebas, fizikuri moxmarebis periodsa da cveTas,<br />
agreTve aqtivis fizikur saoperacio garemos. CamoTvlili pirobebidan<br />
romelime erTi pirobis cvlilebam, an Sefasebis cvlilebam SeiZleba<br />
gamoiwvios cveTis momavali ganakveTis koreqtirebis aucilebloba.<br />
gadasaxadebi<br />
<strong>banki</strong>s xelmZRvanelobam saangariSgebo TariRisaTvis Seqmna gadavadebuli<br />
gadasaxadis aqtivebis gadafasebis rezervi, vinaidan naklebad savaraudoa<br />
rom momdevno 3 wlis ganmavlobaSi ganxorcieldes gadavadebuli<br />
gadasaxadis aqtivebis realizeba.<br />
gadasaxadebi ganxilulia me-8 da 21-e SeniSvnebSi.<br />
25
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
standartebi da interpretaciebi, romlebic gavlenas axdens<br />
mimdinare<br />
periodSi (da/an wina periodeb<br />
ebSi) warmodgenil Tanxebze<br />
mimdinare periodSi miRebul iqna Semdegi axali da Sesworebuli<br />
standartebi da interpretaciebi, romlebmac gavlena moaxdines mocemul<br />
finansur angariSgebaSi warmodgenil Tanxebze. mocemul TavSi<br />
waromdgenilia detaluri informacia im standartebisa da interpretaciebis<br />
Sesaxeb, romlebic gaTvaliswinebul iqna mocemul finansur angariSgebaSi,<br />
magram gavlena ar mouxdenia warmodgenil Tanxebze: fa<strong>ss</strong>-is axali da<br />
Sesworebuli standartebi, romlebsac arsebiTi gavlena ar mouxdenia<br />
finansur angariSgebaze.<br />
axali da Sesworebuli standartebi, , romlebsac arsebiTi gavlena ar<br />
mouxdeniaT finansur angariSgebaze<br />
mocemul finansur angariSgebaSi gaTvaliswinebul iqna Semdegi axali da<br />
Sesworebuli standartebi da interpretaciebi. maT miRebas mniSvnelovani<br />
gavlena ar mouxdenia finansur angariSgebaSi warmodgenil Tanxebze, Tumca<br />
SeiZleba imoqmedos momavali garigebebis aRricxvaze:<br />
fa<strong>ss</strong> 5 ,,gasayidad<br />
gankuTvnili<br />
grZelvadiani aqtivebi<br />
da Sewyvetili<br />
operaciebi“-s cvlileba<br />
(2009 wels gamoSvebuli<br />
fa<strong>ss</strong>-s gaumjobesebis<br />
nawili)<br />
fa<strong>ss</strong> 5-is cvlileba ganmartavs, rom wardgenis<br />
moTxovna fa<strong>ss</strong>-is Sesabamisad, garda fa<strong>ss</strong> 5-isa ar<br />
exeba grZelvadian aqtivebs (an sarealizacio<br />
jgufs), romlebic klasificirdeba rogorc<br />
gasayidad gankuTvnili, an Sewyvetili operaciebi,<br />
im SemTxvevis garda, rodesac fa<strong>ss</strong> moiTxovs (I)<br />
specialur wargenas grZelvadian aqtivebTan da<br />
valdebulebebTan (an sarealizacio jgufebTan)<br />
mimarTebaSi, romlebic klasificirebulia<br />
gasayidad gankuTvnil aqtivebad, an Sewyvetil<br />
operaciebad, an (II) sarealizacio jgufSi Semavali<br />
im aqtivebisa da valdebulebebis Sefasebis<br />
wardgenas, romlebic ar akmayofileben fa<strong>ss</strong> 5-is<br />
Sefasebis moTxovnebs da finansur angariSgebaSi<br />
maTi wardgena ar ganxorcielebula.<br />
zemoT mocemul ganmartebebs finansur<br />
angariSgebaze gavlena ar hqonia.<br />
ba<strong>ss</strong> 1 ,,finansuri ba<strong>ss</strong> 1-is cvlileba ganmartavs, rom valdebulebis<br />
anagriSgebis wardgena”-s savaraudo dafarva kapitalis gamoSvebis<br />
cvlileba (2009 wels saSualebiT ar Seesabameba mis mimdinared, an<br />
gamoSvebuli fa<strong>ss</strong>-s grZelvadianad klasifikacias.<br />
gaumjobesebis nawili)<br />
26
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
ba<strong>ss</strong> 7 ,,fuladi<br />
saxsrebis moZraobis<br />
angariSi”-s cvlileba<br />
(2009 wels gamoSvebuli<br />
fa<strong>ss</strong>-s gaumjobesebis<br />
nawili)<br />
fa<strong>ss</strong> 7,,finansuri<br />
instrumentebi:<br />
wardgena”-s cvlileba<br />
(2010 wels gamoSvebuli<br />
fa<strong>ss</strong>-s gaumjobesebis<br />
nawili)<br />
ba<strong>ss</strong> 7-is cvlileba ganmartavs, rom mxolod is<br />
xarjebi, romlebic ukavSirdeba finansuri<br />
mdgomareobis angariSSi aRiarebul aqtivebs,<br />
fuladi saxsrebis moZraobis angariSSi SeiZleba<br />
klasificirebul iqnas, rogorc sainvesticio<br />
saqmianoba. ba<strong>ss</strong> 7-is cvlilebebis gamoyenebas ar<br />
gamouwvevia cvlileba fuladi saxsrebis gadinebis<br />
wardgenaSi.<br />
fa<strong>ss</strong> 7-is cvlileba ganmartavs sakredito riskisa<br />
da warmodgenili uzrunvelyofis ganmartebis<br />
aucilebel dones da aTavisuflebs wardgenis<br />
Zveli moTxovnebisgan im sesxebTan mimarTebaSi,<br />
romelTa pirobebis SeTanxmeba Seicvala.<br />
ba<strong>ss</strong> 1 ,,finansuri ba<strong>ss</strong> 1-is cvlileba ganmartavs, rom sawarmos<br />
anagriSgebis wardgena”-s SeuZlia airCios, Tu sad waradgens sxva sruli<br />
cvlileba (2010 wels mogeba-zaralis erTeulis savaldebulo analizs –<br />
gamoSvebuli fa<strong>ss</strong>-s kapitalSi cvlilebebis angariSSi Tu finansur<br />
gaumjobesebis nawili) angariSgebasTan arsebul SeniSvnebSi. bankma<br />
cvlilebebi Seitana maTi ZalaSi Sesvlis<br />
TariRamde (2011 wlis 1 ianvriT dawyebuli<br />
periodisaTvis). cvlilebebi Setanil iqna<br />
retrospeqtulad.<br />
27
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
gamocemuli da jer ar miRebuli axali da Sesworebuli fa<strong>ss</strong> standartebi<br />
banks ar gauTvaliswinebia Semdegi axali da Sesworebuli finansuri<br />
angariSgebis saerTaSoriso standartebi, romlebic gamocemuli iyo, magram<br />
jer ar iyo ZalaSi Sesuli:<br />
• fa<strong>ss</strong> 9 (Sesworda 2010 wels) finansuri instrumentebi<br />
fa<strong>ss</strong> 9 wardgenili proeqti ,,finansuri instrumentebi”, romelic gamoica<br />
2009 wlis noemberSi da Sesworda 2010 wels Semoaqvs axali moTxovnebi<br />
finansuri aqtivebisa da valdebulebebis klasifikaciasa da SefasebasTan<br />
da aRiarebis gauqmebasTan mimarTebaSi.<br />
• fa<strong>ss</strong> 9 moiTxovs, rom yvela aRiarebuli finansuri aqtivi, romelsac<br />
exeba ba<strong>ss</strong> 39 ,,finansuri instrumentebi: aRiareba da Sefaseba” Sefasdes<br />
an amortizebuli, an samarTliani RirebulebiT. kerZod, savalo<br />
investiciebi, romlebsac biznes modelis Sesabamisad iyeneben<br />
kontraqtiT gaTvaliswinebuli fuladi saxsrebis miRebis mizniT, da<br />
romelTac gaaCniaT kontraqtiT gaTvaliswinebuli fuladi nakadebi,<br />
romlebic warmoadgens ZiriTadi Tanxisa da darCenil ZiriTad Tanxebze<br />
daricxuli procentis gadaxdebs, zogadad aisaxeba amortizebuli<br />
RirebulebiT angariSgebis Sesabamisi periodis bolos. yvela sxva<br />
savalo investicia aisaxeba samarTliani RirebulebiT angariSgebis<br />
Sesabamisi periodis bolos.<br />
fa<strong>ss</strong> 9-s yvelaze mniSvnelovani gavlena finansuri valdebulebebis<br />
klasifikaciasa da SefasebasTan mimarTebaSi ukavSirdeba (mogebasa da<br />
zaralSi samarTliani RirebulebiT asaxuli) finansuri valdebulebis<br />
samarTliani Rirebulebis iseTi c vlilebis asaxvas, romelic<br />
gamowveulia am valdebulebis sakredito riskis cvlilebiT. kerZod,<br />
fa<strong>ss</strong> 9-s gaTvaliswinebisas, finansuri valdebulebebis SemTxvevaSi,<br />
romlebic mogebasa da zaralSi samarTliani RirebulebiT aisaxeba,<br />
samarTliani Rirebulebis cvlilebis Tanxa am valdebulebis sakredito<br />
riskis cvlilebis SemTxvevaSi aisaxeba sxva srul mogeba-zaralSi,<br />
garda im SemTxvevebisa, rodesac amgvari aRiareba gamoiwvevs, an gazrdis<br />
buRaltrul Seusabamobas mogebasa da zaralSi. finansuri<br />
valdebulebis sakredito riskis cvlilebis efeqti samarTlian<br />
Rirebulebaze ar reklasificirdeba mogebasa da zaralSi. wina<br />
periodebSi, ba<strong>ss</strong> 39-is safuZvelze mogebasa da zaralSi samarTliani<br />
RirebulebiT asaxuli finansuri valdebulebis samarTliani<br />
Rirebulebis cvlilebis erTiani Tanxa aRiarebas eqvemdebareboda<br />
mogebasa da zaralSi.<br />
fa<strong>ss</strong> 9 ZalaSia 2013 wlis 1 ianvriT dawyebuli periodisaTvis adre<br />
gamoyenebis daSvebiT.<br />
28
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
xelmZRvanelobas miaCnia, rom fa<strong>ss</strong> 9-s, romelic ZalaSi Seva 2013 wlis 1<br />
ianvriT dawyebuli wliuri saangariSgebo periodisaTvis momzadebul<br />
<strong>banki</strong>s finansur angariSgebaSi da axal standartebs mniSvnelovani<br />
gavlena eqnebaT <strong>banki</strong>s mier warmodgenil finansuri aqtivebisa da<br />
valdebulebebis Tanxebze. Tumca SeuZlebelia am gavlenis Sefaseba<br />
detaluri mimoxilvis dasrulebamde.<br />
• fa<strong>ss</strong> 7-is 7<br />
Sesworeba, wardgena – finansuri aqtivebis gadatana<br />
fa<strong>ss</strong> 7-is Sesworeba saxelwodebiT wardgena – finansuri aqtivebis<br />
gadatana zrdis wardgenis moTxovnebs finansuri aqtivebis gadatanis<br />
garigebasTan mimarTebaSi. es cvlilebebi gamiznulia finansuri aqtivis<br />
gadatanisas riskisadmi daqvemdebarebis meti gamWvirvalobis<br />
uzrunvelsayofad, Tumca gadamcemi garkveul doneze itovebs aqtivTan<br />
dakavSirebul riskebs. Sesworebebi aseve moiTxovs wardgenas, im<br />
SemTxvevaSi, Tu finansuri aqtivebis gadatana Tanabrad ar nawildeba<br />
Sesabamis periodze.<br />
xelmZRvaneloba miiCnevs, rom fa<strong>ss</strong> 7-is mocemuli cvlilebebi ar<br />
moaxdens mniSvnelovan gavlenas <strong>banki</strong>s mier moTxovnebis wardgenaze.<br />
fa<strong>ss</strong> 7 ZalaSia 2011 wlis 1 ivnisiT dawyebuli wliuri saangariSgebo<br />
periodisaTvis.<br />
• ba<strong>ss</strong> 24 (Sesworda 2009 wels) dakavSirebuli mxareebis wardgena<br />
ba<strong>ss</strong> 24 dakavSirebuli mxareebis wardgena (Sesworda 2009 wels) cvlis<br />
dakavSirebuli mxareebis ganmartebas. amartivebs saxelmwifosTan<br />
dakavSirebuli sawarmoebis ganmartebebs.<br />
ba<strong>ss</strong> 24-Si (Sesworda 2009 wels) wardgenisagan gaTavisuflebas gavlena<br />
ar mouxdenia bankze, vinaidan igi ar aris saxelmwifosTan<br />
dakavSirebuli sawarmo. Tumca, mocemul finansur angariSgebaSi<br />
warmodgenil dakavSirebul mxareebTan garigebebze da naSTebze gavlena<br />
SeiZleba moaxdinos momaval saangariSgebo periodSi standartis<br />
Sesworebuli versiis gamoyenebam, vinaidan zogierTi kontragenti,<br />
romelic wina periodSi ar Seesabameboda dakavSirebuli mxaris<br />
ganmartebas SeiZleba moeqces standartis farglebSi. ba<strong>ss</strong> 24 ZalaSia<br />
2011 wlis 1 ianvriT an mis Semdeg dawyebuli saangariSgebo<br />
periodisaTvis, adre gamoyenebis daSvebiT.<br />
29
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
3. wminda saprocento Semosavali<br />
S<br />
2010<br />
wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 9 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
saprocento Semosavali moicavs:<br />
saprocento Semosavali amortizebuli<br />
RirebulebiT asaxul finansur aqtivebze:<br />
- saprocento Semosavali gaufasurebul<br />
finansuri aqtivebze 69 -<br />
- saprocento Semosavali finansur<br />
aqtivebze, romlebis ar aris<br />
gaufasurebuli 1,372 1,484<br />
sul saprocento Semosavali 1,441 1,484<br />
saprocento Semosavali amortizebuli<br />
RirebulebiT asaxul finansur aqtivebze<br />
moicavs:<br />
saprocento Semosavali dafarvis vadamde<br />
flobil investiciebze 922 1,354<br />
saprocento Semosavali klientebze<br />
gacemul sesxebze 444 36<br />
saprocento Semosavali bankebis mimarT<br />
moTxovnebze 74 75<br />
saprocento Semosavali garantiebze 1 19<br />
sul saprocento Semosavali 1,441 1,484<br />
saprocento xarji moicavs:<br />
saprocento xarji amortizebuli<br />
RirebulebiT asaxul finansur<br />
valdebulebebze Seadgens:<br />
procenti klientis angariSebze (247) (83)<br />
procenti bankebis mimarT valdebulebebze (21) (2)<br />
sul saprocento xarji (268) (85)<br />
wminda saprocento Semosavali saprocento<br />
sargeblis momtan finansur aqtivebze 1,173 1,399<br />
30
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
4. gaufasurebis danakargebis rezervi<br />
gaufasurebis danakargebis rezervis moZraoba saprocento Semosavlis mqone<br />
aqtivebze Seadgens:<br />
klientebze<br />
gacemuli<br />
sesxebi<br />
dekemberi 31, 2008 -<br />
rezervis xarjis aRiareba -<br />
dekemberi 31, 2009 -<br />
rezervis xarjis aRiareba 58<br />
dekemberi 31, 2010 58<br />
5. wminda mogeba<br />
ucxouri valutiT ganxorcielebul operaciebze<br />
wminda mogeba ucxouri valutiT ganxorcielebul operaciebze moicavs:<br />
2010<br />
wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
savaWro, wminda 26 11<br />
ararealizebuli sakurso sxvaoba, wminda 1 (6)<br />
sul wminda mogeba ucxouri valutiT<br />
ganxorcielebul operaciebze<br />
27 5<br />
31
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
6. sakomisio Semosavlebi da xarjebi<br />
sakomisio Semosavlebi da xarjebi moicavs:<br />
2010 wlis<br />
31 1 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
sakomisio Semosavlebi:<br />
naRd fulTan dakavSirebuli operaciebi 18 5<br />
angariSsworebis sakomisio 17 4<br />
operaciebi plastikuri baraTebiT 12 5<br />
sxva 11 2<br />
sul sakomiso Semosavlebi 58 16<br />
sakomisio xarjebi:<br />
angariSsworebis sakomisio (39) (16)<br />
plastikuri baraTebiT moimsaxureba (17) (2)<br />
naRd fulTan dakavSirebuli operaciebi - (2)<br />
sxva - (1)<br />
sul sakomisio xarjebi (56) (21)<br />
7. saoperacio xarjebi<br />
saoperacio xarjebi moicavs:<br />
2010 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
xelfasebi da premiebi 2,121 2,380<br />
cveTa da amortizacia 673 553<br />
saoperacio lizingi 123 177<br />
dacvis xarjebi 113 136<br />
sareklamo xarjebi 103 23<br />
profesiuli momsaxureba 83 79<br />
komunikaciis xarjebi 65 68<br />
gadasaxadebi, mogebis gadasaxadis garda 58 261<br />
komunaluri xarjebi 39 42<br />
mivlinebis xarjebi 38 34<br />
dazRvevis xarjebi 13 12<br />
sakancelario xarjebi 6 5<br />
ZiriTadi saSualebebis SekeTeba 3 17<br />
sxva xarjebi 321 338<br />
sul saoperacio xarjebi 3,759 4,125<br />
32
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
8. mogebis gadasaxadi<br />
<strong>banki</strong> sagadasaxado angariSgebas awarmoebs sagadasaxado angariSebis<br />
safuZvelze, romelic mzaddeba finansuri angariSgebis saerTaSoriso<br />
standartebis Sesabamisad.<br />
garkveuli xarjebis arasagadasaxado mizniT gamoviqviTvisa da<br />
gadasaxadisagan gaTavisuflebuli Semosavlebidan gamomdinare, <strong>banki</strong><br />
mudmivad ganicdis sagadasaxado gansxvavebebs.<br />
finansuri angariSgebis miznebisaTvis gadavadebuli gadasaxadebi asaxavs<br />
aqtivebisa da valdebulebebis sabalanso Rirebulebas da sagadasaxado<br />
miznebisaTvis gamoyenebul Tanxebs Soris droebiTi sxvaobebis wminda<br />
sagadasaxado efeqtebs. 2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT<br />
arsebuli droebiTi sxvaobebi ZiriTadad dakavSirebulia Semosavlebisa da<br />
xarjebis aRiarebis gansxvavebul meTodebTan da garkveuli aqtivebis<br />
aRricxul RirebulebasTan.<br />
2010 da 2009 wlebis monacemebis Sedarebisas gamoyenebuli sagadasaxado<br />
ganakveTi warmoadgens mogebis gadasaxadis 15%-ian ganakveTs, romelsac<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s sagadasaxado kanonmdeblobis safuZvelze korporatiuli<br />
sawarmoebi ixdian dasabegr mogebaze.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT droebiTi sxvaobebi Seadgens:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
dasaqviTi<br />
droebiTi sxvaoba:<br />
sxva operaciebis rezervebi 1,415 1,415<br />
sxva aqtivebi 241 272<br />
sul dasaqviTi<br />
droebiTi sxvaoba 1,656 1,687<br />
dasabegri droebiTi sxvaoba:<br />
ZiriTadi saSualebebi 10 (661)<br />
sxva operaciebis rezervi (8) (6)<br />
sesxebze danakargebis rezervi (143) (6)<br />
sul dasabegri droebiTi sxvaoba (141) (673)<br />
wminda gadavadebuli dasabegri droebiTi sxvaoba 1,515 1,014<br />
zaralis gadatana momaval periodze<br />
15%-iani sagadasaxado ganakveTiT 5,639 3,568<br />
wminda gadavadebuli sagadasaxado aqtivi kanoniT<br />
gansazRvruli 15%-iani sagadasaxado ganakveTiT 860 475<br />
gadavadebuli sagadasaxado aqtivebis rezervi (112) -<br />
wminda gadavadebuli sagadasaxado aqtivi 748 475<br />
33
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
kavSiri sagadasaxado xarjebsa da buRaltrul mogebas Soris, 2010 da 2009<br />
wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlebisaTvis, aixsneba Semdegnairad:<br />
2010<br />
wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
2009 wlis<br />
31 dekembriT<br />
dasrulebuli<br />
wlisaTvis<br />
zarali mogebis gadasaxadamde (2,610) (4,141)<br />
kanoniT gansazRvruli gadasaxadis<br />
ganakveTi (15%) (391) (409)<br />
gadavadebuli sagadasaxado aqtivebis Camowera 112 -<br />
mudmivi cvlilebebis sagadasaxado efeqti 6 35<br />
mogebis gadasaxadis xarji (273) (374)<br />
mimdinare mogebis gadasaxadis xarji - -<br />
gadavadebuli sagadasaxado valdebulebebis aRdgena (273) (374)<br />
mogebis gadasaxadis sargebeli (273) (374)<br />
gadavadebuli mogebis sagadasaxad<br />
gadasaxado aqtivi 2010 2009<br />
ianvari 1 - gadavadebuli sagadasaxado aqtivi 475 101<br />
gadavadebuli sagadasaxado aqtivis zrda asaxuli<br />
sruli mogeba-zaralis angariSSi 273 374<br />
dekemberi 31 - gadavadebuli sagadasaxado aqtivi 748 475<br />
9. fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s erovnul bankSi<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
fuli 676 393<br />
naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s erovnul bankSi (“seb”) 857 2,486<br />
sul fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s erovnul<br />
bankSi 1,533 2,879<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT <strong>saqarTvelo</strong>s erovnul bankSi<br />
arsebuli naSTebi moicavs minimalur savaldebulo depozits <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi (“seb”) 281 aTasi da 49 aTasi laris odenobiT.<br />
34
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
fuli da fulis eqvivalentebi fuladi saxsrebis moZraobis angariSis<br />
miznebisaTvis Seadgens:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s erovnul bankSi 1,533 2,879<br />
sakorespondento angariSebi 658 248<br />
2,191 3,127<br />
gamoklebuli: savaldebuli minimaluri depoziti<br />
seb-Si (281) (49)<br />
sul fuli da fulis eqvivalentebi 1,910 3,078<br />
10. moTxovnebi bankebis mimarT<br />
moTxovnebi bankebis mimarT moicavs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
sakorespondento angariSebi sxva bankebSi 658 538<br />
sul moTxovnebi bankebis mimarT 658 538<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT sakredito riskisadmi<br />
maqsimalurma odenobam bankebis mimarT moTxovnebis mixedviT Seadgina 658<br />
aTasi da 538 aTasi lari, Sesabamisad.<br />
11. klientebze gacemuli sesxebi<br />
klientebze gacemuli sesxebi moicavs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
klientebze gacemuli sesxebi 10,027 309<br />
daricxuli procenti 89 3<br />
10,116 312<br />
gamoklebuli: SesaZlo gaufasurebis danakargebis<br />
rezervi (58) -<br />
sul klientebze gacemuli sesxebi 10,058 312<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis gaufasurebis<br />
danakargebis rezervis moZraoba mocemulia me-4 SeniSvnaSi.<br />
35
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
qvemoT mocemuli cxrili asaxavs sesxebs miRebuli uzrunvelyofis mixedviT<br />
da ar warmoadgens uzrunvelyofis samarTlian Rirebulebas:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
sesxebi uzrunvelyofili fuladi saxsrebiT 3,594 312<br />
sesxebi uzrunvelyofili kombinirebuli<br />
uzrunvelyofiT 3,486 -<br />
sesxebi uzrunvelyofili ZiriTadi saSualebebiT 2,851 -<br />
sesxebi uzrunvelyofili satransporto<br />
saSualebebiT 6 -<br />
sesxebi uzrunvelyofili garantiebiT 5 -<br />
sesxebi uzrunvelyofis gareSe 116 -<br />
sul klientebze gacemuli sesxebi 10,058 312<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
vaWroba da momsaxureba 7,644 -<br />
fizikuri pirebi 2,381 -<br />
mSenebloba 33 -<br />
safinanso seqtori - 312<br />
sul klientebze gacemuli sesxebi 10,058 312<br />
fizikur pirebze gacemuli sesxebi moicavs Semdeg produqtebs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
ipoTekuri sesxebi 1,761 -<br />
samomxmareblo sesxebi 620 -<br />
sul fizikur pirebze gacemuli sesxebi 2,381 -<br />
bankma sakredito saqmianoba daiwyo 2009 wlis maisSi da 2009 wlis 11 mai<strong>ss</strong><br />
erTaderTi sesxi gasca Sps sadazRvevo kompania “ai-si jgufze” 220 aTasi<br />
aSS dolaris odenobiT, 15,5 wliuri saprocento ganakveTiT da 2010 wlis 11<br />
maisamde dafarvis vadiT. sakredito procedurebi aqtiurad dainerga 2010<br />
wlis ivnisSi <strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> yazaxeTis mier dawesebuli limitebis<br />
safuZvelze. 2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT gacemuli sesxebis srulma<br />
raodenobam da sesxebis portfelis Rirebulebam Sesabamisad Seadgina 170<br />
sesxi 10,027 aTasi laris odenobiT (ovadraftebis CaTvliT Sesabamisad 6<br />
aTasi laris odenobiT).<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT bankma gasca erTi sesxi Sps “alioni<br />
777”-ze 3,585 aTasi laris odenobiT, romelic individualurad aRemateba<br />
<strong>banki</strong>s kapitalis 10 procents. mocemuli sesxis wliuri saprocento<br />
ganakveTi 13,5 procents Seadgens da dafarvis vadas 2012 wlis 28 seqtemberi<br />
warmoadgens.<br />
36
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT klientebze gacemuli yvela<br />
sesxi (sruli portfelis 100 procenti) gaica <strong>saqarTvelo</strong>Si moRvawe<br />
kompaniebze, rac warmoadgens mniSvnelovan geografiul koncentracias erT<br />
regionSi.<br />
qvemoT mocemul cxrilSi Sejamebulia klientebze gacemuli sesxis analizi<br />
gaufasurebis mixedviT:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
sabalanso<br />
gaufasu-<br />
sabalanso<br />
Rirebu-<br />
rebis<br />
Rirebu-<br />
leba<br />
danakar-<br />
leba<br />
rezervis<br />
gebis<br />
formire-<br />
rezervi<br />
bamde<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
sabalanso<br />
gaufasu-<br />
sabalanso<br />
Rirebu-<br />
rebis<br />
Rirebu-<br />
leba<br />
danakar-<br />
leba<br />
rezervis<br />
gebis<br />
formire-<br />
rezervi<br />
bamde<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi, romlebic<br />
individualurad<br />
ganisazRvreba rogorc<br />
gaufasurebuli - - - - - -<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi, romlebic<br />
erToblivad<br />
ganisazRvreba rogorc<br />
gaufasurebuli 1,576 (58) 1,518 312 - 312<br />
sesxebi gaufasurebis<br />
gareSe 8,540 - 8,540<br />
sul<br />
10,116 (58) 10,058 312 - 312<br />
37
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
12. gasayidad arsebuli investiciebi<br />
gasayidad arsebuli investiciebi moicavs:<br />
wili<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
fasiani qaRaldebi kapitalSi<br />
Si:<br />
<strong>ss</strong> gaerTianebuli biling-centri 6.25% 54 54<br />
sul gasayidad arsebuli investiciebi 54 54<br />
13. dafarvis vadamde amde flobili investiciebi<br />
wliuri<br />
nominaluri<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
wliuri<br />
nominaluri<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
saprocento<br />
ganakveTi<br />
saprocento<br />
ganakveTi<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s finansTa<br />
saministros sadepozito<br />
sertifikatebi 13.8% - 15.6% 9,990 4.0% - 6.1% 13,946<br />
seb-Si arsebuli<br />
sadepozito sertifikatebi 8.5% - 9.8 % 4,300 2.9% - 3.1 % 2,000<br />
14,290 15,946<br />
gamoklebuli diskonti (137) (251)<br />
sul dafarvis vadamde<br />
flobili investiciebi 14,153 15,695<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT sadepozito sertifikatebze<br />
daricxulma saprocento Semosavalma da fasnamatma Sesabamisad Seadgina 303<br />
aTasi da 132 aTasi lari. 2009 wlis 31 dekembris mdgomareobiT sadepozito<br />
sertifikatebze daricxuli procenti da fasnamati Seadgens nuls.<br />
38
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
14. ZiriTadi saSualebebi<br />
Tavdapirveli<br />
RirebulebiT<br />
Senobebi<br />
da sxva<br />
uZravi<br />
qoneba<br />
kompiuter<br />
ebi da<br />
kavSirgabm<br />
ulobis<br />
mowyobil<br />
oba<br />
trans-<br />
porti<br />
aveji<br />
da<br />
mowyobi-<br />
lobebi<br />
sxva<br />
daumTavre-<br />
beli<br />
mSenebloba<br />
sul<br />
dekemberi 31, 2008 3,043 470 229 329 204 285 4,560<br />
Sesyidva - 76 - 2 91 11 180<br />
gadatana - 27 - - - (27) -<br />
Camowera - - - (2) - - (2)<br />
dekemberi 31, 2009 3,043 573 229 329 295 269 4,738<br />
Sesyidva - 2 - - 11 - 13<br />
Camowera - - - (2) - - (2)<br />
dekemberi 31, 2010 3,043 575 229 327 306 269 4,749<br />
dagrovili cveTa<br />
dekemberi 31, 2008 5 41 33 13 7 - 99<br />
wlis daricxva 30 100 46 51 42 - 269<br />
Camoweris Sedegad<br />
eliminirebuli - - - (2) - - (2)<br />
dekemberi 31, 2009 35 141 79 62 49 - 366<br />
wlis daricxva 30 110 46 50 45 - 281<br />
Camoweris Sedegad<br />
eliminirebuli - - - (2) - - (2)<br />
dekemberi 31, 2010 65 251 125 110 94 - 645<br />
wminda sabalanso<br />
Rirebuleba<br />
dekemberi 31, 2010 2,978 324 104 217 212 269 4,104<br />
dekemberi 31, 2009 3,008 432 150 267 246 269 4,372<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT banks ar daugiravebia<br />
ZiriTadi saSualebebi.<br />
39
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
15. aramaterialuri aqtivebi<br />
aramaterialuri<br />
aqtivebi<br />
TviTRirebuleba<br />
dekemberi 31, 2008 1,001<br />
Sesyidva 1,020<br />
dekemberi 31, 2009 2,021<br />
Sesyidva 16<br />
dekemberi 31, 2010 2,037<br />
dagrovili amortizacia<br />
dekemberi 31, 2008 6<br />
wlis daricxva 284<br />
dekemberi 31, 2009 290<br />
wlis daricxva 392<br />
dekemberi 31, 2010 682<br />
wminda sabalanso Rirebuleba<br />
dekemberi 31, 2010<br />
1,355<br />
dekemberi 31, 2009 1,731<br />
aramaterialuri aqtivebi moicavs programebsa da licenziebs.<br />
16. sxva aqtivebi<br />
sxva aqtivebi moicavs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
avansi ZiriTadi saSualebebis Sesyidvaze 3,333 3,337<br />
avansi xarjebze 34 26<br />
3,367 3,363<br />
gaufasurebis danakargebis rezervis<br />
gamoklebiT (1,415) (1,415)<br />
sul sxva aqtivebi, wminda 1,952 1,948<br />
40
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT bankma Sps <strong>saqarTvelo</strong><br />
imobiliares mimarT gadaxdili 3,333 laris avansis rezervi asaxa 1,415 aTasi<br />
laris odenobiT, vinaidan am ukanasknelma ver Seasrula sakuTari<br />
valdebuleba Sartavas 40 nomerSi <strong>banki</strong>s saTao ofisis mSeneblobasa da<br />
ganaxlebasTan dakavSirebiT.<br />
17. klientis<br />
is angariSebi<br />
klientis angariSebi moicavs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
vadiani depozitebi 5,319 966<br />
moTxovnamde angariSebi 1,230 145<br />
plastikuri baraTebi 141 52<br />
sul klientis<br />
is angariSebi 6,690 1,163<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT klientis angariSebi moicavs<br />
daricxul saprocento xarjebs Sesabamisad 35 aTasi da 21 aTasi laris<br />
odenobiT.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT klientis angariSebi 2,106<br />
aTasi da 227 aTasi dolaris odenobiT gamoyenebul iqna, rogorc<br />
klientebze gacemuli sesxebis uzrunvelyofa.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT klientis angariSebma<br />
Seadgina 5,335 aTasi (80 procenti) da 1,010 (87 procenti) aTasi lari, romelic<br />
ekuTvnoda 10 klients da warmoadgens mniSvnelovan koncentracias.<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
analizi dargebis mixedviT:<br />
fizikuri pirebi 1,051 662<br />
vaWroba da momsaxureba 5,279 406<br />
mSenebloba 258 95<br />
sxva 102 -<br />
sul klientis angariSebi<br />
6,690 1,163<br />
41
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
18. valdebulebebi bankebis mimarT<br />
valdebulebebi bankebis mimarT moicavs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
seb-isagan miRebuli sesxebi 3,001 -<br />
rezidenti komerciuli bankebis depozitebi 443 -<br />
sul valdebulebebi bankebis mimarT 3,444 -<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT bankebis mimarT valdebulebebSi<br />
Sesuli daricxuli saprocento xarji Seadgens 2 aTas lars.<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT rezidenti komerciuli bankebisagan<br />
miRebuli depozitebi warmodgenilia <strong>ss</strong> bi-Ti-ei <strong>banki</strong>sagan miRebuli<br />
depozitiT, wliuri 6%-iani saprocento ganakveTiT da 2011 wlis 21<br />
ianvramde dafarvis vadiT.<br />
2010 wlis 30 dekembris mdgomareobiT bankma miiRo erTdRiani sesxi<br />
erovnuli <strong>banki</strong>sagan 3,000 laris odenobiT, 7.8%-iani wliuri saprocento<br />
ganakveTiT da 2011 wlis 6 ianvriT daTariRebuli dafarvis vadiT.<br />
19. sxva valdebulebebi<br />
sxva valdebulebebi moicavs:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
sxva finansuri valdebulebebi:<br />
valdebulebebi momsaxurebaze 98 96<br />
sxva arafinansuri valdebulebebi:<br />
TanamSromelTa anazRaurebis rezervi 118 120<br />
sagadasaxado valdebulebebi mogebis<br />
gadasaxadis garda - 23<br />
sul sxva valdebulebebi 216 239<br />
20. saaqcio kapitali<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT bankma ganacxada<br />
gamosaSvebad da gamouSva saaqcio kapitali, romelic Sedgeboda 31,000<br />
Cveulebrivi aqciisagan, TiToeuli nominaluri RirebulebiT 1,000 laris<br />
odenobiT. 2010 da 2009 wlebis 31 dekembers <strong>banki</strong>s mier gamocemuli saaqcio<br />
kapitali srulad iqna Setanili.<br />
42
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
21. garantiebi da pirobiTi valdebulebebi<br />
<strong>banki</strong> Tavisi Cveuli saqmianobis procesSi klientebis moTxovnebis<br />
dakmayofilebis mizniT iyenebs finansur instrumentebs gare-sabalanso<br />
riskebiT. aRniSnuli instrumentebi, romlebic moicavs sxvadasxva xarisxis<br />
sakredito risks, ar aris asaxuli finansuri mdgomareobis angariSSi.<br />
sakredito riskisadmi <strong>banki</strong>s maqsimaluri daqvemdebareba pirobiT<br />
valdebulebebTan da kreditebis gacemis valdebulebebTan mimarTebaSi<br />
meore mxaris mier garigebiT gaTvaliswinebuli valdebulebebis ar<br />
Sesrulebis da moTxovnebis gaufasurebis SemTxvevaSi, rezervi, an fasiani<br />
qaRaldebiT uzrunvelyofili rezervi am instrumentebis xelSekrulebis<br />
odenobis eqvivalenturia.<br />
<strong>banki</strong> arasabalanso valdebulebebTan mimarTebaSi imave sakredito da<br />
marTvis politikiT xelmZRvanelobs, romelsac sabalanso operaciebSi<br />
iyenebs.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT banks ar gaaCnda pirobiT<br />
valdebulebebze danakargebis rezervi. garantiebi da pirobiTi<br />
valdebulebebi warmodgenilia klientebis gamouyenebeli sakredito<br />
xazebiT.<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT nominaluri da kontraqtiT<br />
gaTvaliswinebuli Tanxebi Seadgenda:<br />
pirobiTi valdebulebebi da sakredito<br />
valdebulebebi:<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
nominaluri<br />
Tanxa<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
nominaluri<br />
Tanxa<br />
sakredito xazebi 202 -<br />
sul pirobiTi da sakredito valdebulebebi 202 -<br />
kapitaluri valdebulebebi – 2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT<br />
banks ar gaaCnda arsebiTi kapitaluri valdebulebebi.<br />
valdebulebebi saoperacio lizingze – 2010 da 2009 wlebis 31 dekembris<br />
mdgomareobiT banks ar gaaCnda arsebiTi salizingo valdebulebebi.<br />
sasamarTlo davebi – 2010 da 2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT banks ar<br />
hqonia mniSvnelovani sasamarTlo davebi.<br />
43
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
gadasaxadebi – <strong>saqarTvelo</strong>s komerciul da sagadasaxado kanonmdeblobaSi<br />
iseTi muxlebis arsebobis gamo, romelTa interpretacia sxvadasxvagvaradaa<br />
SesaZlebeli da aseve sagadasaxado organoebis mier miRebuli praqtikidan<br />
gamomdinare <strong>banki</strong>s saqmianobisas SemTxveviTi daskvnebis gakeTebisas im<br />
SemTxvevaSi, Tu romelime konkretuli qmedeba, romelic efuZneba<br />
xelmZRvanelobis mier kanonis Taviseburad gagebas ar iqneba mowonebuli<br />
sagadasaxado organoebis mier, aman SeiZleba gamoiwvios damatebiTi<br />
gadasaxadebis, jarimebisa da sauravebis daricxva. amgvarma uzustobebma<br />
Tavi SeiZleba iCinos finansuri instrumentebis SefasebaSi, gaufasurebis da<br />
danakargebis rezervis formirebasa da garigebebSi fasis maCveneblebis<br />
sabazro donis dadgenasTan mimarTebaSi, gansakuTrebiT ki mogebis<br />
sagadasaxado aqtivebis Sefasebisas, romelic warmoiqmneba saprocento<br />
Semosavlis gaqviTvis Sedegad, <strong>banki</strong>saTvis saprocento Semosavlis gadaxdis<br />
wyarosTan daqviTvisas. <strong>banki</strong> miiCnevs, rom ukve dafara yvela gadasaxadi da<br />
finansur angariSgebaSi ar momxdara rezervis formireba.<br />
sapensio gegmebi – TanamSromlebi pensias <strong>saqarTvelo</strong>s mTavrobisagan iReben<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s kanonmdeblobisa da normebis Sesabamisad. 2010 da 2009 wlebis<br />
31 dekembris mdgomareobiT banks ar gaaCnda damatebiTi sapensio, pensiaze<br />
gasvlis Semdgom janmrTelobis sadazRvevo valdebuleba, an sapensio<br />
kreditebi arsebul, an yofil TanamSromlebze.<br />
saoperacio garemo – <strong>saqarTvelo</strong>, rogorc ganviTarebadi bazari xasiaTdeba<br />
iseTi riskebiT, romlebic ar arsebobs ganviTarebul bazarze, maT Soris<br />
ekonomikuri, pilitikuri da socialuri, iuridiuli da sakanonmdeblo<br />
riskebiT. rogorc warsulSi xdeboda, realur, an mosalodnel finansur<br />
problemebs, an ganviTarebad ekonomikaSi invesiticiebis CadebasTan<br />
dakavSirebuli mosalodneli riskebis zrdas SeeZlo uaryofiTad emoqmeda<br />
<strong>saqarTvelo</strong>Si sainvesticio klimatze da zogadad <strong>saqarTvelo</strong>s ekonomikaze.<br />
Sedegad, wesebi da kanonebi, romlebic gavlenas axdens biznesze<br />
<strong>saqarTvelo</strong>Si, kvlav eqvemdebareba swraf cvlilebebs. <strong>saqarTvelo</strong>Si<br />
sagadasaxado, savaluto da sabaJo kanonmdeblobis interpretacia<br />
sxvadasxvagvaradaa SesaZlebeli, da sxva kanonieri da fiskaluri<br />
dabrkolebebi sirTuleebs uqmnis <strong>saqarTvelo</strong>Si amJamad momuSave sawarmoebs.<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s momavali ekonomikuri mimarTuleba mniSvnelovnadaa<br />
damokidebuli xelisuflebis mier ganxorcielebul ekonomikur, fiskalur da<br />
fuladi RonisZiebebis efeqturobaze, sakanonmdeblo, regulirebis da<br />
politikuri ganviTarebis paralelurad.<br />
globalurma finansurma areulobam, romelmac uaryofiTi gavlena moaxdina<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s kapitalisa da sakredito bazrebze 2008 da 2009 wlebSi Caiara<br />
da 2010 wlidan <strong>saqarTvelo</strong>s ekonomikam zrda daiwyo. Tumca isev arsebobs<br />
arsebiTi ekonomiuri gaurkvevloba. globalur finansur sistemaSi arsebulma<br />
sistemuri riskebiT gamowveulma uaryofiTma cvlilebebma, maT Soris<br />
sakredito garemos SezRudvam SeiZleba Seanelos an xeli SeuSalos<br />
ekonomikis ganviTarebas <strong>saqarTvelo</strong>Si, uaryofiTad imoqmedos kapitalis<br />
xelmisawvdomobaze da Rirebulebaze kompaniisTvis da ufro zogadad mis<br />
saqmianobaze, operaciebis Sedegebze da finansur mdgomareobasa da<br />
perspeqtivebze.<br />
44
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
22. garigebebi dakavSirebul mxareebTan<br />
dakavSirebuli mxareebi an operaciebi dakavSirebul mxareebTan, rogorc es<br />
gansazRvrulia ba<strong>ss</strong> #24 `dakavSirebuli mxareebis wardgena~, warmoadgens:<br />
a) mxareebs, romlebic pirdapir an arapirdapir, erTi an meti Suamavlis<br />
meSveobiT akontroleben banks, kontroldebian mis mier an bankTan erTad<br />
eqvemdebarebian saerTo kontrols (maT Soris, mflobeli kompaniebi,<br />
Svilobili sawarmoebi da erTi ZiriTadi sawarmos sxva Svilobili<br />
sawarmoebi), gaaCniaT wili bankSi, rac maT mniSvnelovan gavlenas aZlevs<br />
bankze; an erToblivad akontroleben mas;<br />
b) mekavSire sawarmoebs, romelTa saqmianobaze banks aqvs mniSvnelovani<br />
zegavlena da romlebic ar warmoadgenen investoris arc Svilobil da<br />
arc erTobliv kompanias;<br />
g) <strong>banki</strong>s, an misi mflobeli kompaniis umaRlesi rangis xelmZRvanelobis<br />
wevrebs;<br />
d) a) an g) punqtSi naxsenebi pirebis uaxloes naTesavebs;<br />
e) mxareebs, romlebic g) da d) punqtSi naxsenebi pirebis mier<br />
kontroldebian, an nawilobriv kontroldebian, maTi mniSvnelovani<br />
gavlenis qveS imyofebian, an xmis uflebis mqone aqciaTa mniSvnelovani<br />
paketi, pirdapir an arapirdapir ekuTvnis im zemoT naxseneb pirebs;<br />
TiToeuli dakavSirebuli mxaris ganxilvisas, yuradReba eTmoba kavSiris<br />
ar<strong>ss</strong> da ara mxolod iuridiul formas. banksa da mis dakavSirebul<br />
mxareebs Soris ganxorcielebuli garigebebis detalebi mocemulia qvemoT:<br />
dekemberi 31, 2010 dekemberi 31, 2009<br />
kategoria<br />
finansuri<br />
angariSgebis<br />
mixedviT<br />
dakavSire-<br />
buli<br />
mxareebis<br />
naSTebi<br />
dakavSire-<br />
buli<br />
mxareebis<br />
naSTebi<br />
kategoria<br />
finansuri<br />
angariSgebis<br />
mixedviT<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 52 658 141 538<br />
- aqcionerebi 52 141<br />
klientis angariSebi 125 6,690 33 1,163<br />
- umaRlesi rangis xelmZRvaneloba 75 33<br />
- sxva dakavSirebuli mxareebi 50 -<br />
klientebze gacemuli sesxebi 26 10,058 - 312<br />
- umaRlesi rangis xelmZRvaneloba 18 -<br />
- sxva dakavSirebuli mxareebi 8 -<br />
45
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
direqtorebisa da umaRlesi rangis xelmZRvanelobis anazRaureba moicavs:<br />
dekemberi 31, 2010 dekemberi 31, 2009<br />
kategoria<br />
finansuri<br />
angariSgebis<br />
mixedviT<br />
kategoria<br />
finansuri<br />
angariSgebis<br />
mixedviT<br />
umaRlesi rangis<br />
xelmZRvanelobis<br />
anazRaureba: 479 2,121 552 2,380<br />
- TanamSromelTa<br />
moklevadiani anazRaureba 479 552<br />
2010 da 2009 wlebis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis sruli mogebisa<br />
da zaralis angariSi moicavs Semdeg Tanxebs, romlebic dakavSirebul<br />
mxareebTan operaciebis Sedegad warmoiSva:<br />
dakavSire-<br />
buli<br />
mxareebis<br />
naSTebi<br />
dakavSire-<br />
buli<br />
mxareebis<br />
naSTebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT<br />
dasrulebuli wlisaTvis<br />
dakavSire-<br />
kategoria<br />
buli<br />
finansuri<br />
mxareebis<br />
angariSgebis<br />
naSTebi<br />
mixedviT<br />
2009 wlis 31 dekembriT<br />
dasrulebuli wlisaTvis<br />
dakavSire<br />
Sire-<br />
kategoria<br />
buli<br />
finansuri<br />
mxareebis<br />
angariSgebis<br />
naSTebi<br />
mixedviT<br />
saprocento Semosavali 1 1,441 - 1,484<br />
- umaRlesi rangis<br />
xelmZRvaneloba 1 -<br />
saprocento xarji 9 268 2 85<br />
- umaRlesi rangis<br />
xelmZRvaneloba 6 2<br />
- sxva dakavSirebuli<br />
mxareebi 3 -<br />
saoperacio xarjebi 479 3,759 552 4,125<br />
- umaRlesi rangis<br />
xelmZRvaneloba 479 552<br />
23. finansuri instrumentebis samarTliani Rirebuleba<br />
samarTliani Rirebuleba warmoadgens Tanxas, romelzec instrumenti<br />
SeiZleba gaicvalos garigebis mosurne gaTviTcnobierebul mxareebs Soris<br />
komerciuli operaciis Sedegad, garda salikvidacio da iZulebiTi<br />
garigebebisa. warmodgenilma Sefasebebma SesaZlebelia ar asaxos Tanxebi,<br />
romlebic banks SeiZleba mieRo misi finansuri instrumentebis paketis<br />
faqtiuri realizaciisas.<br />
46
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
finansuri aqtivebis da valdebulebebis samarTliani Rirebuleba<br />
warmodgenilia qvemoT <strong>banki</strong>s Sesabamis sabalanso monacemebTan erTad:<br />
2010<br />
wlis 31 dekembriT<br />
dasrulebuli wlisaTvis<br />
sabalanso<br />
samarTliani<br />
Rirebuleba<br />
Rirebuleba<br />
2009 wlis 31 dekembriT<br />
dasrulebuli wlisaTvis<br />
sabalanso<br />
samarTliani<br />
Rirebuleba<br />
Rirebuleba<br />
fuli da naSTebi<br />
<strong>saqarTvelo</strong>s erovnul<br />
bankSi 1,533 1,533 2,879 2,879<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 658 658 538 538<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi 10,058 10,058 312 312<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi 54 54 54 54<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi 14,153 14,153 15,695 15,695<br />
klientis angariSebi (6,690) (6,023) (1,163) (1,163)<br />
sxva finansuri<br />
valdebulebebi (98) (98) (96) (96)<br />
24. regulirebis sakiTxebi<br />
Semdegi cxrili aanalizebs <strong>banki</strong>s sazedamxedvelo kapitalis resursebs<br />
kapitalis adekvaturobis miznebisaTvis:<br />
31 dekemberi<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
moZraobebi pirvelad kapitalSi: 26,602 30,369<br />
Cveulebrivi saaqcio kapitalis gamoSveba - -<br />
wminda zarali (2,337) (3,767)<br />
31 dekemberi 24,265 26,602<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
sazedamxedvelo kapitalis Semadgenloba:<br />
pirveladi kapitali:<br />
saaqcio kapitali 31,000 31,000<br />
dagrovili zarali (4,398) (631)<br />
zarali wlisaTvis (2,337) (3,767)<br />
sul Sesabamisi pirveladi kapitali 24,265 26,602<br />
sul sazedamxedvelo kapitali 24,265 26,602<br />
kapitalis koeficientebi:<br />
pirveladi kapitali 168% 277%<br />
sul kapitali 168% 277%<br />
47
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
kapitalis adekvaturobis uzrunvelsayofad standartebiT dawesebuli<br />
raodenobrivi sazomebi <strong>banki</strong>sagan moiTxovs mTliani kapitalis (8%) da<br />
pirveladi kapitalis (4%) riskis mixedviT Sewonili aqtivebis minimaluri<br />
naSTebis da koeficientebis SenarCunebas.<br />
koeficientis daTvla ganxorcielda bazelis komitetis mier gansazRvruli<br />
principebis mixedviT.<br />
25. kapitalis riskis marTva<br />
<strong>banki</strong> sakuTar kapitals marTavs imisaTvis, rom SeZlos sawarmos daSvebis<br />
principis safuZvelze funqcionirebis gagrZeleba, raTa sesxebisa da<br />
kapitalis naSTebis optimizaciis saSualebiT maqsimaluri gaxados<br />
aqcionerebis ukugeba.<br />
<strong>banki</strong>s kapitalis struqtura Sedgeba gamoSvebuli kapitalisa da dagrovili<br />
zaralisagan, rogorc mocemulia kapitalSi cvlilebebis angariSSi.<br />
aqcionerTa sabWo kapitalis struqturas weliwadSi erTxel ganixilavs.<br />
sabWo iTvaliswinebs kapitalis Rirebulebas da TiToeuli kapitalis<br />
klasTan dakavSirebul risks. xelmZRvanelTa sabWos rekomendaciebze<br />
dayrdnobiT <strong>banki</strong> axorcielebs saerTo kapitalis struqturis dabalansebas<br />
dividendebis gadaxdiT, axali aqciebis gamoSvebis da axali sesxebis gacemiT,<br />
an arsebuli sesxebis dafarviT.<br />
26. riskis marTvis politika<br />
riskebis marTva mniSvnelovan rols asrulebs sabanko saqmianobaSi da aris<br />
<strong>banki</strong>s operaciebis mniSvnelovani elementi. <strong>banki</strong>s saqmianobisaTvis<br />
damaxasiaTebeli ZiriTadi riskebi moicavs:<br />
• sakredito risks<br />
• likvidobis risks<br />
• sabazro risks<br />
<strong>banki</strong> aRiarebs, rom riskis efeqturi marTvis procesebis arseboba<br />
mniSvnelovania. amisaTvis bankma daadgina riskis marTvis garemo, romlis<br />
umTavresi mizania <strong>banki</strong> daicvas riskisagan da saSualeba misces miaRwios<br />
sakuTar miznebs. riskis marTvis garemos saSualebiT <strong>banki</strong> axorcielebs<br />
Semdegi saxis riskebis marTvas:<br />
48
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
sakredito riski<br />
<strong>banki</strong> eqvemdebareba sakredito risks, romelic warmoadgens risks, rom<br />
finansur instrumentTan dakavSirebuli romelime mxare ver SeZlebs<br />
dakisrebuli valdebulebis Sesrulebas, ris Sedegadac meore mxares<br />
miadgeba finansuri zarali.<br />
sakredito riskis marTva da monitoringi xorcieldeba <strong>banki</strong>s xelmZRvanelTa<br />
sabWos mier dawesebul limitebSi.<br />
sadac marTebulia, garantiebis gacemis SemTxvevaSi <strong>banki</strong> iRebs<br />
uzrunvelyofas.<br />
sakredito valdebuleba warmoadgens garantiebs an akreditivebs. garesabalanso<br />
finansuri instrumentebis sakredito riski ganimarteba, rogorc<br />
danakargebis albaToba, gamomdinare kontragentis uunarobidan Seasrulos<br />
saxelSekrulebo pirobebi. rac Seexeba kreditis gazrdis valdebulebis<br />
sakredito risks, <strong>banki</strong> potenciurad dgas mTliani gamouyenebeli<br />
valdebulebebis odenobis Tanxis dakargvis saSiSroebis winaSe. Tumca,<br />
danakargis SesaZlo odenoba naklebia mTlian gamouyenebel<br />
valdebulebebze, radgan kreditis gazrdis valdebulebebis umetesoba aris<br />
pirobiTi, gamomdinare klientebis mier specifiuri sakredito moTxovnebis<br />
dacvidan. <strong>banki</strong> akontrolebs gare-sabalanso sakredito valdebulebebis<br />
vadianobas, radgan grZelvadian valdebulebebs ZiriTadad aqvT ufro didi<br />
sakredito riski, vidre moklevadian valdebulebebs.<br />
sakredito riskisadmi daqvemdebarebis<br />
maqsimaluri odenoba<br />
<strong>banki</strong>s maqsimaluri daqvemdebareba sakredito riskis mimarT cvalebadia da<br />
damokidebulia rogorc individualur riskebze, aseve sabazro<br />
ekonomikasTan dakavSirebul zogad riskebzec.<br />
qvemoT mocemuli cxrili warmoadgens sabalanso da garesabalanso<br />
aqtivebis sakredito riskisadmi maqsimalur daqvemdebarebas. finansuri<br />
mdgomareobis angariSSi asaxul finansur aqtivebze sakredito riskisadmi<br />
maqsimaluri daqvemdebareba utoldeba aqtivebis sabalanso Rirebulebas<br />
gaqviTvamde da uzrunvelyofamde. finansuri garantiebisa da sxva garesabalanso<br />
aqtivebis SemTxvevaSi sakredito riskisadmi maqsimaluri<br />
daqvemdebareba warmoadgens maqsimalur Tanxas, romelsac <strong>banki</strong> gadaixdida<br />
garantiis gauqmebis dros.<br />
49
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
2010 wlis 31 dekemberi:<br />
maqsimaluri<br />
daqvemdebareba<br />
moTxovnebi bankebis<br />
mimarT 658<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi 10,058<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi 54<br />
dafarvis vadamde<br />
flobili investiciebi 14,153<br />
2009 wlis 31 dekemberi:<br />
maqsimaluri<br />
daqvemdebareba<br />
moTxovnebi bankebis<br />
mimarT 538<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi 312<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi 54<br />
dafarvis vadamde<br />
flibili investiciebi 15,695<br />
finansuri aqtivebi klasificirdeba mimdinare sakredito reitingis mixedviT,<br />
romelic gamosca saerTaSoriso saagento “Fitch”-ma. umaRlesi Sefaseba aris<br />
aaa. sainvesticio finansur aqtivebs gaaCniaT Sefaseba aaa-dan bbb-mde.<br />
finansuri aqtivebi, romelTa Sefaseba bbb-ze naklebia klasificirdeba,<br />
rogorc spekulatiuri reitingis mqone.<br />
50
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
Semdegi cxrili detalurad warmoadgens 2010 wlis 31 dekembris<br />
mdgomareobiT <strong>banki</strong>s finansuri aqtivebis sakredito reitings:<br />
aaa<br />
aa - a b b+ bb<br />
> bbb Seufase-<br />
beli<br />
sul<br />
2010 wlis<br />
31 dekembris<br />
mdgomareobiT<br />
moTxovnebi bankebis<br />
mimarT - 441 - - 140 - - 77 658<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi - - - - - - - 10,058 10,058<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi - - - - - - - 54 54<br />
dafarvis vadamde<br />
flobili<br />
investiciebi - - - - 14,153 - - - 14,153<br />
valdebulebebi<br />
bankebis mimarT - - - - 3,444 - - - 3,444<br />
Semdegi cxrili detalurad warmoadgens 2009 wlis 31 dekembris<br />
mdgomareobiT <strong>banki</strong>s finansuri aqtivebis sakredito reitings:<br />
aaa<br />
aa - a b b+ bb<br />
> bbb Seufase-<br />
beli<br />
sul<br />
2009<br />
09 wlis<br />
31 dekembris<br />
mdgomareobiT<br />
moTxovnebi bankebis<br />
mimarT - 248 - 62 170 - - 58 538<br />
klientebze gacemuli<br />
sesxebi - - - - - - - 312 312<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi - - - - - - - 54 54<br />
dafarvis vadamde<br />
flobili<br />
investiciebi - - - - - - - 15,695 15,695<br />
sabanko seqtori eqvemdebareba sakredito risks klientebze gacemul<br />
sesxebsa da bankTaSoris depozitebTan mimarTebaSi. sakredito riskisadmi<br />
daqvemdebarebas monitoringi regularulad utardeba, raTa uzrunvelyofil<br />
iqnas <strong>banki</strong>s riskis marTvis politikiT dadgenili sakredito limitebisa da<br />
kreditunarianobis moTxovnebis dacva.<br />
geografiuli koncentracia<br />
aqtivebis da valdebulebebis marTvis komiteti akontrolebs risks<br />
kanonmdeblobaSi da afasebs mis gavlenas <strong>banki</strong>s saqmianobaze. es meTodi<br />
saSualebas aZlevs banks minimumamde daiyvanos <strong>saqarTvelo</strong>Si arsebuli<br />
sainvesticio garemos cvlilebebTan dakavSirebuli SesaZlebeli<br />
danakargebi.<br />
51
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
aqtivebis da valdebulebebis geografiuli koncentracia warmodgenilia<br />
qvemoT:<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
<strong>saqarTvelo</strong><br />
egTo-s<br />
qveynebi<br />
sxva<br />
ara<br />
egTo-s<br />
qveynebi<br />
dekemberi 31,<br />
2010<br />
sul<br />
finansuri i aqtivebi<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 1,533 - - 1,533<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 88 441 129 658<br />
klientebze gacemuli sesxebi 10,058 - - 10,058<br />
gasayidad arsebuli investiciebi 54 - - 54<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi 14,153 - - 14,153<br />
sul finansuri aqtivebi 25,886 441 129 26,456<br />
finansuri valdebulebebi<br />
klientebis angariSebi 6,690 - - 6,690<br />
valdebulebebi bankebis mimarT 3,444 - - 3,444<br />
sxva finansuri valdebulebebi 64 34 - 98<br />
sul finansuri valdebulebebi 10,198 34 - 10,232<br />
wminda pozicia 15,688 407 129 16,224<br />
2009 wlis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
<strong>saqarTvelo</strong><br />
egTo-s<br />
qveynebi<br />
sxva<br />
ara<br />
egTo-s<br />
qveynebi<br />
dekemberi 31,<br />
2009<br />
sul<br />
finansuri aqtivebi<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 2,879 - - 2,879<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 92 248 198 538<br />
klientebze gacemuli sesxebi 312 -<br />
312<br />
gasayidad arsebuli investiciebi 54 - -<br />
54<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi 15,695 - - 15,695<br />
sul finansuri aqtivebi 19,032 248 198 19,478<br />
finansuri valdebulebebi<br />
klientebis angariSebi 1,163 - - 1,163<br />
sxva finansuri valdebulebebi 96 - - 96<br />
sul finansuri valdebulebebi 1,259 - - 1,259<br />
wminda pozicia 17,773 248 198 18,219<br />
52
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
likvidobis riski<br />
likvidobis riski exeba depozitebis gadinebis da sxva finansuri<br />
valdebulebebis uzrunvelsayofad sakmarisi saxsrebis arsebobas.<br />
aqtivebis da valdebulebebis marTvis komiteti akontrolebs zemoT<br />
aRniSnul riskebs vadianobis analizis safuZvelze, romelic gansazRvravs<br />
<strong>banki</strong>s strategias Semdgomi finansuri periodisaTvis. mimdinare likvidobis<br />
kontroli xorcieldeba saxazino departamentis mier, romlis funqciac<br />
aris fulad bazrebze garigebebis dadeba, mimdinare likvidobis SenarCuneba<br />
da fuladi nakadebis optimizacia.<br />
likvidobis riskis samarTavad, <strong>banki</strong> axorcielebs klientebis da <strong>banki</strong>s<br />
operaciebze momavalSi mosalodneli fuladi nakadebis yoveldRiur<br />
monitorings, rac warmoadgens aqtiv-pasivebis marTvis procesis nawils.<br />
direqtorTa sabWo awesebs limitebs xelmisawvdomi saxsrebis minimalur<br />
proporciaze gasanaRdebeli depozitebis uzrunvelsayofad da bankTaSorisi<br />
da sxva sasesxo wyaros minimalur doneze, romelic aucilebelia imisaTvis,<br />
rom dakmayofildes ganaRdeba moTxovnis moulodneli warmoqmnisas.<br />
likvidobisa da saprocento ganakveTis analizi:<br />
(a) finansuri valdebulebebis dafarvis vada, romelic iangariSeba<br />
finansuri valdebulebebis (sesxis ZiriTadi Tanxa da procenti)<br />
aradiskontirebuli fuladi saxsrebis im uaxloesi TariRiT, rodesac<br />
<strong>banki</strong> valdebula dafaros valdebuleba; da<br />
(b) finansuri aqtivebis savaraudo dafarvis vada, romelic iangariSeba<br />
finansur aqtivebze (procentis CaTvliT) aradiskontirebuli fuladi<br />
saxsrebis moZraobis safuZvelze, romelic miRebuli iqneba aqtivebze<br />
saxelSekrulebo dafarvis vadaSi, im SemTxvevebis garda, rodesac <strong>banki</strong><br />
fuladi saxsrebis Semodinebas sxva drosaa mosalodneli varaudobs.<br />
53
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
Semdeg cxrilSi gaanalizebulia likvidobis da saprocento ganakveTis<br />
riskebi. qvemoT mocemuli monacemebi efuZneba <strong>banki</strong>s umaRlesi<br />
xelmZRvanelobis mier warmodgenil informacias:<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
1<br />
Tvemde<br />
1-dan 3<br />
Tvemde<br />
3 Tvidan 1<br />
wlamde<br />
1-dan 5<br />
wlamde<br />
5<br />
welze<br />
meti<br />
gadava<br />
debuli<br />
ganusa-<br />
zRvreli<br />
vadianoba<br />
2010 wlis 31<br />
dekemberi,<br />
sul<br />
finansuri aqtivebi<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 61 - - - - - - 61<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 550 - - - - - - 550<br />
klientebze gacemuli sesxebi 276 459 1,409 6,828 1,086 - - 10,058<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi 397 4,140 930 8,686 - - - 14,153<br />
sul<br />
saprocento Semosavlis<br />
mqone finansuri aqtivebi 1,284 4,599 2,339 15,514 1,086 - - 24,822<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 597 - - - - - - 597<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi - - - - - - 54 54<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 983 - - - - - - 983<br />
sul finansuri aqtivebi 2,864 4,599 2,339 15,514 1,086 - 54 26,456<br />
finansuri valdebulebebi<br />
valdebulebebi bankebis mimarT 3,444 - - - - - - 3,444<br />
klientis angariSebi 326 283 1,137 3,735 - - - 5,481<br />
sul saprocento Semosavlis<br />
mqone finansuri<br />
valdebulebebi 3,770 283 1,137 3,735 - - - 8,925<br />
klientis angariSebi 1,209 - - - - - - 1,209<br />
sxva finansuri valdebulebebi 51 47 - - - - - 98<br />
sul finansuri valdebulebebi 5,030 330 1,137 3,735 - - - 10,232<br />
likvidoba (2,166) 4,269 1,202 11,779 1,086 - 54 16,224<br />
saprocento Semosavlis<br />
mgrZnobiaroba (2,486) 4,316 1,202 11,779 1,086 - - 15,897<br />
saprocento Semosavlis<br />
jamuri mgrZnobiaroba (2,486) 1,830 3,032 14,811 15,897 15,897<br />
jamuri saprocent<br />
procento<br />
Semosavlis mgrZnobiarobis<br />
Sefardeba mTlian aqtivebTan (7%) 5% 9% 43% 46% 46%<br />
54
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
2009 wlis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
1 1-dan 3<br />
3 Tvidan 1<br />
1-dan 5<br />
5 welze<br />
gadava<br />
ganusa-<br />
2009 wlis 31<br />
Tvemde<br />
Tvemde<br />
wlamde<br />
wlamde<br />
meti<br />
debul<br />
i<br />
zRvreli<br />
vadianob<br />
dekemberi,<br />
sul<br />
finansuri aqtivebi<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 538 - - - - - - 538<br />
klientebze gacemuli sesxebi 3 - 309 - - - - 312<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi - 5,057 10,638 - - - - 15,695<br />
sul saprocento Semosavlis<br />
mqone finansuri aqtivebi 541 5,057 10,947 - - - - 16,545<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 2,879 - - - - - - 2,879<br />
gasayidad arsebuli<br />
investiciebi - - - - - - 54 54<br />
sul finansuri aqtivebi 3,420 5,057 10,947 - - - 54 19,478<br />
finansuri valdebulebebi<br />
klientebis angariSebi 287 212 281 383 - - - 1,163<br />
sul saprocento Semosavlis<br />
mqone finansuri<br />
valdebulebebi 287 212 281 383 - - - 1,163<br />
sxva finansuri valdebulebebi 15 81 - - - - - 96<br />
sul finansuri valdebulebebi 302 293 281 383 - - - 1,259<br />
likvidoba 3,118 4,764 10,666 (383) - - 54 18,219<br />
saprocento Semosavlis<br />
grZnobiaroba 254 4,845 10,666 (383) - - - 15,382<br />
saprocento Semosavlis<br />
jamuri mgrZnobiaroba 254 5,099 15,765 15,382 15,382 15,382<br />
jamuri saprocento<br />
Semosavlis mgrZnobiarobis<br />
Sefardeba mTlian aqtivebTan 1% 18% 56% 55% 55% 55%<br />
55
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
likvidobisa da saprocento ganakveTis riskebis analizi warmodgenilia<br />
qvemoT mocemul cxrilSi fa<strong>ss</strong> 7-is Sesabamisad. am cxrilebSi warmodgenili<br />
Tanxebi ar Seesabameba finansuri mdgomareobis angariSSi warmodgenil<br />
Tanxebs, radgan qvemoT warmodgenili monacemebi moicavs finansuri<br />
valdebulebebis vadianobis analizs, rac miuTiTebs kontraqtiT<br />
gaTvaliswinebul darCenil gadaxdebze (saprocento ganakveTis CaTvliT),<br />
romlebic efeqturi saprocento ganakveTis meTodiT ar aisaxeba finansuri<br />
mdgomareobis angariSSi.<br />
2010 wlis 31 dekemberi:<br />
1 Tvemde 1-dan 3<br />
Tvemde<br />
3 Tvidan 1<br />
wlamde<br />
1-dan 5<br />
wlamde<br />
5 welze<br />
meti<br />
saSualo<br />
Sewonili<br />
efeqturi<br />
saprocen-<br />
to<br />
ganakveTi<br />
ganusa-<br />
zRvreli<br />
vadianoba<br />
2010 wlis 31<br />
dekemberi<br />
sul<br />
finansuri<br />
valdebulebebi<br />
valdebulebebi<br />
bankebis mimarT 3,450 - - - - - 3,450<br />
klientebis angariSebi 6.00% 1,580 372 1,503 4,092 - - 7,547<br />
sul saprocento<br />
Semosavlis mqone<br />
finansuri<br />
valdebulebebi 5,030 372 1,503 4,092 - - 10,997<br />
sxva finansuri<br />
valdebulebebi 51 47 - - - - 98<br />
sul finansuri<br />
valdebulebebi 5,081 419 1,503 4,092 - - 11,095<br />
2009 wlis 31 dekemberi:<br />
1 Tvemde 1-dan 3<br />
Tvemde<br />
3 Tvidan 1<br />
wlamde<br />
1-dan 5<br />
wlamde<br />
5 welze<br />
meti<br />
saSualo<br />
Sewonili<br />
efeqturi<br />
saprocen-<br />
to<br />
ganakveTi<br />
ganusa-<br />
zRvreli<br />
vadianoba<br />
2009 wlis 31<br />
dekemberi<br />
sul<br />
finansuri<br />
valdebulebebi<br />
klientis angariSebi 6.00% 296 223 337 400 - - 1,256<br />
sul saprocento<br />
Semosavlis s mqone<br />
finansuri<br />
valdebulebebi 296 223 337 400 - - 1,256<br />
sxva finansuri<br />
valdebulebebi 15 81 - - - - 96<br />
sul finansuri<br />
valdebulebebi 311 304 337 400 - - 1,352<br />
sabazro riski<br />
56
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
sabazro riski moicavs saprocento ganakveTis risks, savaluto risks da<br />
fasebis dadgenis sxva riskebs, romelsac eqvemdebareba <strong>banki</strong>. <strong>banki</strong>s mier<br />
riskebis gamoTvlis meTodebSi da im riskebSi, romlebsac is eqvemdebareba<br />
cvlilebebs adgili ar hqonia.<br />
aqtivebis da valdebulebebis marTvis komiteti agreTve marTavs saprocento<br />
ganakveTisa da sabazro riskebs <strong>banki</strong>s saprocento ganakveTis poziciis<br />
adekvaturobiT, romelic uzrunvelyofs <strong>banki</strong>s pozitiur saprocento<br />
marJas. <strong>banki</strong>s xelmZRvaneloba awarmoebs <strong>banki</strong>s mimdinare finansuri<br />
mdgomareobis monitorings, afasebs mis damokidebulebas saprocento<br />
ganakveTis cvalebadobis mimarT da mis zegavlenas <strong>banki</strong>s momgebianobaze.<br />
saprocento ganakveTis mgrZnobiaroba<br />
saprocento ganakveTis samarTliani Rirebulebis riskebs <strong>banki</strong> marTavs<br />
potenciuri danakargebis perioduli SefasebiT, romelic SesaZlebelia<br />
warmoiSvas bazris koniuqturis negatiuri cvlilebebis Sedegad. <strong>banki</strong>s<br />
xelmZRvaneloba axorcielebs <strong>banki</strong>s finansuri saqmianobis monitorings,<br />
afasebs <strong>banki</strong>s mgrZnobelobas saprocento ganakveTis samarTliani<br />
Rirebulebis cvlilebis mimarT da mis gavlenas <strong>banki</strong>s momgebianobaze.<br />
Semdegi cxrili warmoadgens saprocento ganakveTis riskis mgrZnobiarobis<br />
analizs, romelic ganisazRvra ,,riskis cvalebadobis SesaZlo misaReb<br />
cvlilebebze” dayrdnobiT. am cvlilebebis done ganisazRvreba<br />
xelmZRvanelobis mier da gaTvaliswinebulia riskebis angariSebiT,<br />
romlebsac <strong>banki</strong>s umaRlesi rangis xelmZRvanelobas warudgenen.<br />
gavlena mogebaze gadasaxadis gadaxdamde:<br />
2010 wlis<br />
31 dekembri<br />
ris s mdgomareobiT<br />
saprocento<br />
saprocento<br />
ganakveTi<br />
ganakveTi<br />
+2% -2%<br />
2009 wlis<br />
31 dekembri<br />
ris s mdgomareobiT<br />
saprocento<br />
saprocento<br />
ganakveTi<br />
ganakveTi<br />
+2%<br />
-2%<br />
finansuri aqtivebi:<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 1 (1) 74 (74)<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 11 (11) - -<br />
klientebze gacemuli sesxebi 201 (201) 5 (5)<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi<br />
277 (277) 312 (312)<br />
finansuri valdebulebebi:<br />
valdebulebebi bankebis mimarT (69) 69 - -<br />
klientebis angariSebi (109) 109 (22) 22<br />
wminda gavlena mogebaze gadasaxadis<br />
gadaxdamde<br />
amde 312 (312) 369 (369)<br />
57
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
gavlena aqcionerebis kapitalze:<br />
2010 wlis<br />
31 dekembri<br />
ris s mdgomareobiT<br />
saprocento<br />
saprocento<br />
ganakveTi<br />
ganakveTi<br />
+2% -2%<br />
2009 wlis<br />
31 dekembri<br />
ris s mdgomareobiT<br />
saprocento<br />
saprocento<br />
ganakveTi<br />
ganakveTi<br />
+2%<br />
-2%<br />
finansuri aqtivebi:<br />
moTxovnebi bankebis mimarT 1 (1) 63 (63)<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 9 (9) - -<br />
klientebze gacemuli sesxebi 170 (170) 4 (4)<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi<br />
236 (236) 265 (265)<br />
finansuri valdebulebebi<br />
debulebebi:<br />
valdebulebebi bankebis mimarT (59) 59 - -<br />
klientebis angariSebi (93) 93 (19) 19<br />
wminda gavlena mogebaze gadasaxadis<br />
gadaxdamde 264 (264) 313 (313)<br />
savaluto riski<br />
savaluto riski ganimarteba, rogorc riski imisa, rom finansuri<br />
instrumentis Rirebuleba Seicvleba ucxouri valutis gacvliTi kursis<br />
cvalebadobasTan erTad. <strong>banki</strong> eqvemdebareba ZiriTadi ucxouri valutis<br />
gacvliT kursebis ryevis gavlenas mis finansur mdgomareobaze da fulad<br />
nakadebze.<br />
aqtivebis da valdebulebebis marTvis komiteti savaluto risks<br />
akontrolebs laris gaufasurebis da sxva makroekonomikuri indikatorebis<br />
dadgenili safuZvlebis Ria savaluto poziciis marTviT, rac banks aZlevs<br />
saSualebas minimumamde daiyvanos erovnul valutasTan mimarTebaSi savaluto<br />
kursis cvalebadobis Sedegad gancdili danakargebi. erovnuli <strong>banki</strong>s<br />
moTxovnebTan Sesabamisobis uzrunvelyofis mizniT saxazino ganyofileba<br />
axorcielebs <strong>banki</strong>s Ria savaluto poziciis yoveldRiur monitorings.<br />
58
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
<strong>banki</strong>s daqvemdebareba ucxouri valutis gacvliTi kursis cvalebadobasTan<br />
mimarTebaSi warmodgenilia Semdeg cxrilSi:<br />
2010 wlis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
lari<br />
aSS<br />
dolari<br />
1 aSS<br />
dolari =<br />
1.7728<br />
lars<br />
evro<br />
1 evro =<br />
2.3500<br />
lars<br />
sxva<br />
dekemberi 31<br />
2010<br />
sul<br />
finansuri aqtivebi<br />
fuli da naSTebi <strong>saqarTvelo</strong>s<br />
erovnul bankSi 729 702 101 1 1,533<br />
moTxvnebi bankebis mimarT 20 463 154 21 658<br />
klientebze gacemuli sesxebi 5,045 5,013 - - 10,058<br />
gasayidad arsebuli<br />
inevsticiebi 54 - - - 54<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi 14,153 - - - 14,153<br />
sul finansuri aqtivebi 20,001 6,178 255 22 26,456<br />
finansuri valdebulebebi<br />
klientebis angariSebi 690 5,750 250 - 6,690<br />
valdebulebebi bankebis mimarT 3,001 443 - - 3,444<br />
sxva finansuri valdebulebebi 96 2 - - 98<br />
sul finansuri valdebulebebi 3,787 6,195 250 - 10,232<br />
Ria sabalanso pozicia 16,214 (17) 5 22<br />
59
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
2009 wlis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
lari<br />
aSS<br />
dolari<br />
1 aSS<br />
dolari =<br />
1.6858<br />
lari<br />
evro<br />
1 evro =<br />
2.4195<br />
lari<br />
sxva<br />
dekemberi 31<br />
2009<br />
sul<br />
finansuri aqtivebi<br />
fuli da naSTebi seb-Si 2,654 120 103 2 2,879<br />
moTxvnebi bankebis mimarT 12 346 166 14 538<br />
klientebze gacemuli sesxebi - 312 - - 312<br />
gasayidad arsebuli<br />
inevsticiebi 54 - - - 54<br />
dafarvis vadamde flobili<br />
investiciebi 15,695 - - - 15,695<br />
sul finansuri aqtivebi 18,415 778 269 16 19,478<br />
finansuri valdebulebebi<br />
klientebis angariSebi 86 808 269 - 1,163<br />
sxva finansuri valdebulebebi 96 - - - 96<br />
sul finansuri valdebulebebi 182 808 269 - 1,259<br />
Ria sabalanso pozicia 18,233 (30) - 16<br />
savaluto riskis mgrZnobiaroba<br />
Semdegi cxrili detalurad warmoadgens <strong>banki</strong>s mgrZnobiarobas 10%-ian<br />
zrdasa da Semcirebaze aSS dolaris larTan mimarTebaSi. 10% aris<br />
mgrZnobiarobis ganakveTi, romelic gamoiyeneba umaRlesi rangis<br />
xelmZRvanelobisaTvis ucxouri valutis riskze angariSis wardgenisas da<br />
warmoadgens xelmZRvanelobis mier ucxouri valutis gacvliTi kursis<br />
SesaZlo cvlilebis Sefasebas. mgrZnobiarobis analizi moicavs mxolod<br />
arsebuli ucxouri valutis denominirebul fulad erTeuls da<br />
akoreqtirebs maT gacvliT kur<strong>ss</strong> periodis bolos ucxouri valutis<br />
ganakveTis 10%-iani cvlilebiT.<br />
60
<strong>ss</strong> <strong>xalik</strong> <strong>banki</strong> <strong>saqarTvelo</strong><br />
finansur angariSgebasTan TandarTuli SeniSvnebi<br />
2010 wlis 31 dekembriT dasrulebuli wlisaTvis (gagrZeleba)<br />
(aTasobiT larSi, Tu sxva ram ar aris miTiTebuli)<br />
gavlena mogebasa da kapitalze aqtivebis Rirebulebaze dayrdnobiT 2010 da<br />
2009 wlebis 31 dekembris mdgomareobiT:<br />
2010 wlis 31 dekembri<br />
ris<br />
mdgomareobiT<br />
2009 09 wlis 31 dekembri<br />
ris<br />
mdgomareobiT<br />
lari/aSS<br />
dolari<br />
lari/aSS<br />
dolari<br />
lari/aSS<br />
dolari<br />
lari/aSS<br />
dolari<br />
10% -10% 10% -10%<br />
gavlena mogebasa da zaralze (72) 72 (3) 3<br />
gavlena kapitalze (62) 62 (2) 2<br />
2010 wlis 31 dekembri<br />
ris<br />
mdgomareobiT<br />
2009 09 wlis 31 dekembri<br />
ris<br />
mdgomareobiT<br />
lari/evro<br />
lari/evro<br />
lari/evro<br />
lari/evro<br />
10% -10% 10% -10%<br />
gavlena mogebasa da zaralze (10) 10 - -<br />
gavlena kapitalze (8) 8 - -<br />
mgrZnobiarobis analizis SezRudvebi<br />
zemoT mocemuli cxrili axdens ZiriTad daSvebebSi cvlilebebis Sedegebis<br />
demonstrirebas, xolo sxva daSvebebi rCeba ucvleli. realobaSi arsebobs<br />
korelacia daSvebebsa da sxva faqtorebs Soris. aseve unda<br />
gaviTvaliswinoT, rom mgrZnobiaroba ar aris wrfivi da ufro didi, an<br />
patara gavlena ar unda iqnas interpolirebuli, an eqstrapolirebuli am<br />
Sedegebidan gamomdinare.<br />
mgrnobiarobis analizi ar iTvaliswinebs im faqts, rom <strong>banki</strong>s aqtivebi da<br />
valdebulebebi sakmaod aqtiurad imarTeba. amasTan, <strong>banki</strong>s finansuri<br />
pozicia SeiZleba icvlebodes im droisaTvis, rodesac faqtiuri sabazro<br />
moZraobebi iCens Tavs. magaliTad, <strong>banki</strong>s finansuri riskis marTvis<br />
strategia miznad isaxavs sabazro ryevebisadmi damokidebulebis marTvas.<br />
vinaidan sainvesticio bazars axasiaTebs sxvadasxva cvlilebebis done,<br />
marTvis qmedebebma SesaZloa moicvas investiciebis gayidva, sainvesticio<br />
portfelis gadanawilebis cvlilebebi da sxva dacviTi RonisZiebebis<br />
ganxorcieleba. amis Sedegad daSvebebSi cvlilebebis faqtiur gavlenas<br />
SeiZleba ar qondes zegavlena valdebulebebze, maSin rodesac aqtivebi<br />
finansuri mdgomareobis angariSSi sabazro RirebulebiT aRiricxeba. aseT<br />
garemoebebSi aqtivebisa da valdebulebebis gansxvavebulma Sefasebam<br />
SeiZleba migviyvanos aqcionerebis kapitalis cvalebadobasTan.<br />
sxva SezRudvebi mgrZnobiarobis analizSi moicavs savaraudo sabazro<br />
moZraobebis gamoyenebas potenciuri riskis demonstrirebisaTvis, romelic<br />
warmoadgens <strong>banki</strong>s Sexedulebas axlo momavalSi mosalodnel sabazro<br />
cvlilebebze, romelTa darwmunebiT gaTvaliswineba SeuZlebelia da<br />
mosazrebas, rom yvela saprocento ganakveTi erTmaneTis msgavsad<br />
imoqmedebs.<br />
61