KLK Des 2015 web

Nuusblad van
KLK Landbou Bpk
Vol 16 • Desember 2015
KLK Gesprek
Aitsa, kyk hoe mooi
lyk ons rybane!
NA ‘N BESLUIT van BP SA om sy handelsmerk by ver -
spreiders te verwyder, sal KLK se eie handelsnaam nou op alle oud-
BP vulstasies pronk.
BP het destyds hul betrokkenheid by die landelike gedeeltes van
Suid-Afrika gestaak, waarna KLK as groothandelverspreider in ‘n
Loer gerus na bladsy 5 vir meer foto's
van Groblershoop-rybaan se opgradering.
gedeelte van die Noord-Kaap aangestel is. KLK Petroleum het volle
toegang tot die BP-produkte en handelsmerke binne bepaalde
riglyne gehad. Die depot op Upington is die basis vanwaar KLK
Petroleum sy verspreiding doen.
Met die hulp van kundiges is die KLK-handelsnaam ontwerp om aan
die vulstasies en KLK-takke ‘n nuwe en vars voorkoms te gee.
Groblershoop rybaan was een van die eerste vulstasies wat
hierby baat gevind het. Na drie maande se harde werk was die
verandering duidelik sigbaar.
Die besighede wat tydens die eerste rondte opgegradeer word,
is Gordonia Motors, Swartmodder-, Brandvlei-, Pofadder- en
Groblershoop-rybane, sowel as KLK Upington, Askham en
Kuruman.
Die opgradering van die res van die KLK-rybane sal oor ‘n periode
van drie jaar afgehandel word. Sewe rybane en 15 takke sal met
hierdie opgradering die KLK-baadjie aantrek.
bl6
bl8
El Niño kan dalk draai
Sekretarisvoëls loop en swerf wyd
bl44

2 Aan die Woord...
KLK Gesprek
Uit die
raadsaal
Stephen van Huyssteen
Besturende Direkteur: KLK
Eindjaar-vleispryse in perspektief
Marksake
Jan Schutte
Bestuurder: KLK Vleis
SÓ SLUIT ONS DIE JAAR AF
KLK SE NETTO wins na belasting vir
die ses maande tot Augustus 2015 van
R24,5 miljoen is 34,6% beter as die
ooreenstemmende periode van die
vorige jaar.
Beter slagvolumes (6,6%) by die abattoirs,
die winsbydrae van die brandstofafdeling
en die toevoeging van Carpe Diem Raisins,
het tot die beter groepsresultate bygedra.
KLK se kontantposisie en balansstaat is
steeds kerngesond.
‘n Kontantdividendbedrag van R8,4 mil -
joen of 49 sent per aandeel is op
4 September 2015 aan aandeelhouers
betaal en die laaste verhandelingsprys
van KLK-aandele teen einde November
2015 was tussen 1 051 sent en 1 100 sent
per aandeel.
Die nuutste elektroniese kommunikasie
met aandeelhouers asook die bekendmaking
van aandele wat te koop of as
verkoop aangebied word, sowel as die
verhandelingstatistiek het aanleiding
gegee tot die beter verhandelbaarheid
van KLK se aandele. Die aantal aandele
wat gedurende die nege maande tot
November 2015 verhandel het, beloop
reeds 439 319 aandele.
Hierdie nuusbrief dek as hoofartikel
die opgradering en bekendstelling van
die nuwe KLK-handelsmerk vir KLK se
kleinhandelbrandstof – rybane.
Aan die einde van ‘n uitdagende landbouen
ekonomiese jaar blyk dit dat 2016 nog
meer uitdagings gaan bied.
Mag die vrede, voorspoed en liefde wat
KLK u toewens gedurende hierdie Kerstyd
u bybly, bemoedig en ondersteun vir die
uitdagings g van 2016.
DIE KALENDERJAAR 2015 is verby
en ten tye van die skrywe hiervan het daar
steeds min of geen reën in die grootste
deel van die KLK-bedieningsgebied geval.
Soos gemeld in die vorige markoorsig, is
die meeste produsente se weiding uiters
skaars en hulle situasie benard, wat hulle
verplig het om hul bemarkingsprogramme
aan te pas en diere vir verslagting aan te
bied wat nog nie die ideale slagkondisie
en/of slaggewig bereik het nie. Daar word
Pitkos vir die siel...
Dáárom moet ons...
Fil 2:12b-13
˝JULLE MOET JULLE met eerbied
en ontsag daarop toelê om as verloste mense
te lewe, want dit is God wat julle gewillig en
bekwaam maak om Sy wil uit te voer.” Die
nuwe Direkte Vertaling lui soos volg: “Werk
met vrees en bewing aan julle verlossing. Dit
is immers God wat in julle werksaam is, sodat
julle gewillig is en optree soos Hý dit goedvind.”
Let op die “want” in die eerste vertaling en
“immers” in die tweede vertaling.
Paulus gebruik dikwels die sinskonstruksie in sy
briewe: “omdat… dáárom”. Kyk byvoorbeeld
na Kol 2:6: “Aangesien julle dan Christus
Jesus as Here aangeneem het, moet julle in
verbondenheid met Hom lewe…”
Telkens is die boodskap: “God het…dáárom
moet julle.” Dit kom baie in die evangelies
ook voor en is die sleutel tot die betekenis
van die Blye Boodskap: God het julle geseën,
Sy genade aan julle geskenk, Sy hand op
julle gelê, julle geroep, toegerus, bewaam
gemaak…daarom moet julle julle toewy aan
Hom, Hom volg, gehoorsaam, Sy wil soek.
Die implikasie is dat ons onsself nie kon red nie,
self geloof in ons plaas nie, self heilig nie, self
in ‘n toenemende mate aanteeldiere
(C-grade) vir verslagting aangebied wat
daarop dui dat die produsente drasties
terugsny op die getalle diere waarmee
hulle hoop om die droogte te kan oorleef.
Die produsentepryse vir A2/A3 lammers
is steeds, soos die laaste twee kwartale,
bokant die vlakke van R54/kilogram en
het nie onder hierdie vlakke verhandel
nie. Tradisioneel is Desember die periode
wanneer die lam- en skaapkarkasse die
hoogste pryse behaal en dit behoort
hierdie jaar weer die geval te wees. Die
verbruiker is egter onder ekonomiese
druk en mag dalk ander proteïenbronne
soos hoendervleis aankoop, wat ‘n
demper op die pryse kan plaas. Die
hoeveelheid rooivleiskarkasse wat in ‘n
spesifieke periode beskikbaar is sal ook
‘n bepalende rol speel in die verwagte
pryssprong. Die verwagting is daarom dat
die pryse moontlik die R60/kg merk vir
A2/A3 karkasse mag oorskry gedurende
Vervolg op bl 3
Deon van Niekerk
na God toe bring nie. Hý roep, skenk geloof,
heilig, seën. Maar dáárom moet ons…
Sy genade beweeg ons, daarom moet
ons volg.
Dit is bevele en opdragte, maar dit is gegrond
in die genade wat Hy ons skenk.
Daarmee kan ons nie enigiets by die Here
verdien nie, en ons hoef nie. Hy het alles
immers reeds vir ons geskenk!
“Julle geloof is ‘n offer in diens van God”
(Fil 2:17).
En wat het Hý geoffer?
Hy het Sy enigste Seun oorgegee in die dood,
die dood aan die kruis. ‘n Vervloekte dood.
Ter wille van ons.
Hy het Sy Woord en Gees aan ons geskenk.
Hy het die vlam van geloof in ons binneste
aangesteek.
Hy seën ons elke dag, bewaar ons, lei ons,
troos ons, bemoedig ons…
En Hy roep ons tot die navolging van Jesus
Christus, ons Here.

Desember 2015
Maatskappynuus
3
Kuruman Build it
– waar jy uitstekende dienslewering kan verwag
KURUMAN BUILD IT se personeel
gaan uit hul pad om flinke en vriendelike
klantediens te lewer. Verskaffers help
om produkopleiding aan te bied en die
personeel is baie gretig om dit by te woon
en so hul kennis op te skerp. As span maak
ons seker dat elke klant die winkel met die
beste raad en diens verlaat.
Anette Kemp hanteer die administratiewe
afdeling en bemarking in die winkel.
Shalleen Willemse, Helga van Schalkwyk,
Ebegail Langeveldt en Heirin Feris hanteer
die dienskassiere en lewer voorwaar
akkurate werk. Tommy Engelbrecht en sy
span neem verantwoordelikheid in die
buitearea. Donald Chipandula en sy span
sorg dat die aflewerings flink en akkuraat
gedoen word. Albert Phuduhudu en Vogan
Lottering is voltyds op die vloer en help
klante flink en vriendelik.
Johlene Matthee is verantwoordelik vir
bestellings en merchandising. Johann
Meyer, bestuurder, dra by tot die oorhoofse
sukses van Build it Kuruman. Kobus Fouche,
bemarker, lewer ‘n groot bydrae tot die
groeiende omset van die winkel.
Besigheidsure is stiptelik vanaf
7:30 - 17:00 op weeksdae en Saterdae
vanaf 8:00 - 13:00.
Kom besoek ons gerus!
Eindjaar-vleispryse in perspektief – Vervolg van bl 2
Desember maar nie noodwendig baie
hoër as dit sal styg nie.
Die speenkalfpryse is steeds in die
omgewing van R18/kilogram lewendige
gewig en daar word tans erge druk
op die pryse ervaar omdat baie
diere beskikbaar is en die voer- en
waterskaarste voerkrale onder druk
plaas. Die pryse vir speenkalwers
is daarom aan die daal. Daar is al
meer bees beskikbaar vir verslagting,
alhoewel nie alle bees markklaar
is nie, en daarom behoort ort pryse vir
hierdie kwartaal sywaarts te beweeg.
Die behoefte aan karkasse van beeste
wat volgens die “Free Range” beginsels s
geproduseer is, plaas opwaartse druk
op die slagpryse vir hierdie nismark
groep diere.
Daar is met die skrywe hiervan nog
geen duidelikheid oor die instel van
‘n stel nuwe invoerregulasies wat sal
geld vir die invoer van lewendige diere e
vanuit buurlande nie.
Neem kennis
KLK-Groblershoop se nuwe Takbestuurder is
SC Bosch, wat voorheen by Kuruman Handel
as leerling Takbestuurder werksaam was.
Jou vennoot in landbou

4 Maatskappynuus KLK Gesprek
Aandele verhandel
goed aan einde
van 2015
VANAF 1 TOT 30 SEPTEMBER 2015 het ‘n
totaal van 16 878 KLK-aandele verhandel op vlakke
van tussen R11,00 en R11,50 per aandeel, met
4 kopers en 13 verkopers.
Gedurende die maand van Oktober 2015 het 87 779
aandele op vlakke van tussen R10,50 en R 11,75 per
aandeel verhandel, met 10 kopers en 23 verkopers.
18 145 aandele het in November 2015 verhandel op
vlakke van tussen R10,00 en R11,00 met 10 kopers en
16 verkopers.
Die Nissan Navara is tops!
NISSAN SE STAATMAKER Navara-bakkie het onlangs
Europese motorskrywers se Internasionale Bakkie van die Jaartitel
gewen. Alle finaliste is vir hul teer- asook veldvermoëns, hul
werkesel- en sleepvermoëns plus waarde vir geld beoordeel. Die
Navara kombineer die gerief en gemak van ‘n verfynde voertuig
met die taai 4x4-vermoëns van ‘n robuuste veldvoertuig. Deel
van die geheim is die nuwe vyfskakel-agtervering wat op die
dubbelkajuitmodel pronk.
Die nuwe Navara se laaibak is ook 67 mm langer as sy voor -
ganger s‘n.
Die nuwe Nissan Navara NP300 het ‘n moderne, elegante
voorkoms met effens geronde lyne. Die V-lyn by die sierrooster is
opsigtelik; Nissan sê dit is om die voertuig in aansluiting te bring met
die groep se rits sportnutsvoertuie wat ook dié prominente kenmerk
het. Daar is ook repe LED-lampies in elke hoek, weerskante van die
rooster, wat regdeur die dag skyn. Dit verleen ‘n moderne voorkoms
aan die bakkie se aangesig.
Die vering op die bakkie is aangepas en die laairuim vergroot. Die
agtervering op die dubbelkajuit is ‘n sedan-tipe vyfskakel-eenheid.
Die ander bakkies kry bladvere agter. Die bladvere is bo-op die
as geplaas, pleks van onder soos in die verlede. Dit verbeter die
naderhoek van die agterwiele so effens, maar spaar ook gewig
(7 kg) en sorg vir minder padgeraas. Danksy die bladvere kan die
bakkie nou meer as ‘n ton op sy bak laai. Die sleepvermoë is
3,5 ton – as die sleepvoertuig sy eie remme het.
Indien meer inligting oor die Navara verlang word, kan Oranje
Nissan op Upington besoek word, of Bertie Lubbe (Handelaarshoof:
Oranje Nissan) kan by 054 338 8000 geskakel word.

Desember 2015
Aktueel
5
Aitsa, kyk hoe mooi lyk ons rybane! - vervolg
Groblershoop-rybaan wys sy nuwe baadjie.
Jou vennoot in landbou

6
Aktueel
KLK Gesprek
El Niño kan dalk draai
met beter toestande later in die seisoen
Johan van den Berg
Santam Landbou
TYDENS ‘N ONTLEDING van
Suid-Afrika se reënval is daar gevind dat
groepe van natter of droër jare gereeld
voorkom, maar dat die lengte van die
periodes nie konstant is nie. Die lengte
van sogenaamde droër “siklusse” wissel
tussen so kort as ‘n enkele jaar tot so
lank as 9 jaar (1978/79 tot 1987/88
asook 1963/64 tot 1971/72). As geheel
beskou is Suid-Afrika tans nog aan
die begin van ‘n droër siklus maar dié
prentjie is nie heeltemal akkuraat nie,
aangesien verskillende dele van die land
in verskillende stadiums van die “siklus” is.
So byvoorbeeld is die Wes-Kaap alreeds vir
‘n hele klomp jare in die bo-gemiddelde
deel van die reënvalsiklus terwyl van die
noordelike provinsies soos Noordwes
alreeds vir ‘n hele klompie jare in die
onder-gemiddelde deel is. Die Noord-Kaap
as provinsie het alreeds die afgelope
4 jaar gemiddelde tot onder-gemiddelde
reënval ontvang.
Gegewe hierdie inligting lyk dit asof die
Wes-Kaap aan die einde van ‘n baie goeie
siklus is (dit is alreeds baie droog oor
gedeeltes van die Wes-Kaap sedert Julie
2015) en dat die noordelike provinsies
alreeds ver gevorder is in ‘n droë siklus en
dat die draai na ‘n natter siklus dalk nie te
ver is nie.
Huidige situasie
Die huidige El Niño-verskynsel het baie
vroeg en baie sterk ontwikkel maar dit wil
voorkom asof dit nie ver van die draaipunt
af is nie. Tot op hede het die huidige
El Niño nie die normale El Niño-patroon
ten opsigte van reënval en temperatuur
gevolg nie. Tradisioneel veroorsaak ‘n
El Niño-verskynsel bo-gemiddelde reënval
of ten minste ‘n baie goeie kans vir reën
gedurende die maande van Augustus
tot Oktober, waarna baie warm en droë
toestande in die mid- tot laatsomer volg.
Gewoonlik kry die hele Wes-Kaap ook
goeie reën tydens El Niño-jare maar
vanjaar het die westelike dele van die
Wes-Kaap en veral die Swartlandgedeelte,
uiters droë toestande ervaar.
Dit wil lyk asof die 2015/16-El Niño
vergelyk kan word met die sterk
El Niño’s van 1987/88 en 1997/98, toe
ontwikkeling ook baie vroeg plaasgevind
het maar begin afplat of draai het nader
aan die einde van die kalenderjaar. In
beide hierdie seisoene het goeie reën
en selfs vloede (1988) voorgekom in
die tweede deel van die somerseisoen,
nieteenstaande die feit dat die El Niño
steeds teenwoordig was, maar in ‘n
afkoelfase. In beide gevalle in 1987/88
en 1997/98 was daar ook min lente- en
vroeë somerreën en was temperature ook
baie hoog in die Oktober tot Desember
periode. Daar is dus sterk ooreenkomste
tussen hierdie drie El Niño’s.
Opsommend
Toestande is oor groot gebiede kritiek.
Daar is egter aanduidings dat die huidige
El Niño baie sterk en vroeg ontwikkel
het en indien dit gaan reageer soos
sommige van die vorige El Niño’s soos
in 1987/88 en 1997/98, daar beter
reënvaltoestande in die tweede deel van
die jaar kan voorkom. Die effek van die
droogte op weidings gaan egter nie net
deur reën omgekeer word nie maar ook
deur kundige veld- en weidingsbestuur
wanneer reën voorgekom het. Uit ‘n
langertermynperspektief lyk dit tog asof
die meeste somerreënvalgebiede in die
land steeds in die droogtesiklus is, maar
waarskynlik naby ‘n draaipunt is. Vir
gebiede soos die Wes-Kaap, wat vir ‘n hele
paar jaar in ‘n redelike goeie reënvalsiklus
was, lyk dit asof dit oor die volgende tyd
‘n droër siklus kan ingaan. Daar is tans
alreeds droogte in die westelike dele van
die Wes-Kaap.

Kalsium vs. antimoon
– wat is die verskil?
Kalsium-lood metaalmengsel
Voordele
• Verminderde waterverbruik.
• Bereik ‘n hoër oopbaanspanning.
• Verhoogde raklewe – verminderde
selfontlading.
Nadele
• Plaatgroei as gevolg van die agteruitgang
van die grense van die kalsiummolekules.
• Metaalmengsel is sagter as antimoonbevattende
metaalmengsels.
• Onvermoë om te "deep cycle".
Byvoeging van silwer by die
kalsium-metaalmengsel
• Silwer verminder grensagteruitgang
– plaatgroei.
Wat is ‘n diepsiklusbattery?
• ‘n Diepsiklusbattery maak gebruik van
antimoonbevattende plate.
• Hierdie battery kan veilig ontlaai word tot
‘n toestand van 80% ontlading.
• Na ontlading word die battery herlaai tot
100% kapasiteit en die volgende siklus kan
begin.
• Hierdie battery kan maklik gesirkuleer word
na enige staat van ontlading bo 80% en
weer terug sonder enige probleem.
• As gevolg van die diep sirkulasievermoë
en antimoonbevattende metaalmengsel
wat gebruik word, sal hierdie battery
periodieke opvulling benodig.
Wat maak ‘n DIXON battery
kompeterend met die opposisie
se produk?
Batterye is vervaardig volgens die volgende
standaarde:
• SANS 2: 2009
• OVK 60095-2: 2006
• ISO 9001: 2008
• Alle metaalmengsels word in-huis
vervaardig met totale beheer oor die
gehalte en prosesse.
• Battery-omhulsels en komponente
word ook in-huis met herwonne
materiaal vervaardig, wat die battery
omgewingsvriendelik maak.
• Ons is deur die Departement van
Omgewingsake gelisensieer om
lood te herwin.
• Die H 2
SO 4
wat gebruik word in die
vervaardigingsproses is laboratoriumgesertifiseerd.
• Allernuutste batteryver vaardigingstoerusting.
• Altesaam meer as 200 jaar se batteryproduksie-ervaring
gesetel in die
produksiebestuurspan.
• 2-shot batterysamestelling in teenstelling
met die opposisie se 1-shot samestelling.
• Dixon batterye is die eerste batterymaatskappy
in Suid-Afrika wat van ‘n
Web Shop gebruik maak.
• Ons is ook die eerste batterymaatskappy
wat van ‘n unieke strepieskodestelsel
gebruik maak om individuele batterye te
identifiseer.
• Ons vervaardigingsfasiliteite en personeel
het ‘n dinamiese vermoë om vinning en
doeltreffend aanpassings te maak.
• Ervare en stabiele arbeidsmag.
• Toegewyde, betrokke en ywerige
direkteure.
DRIE GELUKKIGE KLK Gesprek-lesers
kan elk ‘n battery van BB Spares op
Upington wen.
Beantwoord slegs dié maklike vraag: Watter
batteryvervaardiger bied nou ‘n verlengde
waarborg van twee jaar?
Stuur jou inskrywingsvorm agter op ‘n
toegeplakte koevert aan: Ilse van Zyl,
KLK Landbou, Posbus 86, Upington, 8800;
stuur ‘n faks na 086 5500 224; of e-pos na
ilse@klk.co.za. Inskrywings moet haar voor
of op Vrydag, 19 Februarie 2016, bereik.
Reëls
Werknemers van die KLK-groep mag nie aan die
kompetisie deelneem nie • Slegs een inskrywing per
persoon • Die wenner sal telefonies in kennis gestel
word en in die volgende KLK Gesprek bekendgemaak
word • Die prys sal na die naaste KLK-handelstak
gestuur word en kan daar afgehaal word • Die prys
kan nie vir kontant omgeruil word nie.
Desember 2015
Wees ‘n wenner
Aktueel
Inskrywingsvorm
Naam en van: ..........................................
...............................................................
Adres: ......................................................
...............................................................
...............................................................
Tel: ..........................................................
Antwoord: ...............................................
...............................................................
..............................................................
7
Die 610 battery tot 669 battery het nou ‘n
24 maande-waarborg en word geregistreer
op die webtuiste vir die twee jaar waarborg.
(http://www.dixonbatteries.co.za/). Die
batterye kom ook vanaf November 2015
(610 battery tot 669 battery) heel geseël, dus
hoef daar nie meer na water gekyk te word nie.
Die 671 battery tot 692 battery gaan vroeg
in die nuwe jaar geseël beskikbaar wees.
Baie geluk aan Izak Kortom van
Kakamas wat van Cassie Nienaber
se aanbevole herlaaihulpmiddels
gewen het.
NAMENS KLK LANDBOU BPK
Ilse van Zyl *
054 337 6202 •
REDAKSIE
Elmarie Helberg
018 468 2716
BLADUITLEG EN DRUK
Infoworks
018 468 2716
is ‘n nuusblad wat vier keer
per jaar namens KLK deur
saamgestel en uitgegee word.
* Vir navrae oor die verspreiding van
, of adreswysigings,
kontak vir Ilse van Zyl.
Johan Smit
018 468 2716
your ideas can fly
Jou vennoot in landbou

8 Omgewingsake
Sekretarisvoëls
loop en swerf wyd
Francois van der Merwe
‘n Natuurliefhebber van Calvinia
Vir meer inligting, stuur ‘n epos na info@klipspringer.co.za
“Sekretarisvoël met jou lange bene,
Met jou penne agter die ore styf,
Met jou stadige stappies, wat maak jy hier?
Sekretarisvoël met jou lange bene,
Met jou vaalgrys vere en lang, lang lyf,
Met jou groot, groot oë, wat maak jy hier?”
SÓ BESKRYF DIE vermaarde vroeë
Afrikaanse digter C Louis Leopoldt die
sekretarisvoël in een van sy bekende
slampamperliedjies. Dit is duidelik dat
Leipoldt, soos baie van ons, by aanskoue
van ‘n sekretarisvoël wat stadig en statig
deur die veld stap, hom verwonder aan die
koddige, ongewone voorkoms van hierdie
voël. Leipoldt bevraagteken die “waarom”
(“wat maak jy hier?”) van die sekretarisvoël.
Daar is ook ander aspekte van sy bestaan
wat ongewoon is.
Wat is die sekretarisvoël – ‘n ongewone
roofvoël met lang bene of lyk hy maar net
soos een? Aspekte van die sekretarisvoël
se gedrag en veral sy broeigewoontes
herinner eerder aan die van ander
groot, langbeenvoëls soos ooievare. Die
sekretarisvoël word in sy eie familie geplaas
as die enigste lewende verteenwoordiger.
‘n Sekretarisvoël drink water.
Tog word die familie normaalweg saam met
dié van ander roofvoëls (aasvoëls, arende,
valke) in die orde Falconiformes gesit.
Die sekretarisvoël word dus beskou as ‘n
eiesoortige roofvoël. DNA-werk toon dat ‘n
verwantskap tussen roofvoëls en ooievare
en die sekretarisvoël moontlike ‘n brug
tussen die twee groepe as afstammeling van
‘n eens gedeelde oer-ouer vorm.
Sekretarisvoëls is opvallend en welbekend.
Hulle word oor feitlik die hele Afrika
suid van die Sahara aangetref. In die
Noord-Kaap is hulle wyd-verspreid. Die
droë rivierlope in die Kgalagadi is goeie
plekke om die Sekretarisvoël van naby te
sien. Verder suid is hulle skaarser en daar
is berigte van broeipare wat verdwyn.
Onlangse studies toon ‘n onrusbarende
afname in getalle, insluitende in bewaringsgebiede.
Die oorsake is onbekend.
Sekretarisvoëls is gewoonlik in pare. Hulle
het groot loopgebiede wat ‘n 100 vierkante
kilometer of meer kan beslaan. Hulle is
bekend as “slangvangers”. Slange vorm
ongetwyfeld ‘n belangrike deel van hulle
dieet maar hulle verorber feitlik enigiets wat
leef en beweeg en nie te groot is nie. Dit
sluit in insekte, reptiele, voëls en hulle eiers
en klein soogdiere. Ongewerweldes soos
insekte, veral sprinkane, vorm egter die
grootste deel van hulle dieet. Feitlik
alle prooi word op of naby die grond
bekom terwyl die Sekretarisvoël deur sy
gebied stap.
Broeipatrone word deur reënval bepaal,
veral in die droër, westelike dele. In die
somerreënval-gebiede waar die reën
dikwels eers laat in die seisoen kom, broei
hulle in die ooreenstemmende maande
(Maart tot Mei). Verder suid waar winterreën
Sekretarisvoëlkuikens in hulle nes.
‘n Paar op hulle nes in die Hantam.
val, broei hulle in die lente. Die nes is ‘n
groot platvorm van stokke in die digte kruin
van ‘n boom of bos en is goed versteek. Dit
is soms so min as 2 m bo die grond. Twee
of drie eiers word gelê maar gewoonlik
word net twee kuikens groot. In teenstelling
met die ware arende waar die grootste
kuiken die ander in die nes doodpik,
verhonger die kleinste sekretarisvoël -
kuiken gewoonlik.
Met die aanbring van klein GPSsenders
met ‘n harnas op die rug van
sekretarisvoëlkuikens kort voor hulle die
nes verlaat, is onlang aangetoon dat sulke
voëls ver en wyd swerf, soms tot honderde
kilometers van hulle grootwordnes af.
‘n Kuiken wat in sy nes naby Calvinia in
2013 gemerk is, het eers noordwaarts
deur die Noord-Kaap tot by Vryburg en
toe ooswaarts deur die Vrystaat tot in
Lesotho gevorder, waar kontak verloor is. ‘n
Tweede kuiken uit dieselfde nes is ook eers
noordwaarts en toe later suidwes na die
omgewing van Darling in die Wes-Kaap.
Presies wat die doel van hierdie swerwery
is, is onbekend. Dit stel egter ook die jong,
onervare voëls aan gevare bloot en baie
sterf. Produsente met sekretarisvoëls op
hulle plase word aangemoedig om dit te
rapporteer sodat die status van hierdie
unieke en nuttige voëls in die Noord-Kaap
verder ondersoek kan word.