Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
14<br />
Δεκέμβριος <strong>2015</strong><br />
Χριστούγεννα<br />
<strong>2015</strong><br />
Πρωτοχρονιά: έθιμα παραδοσιακά και…εισαγόμενα<br />
Όλοι προετοιμαζόμαστε για την αλλαγή<br />
του χρόνου, ρεβεγιόν, οικογενειακές συναντήσεις,<br />
παρέα με φίλους, πλατείες στολίζονται,<br />
οι δρόμοι γεμίζουν με κόσμο. Οι<br />
ημέρες της Πρωτοχρονιάς είναι γεμάτες<br />
από ήθη και έθιμα, που ποικίλλουν σε διάφορα<br />
μέρη της Ελλάδος.<br />
Άλλα προέρχονται από παλιές ελληνικές παραδόσεις,<br />
άλλα μας έχουν έρθει από το εξωτερικό<br />
το κοινό τους όμως χαρακτηριστικό<br />
είναι ότι γίνονται για την καλοτυχία της Νέας<br />
χρονιάς που έρχεται. Γι’ αυτό και οι άνθρωποι από<br />
αρχαιοτάτων χρόνων χρησιμοποιούσαν διάφορα γούρια<br />
με σκοπό να φέρουν καλοτυχία σε κάθε σπιτικό,<br />
πιστεύουν ότι θα είναι προστατευμένα από το κακό<br />
μάτι και θα φέρουν εύνοια της τύχης σε κάθε μέλος<br />
της οικογένειας.<br />
Η Πρωτοχρονιά λοιπόν, όπως αυτή διαμορφώθηκε κάτω<br />
από την επίδραση της Εκκλησίας και τη σύνδεσή της<br />
με τη γιορτή του Αγίου Βασιλείου, διαιωνίστηκε μέχρι σήμερα<br />
σαν λαϊκή γιορτή. Τα σημαντικότερα έθιμα αυτής<br />
είναι τα ακόλουθα:<br />
Η διανομή στα παιδιά δώρων, τα οποία οι νοικοκυρές<br />
παρασκευάζουν στα σπίτια. Αυτά κυρίως είναι γλυκίσματα,<br />
όπως κουραμπιέδες, μελομακάρονα κ.ά.<br />
Συντροφιές μικρών παιδιών από την παραμονή ψάλλουν<br />
τα κάλαντα στα σπίτια και στα μαγαζιά και μαζεύουν<br />
φιλοδωρήματα.<br />
Τα μεσάνυχτα της παραμονής, λίγα δευτερόλεπτα<br />
πριν από τις 12, σβήνουν τα φώτα και οι οικογένειες γύρω<br />
από το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, ανταλλάσσουν φιλιά<br />
και κόβουν την πατροπαράδοτη βασιλόπιτα. Η βασιλόπιτα<br />
αποτελεί το κατεξοχήν ελληνικό πρωτοχρονιάτικο έθιμο.<br />
Μέσα στη βασιλόπιτα είναι κρυμμένο ένα φλουρί-συνήθως<br />
μία λίρα ή ένα νόμισμα, μοιράζεται σε όλους και σε<br />
όποιου το κομμάτι βρεθεί το νόμισμα, θεωρείται ο τυχερός<br />
της χρονιάς.<br />
Μόλις αλλάξει ο χρόνος και με την ανταλλαγή των<br />
ευχών ο νοικοκύρης του σπιτιού σπάει ένα ρόδι για να ξεκινήσει<br />
με γούρι η καινούργια χρονιά. Οι καρποί του συμβολίζουν<br />
την καλοζωία, τα χρήματα και την υγεία, για αυτό<br />
και πολλά από τα γούρια που χαρίζονται σε δώρα<br />
είναι αποτυπωμένο το σχήμα του. Το ρόδι θεωρείται σύμβολο<br />
αφθονίας και γονιμότητας.<br />
Πολλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ποιος<br />
θα κάνει ποδαρικό στο σπίτι τους. Έτσι από την παραμονή<br />
λένε σε κάποιο δικό τους άνθρωπο, που τον θεωρούν καλότυχο<br />
να έρθει για να τους κάνει ποδαρικό. Η νοικοκυρά<br />
συνήθως προσφέρει στον άνθρωπο που κάνει ποδαρικό<br />
γλυκό έχει φτιάξει για τις γιορτές, καρύδια ή ακόμα και<br />
κάποιο μικρό… μποναμά!<br />
Η ιδέα του να χαρίζουμε δώρα σε αγαπημένα μας<br />
πρόσωπα προήλθε από τα δώρα που έκαναν οι τρεις μάγοι<br />
στο Χριστό<br />
Το πέταλο συμβολίζει καλή τύχη. Παραμονή πρωτοχρονιάς<br />
συνηθίζεται να κρεμάμε ένα πέταλο έξω από την<br />
πόρτα μας.<br />
Η κρεμμύδα είναι συνηθισμένο φυτό στην Κρήτη,<br />
φυτρώνει άγριο. Συμβολίζει την αναγέννηση και την καλή<br />
υγεία, λόγω του βολβού της όπου μπορεί να διατηρηθεί<br />
για πολύ καιρό και να συνεχίσει να βγάζει νέα φύλλα και<br />
άνθη ακόμη κι έξω από το χώμα. Τοποθετείται έξω από το<br />
σπίτι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.<br />
Η ελιά πάντα θεωρείτο ένας ευλογημένος καρπός<br />
που συμβολίζει την ειρήνη, τη γονιμότητα και την καλή<br />
υγεία. Ένα ελληνικό έθιμο που χρησιμοποιείται ακόμα και<br />
σήμερα στα ορεινά κυρίως μέρη. Μετά την αλλαγή του<br />
χρόνου όλη η οικογένεια μαζευόταν γύρω από το τζάκι<br />
και πετούσε ο καθένας από ένα φύλλο ελιάς. Ο τυχερός<br />
της χρονιάς θεωρούσαν ότι είναι αυτός που το φύλλο θα<br />
σηκωνόταν πιο ψηλά.<br />
Το γλειφιτζούρι μπαστουνάκι έχει σχήμα J, το οποίο<br />
παραπέμπει στο όνομα του Χριστού( Jesus), το λευκό<br />
χρώμα αντιπροσωπεύει την αγνότητα και το κόκκινο το<br />
αίμα που έχυσε ο Χριστός επάνω στο Σταυρό<br />
Οι κρεμασμένες κάλτσες στο τζάκι συνδέονται με<br />
την ιστορία του Αγίου Νικολάου, ο οποίος έσωσε τρεις κοπέλες<br />
βάζοντας χρυσά νομίσματα στην κάλτσα του πατέρα<br />
τους, ο οποίος κινδύνευε από χρεοκοπία<br />
Ο Άγιος Βασίλης και ο Santa Claus<br />
Την ημέρα του αγίου Βασιλείου(πρωτοχρονιά) έχουμε<br />
την προσμονή ενός ταπεινού και καλού Έλληνα αγίου με<br />
τα μαύρα γένια και το σκούρο φτωχό ράσο, που έρχεται<br />
από την Καισάρεια της Καππαδοκίας (Μικρά Ασία) να ευλογήσει<br />
τα σπιτικά μας και να πάρει το δικό του κομμάτι<br />
από τη βασιλόπιτα (βγάζομε ένα του Χριστού, ένα της<br />
Παναγίας, ένα του αγίου Βασιλείου, ένα του φτωχού, ένα<br />
του σπιτιού, και μετά τα δικά μας –αν πέσει το φλουρί του<br />
Χριστού, της Παναγίας ή του αγίου Βασιλείου, το δίνουμε<br />
στην εκκλησία).<br />
Αυτός είναι ο άγιος Βασίλειος, ο φιλάνθρωπος επίσκοπος<br />
του 4ου αιώνα μ.Χ., ο άνθρωπος των γραμμάτων ο<br />
ταπεινός και θαυματουργός (ένας από τους Τρεις Ιεράρχες),<br />
και όχι ο πονηρούλης Santa Claus που εισήχθη από<br />
την Αμερική για να διαφημίσει αναψυκτικά και την πραμάτεια<br />
των εμπόρων. Καλός είναι κι αυτός (με την άσπρη<br />
γενειάδα και το βαθύ γέλιο και την ταλαιπωρία του –λόγω<br />
κοιλίτσας– να χωρέσει από τις καμινάδες) αλλά ο δικός<br />
μας, ο ρωμιός άγιος, είναι πιο άγιος, πιοβαθύς (σε νόημα),<br />
λιγότερο διαφημιστικός αλλά όχι λιγότερο αξιαγάπητος.<br />
Για την ιστορία αναφέρουμε ότι ο Santa Claus, ο ευρωπαϊκός<br />
«Πατέρας των Χριστουγέννων», αντιστοιχεί στον<br />
άγιο Νικόλαο και για όλες τις χώρες (εκτός από την Ελλάδα)<br />
επισκέπτεται τα σπίτια τα Χριστούγεννα. Εμείς τον δεχόμαστε<br />
την πρωτοχρονιά, γιατί είναι η μέρα της εορτής<br />
του αγίου Βασιλείου, που είναι ο δικός μας «Πατέρας των<br />
Χριστουγέννων». Η μορφή του Santa Claus που ξέρουμε<br />
πλέον όλοι διαμορφώθηκε από τον αμερικανό σκιτσογράφο<br />
Τόμας Ναστ το 1862, με βάση παλαιότερες ευρωπαϊκές<br />
παραδόσεις, ενώ το κόκκινο χρώμα της στολής του<br />
το πήρε εξαιτίας του κόκκινου χρώματος γνωστού αμερικάνικου<br />
αναψυκτικού που χρησιμοποίησε τη μορφή του<br />
σε διαφημίσεις. Αρχικά ήταν ντυμένος στα χρώματα του<br />
ουράνιου τόξου.<br />
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ<br />
Φέτος ευχηθείτε Χρόνια Πολλά με ένα ξεχωριστό τρόπο, εντυπωσιάστε χαρίζοντας<br />
γούρι στα αγαπημένα σας πρόσωπα, έτσι πέρα από τύχη θα τους<br />
προσφέρετε ένα όμορφο κόσμημα που θα το φοράει όλο το χρόνο.<br />
Κοσμήματα ΜΑΝΕΤΑΣ, Πλατεία Ευόσμου τηλ. 2310 574427
Change language