saqarthvelos-evropis-energetikul-gaerthianebashi-gatsevrianebis-shedegebis-analizi

განსაზღვრავს თავისუფალი ბაზრის პრინციპები. მეორეს მხრივ, საცალო ბაზარზე
საცალო მოხმარებისთვის დგინდება ზღვრული ტარიფები. ასევე აღსანიშნია, რომ
პრაქტიკულად საქართველოს ბუნებრივი აირის ბაზარი არის „იზოლირებული“,
რადგან უმეტესწილად გეოგრაფიულად მარაგდება (დაახლოებით 90%)
აზერბაიჯანიდან. 27
საქართველოს გაზის სექტორის მთავარი გამოწვევა არის მონოპოლისტური
მოქმედებებისგან გათავისუფლება (გადაცემა და დისტრიბუცია) და
კონკურენტუნარიან გარემოს შექმნა (მიწოდება და წარმოება). ამჟამად, SOCAR და
მისი შვილობილი კომპანიები სრულად ფლობენ საქართველოს მიმწოდებელ
კომპანიებს, ასევე გამანაწილებელ ქსელებსა და საცალო გაყიდვების აქტივობების
დიდ ნაწილს. ეს ქმნის ვერტიკალურად ინტეგრირებულ ბაზარს, რომელიც
მონოპოლისტური მმართველობით ხასიათდება და შესაბამისად, ზღუდავს
კონკურენციას ბაზარზე.
საკანონმდებლო დონეზე კონკურენციას უზრუნველყოფს კანონმდებლობა
კონკურენციაზე 28 ,
თავი IV. მისი მიზანია ანტიმონოპოლისტური საქმიანობისგან
თავის დაცვა: კარტელური შეთანხმებები, დომინანტური პოზიციით სარგებლობა და
სახელმწიფო დახმარების არასწორად გამოყენება. საქართველო ბუნებრივი აირის
სექტორში მომწოდებლების სიმცირით გამოირჩევა და მას „იზოლირებული“ ბაზარი
აზასიათებს. იზოლირებული ბაზარი გულისხმობს ერთ ან რამდენიმე
მომწოდებლის არსებობას. საქართველოს, ამ შემთხვევაში, შეუძლია იმის
დემონსტრირება, რომ მონოპოლიზმი ბუნებრივი აირის სექტორში არის არა როგორც
რეგულირებული საქმიანობა, არამედ როგორც დე-ფაქტო მონოპოლია 29 .
საქართველოს ამ მხრივ გამონაკლისების მოთხოვნის საშუალება ეძლევა.
27
Development of the Georgian Electricity and Gas Markets in Line with the EU Energy Policy, GEPLAC, V.
Jankauskas, T. Gochitashvili, G.Abulashvili, 2008
28 Implemented the Articles 81, 82, 86, and 87 of the Treaty establishing the European Community
29 M. Valishvili, personal interview, 12/19/2014, Tbilisi, Georgia
27