Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
การป้องกันพระนครอมรรัตนโกสินทร์นี้ ในรัชกาลที่ ๑ ต้องเตรียมต่อสู้<br />
แต่พม่าข้าศึกซึ่งจะมาทางบกเปนสำาคัญ ทางทเลไม่มีข้าศึก ด้วยในสมัยนั้น<br />
พวกฝรั่งต่างชาติกำาลังติดสงครามครั้งประเทศฝรั่งเศสเกิดจลาจล ส่วนประเทศ<br />
ทางตะวันออกที่ใกล้เคียงประเทศญวนก็เปนจลาจล องเชียงสือผู้ซึ่งจะสืบราชวงศ์<br />
ญวนต้องหนีพวกขบถเข้ามาพึ่งพระบารมีพระบาทสมเด็จ ฯ พระพุทธยอดฟ้า<br />
จุฬาโลกอยู่ในกรุงเทพ ฯ ต่อมาได้พระราชทานกำาลังช่วยอุดหนุนจนได้อาณาเขตร<br />
คืนกลับตั้งเปนเอกราชดังแต่ก่อน ก็เปนไมตรีโดยคิดถึงพระเดชพระคุณที่ได้มี<br />
แต่หนหลัง ครั้นถึงรัชกาลที่ ๒ แม้พม่าถอยกำาลังลงก็ยังคงเปนข้าศึกมุ่งร้ายอยู่<br />
อย่างแต่ก่อน แต่ส่วนทางประเทศญวนนั้น เมื่อถึงรัชกาลที่ ๒ องเชียงสือซึ่ง<br />
เปนพระเจ้ายาลองครองกรุงอานัม ไม่เคารพกรุงเทพ ฯ เหมือนเมื่อในรัชกาล<br />
ที่ ๑ คงแต่เปนไมตรีอย่างประเทศที่เสมอกัน พอประจวบเวลานักพระองค์จันทร<br />
ซึ่งได้ทรงราชย์เปนสมเด็จพระอุทัยราชาเจ้ากรุงกัมพูชาเกิดความไม่พอใจไทย<br />
ญวนก็เข้าเกลี้ยกล่อมอุดหนุนนักพระองค์จันทร โดยอ้างว่ากรุงกัมพูชาเคยพึ่ง<br />
ทั้งไทยและญวนมาแต่ก่อน คิดกันเอากรุงกัมพูชาไปไว้ในความป้องกันของญวน<br />
ฝ่ายไทยก็จำาต้องอดออมเอาใจดีต่อญวน เพื่อจะมิให้เกิดศึกขึ้น ๒ ด้านในคราว<br />
เดียวกัน<br />
ฝ่ายทางยุโรปนั้น เมื่อถึงตอนปลายรัชกาลที่ ๒ เสร็จการสงคราม อังกฤษ<br />
อยู่ในฝ่ายที่มีชัยชนะ ได้เมืองขึ้นของข้าศึกซึ่งมีอยู่ทางตวันออกนี้ มีอำ านาจมาก<br />
แต่ชาติเดียว ก็คิดขยายการค้าขายกว้างขวางกว่าแต่ก่อน มาตั้งเกาะหมากขึ้น<br />
เปนเมืองสถานีสำาหรับการค้าขายอิกแห่ง ๑ และเกาะหมากนี้เดิมเปนของ<br />
เมืองไทรบุรี อังกฤษมาขอเช่าไปจากเจ้าเมืองไทรแต่ ในเวลาเมื่อไทยกำาลังทำา<br />
สงครามติดพันอยู่กับพม่า ครั้นถึงรัชกาลที่ ๒ เจ้าพระยาไทร (ปะแงรัน) เปน<br />
ขบถไปเข้ากับพม่า จะร่วมมือกันมาตีเมืองไทย โปรด ฯ ให้กองทัพเมืองนคร<br />
7