musika herrikoiaren historia

2014 

HERRI-MUSIKA MODERNOAREN HISTORIA 

January 1, 2014 

HERRI-MUSIKA 

MODERNOAREN 

HISTORIA 

4. DBH 

. 

IRALE R400 | Confidential 

Nora Iglesias 

IRALE R400

HERRI-MUSIKA MODERNOAREN HISTORIA 2 

SARRERA 

Herri-musika modernoa XX. mendean garrantzi gehien izan zuen kulturafenomenoa 

dela esan daiteke; adierazpen modu zabalduena izan zen eta 

eskuratzeko errazena. Ziur aski, irabazi gehien sortu zituen kultura-fenomenoa da. 

Herri-musika modernoak lotura handia izaten zuen sortzen zuen 

gizartearekin; ondorioz, jasaten zituen aldaketak berehala azaleratzen zituen, 

eboluzionatzeko eta berriztatzeko zuen gaitasuna baitzen bere arrakastaren 

gakoa. 

Hori dela eta, bere barruan hainbat estilo aurkitu ditzakegu. Estilo horiek, 

kasu batzuetan, oso desberdinak diruditen arren, badituzte elementu komunak, eta 

horregatik denak sar ditzakegu herri-musika modernoaren barruan. 

 

 

 

Musika-estilo gehienek dute berrikuntzak egiteko asmoa. 

Jatorri anglosaxoia dute eta ingelesa da estilo gehienen hizkuntza. 

Gaitzespen-jarrera dute, oro har. 

Arrazoi pedagogikoengatik, estilo horiek hamarkadetan kokatuko ditugu eta 

hainbat abeslari eta talde estilo konkretu batean finkatuko ditugu; baina garbi izan 

behar dugu musika-estilo bat hamarkada batean kokatzen dugunean, hamarkada 

hori amaitzean jarraitu egiten duela, ez dela hiltzen, kasu gehienetan. Beraz, 

hamarkadak ez dira kajoi itxiak. 

Gauza bera gertatuko da abeslari eta taldeekin. Batzuetan abeslari edo 

taldeak musika-estilo batean kokatuko ditugu, baina garbi izan behar dugu, horien 

ibilbidean eboluzionatu egiten dutela eta musika-estilo bat baino gehiago landu eta 

jorratu ditzaketela. 

IRALE R400 | Nora Iglesias


ZERGATIK HERRI-MUSIKA MODERNOA IZENA? 

Askotan, pop eta rock hitzak erabili izan dira rock-and-rolletik eratorritako 

musika-estiloak izendatzeko; hau da, musika modernoa osatzen duten estiloak 

izendatzeko. Baina erabilpen hori ezin dugu ontzat eman, bi hitz horiek estilo 

konkretu bana izendatzen dutelako. 

Hori dela eta, XX. mendearen bigarren zatian garatuko diren musika-estilo 

horiek guztiak izendatzeko herri-musika moderno izena erabiliko dugu. 

BAINA, ZER DA HERRI-MUSIKA MODERNOA? 

XX. mendeko herri-musika modernoa definitzea erraza ez den arren, 

gizartearen zati handi batek entzuten eta erabiltzen duen musika dela esan 

dezakegu. 

XX. mendean sortu eta gaur arte garatu den musika-estilo hau teknologia 

berriei eta komunikabideei esker asko hedatu da. 

Popa eta rocka dira, besteak beste, musika-estilo horren barruan topatu 

ditzakegun genero adierazgarrienetako batzuk. 

HERRI-MUSIKA MODERNOAREN EZAUGARRIAK 

1. Batez ere XX. mendean, hirietan, garatu zen musika-estiloari esan diogu 

herri-musika modernoa. 

2. Musika folklorikoan ez bezala, abestien egileak ezagunak izaten ziren, 

ospetsuak, askotan; abestiak idatzi eta inprimatu egiten ziren eta prezio 

merkean komerzializatzen ziren. 



3. Musika-ezagutza handiak ez zituzten zaleek interpretatu ahal izateko 

pentsatua zegoen. 

4. Teknologia berriekin eta komunikabideekin lotura handia zuen, horiei esker 

hedatzen baitzen. 

5. Gizartearekin zuen lotura ere handia zen; maiz, arrazismoaren kontrako 

ideiak adierazteko, injustiziak salatzeko eta abarretarako erabili izan zen. 

6. Gazteen interesekin bat egiten zuen, askotan, eta haien kezkak adierazteko 

erabiltzen zen herri-musika. 

7. Herri-musika modernoak 1950. urteaz geroztik sortutako belaunaldi 

guztietan izan zuen eragina, hizkuntza komun bat sortu baitzuen mundu 

guztirako. 

8. Mikrofonoak, anplifikadoreak eta bozgorailuak erabiltzen zituenez, musikaestilo 

hau giro jendetsu eta zaratatsuetan entzuten zen. Hori dela eta, 

masa-kultura zela esan dezakegu, jendetza biltzeko gaitasuna baitzuen. 

9. Funtzio komertziala zuen; ondorioz, ekoizpenen, eskakizunen eta 

merkatuaren legeen menpe zegoen. 

10. Abestia zen musika-estilo horren adierazpenaren forma nagusia. 

11. Abestiak errazak eta laburrak izaten ziren; melodia bakar batez eta hainbat 

ahapaldiz osaturiko letrak izaten zituzten. 

12. Hainbat abestiren letretan topatu ditzakegun gaiak hauek dira: musikariaren 

egunerokotasuna, bakardadea, gazteen arazoak, gizarte injustiziak eta 

abar, baina bada gai bat behin eta berriz errepikatzen zena: amodioa. 

13. Abestiek forma bitar edo hirutarrak izaten zituzten: AB, ABC, AAA... 

14. Erabilitako melodiak sinpleak, errepikakorrak eta errazak ziren. 



15. Melodia nagusiak armonia errazez eratutako akonpainamendu bat izaten 

zuen. Maiz, blues musikak erabili 

ohi duen eskema harmonikoan 

oinarritzen da akonpainamendu 

hau: 12 konpasetako ahapaldiak 

dagozkien eskalako I., IV. eta V. 

graduen erabilpenarekin. 

16. Konpas bitar eta lautarrean 

oinarritutako erritmo ostinato eta 

erregularra (beat) erabiltzen zen. 

Erritmo hori, bateriak eginiko 

sinkopen ondorioz, apurtu ohi zen. 

17. Interpretazioa nahiko librea izaten zen eta inprobisazioak bere garrantzia 

zuen. Askotan, ikusleek ere izaten zuten tokia interpretazio horretan, parte 

hartzea eskatzen baitzen. 

HERRI-MUSIKA MODERNOAN ERABILTZEN DIREN MUSIKA-TRESNAK 

Herri-musika modernoaren oinarrizko taldea musika-tresna hauek osatzen 

dute: ahotsa, gitarra elektrikoa, baxu elektrikoa eta bateria. 

AHOTSA. Musika-tresna garrantzitsuena da; ondorioz, gainerako musikatresnen 

funtzioa hori indartzea izaten da. 

Ahots garrantzitsuak izan dira hauek: Jeff Buckley, Freddy Mercury, Elvis, 

Robert Plan... 



GITARRA ELEKTRIKOA. Duen berezko doinuagatik eta hori erraz 

aldatzeko duen gaitasunagatik, pedalen eta distortsio-elementuen bitartez, 

oso musika-tresna moldaerraza bilakatu da, eta horregatik musika-talde 

guztietan egon da; eta horrela mantentzen da gaur egun ere. 

Bere funtzio nagusia melodiari laguntza harmonikoa ematea bada ere, duen 

indarragatik eta hainbat gitarra-jotzailek duten birtuosismoagatik, askotan, 

musika-tresna bakarlari bezala agertu ohi da, ahotsak duen garrantziarekin 

parekatuz. 

Musika-estiloaren arabera edo taldearen arabera bi gitarra edo gehiago 

egon daitezke aldi berean eta horrela melodiak eta akonpainamenduak 

aberasten dira. 

Gitarra-jotzaile famatuak ditugu hauek: Jimmy Page, Jimi Hendrix, Eric 

Clapton... 

BAXU ELEKTRIKOA. 50eko hamarkadan baxu elektrikoak ordura arte 

erabiltzen zen kontrabaxua ordezkatu zuen. Bateriarekin batera, oinarri 

erritmikoa eramatea da bere funtzioa. 

Baxu-jotzaile famatuak ditugu hauek: John Myung, Flee, Marcus Miller... 

BATERIA. Baxu elektrikoarekin batera, oinarri erritmikoa eramaten du. 

Taldean ezinbestekoa da, bateriak ematen baitie indarra abestiei. 

Inoiz protagonista ere bihurtzen da. 

Hona hemen bateria-jotzaile famatu batzuk: Mike Portnoy, John Bonham... 

Aipatu ditugun musika-tresnak taldearen oinarri diren arren, eboluzioaren 

ondorioz eta estilo bakoitzak hala aginduta, beste hainbat ere erabil daitezke: 

pianoa, teklatua eta haizezko musika-tresnak, batez ere. Horiek erabiltzeak 

konbinazio posible ugari ahalbidetu dituen arren, taldean beti egoten dira hiru atal: 



1. Atal melodikoa: ahotsak, gitarra melodikoak, saxoak, tronpetak eta 

tronboiak osatzen duten atala. Horiek guztiek ahotsari laguntzen diote edo 

ordezkatzen dute, horrek aurretik eginikoa bariatuz edota apainduz. 

2. Atal erritmikoa: baxu elektrikoak eta bateriak osatzen duten atala, baina 

batzuetan erritmo-kaxa batek ordezkatzen du. 

3. Atal armonikoa: akonpainamendu-gitarrak eta teklatuek osatzen dute 

atala. 



XX. MENDEKO HERRI-MUSIKAREN 

HISTORIA 

Hastapenak 

Herri-musika modernoaren historiari hasiera eman nahi badiogu, XX. 

mendearen hasierako Amerikako Estatu Batuetara bidaiatu behar dugu. Amerikako 

Estatu Batuetako hegoaldean kokatzen ziren garai hartan afrikatik iritsitako 

emigratzaile beltzak, eta, Erresuma Batua eta Irlandatik iritsitako kolonoak. 

Emigratzaile beltzek afrikar musikaren ezaugarriak mantendu zituzten arren, 

han bertan ziren kolonoekin harremanak izatearen ondorioz, musika-estilo berriak 

egiten hasi ziren: 

 

 

Musika-estilo erlijiosoak: gospela eta beltz espiritualak. 

Musika-estilo profanoak: bluesa eta ragtimea. 

Kolono beltzek zuten musika-tradizioaren eboluzioaren ondorioz, country 

musika-estiloa garatu zen. 

50eko hamarkadan estilo horiek fusionatu egin ziren eta herri-musika 

modernoaren historiako lehenengo musika-estiloa sortu zen: rock-and-rolla. 

ESPIRITUALAK 

Baserri-giroan sortutako musika-estiloa da. Beltzek elizetan abesten zituzten kantuen bilduma 

da. Kantu horien musika-ezaugarriak hauek dira: 

 

 

 

 

 

 

 

Errepikatzen zen melodia bakar batek osatzen zituen estrofak. 

Melodia eskala pentatonikoan oinarritzen zen. 

Maiz, melodiak, sinkopak eta kontradenborak erabiliz, inprobisazioak sortzen zituen. 

Erritmo bitarra zen; erritmo hori txaloen bidez indartzen zen. 

Abestien letrak askatasunaz eta bizitza hobeago batez IRALE hitzegiten R400 | Nora zuten Iglesias gehienetan. 

Bakarlariek eta taldeek galdera-erantzun modura kantatzen zuten. 

A capella interpretatzen zen.


GOSPELA 

Hirietan garatu zen musika-estiloa da. XVIII. 

mendean sortu zen afroamerikar elizetan, baina 1930eko 

hamarkadan egin zen ospetsu. 

Abesti herrikoietan eta beltz espiritualetan 

oinarritutako musika-estilo honen ezaugarriak hauek dira: 

 

 

 

 

Abestiek leloa eta hainbat estrofa izaten zituzten. 

Horiek 16 edo 32 konpaseko iraupena izaten zuten. 

Melodietan, blues musikaren eraginez, III. eta VII. 

graduak bemol izaten ziren. 

Erritmikoki indar handiko abestiak ziren; sinkopa askotan erabiltzen zen. 

Abestiek gai erlijiosoak izaten zituzten: Bibliako pertsonaien deskribapenak, eta Bibliako 

hainbat pasarte, askatasuna... Esaldien errepikapenarekin lortzen zen abesti bakoitzaren 

gai konkretua azpimarratzea. 

Ahotsa bezain garrantzitsua zen instrumentazioa. 

Gospel musika interpretatzeko bi modu zeuden: 

Laukotea: lau gizonek osatzen zuten talde hau. Modu arruntean jantzita, a capella 

abesten zuten. Txaloak eta kriskitinak erabiliz, erritmoa indartu eta perkusio-efektuak 

lortzen zituzten. 

Taldeek eboluzionatu egin zuten eta gitarra musika-tresna laguntzaile moduan 

erabiltzen hasi ziren; batzuetan baxua edo pianoa ere erabiltzen zuten. 

Korua: tunikaz jantzitako emakume talde batek osatzen zuen. Pianoaren laguntzaz 

jotzen zuten, eta txaloak joz erritmoa indartzen zuten. 

Koruen eboluzioaren ondorioz, gizonezkoen ahotsak erabiltzen hasi ziren, baita 

harizko, haize-metalezko eta perkusiozko musika-tresnak. 



RAGTIME MUSIKA 

1865ean esklabotza indargabetu zuten; musikari beltzak kafetegietan, dantzalekuetan eta 

abarretan jotzen hasi ziren eta ragtime izeneko musika-estiloa sortu zen. 

Beltzek eginiko musika-estiloa zen arren, zuriek onartu eta musika-estilo hau konposatzen 

eta jotzen hasi ziren. 

Scott Joplin eta James Scott dira ragtime musikagile famatuenak. 

Musika-estilo honen ezaugarriak hauek dira: 

Ragtime estiloko abestiek forma erregularra izaten zuten: 16 

konpasetako iraupena duten 4 esaldi, A, B, C eta D, orden honetan jotzen 

ziren: A A B B A C C D D. 

Pianoak jotzen zuen musika-estilo instrumental hau. 

ErritErritmoamo erregulerra zuen: piano-jotzailearen 

ezkerreko eskuak markatzen zuen kortxeak joz. 

Sinkopak oso erabiliak ziren, inprobisazioak garrantzi handia 

izaten jarraitzen baitzuen. 

Maple Leaf Rag 



BLUES MUSIKA 

Musika-estilo hau baserri-giroan sortu zen, baina berehala, hirietan entzuten hasi zen. 

Sortu zenetik, asko eboluzionatu zuen. Gitarra elektrikoak blues musikari erritmoa eman zion eta 

Rhythm and blues musika-estiloa osatzea ahalbidetu zuen. 

Asko dira garai horretako blues-musikari 

ezagunak, baina agian ezagunena Robert 

Johnson izan zen. 

Aipatu ditugun gainerako musika-estiloak 

bezala, tradizio beltzean eta zurian oinarritutako 

musika-estiloa da. Hauek dira dituen ezaugarriak: 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ez zen oso musika landua, emozioak eta 

sentimenduak adieraztea baitzen bere 

funtzio nagusia. 

Eskala pentatonikoan eta III. eta VII. 

graduak bemol zituen eskala diatonikoan 

oinarrituriko melodiak erabiltzen zituen. 

Harmonia eratzeko, eskalaren I., IV. eta V. graduak erabiltzen zituen. 

Konpas lautarra erabiltzen zuen; erritmoa ragtime musikarena baino aberatsagoa zen. 

Hiru esaldiz osatutako egitura zuen; esaldi bakoitzak lau konpasetako luzera izaten 

zuelarik. 

Abestien letrek sentimenduak adierazten zituzten oso era sinplean. 

Blues musika laguntzeko gehien erabili zen musika-tresna gitarra izan zen, horrek ahotsari 

lagundu eta erantzun egiten baitzion. Eskubiko eskuak punteoa egiten zuen bitartean, 

ezkerrekoak slidea egiten zuen: behatz batean tubo bat jarri eta gitarraren mastilean gora 

eta behera ibili. 

Baina beste musika-tresna batzuk ere erabili ziren: banjoa, biolina, bateria, pianoa, 

ahosoinua... 

Hellhound on my trail 



COUNTRY MUSIKA 

Kolono zuriek egiten zuten 

musika-estiloa da countrya. Balada 

ingelesean, irlandar gigan eta folk 

musikan oinarritutako musika-estiloa da. 

Sortu zenetik arrakasta handia izan 

zuen, eta gaur egun ere, Amerikar 

Estatu Batuetako hegoaldeko herrietan 

herri-musika estilo garrantzitsuena da. 

Hauek dira musika-estilo honen 

ezaugarriak: 

 

 

 

Erritmoak melodiak 

baino garrantzi handiagoa izaten du. 

Erritmoa bitarra eta 

arina izan daiteke edo hirutar lasaia (bals erritmoa). 

Abestien letrak historia bat kontatzen dute. Oso letra errazak izaten dira. 

Eskalaren I., IV.eta V. graduak erabiltzen ditu akonpainamendu harmonikoa 

egiteko. 

Musika laguntzeko musika-tresna hauek erabiltzen dira normalean: gitarra, baxua, 

bateria, biolina, banjoa eta mandolina. 


50eko hamarkada 

Rock-and-rolla 


Rock-and-rolla garaiko gizartea apurtzeko modu bat bezala jaio zen. II. 

Mundu Gerra amaitu berria zen eta gazteek ordura arte bizi zuten giro tristearekin 

hautsi nahi zuten; ondo pasatzean bakarrik pentsatzen zuten. 

Ondo pasatze horretan, rock-and-rollak garrantzia handia izan zuen, 

gazteek bizi zuten gizartearekin hausteko posibilitatea eskeintzen baitzien abestien 

letren bitartez, janzkeraren bidez eta horrelako gauzen bidez. Gazteek lehen aldiz, 

adierazpen modu bat zuten eta gurasoetatik bereizten zituzten zerbait: rock-androlla. 

Nahiz eta aditu askok rock-and-rollaren sorrera Elvis Presleyk That`s all 

right grabatu zuenean kokatu, hastapenetan aipatu dugun modura, rock-and-rolla 

aurretik, eta piskanaka-piskanaka, sortutako zerbait izan zen. Beste aditu askok 

rock-and-rollaren sorrera 1954.eko apirilaren 12an kokatu zuten, Bill Haley and 

The Comets taldeak Rock around the clock grabatu zutenean, hain zuzen ere. 

Rock-and-roll izena ere aurretik izan zen erabilia. Alan Freed izeneko irratiesatariak 

1952. urterako erabiltzen zuen bere irratsaioan jartzen zituen hainbat 

abesti izendatzeko, Bill Haleyen Rock the point, besteak beste. 

Estiloaren sorrera 1954. urtean kokatu daiteke, eta estiloaren momenturik 

biziena 1955. eta 1957. urteen artean bizi izan zen. Urte horietan entzun zitezkeen 

musika-estilo horren adierazle-musikariak: Elvis Presley, Chuck Berry, Johnny 

Cash, Little Richard, Jerry Lee Lewis eta Fast Domino, besteak beste. 

50eko hamarkadaren amaieran hainbat arrazoirengatik musikari horiek 

guztiak rock-and-rollaren mundutik at geratu ziren, eta gazteak musika-estilo 



lasaiagoak entzuten hasi ziren. Musika-estilo lasaiago horiek hamarkada berri bati 

emango zioten hasiera. 

ELVIS PRESLEY 

1935. urtean jaio zen Tupelon, eta 1977. urtean hil 

Memphisen. Musikari handi honen musika-ibilbidea 1953an 

hasi zen, Sun Records diskoetxean, bere amari oparitzeko 

asmotan disko bat grabatzera sartu zenean. Han, Sam 

Phillips ekoizleak entzun zuen eta bi lagun aurkitu zizkion 

That's all right Mama eta Blue Moon of Kentucky abestiak 

grabatzeko. 

1954. urtean hirukotea zuzeneko kontzertuak 

ematen hasi zen; Bill Haley abeslariaren gonbidatu bezala 

ere aritu zen. Urte berean, RCA diskoetxearekin kontratua sinatu zuen. 

1956an, Heartbreak Hotel grabatu zuen, eta hilabete batzuk beranduago, Elvis Presley 

izeneko diskoa kaleratu zuen. Disko horretan, Elvisek konposaturiko hainbat abesti zeuden, baina 

baita Little Richarden eta Ray Charlesen abestien bertsio batzuk. Diskoak arrakasta handia izan 

zuen, eta ospea lortzen hasi zenez, hainbat telesaiotan parte 

hartzeko kontratua sinatu zuen. 

Urrian, Elvis izeneko bigarren lana kaleratu zuen; 

berehala lortu zuen lehen postua abesti arraskatatsuenen 

zerrendan. Azaroan, Love me tender filma egin zuen, baina 

ez zuen arrakasta handirik izan. 

1957. urterako Elvis ezaguna zen mundu osoan, 

hainbat abesti grabatu zituen, hainbat bira egin zituen, eta 

Jailhouse Rock filma egin zuen. 



1958an, soldadutza egitera joan zen Europara. Han bertan bi urte egon behar zuenez, Elvis 

bere karreraz kezkatuta azaldu zen. Baina diskoetxekoek guztia zuten ongi pentsatua eta Elvis 

Europan zen bitartean, grabatuak zituen hainbat abesti 

kaleratu zituzten, baita lau disko-bilduma ere. 

Soldadutzatik itzuli bezain laister, Elvis is back! 

diskoa kaleratu zuen eta G. I. Blues filma egin zuen. 

1961. urterako 75 milioi kopia saldu zituen 

mundu osoan zehar eta grabazioak egiten jarraitu 

bazuen ere, aktore paperean murgildu zen gehiago. Oso 

denbora gutxian, hainbat film egin zituen eta film 

horietarako abestiak; hain denbora gutxian egitearen 

ondorioz, filmaren eta abestien kalitatea jeitsi egin zen. 

Bazirudien Elvisen musika-ibilbidearen 

gainbehera hasia zela: 1967. eta 1968. urteetan 

kaleratutako abestiek ez zuten lehen posturik lortu. 

Baina 1968. urtean kontzertu bat telebistan bota zuten, 

eta bere karrera suspertzen hasi zen. Arrakasta mementoak bizitzen hasi zen berriz From Elvis in 

Memphis eta Suspicious Minds lanekin, eta zuzeneko kontzertuak ematen eta telesailetan parte 

hartzen hasi zen berriro. Haren itxura ere aldatu zen; geroztik, traje 

zuri batekin agertzen zen beti. 

1973. urtean banandu egin zen, eta aldi berean, maiz 

gaixotzen hasi. Musikarekiko zuen interesa galtzen joan zen. Baina 

diskoetxearekin sinatua zuen kontratua zela medio, 1973. eta 1976. 

urteean artean, sei disko osatzeko adina material grabatu zuen. 

Ordurako gainbehera fisikoa oso nabaria zen eta 1977. 

urtean hil egin zen Rockaren Erregea. 



50eko hamarkadatik 60ko 

hamarkadara: trantsizio-urteak 

Rock-and-roll musikari garrantzitsuenak desagertu zirenean, musika zeharo 

bestelakoa entzuten hasi ziren gazteak. Musika horren barruan, hiru musika-estilok 

izan zuten garrantzi handiena: 

1. DOO-WOP MUSIKA. A capella abesten zuten ahotsez osatutako taldeek 

egiten zuten musika-estilo hau. Akonpainamendua egiten zuten ahotsek 

kantatzen zituzten silaben izena du. Ahotserako jazz musikariek egiten 

zituzten baladak eta rhythm and bluesa ziren musika-estiloaren oinarri. 

Nahiz eta jatorria 40ko hamarkadan 

zuen, 50eko eta 60ko hamarkadetan 

izan zuen arrakasta gehien estilo 

honek. Hasiera batean Amerikako 

Estatu Batuetako kaleetan 

afroamerikarrek egiten zuten, baina 

berehala gazte guztiek jarraitu zioten 

estilo hori entzuteari. 

Lehenengo mementoetan, bi talde izan 

ziren musika-estilo honi bultzada eman 

ziotenak: The Platters, Only you 

izeneko abestiarekin, eta The Coasters 

taldeak. Baina Driefters izeneko 

taldeak eman zion azken bultzada 

estiloari eta geroko soul musikaren oinarriak finkatu zituen, The last dance 

for me eta antzeko abestiekin. 



Musika-estilo horren ezaugarriak hauek dira: 

A capella abesten zuen ahots taldea zen. Ahots nagusiak 

(kontratenorrak) melodia egiten zuen, beste bi ahotsek (tenorrak eta 

baritonoak) unisonoan melodia osatzen zuten eta azken ahotsak 

(baxuak) oinarri harmonikoa ezartzen zuen. 

Ez zen beti instrumentazioa erabiltzen, eta erabiliz gero oso arina 

izaten zen, lagundu bakarrik egiten baitzuen. 

Abestien gaia amodioa izaten zen. 

Askotan zentzurik gabeko silaben errepikapena egiten zen. 

Melodiak oso sinpleak izaten ziren, ahots-konponketak belarriz egiten 

baitziren. 

2. GAZTEEN IDOLOAK. Diskoetxe handiek merkatu zabal eta handia ikusi 

zuten artifizialki suspertutako idoloen musika errazean. Nahiz eta musikari 

trebeak ez ziren, itxura eta irudia zen garrantzitsuena; 

horregatik, maiz, pertsona famatuen seme-alabak 

izaten ziren, itxura polita zuten gazteak. 

Idolo berri horietako batzuk dira hauek: Frankie 

Avalon, Paul Anka, Neil Sedaka eta Jimmy Clanton, 

besteak beste. 



3. KALIFORNIAKO SOINUA edo SURF MUSIKA. Kalifornian sortutako 

musika-estilo honek paradisuak asmatzea zuen helburu. Garaiko kaliforniar 

hondartzak, eguzkia, festak, lagunak eta abar ziren abestien gai nagusiak. 

1961. eta 1963. urteetan 

bizi izan zuen musikaestiloak 

momentu gorena. 

The Beach Boys izeneko 

taldea izan zen 

adierazgarriena eta amets 

hori hobekien adierazi 

zuena. Surfin safari eta 

Surfin USA bezalako 

abestiek ongi islatzen 

dituzte estilo honen 

ezaugarriak. 


60ko hamarkada 


60ko hamarkadaren hasieran eman zen hazkunde ekonomikoak eta 

aurrerapen zientifiko-teknologikoek bizitza-baldintzak hobetu zituzten: bigarren 

hezkuntza eta unibertsitate-hezkuntza gizartearen beste sektoreetara zabaldu zen 

eta emakumeak lan munduan murgildu ziren; komunikabideen garapenak 

munduko beste lekuetan gertatutakoak ezagutzea errazagoa egin zuen. 

Horrek guztiak gizarte baikor bat zela pentsatzera eraman gaitzake, baina 

ez zen horrela; gizarte gatazkatsua ere bazen. Eztabaidarako gai asko zeuden eta 

horiek gizarteari antolatzeko eta borroka egiteko arnasa eman zion: larderiazko 

erregimen politikoak, kolonialismoa, gutxiengoen aurkako arraza-diskriminizazioa, 

gerra hotza, belaunaldien arteko borrokak, eta abar. Borroka mugimendu horrek, 

dena den, Vietnameko gerran izan zuen protestatzeko era desberdinen adibidea. 

Ondorioz eta gizagabekeria horiek guztiak salatzeko asmoz, Amerikako 

Estatu Batuetan eta Europan, hainbat gazte mugimendu sortu ziren, hippy 

mugimendua adierazgarriena izanik. 

Mugimendu horiek guztiak berdinak ez ziren arren, bazuten ideia komun 

bat: kontrakultura. Gazteriak klase sozial bat osatzen zuen, ordura arteko guztia 

aldatzeko prest agertzen zena. Zoriontasuna bilatzen zuen gazteriak eta hori 

lortzeko, mundu berri bat proposatu zuen. Ondorioz, ordura arteko guztiarekin 

apurtu nahi izan zuen: estetika, moda, artea, musika, pertsonen arteko 

harremanak, eta abar. 

Musikak mugimendu hori bultzatu eta bateratu zuen. Abestiak 

pentsakeraren ispilu bihurtu ziren; ondorioz, musikak kutsu intelektuala hartu zuen. 

Rock musikak kontrakultura-mugimendu hori bikain islatzen zuen hiru 

arrazoirengatik: 



Intentsitate handiko bizitza indartzen zuelako. 

Abeslariek eta abestien letrek askatasuna eta ez ohikotasuna aldarrikatzen 

zituztelako. 

Musika beti gazteriaren idealak aldarrikatzeko erabili zelako. 

60KO HAMAKADA AMERIKAKO ESTATU BATUETAN (I) 

60ko hamarkadaren lehen zatian, rock-and-rollak indarra galdu zuen, ez 

baitzuen garai horretako gazteriaren aldarrikapenak ongi islatzen. Bi izan ziren 

horiek adierazteko erabili ziren musika-estiloak: folk musika eta afroamerikarren 

soul musika. 

Folk musika eta protesta-abestiak 

60ko hamarkadan kantari talde batek, 30eko eta 40ko hamarkadan Woody 

Gutrie abeslariak eginiko musikan oinarrituta, folk musika eta protesta-abestiak 

indarberritu zituen. 

Protesta-abestiek musika amodiozko abestiak eta rock-erritmoa baino 

gehiago izan zitekeela frogatu zuten, eta errealitatea islatu eta aldatu zezakeela. 

Hauek dira musika-estilo horren ezaugarri nagusiak: 

Iparramerikako musika herrikoitik hartzen zuen inspirazioa. 

Abesti errazak ziren; egitura erraza izaten zuten: estrofa-leloa. 

Gitarra akustikoaz laguntzen ziren musikariak. 

Ahotsaren kalitateak ez zuen garrantzirik izaten, mezua baitzen 

garrantzitsuena. Bakezaletasuna, giza-bidegabekeriak eta abar izaten zuten 

gai nagusia abestiek. 



 

Abestien letra erraza izan arren, izaera poetikoa izaten zuten. 

Bob Dyla izan zen 60ko hamarkadan berpiztu zen musika-estilo horren 

sustatzaile nagusia. 

BOB DYLAN 

Gaur egun oraindik abesten ikus dezakegun musikari 

honek, hainbat etapa bizi izan ditu bere musika-ibilbide luzean. 

60ko hamarkadan hiru etapa bizi izan zituen: 

Folk etapa (1961-1965). Hank Williams eta Woody Guthrie 

abeslariek eginiko folk klasikoaz interesatu zen hasieratik. 

Minnesoten jaio zen, baina berehala Nueva Yorkera bidaiatu 

zuen musikari-karrera hasteko asmoz. Laster CBS diskoetxeak 

fitxatu zuen, eta lehen diskoa grabatu zuen. Disko horrek ez 

zuen inolako arrakastarik izan, eta hark konposatutako musika 

egiten hasi behar zuela konturatu zen. Horrela, Blowing in the 

wind abestia grabatu zuen, eta izugarrizko arrakasta lortu. 

1962-1963 urteetan protesta-abestien liderra bihurtu zen. 

Folkaren elektrifikazio etapa (1965-1966). Erresuma Batura egin zuen bidaia batean The 

Beatles eta The Rolling Stones taldeak ezagutu zituen. Talde horiek eraginda, abestiak 

akonpainamendu elektrikoz hasi zen laguntzen. Hasiera batean, haren jarraitzaileek ez zuten 

aldaketa hori ongi hartu, baina berehala aldatu zuten jarrera eta Bobek ibilbide arrakastatsuarekin 

jarraitu zuen. Etapa honetako disko adierazgarriena Blonde on blonde izan zen, “I want you” 

bezalako abestiak entzun daitezke hor bertan. 

Erretiroa (1966-1971). Motorrarekin izandako istripu baten ondorioz, kontzertuak emateari utzi 

zion. Hainbat disko grabatu zituen, baina ez zuten arrakasta handiegirik izan eta haren musikak 

gainbehera handia jasan zuela esan daiteke. 1971. urtean kontzertuak ematera bueltatu zen eta 

gaur arte horretan dirau. 



Nahiz eta Bob Dylan izan 60ko hamarkadako folk musikaren abeslari 

ezagunena, baziren beste batzuk: The Byrds eta Paul Simon eta Arthur Garfunkel, 


‣ THE BYRDS. Askoren ustetan, The Byrds taldea folk-rock estiloaren 

sortzailea izan zen, Bob Dylanen Mr. Tambourine man abestia gitarra 

elektrikoz lagundu zuen lehen taldea izan baitzen. 

Geroko country-rock estiloan eragin handia izan zuen talde honek. 

Egiten zuten ahotsen eta gitarren konbinazioengatik egin ziren famatu. 

‣ PAUL SIMON ETA ARTHUR GARFUNKEL. 1964. urtean kaleratu zuten 

lehen diskoa: Wednesday Morning 3 A.M. Disko hori folk musikan oinarritu 

zen, baina ez zuen arrakasta handiegirik lortu. 

Haien produktore Tom Wilsonek, Bob 

Dylanek egin zuen modura, abesti bat 

gitarra elektrikoz laguntzea proposatu 

zien eta hala egin zuten. 1967. urtean, 

abesti arrakastatsuenen zerrendan 

lehen postua lortu zuten The Sound of 

Silence abestiarekin. 

Gertaera horrek taldearen ibilbide 

arrakastatsuaren hasiera suposatu 

zuen. I am rock eta Mrs. Robinson abestiei esker, ezagunak egin ziren 

mundu guztian. Ibilbide arrakastatsu horren momentu gorena 1970. urtean 

iritsi zen Bridge over Troubled water diskoa argitaratu zutenean. Bira bat 

egin zuten diskoa mundu guztian zehar ezagutarazteko, baina bira 

amaitzean bikotea banandu egin zen. 



Soul musika 

60ko hamarkadan garrantzi handia izan zuen musika-estiloa da soul 

musika. Rythm and blues musikaren ondorengo zuzena da. Hasiera batean, 50eko 

hamarkadako ahots taldeek eginiko musikaren eraginagatik, amodiozko kantu 

melodikoek osatzen zuten estilo honen errepertorioa. Berehala, afroamerikarrek 

garaian bizi zituzten injustiziak salatzeko tresna bihurtu zen; borrokaren eta 

identitatearen ereserki bilakatu zen arte. 

Hasiera batean ikusle zuriek onartu egin zuten, baina aldarrikapen-tresna 

bilakatu zen momentuan, bizkarra eman zioten, eta horrek estiloaren gainbehera 

bultzatu zuen 60ko hamarkadaren amaieran. 

50eko hamarkadatik 60ko hamarkadarako trantsizio-urteetan garatu ziren 

ahots taldeek izugarrizko eragina izan zuten musika-estilo honen sorreran, baina bi 

dira eragin zuzenagoa izan zuten musikariak: 

‣ SAM COOK. Indar handiz eragin zuen 60ko eta 70eko hamarkadako 

abeslariengan, nahiz eta bere musika-ibilbidea ez zen oso luzea izan. Beti 

batu zituen kalitatea eta arrakasta komertziala. Haren abesti 

arrakastatsuenetariko batzuk Wonderful world, Cupid eta Having a party 

dira, besteak beste. 

‣ RAY CHARLES. Musika 

konposatzerako garaian, herri-musika 

beltza izan zuen beti oinarri; horregatik, 

etorkizuneko belaunaldiek tradizio 

horretan interesa izatea lortu zuen. 

Haren abesti adierazgarrienetako bat 

Georgia on my mind da. 



Garai horretan, bi diskoetxe talentu berrien bila ibiltzen ziren. Horiei esker, 

eman ziren ezagutzera soul musikari handiak: 

TALAM-MOTOWN diskoetxea. Detroiten zegoen eta horregatik bertako 

musika Detroit soinua edo Motown soinua goitizenez egin zen ezaguna. 

Asko landutako soinua zen eta zurien ikuskizun-industriara egokitua 

zegoen; horregatik arrakasta-zerrendetan presentzia handia izan zuen. 

Motown soinuaren ezaugarri nagusiak hauek dira: 

Melodiak oso garatuak ziren, asko landutako musika baitzen. 

Kontradenbora maiz erabiltzen zen. 

Abestien formak oso landuak izaten ziren: A B A B C C. 

Hook linesen edo gako-lerroen erabilpena: lelotik ateratako esaldi bat behin 

eta berriz errepikatzen zuten, ahaztezina bihurtu arte. 

Askotan orkestrak laguntzen zuen. 

Abeslariek jantzi dotoreak eramaten zituzten. 

Abesti bakoitza dantza-pauso batekin laguntzen zen. 

Soul musikari asko eman zituen ezagutzera diskoetxeak: The Supremes, The 

Temptations, Marvin Gaye, Stevie Wonder eta, urte batzuk beranduago, The 

Jackson Five, besteak beste. 

THE SUPREMES 

1961. urtean sortu zen taldea Detroiten. Diana Rossek, Mary Wilsonek eta Florence 

Ballardek osatu zuten. Nahiz eta aurretik hainbat abesti grabatu zituzten, ez zuten arrakastarik 

lortu; hori 1963an lortu zuten Lovelight Starts Shining Through His Eyes kaleratu zutenean. 

1964an abesti arrakastatsuenen zerrendan lehen postua lortu zuten Did Our Love Go 

abestiarekin. Horrek hainbat lehen postu lortzeari hasiera eman zion; gerora etorri ziren Baby love, 

Stop! In the Name of Love, besteak beste. Taldeak memento bizienak 1963. eta 1964. urteen 

bitartean bizi ondoren, 1967an Florencek taldea utzi zuen eta bi urte geroago Diana Rossek 

bakarkako musika-ibilbideari hasiera eman zion. 



STAX-ATLANTIC diskoetxea. Menphisen zegoen eta hegoaldeko soul 

musikaren sorrera bideratu eta bultzatu zuen. 

Menphis soinua goitizenez ezaguna zen 

musika horren ezaugarri nagusiak hauek dira: 

Rhythm and blues musikatik eratorritako 

musika-estiloa zen. 

Gospelaren eragin handia zuen. 

Abestiak sinpleak ziren; beste Motown 

soinuarekin konparatuz, landugabeak 

ziruditen. 

Akonpainamendua gitarrak, baxuak, bateriak, organoak eta metal-atalak 

egiten zuten. 

Akorde gutxi erabiltzen ziren oinarri harmonikoa egiteko. 

Ez zuten hook linesa askotan erabiltzen. 

Abeslariek, maiz, inprobisatu egiten zuten. 

Abestien gaia sexua eta amodio izaten zen. 

Asko izan ziren diskoetxe horrek famatu egin zituen abeslariak. Hona hemen 

adierazgarrienak: 

‣ OTIS REDDING. Kalitate handiko musikari hau soul puruaren irudia izan 

zen. Eragin handia izan zuen bere garaikideengan. Abesti arrakastatsu 

ugari konposatu zituen, baina again ezagunena Sitting on the dock of the 

bay da. 

‣ WILSON PICKETT. Musikaren historian eragin handienetako bat izan duen 

musikaria da. Horren adierazle da bertsio asko izan dituen Land of 1000 

dances izeneko abestia. 



ARETHA FRANKLIN 

Soularen erregina goitizenez ezaguna den 

abeslaria 1942. urtean jaio zen, Memphisen. Apaiz 

baptista baten alaba zenez, txikitatik aitaren elizako 

abesbatzean kantatzen zuen; ondorioz, gospelak eragin 

handia izan zuen haren kantatzeko eran. 

1960. urtean hasi zuen musikari-ibilbidea, soul 

eta rhythm and blues abestien bertsioz osaturiko diskoa 

grabatu zuenean. Disko horretan entzun daiteke Today I 

Sing The Blues abestia, besteak beste. 

1966an, Atlantic diskoetxean hasi zen lanean eta 

I Never loved a man abesti arrakastatsua grabatu zuen. Berehala, abesti arrakastatsuenen 

zerrendan lehen postua lortzea ahalbidetu zuen abestia grabatu zuen: Respect, Otis Reddingen 

abestiaren bertsioa. Abesti horri esker, ospea lortu zuen. 

Bi abesti horiei beste bertsio batzuk gehitu zizkion, eta 1967an I never loved a man diskoa 

grabatu zuen. Urte berean, bi Grammy sari lortu zituen eta 

Aretha Arrives diskoa kaleratu zuen. 

1968an berriro ere arrakasta memento izugarria bizi 

izan zuen Lady Soul diskoarekin. Han soul musikako hainbat 

abesti arrakastatsu entzun zitezkeen: Chain of fools eta Ain’t 

no way, besteak beste. Baina baita Ray Charles eta James 

Brown musikari handien hainbat abestiren bertsioak ere. Sei 

hilabete pasa ziren eta Aretha now diskoa grabatu zuen; 

Think abesti arrakastatsua entzun zitekeen han. 

1969an, Soul’69 izeneko diskoa kaleratu zuen eta 

lan horrekin amaiera eman zion hamarkada arrakastatsuari. 



70eko hamarkadan rock, pop eta soul abesti 

ezagunen bertsioak egiten hasi zen: The Beatles 

taldearen Let it be edo Simon eta Garfunkelen Bridge 

over troubled water, besteak beste. Bertsio horiekin eta 

beste hainbatekin, This girl’s in love with you eta Spirit in 

the dark diskoak grabatu zituen. 1973an, Hey Now hey 

izeneko diskoa kaleratu zuen, soul musikan oinarritutako 

azkena. Gerora, beste modu bateko musika egiten hasi 

zen, disko-musika; Satisfaction eta Sweet passion grabatu 

zituen. 

80ko hamarkadan pop musikara bira egin zuen 

eta Aretha, Love all the hurt away eta Who’s Zoomin’ 

Who? izeneko lanak argitaratu zituen eta guztiekin lortu 

zuen arrakasta. 1989an beste abeslari batzuekin Through 

the storm lana kaleratu zuen eta 1991ean What you see is what you sweat. 1993. urtera arte ez 

zuen beste diskorik grabatu, nahiz eta asko izan ziren eman zituen kontzertuak. Urte horretan, A 

rose is still a rose kaleratu zuen eta, 2003an, So 

damn happy; azken horrekin bere jatorrira itzuli 

nahi izan zuen, soul musikara hain zuzen ere. 

2007an, Jewels in the Crown of the Queen 

kaleratu zuen beste hainbat abeslarirekin. 

Geroztik, kantatzen darrai, nahiz eta beste 

lanik ez duen argitaratu. 



60KO HAMAKADA ERRESUMA BATUAN 

Britainiar inbasioa 

1964. urtean mugimendu berri bat sortu zen musikaren historian rock-androllak 

izan zuen garrantzi bera izango zuena: britainiar inbasioa. Britainiar inbasioa 

izenez ezagutzen den mugimenduak musika britainiarra musika amerikarrarekin 

parekatu zuen, eta horrela mantendu da gaur egunera arte. 

Mundu guztia hunkitu zen The Kinks, The Animals, The Who, The 

Zoombies, The Shadows eta, nola ez, The Beatles eta The Rolling Stones taldeek 

egiten zuten musikarekin. 

Britainiar inbasioa bi gunetan garatu zen: 

Londresen, Chealsea izeneko auzoan, 

hain zuzen ere. Han, hainbat gaztemugimendu 

sortu ziren eta estetikan eta 

musikan aldaketak ekarri zituzten. 

Estetikoki aurreko 

belaunaldiarekin 

apurtu nahi horretan, 

minigona erabiltzen hasi ziren, eta janzkera konkretu bat 

erabiltzen zuten hiri-tribuak sortu ziren: mods eta rokers 

izenekoak, hain zuzen ere. 

Musikalki, estetikoki nahi zutena lortzeko asmoz, atzera begiratu eta jazz 

eta rythm and blusean oinarritutako musika egiten hasi ziren. Musika horrek 

berehala izugarrizko arrakasta izan zuen, eta talde ugari sortu ziren: The Rolling 

Stones, The Who, The Kinks, The Animals eta Yarbirds, adibidez. 



THE ROLLING STONES 

The Rolling Stones taldearen historia 1960. urtean hasi zen, Mick Jagger eta Keith 

Richards elkartu zirenean, gustoko zuten rhythm and bluesa eta beste musika batzuk jotzeko 

elkartu zirenean. 1961. urtean, Jack Taylorrekin batera, Little Boy Blue and Blue Boys izeneko 

taldea eratu zuten. 1962an, Brian Jones hasi zen haiekin batera jotzen eta taldeari izena aldatzea 

erabaki zuten: The Rolling Stones, Muddy Watersen The Rolling Stones Blues izeneko abestiaren 

eraginez. 

Berehala, Charlie Watts bateria-jotzailea eta Ian Stewart piano-jotzailea taldean hasi ziren 

lanean. 1963an, Bill Wymanek Taylor ordeztu zuen eta taldeak lehen singlea kaleratu zuen: Come 

on, Chuck Berryren abesti baten bertsioa. 

1964an, taldeak lehen diskoa grabatu zuen. The Rolling Stones izeneko disko horretan 

haiek konposaturiko abesti bakarra zegoen; beste guztiak bertsioak ziren. Urte berean, Amerikako 

Estatu Batuetan barna bira bat egin 

zuten eta, The Beatles taldea bezala, Ed 

Sullivanen telesaiora gonbidatu zituzten. 

1965. urtean, The Rolling Stones 

2 izeneko bigarren diskoa kaleratu zuten. 

Hori ere bertsioz josita zegoen. Baina 

laister konturatu ziren, taldeak propio 

konposaturiko abestiak egiten hasi behar 

zirela, eta 1966. urtean Aftermath 

izeneko diskoa kaleratu zuten, taldeak 

eginiko abestiez osatuta. 

Their Satanic Magesties Request izena zuen hurrengo lanak. Lan horrekin porrota jaso 

zuten, askoren ustetan, The Beatles taldearen Sgt. Peppe's izeneko diskoaren imitazio bat besterik 

ez zelako. 



1968an, Beggars Banquet lanarekin, taldea bere 

jatorrietara itzuli zen; horregatik arrakastatsua izan zen, baina 

baita azala zentsuratua izan zelako. Urte berean, Let it Bleed 

izeneko diskoa argitaratu zuen; The Bealtles taldearen Let it be 

izeneko diskoaren erreplika ironiko bat egin nahi izan zuen. 

1971. urtean, Brown Sugar diskoa kaleratu zuen. Disko 

hori taldearen diskoetxean grabatutako lehena izan zen. Urte 

berean, Sticky Fingers diskoa grabatu zuen, askoren ustetan 

disko hoberenetako bat kalitate instrumentalagatik. Disko 

horretan estreinaldiz, Andy Warholekin egin zuen lan taldeak, 

hark diseinatu baitzuen diskoaren azala. Azal hori ez da Andyk 

diseinatuko zuen bakarra, Mick Jaggerrekin oso lagun egin 

zenez, behin baino gehiagotan egin baitzuten lan elkarrekin. 

1972an, Erresuma Batuko eta Amerikako Estatu 

Batuetako arrakasta-zerrendetan lehen postua lortu zuen lana 

kaleratu zuen, Exile on main street izeneko disko bikoitza. 

70eko hamarkadan, hainbat lan argitaratu zituen taldeak, 

kalitate desberdineko lanak: Goats Head Sup, It's only Rock ando 

Roll, Some Girls. Azken hori, kritikoen ustetan, taldearen disko 

hoberenetako bat da. 

80ko hamarkadan CBS izeneko diskoetxearekin milioi askoko kontratua sinatu zuen eta 

Emotional Rescues, Tatoo you, Stiff Life, Undercover, Dirty work eta Steel Wheels grabatu zituen 

taldeak. 

1990an, gira bat egin zuen Europan eta Japonian zehar. 90ko hamarkadan Voodoo lounge, 

Rock and roll circus Stripped eta Bridges to Babylon izeneko diskoak kaleratu zituen. 

2005. urtera arte ez zuen beste lanik argitaratu. Urte horretan, A bigger bang izeneko disko 

kaleratu zuen; rock eta blues estiloko kantu-bilduma. 

Liverpoolen. Aldi berean, Liverpoolen musikan oinarritutako mugimendu bat 

hasi zen indarra hartzen. Musika hori Londresen eginikoarekin konparatuz, 

suabeagoa zen, ahotsari garrantzi gehiago ematen baitzion instrumentazioari 

baino. Asko ziren musika-estilo berria egiten hasi ziren taldeak: The Dakotas eta 

Merseybeats, besteak beste. Baina horien guztien gainetik The Beatles taldea 

nabarmendu zen. 



THE BEATLES: biografia 

The Beatles taldearen sorrera 1959. urteko 

Liverpoolen kokatu behar dugu, John Lennonek eta Paul 

McCartneyk estreinaldiz The Quarrymen taldearekin jo 

zutenean. 

Hainbat izen izan zituzten eta hainbat taldekide, 

baina Hamburgotik bueltan The Cavern tabernan jotzen 

hasi zirenean, izena eta taldekideak finkatu egin ziren: 

The Beatles taldea Johnek, Paulek, Georgek eta Ringok 

osatu zuten. 

1962. urteko irailean Abbey Road diskoetxean 

Love me do grabatu zuen eta pop estiloaren historiari 

hasiera eman zion. 

1963. urteko urtarrilen Please Please Me grabatu 

zuen. Haien ibilbide arrakastatsua 1963. urtean hasi zen She loves you abestiarekin. Lan hori 14 

urtez disko salduena izan zen Erresuma Batuan. Baina disko horrek bazuen beste ezaugarri 

garrantzitsu bat: abestiaren leloan esaten zen “ye-ye” hitza bizitza modu bat eta estetika konkretu 

bat izendatzeko erabiliko zen ordutik aurrera. 

1964. urtean Amerikako Estatu Batuak konkistatu zituzten eta ondoren mundu guztia. 

Beatlemania izeneko fenomenoaren hasiera izan zen eta britainiar inbasioaren izenaren sorrera. 

Arrakasta izugarri horren ondorioz, bi pelikula egin zituen taldeak: A hard Day's Night (1964) eta 

Help (1965). 

1966. urtean zuzeneko kontzertuak emateari utzi zion taldeak. Bazirudien urruntze horretan 

pop mugimenduak indarra galduko zuela, baina ez zen horrela izan. Ordurako gazteen mugimendu 

hori masa-fenomenoa zen eta zinemara, artera eta modara zabaldua zegoen. Horren erakusle izan 

zen 1967. urteko ekainaren 25ean gertatutakoa: The Beatles taldeak, telebistaz, mundu guztira 

eman zuen ezagutzera All you need is love abestia. 

Abesti horrekin maitasun eta pake mezu bat bidali nahi izan zuen. Orduan, The Beatles 

taldearen hippy garaia edo etapa psikodelikoa hasi zen: meditazioak erakarri zituen taldekideak, 

aldarrikapen-letrak egiten hasi ziren, beste lurraldeetako instrumentazioa erabiltzen hasi ziren. 

Etapa horretan Hey jude, St. Peppers eta Yellow submarine argitaratu zituzten, besteak beste. 

Eta ondoren, amaiera iritsi zen. Brian Epstein managerraren heriotzaren ondoren, 

taldekedeen arteko tirabira eta desberdintasunak areagotu ziren. 1969. urtean arrakasta izugarria 

izan zuen Abbey Road izeneko diskoa kaleratu zuen taldeak eta, ondoren, Le it be izenekoa. 1970. 

urtean taldea banatu egin zen eta taldekide bakoitza bakarkako ibilbidea egiten hasi zen. 



The Beatles taldearen ibilbidea hainbat etapatan 

Oraindik famatu ez zirenean. John 

Lennonek The Quarrymen izeneko talde batean 

jotzen zuen. 1957ko uztailaren 6an Paul 

McCarthneyk taldea kontzertu batean entzun 

zuen; asko gustatu zitzaion eta taldeko partaide 

izatera pasa zen. Urtebete beranduago, 

George Harrison hasi zen taldean lanean. 

Famatu egin ziren arte, urte batzuk pasa ziren. 

Urte horietan taldeak hainbat izen eta hainbat 

partaide izan zituen. 

Etapa horretako datu esanguratsuenak honako 

hauek dira: 

1958ko uztailaren 14an The 

Quarrymen taldeak lehen singlea grabatu zuen. Single horretan Paulek, Johnek, Georgek eta Colin 

Hantanek (bateria) eta John Duffek (pianoa) hartu zuten parte. Bi abesti zituen singleak: Paulek eta 

Georgek konposatutako In spite of all danger eta Buddy Holly abeslariaren That will be the day. 

1960an Stuart Sutcliffe taldeko baxu-jotzaile bilakatu zen eta The Beatles izena proposatu zuen 

taldearentzat. 

1960tik 1962ra, Hamburgon egin zuten lan bertako 

hainbat tabernatan kontzertuak emanez. 

Stuartek Hamburgon geratzea erabaki zuenez, Paul 

hasi zen baxu-jotzailearen lana egiten. 

1961etik 1963ra The Beatles taldeak gutxienez 274 

alditan jo zuen Liverpoolen. 

1962. urtean Ringo Starr bateria-jotzaile gisa sartu 

zen taldean, eta horrela gerora ezagutu genituen 

taldekideak finkatu ziren. 

Urte horretan grabatu zuten Some other guy abestia. 



Beatlemania sortu zenean. Brian Epsteinek The Cavern tabernan 

ezagutu zituen eta taldearen managerra izatea onartu zuen. Traje eta 

gorbataz jantzi zituen eta diskoetxez diskoetxe eraman zituen 

ezagutarazteko asmoarekin. 1963. urtean Please Please Me izeneko lehen 

diskoa grabatu zuen eta ibilbide arrakastatsua hasi zen. 

Garai horretako abestiak sinpleak eta gogoraerrazak ziren; amodiozko 

letrek ez zuten asmo handiegirik. 

Etapa horretako datu esanguratsuenak honako hauek dira: 

1962. urtean Love me do singlea kaleratu zuten. 

1963. urtean Please Please me diskoa argitaratu zuten. 

Urte horretan Sunday Night at the London Palladium 

izeneko telesaioan hartu zuten parte; 15 milioi ikusle izan 

zituen programak. 

Telebistan agertu ziren egun horretan, Daily Mirror 

egunkariak lehen aldiz, beatlemania hitza erabili zuen 

taldearen inguruan gertatzen ari zena deskribatzeko. 

1963. urtearen amaieran, White izeneko bigarren lana 

argitaratu zuten. 

Urte berean, I want to hold your hand izeneko abestiak Amerikako 

Estatu Batuetako abesti arrakastatsuenen zerrendan lehen postua 

lortu zuen. 

1964. urtean A hard day's izeneko filma egin zuten. 



Beatles taldea Ameriako Estatu Batuetan. 1964. eta 1966. urteen artean, lau bira egin 

zituzten AEBn. Elvis eta Bob Dylan ezagutzeko aukera izan zuten. Elvis ezagutu zutenean, 

desengainu handia hartu zuten, betidanik idoloa izan zuten abeslari hura oso aldatua baitzegoen. 

Ez zen gauza bera gertatu Bob Dylanekin; hasieratik oso harreman ona izan zuten eta Dylanek 

eragin handia izan zuen geroko etapako abesti batzuetan, hasierako etapako abestien erraztasuna 

alde batera utzi, eta lan konplexuagoak egiten hasi baitziren. 


Bi alditan agertu zen taldea The End Sullivan Show izeneko telesaioan. Lehenengo aldian 75 

milioi ikusle izan zituen. 

1965. urtean Help! izeneko filma egin zuten. Filma erdipurdikoa izan 

arren, soinu-banda oso ona izan zen. Soinu-banda horretan entzun 

dezakegu Yesterday abesti arrakastatsu eta ospetsua. 

1965. urtean Rubber 

Soul diskoa argitaratu 

zuten. Disko horretan 

nabaria izan zen Bob 

Dylanen eragina. Disko 

horrek taldearen musika-ibilbidearen memento 

gorenari hasiera eman zion. 

Zuzeneko kontzertuez aspertuta, diskoetxean 

sartu eta lanean hasi ziren. Michelle, Nowhere 

man eta Norwegian Wood abestiak grabatu 

zituzten, besteak beste. 

. 



Beatles psikodelikoak. Etapa horretan hippy mugimenduaren eta musika indiarraren eragina 

izan zuen taldearen musikak. Sortze-prozesuaren mementurik hoberena izan zen; bi maisulan 

argitaratu zituzten: Revolver (1966) eta Sgt. Pepper's Lonely hearth Club 

Band (1967). 


1966. urtean Revolver izeneko lana argitaratu zuten. Lan horrek ez 

zuen aurrekoarekin zerikusik. 

Hurrengo lana Sgt. Pepper's izan zen. Izugarrizko arrakasta handia 

izan zuen eta Rolling Stones aldizkariak 

historiako diskorik onena izendatu zuen. 

1967. urteko ekainaren 25ean One 

Wordl izeneko telesaioan hartu zuten parte; 400 milioi ikuslek 

jarraitu zuten programa. Programan All you need is love 

kantua abestu zuten. Hippy mugimenduaren ereserkia bilakatu 

zen abestia. 

1967. urtean Magical Mystery Tour pelikula grabatu zuen. 

Film kaskarra izan arren, soinu-banda ona izan zen, berriro. 

1968. urtean Yellow Submarine filma egin 

zuten. Taldeak uste zuena baino arrakasta 

handiagoa izan zuen, baina arrakasta hori 

berandu iritsi zen, taldea bersortzen ari zelako; 

mozorroak alde batera utzi eta beste etapa berri 

bati hasiera eman nahi zion. 



Amaieran rock talde bat bakarrik. Taldeak aurreko guztiarekin apurtu nahi zuen. Taldekideen 

itxura sinpleagoa bilakatu zen eta musika gordinagoa. Baina ordurako taldea banatzear zegoen; 

taldekideen arteko tira-birak gero eta handiagoak ziren. 

Etapa horretako datu esanguratsuenak honako 

hauek ditugu: 

1969. urtean taldeak azken lana argitaratu zuen, 

Abbey Road. Diskoaren B aldean hamar abesti 

elkartu zituzten eta azkenak The End izena zuen. 

Garbi zuten, beraz, taldearen historia amaitua 

zegoela. 

1970. urtean Let it be izeneko diskoa argitaratu 

zuen taldeak. Nahiz eta Abbey Road diskoa baino 

beranduago argitaratu, lehenago grabatu zuten. 

1969. urteko urtarrilaren 30ean taldeak azken kontzertua 

eman zuen Londreseko lantegi baten zabaltzan. Bost 

abesti jo zituzten, haien artean, Get Back izenekoa. 



The Beatles taldeak eta The Rolling Stones taldeak izan zuten arrakastaren 

ondoren, Erresuma Batuan talde asko saiatu ziren horiek lortutakoa errepikatzen. 

Guztiz lortu ez bazuten ere, musika britainiarra rock musikaren gailurrean kokatu 

zuten. Talde horiek The Animals, The Kinks eta The Who ziren, besteak beste. 

‣ The Animals. Birsortutako blues musika egiten zuen taldeak eta musikaestilo 

horren ereserkietako bat konposatu 

zuen 1964. urtean: The House of rising 

sound, hain zuzen ere. Abesti horrek lehen 

postua lortu zuen Erresuma Batuko eta 

Amerikako Estatu Batuetako abesti 

hoberenen zerrendetan. 

Taldearen ibilbidea esanguratsua izan zen 

arren, laburra ere bai: 1966. urtean banatu 

egin zen. 

‣ The Kinks. Londresen 

blues musika egiten zuen musikataldea 

zen. 1964. urtean hasi zuen 

ibilbidea eta gogor egin zuen lan 

25 urtez. Taldeak eginiko 

kalitatezko musikak eta idazten 

zituen letra ironikoek, eragin 

handia izan zuten geroko blues 

rock eta hard rock estiloetan. 

Abesti arrakastatsu asko izan zituen: Lola eta You really got me izenekoak, 




‣ The Who. Rythm and bluesa eta bluesa 

gustoko zuen laukote batek The Who 

taldea sortu zuen, 1964. urtean. 

Garaikideekin konparatuz, The Who 

taldea inkonformistagoa eta erradikalagoa 

zen. Ezaugarri horiek eszenatokian argi 

adierazten zituzten: abeslariak letra gogor 

eta iraingarriak erabiltzen zituen, gitarrajotzaileak 

gitarra apurtzen 

zuen, eta 

bateria-jotzaileak ere kontzertuaren amaieran bateria txikitzen zuen. 

Hiru disko argitaratu zituen 1968 baino lehen, geroz eta ospe handiagoa 

lortuz. 1969. urtean Tommy izeneko disko bikoitza kaleratu zuen. Askok 

rock operatzat hartu zuten, rockaren historian, lehenengo rock opera 

MOD MUGIMENDUA. 60ko 

hamarkadaren hasieran, 

modaz arduratuak zeuden 

nerabe batzuek sortu zuten. 

Dantzatzea zuten gustuko eta 

baita soul eta motown soinua 

entzutea ere; baina 1965. urte 

aldera, mugimenduaren talde 

propioak sortu ziren: The Who 

eta The Kinks, besteak beste. 

arrakastatsua. Diskoak sekulako 

arrakasta izan zuen mundu mailan, eta 

The Who mementoko talde 

garrantzitsuenetarikoa izatera pasa zen. 

1971. urtean diskoetxera itzuli zen 

taldea eta grabaketan hasi zen berriro 

ere, Who’s Next eta Quadrophenia 

izeneko lanak argitaratu zituen. 

Quadrophenia taldearen bigarren rockopera 

izan zen. Arrakasta izugarria izan 

zuen. 

Mod mugimenduak gustukoen zuen taldea 

zen. Taldearen abesti 

esanguratsuenen artean My Generation, Baba O’Riley eta I Can’t Explain daude 




60KO HAMAKADA AMERIKAKO ESTATU BATUETAN (II) 

Rock psikodelikoa 

Estatubatuarren erantzuna britainiar inbasioaren aurrean urte batzuk 

beranduago iritsi zen, rock garratz eta psikodeliko batekin mugimendu berria sortu 

zutenean. Hippy mugimenduan oinarrituta, mugimendu horrek Woodstockeko 

jaialdian izan zuen mementorik gorena. Jimi Hendrix, Janis Joplin, The Doors, The 

Jefferson Airplan eta The Greateful Dead taldeek osatu zuten, besteak beste, rocktaldeen 

belaunaldi berri hori. 

Hippy mugimendua Amerikako Estatu 

Batuetako mendebaldeko kostan jaio zen 1965. 

urtean. Bizikidetza, bakea, maitasuna, 

bakezaletasuna, eta abar aldarrikatzen zituen; 

baina horien guztien gainetik, gizarte burgesa 

errefusatzen zuen. 

Kontrakultura-mugimendu horrek, bizi zen 

gizartetik urrundu nahian, mundu idealizatu bat sortu zuen. Droga 

haluzinogenoetan inspirazioa hartuz, kolorez beteriko estilo psikodeliko bat sortu 

zuen; modan, arte grafikoetan eta musikan irudikatu zena. 

Baina mugimendu horren partaide zirenak, berehala jabetu ziren sortutako 

mundu idealizatu horrek ez zituela oinarrizko beharrak asetzen eta 1970. urterako 

amaitutzat eman zuten. 

“Hau guztia, mundua 

dagoen bezala, ez 

zaigu gustatzen, atzera 

botatzen dugu” 

Musikalki oso mugimendu oparoa izan zen, ez zen musika-estilo konkretu 

batean bakarrik oinarritu, nahiz eta, orain ikusiko dugun bezala, rock psikodelikoa 

izan zen, agian, mugimenduaren oinarriak hobekien adierazi zituena. 



Alde batetik, hippy mugimenduaren aldarrikapen ideologiko eta filosofikoak 

adierazten zituzten abestiak sortu ziren. Hainbat talde izan ziren hori gauzatu 

zutenak, baina hobekien adierazi zuena The Mama's and the Papa's izan zen. 

The Mama’s and the Papa’s taldearen 

musikak psikodeliarekin zerikusi handiegirik ez izan 

arren, hippy mugimenduaren ordezkaririk 

garrantzitsuenetarikoa kontsideratu dute. Folk 

musika-estiloan oinarritutako musika egin zuen; 

haren abestien letrek ongi deskribatu zuten hippy 

mugimenduak biziki bilatzen zuen mundu idealizatua. 

Asko izan ziren talde horrek izan zituen arrakastak, 

baina California Dreamin’ da ospe gehien lortu zuen 

abestia, mugimenduaren oinarriak hobekien azaltzen 

zituen abestia delako. 

Bestetik, estetika psikodelikoan oinarrituta, musika-estilo garratzago bat 

egiten zuten taldeak. Horietako bat izan zen Jefferson Airplan. 

Jefferson Airplan, The Doors taldearekin 

batera, hippy mugimenduaren eta psikodeliaren 

ordezkari garrantzitsuenetakotzat hartu zuten. 

Haren musika folk-rock, blues eta jazz musikan 

oinarrituta zegoen, baina guztia droga 

haluzinogenoen eraginpean. 

Haren abesti esanguratsuenen artean 

Somebody to love dago. 



Baina estilo psikodelikoa hobekien ulertu zuen musikaria Jim Morrison izan 

zen, The Doors taldeko abeslaria. Taldeak Estatu Batuetan izan zuen arrakasta 

beste zonalde batzuetara zabaldu ez zen arren, 1967. eta 1971. urteen artean 

eginiko musikak bikain deskribatu eta adierazi zituen hippy mugimendu horren 

oinarri teorikoak. 

THE DOORS 

Taldea Los Angelesen jaio zen 1965. urtean. Hauek izan ziren partaideak: Jim Morrison, 

ahotsa; Robby Krieger, gitarra-jotzailea; Jhon Densmore, 

bateria-jotzailea; Ray Manzarek, teklatu-jotzailea. 

Taldearen garai oparoena 1967tik 1970era 

eman zen. Garai horretakoak dira The Doors, Strange 

Days, Waiting for the sun, The soft parade, Morrison 

Hotel, Absolutely live eta L.A. Woman diskoak. 

Lan horiekin abesti arrakastasuenen zerrendan 

lehen zenbakia lortu zuen taldeak hainbat alditan, eta 

hamar aldiz baino gehiagotan lortu zuen urrezko diskoa. 

The Beatles eta The Rolling Stones taldeen 

ospe handieneko mementoan, The Doors taldeak rock 

musika goitik behera aldatu zuen: teklatua oso era 

trebean erabili zuen, eta izaera poetiko handiko letrak 

egin zituen. 

“Hau amaiera da, lagun. 

Landutako gure planen amaiera. 

Hazten den guztiaren amaiera. 

Amaiera. 

Segurtasunik gabe, sorpresarik gabe. 

Amaiera. 

Zure begiak ez ditut berriro ikusiko” 

Jim Morrison: The End 



Rock psikodelikoaren droga haluzinogenoek sortutako efektuak 

deskribatzen eta islatzen zituen. Hori lortzeko musikak honako ezaugarri hauek 

izaten zituen: 

Melodia modalak erabiltzen zituen. 

Abestiak luzeak izaten ziren eta egitura oso konplexua izaten zuten; 

armadura-aldaketak eta tenpo-aldaketak izaten zituzten. 

Letrek ametsak, irudipenak eta haluzinazioak deskribatzen zituzten; maiz, 

drogen mundua aipatzen zuten. 

Solo instrumentalek garrantzi handia izaten 

zuten, eta, maiz, inprobisazioa erabiltzen zen. 

Ekialdeko mistizismoaren eraginez, herrialde 

haietako musika-tresnak erabiltzen zituen. 

Teklatuak garrantzi handia zuen. 

Hainbat doinu-efektu erabiltzen ziren: delayak, 

oihartzunak, erreberberazioak, flangersak eta 

feedbackak. 

Moda hippya ez zen Amerikako Estatu 

Batuetan geratu, berehala Europara zabaldu zen. 

Ezaguna da The Bealtes taldean izan zuen 

eragina, Sgt. Pepper's diskoan, hain zuzen ere. 

The Rolling Stones taldearen Her Satanic 

Majesties Request izeneko diskoan, eragin hori 

ere ikus dezakegu. Baina badira beste hainbat 

talde, non eragin hori nabaria den: Pink Floyd 



(Piper at the gates of Down diskoa), Status Quo, The Who, Cream, eta abar. 

Rock psikodelikoa estilorik 

esanguratsuena izan bazen 

ere, San Frantsizko inguruan, 

beste musika-estilo batzuk ere 

entzuten ziren: Janis Joplinek 

eta Mike Bloomfieldek soul 

musika eta rock hiritarra 

ezagutarazi nahi izan zuten. 

Quicksilver Messerger Service 

izeneko taldeak country musika aldarrikatu nahi izan zuen eta gauza bera egin 

zuen Credence Clearwater Revival taldeak Lookin' out my back door eta antzeko 

abestiekin. 

Baina bada, estilo bezala arrakasta izugarria ez izan arren, aipatu beharreko 

beste estilo bat: blues rocka; musika-estilo horrek historian inoiz izan diren gitarrajotzaile 

trebeenetakoak ezagutzera eman baitzituen. 

Blues Rock-a 

Inbasio britainiarrak blues musikaren inguruko interesa suspertu zuen, eta 

60ko hamarkadaren azken urteetan interes hori indartu egin zen. Arrazoi horri, 

aurrerapen elektronikoak gehitzen badizkiogu ulertuko dugu blues rockaren 

sorrera. 



Blues rock britainiarra. Erresuma Batuan britainiar inbasioak blues 

musikaren inguruko interes handia azaldu zuen eta berehala sortu ziren blues rock 

estiloko gitarra-jotzaile paregabeak. 

‣ JOHN MAYALL. Erresuma Batuan blues zuriaren 

aita bezala izan zen ezaguna. Bluesbreakers 

izeneko taldea eratu zuen. Talde horretako 

partaide asko izan ziren musika britainiarraren 

musikari handietakoak: Eric Clapton, Fleetwood eta 

Mick Taylor, besteak beste. 

‣ ERIC CLAPTON. Gitarraren heroien artean ezagunetariko bat dugu Eric 

Clapton. Musika-ibilbide luzea duenez, aldaketa asko jasan ditu haren 

musikak, baina beti blues musika izan da bere oinarria. 

John Mayallekin hasi zuen musikaibilbidea, 

baina berehala taldea utzi 

eta Cream izeneko taldea antolatu 

zuen. Garai horretako abestietan, 

gitarra jotzeko azken teknikak 

erabiltzen zituen. Zuzenean, 

lehenengo estrofa interpretatzen zuen 

eta ondoren, blues eskalan oinarritutako akordeak erabiliz, inprobisazioak 

egiten zituen. Gai zen orduerdiz inporbisatzen aritzeko, amaieran berriro ere 

estrofa jo eta abestiari amaiera emateko. 

Baina bakarka aritu da denbora gehien, oso ezagunak eginez Tears in 

heaven bezalako abestiak. 



‣ JOE COCKER. Blues kantari zuri 

hoberena dela esan du batek baino 

gehiagok. Bere tonuak eta ahots 

apurtuak, abeslari aparta bilakatu dute. 

Nahiz eta lehenago hasi zen abesten, 

bere arrakasta momentua ez zen 1969. 

urtera arte iritsi, Woodstockeko jaialdira 

arte. Han izugarrizko arrakasta lortu 

zuen With a little help from my friends 

izeneko abestiarekin. Gaur egun abesten 

dirau. 

Blues rock amerikarra. Johnny Winter eta Janis Joplin bezalako blues 

musikari handiak eman ziren ezagutzera Amerikako Estatu Batuetan 60ko 

hamarkadaren amaieran, baina ezagunena dudarik gabe Jimi Hendrix izan zen, 

herri-musika modernoak sortu duen gitarra-jotzaile garrantzitsuena. Gaur egun 

oraindik, gitarra-jotzaile askok ez dakite nola lortu zituen hainbat doinu eta efektu. 

Gitarra bere buruaren atzean jarrita jo zezakeen, baita alderantziz jarrita ere, baina 

harrigarriena, hortzekin jo zezakeela zen. 

Jimi Hendrix izan zen gitarra-jotzaileek geroztik erabiltzen dituzten baliabide 

ikusgarri askoren asmatzailea. 



James Marshall "Jimi" Hendrix, jaiotzez Johnny Allen 

Hendrix, Seattlen jaio zen 1942ko azaroaren 27an. 

Musikalki, rock-and-roll eta blues elektriko 

amerikarraren eragina jaso zuen. Arrakasta urteak 

oso laburrak izan ziren Jimi Hendrixentzat, 1967. 

urtetik 1970. urtera, hain zuzen ere. 

1967. urtean, bere talde 

The Jimi Hendrix 

Experiencearekin 

Europan hainbat kontzertu eman zituen eta arrakasta lortu zuen. 

Ondoren, Amerikako Estatu Batuetara bidaiatu zuen eta ospe handia 

lortu zuen 1967. urtean Montereyko Pop jaialdian emandako 

kontzertuan. 1969. urtean Woodstockeko jaialdian hartu zuen parte. 

Bertan Amerikako Estatu Batuetako ereserkia jo zuen Vietnameko gerra 

salatzeko; abestiaren erdian, gitarraz bakarrik lagunduta, 

iparramerikarren aire-eraso bat birsortu zuen. 1970. urtean Isle of Wight izeneko jaialdian ere parte 

hartu zuen eta arrakasta handia izan. Urte berean hil zen, 27 urte zituela. 


60ko hamarkada 1972. urtera arte hedatu zen. Bat-batean petrolioaren 

krisia iritsi zenean, hamarkada mingarri bati eman zitzaion hasiera. Egoera 

atsekabegarri hori 1983. urtera arte luzatu zen. 

Krisi ekonomikoa krisi sozial bilakatu zen eta, bizitzako beste eremuetan 

bezalaxe, musikan eragina izan zuen. 

Hamarkada berria zorigaitzeko notizia batekin hasi zen: Jimi Hendrixen eta 

Janis Joplinen heriotzarekin, hain zuzen ere. Heriotza horiei The Beatles taldearen 

banatzea gehitu behar zaio. 

70eko hamarkadako lehen zatian, musika masa-fenomeno bilakatu zen; pop 

izar handiek argiz beteriko kontzertu jendetsuak ematen zituzten. Baina gazteak ez 

ziren musika mota horrekin identifikatu eta bizkar eman zioten. Sistematik kanpo 



zeuden gazteek sentitzen zuten ezinegona salatu nahi zuten eta musika, aurreko 

hamarkadetan bezala, hori islatzeko tresna egokiena izan zen. Ondorioz, hainbat 

musika-estilo sortu ziren: punk musika, heavy metala, hard rocka, glam rocka eta 

disko-musika, besteak beste. 

Hard rocka 

60ko hamarkadaren amaieran sortu zen musika-estiloa da hard rocka. 

Blues musikan eta rock-and-rollean oinarritu 

zen eta geroko heavy metal musika-estiloaren 

aintzindaria izan zen. 

Hard rocka 60ko hamarkadako amaieran 

sortu zen arren, 70eko hamarkadaren hasieran 

finkatu zen hiru musika-talde britainiarri esker: 

Deep Purple 1970. urtean kaleratu zuen In Rock 

diskoarekin, Black Sabbath 1970. urtean 

kaleratu zituen Black Sabbath eta Paranoid 

lanekin, eta Led Zeppelin 1969. eta 1971. urteetan kaleratu zituen Led Zeppelin II 

eta Led Zeppelin IV diskoekin. 

70eko hamarkadaren erdialdera, musika-estiloa guztiz finkatu zuten beste 

hainbat musika-talde sortu ziren: AC/DC, Kiss eta Aerosmith, besteak beste. 

1987. urtean, Guns N’Roses musika-taldeak Appetite for Destruction diskoa 

kaleratu zuenean, hard rock estiloa guztiz finkatua geratu zen. 



1968. urtean jaio zen 

musika-taldeak izugarrizko 

arrakasta zuen musika egiten 

zuen. The Beatles taldearen 

atzetik, disko gehien saldu 

dituen musika-taldea da, 300 

milioi inguru, hain zuzen ere. 

Taldea Jimmy Pagek, Robert Plantek, John Bonhamek eta John Paul Jonesek osatu zuten. 

1980. urtean desagertu zen bateria-jotzailea hil zenean. Taldeak eginiko abesti gehienak gogorrak 

ziren arren, agian ezagunena, balada bat da: Starway to heaven. 

DEEP PURPLE 

Taldea 1968. urtean sortu zen Hertford hirian. Heavy 

metal musika-estiloko aintzindaritzat jo ohi da, nahiz eta 

taldekideek ez zuten inoiz bere burua heavy metal taldetzat 

hartu. 

Aurretik pop-rock estiloko hiru disko kaleratu zituzten, 

baina 1970. urtean In Rock izeneko diskoak hard rock musikako 

talde garrantzitsuenetariko bat izatea ahalbidetu zuen. Orduan 

hasi zen taldearen garai komertzialena. Disko horretan topatu 

ditzakegu “Seed King”, “Child in time” eta “Into the fire” izeneko abesti famatuak, besteak beste. 

1971. urtean Firewall diskoa kaleratu zuen eta arrakasta handia lortu zuen. 1972an, 

Machine Head izeneko lana argitaratu zuen. Disko horretan entzun daiteke taldearen abesti 

ezagunena: “Smoke on the water”. 

2013. urtera arte hemeretzi lan inguru argitaratu zituen. 



BLACK SABBATH 

Heavy metal musika-estiloaren 

aintzindari zuzena izan zen taldea. 

Jatorrizko taldearen partaideak Ozzy 

Osbourne (ahotsa eta aho-soinua), Tony 

Iommy (gitarra-jotzailea), Greezer Butler 

(baxu-jotzailea) eta Bill Ward (bateriajotzailea) 

izan ziren. 

60ko hamarkadaren amaieran 

sortu zen, Birminghamen. 1970. urtean 

Black Sabbath izeneko lana kaleratu zuen 

taldeak. Lan horrekin hasi zuen heavy 

metal musika-estiloaren bere musikaibilbidea; 

heavy iluna egiten hasi zen eta abestien bidez deabruzko atmosfera ilunak marraztu eta 

iragarpen apokaliptikoak egiten hasi zen. 

AC/DC 

1973. urtean Malcolm eta Angus Young 

anaiek Australian sortu zuten taldea da AC/DC. 

200 milioi disko saltzea lortu dute. Oso famatuak 

dira zuzeneko kontzertuak. 1979. urtean argitaratu 

zuten Highway to hell izeneko diskoak mundu 

osoan egin zituen ezagunak. 

1980. urtean Bon Scott, taldeko abeslaria, 

hil egin zen, eta Malcolm Young gitarra-jotzaileak 

ere taldea utzi zuen urte batzuk beranduago; dena 

den, taldeak gaur egunera arte jotzen darrai eta 

kontzertuguneak betetzea lortzen du. 



70eko hamarkadaren hasieran sortu zen 

Aerosmith taldea Amerikako Estatu Batuetan. 

Steven Tylerek (ahotsa, teklatua eta aho-soinua), 

Joe Perryk (gitarra-jotzailea eta ahotsa), Brad 

Whitfordek (gitarra-jotzailea), Tom Hamiltonesk 

(baxu-jotzailea) eta Joey Kramerrek (bateríajotzailea) 

osatu zuten. 

1972. urtean grabatu zuen taldeak 

lehenengo diskoa; lan horri esker eta 70eko 

hamarkadan grabatutako hainbat diskoi esker, 

70eko hamarkadaren amaierarako hard rock 

musika-estilo talde garrantzitsuenen artean zegoen. 

Glam rocka 

1971. urtean sortu zen Erresuma Batuan, eta 

1974. urtean goia jo zuen. Estilo hori garatu zen urteetan, 

oraindik, ez zen krisia gehiegi nabaritzen; beraz, glam 

rockak ez zuen protesta egitea eta salatzea helburu. 

Rock psikodelikoan oinarritu zen eta musikalki ez 

zuen berrikuntza handiegirik ekarri. Baina ez zen horrela 

gertatu estetikoki. Estiloaren izenak ongi dioen bezala, 

glamourrean oinarritu zen eta iraultza bisual bat lortzea 

zuen helburu. 

Rocka ikuskizun bat zela aldarrikatu nahi zuen eta 

hori lortzeko ezaugarri hauek zituen musika-estilo horrek: 



Abestiak laburrak ziren, alaiak, dibertigarriak … 

Abestiek erritmo oso sinplea izaten zuten eta baita egitura harmonikoa 

ere. 

Ikuskizunetan garrantzitsuena janzkera izaten zen; kolore alaiak erabiltzen 

zituzten, arropa disdiratsuak eta eskandaluzko makillajeak. 

Musika-estilo horren aintzindari eta adierazleak talde hauek dira: Roxy 

Music, Sweet, Slade, Alice Cooper, besteak beste. Baina estilo honen musikari 

adierazgarri bat aipatu beharko bagenu, hori David Bowie da. 

DAVID BOWIE 

1947. urtean jaiotako abeslariak, hainbat 

musika-estilo landu ditu bere musika-ibilbide luzean eta 

glam rocka da horietako bat. 1972. urtean The rise and 

fall of Ziggy Stardust and Their Spiders from Mars 

argitaratu zuen, 70eko hamarkadan sortutako lan 

musikal hoberenetarikoa. Ziggy Stardust izeneko 

estralurtarraren bizitza kontatzen zuen diskoak. 

Ikuskizunen antzerki-izaera errepikakor bilakatu zenean eta han ikus 

zitezkeen efektu bereziak arrunt bihurtu zirenean, glam musika desagertu egin 

zen. Musika egiten eta beste estilo batzuetara egokitzen jakin zuten musikariek 

bakarrik biziraun zuten: Elton John, Rod Stewart, Freddie Mercury, besteak beste. 



Rock progresiboa 

Askotan rock sinfoniko izenarekin ezagutu den musika-estiloa, Erresuma 

Batuan sortu zen 60ko hamarkada amaieran. Rock psikodelikoan oinarritu zen 

arren, musika-estilo horren nahia rock musika musika klasikoarekin eta jazz 

musikarekin lotzea 

Rock progresiboa egin zuten musikariek garbi zuten, eta horrela adierazi nahi 

zen; azken horiek izan zuten, musikaren azken helburua musika bera zela; ondorioz, rockak 

zuten sofistikazioa ordure arte izan zuen aldarrikapen izaera galdu egin zuen. 

eman nahi zioten rock 

musikari. 

Helburu hori lortu ahal izateko, musika-estilo horren ezaugarriak honako hauek 

dira: 

Abestiak lan kontzeptualak balira lantzen dituzte: motibo baten errepikapena 

eta bariazioa eginez, abestia garatu egiten da, horrela, abesti oso luzeak 

eratuz. Diskoak ez dira jada kantu-bilduma bat, 20, 30 edo 40 minutu iraun 

dezakeen suite antzeko obra bat baizik. 

70ko hamarkadan horren adierazgarri diren maisu-lan ugari konposatu 

ziren: Yes taldearen The Edge, Genesis taldearen Supper's Ready eta 

Mike Olfield musikariaren Tubular Bells, besteak beste. 

Abestien letrak gai poetiko eta onirikoak izaten dituzte. 

Musika klasikoko sinfoniak 

birsortu nahi ziren; sinfonia horiek 

jotzen dituen orkestraren doinuak 

lortu ahal izateko, harizko 

musika-tresnen atala erabiltzen 

dute edo atal hori antzeratzen 

duen teklatuak erabiltzen dira. 

Mellotron izeneko teklatu motak 



 

 

 

izugarrizko garrantzia izan zuen, ongi egiten baitzuen harizko atalarena. 

Ondorioz, gitarrari gailentzen zaio. 

Erritmoan musika klasikoaren eta jazz musikaren eragina dago: tenpoaren 

eta erritmoaren barioazioak egiten dira, figura irregularrak erabiltzen dira eta 

baita konpas konbinatuak ere; horiez gain, sinkopak eta kontradenborak ere 

maiz erabiltzen dira. Horiek guztiak erabiltzean abestiek jarraipenik ez 

dutela ematen du. 

Harmonikoki bi estilo horien eragina ere nabaria da. Jazz musikaren 

eraginez, rock progresiboak tonu-aldaketa ugari egiten ditu eta tonu 

modalak erabiltzen ditu. Musika klasikoaren eraginez aldiz, bestelako 

kadentziak erabili ditu. 

Zuzeneko ikuskizun paregabeak eskeini ditu rock progresiboak. 

Aurretik hainbat saiakuntza egon ziren arren, rock progresiboa 1971. urtean 

finkatu zen, hard rock estiloaren eragina jaso ondoren. Led Zeppelinen Starway to 

heaven abestia argitaratu ondoren, rock progresiboa hobekien zehaztu zuten 

musika-taldeak sortu ziren: Yes, Genesis eta Pink Floyd, besteak beste 

‣ YES. 1968an Londresen 

sortutako musika-taldea, rock 

progresiboaren oinarrietako 

bat izan zen. The Yes Album, 

Fragile, Close to the Edge eta 

Tales from Topographic 

Oceans lanekin bikain 

deskribatu zuten rock 

progresiboa edo sinfonikoa. 



Baina ez ziren rock progresiboa musikalki deskribatzearekin bakarrik 

konformatu, Roger Deanek taldearentzat eginiko diskoen azalek ere, bikain 

irudikatu zuten estilo hori. 

‣ GENESIS. Erresuma Batuan 

sortu zen musika-taldea 1968an. Bere 

ibilbidea 2000. urtera arte luzatu zen, 

2006/2007 denboraldian berrelkartze 

labur bat izan zuen. 

Taldeko kide ospetsuenak Phil Collins 

eta Peter Gabriel izan ziren, gerora 

bakarlari gisa aritu direnak. 

Asko izan ziren taldeak konposaturiko lanak, baina The Knife, Dancing with 

the moonlight knight eta Salbury Hill dira ospetsuenak. 

‣ EMERSON, LAKE & PALMER. Rock progresiboaren lehen banda handia 

izan zen eta arrakasta handienetarikoa izan zuena. 

Gai zen folkaren, jazzaren, 

psikodeliaren eta rock musikaren 

eragina jaso eta estilo horretako 

abesti izugarri bat antolatzeko, 

moldaketak eta konposizio 

bikainak egiten baitzituen. 

Horregatik rock musikaren 

historian, talde hoberenetakotzat 

hartu zen. 

Lan bikainak ziren Emerson Lake & Palmer, Tarkus, Trilogy eta Brain Salad 

Surgery. Baina musika klasikoaren eragina hobekien ikusi zen Mussorgoski 

musikagile klasikoaren Pictures on Exhibition lanaren zuzeneko 

moldaketan. 



‣ PINK FLOYD. Talde bikaina zelako eta ibilbide luzea izan zuelako, 

sinfonikotzat, psikodelikotzat, progresibotzat hartu ditzakegu. 300 milio 

disko saldu zituen. 

Apartak izan ziren The 

pipper at the gates of 

down, Ummagumma, 

Animals eta The Wall, 

besteak beste. Baina 

rock progresiboa hobekien islatu zuen lanak Dark side of the moon (1973) 

eta Wish you were here (1975) izan ziren. 

70ko hamarkadaren bigarren erdian, rock progresiboa hutsaldu egin zen, 

askoren ustetan musika zailegi bihurtu zelako eta ez zuelako momentuan gazteriak 

zituen beharrak asetzen. 

70ko rock britainiarra 

70eko hamarkadaren erdian, rock britainiarrak glam musikaren 

gehiegikeriarekin eta rock progresiboarekin apurtu nahi izan zuen. Horregatik 

ordura arte bi musika-estilo horiek landu zituzten abeslari eta taldeek rock 

kontserbadoreago bat egiten hasi ziren. 

Rock estilo hori landu zuten abeslari asko aipatu ditzakegu; hona hemen 

esanguratsuenak: 

‣ VAN MORRISON. Ipar Irlandako musikari eta abeslari oso oparoa izan da. 

Belaunaldi oso baten maisutzat hartua izan da. Oso ahots berezia du eta 

hainbat musika-tresna jotzen ondo daki: aho-soinua, gitarra, saxofoia eta 

pianoa, hain zuzen ere. 



Folk eta rockean oinarritutako musika-estiloa egin du. 

40 disko inguru kaleratu ditu eta hainbat Grammy sari 

lortu ditu. 

‣ QUEEN. Hainbat musikaestilo 

landu zituen musika talde 

horrek, baina guztietan entzun 

zitekeen rock gogorra eta ahots 

kalitate paregabea. Landutako 

estilo guztiekin izan zuen 

arrakasta taldeak, 70eko 

hamarkadan sortu zenetik, 1991. 

urtera arte. Queen, Queen II, 

Sheer Hearth Attack eta A night 

at the opera lanak glam rock estiloan konposatu zituen, baina geroko 

lanetan glama alde batera utzi eta rock estiloko lanak argitaratzen hasi zen, 

News of the wolrd, besteak beste. 1991. urtean taldeko abeslaria zen 

Freddie Mercury hil egin zen eta taldea banatu egin zen. 

‣ ELTON JOHN. Askorentzat rock musikagile hoberena 

da. Glam estiloko kontzertuak oso famatuak egin ziren; 

erabiltzen zituen betaurreko handi eta ileordeak ongi 

adierazten zuten glam estetika. 



‣ ROD STEWART. 1945. urtean 

Londresen jaiotako abeslari eta musikaria 

dugu Rod Stewart. Bere musika-ibilbide 

luzean The Steampacket, The Jeff Beck 

Group eta Faces taldeetako partaide izan da, 

baina bere bakarkako lanek eman diote ospe 

gehien. Hogeitamar disko baino gehiago 

kaleratu ditu: Atlantic Crossing (1976), 

Footlose and Fancy Free (1977), Every Beat 

of My Heart (1986), Unplugged, Unplugged& 

and Seated (1993) eta You´re the Star (1995), 


‣ SUPERTRAMP. Hasieran rock 

progresiboa egiten hasi zen, baina 

berehala jabetu ziren musika-estilo 

propio eta komertzialago bat egin 

nahi zutela. 70eko hamarkadan talde 

erreferentea izan zen. Gainbehera 

80. hamarkadan hasi zen Roger 

Hodgsonek taldea utzi zuenean. 



Heavy metala 

Heavy metal musikaren oinarriak Birmingham eta inguruetan sortu ziren 60. 

hamarkadaren amaieran. Hainbat estilotan oinarrituta, musika-estilo berri bati 

sorrera eman zitzaion: 

Blues musikatik, moldaketak eta blues eskala hartu zituen. 

Blues rocketik, gitarra jotzeko teknikak. 

60. hamarkadako rock britainiarretik perkusio erasokorra. 

Egile batzuk abesti konkretuak hartzen dituzte heavy metalaren 

aintzindaritzat, baina esan daiteke Led Zeppelinek lehen diskoa atera zuenean, 

garbi ikusi zela zerbait desberdin sortzen ari zela. Led Zeppelinek heavy metalaren 

historian lehen urratsak eman zituen, baina estiloa eta haren ezaugarriak Black 

Sabbath izeneko taldeak finkatu zituen. 

70ko hamarkadan finkatu ziren oinarriak eta heavy metala eboluzionatzen 

hasi zen, estilo arrakastatsua izatea lortuz. 


70ko hamarkadan garatu zen heavy 

metal klasikoa. Black Sabbathek izaniko 

arrakastaren ondoren, hainbat talde sortu ziren: 

Motörhead, Rainbow, Judas Priest, Def Leppard 

eta Iron Maiden, besteak beste. Azken hori izan 

zen, Powerslave izeneko diskoa argitaratu 

zuenean, heavy klasikoa zehaztu eta laburtu 

zuena. 



80ko hamarkadatik 2000. urtera arte, heavy metal musikak eboluzio handia 

jasan zuen eta azpigenero asko sortu ziren bere baitan. Ezaugarriak aipatzen 

ditugunean ikusiko dugun bezala, azpigenero horiek guztiek ezaugarri komunak 

zituztenez, denak heavy metalaren sareetan sartuko ditugu, baina bakoitzak aldi 

berean, izen propioa izango du. 


80ko hamarkadaren hasieran, heavy 

metalak Kiss taldearen eta glam rockaren 

eragina jaso zuen, ondorioz, Glam metala sortu 

zen. Heavy metal klasikoa baino 

eskuragarriagoa zen eta estetikoki desberdina: 

kadatutako ile luzeak, makillaejaren erabilera... 

Asko izan ziren estilo hori landu zuten taldeak: 

Motley Crüe, Bon Jovi, Quiet Riot eta Stryper, besteak beste. 

Anthraz eta Megadeth. 

Aldi berean, Amerikako 

Estatu Batuetako mendebaldean, 

heavy metalaren abiadura azkartu 

eta gitarren distortsioa areagotu 

egin zuten musikari belaunaldi bat 

sortu zen; Thras metalaren 

sortzaileak siren: Metallica, Slayer, 

1983. urtean Black metala hasi zen garatzen. Esplizituki satanikoa zen eta 

musika erraza, gitarra oso-oso distortsionatuekin nahasten zuen, abeslariak 

kurrinka oso garaiak egiten zituen bitartean. Venom eta Bathory taldeak izan ziren 

azpigenero horren sortzaileetako batzuk. 



Thras metalaren eboluzioaren ondorioz, Power metala sortu zen. Estilo hori 

askoz melodikoagoa eta epikoagoa zen. 

Abeslariaren ahotsa oso garaia izaten zen 

eta beste kantariek koruak egiten zizkioten; 

biolinak ere erabiltzen zituen eta abestien 

letrek izaera fantastikoa izaten zuten, 

heroiak izanik protagonistak. Manowar eta 

Helloween izan ziren azpigenero horren 

sortzaileetako batzuk. Estiloak 90. 

hamarkadan ospe handia lortu zuen eta 

lantzen zuten talde asko sortu ziren: 

Stratovarius eta Rhapsody, besteak beste. 


90eko hamarkadan, heavy metalak eboluzionatzen jarraitu zuen eta hainbat 

subgenero berri sortu ziren. Horietako bat izan zen Aggressive metala, baina ez 

zen oso onartu izan, bere ibilbidean, era berean, beste subgenero batzuetan 

banatu baitzen. Pantera eta Sepultura taldeak izan ziren talde adierazgarrienak. 

80ko hamarkadaren amaieran, Finlandian, 

Gothic metala sortu zen. Subgenero horrek 

emakumezkoen ahotsak erabili zituen, baita elementu 

gotikoa ere. Lortu nahi zituen giro efektuak sortzeko 

musika klasikoa, teklatuak eta biolinak erabili zituen. 

Lacrimosa izeneko taldea izan zen azpigenero horren 

ordezkarietako bat. 

90eko hamarkadaren hasieran, Alemanian, 

Metal industrial izeneko azpigeneroa sortu zen. Izenak 

dioen bezala, lantegietan grabatutako makina-soinuak, mailu-soinuak eta 

bestelako zaratak zituen oinarri. Doinu horiei, rock musika tresnak gehitzean 



lortzen zen estilo hori. Ministry, White Zoombie eta Rammstein dira estilo horren 

talde adierazgarrienetako batzuk. 

90eko hamarkadaren erdialdean, 

hainbat estilo nahasten zituen 

azpigenero berri bat sortu zen. Estilo 

horri Nu metal deitu zitzaion. Hainbat 

estiloren nahasketa denez, azken 

emaitzak ere desberinak ziren. 

Adibidez, Limp Bizkit eta Linkin 

Park taldeek, besteak beste, metala, 

hard rock eta rapa elkartu zituzten. 

Deftons eta Korn dira nu metala landu duten beste talde esanguratsu batzuk. 

Heavy metalak izan duen eboluziogatik eta bere baitan sortu diren 

azpigeneroengatik, zaila da ezaugarriak finkatzea. Aipatuko ditugun ezaugarriak 

oso orokorrak dira eta kasu gehienetan estilo eta azpi-estilo guzietan aurkitu 

daitezke; dena den, garbi izan behar dugu hainbat azpigenerotan ezaugarri horiek 

indartu egin zirela, beste hainbatetan aldatu, eta batzuetan alde batera utzi. 

 

 

 

Heavy metal taldea bateriak, baxuak, erritmo-gitarrak, gitarra nagusiak eta 

ahotsak osatzen zuten. Gitarra zen protagonista, distortsionatutako gitarra 

bakarlari gisa aritzen baitzen. 

Baxua oso garrantzitsua zen, atal erritmikoa osatzen zuen. Laguntzaile 

funtzioa izan zezakeen, baina gitarra bakarlariarekin elkarrizketan ere aritu 

zitekeen. 

Bateriak erritmo azkar eta markatua egiten zuen. Heavy metalean cymbal 

choke izeneko efektua oso erabilia zen: txindatak jo eta berehala eskuarekin 

geratuz isilaraztea. 



 

 

 

 

 

 

Beste rock estiloetan baino danbor, bonbo eta txindata gehiago izaten 

zituen bateriak; askoz handiagoa izaten zen. 

Teklatuak laguntza erritmikoa ematen zuen. 

Azpigeneroaren arabera, ahotsaren erabilpena desberdina zen, nahiz eta 

guztietan abeslariak izugarrizko abilezia erakutsi. Tonua zen 

garrantzitsuena. 

Konpas lautarra erabiltzen zen abestiak egiteko, baina hainbat gitarrateknikei 

esker, tanpoa asko azkartzen zen. 

Heavy metalak hainbat eragin izan zituela aipatu dugu, baina bi dira 

abestien letretan eragin gehien izan zutenak: 

Mendebaldeko pop musikaren eragina: errealitatetik ihesaren 

ondorioz, fantasian oinarritutako letrak. 

Afrikar-amerikarren bluesaren eragina: errealitate gordinaren 

kutsua eman zion metalari eta ondorioz, letrek depresioa, 

bakardadea, galera eta abar azpimarratzen zuten. 

Horiek guztiak direla eta, iluntasuna eta apokalipsi gaiak erabiltzen ziren 

arazoak adierazteko. 

Zuzeneko soinuan bolumenak berebiziko garrantzia zuen. 

Heavy metala bizimodu bat zen, jarrera bat. Hori dela eta, irudia oso 

garrantzitsua zen; diskoetako azalek, janzkerak edota zuzeneko 

emanaldiek, musikarekin batera, taldearen nortasuna osatzen zuten. 

Heavy metalaren garapenean ikusi dugu asko direla estilo hori garatu duten 

musika taldeak, horregatik zaila egiten da bata edo bestea aukeratzea aipamen 

berezia egiteko. Denak dira garrantzitsuak dagokien azpigeneroaren barruan; 

baina haietako bi aukeratzearren, Iron Maiden eta Metallica aukeratuko ditugu. 



IRON MAIDEN 

Steve Harris baxu-jotzaileak sortu zuen taldea 

1975. urtean Londresen. Taldea guztiz osatzeko 

denbora behar izan zuen, hainbat partaideek taldea utzi 

eta beste batzuk ordeztu zituztelako. 1980. urtean Paul 

Di’Annok (ahotsa), Steve Harrisek (baxu-jotzailea eta 

ahotsa), Dave Murayek (gitarra-jotzailea), Clive Burrek 

(bateria-jotzailea) eta Dennis Strattonek (gitarrajotzailea) 

taldearen lehenengo abestia grabatu zuten: 

Running Free. Hilabete batzuk beranduago,Iron Maiden 

izeneko diskoa kaleratu zuen taldeak. Bertan, “Prowler”, “Sanctuary” eta “Phantom of the Opera” 

entzun daitezke, besteak beste. 

Urtebete beranduago, Japonian bira bat egin 

zuen taldeak eta zuzeneko disko bat grabatu zuen. 

Disko horrekin, arrakasta zerrenda guztiak 

bereganatu zituen. 

Taldearen behin-betiko ospea 1982. urtean 

iritsi zen The Number of the Beast izeneko diskoa 

argitaratu zuenean. 

Argitaratu zituen hurrengo lanetan (Piece of 

Mind eta Powrslave) asko nabaritu zen abeslaria 

aldatu zutela, abestien tonua izugarri altua zelako. 

Tonu altu hori heavy metalaren ezaugarrietako bat bilakatu zen. 

1986. urtean, Somewhere in time kaleratu zuen. Disko horrek aldaketa suposatu zuen 

taldearen musikan, besteak beste, sintetizadoreak erabiltzen hasi zelako. Horrek jarraitzaile 

askoren gaitzespena ekarri zion taldeari. Gainera, diskoak ez zuen izan espero zuen arrakasta. 

Guzti horri taldekideen arteko desadostasunak gehitzen badizkiogu, pentsatu genezake taldea 

desagertzear zegoela. 



Nahiz eta 1988. urtean, Seventh Son of a 

Seventh Son diskoa argitaratu zuen; azkenik, 1990an 

taldea desegin egin zen, taldekideak bakarkako-ibilbidea 

egiten hasi baitziren. 

Baina, taldekide berriak bilatu, talde berri bat 

eratu eta Iron Maidenek disko berri bat kaleratu zuen 

1990. urtean: No Prayer on the Road eta munduan zehar 

bira bat ere egin zuen. 

1992. urtean Fear of the Dark kaleratu zuen eta 

beste bira bat egin zuen. Urtebete beranduago, Bruce 

Dickinsonek taldea utzi zuen eta Blaze Bayleyek ordeztu 

zuen. Abeslari berriarekin, 1995. urtean, The X Factor 

kaleratu zuen. Baina jendeak ez zuen ondo jaso eta ez zuen arrakastarik izan. Gauza bera gertatu 

zen Virtul XI lanarekin. 

1999. urtean Bruce Dickinson abeslaria eta 

Adrian Smith gitarra-jotzailea taldera itzuli ziren eta 

2000. urtean Brave new World maisu-lana argitaratu 

zuen. Gero, Dance of Death (2003) eta A Matter of life 

and Death (2006) argitaratu zituen. 2007an Somewhere 

back in Time izeneko bira egin zuen eta izen bera duen 

disko bat argitaratu zuen taldearen abesti 

arrakastatsuenekin. 



1981. urtean sortutako talde 

amerikarrak 1982. urterako bi kontzertu 

eman zituen. Ez zuen inolako arrakastarik 

lortu eta hainbat taldekideren errua 

zelakoan, taldean aldaketak egon ziren. 

Dena den, 1982an No life’til leather grabatu 

zuten; kontzertuak ematen hasi zen taldea eta arrakasta izaten hasi zen. 

Taldekide guztiak San Frantziskora joan ziren bizitzera, bertan thras metal mugimendua 

sortzen ari zelako. Bertan zeudela, 1983. urtean, Nueva York eta 

inguruan hainbat kontzertu emateko eta disko bat grabatzeko 

eskeintza izan zuen taldeak eta Nueva Yorkera bidaiatu zuen. Bi 

taldekide aldatu eta maiatzaren 10ean prest zen taldea diskoetxean 

sartu eta lehen diskoa grabatzeko: Kill’em All. Oso kritika onak jaso 

zituen eta ibilbide arrakastatsuari hasiera eman zion taldeak disko 

horren ondoren emandako kontzertuen ondorioz. 

1984an bigarren lana kaleratu zuen: Ride the lightning. 

Askoz melodikoagoa zen disko hori sustatzeko Europa, AEBn eta Kanadan bira bat egin zuten. 

Bi urte beranduago, 1986an, Masters of Puppets 

diskoa grabatu zuen; izen bereko abestia, askoren 

ustetan, taldearen hoberena da. 

1987. urtean, Garage Days Re-Revisited izeneko 

lana kaleratu zuen; taldearen ibilbidean eragina izan zuten 

taldeen abestien bertsioak egin zituzten. 

Urtebete beranduago, ...And Justice for All lana 

kaleratu zuen. Oso la iluna eta konplexua izan zen eta 

abestien letrak oso kritikoak izan ziren. Disko horretan 

entzun daitezke “One” eta “To live is to Dies”, besteak 

beste. “One” abestiari bideoklipa egin zitzaion eta horri 

esker, Metallica taldea, heavy metal musika ez zen 

entzulegoaren artean ezaguna egin zen. 



Taldearen hurrengo lanak Metallica zuen izena, 

baina The Black Album izenarekin da ezagunagoa. Diskoa 

komertzialagoa zen eta izan zuen salmenta kopuruak 

horrela adierazi zuen. Bertan entzun daitezke “Enter 

Sandman”, “The Unforgiven”, “Nothing Else Matters”, 

besteak beste. Disko horrek taldearen ibilbidea aldatu egin 

zuen: musika komertzialago bilakatu zen eta taldekideek 

ere haien itxura aldatu zuten. Aldaketa horiek jarraitzaile 

asko haserretu egin zituen, baina beste jarraitzaile berri 

asko sortu. 

Gerora, Load (1996) eta Reload (1997) diskoak 

argitaratu zituen. Aurreko diskoaren itxura izan bazuten 

ere, ez zuten arrakasta gehiegirik lortu. 

1998an Garage Inc. kaleratu zuen, abestien bertsioz osatutakoa; eta 1999an S and M 

zuzeneko diskoa grabatu zuen San frantziskoko Orkestra Sinfonikoaren laguntzarekin. 

2001ean, St. Anger diskoa eta Some kind 

of Monster izeneko dokumentala kalaretu zuen; 

azken horretan diskoaren grabazioaren inguruko 

irudiak ikus zitezkeen. 

2006an Escape from the studio 06 izeneko 

bira egin zuen eta taldearen bideo guztiak 

argitaratu ziren bilduma batean. 

2011. urtean, Lulu izeneko disko kaleratu 

zuen taldeak Lou Reed abeslariarekin batera; 

jarraitzaileek ez zuten batere ondo hartu. 2013an, 

Metallica: Throght the Never izeneko filma kaleratu zen. 



Disko-musika 

60ko soul musikak 70ko hamarkadaren amaieran sortutako disko-musikan 

izan zuen jarraipena. 

Benetako masa-fenomenoa izan zen, 

estreinaldiz hainbat arrazatako pertsonak, 

hainbat gizarte mailetako pertsonak eta 

hainbat sexu joera zituzten pertsonak bildu 

zituelako leku berean, dantza pistan, hain 

zuzen ere. 

1974. urtean sortu zen New York eta 

inguruko diskoteketan, baina ez zen 

ezagutzera eman 1977. urtera arte. Urte 

horretan Saturday Night Fever izeneko filma 

arrakastatsua eman zuten lehen aldiz; filma horrek moda bat eta disko-musika 

ospetsu bilakatu zituen. 70eko azken urteak izan ziren musika-estilo horren 

ibilbidearen memento gorenak; orduan ezagutu zuten arrakasta estilo horren 

adierazgarri ziren talde eta abeslariek: Donna Summer, Gloria Gaynor, Barry 

White, The Bee Gees, Boney M eta ABBA, besteak beste. 

Diskoetxeek filmaren arrakasta ikusita, eta dirua irabazi nahian, berdinberdinak 

ziren lan ugari kaleratu zituzten. Kalitate eztabaidagarria zuten lan 

horiek gehi garatu ziren dantzarako beste aukera batzuek disko-musikaren 

kontrako sentimendu bat sortu zuten eta estiloaren gainbehera ekarri. 

90eko hamarkadan, estiloaren suspertze bat egon zen, hainbat abeslari 

esanguratsuk haien lanetan disko-musikaren elementuak erabili zituztelako: Pet 

Shop Boys taldearen New York City boy abestia eta Spice Girls izeneko taldearen 

Who do you think you are abestia, besteak beste. 



Disko-musikan garrantzitsuena ez zen melodia, ezta instrumentazioa ere, 

abestiak izan zezakeen dantzatzeko izaera baizik. Horregatik honako ezaugarri 

hauek izaten zituen: 

Abestien kalitatea azaletik bakarrik lantzen zen; arrakasta gehien zuten 

abestiek pultsu oso markatu eta erregularra zuten. 

Atal erritmikoa protagonista zen, instrumentazioa eta ahotsa 

atzean utzita. 

Oinarria gitarrak eta hit hatak egiten zuten. Sinkoparik 

gabeko eta konpas lautarrean zegoen erritmo erraz bat zen. 

Instrumentazioa teklatu elektriko eta gitarra elektrikoan 

oinarritzen zen. 

Disko-musika txaloekin eta garrasiekin laguntzen zen. 

Ekoizleek eta disc-jockeyek konposatzen zituzten abestiak. 

DONNA SUMMER 

Askorentzat disko-musikaren lehen izarra izan zen. 1976an argitaratu zuen bere lehenengo 

abesti arrakastatsua: Love to love you baby. 1977an, I Remenber Yesterday eta Once Upon A 

Time lanak kaleratu zituen. 

1978an Thank God it's Friday izeneko filman 

hartu zuen parte antzezle moduan eta filmeko abesti 

nagusia zen Last dance abestu zuen. Abesti horri esker, 

abesti hoberenaren Oscar saria irabazi zuen eta baita 

Grammy sari bat ere. 

1979an Bad Girls izeneko diskoa kaleratu zuen. 

BHan bigarren Grammy bat eskuratzea posible egin 

zioten bi abesti aurkitu ditzakegu: “Bad Girls” eta “Hot 

Stuff”. Urte berean lehen abesti-bilduma argitaratu zuen. 

80ko hamarkadaren hasieran, disko-musikaren 

gainbehera dela eta, Donna Summer pop musikaren 

eragina zuen musika egiten hasi zen. 



THE BEE GEES 

Barry, Robin eta Maurice Gibb anaiek sortu 

zuten taldea 1958. urtean. 1977an Saturday Night 

Fever filmako soinu-banda grabatu zuten; izugarrizko 

arrakasta izan zuen ondorioz, musika-ikuskizun 

guztietan nahitaezkoak bilakatu ziren. 

2012an desagertu zen taldea, baina musikaibilbide 

luze horretan hainbat lan arrakastatsu utzi 

zituzten. Horiek 2004an argitaratutako Number Ones 

izeneko diskoan aurkitu daitezke, taldeak musikaibilbidean 

abesti arrakastatsuenen zerrendetan lehen 

postua lortu zuten abestiak azaltzen baitira. 

Reggae musika 

Reggae soinua ska musikan oinarritutako estiloa da. Ska musika 60ko 

hamarkadan sortu zen Jamaikan, folk 

jamaikarrak eta rockak bat egin 

zutenean. Ska musika 70ko hamarkadan 

reggae musika bilakatu zen; musikaestilo 

eskuragarriagoa zen eta jamaikar 

herriak bizi zituen gizagabekeriak 

adierazten zituen. 

Amerikako Estatu Batuetan gertatu zen modura, Kariben esklabutza garatu 

zen. Zonalde horretan, zuriek eta beltzek eginiko musiken nahasketaren ondorioz, 

lan-kantuak eta espiritualak sortu ziren. Horien garapenaren ondorioz, bereziki 

mento eta calipso izeneko musika-estiloak sortu ziren. 



Estatu Batuetan bezala, jendeak hirietara, Kingstonera, emigratu zuen; 

han, 50eko hamarkadan, ska musika-estiloa garatu zen. 

Kingstonera iritsi berri zen jendea auzoetan bizi zen. Bizi baldintzak nahiko 

pobreak izan arren, bazituzten irratiak eta irrati horietan Estatu Batuetako 

irratsaioak entzun zitezkeen. Irratsio horiei esker ezagutu zituzten bluesa, jazza, 

gospela eta bereziki rhythm and bluesa. Disc-jokey jamaikarrek disko horiek lortu 

eta jamaikar diskoteka eta “kale-diskoteketan” jarri zituzten. 

Musikari jamaikarrek entzunten 

zuten musika hori guztia jamaikar 

musikarekin (calipsoa eta mentoa) 

nahastu eta ska musika-estiloa sortu 

zen. Ska musikaren lehen izarrak 

Jimmy Cliff eta Desmond Dekker izan 

ziren. 

1966. urte inguruan, rock-steady 

izeneko musika-estiloak ska musika 

ordezkatu zuen. Askorentzat pop 

jamaikar estilo hori geldoagoa zen eta abestien letrak gizagabekeriez aritzen ziren. 

Baina rock-steady estiloa trantsizio musika-estiloa besterik ez zen izan; 

1968. urterako reggae musikak ordezkatu baitzuen. 

Reggae musika rude boysen eta rastafarien musika zen. Kaleko taldeak 

ziren; bakean eta senidetasunean sinesten zuten. Reggae musikak ideia horiek 

guztiak adierazi nahi izan zituen. 

1968. urtean argitaratu ziren lehen reggae diskoak: Larry Marshallen Nanny 

Goat eta The Beltones izeneko taldearen No more Hearches, hain zuzen ere. 

1972an, The harder they come izeneko filmeak reggae musika ospetsu egin 

zuen, baina ez filmeko soinu-banda konposatu zuen Jimmy Cliff musikaria. 

1974an reggae musika ospetsu egin zen mundu guztian, Eric Clapton 

musikariak Bob Marleyen I shot the sheriff abestiaren bertsioa egin zuenean. 



Reggae musikaren garrantzia handia 

izan zen. 70ko hamarkadan, punk musikaestiloan 

eragina izan zuen eta 80an 

Erresuma Batuan, berpizkunde txiki bat bizi 

izan zuen, besteak beste, UB40, Steel Pulse 

Third World eta Black Uhuru taldeei esker. 

BOB MARLEY 

Bob Marley reggae musikako nazioarteko lehen izarra izan izan zen. Berari eta beste 

batzuei esker, reggae abestiak abesti hoberenen zerrendetan sartu ziren eta reggae musikaren 

elementuak beste musika-estiloetan erabiltzen hasi ziren. 

Biografia. 

Robert Nesta Marley 1945. urtean jaio zen 

Nine Miles izeneko herri txiki batean. Hamaika urte 

zituela, Bunny ezagutu zuen; Bunnyrekin hasi zen 

kaleetan topatzen zituzten kaxa, kutxa eta 

bestelakoekin musika egiten. 

1961. urtean, gero The Wailers izenarekin 

ezaguna izan zen taldea sortu zuen: Bob Marleyek, 

Bunny Livingstonek, Peter Toshek eta Junio 

Braithwatek osatu zuten. Lan asko egin ondoren, 

Studio One delakoan jo zuten eta ekoizleari gustatu 

zitzaionez, disko bat grabatzeko proposamena egin 

zien. 1963an, ska estiloan oinarritutako Simmer Down, I don't need your love, I'm going home, Do 

you remember eta Straight & Narrow abestiak grabatu zituzten. 



Handik gutxira, taldea hiru partaiderekin geratu zen (Bunny, Bob eta Peter) eta One love, 

Rude Boy, I'm still waiting, I'm gonna put it on eta Cry to me abestiak grabatu zituen. Hainbat 

bertsio ere egin zituen: The Beatles taldearen And I love, Tom Jones abeslariaren What's New 

Pussycat? eta Irving Berlinen White Christmas. 

1966an, Etiopiako enperadoreak, Halie Selassiek, Jamaikara 

bidaiatu zuen. Bidai horrek Rastafari mugimendua bultzatu zuen 

Jamaikan eta eragina izan zuen taldean, abesti espiritualak eta 

gizagabekeriak deskribatzen zituzten abestiak egiten hasi baitzen. 

Urte berean, Wail'n Soul izeneko diskoetxea sortu zuen eta besteak 

beste, Freedom time, Bend Down Low eta Mellow Mod abestiak 

grabatu zituen. Neurriko arrakasta lortu bazuen ere, ez zen nahikoa 

izan diskoetxea zabalik mantentzeko. 

1970an, Lee Perry 

hasi zen taldearekin lanean eta Soul Rebel, Duppy 

Conqueror, 400 years eta Small Axe abesti arrakastatsuak 

grabatu zituzten. 

1972an, Islands Records diskoetxean Cath a fire 

grabatu zuen taldeak eta Europa eta Estatu Batuan zehar 

bira bat egin zuen. 

Burnin eta Natty Dread grabatu ondoren, 1975an, 

Bunnyk eta Peterrek talde utzi zuten. Bob Marleyek 

taldeari izena aldatu egin zion: Bob Marley and The 

Wailers. 

1976an Rastaman Vibrations grabatu zuen. Disko 

horretan abesti arrakastasuak baziren, baina 

adierazgarriena, again, “War” izeneko abestian izan zen; 

abesti horren letra Haile Selassie enperadoreak Nazio 

Batuetan eginiko hitzaldian oinarritua baitzegoen. 



Urte berean, Smile Jamaica izeneko kontzertua antolatu zuen Bobek, Jamaikan bakea eta 

adiskidetzea sustatzeko. Kontzerturako bi egun falta zirenean, atentatua jasan zuen. Atentatuak ez 

zuen lortu Bob isiltzea, baina berriro gerta zitekeela beldurrez, Londresera joan zen bizitzera. 

Londresera iritsi eta Exodus diskoa kaleratu 

zuen, askoren ustetan bere karrerako eta reggae 

musikako lanik garrantzitsuenetariko bat. 

1978an Kayak kaleratu zuen. Bertan “Is this 

love” abesti famatua entzun daiteke. Urte berean, 

Jamaikara bidaitu zuen One Love Peace Kontzertuan 

parte hartzera. Kontzertu horretan, Bobek Jamaikako 

lehendakariak eta oposizio alderdiko liderrak esku 

ematea lortu zuen. Bakearen aldeko ekintza horregatik, 

Bakearen medaila eman zioten. 

Urtea amaitzear zela, Afrikara bidaiatu zuen. 

Bertan, Survival (1979) kaleratu zuen; mugimendu 

panafrikarraren aldeko omenaldia. 

1980. urtean Europan zehar 

kontzertuak ematen zebilela, Uprising 

argitaratu zuen. “Coul you be loved?” 

abestiarekin arrakasta berehala iritsi zitzaion. 

1981ean hil egin zen minbiziaren 

ondorioz. 



Reggae musikaz aritzen garenean, Bob Marley datorkigu beti burura; baina 

badira reggae musika landu eta egin zuten hainbat musikari. 

‣ JIMMY CLIFF. 1964. urtera arte Jamaikan egin zuen lan eta ez zuen 

arrakasta handiegirik lortu, baina urte horretan Island Records izeneko 

diskoetxearekin sinatu zuen eta Erresuma Batura joan zen bizitzera. Hard 

Road to travel grabatu zuen eta kritika onak jaso zituen. 

The Harder They Come filmeko soinu-banda grabatu zuen. Filmak arrakasta 

handia izan zuen arren, ez zuen Jimmy ospetsu egin. 

80ko hamarkadan, Power & the Glory (1983) eta Cliff Hander (1985) 

grabatu zituen; azken horrekin Grammy saria lortu zuen. 

1993. urtean, berriro ere, arrakasta lortu zuen Cool Runnings izeneko 

filmako soinu-bandarekin. 

Gerora bere musikak aldaketak jasan zituen erritmo elektronikoen eraginez. 

‣ UB40. 1978. urtean 

Birminghamen sortutako 

musika taldea. Zortzi lagunek 

osatutako talde horrek lehen 

lana 1980. urtean argitaratu 

zuen: Signing off. Baina 

arrakasta 1984an lortu zuen 

Neil Diamond abeslariaren Red 

Red Wine abestiaren reggae bertsioa egin zuenean. 



Punk musika 

Rocka artifizial bihurtzen ari zen garaian eta rock izarrek gazteekin zerikusi 

gutxi zuten abestiak kantatzen zituztenean, musika-estilo berri bat sortu zen: punk 

musika. 

Krisi garaia zen, langabezia eta etorkizun beltza ikusten zuten gazteek. 

Bereizi zituen sistema horretatik aldendu nahi zuten gazte batzuek; horregatik 

sortu zuten kultura alternativo hori; kulturamugimendu 

horrek pentsamendu, estetika, artea eta 

musika zehatzak zituen bere barruan. 

Ideologikoki anarkismoa, antikapitalismoa eta 

antimilitarismoa zituzten oinarri, besteak 

beste. 

Estetikoki praka apurtuak, mezuz beteriko 

kamisetak, bota beltzak, kateorratzak edonon 

eta ilean gandorra. 

Musikan rockaren oinarrira bueltatu nahi izan 

zuten, urteetan rockak lortu zuen 

artifizialtasuna eta konplexutasuna alde 

batera utziz. 

Hori guztia lortu ahal izateko, punk musikak honako ezaugarriak ditu: 

 

Melodiak oso sinpleak eta iraupen laburrekoak izaten ziren. Bi edo 

lau noten iraupena zuten oihuek (God save the Queenn) eta eskala 

maiorreko notek osatzen zituzten. 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

Gaizki anplifikatutako gitarrek zarata handia ateratzen zuten. 

Gitarrek ez zuten bakarka jotzen. 

Erabiltzen ziren musika-tresnak rock taldekoak ziren: gitarra, baxua, 

bateria eta ahotsa. 

Abestien tenpoa oso azkarra zen. 

Baxuak ez zuen melodia apaintzen, oinarrizko notak besterik ez 

zituen jotzen. 

Bateriak erritmo errazez tenpo azkarra markatzen zuen. 

Normalean, salbuespenak aurkitu daitezkeen arren, ahotsa ez zen 

batere zaindua; urratua ere entzun zitekeen. 

Abestien letrek bizi zuten gizartearekiko desadostasuna eta ezin 

egona adierazten zuten. 

Egitura oso erraza izaten zuten abestiek. 

Punk musikaren aintzindariak. 

70ko hamarkardaren hasieran, AEBn, ordura arte eginiko musikarekin 

hautsi nahi zuten musika-talde batzuk sortu ziren. Garage rock musika-estiloa 

egiten zuten gazteak ziren, garajeetan entsaiatzen zuten trebetasunik gabeko 

musikariak. Haien musika, ondorioz, ez zen oso landua, baina grina eta indar 

handia zuen. 

Talde horietako bat Iggy Pop musikariaren The Stooges izan zen. Baziren 

beste batzuk: New York Dolls, MC5 eta The Seeds, besteak beste. 

Talde horietatik inspirazioa hartu eta beste talde batzuk sortu ziren: Blondie, 

Patti Smith, Talking Heads eta again ezagunena, Ramones taldea. Horrela eta 

konturatu gabe, garage rock egiten zuten talde horiek guztiak, punk musikaren 

aintzindari bihurtu ziren. 



New Yorken sortu zen taldea, 1974. urtean. Askoren ustetan, lehen punk taldea izan zen, 

nahiz eta ez zuen lortu The Clash taldearen arrakasta komertziala, ezta Sex Pistols taldearen 

ospea. 

Geroko punk musika-estiloak izan zituen oinarrizko ezaugarriak finkatu zituen: 

Johnny gitarra ondo jotzen ez zekienez eta akorde gutxi jotzen zekienez, azkar jotzea 

erabaki zuen eta bakarkako atalak kendu zituen. 

Tommy gitarrak eginiko abiadurari jarraitzeko, erritmo azkarra jotzen hasi zen bateriarekin. 

Dee Dee Ramonek hain abiadura azkarrean ezin zuenez baxua jo, nota soilak jotzen hasi 

zen, apaindura guztiak kenduz. 

Horrek eginiko abestien letrek Bronx auzoan 

izandako bizipenak kantatzen zituzten; letra 

horiek taldearen adierazle izan ziren. 

Joey ez zuen ondo abesten, baina ahotsari 

esker eta eszenatokian zuen jarrerari esker, 

jendeak ontzat hartu zuen. 

Ramones taldeak 1976. urtean Ramones 

izeneko diskoa kaleratu zuen eta kontzertuak ematen 

hasi. Urte berean, Londresera joan zen; han 

emandako kontzertuan arrakasta handia izan zuen. 

Kontzertu horrek punk ingelesari eta ondorioz, punkestiloari 

hasiera eman zion. 

Hogeita bi urtez jo zuen, baina 1996. urtean taldea banatu egin zen. Ibilbide luze horretan 

21 diska kaleratu zituzten eta 212 abesti grabatu. Gaur egun ospea duten arren, orduan ez zen 

horrela izan, eta taldearen abestiek ez zuten arrakasta komertzialik lortu. 



Punka eta Sex Pistols gauza bera direla 

esan ohi da. Taldea Malcom McLarenek eratu zuen 

1975. urtean Londresen. Taldekideak John Lyndon 

(Johnny Rotten goitizenez ezaguna), Paul Cook, 

Steve Jones eta Sid Vicious ziren. 

Ikastetxe eta unibertsitateetan hasi zen 

talde jotzen. 1976. Urtera arte ez zuten ikusle 

gehiegirik izan, baina urte horretan kontzertu bat eman zuten eta bertan gertatutako istilu eta 

iskanbilak prentsan agertu ondoren, ezagunak egin ziren eta areto handiagoetan hasi ziren 

emanaldiak egiten. 

1976ko abenduaren 1ean, Today izeneko telesaioan hartu zuten parte. Eskandalu izugarria 

eragin zuten madarikazio ugari bota zituztelako. Baina gertakizun horrek, famatu egin zituen eta 

punk musika jendetzara hurbildu zuen. 

Anarchy Tour izeneko bira egin zuten Erresuma Batuan, The Clash eta The Damned 

taldeak izan zituzten gonbidatu. Prentsak gertutik jarraitu zuen bira hori; hainbat kontzertu bertan 

behera geratu ziren antolatzaileek edo tokiko 

agintariek hala eskatuta. 

Maiatzaren 27an, God save the Queen 

izeneko abestia kaleratu zuen taldeak. Abestiaren 

letra labainak gaitzespen orokorra eragin zuen. 

Denda askok abestia ez saltzea erabaki zuten eta 

hainbat irratik zentsuratu egin zuten; Erresuma 

Batuko grabazio zentsuratuena izan zen. Baina, 

hala eta guztiz ere, aste batean, 150 mila kopia 

saldu zituen. 



Isabel erregina erregetu zela 25 urte zirela ospatzeko festa egin baino bi egun lehenago, 

itsasontzi bat hartu zuten eta Tamesis ibaian zehar kontzertu bat ematen hasi zen taldea. Berehala, 

kontzertu hori debekatu nahian polizia gerturatu zen 

eta guztia kaos bihurtu zen. 

Urriaren 28an lehen diskoa argitaratu zuen 

taldeak: Never Mind the Bollocks, Here's the Sex 

Pistols. Hainbat komunikabidek zentsuratu zuen arren, 

arrakasta-zerrendetako lehen postua lortu zuen. 

Holanda eta Erresuma Batuan hainbat 

kontzertu eman ondoren, Estatu Batuetara bidaitu 

zuen taldeak bira bat egiteko. Ez zen behar bezala 

atera, antolamenduaz ez zelako egokia izan eta 

taldekideen arteko harremana ordurako ez zelako ona 

eta iskanbilak zituztelako oso maiz. 

1978. urtean taldea banandu egin zen; taldeki 

batzuk bakarkako musika ibilbideari ekin zioten. 

‣ THE CLASH. 1976. eta 1986. urteen artean lanean aritu zen punk taldea 

dugu The Clash. 70ko 

hamarkadan sortutako punk 

mugimenduaren ikono izan zen. 

Gainerako punk taldeekin 

konparatzen badugu, The Clash 

taldearen musika ez zen horren 

sinplea eta erraza; reggae, rock 

rockabilly, ska, jazz eta dub musika-estiloen eragina taldeak eginiko 

musikan ongi jakin zuten txertatzen eta horrek kalitatea eman zion musikari. 

Aberastasun musikalaz gain, taldeak bazuen beste ezaugarri garrantzitsu 

bat: abestien letrek nahitasun politikoa zuten. Hori izan zen taldearen 

funtsezko bereizgarritasuna. 



Erresuma Batuan ospea berehala lortu zuen arren, 80ko hamarkada arte, 

ez zuen taldeak estatubatuar ikuslegoa 

bereganatu. 

Taldearen hirugarren lana, London Calling (1979), 

rockaren historiako disko hoberenen artean 

kokatua dago. 

Taldearen lan ezagunenak eta arrakastatsuenak 

White Riot, London Calling, Train in van eta 

Should I stay or should I go dira, besteak beste. 


80ko hamarkadan kontserbadurismora itzuli zen; iraultza amaitutzat eman 

eta protestak amaitu ziren. Komunitatean eginiko ekintzak alde batera utzi eta 

indibidualismoa indartu zen. Garrantzitsuena ondo pasatzea zen; egoera berria 

bizitzea. 

Ideiak berri horiek musikan eragin zuzena izan zuten: rockak ordura arte 

zuen protesta- gaitzespen-funtzioa galdu egin zuen eta musika-saiakuntzak 

egiteari utzi zitzaion. 80ko hamarkadako musikan eragin zuzena izan zuten 

gertakizun hauek: 

Musika-merkatuaren hedapena. 

Salmentak eta ikuskizuna lortzen zuten izarren sorrera. 

Salmenten errekor edo marka guztien hobetzea. 

Ondorioz, musika-merkatua zatitu egin zen eta musika-estilo anitz sortu 

ziren; rock musikaren azpigenero asko sortu ziren: New Wave, New Roamntic ... 



Dena den, estiloak baino garrantzi gehiago izan zuten rock izarrek eta horien 

sustapena, eta horiek merkatuan jarraitzea izan zen diskoetxeen eta ekoizleen 

funtzio eta nahi garrantzitsuena. 

AOR (Adult Oriented Rock) 

60ko hamarkadako jakindurian eta rock progresiboaren berrikuntzetan 

oinarrituta, rock-estilo landuago bat, baina aldi berean komertzialago bat sortu zen: 

AOR musika-estiloa. 

Hainbat irratsaiotan entzuteko musika zen, horregatik Album Oriented Radio 

izenez ere ezagutu zen. Irratsaio horietan aritzeak entzulego fidela eman zion 

estiloari eta hamarkadaz hamarkada sendotu eta bermatu egin zuen. 

Musika-estilo horren jatorria 70ko hamarkadaren amaieran kokatu behar 

dugu. Orduan, estatubatuar irratsaioak arrakasta izaten hasi ziren, eta saio 

horietan entzun zitekeen musika eskatzen zuten. Horrela, Eagles taldeak, 

Fleetwood Mac taldeak, Bostonek, Simple Mindsek eta Supertrampek lan 

aipagarriak egin zituzten. Baina 80ko hamarkadan bizi izan zuen estilo horrek 

mementorik gorena. Chicago, Boston, 

Kansas, The Carpenters eta 

Manhattan Transefer dira besteak 

beste, talde esanguratsuenak. 

Zerrenda horretan Alan Parsons 

Proyect, Mike Oldfield eta Dire Straits 

gehitu beharko lirateke, talde horien 

lana musika-estilo honetan bakarrik 

oinarritu ez bazen ere, lan bikainak 

egin zituztelako. 



AOR estiloaren ezaugarriak hauek ziren: 

‣ Abestien letrek, oso modu errazean, egunerokotasuna, amodioa eta 

laguntasuna zuten hizpide. 

‣ Rock taldearen ohiko musikatresnak 

erabiltzen zituen oinarri 

bezala, baina tresna gehiago 

erabiltzen zituen: pianoa, 

sintetizadorea, sekuentziadorea, 

saxofoia eta bestelako haizeinstrumentuak. 

Dena den, 

musika-tresna horiek ez zuten 

funtzio melodikoa betetzen. 

‣ Abestien melodiak, harmoniak eta letren leloak oso landuak ziren. 

‣ Erritmoa ez zen oso markatua, baina konpas lautarrean oinarrituta, oso 

jarraia zen. 

MIKE OLDFIELD 

Musikari britainiarrak 1967. urtean argitaratu zuen bere lehenengo lana: folk musikako 

disko bat. Berehala talde bat sortu zuen eta rock musika egiten hasi. Ospea 1973an lortu zuen, 

Tubular Bells izeneko lana argitaratu zuenean. 

Lan horretan sintetizadorez eginiko musika egiten 

hasi zen eta joera berdina mantendu zuen 

hurrengo lanetan: Incantations (1978) eta Guilty 

(1979). 1982an pop komertzialerako urratsak 

eman zituen Five Miles Out disko 

arrakastatsuarekin. 

Lehenengo lanen erreferentea ahaztu 

gabe eta teknologia berrien ekarpenak 

aprobetxatuz, Tubular Bells II (1990), Elements 

(1994) eta Tubular Bells III (1994) argitaratu 

zituen. 



DIRE STRAITS 

Newcastle hirian sortu zen musika-taldea 

1977. urtean eta 1995. urtean desagertu. 

Taldekide ezagunena Mark Knopfler izan zen, 

rockaren historiako gitarra-jotzailerik hoberenetako 

bat. Taldeak elkarrekin jotzeari utzi zionean, 

Markek bere bakarkako musika-ibilbide 

arrakastatsua hasi zuen. 

Taldearen abesti ospetsuenak hauek dira: 

Sultans of Swing, Brothers in Armas, So far away 

eta Money for Nothing, besteak beste. 

New Wave 

Punk mugimenduak eztanda egin zuen memento berean, musikari talde 

batek atzera begiratu eta 60ko pop musikan oinarrituriko musika-estilo berri bat 

sortzen hasi zen: New Wave estiloa; pop musika ona, ongi idatzitakoa eta 

adimentsua. 

New Wave izena kazetariek, ekoizleek eta irrati-esatariek erabili zuten 

musika-estilo sortu berria izendatzeko. 

New Wave etiketapean aritzeak taldeei diskoetxeekin kontratuak izatea 

erraztu zien; ondorioz, estilo askotako musika-taldeak new wave estiloan bat egin 

zuten. Asko izan ziren musika-estilo honetan oinarrituta musika egiten hasi 

zirenak: Erresuma Batuan Jam, The Police, Madness eta Pretenders taldeak, 

besteak beste; eta AEBn, Talking Heads, The Cars eta REM taldeak, besteak 

beste. 



Musika-estilo horren ezaugarri nagusiak hauek dira: 

60ko hamarkadara itzultze ekarri zuen. Abesti onak egin zituzten pop- eta 

rock-taldeei begiratuz, baina sakontasun handirik gabeko abestiak ziren. 

Rock xumea egin nahi zen: erraza, garbia eta informala. 

Diskoetxe independienteek indartu zuten musika-estiloa zen; eta 

proposamen berri guztiak bermatu zituzten. 

Mugimendu bakar bat baino gehiago, hainbat subgeneroren banaketa zen 

musika-estilo hori; lehengo musika-estiloen batuketa zen: kaleetan eginiko 

punkarena, reggaearena eta abar. Estilo hori landu zituzten taldeek hainbat 

inspirazi- iturri izan zituzten. 

Abestiak laburrak ziren arren, oso landuak ziren eta egitura eta melodia 

aberatsez osatuta zeuden. 

Abestien letrek, 60ko pop-estiloari so eginez, garaiko gazteen kezkak 

adierazten zituzten, baina gai berriz ere aritzen ziren: ekologia eta 

bakezaletasuna, besteak beste. 

Gitarrak oso era garbian erabiltzen ziren, distortsiorik gabe. 

Ez zen ahots urratua erabiltzen. 

Bateriak eginiko erritmoak 

garbiak eta soilak ziren. Maiz, 

bateria erritmo-kaxak ordeztu ohi 

zuen. 

Baxuak garbi adierazten zituen 

erritmoak. 

80ko hamarkadako musikak, oro 

har, eta estilo honek zehazki, 

asko erabili zituen teknologia berriak, eta sintetizadorea gailendu egin zen. 



Nahiz eta aipatu bezala, asko diren musika-estilo hori landu zuten taldeak, 

honako hauek izan ziren, behar bada, esanguratsuenak: 

‣ THE POLICE. New Wave estiloko talde ezagunena izan 

zen. 1979. eta 1983. urteen artean izan bizi izan zuen 

mementorik gorena. Garai horretakoa da Every breath you 

take abestia, besteak beste. 

Taldea desagertu zenean, Sting kantariak bakarkako 

ibilbide arrakastatsua hasi zuen eta lan bikainak egin 

zituen. 

‣ PRETENDERS. New Wave estiloaren 

alaitasuna Pretenders taldearen istorio tragikoekin 

asaldatu egin zen. Nahiz eta 1980. urtean lortu zuen 

ospe handiena, gaur egun taldeka lanean darrai bere 

abeslaria den Chrissy Hyndeni esker; taldeko 

abeslariak zutik mantendu du nahiz eta beste 

partaide guztiak aldatzen joan diren. 

Taldearen lanik esanguratsuenak Brass in pocket eta 

I'll stand by you dira, besteak beste. 

AEBn New Wave estiloak garrantzia eta indar gutxiago izan zuen Erresuma 

Batuan baino. Hainbat taldek ospe iragankorra izan zuten; Blondie taldea da 

horren erakusle. Baina baziren iraupen gehiago izan zuten taldeak: The Cars eta 

Talking Heads, hain zuzen ere. 



‣ TALKING HEADS. David Byrnek, Chris 

Frantzek, Tina Weymouthek eta Jerry 

Harrisonek osatu zuten. 1977. urtean 

konposatu zuten taldearen abesti 

ezagunetariko bat: Psycho Killer. Gero, 

kritika onak jasotzen hasi zen taldea eta lan 

bikainak egin zituen. Horren adierazgarri 

izan zen Stop making izeneko filmaren 

soinu-banda. 

‣ THE CARS. Bostonen jaio zen taldea, 

New Wave estilo amerikarraren erakusle 

garrantzitsuenetarikoa bilakatu zen. Musika 

ilunago bat egin zuen arren, jendeak jarraitu 

egin zuen Drive abestiari esker, bestek beste. 

Korronte komertziala 

Aipatu da, jada, 80ko hamarkadan, estiloak baino garrantzi handiagoa 

zutela izarrek; haien sustapenak eta merkatuan egoteak. 80ko hamarkadan, hiru 

izan ziren, dudarik gabe, izar horiek: Michel Jackson, Madonna eta Prince. 



MICHAEL JACKSON 

1970. urterako famatu zen, anai-arrebekin Jackson 

Five taldean parte hartu zuelako. Hamalau urte zituela, 

1972an, taldea utzi eta, bakarlari modura, lehen postua lortu 

zuen salmenta-zerrendetan Ben izeneko abestiarekin. 

Geroko urteetan lanean jarraitu zuen handien artean, baina 

gehiegi nabarmendu gabe. Hori 1982an aldatu zen Thriller 

izeneko abestia kaleratu zuenean; disko hori historiako 

diskorik 

salduena 

izan baita. 

Zuen ahots paregabeak, dantzarako 

zuen gaitasunak eta egiten zituen ikuskizunek ospe eta arrakasta handia ekarri zioten; 13 Grammy 

sari lortu zituen eta abesti arrakastatsuenen zerrendetan 13 lehen postu lortu zituen. 

Bestalde, abestiak sustatzeko bideoklipak asko landu zituen; horretarako azken teknikez 

baliatu zen. 

Asko izan ziren bere arrakastak, baina abesti esanguratsuenak aipatzekotan, Thriller, Billie 

Jean, Beat it, I just Can't Stop Loving you, Bad eta Black or White aipatuko ditugu. 



MADONNA 

Pertsonaren batek esan du Madonna ez dela existitzen; 

hainbat pertsonaiaren, jarrerrena eta janzkeraren multzo bat 

besterik ez dela. 

Baieztapen horrekin ados egon edo ez, egia da Madonnak 

musika-ibilbide luzean, hainbat egoeretara eta errealitateetara 

egokitzen jakin duela eta ibilbide hori aztertzen badugu, hori garbi 

ikusten da bere estetika eta musikan. 

1958. urtean Michiganen jaio zen kantariak 1983an 

kaleratu zuen Madonna izeneko lehen lana. Disko-musikaren 

eragin zuzena zuen: sintetizadorea eta erritmo-kaxaren 

erabilpenagatik, besteak beste. 

Lehen lan horren ondoren, lehen itxura eta musikaaldaketa 

gauzatzen hasi 

zen eta horri esker 80ko 

izar bilakatu zen. 1984an 

Like a Virgin lana kaleratu zuen eta mundu guztian ezagun 

eta ospetsu egin zen. 

Aktoresa moduan ere aritu zen. Hainbat saikera 

egin ondoren, ibilbide hori zabaltzea lortu zuen Desperately 

Seeking Susan izeneko filmarekin. 

True Blue lanarekin 28 milioi disko saltzea lortu 

zuen. Lan horretan entzun daiteke La Isla Bonita abestia, 


1989. urtean Like a prayer diskoa kaleratu zuen. 

Izen bereko abestia iragarki batean erabili zuten eta 

Madonna famatuagoa egin zen. 



90eko hamarkadan hainbat lan egin zituen: Dick Tracy filma, gira arrakastatsu bat eta The 

Immaculate izeneko abesti arrakastatsuen lehen diskoa. Bere itxura probokatzailea ere indartu egin 

zen eta zentsuratua ere izan zen. 

1998. urtean Ray of light izeneko lana argitaratu zuen, askoren ustetan 90eko maisu-lan 

bat. 

2005ean Confessions on a Dance Floor lana 

argitaratu zuen. Bertan entzun zitekeen “Hung up” abestia 

abesti arrakastatsuenen zerrendetan lehen postua lortu zuen 

45 lurraldetan. 

Baina Madonna ez da kantaria bakarrik izan, aktore 

moduan ere aritu da, arropa-disenatzailea ere izan da, 

kiroldegi bat zabaldu du. Bestre hainbat gauzetan ere aritu da 

eta denetan izan du arrakasta. Ondorioz, Forbes aldizkariak 

2013. urtean irabazi gehien izan zituen pertsona ospetsu 

izendatu zuen. 

Maiz, dituen abeslari eta dantzari gaitasunak 

zalantzan jarri diren arren, egin da, egiten duen guztiarekin arrakasta izan duela. 

PRINCE 

1978. urtean, 20 urte zituela, For you lehen lana argitaratu zuen. 

1979an, Prince diskoa kaleratu zuen; disko horretako abesti guztiak berak 

konposatu, interpretatu eta ekoiztu zituen. Musika-ibilbide luzean kontzertu 

ikusgarriak eman ditu. Agian lanik ezagunena eta ospe gehien eman diona, 

1984an argitaratu zuen Purple Rain izan zen. 




90eko hamarkadan, optimismoa zen nagusi; ongizate-giroa bizi zen. 

Interneten, teknologia berrietan eta komunikabide digitaletan iraultza gertatu zen 

eta horrek bizitzako arlo askotan eragina izan zuen. Iraultza horri esker, musikan 

grabazio-teknika berriak sortu ziren eta musika ordenagailuz ekoizten hasi zen. 

Aurrerapen teknologiko horiek musikari errazago komerzializatzeko aukera 

eman zioten. 

Ondorioz, 90ko hamarkada bizitasun handiko hamarkada izan zela esan 

dezakegu, non askotariko joerak eskeini ziren. 

Grunge musika 

Hamarkada hori rock musikaren azken mugimendu handitzat hartu den 

musika-estiloarekin hasi zen: grunge musika. 

Punk eta heavy metalean oinarritutako musika-estiloa zen; hainbat 

hamarkadetan gertatu bezala, momentuko musikaren kontrako protesta 

mugimendua izan zen. Seattle eta inguruan sortu zen, eta Nirvana eta Pearl Jam 

taldeak izan ziren ordezkari nagusiak. 

Grunge musikaren ezaugarriak hauek dira: 

Heavy metalaren eraginaren ondorioz, doinua zikina zen; gitarra 

distortsionatuak erabiltzen ziren. 

Abestien letretan punk musikaren eragina nabaria zen: “ez dago etorkizunik” 

esaldiak deskribatzen zuen ongi letrek adierazi nahi zutena; X belaunaldiak 



 

 

 

zituen existentzia-larritasunak islatzen zituzten. Ondorioz, letra pesimistak 

ziren, gogogabezia eta gizartearekiko desadostasuna adierazten zuten. 

Melodiak gogoraerrazak eta errepikakorrak ziren. 

Ahots urratuak erabiltzen ziren. 

Bateria-doinuak astunak eta sendoak ziren. 

NIRVANA 

Grunge musikaren sortzailetzat hartu zen taldea 1987. urtean 

sortu zuten Kurt Cobainek (ahotsa eta gitarra-jotzailea) eta Krit Novolisec 

(baxu-jotzailea). 

Taldeak ospea 1991. urtean lortu 

zuen Nevermind izeneko bigarren lana 

argitaratu zuenean. Han entzun zitekeen 

“Smells like Teen Spirit” izeneko abestiak 

grunge musika mundu guztian eman zuen 

ezagutzera. 

In Utero izeneko lanak ez zuen espero zuen arrakasta izan, 

baina MTV telebistan emandako kontzertu akustikoak berriro ere, 

ikusleen interesa suspertu zuen. 

Taldearen ibilbidea oso laburra izan zen: 1994. urtean Kurt 

Cobainek bere buruaz beste egin zuen eta taldea desegin egin zen. Batzuen ustetan, grunge 

musika ere hil zen memento horretan. 

Damon Albarnek, Blur musika taldeko 

abeslariak hitz hauek esan zituen: “Punk 

musika hippieak desagertarazteko sortu bazen, 

orduan ni grunge musika desagertarazten ari 

naiz“. 



Britpop musika 

Grunge musikari erantzuna 

emateko, Erresuma Batuan eta 60ko 

hamarkadako pop musikan oinarritutako 

musika-estilo berri bat sortu zen: britpop 

musika, hain zuzen ere. Mementu gorena 

1994. eta 1996. urteen artean bizi izan 

zuen eta hamarkadaren amaieran 

desagertu egin zen. Ibilbide laburra izan arren, ondorengo urteetan sortutako 

musika-talde askorengan eragin handia izan zuen musika-estilo horrek: Coldplay 

eta Keane, besteak beste. 

Britpop musika lantzen zuten taldeak nahiko desberdinak ziren, baina bizi 

zuten garaiagatik eta kokapenagatik, estilo horren barruan sartu zituzten haietako 

asko: Oasis, Blur, Suede, Radiohead eta The Verve, besteak beste. 

Oasis 

Manchesterren sortu zen Oasis 

taldea 1991. Urtean, eta 2009. urtean 

desegin zen. Nahiz eta ibilbide luzeegia 

ez izan, Erresuma Batuko talde 

garrantzitsuenetarikotzat hartu zen lehen 

hiru diskoekin salmenta izugarriak lortu 

baitzituen: Definitely Maybe, (What's the 

Story) Morning Glory? eta Be here Now. 



Nazioarteko pop estiloa 

Ongizatea bizi zuen gizarteak 

kontsumorako musika eskatzen zuen, 

eta diskoetxeek urte gutxitan 

desagertuko ziren talde eta abeslariak 

atera zituzten merkatura. Talde horiek 

eginiko musikaren kalitatea, maiz, ez 

zen oso ona izaten, baina 

komunikabideek eginiko publizitateari 

esker, izugarrizko arrakasta izatea 

lortzen zuten. Backstreet Boys eta Spice Girls dira, besteak beste, musika-estilo 

hori ongi irudikatu zuten taldeak. 

Latindar booma 

AEBtik eta Erresuma Batutik kanpo, Kariben eta 

Hegoamerikan sortutako musikari belaunaldi bat agertu 

zen. Izugarrizko arrakasta izan zuen egiten zuten 

musikaren ezaugarriei esker: 

Pop estiloan oinarrituriko abesti errazak egiten 

zituzten. 

Abestiek lelo gogoraerrazak izaten zituzten. 

Abeslariak gazteak ziren eta xarma izugarria zuten. 

Musika-estilo horren adierazgarri izan ziren Gloria Estefan, Ricky Martin, 

Juan Luis Guerra, Shakira, Mana eta Paulina Rubio, besteak beste. 



Baina rockean oinarritutako musika-estilo horiez gain, 90ko hamarkadan, 

eboluzio digital-teknologikoek bultzatuta eta gazteek dantzatuz ondo pasatzeko 

gogoak bultzatuta, musika elektronikoa gailendu zen. Tecno, tecno-house, house, 

newbeta sortu ziren, besteak beste; 

dantzatuz ihes egiteko musika-estilo 

aproposa. 

Estilo garrantzitsua izan zen 

eta gaur egun oraindik jarraitzen du 

izaten, baina rockarekin zerikusi gutxi 

du, eta rockaren historiaz ari garenez, 

ez dugu aparteko aipamenik egingo 

horren inguruan.

musika herrikoiaren historia

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?