2017 Rhestr Testunau

2017 

1 

Rhestr 

Testunau

Cynnwys 

Eisteddfod Genedlaethol 

Ynys Môn 

4 –12 Awst 2017 

********************************************************************************************************************************************************************** 

3 

Testunau Cystadlu 

5 Cywydd Croeso, Glyndwr Thomas 

6 Dyddiadau Pwysig 

8 Alawon Gwerin 

10 Bandiau Pres 

12 Celfyddydau Gweledol 

14 Cerdd Dant 

17 Cerddoriaeth 

33 Dawns 

37 Drama 

40 Dysgwyr 

43 Gwyddoniaeth a Thechnoleg 

44 Llefaru 

46 Llenyddiaeth 

Manylion Cystadlu 

50 Rheolau ac Amodau Cyffredinol 

54 Swyddogion Cyngor yr Eisteddfod 

a’r Swyddogion Lleol 

56 Cyhoeddwyr 

59 Ffurflenni Archebu Darnau Prawf 

89 Taliadau Cystadlu a Grantiau Teithio 

Ffurflenni Cystadlu 

63 Alaw Werin 

65 Bandiau Pres 

67 Cerdd Dant 

69 Cerddoriaeth (Lleisiol a Chorawl) 

71 Cerddoriaeth (Offerynnol) 

73 Ysgoloriaeth W. Towyn Roberts 

75 Danwsio Gwerin 

77 Danwsio Cyfoes 

79 Drama 

81 Drama – Actio Drama Fer 

83 Dysgwyr 

85 Llefaru 

87 Cyfansoddi 

Cofiwch 

Gallwch gofrestru i gystadlu ar-lein eleni. 

Ewch i wefan o fis Hydref am wybodaeth 

Swyddfa’r Eisteddfod 

Uned 15, Parc Busnes Yr Wyddgrug 

Ffordd Wrecsam, Yr Wyddgrug 

CH7 1XP 


40 Parc Tŷ Glas, Llanisien 

Caerdydd CF14 5DU 

Cartref Eisteddfod Genedlaethol 

Home to the National Eisteddfod 

This is a Welsh only version of the list of competitions. 

A bilingual version will be published online. 

www.croesomon.co.uk 

www.visitanglesey.co.uk 

************************************************************************************************************* 

www.eisteddfod.cymru 

0845 40 90 400

Gair o Groeso 


4 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

Cywydd Croeso 


5 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

Derec Llwyd Morgan 

Cadeirydd y Pwyllgor Gwaith 

Dyma’r pumed tro i’r Eisteddfod 

Genedlaethol fod yn Sir Fôn, a’r tro cyntaf 

iddi fod yma yn ystod yr unfed ganrif 

ar hugain. Prin iawn iawn yw’r rhai sy’n 

cofio Eisteddfod Caergybi 1927, ond 

y mae digon o bobl yn cofio’n dda am 

Eisteddfod Llangefni 1957, a miloedd lawer 

iawn yn cofio Prifwyliau 1983 a 1999. 

Hyd yn hyn y ddau beth amheuthum am 

Eisteddfod 2017 i mi yw, yn gyntaf, fod 

cynifer o wŷr a gwragedd cymharol ifanc 

wedi cymryd at yr awenau, gan arwain 

yr is-bwyllgorau gyda brwdfrydedd a 

dychymyg; ac yn ail, fod y gwaith o gasglu 

arian at yr Apêl Leol wedi mynd rhagddo 

mor ardderchog. Y mae cymaint o ddoniau 

yma ym Môn, a chynifer o bobl hael eu 

rhoddion, fel y meddyliodd rhai ohonom 

unwaith y dylem alw Prifwyl 2017 yn 

Eisteddfod Genedlaethol Gwlad y Medra. 

Ond penderfynasom beidio rhag peri 

anesmwythdra yng ngweddill yr Hen Wlad! 

Er mai Monwysion sy’n ei threfnu, 

Eisteddfod i Gymru oll fydd hon, wrth 

gwrs, fel pob Eisteddfod Genedlaethol. 

Edrychwn ymlaen at gael croesawu’n 

gynnes bawb a ddaw i Fodedern ddechrau 

Awst y flwyddyn nesaf. Edrychwn ymlaen 

hefyd at weld yr ymateb -- brwd a phositif 

a chynhyrchiol, gobeithio -- i’r Rhestr 

Destunau hon. Porwch ynddi, ewch 

rhagoch i ymateb yn ffrwythlon iddi, 

a dewch yma yn eich lluoedd i brofi’r 

cynnyrch, a phopeth arall a drefnir 

ar eich cyfer. 

Modured i Fodedern 

I le gŵyl trwy ddôl a gwern, 

Y miloedd o ymwelwyr, 

Dwyn pawb sydd â doniau pur, 

I rodio’r maes ar dir Môn 

A roddir i dderwyddon. 

Trafael o fywyd trefi, 

Draw o ardaloedd di-ri’ 

A chynefin y ddinas, 

I lan dros filltiroedd glas 

I’r ynys a fynn rannu 

Â’r wlad ei thrysorau lu. 

Erwau ir porfeydd y praidd, 

A thir y traethau euraidd, 

A melin eto’n malu 

Yn ail-fyw y fâl â fu; 

Moelfre, teg bentre’ ger bae 

A’i arbedwyr bywydau. 

Rho gip ar y dre’ gopor, 

A’r llosgydd mynydd uwch môr, 

Celf a’i lloches, Hanesion, 

Yno maent yn Oriel Môn; 

Ynys Lawd a’i hisel le, 

Hyglod fôr-adar creigle. 

O’r arlwy o’i thramwyo 

A hawlio’i braint fesul bro, 

Yna Môn fydd fam o hyd, 

Yn do i’w hepil diwyd, 

Ei gwŷs o’i chalon ar goedd 

A’i dwyfraich dros y dyfroedd. 

Glyndwr Thomas

Dyddiadau Allweddol 

Eisteddfod 2017 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

6 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

7 

31 Awst 2016 

Ni chaiff neb gystadlu mewn cystadleuaeth os bu’n ddisgybl 

preifat i feirniaid ar y gystadleuaeth honno ar ôl y dyddiad hwn 

1 Mehefin 2017 

Ni chaiff neb ganu mewn côr heb iddo / iddi fod yn aelod cyflawn 

o’r côr hwnnw cyn y dyddiad hwn 

1 Rhagfyr 2016 

Dyddiad cau cyfansoddiadau’r Fedal Ryddiaith a Gwobr Goffa 

Daniel Owen 

1 Gorffennaf 2017 

Cwpanau, tarianau a thlysau a enillwyd i’w dal am flwyddyn 

i’w dychwelyd cyn y dyddiad hwn 

31 Ionawr 2017 

Dyddiad cau enwebiadau ar gyfer Medal Goffa T.H. Parry-Williams 

Dyddiad cau enwebiadau ar gyfer y Fedal Wyddoniaeth a Thechnoleg 

1 Chwefror 2017 

Dyddiad cau cofrestru yng nghystadlaethau actio drama 

Dyddiad cau derbyn ffurflenni cais Celfyddydau Gweledol 

31 Mawrth 2017 

Dyddiad cau derbyn ffurflenni cais Dysgwr y Flwyddyn 

1 Ebrill 2017 

Dyddiad cau’r cystadlaethau cyfansoddi, oni nodir yn wahanol 

Mawrth / Ebrill 2017 

Rhagbrofion cystadlaethau actio drama 

4 Awst 2017 

Cyngerdd agoriadol yr Eisteddfod 

4–12 Awst 2017 

Eisteddfod Genedlaethol Ynys Môn 


Rhaid gwneud cais am grantiau teithio erbyn y dyddiad hwn 


Cyfrifir oedran yng nghystadlaethau wythnos yr Eisteddfod 

ar y dyddiad hwn 

1 Hydref 2017 

Y dyddiad olaf i dderbyn ceisiadau am ddychwelyd cyfansoddiadau 

1 Mai 2017 

Dyddiad cau derbyn ffurflenni cais Cystadlaethau Llwyfan. 

Cyfieithiad Cymraeg: Os oes angen cyfieithiad Cymraeg o unrhyw 

gân, rhaid gwneud cais erbyn y dyddiad hwn, gan anfon copi o’r geiriau 

gwreiddiol a’r gerddoriaeth.

Alawon Gwerin 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

8 

Alawon Gwerin 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

9 

Amodau Arbennig 

1. Disgwylir i’r cystadleuwyr roi’r pwyslais 

ar arddull a dehongliad traddodiadol Gymreig 

ym mhob cystadleuaeth. Mae’n bwysig cadw 

siâp a ffurf yr alaw, er weithiau bydd angen 

addasu gwerth ambell nodyn er mwyn sicrhau 

bod y geiriau yn eistedd yn esmwyth ac yn cael 

eu cyflwyno mewn arddull naturiol werinol, 

a rhaid ystyried mai dehongli’r geiriau mewn 

ffordd werinol sy’n bwysig. Gweler gwefan 

yr Eisteddfod am ragor o ganllawiau 

a chyfarwyddiadau ar ganu a chyflwyno’r 

alaw werin. 

2. Rhaid canu’r caneuon yn ddigyfeiliant – 

ac eithrio yng nghystadlaethau 8 a 9 – a gellir 

gwneud hynny mewn unrhyw gyweirnod. 

3. Dylid sicrhau bod trefniannau corau 

a phartïon yr adran yn rhoi’r flaenoriaeth 

i’r alaw a’r geiriau. 

4. Hawlfraint 

Cyfrifoldeb corau, partïon, grwpiau neu 

unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw 

ddarnau hunanddewisiad. Rhaid nodi hyn 

ar y ffurflen gystadlu. Ceir canllawiau a 

chyfarwyddiadau pellach yn adran ‘Cystadlu’ 

ar wefan yr Eisteddfod. Rhaid anfon copi 

at y Trefnydd erbyn 1 Mai 2017. 

5. Oedran 

Nodwch fod rhaid i’r cystadleuydd fod 

o fewn cwmpas oedran y gystadleuaeth 

ar 31 Awst 2017. 

6. Copïau 

Nodwch ei bod yn anghyfreithlon gwneud 

copïau ychwanegol eich hun o gerddoriaeth, 

barddoniaeth neu unrhyw waith sydd wedi’i 

gyhoeddi. 

D.S. Dylech sicrhau eich bod wedi darllen y 

rheolau ac amodau cyffredinol yng nghefn 

y Rhestr Testunau cyn cystadlu. 

1. Côr Alaw Werin dros 20 mewn nifer 

(a) Unsain: ‘Suo Gân’, 100 o Ganeuon Gwerin, 

gol. Meinir Wyn Edwards [Lolfa] 

(b) Trefniant i 3 neu fwy o leisiau o unrhyw 

gân werin draddodiadol wrthgyferbyniol ac 

eithrio’r rhai a osodwyd yn yr adran hon eleni 

Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd/nos 

Wener 11 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Tlws Parti’r Ffynnon i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (£200 Eryl a Myfanwy Jones, 

Bodffordd; £200 Er cof am Richard Evans, 

Nantfadog, Tregaian; £100 Er cof am Olwen 

Lewis, Caergybi) 

2. £300 (Gwilym a Beti W. Williams, Rhyd yr 

Aeron, Llangefni) 

3. £200 (Er cof am Richard Evans, Nantfadog, 

Tregaian) 

2. Parti Alaw Werin hyd at 20 mewn nifer 

(a) Unsain: ‘Titrwm-Tatrwm’, Caneuon 

Traddodiadol y Cymry (Argraffiad diwygiedig) 

[Gwynn 8403] 

(b) Trefniant i 2, 3 neu 4 llais o unrhyw gân 

werin draddodiadol wrthgyferbyniol ac eithrio’r 

rhai a osodwyd yn yr adran hon eleni 



Gwobrau: 

1. Tlws Rhianedd Môn i’w ddal am flwyddyn 

a £300 (Lil a Brian Evans [Pentraeth gynt] 

er cof am Robin Evans) 

2. £200 (Margaret Hughes, Llwydiarth Fawr, 

Llannerch-y-Medd) 

3. £100 (Gweno Parri, Caernarfon er cof am ei 

phriod Emyr [Siop Carmel gynt] a’i mab Elfyn) 

3. Parti Alaw Werin dan 25 oed hyd at 20 

mewn nifer 

(a) Unsain: ‘Tiwn Sol-Ffa’, Caneuon 

Traddodiadol y Cymry (Argraffiad diwygiedig) 

[Gwynn 8403] 

(b) Trefniant i 2, 3 neu 4 llais o unrhyw gân 

werin draddodiadol wrthgyferbyniol ac eithrio’r 

rhai a osodwyd yn yr adran hon eleni 

Gwobrau: 

1. £150 (Gwobr Goffa Elfed Lewys) 

2. £100 (Eirwen Lloyd, Y Fflint er cof am 

ei phriod, Cyril) 

3. £50 (Iwan Williams, Pentreberw) 

4. Cystadleuaeth Goffa Lady Herbert Lewis 

i rai 21 oed a throsodd 

Unrhyw ddwy gân werin draddodiadol 

wrthgyferbyniol ac eithrio’r rhai a osodwyd 

yn yr adran hon eleni, i’w canu yn y dull 

traddodiadol, yn ddigyfeiliant. 

Gwobr: 

Cwpan Lady Herbert Lewis i’w ddal am 

flwyddyn a £300 (Cwmni Toffoc, Ynys Môn) 

5. Unawd Alaw Werin 16 ac o dan 21 oed 

Bechgyn: ‘Yr Hen Ŵr Mwyn’ (2), tudalen 122, 

Caneuon Traddodiadol y Cymry (Argraffiad 

diwygiedig) [Gwynn 8403] 

Merched: ‘Adar Mân y Mynydd’ 

[Swyddfa’r Eisteddfod] 

Gwobrau: 

1. Medal Goffa J. Lloyd Williams 

(Cymdeithas Alawon Gwerin Cymru) 

a £75 (Cronfa Jane Williams) 

2. £50 (Mairwenna Lloyd, Y Rhyl, 

wyres Jane Williams) 

3. £25 (Mairwenna Lloyd, Y Rhyl, 

wyres Jane Williams) 

6. Unawd Alaw Werin 12 ac o dan 16 oed 

‘Y Gelynen’, Alawon Gwerin Môn 

(casgliad cyntaf), tr. Grace Gwyneddon Davies 


Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Richard H. Edwards, Llangwyllog) 

7. Unawd Alaw Werin dan 12 oed 

‘Hen Wraig Fach’, Caneuon Gwerin i Blant 

[CAGC] 

Gwobrau: 

1. £50 

2. £25 

3. £15 

(£90 Rhoddedig gan Ann Gibbard, Benllech 

er cof am ei phriod Ithel) 

8. Cyflwyniad ar lafar, dawns a chân: 

Glannau 

Rhaid cynnwys o leiaf dair elfen o blith 

y pump a nodir, sef alawon gwerin 

traddodiadol, cerdd dant, dawns, drama 

a llefaru i greu perfformiad dychmygus. 

Ni ddylai’r cyflwyniad fod yn hwy na 15 

munud, yn cynnwys paratoi a chlirio’r llwyfan. 

Caniateir defnyddio symudiadau, gwisgoedd 

a mân offer llwyfan. Dylid anfon braslun o’r 

sgript erbyn 1 Gorffennaf 2017 a chopi llawn 

erbyn yr Eisteddfod. 

(Gwelir y gystadleuaeth hefyd yn adrannau 

Cerdd Dant, Dawns, Drama a Llefaru) 

Gwobrau: 


a £350 (Gwen Williams, Fferm Penrhyn, 

Llanfwrog) 

2. £250 (Richard a Carys Parry, Rhostrehwfa) 

3. £150 (Mari a Gwilym H. Jones, 

Porthaethwy) 

9. Grŵp Offerynnol neu offerynnol a lleisiol 

Trefniant heb fod yn hwy na 7 munud o 

ganeuon gwerin neu geinciau traddodiadol 

Cymreig ar gyfer cyfuniad o offerynnau gwerin 

neu offerynnau gwerin a lleisiau. Rhoddir 

pwyslais ar natur draddodiadol y perfformiad. 

Gwobrau: 

1. £150 (Lis Williams, Llandegfan) 

2. £100 (Er cof annwyl iawn am Ffion Haf 

a’r diweddar Elfed Wyn Hughes gan Fflur Mai 

Hughes, Llangefni) 


Cystadleuaeth yn y Tŷŷ Gwerin 

10. Unawd ar unrhyw offeryn gwerin 

Rhaglen o ganeuon gwerin neu geinciau 

traddodiadol Cymreig heb fod yn hwy na 5 

munud. Rhoddir pwyslais ar dechneg, arddull 

a dehongliad traddodiadol Gymreig. 

Gwobrau: 

1. Tlws Coffa John Weston Thomas i’w ddal 

am flwyddyn a £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Wendy Davies, Llanfairpwll) 

Beirniaid 

Lleisiol: Delyth Medi, Eleri Roberts, 

Einir Wyn-Williams, Mair Beech Williams 

Offerynnol: Siân James, Gwenan Gibbard

Bandiau Pres 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

10 

Bandiau Pres 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

11 


1. Bydd pob band yn defnyddio’u Graddau 

Cenedlaethol a rhaid iddynt fod wedi cofrestru 

gyda’r Gofrestrfa Gymreig. 

2. Caniateir uchafswm o 25 chwaraewr pres 

yn ogystal ag offerynwyr taro yn ôl yr angen 

yn y cystadlaethau hyn. 

3. Trefnir y gystadleuaeth yn unol â’r Rheolau 

Cystadlu Cenedlaethol (drwy garedigrwydd 

y Gofrestrfa): 

––– Rheol 17 (chwaraewr nad yw’n gallu 

chwarae) 

––– Rheol 18 (cofrestru) 

4. Rhaid i bob band wisgo lifrai os nad oes 

caniatâd wedi’i roi gan Reolwr y Gystadleuaeth 

ymlaen llaw. 

5. Gall bandiau o Adran 2, 3 a 4 gystadlu 

mewn adran uwch cyn belled â’u bod hefyd 

yn cystadlu yn eu hadran eu hunain ac 

yn perfformio rhaglen wahanol yn y ddwy 

gystadleuaeth. 

6. Bydd y cystadleuwyr yn y Bencampwriaeth / 

Adran 1 yn perfformio rhaglen o gerddoriaeth 

o’u dewis eu hunain heb fod yn hwy nag 20 

munud, a chaniateir 15 munud i’r bandiau yn 

Adran 2, 3 a 4. Rhaid i bob rhaglen gynnwys 

o leiaf dri darn a chaniateir defnyddio darnau 

o gerddoriaeth nad ydynt ar gael yn gyffredinol 

i bob band. 

7. Bydd bandiau’n cael eu cosbi os ydynt yn 

mynd dros yr amser. Petai cystadleuaeth yn 

gyfartal ar ôl ystyried pwyntiau cosb, dyfernir 

y wobr i’r band a dderbyniodd y cyfanswm 

mwyaf o bwyntiau gan y beirniaid. 

8. Bydd y beirniaid yn eistedd wrth fwrdd 

y beirniaid yng nghorff y Pafiliwn. 

9. Trosglwyddo dros dro – un diwrnod yn unig. 

(i) Ni ellir defnyddio trosglwyddiad dros dro ar 

gyfer mwy na phum chwaraewr (gan gynnwys 

offerynwyr taro). 

(ii) Gall chwaraewr sydd ar drosglwyddiad 

dros dro chwarae mewn hyd at dri band, sef 

ei f/band cofrestredig a dau fand arall. 

Noder: Os nad yw band cofrestredig 

chwaraewr sydd ar drosglwyddiad yn cymryd 

rhan yn y gystadleuaeth, gall y chwaraewr 

berfformio gyda dau fand. 

(iii) Rhaid gwneud cais am drosglwyddiad dros 

dro ar y ffurflen gydnabyddedig, wedi’i llofnodi 

gan swyddogion y ddau fand neu drwy lythyr 

at Reolwr y Gystadleuaeth, ac mae’n rhaid 

i’r chwaraewr dros dro gyflwyno’i g/cherdyn 

cofrestru ar ddiwrnod y gystadleuaeth. 

(iv) Gellir gwneud cais am drosglwyddiad 

dros dro hyd at ac yn cynnwys diwrnod y 

gystadleuaeth. 

(v) Gellir gwneud cais am drosglwyddo 

chwaraewr dros dro sy’n gymwys i chwarae yn 

yr un Adran neu fandiau o Raddfa Genedlaethol 

is. Gall bandiau o Adran 4 drosglwyddo hyd at 

bum chwaraewr o fandiau o’r 3edd neu’r 4edd 

Adran. 

(vi) Ni all chwaraewr a drosglwyddir dros 

dro chwarae unawd ond gall chwarae mewn 

deuawd, triawd neu bedwarawd. 

10. Gellir disgyblu unrhyw fand nad yw’n barod 

i chwarae o fewn pum munud o’r amser a nodir 

yn nhrefn y rhaglen neu o’r amser pan fydd 

y band blaenorol yn gadael y llwyfan. 

11. Disgyblaeth ac Apeliadau 

Gellir cymryd camau disgyblu os digwydd 

unrhyw un o’r canlynol: 

(i) Torri’r rheolau mewn unrhyw ffordd 

(ii) Methiant i gydymffurfio â 

chyfarwyddiadau’r gystadleuaeth 

(iii) Unrhyw weithred a all effeithio ar enw da’r 

gystadleuaeth yn ôl Rheolwr y Gystadleuaeth. 

Os dyfernir chwaraewr, swyddog neu fand 

yn euog o un o’r uchod, gellir eu cosbi drwy: 

(i) Eu diarddel o’r gystadleuaeth 

(ii) Fforffedu unrhyw dlysau a / neu 

ddyfarniadau 

(iii) Eu gwahardd rhag derbyn gwahoddiad 

i gystadlu yn y dyfodol. 

Bydd gan unrhyw un sydd â chŵyn neu sydd 

wedi’i ddisgyblu yr hawl i apelio. 

12. Cwynion a Gwrthwynebiadau 

Ni ellir gwrthwynebu neu gwyno’n erbyn 

unrhyw ddyfarniad yn gyhoeddus yn yr 

Eisteddfod, ond gellir cyflwyno cŵyn 

ysgrifenedig i’r Trefnydd o fewn awr i’r 

dyfarniad terfynol gydag enw a chyfeiriad 

y sawl sy’n cwyno. Bydd y wobr yn cael 

ei hatal tan y bydd y mater wedi’i setlo. 




11. Bandiau Pres Pencampwriaeth/ 

Dosbarth 1 

Hunanddewisiad heb fod yn hwy nag 20 

munud, a chyda lleiafswm o dair eitem 

Cynhelir y gystadleuaeth ddydd Sadwrn/Sul, 

5/6 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Cwpan Tiriogaeth Sir y Fflint i’w ddal am 

flwyddyn a £750 (Ymddiriedolaeth James 

Pantyfedwen) 

2. £500 (Evan Jones, Llannerch-y-Medd er cof 

am Elizabeth) 

3. £300 (Derek, Mary, Tomos a Mari Evans, 

Plas Medd, Llannerch-y-Medd) 

12. Bandiau Pres Dosbarth 2 

Hunanddewisiad heb fod yn hwy na 15 munud, 

a chyda lleiafswm o dair eitem 

Cynhelir y gystadleuaeth ddydd Sadwrn/Sul, 

5/6 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Cwpan Ivor Jarvis i’w ddal am flwyddyn a 

£400 (Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen) 

2. £300 (Dewi ac Ann Elfed Jones a’r teulu, 

Benllech) 

3. £200 (Er cof am Islwyn Jones) 




Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Sadwrn/ 

Sul, 5/6 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Cwpan Ivor Jarvis i’w ddal am flwyddyn a 


2. £300 (Seindorf Beaumaris) 

3. £200 (Er cof am Islwyn Jones) 




Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Sadwrn/ 

Sul, 5/6 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Her-gwpan Ivor Jarvis i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen) 

2. £300 (Seindorf Beaumaris) 

3. £200 (Er cof am Tom ac Ann James, 

Aberaeron)

Celfyddydau Gweledol 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

12 



Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

13 


Noder: 1 Mawrth 2017 yw dyddiad cau’r 

Arddangosfa Agored. 

1. Pwy sy’n cael cystadlu? 

Mae’r arddangosfa’n agored i unrhyw un: 

––– a anwyd yng Nghymru, neu 

––– y ganwyd un o’i r/rhieni yng Nghymru, neu 

––– sydd wedi byw neu weithio yng Nghymru 

am y tair blynedd cyn 31 Gorffennaf 2017, 

neu 

––– sy’n siarad neu ysgrifennu Cymraeg 

2. Ffurflenni cais a thâl 

£20.00 yw’r tâl cystadlu (£10.00 Ysgoloriaeth 

Artist Ifanc). Gwahoddir ymgeiswyr i anfon 

chwe delwedd Jpeg 300 dpi, maint A5, ar 

ddisg (ar gyfer PC), sy’n dangos un gwaith 

neu drawsdoriad o weithiau. Cyfyngir pob 

cais i uchafswm o chwe delwedd. Gwahoddir 

ymgeiswyr sy’n gweithio drwy gyfrwng y 

ddelwedd symudol neu berfformans i gyflwyno 

hyd at chwe gwaith ar DVD. Derbynnir dolenni 

i safweoedd fideo yn ogystal. Er mwyn 

cystadlu, rhaid i bob cais gynnwys peth gwaith 

a gwblhawyd ers 31 Gorffennaf 2014. 

3. Datganiad 

Rhaid cynnwys datganiad llawn ynglŷn â’r 

gwaith a gyflwynir. Ni ystyrir unrhyw gais heb 

ddatganiad wedi’i arwyddo. 

4. Rheol Iaith 

Rhaid i unrhyw eiriau gwreiddiol yn y gwaith 

celf (yn cynnwys sain a fideo) fod yn Gymraeg. 

Ond gellir cynnwys geiriau mewn ieithoedd 

eraill os ydynt yn rhan o wrthrych a ddarlunnir 

neu a ymgorfforir, neu yn ddyfyniadau, 

cyn belled nad ydynt yn rhan sylweddol 

o’r cyfanwaith. 

5. Hawlfraint 

Bydd hawlfraint y gweithiau yn eiddo i’r 

ymgeisydd ond bydd gan yr Eisteddfod yr hawl 

i atgynhyrchu unrhyw waith mewn print neu arlein 

er mwyn cyhoeddi lluniau o’r arddangosfa 

ac at bwrpas cyhoeddusrwydd yr Eisteddfod. 

6. Gwerthiant 

Dylid nodi pris unrhyw waith sydd ar werth 

ar y ffurflen gais. Codir comisiwn o 40% 

(gan gynnwys TAW) ar unrhyw waith a werthir 

yn ystod yr Eisteddfod. 

7. Rhaid i’r gwaith a gyflwynir fod yn 

waith dilys yr ymgeisydd, ac ni ddylai fod 

wedi’i arddangos mewn unrhyw Eisteddfod 

Genedlaethol flaenorol. 

8. Bydd dyfarniad y detholwyr yn derfynol. 

9. Bydd disgwyl i ymgeisydd llwyddiannus 

yr Ysgoloriaeth Artist Ifanc brofi i’r Eisteddfod 

fod yr arian yn cael ei ddefnyddio i hyrwyddo 

gyrfa. 

10. Ceir rhestr lawn o’r amodau a’r rheolau 

ar gyfer celfyddydau gweledol ar-lein ac 

yn y daflen ymgeisio, ar gael drwy wefan 

yr Eisteddfod neu drwy ffonio’r swyddfa. 




Arddangosfa 

Yn y Lle Celf yn Eisteddfod Genedlaethol 

Ynys Môn fe gynhelir arddangosfa 

aml-gyfrwng fawr a chroesewir ceisiadau 

ym mhob disgyblaeth, boed celfyddyd gain 

neu gelfyddyd gymhwysol (gan gynnwys 

y ddelwedd symudol neu berfformans). 

Gofynnir i ymgeiswyr gyflwyno gwaith 

ar ffurf delweddau Jpeg ynghyd â datganiad 

clir ynglŷn â’r gwaith. Oherwydd y nifer fawr 

o geisiadau, caiff y mwyafrif o’r gweithiau eu 

dewis o’r delweddau hyn, felly mae’n bwysig 

i chi gyflwyno delweddau clir o’ch gwaith 

ac i ddangos eitemau sydd ar gael ar gyfer 

yr arddangosfa. Gwahoddir ymgeiswyr sy’n 

gweithio drwy gyfrwng y ddelwedd symudol 

neu berfformans, i gyflwyno eu gwaith ar ffurf 

DVD. Ar ôl edrych ar y ceisiadau, efallai y bydd 

y detholwyr yn ymweld â nifer fechan o’r rhai 

ar y rhestr fer. Bydd y gwaith a ddewisir yn 

cael ei arddangos yn Y Lle Celf dros gyfnod 

yr Eisteddfod. Ble mae gofynion y gwaith 

yn mynnu, gall hyn ddigwydd y tu hwnt 

i’r adeilad ei hun. 

Cysylltwch â’r Swyddog Celfyddydau 

Gweledol os oes gennych chi unrhyw 

gwestiynau neu ymholiadau. 

Parheir y traddodiad Eisteddfodol o anrhydeddu 

rhagoriaeth yn yr adrannau a ganlyn: 

Celfyddyd Gain 

Y Fedal Aur am Gelfyddyd Gain 

Gwobr: 

Medal Aur am Gelfyddyd Gain (replica) 

(Er cof am Gwilym Evans [Pensaer], Llangefni, 

rhoddedig gan ei briod Margaret a’r teulu) a 

£5,000 (Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen) 

i’w rannu yn ôl doethineb y detholwyr. 

Crefft a Dylunio 

Y Fedal Aur am Grefft a Dylunio 

Gwobr: 

Medal Aur am Grefft a Dylunio (replica) a 

£5,000 i’w rannu yn ôl doethineb y detholwyr. 

Y Fedal Aur am Bensaernïaeth 

Medal Goffa Alwyn Lloyd (replica), ar y cyd 

â Chymdeithas Frenhinol Penseiri yng Nghymru 

(Cefnogir gan Gomisiwn Dylunio Cymru). 

Ysgoloriaeth Artist Ifanc 

Ysgoloriaeth: 

£1,500 (Eglwys Gymraeg yr Annibynnwyr, 

Loveday Street, Birmingham) 

Dyfernir yr ysgoloriaeth i’r ymgeisydd mwyaf 

addawol er mwyn ei alluogi i ddilyn cwrs 

mewn ysgol neu goleg celf cydnabyddedig 

neu fynychu dosbarthiadau meistr. Bydd yr 

ysgoloriaeth yn agored i’r sawl sydd dan 25 

oed adeg yr Eisteddfod. Disgwylir i’r ymgeiswyr 

sy’n cyrraedd y rhestr fer baratoi portffolio 

a chyflwyno cais yn esbonio sut y bwriedir 

defnyddio’r ysgoloriaeth. Ystyrir dangos 

y gwaith a gyflwynwyd yn Y Lle Celf. 

Yn ogystal, ystyrir cynnig gofod i enillydd 

yr ysgoloriaeth yn Y Lle Celf yn yr Eisteddfod 

ganlynol. 

Detholwyr: 

Carwyn Evans, Jessica Hemmings, Ceri Jones 

Gwobr Ifor Davies 

Gwobr: 

£600 

Dyfernir am y gwaith yn yr Arddangosfa 

Agored sy’n cyfleu ysbryd y frwydr dros iaith, 

diwylliant a gwleidyddiaeth Cymru. 

Gwobr Tony Goble 

Gwobr: 

£500 (Er cof am Toby Goble) 

Rhoddir am waith gan artist sy’n cyfleu 

ysbryd barddonol y genedl Geltaidd hon, 

sy’n arddangos yn yr Arddangosfa Agored 

am y tro cyntaf. 

Gwobr Josef Herman – Dewis y Bobl 

Gwobr: 

£500 (Sefydliad Celf Josef Herman) 

Dyfernir i’r darn mwyaf poblogaidd o waith, 

neu gasgliad o waith, yn yr Arddangosfa 

Agored – cyfle i’r cyhoedd bleidleisio. 

Gwobr Bwrcasu Cymdeithas Gelfyddyd 

Gyfoes Cymru 

Dyfernir gwobr bwrcasu gan Gymdeithas 

Gelfyddyd Gyfoes Cymru i waith yn yr 

Arddangosfa Agored. Ychwanegir y gwaith 

at gasgliad CGGC i’w drosglwyddo maes 

o law i oriel gyhoeddus yng Nghymru. 

Cyfraniad cyffredinol at waith y Lle Celf 

£400 (Gwynfor a Jean Roberts, 

Rhosmeirch, Llangefni) 

£400 (Griff a Nia Jones, Bodffordd) 

£400 (Malcolm ‘Slim’ ac Iona Williams, 

Porthaethwy)

Cerdd Dant 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

14 

Cerdd Dant 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

15 


1. Mae cystadlaethau’r Adran Cerdd Dant 

yn dilyn rheolau Cymdeithas Cerdd Dant 

Cymru, a cheir copi o’r rheolau hyn ar wefan 

y Gymdeithas. 

2. Rhaid derbyn telynorion swyddogol yr 

Eisteddfod yn yr holl gystadlaethau, a bydd 

dwy delyn yn cyfeilio yng nghystadlaethau’r 

Côr a’r Partïon Cerdd Dant. Bydd yr Eisteddfod 

yn ceisio sicrhau bod yr un telynorion yn 

cyfeilio yn y rhagbrawf / rhagwrandawiad 

a’r prawf terfynol. 

3. Hawlfraint 






ar wefan yr Eisteddfod. Dylid anfon copïau 


4. Oedran 




5. Copïau 



barddoniaeth neu unrhyw waith sydd 

wedi’i gyhoeddi. 




15. Côr Cerdd Dant dros 20 mewn nifer 

Detholiad penodol o ‘Bedwyr Lewis Jones’, 

Gerallt Lloyd Owen, Y Gân Olaf [Barddas] 

Cainc: ‘Cymerau’, Nan Elis, (122122), 

Ceinciau Ddoe a Heddiw [CCDC] 

Noder: I’w chanu yn y cywair gwreiddiol 

yn unig 



Gwobrau: 

1. Cwpan Syr Harry Brittain, er cof am 

Delynores y G’lomen Wen, i’w ddal am 

flwyddyn a £500 (Er cof am Beti Wyn a Wil 

Rolant, Rhostryfan gan John a Mattie Hughes, 

Llanberis) 

2. £300 (Trefor ac Olwen Williams, Parc 

Carafanau Penrhyn, Llanfwrog) 

3. £200 (Eryl a Myfanwy Jones, Bodffordd) 

Cyflwynir Medal Goffa Noel John i hyfforddwr 

y côr buddugol 

16. Parti Cerdd Dant hyd at 20 mewn nifer 

– Agored 

‘Â Deunaw Gŵr, Dyna’i Gyd’, 

Geraint Lloyd Owen 

Cainc: ‘Cwm Main’, Gwennant Pyrs, (1122), 

Cerddi a Cheinciau’r Cwm [Gwasg y Bwthyn] 



Gwobrau: 

1. Cwpan Coffa Llyfni Huws i’w ddal 

am flwyddyn a £300 (Eiluned Ann er cof 

am ei phriod William John Thomas) 

2. £200 (Eiluned Ann er cof am ei phriod 

William John Thomas) 

3. £100 (Cronfa Watcyn o Feirion) 

17. Parti Cerdd Dant dan 25 oed hyd at 20 

mewn nifer 

‘Cannwyll yn Olau’, Eirlys Parri, Blwyddyn Gron 

[Gwasg Carreg Gwalch] 

Cainc: ‘Ael y Bryn’, Owain Siôn (1122), 

Ceinciau Llwyndyrus [Cyhoeddiadau Sain] 

Gwobrau: 

1. Cwpan Môn i’w ddal am flwyddyn a £150 

(Rhoddedig gan Arthur Lloyd Owen er cof am 

ei wraig Wendy [Alawes y Wyddfa]) 

2. £100 (Er cof am Tad-cu, Gwyn Thomas, 

Mynyddygarreg, Sir Gaerfyrddin oddi wrth 

Gwenllian, Heledd, Tom, Gruff, Alys a Ned) 




18. Triawd neu Bedwarawd Cerdd Dant 

Agored 

‘Yn Gymaint i Ti Gofio’, Peter M. Thomas, 

Caneuon Ffydd, Rhif 854 [Pwyllgor Caneuon 

Ffydd] 

Cainc: ‘Ysgubor Fawr’, Owain Siôn, (122), 

Ceinciau Llwyndyrus [Cyhoeddiadau Sain] 

Gwobrau: 




2. £100 (Er cof am Dewi Roberts, Plas-ym- 

Mhowys, Treuddyn, Sir y Fflint) 

3. £50 (Er cof am Dewi Roberts, Plas-ym- 

Mhowys, Treuddyn, Sir y Fflint) 

19. Deuawd Cerdd Dant 21 oed a throsodd 

‘Cofio Haf’, Iwan Morgan, Allwedd y Tannau 

75 [CCDC] 

Cainc: ‘Mallwyd’, Gwenan Roberts, (1122), 

Ceinciau’r Allwedd [CCDC] 

Gwobrau: 

1. £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Er cof am Haf Morris) 

20. Deuawd Cerdd Dant dan 21 oed 

‘Traeth Llanddona’, John Pinion Jones, 

Gair i’r Gainc/Allwedd y Tannau 75 [CCDC] 

Cainc: ‘Y Marial Gwyn’, Morfudd Maesaleg, 

(1122), Ceinciau Ddoe a Heddiw [CCDC] 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Margaret Hughes, Llwydiarth Fawr, 


21. Unawd Cerdd Dant 21 oed a throsodd 

(a) ‘Breuddwyd’, Geraint Lloyd Owen, Cerddi 

a Cheinciau’r Cwm [Gwasg y Bwthyn] 

Cainc: ‘Cae Gethin’, Mair Carrington Roberts, 

(12212), Cerddi a Cheinciau’r Cwm [Gwasg 

y Bwthyn] 

(b) ‘Ysbryd Duw, a fu’n Ymsymud’, 

Cynan, Caneuon Ffydd, Rhif 840 

[Pwyllgor Caneuon Ffydd] 

Cainc: ‘Rhandir’, Mair Carrington Roberts, 

(122), Ceinciau’r Ffin [Curiad] 

Gwobr: 

Tlws Telynores Dwyryd i’w ddal am flyddyn 

a £300 (Rhoddedig gan W.J., Hywel Wyn 

a Mair er cof am eu rhieni, T.J. [Tom] a Jennie 

Eleanor Edwards, Bow Street, ym mlwyddyn 

ei chanmlwydd) 

22. Unawd Cerdd Dant 16 ac o dan 21 oed 

‘Enwau’, Wyn Owens, Mwy o Hoff Gerddi 

Cymru [Gwasg Gomer] 

Cainc: ‘Lowri’, Menai Williams, (11222), 

Ceinciau’r Dyffryn a Mwy [CCDC] 

Gwobrau: 

1. Tlws Plas Maenan i’w ddal am flwyddyn 

a £75 (Rhoddedig gan Emlyn a Dilys Parry, 

Rhosybol er cof am eu merch, Sian Emlyn) 

2. £50 (Teulu Frogwy Bach, Llangwyllog) 

3. £25 (Rhoddedig gan Emlyn a Dilys Parry, 

Rhosybol er cof am eu merch, Sian Emlyn) 

Gwobr Goffa Haf J. Morris (un o sylfaenwyr y 

Cwrs Gosod) yn rhoddedig gan Gymdeithas 

Cerdd Dant Cymru i’r enillydd i annog 

diddordeb a meithrin y grefft ymysg pobl ifanc. 

23. Unawd Cerdd Dant 12 ac o dan 16 oed 

‘Alaw’, Mererid Hopwood, Nes Draw 

[Gwasg Gomer] 

Cainc: ‘Beuno’, Gwennant Pyrs, (122), 

Dwynwen a Cheinciau Eraill [Gwennant Pyrs] 

Gwobrau: 

1. Cwpan Caradog Pugh i’w ddal am flwyddyn 

a £60 (Adrian a Janet Jones, Bodedern er cof 

am Goronwy a Mona Morgan-Jones, Tŷ Capel, 

Tabor, Fali) 

2. £30 (Megan Pritchard a Beryl Williams, 

Llangwyllog) 

3. £20 (Megan Pritchard a Beryl Williams, 

Llangwyllog) 

24. Unawd Cerdd Dant dan 12 oed 

‘Dyfrig y Dwrgi’, Gwenno Dafydd, 

Dwi’n Byw Mewn Sŵ Gyda’r Cangarŵ 

[Gwasg Carreg Gwalch] 

Cainc: ‘Mallt y Nos’, Owain Siôn, (1122), 

Ceinciau Penyberth [Urdd Gobaith Cymru] 

Gwobrau: 

1. £50 

2. £25 

3. £15 

(£90 Cledwyn a Glenys Rowlands, Benllech)

Cerdd Dant 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

16 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

17 

Cyfansoddi 

25. Gosodiad dan 25 oed 

Gosodiad deulais ond gellir cynnwys unsain 

neu drillais ar adegau yn ôl eich gweledigaeth 

ar y geiriau ‘Tymhorau’, Dewi Jones, Gair i’r 

Gainc [CCDC] a chainc o’ch dewis eich hun. 

Dylid cyflwyno un copi o’r gosodiad wedi’i 

gofnodi ar bapur, mewn modd addas i’r darn. 

Gellir hefyd cyflwyno ar ffurf electroneg 

os y cofnodir y gwaith ar gyfrifiadur. 

Gwobr: 

£200 (£100 Perry Davies er cof am ei rhieni, 

Mr a Mrs Ellis Owen, Paradwys; £100 Myrddin 

Davies, Rhosllannerchrugog er cof am ei rieni) 

Beirniad: Einir Wyn Jones 

Cystadleuaeth yn y Tŷŷ Gwerin 

26. Cystadleuaeth cyfeilio i rai o dan 

25 oed 

Disgwylir i’r cystadleuwyr gyfeilio 

i ddatgeinydd Cerdd Dant ac i fod yn barod 

i drawsgyweirio’r ceinciau gosodedig, hyd 

at dôn yn uwch a thôn yn is. 

Ceinciau: 

‘Mererid’ a ‘Coetmor’ – Menai Williams, 

‘Ceinciau’r Dyffryn a Mwy’ [CCDC] 

Gwobrau: 

1. £100 (Eleanor Hughes a’r teulu, Tŷ Mawr 

er cof am Iorwerth G. Hughes) 

2. £60 (Esther Wynne Edwards, Llangefni) 

3. £40 (Elain Wyn Jones, Penrhos, Pwllheli) 

Beirniad: Gwenan Gibbard 

(8). Cyflwyniad ar lafar, dawns a chân: 

Glannau 








a mân offer llwyfan. 

Dylid anfon braslun o’r sgript erbyn 

1 Gorffennaf 2017 a chopi llawn erbyn 

yr Eisteddfod. 


Alawon Gwerin, Dawns, Drama a Llefaru) 

Gwobrau: 



Llanfwrog) 



Porthaethwy) 

Bydd trawsgyweiriadau o’r ceinciau 

ar gael yn rhad ac am ddim ar wefan 

Cymdeithas Cerdd Dant Cymru 

www.cerdd-dant.org 

Beirniaid: Ann E. Fox, Carys Jones, 

Einir Wyn Jones, Mari Watkin 

Telynorion: Dylan Cernyw, Alecs Peate, 

Elain Wyn 


1. Traw 

Defnyddir y Traw Cyngerdd Safonol 

Rhyngwladol (A-440 Hz) ym mhob 

cystadleuaeth leisiol ac offerynnol 

sy’n gofyn am biano. 

2. Pwy sy’n cael cystadlu 

Mae cystadlaethau llwyfan ym maes 

cerddoriaeth yn agored i unrhyw un sy’n 

cydymffurfio â rheol gyffredinol Rhif 12 ac nad 

yw’n gweithio fel cerddor proffesiynol wrth 

ei brif alwedigaeth. Nid yw’r cyfyngiad hwn 

yn berthnasol i arweinyddion nac athrawon 

cerddoriaeth na chystadleuwyr ar gyfansoddi. 

3. Cyweirnod 

Yr argraffiad a’r cyweirnod a nodir yn unig 

a ganiateir ym mhob cystadleuaeth. 

4. Cadenza 

Mae rhyddid i gystadleuwyr amrywio cadenza 

neu osod i mewn gadenza neu nodau uchel 

dewisol lle bo’n arferol, ond rhaid hysbysu’r 

beirniaid o’r newidiadau. 

5. Cyfeilyddion 

Rhaid i gystadleuwyr dderbyn gwasanaeth 

cyfeilyddion swyddogol yr Eisteddfod ym mhob 

cystadleuaeth ac eithrio corau, cystadlaethau 

o sioeau cerdd a chystadlaethau offerynnol. 

Bydd yr Eisteddfod yn ceisio sicrhau 

gwasanaeth yr un cyfeilydd yn y rhagbrawf 

a’r prawf terfynol. 

6. Gwobr Goffa David Ellis 

Bydd beirniaid yn dewis hyd at bedwar 

cystadleuydd o’r categori lleisiol dros 25 oed 

i gystadlu yng nghystadleuaeth Gwobr Goffa 

David Ellis. Ni chaiff neb gynnig ar fwy nag 

un o’r cystadlaethau yn y categori hwn. 

7. Gwobr Goffa Osborne Roberts 

Bydd beirniaid yn dewis hyd at bedwar 

cystadleuydd o’r categori lleisiol dan 25 oed 

i gystadlu yng nghystadleuaeth Gwobr Goffa 

Osborne Roberts. Ni chaiff neb gynnig ar fwy 

nag un o’r cystadlaethau yn y categori hwn. 

8. Hawlfraint 

Cyfrifoldeb corau, partïon, grwpiau ac 



ar y ffurflen gystadlu. Ceir canllawiau 

a chyfarwyddiadau pellach yn adran 

‘Cystadlu’ ar wefan yr Eisteddfod. 

9. Hunanddewisiad 

(i) Gall cystadleuydd ddewis cyweirnod mewn 

cystadlaethau sydd â hunanddewisiad, ond 

rhaid i’r cyweirnod hwnnw ymddangos mewn 

copi sydd wedi’i gyhoeddi o’r gân ar gyfer 

y beirniaid. Caniateir canu mewn unrhyw 

gyweirnod yng nghystadlaethau Canu Emyn 

i rai dros 60 oed, Perfformiad unigol i rai dros 

19 oed o gân o Sioe Gerdd a Pherfformiad 

unigol i rai dan 19 oed o gân o Sioe Gerdd. 

(ii) Rhaid anfon un copi o bob darn 

hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 

1 Mai 2017, gyda’r geiriau wedi’u gosod 

ar y gerddoriaeth. 

(iii) Rhaid canu’r darnau lleisiol yn y Gymraeg 

ac eithrio y caniateir i gorau gynnwys un gân 

heb eiriau yn eu rhaglen os dymunant. Gellir 

archebu geiriau Cymraeg ar gyfer darnau 

gosod drwy gysylltu â Swyddfa’r Eisteddfod, 

neu drwy gwblhau’r ffurflen archebu yng 

nghefn y Rhestr Testunau ac ar y wefan. 

(iv) Gall Swyddfa’r Eisteddfod ddarparu 

cyfieithiad Cymraeg o unrhyw gân unwaith 

mae’r cystadleuydd wedi sicrhau caniatâd 

ysgrifenedig i gyfieithu’r darn gan y cyhoeddwr. 

Rhaid gwneud cais am gyfieithiad Cymraeg 

gan anfon copi o’r geiriau gwreiddiol, y 

gerddoriaeth a’r caniatâd gan y cyhoeddwr 

erbyn 1 Mai 2017. 

Ni chanieteir newid y dewis gwreiddiol. 

10. Corau 

(i) Aelodaeth: Ni chaiff neb ganu mewn 

côr heb fod yn aelod cyflawn o’r côr hwnnw 

am ddeufis yn union cyn yr Eisteddfod, 

ac ni all neb ganu mewn mwy nag un côr 

yn yr un categori corawl. 

(ii) Rhannau Unawdol: Ni chaniateir i unrhyw 

gôr ddewis darnau lle rhoddir lle blaenllaw 

i unawdwyr. Os oes ambell adran unawdol 

o fewn darn, yna mae’n ofynnol i’r arweinydd 

drefnu bod mwy nag un llais yn canu yr 

adrannau hyn. Ni ddylid dewis caneuon 

o arddull sy’n defnyddio côr fel ‘cantorion 

cefndir’ am gyfnod sylweddol. 

(iii) Amseru: Oni nodir yn wahanol, mae gan 

bob côr 12 munud o amser canu (o’r nodyn 

cyntaf i’r nodyn olaf o bob cân), a hyn i

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

18 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

19 

gynnwys nifer amhenodol o ganeuon gyda 

neu heb gyfeiliant. Nodwch fod rhaid cadw at 

amser, a bydd corau’n cael eu cosbi am fynd 

dros yr amser, a cheir rhestr o’r cosbau hyn yn 

y Rheolau ac Amodau Cyffredinol yng nghefn y 

Rhestr Testunau. 

(iv) Rostra: Darperir rostra gan yr Eisteddfod. 

11. Pwy sy’n cael cystadlu? 

Nodwch fod y cystadlaethau’n agored 

i unrhyw un a anwyd yng Nghymru, y ganwyd 

un o’i rieni yng Nghymru, neu sy’n gallu siarad 

neu sgrifennu Cymraeg neu unrhyw un sydd 

wedi byw yng Nghymru am o leiaf flwyddyn 

yn union cyn yr ŵyl, ac eithro’r ysgoloriaethau 

offerynnol ac Ysgoloriaeth Towyn Roberts 

lle mae gofyn i’r cystadleuydd fod wedi byw 

yng Nghymru am o leiaf 3 blynedd yn union 

cyn yr ŵyl. 

12. Dehongliad Cyfansoddwr o Gymro 

Person sydd wedi’i eni yng Nghymru, sydd 

o dras Cymreig neu sydd wedi gweithio 

yng Nghymru. 

13. Ysgoloriaethau 

Ni ellir ennill unrhyw ysgoloriaeth fwy nag 

unwaith. Mae’r arian a gynigir ym mhob 

ysgoloriaeth i’w ddefnyddio i hyrwyddo 

gyrfa’r unigolyn, a disgwylir i enillwyr brofi 

i’r Eisteddfod fod yr arian wedi’i wario ar hyn. 

Dylid cysylltu â Swyddfa’r Eisteddfod am ragor 

o wybodaeth. 

14. Cystadlu 

Ni all neb gystadlu mwy nag unwaith 

yn yr un gystadleuaeth llwyfan. 

15. Oedran 




16. Copïau 








Corawl 

27. Cyflwyno Rhaglen o Adloniant – 

Côr heb fod yn llai nag 20 mewn nifer 

Anogir y cystadleuwyr i berfformio arddull 

amrywiol o gerddoriaeth hunan ddewisiad 

o wahanol genres hyd at 12 munud o hyd 

i gynnwys o leiaf 3 o’r elfennau canlynol: 

pop, sioe gerdd, glee, crefyddol, jazz, gospel, 

barbershop, roc a thebyg. Ni chaniateir 

i unrhyw gôr ailganu cân mewn categori 

arall adeg yr ŵyl. 

Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Sul 


Gwobrau: 

1. Cwpan Y Cymro i’w ddal am flwyddyn a 


2. £500 (£300 Contractwyr PAR, Ynys 

Môn; £100 Rhodd er cof am Lewis R. Jones, 

Awelfryn, Rhostrehwfa, Llangefni gan Beryl a 

Vaughan; £100 Parti Meibion Bara Brith) 

3. £300 (Wyn a Julia Morgan, Llangefni) 

Cyflwynir Medal Ann Dwynant i’w dal am 

flwyddyn i arweinydd y côr buddugol 

28. Côr Cymysg heb fod yn llai nag 20 

mewn nifer 

Rhaglen o gerddoriaeth hunanddewisiad hyd 

at 12 munud o hyd i gynnwys darn digyfeiliant 

a darn gan gyfansoddwr o Gymro. (Gellid 

cyfuno’r ddwy elfen a chael darn digyfeiliant 

gan gyfansoddwr o Gymro). 

Ni chaniateir i unrhyw gôr ailganu cân mewn 

categori arall adeg yr ŵyl. 

Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Gwener 


Gwobrau: 

1. Cwpan Sefydliad Gweithwyr Tredegar 

i’w ddal am flwyddyn a £750 (Côr Meibion 

Y Traeth) 

2. £500 (£250 Idris Alan a Vai Jones, 

Llandegfan; £250 Ieuan Elfryn ac Alwena 

Jones, Caergybi) 

3. £300 (Clwb Rotari Llangefni) 

Cyflwynir Medal Goffa Morfydd Vaughan Evans 

i arweinydd y côr buddugol 

* Gweler Gwobr y Gân Gymraeg Orau (rhif 33) 

29. Côr Meibion heb fod yn llai nag 20 

mewn nifer 








Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Sadwrn 


Gwobrau: 

1. Cwpan Cymdeithas Corau Meibion Cymru 

i’w ddal am flwyddyn a £750 (Ymddiriedolaeth 

James Pantyfedwen) 

2. £500 (Rhoddedig gan Gôr Meibion y Foel, 

Llannerch-y-Medd, Ynys Môn) 

3. £300 (Ann, Alwyn ac Arwel i gofio am eu 

rhieni, Hughie ac Annie Humphreys, Bodffordd) 

Cyflwynir Medal Goffa Ivor E. Sims i arweinydd 

y côr buddugol 


30. Côr Merched heb fod yn llai nag 20 

mewn nifer 








Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Iau 


Gwobrau: 

1. Cwpan Charles Dawe i’w ddal am flwyddyn 

a £750 (Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen) 

2. £500 (£300 Undeb Amaethwyr Cymru 

Ynys Môn; £200 Gladys, Iwan ac Elfyn 

Pritchard, Caergybi) 

3. £300 (Leon ac Eirian Gibson, Waunfawr, 

Aberystwyth) 

Cyflwynir Medal Côr Merched Hafren – Jayne 

Davies i arweinydd y côr buddugol 


31. Côr Pensiynwyr dros 60 oed heb fod yn 

llai nag 20 mewn nifer 








Cynhelir y gystadleuaeth hon ddydd Mawrth 8 

Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Cwpan O.R. Owen (Owen Gele) i’w ddal 

am flwyddyn a £750 (Ymddiriedolaeth James 

Pantyfedwen) 

2. £500 (Côr Meibion Caergybi) 

3. £300 (Hywel a Susan Williams, Llanrug) 

Cyflwynir Medal Goffa Hilda Morgan i’w dal am 

flwyddyn i arweinydd y côr buddugol 


32. Côr Ieuenctid dan 25 oed heb fod yn llai 

nag 20 mewn nifer 









Fercher 9 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Cwpan y Daily Post i’w ddal am flwyddyn 

a £750 

2. £500 

3. £300 

(£1,550 Eisteddfod Gadeiriol Bodffordd) 

Cyflwynir Medal Goffa Twm Dwynant i’w dal 

am flwyddyn i arweinydd y côr buddugol 


*33. Cân Gymraeg Orau 

Cyflwynir Cwpan y Ffiwsilwyr Cymreig i’w ddal 

am flwyddyn a £250 (Eddie a Kathleen Owen, 

Gorad, Y Fali), i’r perfformiad gorau gan Gôr 

yn yr Adran Gorawl, o ddarn gan gyfansoddwr 

o Gymro. 

34. Côr yr ŵyl 

Bydd y panel beirniaid yn dewis y côr buddugol 

a fydd yn derbyn gwobr o £1,000, yn rhoddedig 

gan Gymdeithas Adeiladu’r Principality, 

Cwpan y Gwarchodlu Cymreig i’w ddal 

am flwyddyn, ynghyd â gweithdy gydag 

arweinydd rhyngwladol yng Nghanolfan 

y Mileniwm, Caerdydd. 

Cyflwynir Baton i arweinydd y côr buddugol 

sy’n rhoddedig gan Gillian Evans, er cof 

am ei thad bedydd, Noel Davies.

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

20 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

21 

Cymdeithas Eisteddfodau Cymru 

(200) Cystadleuaeth Gorawl Eisteddfodau 

Cymru 

Unrhyw gyfuniad o leisiau heb fod yn llai 

nag 20 mewn nifer, i gyflwyno dau ddarn 

cyferbyniol heb fod yn hwy na 8 munud, 

ac i gynnwys darn gan gyfansoddwr o Gymro. 

Ni chaniateir i unrhyw gôr ail ganu cân mewn 

categori arall adeg yr Ŵyl. 

Bydd cystadlu mewn dwy eisteddfod leol 

rhwng 1 May 2015 – 1 Mai 2017 yn rhoi’r 

hawl i gystadlu yn y gystadleuaeth hon yn 

Eisteddfod Genedlaethol Ynys Môn 2017. 

Wrth gofrestru, rhaid nodi enwau’r 

Eisteddfodau lleol y cystadlwyd ynddynt. 

Gwobr: 

1. Cwpan Miss Menai Williams a Mrs Nesta 

Davies i’w ddal am flwyddyn a £500 

2. £300 

3. £200 

(£1,000 Gwobr Goffa Catherine Lloyd Morgan, 

gynt o Langors Fach, Ffair Rhos) 

Cyflwynir Medal Goffa Gwilym E. Humphreys 

[Cymrawd yr Eisteddfod Genedlaethol] i 

arweinydd y côr buddugol 


(201) Ensemble Lleisiol 10 - 26 oed (3 a 6 

mewn nifer) 

Hunanddewisiad gyda chyfeiliant neu’n 

ddigyfeiliant. Geiriau Cymraeg. 

Dim mwy na 4 munud i’w pherfformio. 

Rhaid sicrhau copïau i’r beirniaid. 

Bydd ennill mewn dwy eisteddfod leol – a dwy 

yn unig – rhwng Eisteddfod Genedlaethol 

2016 a diwedd Gorffennaf 2017 yn rhoi’r 

hawl i gystadlu yn y gystadleuaeth hon yn 

Eisteddfod Genedlaethol Ynys Môn 2017. 

Gwobrau: 

1. £150 (Rhoddedig gan Arthur Lloyd Owen 

er cof am ei wraig Wendy [Alawes y Wyddfa]) 

2. £100 (Teulu Taleilian, Talwrn) 

3. £50 (Capel Gosen, Llangwyllog) 

Ysgoloriaeth Cymdeithas Eisteddfodau 

Cymru 

Cynigir Ysgoloriaeth Cymdeithas Eisteddfodau 

Cymru i alluogi’r enillwyr i dderbyn 

hyfforddiant pellach ym maes perfformio 

ar lwyfan eisteddfodol. 

Noddwyr yr ysgoloriaeth yn 2017, gwerth 

£1,000, yw John Elfed a Sheila Jones i gofio’r 

dyddiau dedwydd pan yn byw yn Sir Fôn. 

Ni chaniateir ennill yr ysgoloriaeth fwy nag 

unwaith. Os yw cystadleuaeth Cymdeithas 

Eisteddfodau Cymru’n cynnwys mwy nag 

un cystadleuydd, fe rennir yr ysgoloriaeth 

rhyngddynt. 

Swyddog Datblygu y De: 

Shân Crofft 

Swyddog Datblygu y Gogledd: 

Meirion MacIntyre Huws 

www.steddfota.org 

Unawdau 

35. Ysgoloriaeth W. Towyn Roberts, 

er cof am ei briod, Violet Jones, Nantclwyd 

ac Ysgoloriaeth William Park-Jones 

Sefydlwyd yr ysgoloriaethau hyn i hyrwyddo 

cerddoriaeth leisiol i unawdwyr yng Nghymru. 

Dyfernir yr ysgoloriaethau, sydd i’w dal am 

flwyddyn, i’r cystadleuydd buddugol er mwyn 

iddo/iddi ddilyn cwrs hyfforddi lleisiol mewn 

ysgol neu goleg cerdd cydnabyddedig. Bydd 

yr ysgoloriaethau yn agored i unrhyw berson 

a anwyd yng Nghymru neu y ganwyd un o’i 

rieni yng Nghymru, neu unrhyw berson sy’n 

byw neu’n gweithio yng Nghymru am y 3 

blynedd cyn dyddiad yr Eisteddfod neu unrhyw 

berson sy’n siarad neu’n ysgrifennu Cymraeg. 

Disgwylir i’r cystadleuwyr baratoi rhaglen heb 

fod yn hwy na 15 munud. Rhaid i’r rhaglen 

gynnwys un gân gan gyfansoddwr o Gymro 

o’r ugeinfed ganrif neu’r ganrif bresennol a 

chenir pob un o’r caneuon yn Gymraeg. Bydd 

Swyddfa’r Eisteddfod yn darparu cyfieithiad 

Cymraeg o unrhyw gân. Rhaid gwneud cais 

am gyfieithiad Cymraeg gan anfon hefyd 

gopi o’r geiriau gwreiddiol a’r gerddoriaeth 

cyn 1 Mai 2017. Ni chaniateir newid y dewis 

gwreiddiol o ganeuon ar ôl 1 Mai 2017. 

Bydd gan yr Eisteddfod gyfeilydd ar gyfer 

y gystadleuaeth hon ond bydd hawl gan 

y cystadleuydd, os myn, i gael ei gyfeilydd 

ei hun. 

Bydd hawl gan y panel beirniaid i atal yr 

ysgoloriaethau neu i’w rhannu rhwng mwy nag 

un enillydd os bydd galw. Gweler Rheolau ac 

Amodau Cyffredinol, rhif 21. 

Ystyrir cynnig perfformiad i enillydd yr 

ysgoloriaethau yn un o eisteddfodau’r dyfodol. 

Gwobrau: 

1. Ysgoloriaeth gwerth £5,000 (£3,000 

Ysgoloriaeth W. Towyn Roberts; £2,000 

Ysgoloriaeth William Park-Jones) 

2. £3,000 (Cronfa William Park-Jones) 

3. £1,000 (£500 Cyngor Cymdeithas 

Llannerch-y-Medd; £300 Clwb Cinio 

Porthaethwy; £200 Mary Roberts, 

Bedw Gwynion, Llanrug er cof am ei rhieni, 

Mr a Mrs J. T. Evans, Hafod, Bryntwrog) 

4. £500 (Eglwys Gymraeg Melbourne, 

Awstralia) 

36. Unawd Soprano 25 oed a throsodd 

Dylid dewis un gân o Rhan A ac un o Rhan B 

Rhan A: 

Opera: 

‘Je veux vivre’ (‘Byw’n rhyfeddol’), Roméo et 

Juliette, Gounod, Arias for soprano 

[Schirmer GS81097] 

Y geiriau Cymraeg gan John Stoddart 

‘Porgi, amor’ (‘Crefaf, serch’), Le Nozze di 

Figaro, Mozart, Arias for soprano 


Y geiriau Cymraeg gan Dyfnallt Morgan 

Oratorio/Offeren: 

‘Rejoice greatly, O daughter of Zion’ (‘Bydd lon 

lawen, o ferch annwyl Seion’), Meseia, Handel, 

Oratorio Anthology Soprano [Hal Leonard 

00747058] 

Y geiriau Cymraeg gan T.H. Parry-Williams 

‘Domine Deus’ (‘Arglwydd ein Duw’), Gloria, 

Vivaldi, Oratorio Anthology Soprano 

[Hal Leonard 00747058] 

Y geiriau Cymraeg gan Stephen J. Williams 

Rhan B: Gweler rhestr y caneuon Hen 

Ganiadau / Cymraeg ar ddiwedd categorïau 

lleisiol 25 oed a throsodd 

Gwobrau: 

1. £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Jane Edwards, Tregaian, Llangefni, 

er cof am ei mam, Mair Edwards, Niwbwrch, 

soprano ac organyddes) 

37. Unawd Mezzo-Soprano / Contralto/ 

Gwrth-denor 25 oed a throsodd 


Rhan A: 

Opera: 

‘Près des reparts de Séville’ (‘Draw ger y mur 

yn Sevilla’), Carmen, Georges Bizet, Arias for 

mezzo-soprano [Schirmer GS81098] 

Y geiriau Cymraeg gan Thomas Parry 

‘Voi lo sapete’ (‘Gwyddoch amdano’), 

Cavalleria Rusticana, Mascagni, Arias for 



‘My friends, take heed of me’ (Aria Pauline: 

‘Fy nghyfeillesau llon’), The Queen of Spades, 

Tchaikovsky, Russian Operatic Arias for Mezzo- 

Soprano [Peters EP7581] 


‘Stride la vampa! (‘Gwridog y fflamau’), 

Il Trovatore, Verdi, Arias for mezzo-soprano 




‘Erbarme dich mein Gott’ (‘Tosturia Di, 

fy Nuw’), St. Matthew Passion, Bach, 

Oratorio Anthology Alto/Mezzo Soprano 



‘First perish thou, and perish all the world!’ 

(‘Gwae fo i ti a gwae i’r byd i gyd’), Jephtha, 

Handel [Novello NOV070128] 

Y geiriau Cymraeg gan Sian Meinir 

‘But who may abide the day of His coming?’ 

(‘Ond pwy a oddefa ddydd Ei ddyfodiad?’), 

Messiah, Handel, 



Y geiriau Cymraeg gan T. H. Parry-Williams 

‘Liber scriptus (‘Gwelir llyfr ysgrifenedig’), 

Messe di Requiem, Verdi, Oratorio Anthology 

Alto/Mezzo Soprano [Hal Leonard 00747059] 





Gwobrau: 

1. £150 (Delyth a Trefor Edwards, 

Rhostrehwfa, Llangefni) 

2. £100 (Mary Owens, Llannerch-y-Medd) 

3. £50 (Rheinallt a Rowenna Thomas, 

Porthaethwy)

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

22 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

23 

38. Unawd Tenor 25 oed a throsodd 


Rhan A: 

Opera: 

‘Il mio tesoro intanto’ (‘Dos at anwylyd 

fy nghalon’), Don Giovanni, Mozart, 

Arias for Tenor [Schirmer GS81099] 

Y geiriau Cymraeg gan Thomas Parry 

‘De’ miei bollenti spiriti’ (‘Angerdd a nwyd 

ieuenctid ffôl’), La Traviata, Verdi, 

Arias for Tenor [Schirmer GS81099] 



‘Ye foes of man’ (‘Elynion balch a’ch arswyd 

ofer’), Christmas Oratorio, Bach 

[Novello NOV072500] 

Y geiriau Cymraeg gan Mererid Hopwood 

‘Then shall the righteous shine forth’ (‘Fry, 

fry bydd i’r cyfiawn hoen’), Elijah, 

Mendelssohn, Oratorio Anthology Tenor 






Gwobrau: 

1. £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Valerie Ellis, Bangor a’r teulu 

er cof am Tecwyn Ellis) 

39. Unawd Bariton / Bas 25 oed a throsodd 


Rhan A: 

Opera: 

‘Le veau d’or, (‘Y llo aur’), Faust, Gounod, 

Arias for Bass [Schirmer GS81101] 


‘She alone charmeth my sadness’ (‘Wrth 

dy draed, hudol unbennes’), Irene, Gounod 

[Swyddfa’r Eisteddfod (Cramer)] 

Y geiriau Cymraeg gan E. T. Griffiths a T. 

Ifor Rees 

‘O, wie will ich triumphiren’ (‘O! mi fyddaf fi 

mor llawen’), Die Entführung aus dem Serail, 

Mozart, Arias for Bass [Schirmer GS81101] 


‘Eri tu che macchiavi’ (‘Pwy ond ti a 

ddifwynodd yr annwyl un’), Un Ballo in 

Maschera, Verdi 

Y geiriau Cymraeg gan Glyndwr Richards, 

Operatic Anthology Volume IV: Baritone 



‘Revenge, Timotheus cries’ (‘Gan ddial 

awn i’r gad’), Alexander’s Feast, Handel, 

Oratorio Anthology Baritone/Bass 



‘Why do the nations?’ (‘Pam mae’r 

cenhedloedd?’), Messiah, Handel, 

Oratorio Anthology Baritone /Bass 



‘Pro peccatis suae gentis’ (‘Dygodd drosom 

ein pechodau’), Stabat Mater, Haydn 

[Faber Music] 


‘It is enough!’ (‘Digon yw hyn!’) Elijah, 

Mendelssohn, Oratorio Anthology Baritone / 

Bass [Hal Leonard 00747061] 





Gwobrau: 

1. £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Lois Gwyn ac Alaw Aeron er cof 

am eu hewyrth Aeron Gwyn, Ysbylltir) 

Rhan B: Rhestr y caneuon Hen Ganiadau / 

Cymraeg ar gyfer categorïau lleisiol 25 oed 

a throsodd 

Hen Ganiadau 

‘Yr Ornest’, William Davies 

[Swyddfa’r Eisteddfod] Cywair: G neu Bb 

‘Brad Dynrafon’, D. Pughe Evans 

[Snell a’i Feibion] 

‘Yr Ynys Wen’, M. W. Griffith 

[Swyddfa’r Eisteddfod (Hughes a’i Fab)] 

‘Arglwydd arwain trwy’r anialwch’, 

J. Pryce Hughes [Snell a’i Feibion] 

‘Arafa Don’, R. S. Hughes 


‘Y Tair Mordaith’, R. S. Hughes 


‘Pwy fel fy Mam’, T. Amos Jones 


‘Baner ein Gwlad’, Joseph Parry 


‘Gwraig y Morwr’, Joseph Parry 


Cân Gymraeg 

Unrhyw gân o’r gyfrol I Wefr Dadeni, 

Gareth Glyn [Curiad] neu Llanrwst, 

Gareth Glyn [Curiad] 

40. Gwobr Goffa David Ellis – 

Y Rhuban Glas 

Bydd y panel beirniaid yn dewis pedwar 

cystadleuydd ar draws y categorïau yng 

nghystadlaethau 36-39 i gystadlu ar lwyfan 

y pafiliwn. 

(a) Unawd o Rhan A 

(b) Unawd o Rhan B 

Gwobr: 

Medal Goffa David Ellis a £200 

(Teulu Ysbylltir er cof am Aeron Gwyn) 

Bydd yr enillydd yn derbyn gwahoddiad 

arbennig i berfformio yn Awstralia dros 

ddathliadau Gŵyl Ddewi Eglwys Gymraeg 

Melbourne 

41. Canu Emyn i rai 60 oed a throsodd 

Hunanddewisiad 

Gwobrau: 

1. £75 (Er cof am Huw Williams, 

Paradwys, Gaerwen) 

2. £50 (Raymond, Gwenda ac 

Annest Mair Jones, Mônarfon, Tŷ Croes) 

3. £25 (Rona Jones, Llanddaniel er cof 

am ei phriod Clarence Jones) 

42. Unawd Lieder / Cân Gelf 19 oed 

a throsodd 

Mewn unrhyw gyweirnod cyhoeddedig 

‘Die junge Nonne’ (‘Y Lleian Ifanc’), Schubert 


‘Ständchen’ (‘Nosgan Serch’), Schubert 


‘Ungeduld’ (‘Y Diamynydd’), Schubert 


‘Wohin?’ (‘I ble?’), Schubert 


‘Aus alten Märchen winkt es’ (‘Mae’r Tylwyth 

Teg yn galw’), Schumann 

Y geiriau Cymraeg gan Mererid Hopwood 

‘Ich grolle nicht’ (‘Ni ffromaf ddim’), Schumann 

Y geiriau Cymraeg gan Pennar Davies 

‘Mondnacht’ (‘Lloergan’), Schumann 


‘Widmung’ (‘Ymygysegriad’), Schumann 

Y geiriau Cymraeg gan Harri Williams 

‘The Roadside Fire’ (‘Y tân brigau bach’), 

Songs of Travel, Vaughan Williams 

Y geiriau Cymraeg gan Dafydd Wyn Jones 

‘Youth and Love’(‘Ieuenctid a Serch’), 

Songs of Travel, Vaughan Williams 


‘A cradle song’ (‘Hwiangerdd’), 

A Charm of Lullabies, Benjamin Britten 


‘Sephestia’s Lullaby’ (‘Hwiangerdd 

Sephestia’), A Charm of Lullabies, 

Benjamin Britten 


Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Eurfryn a Sian Arwel Davies, 

Llandegfan) 

43. Unawd yr Hen Ganiadau 19 oed 

a throsodd 

Unrhyw unawd o waith cyfansoddwr o Gymro 

a anwyd cyn 1900 ac eithrio’r dewisiadau 

yn Rhan B – cystadlaethau 36–39 a 45-48. 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Evie Jones, Llannerch-y-Medd)

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

24 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

25 

44. Deuawd o opera, operetta neu oratorio/ 

offeren hyd at 5 munud 

Hunanddewisiad 

Gwobrau: 

1. £150 (Rhoddedig gan y teulu er cof 

am John Coleman, Llandegfan) 

2. £100 (Vi Edwards, Llandegfan) 

3. £50 (Rheinallt a Rowenna Thomas, 

Porthaethwy) 

45. Unawd Soprano 19 ac o dan 25 oed 

Dewis un gân o Rhan A ac un o Rhan B 

Rhan A: 

Opera: 

‘Monica’s Waltz’ (‘Walts Monica’), 

The Medium, Menotti, Arias for soprano 



‘Vedrai, carino’ (‘Cei weld, fy nghariad), 

Don Giovanni, Mozart Arias for soprano 




‘If God be for us’, (‘Os Duw sydd drosom’), 

Meseia, Handel, Oratorio Anthology Soprano 



‘Bid the Virtues, bid the Graces’, (‘Doed 

rhinweddau, doed Awenau’), Come ye sons 

of art, Purcell, Oratorio Anthology Soprano 


Y geiriau Cymraeg gan Angharad Price 



lleisiol 19 ac o dan 25 oed 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Jac a Marian Roberts, Brynsiencyn) 

46. Unawd Mezzo-Soprano / Contralto / 

Gwrth-denor 19 ac o dan 25 oed 


Rhan A: 

Opera: 

‘Faites-lui mes aveux’ (‘Ewch i neges 

i’r ferch’), Faust, Gounod, Arias for 



‘Non so più cosa son’ (’Rwyf fel un sydd 

ar goll’), Le Nozze di Figaro, Mozart, Arias for 



‘Voce di donna o d’angelo’ (‘Llais merch neu 

ryw angyles deg’), La Gioconda, Ponchielli, 

Arias for mezzo-soprano [Schirmer GS81098] 


‘Mi voici dans son boudoir’ (‘Yma’n ei hystafell 

wyf’), Mignon, Ambroise Thomas, 

Operatic Anthology Volume II: Mezzo-Soprano 

& Alto [Schirmer GS32584] 

Y geiriau Cymraeg gan T. Gwynn Jones 


‘Victorious hero!’ / ‘So rapid thy course is’, 

(‘Yr arwr pennaf!’ / ‘Mor gyflym yw’th gyrch 

di’), Judas Maccabeus, Handel 


Y geiriau Cymraeg gan Eifion Lloyd Jones 

‘Lord to Thee each night and day’ (‘Dduw 

ein Tad, bob nos a dydd’), Theodora, Handel 



‘Fac me vere tecum flere’ (‘Gwna fi gyda 

thi’n gyfrannog’) Stabat Mater, Haydn, 




‘Fac ut portem’ (‘Gad im gofio Ei farwolaeth’), 

Stabat Mater, Pergolesi, Oratorio Anthology 

Alto/Mezzo Soprano [Hal Leonard 00747059] 





Gwobrau: 

1. £100 (Iona Gilford, Llanfairpwll) 

2. £60 (Rhoddedig gan William ac 

Eunice Stephens, Tynlon, Caergybi) 

3. £40 (Rhoddedig gan Iona Stephen Williams, 

Llynfaes) 

47. Unawd Tenor 19 ac o dan 25 oed 


Rhan A: 

Opera: 

‘M’appari tutt’amor’, (‘Taer fy mron, llawn 

o serch’), Martha, von Flotow, Operatic 

Anthology Volume III: Tenor 



‘Au mont Ida trois déesses’ (‘Ar fryn Ida, 

roedd tair Duwies’), La belle Hélene, 

Offenbach [Swyddfa’r Eisteddfod] 

Y geiriau Cymraeg gan Emyr Davies 


‘Sweet flow the strains’ / ‘With honour let 

desert be crown’d’, (‘Mor fwyn yw’r gainc’ / 

‘Anrhydedd fo pan haeddir o’), Judas 

Maccaeus, Handel [Novello NOV072486] 

Y geiriau Cymraeg gan Eifion Lloyd Jones 

‘Fac me cruce custodiri’ (‘Drwy Ei groesbren, 

o cryfhâ fi’), Stabat Mater, Haydn, Oratorio 

Anthology Tenor [Hal Leonard 00747060] 





Gwobrau: 

1. £100 (Teifryn Rees, Llanelli) 

2. £60 (Iwan Davies, Porthaethwy) 

3. £40 (Iwan Davies, Porthaethwy) 

48. Unawd Bariton / Bas 19 ac o dan 25 

oed 


Rhan A: 

Opera: 

‘Within this frail crucible of light’ (‘Mewn 

egwan gylch beunos daena’n wawl’), The rape 

of Lucretia, Britten, Opera Arias – t Baritone 

[Boosey & Hawkes M051933297] 

Y geiriau Cymraeg gan Sian Meinir 

‘Vous qui faites l’endormie’ (‘Ti sy’n esgus 

huno’n gynnes’), Faust, Gounod, Arias for Bass 



‘Deh, vieni alla finestra’, (‘O tyred at y 

ffenest’), Don Giovanni, Mozart, 

Arias for Baritone [Schirmer GS81100 

Y geiriau Cymraeg gan Angharad Price 

‘La vendetta’ (‘Melys ddial!’), Le nozze 

di Figaro, Mozart, Arias for Bass 


Y geiriau Cymraeg gan Enid Parry 


‘The walls are levell’d’ / ‘See the raging 

flames arise’ (‘Pob mur ddymchwelwyd’ 

/ ‘Gwêl y fflamau’n dod o’r tân’), Joshua, 

Handel, Oratorio Anthology Baritone /Bass 


Y geiriau Cymraeg gan Emyr Davies 

‘For behold, darkness shall cover the earth’ / 

‘The people that walked in darkness’ (‘Wele’n 

awr t’wllwch dros ddaear a ddaw’ / ‘Y bobl 

a rodiai mewn t’wllwch’), Meseia, Handel, 

Oratorio Anthology Baritone /Bass 


Y geiriau Cymrae gan T. H. Parry-Williams 

‘I go on my way in the strength of the Lord’ / 

‘For the mountains shall depart’ (‘Mi af ar fy 

ffordd yng nghadernid yr Iôr’ / ‘Y mynyddoedd 

ciliant hwy’), Elijah, Mendelssohn, Oratorio 

Anthology Baritone /Bass [Hal Leonard 

00747061] 


‘Gott sei mir gnädig’ (‘Fy Nuw, rho 

drugaredd’), Sant Paul, Mendelssohn, Oratorio 

Anthology Baritone /Bass 






Gwobrau: 

1. £100 (Catherine Ll. G. Roberts er cof 

am R. Glyn Roberts) 

2. £60 (Geraint a Beth Roberts, Caergybi) 

3. £40 (Esther Wyn Edwards er cof am ei 

phriod Robin Edwards, Bryngwran) 

Rhan B: Rhestr y caneuon Hen Ganiadau / 

Cymraeg ar gyfer categorïau lleisiol 19 

ac o dan 25 oed 

Hen Ganiadau 

‘Bryniau aur fy ngwlad’, T. Vincent Davies 


‘O na byddai’n haf o hyd’, William Davies 


‘Rhosyn yr haf’, William Davies 


‘Darlun fy mam’, John Hughes 


‘Fy Mlodwen, f’anwylyd’, Joseph Parry 


‘Y gân orchfygol’, Daniel Protheroe 


Cân Gymraeg 

Unrhyw gân o’r gyfrol Caneuon y Tymhorau, 

Dilys Elwyn–Edwards [Curiad] neu Adlewych, 

Meirion Williams [Cwmni Cyhoeddi Gwynn]

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

26 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

27 

49. Gwobr Goffa Osborne Roberts – 

Y Rhuban Glas 


cystadleuydd ar draws y categorïau yng 

nghystadlaethau 45-48 i gystadlu ar lwyfan 

y pafiliwn. 

(a) Unawd o Rhan A 

(b) Unawd o Rhan B 

Gwobr: 

Medal Goffa Osborne Roberts (Rona Jones, 

Llanddaniel er cof am ei phriod Clarence 

Jones) a £150 (Arwyn, Eirian, Emlyn, Kelly, 

Meilir a Moli, gan eu mam/nain [Iona Stephen 

Williams] ennill yn Llangefni, 1983) 

Gwobr Sefydliad Cymru-America. 

Bydd yr enillydd yn derbyn gwobr ychwanegol 

gan Sefydliad Cymru-Gogledd America 

i’w (g)alluogi i ymweld â Gogledd America 

a pherfformio yn ystod gŵyl flynyddol 

Gogledd America. 

Gwobr Cronfa Goffa Violet Mary Lewis. 

Cynigir Cronfa Goffa Violet Mary Lewis, 

gwerth £220, rhoddedig gan ei mab, Dr Cyril 

David Jones, Michigan, U.D.A., a’i merch 

Phyllis Marie Jones-Gaide, Florida, U.D.A., 

i’r soprano fwyaf disglair yng nghystadleuaeth 

45 i gael hyfforddiant pellach. 

Gwobr Cronfeydd Coffa David Lloyd a Jean 

Skidmore, Aberdyfi. Cynigir £160 o Gronfa 

Gwobr Goffa David Lloyd a £60 o Gronfa 

Goffa Jean Skidmore, Aberdyfi, er cof am 

David Lloyd, sef cyfanswm o £220 i’r tenor 

mwyaf disglair yng nghystadleuaeth 47 i gael 

hyfforddiant pellach. 

Ysgoloriaethau: 

Gweler Rheolau ac Amodau Cyffredinol, rhif 12 

a 21. 

Ysgoloriaeth William Park-Jones 

gwerth £2,000 i enillydd Gwobr Goffa 

Osborne Roberts 

Ysgoloriaeth Côr Meibion Cymry Llundain 

gwerth £500 i enillydd Gwobr Goffa 

Osborne Roberts 

Ysgoloriaeth William Park-Jones gwerth 

£1,000 i’r unawdydd mwyaf addawol yng 

nghystadlaethau 45-48 i’w galluogi i dderbyn 

hyfforddiant pellach mewn ysgol neu goleg 

cerdd cydnabyddedig neu gan athro llais 

cydnabyddedig. 

50. Perfformiad unigol i rai 19 oed 

a throsodd o gân o Sioe Gerdd yn arddull 

y genre 

Gellir defnyddio piano neu gyfeiliant addas 

neu drac cefndir ond dylid cofio am anghenion 

technegol y llwyfan a’r rhagbrawf. 

Bydd y cystadleuwyr yn gyfrifol am eu 

cyfeilydd/ion eu hunain. Caniateir canu mewn 

unrhyw gyweirnod. 

Amser: heb fod yn hwy na 5 munud 

Gwobrau: 

1. £100 (Gareth a Heulwen Owen, Penmynydd) 

2. £60 (Dafydd a Lwsi Williams, Llannerch-y- 

Medd er cof am Karen) 

3. £40 (Dafydd a Lwsi Williams, Llannerch-y- 

Medd er cof am Karen) 

Cynigir Ysgoloriaeth gwerth £1,000 rhoddedig 

gan Cwmni Anrhydeddus Lifrai Cymru i alluogi’r 

enillydd i gael hyfforddiant pellach. Ni all neb 

dderbyn unrhyw ysgoloriaeth fwy nag unwaith, 

ond gellir cystadlu i ennill y gwobrau. Gweler 

Rheolau ac Amodau Cyffredinol, rhif 21. 

51. Perfformiad unigol i rai dan 19 oed 

o gân o Sioe Gerdd yn arddull y genre 

Gellir defnyddio piano neu gyfeiliant addas 

neu drac cefndir ond dylid cofio am anghenion 

technegol y llwyfan a’r rhagbrawf. 

Bydd y cystadleuwyr yn gyfrifol am eu 

cyfeilydd/ion eu hunain. Caniateir canu 

mewn unrhyw gyweirnod. 


Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Teulu Maes Llwyn, Bodedern) 

Tlws Derek Williams, Cwmni Theatr Maldwyn 

i’w ddal am flwyddyn 

Cynigir Ysgoloriaeth gwerth £1,000 rhoddedig 

gan Ymddiriedolaeth Elusennol Simon Gibson 

i alluogi’r enillydd i gael hyfforddiant pellach. 

Ni all neb dderbyn unrhyw ysgoloriaeth fwy nag 

unwaith, ond gellir cystadlu i ennill y gwobrau. 

Gweler Rheolau ac Amodau Cyffredinol, rhif 21. 

52. Ysgoloriaeth Goffa Wilbert 

Lloyd Roberts 

Cynigir £600 o Ysgoloriaeth Goffa Wilbert 

Lloyd Roberts i gystadleuwyr mwyaf addawol 

Unawd allan o unrhyw sioe gerdd neu Gwobr 

Richard Burton er mwyn iddo/iddi ddatblygu 

gyrfa fel perfformiwr theatrig proffesiynol. 

Ni all neb dderbyn unrhyw ysgoloriaeth fwy 

nag unwaith, ond gellir cystadlu i ennill 

y gwobrau. Gweler Rheolau ac Amodau 

Cyffredinol, rhif 21. 

53. Unawd i Ferched 16 ac o dan 19 oed 

‘Auf dem Wasser zu singen’ (‘Canu ar 

yr afon’), Schubert [Swyddfa’r Eisteddfod 

(Peters Edition)] 

Y geiriau Cymraeg gan J. Gwynn Griffiths 

Cyweirnod: F neu A♭ 

Gwobrau: 

1. £75 (Cymdeithas Gymraeg Chelmsford 

a’r Cylch) 

2. £50 (Soroptimist Rhyngwladol Ynys Môn) 

3. £25 (Soroptimist Rhyngwladol Ynys Môn) 

54. Unawd i Fechgyn 16 ac o dan 19 oed 

‘Cân yr Arad Goch’, Idris Lewis [Swyddfa’r 

Eisteddfod (Hughes a’i Fab)] 

Cyweirnod: A a G leiaf 

Gwobrau: 

1. £75 (Cymdeithas Gymraeg Chelmsford a’r 

Cylch) 

2. £50 (Ann Peters Jones a’r teulu er cof am 

Ted Peters) 

3. £25 (Undeb Amaethwyr Cymru Ynys Môn) 

55. Unawd i Ferched 12 ac o dan 16 oed 

‘Fairest Isle’ (‘Ynys Wen’), Purcell 

[Cwmni Cyhoeddi Gwynn] 

Cyweirnodau: F, G neu Eb 

Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Arwyn ac Eirian Jones, Llannerch-y- 

Medd) 

56. Unawd i Fechgyn 12 ac o dan 16 oed 

‘Where’er you walk’ (‘Lle cerddi di’), Semele, 

Handel [Cwmni Cyhoeddi Gwynn] 

Cyweirnodau: Ab, F neu D 

Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Beti Lloyd, Bryngwran) 

57. Unawd dan 12 oed 

‘Cwningod’, Dilys Elwyn-Edwards 

[Cwmni Cyhoeddi Gwynn] 

Gwobrau: 

1. £50 

2. £25 

3. £15 

(£90 Teulu Taleilian, Talwrn) 

Offerynnol 

58. Cystadleuaeth Cyfeilio ar y Piano 

Cystadleuaeth Goffa Eleri Evans 

Disgwylir i’r cystadleuwyr gyfeilio i ddarn 

ar gyfer offeryn cerddorfaol a bod yn barod 

i gyfeilio i ddarn arall a osodir ar y pryd. 

Bydd yr ail ddarn yn gân osodedig. Ni 

chynhelir y gystadleuaeth ar lwyfan y pafiliwn. 

(a) Darn ar gyfer offeryn cerddorfaol 

Ymholer â Swyddfa’r Eisteddfod ar ôl 1 

Mehefin 2017 am ragor o wybodaeth 

(b) Cân osodedig 

Rhoddir amser i’r cystadleuwyr ymgyfarwyddo 

â’r darnau ynghyd â’r ddau ddatgeinydd. 

Gwobr: 

£300 (£200 o Gronfa Eleri a £100 gan Gwilym 

a Glenys Evans, Llandyrnog, Dinbych er cof am 

eu merch, Eleri i ariannu astudiaeth bellach 

mewn cyfeilio) o Gronfa Eleri, Llandyrnog, 

Dinbych; £100 Gwilym a Glenys Evans, 

Llandyrnog er cof am ei merch, Eleri) 

59. Grŵp Offerynnol Agored 

Tri aelod neu fwy. Rhaglen hunanddewisiad 

hyd at 10 munud 

Gwobrau: 

1. £300 (Ymddiriedolaeth James Pantyfedwen) 

2. £200 (Heulwen Richards, Bae Trearddur, 

Caergybi) 

3. £100 (Rhoddedig gan Arthur Lloyd Owen 

er cof am ei wraig [Alawes y Wyddfa])

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

28 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

29 

60. Deuawd Offerynnol Agored 

Rhaglen hunanddewisiad hyd at 5 munud 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Asiantaeth Twristiaeth Ynys Môn) 

61. Rhuban Glas Offerynnol 19 oed a 

throsodd 

Ysgoloriaeth Cronfa Peggy a Maldwyn 

Hughes 

Mae cystadlaethau 62-67 yn arwain at y 

Rhuban Glas ac Ysgoloriaeth gwerth £3,000 

o Gronfa Peggy a Maldwyn Hughes. Bydd 

yr Ysgoloriaeth yn agored i unrhyw berson 

a anwyd yng Nghymru neu y ganwyd un o’i 

rieni yng Nghymru, neu unrhyw berson sy’n 

byw neu’n gweithio yng Nghymru am y 3 

blynedd cyn dyddiad yr Eisteddfod, neu unrhyw 

berson sy’n siarad neu’n ysgrifennu Cymraeg. 

Sefydlwyd yr ysgoloriaeth hon i hyrwyddo 

cerddoriaeth offerynnol yng Nghymru. Mae’r 

ysgoloriaeth i’w dal am flwyddyn yn unig, 

ac i’w defnyddio i hyrwyddo gyrfa’r enillydd 

fel offerynnwr. Ni all neb dderbyn yr un 

ysgoloriaeth fwy nag unwaith. 


cystadleuydd yng nghystadlaethau 62-67 i 

gystadlu ar lwyfan y pafiliwn. 

Dylid cyflwyno’r un rhaglen. 

Unigolion 19 oed a throsodd 

Gofynnir i’r cystadleuwyr yn y cystadlaethau 

a ganlyn ddewis rhaglen o un darn neu ragor. 

Ni ddylai’r rhaglen gyflawn fod yn hwy na 15 

munud. Mae pob cystadleuydd yn gyfrifol 

am ei gyfeilydd ei hun. Ni ddarperir cyfeilydd 

swyddogol. Bydd pedwar cystadleuydd 

o blith cystadlaethau 62-67 yn cystadlu am 

y Rhuban Glas. Cynhelir y cystadlaethau hynny 

yn yr un ganolfan, y naill ar ôl y llall, o flaen 

panel o feirniaid. 

Gwobr: 

Y Rhuban Glas (Rhoddedig gan Beryl Weale, 

Y Barri er cof am Bryan Davies) a £150 

(Gwenda a Walter Davies, Amlwch) ac 

ysgoloriaeth gwerth £3,000 (Ysgoloriaeth 

Cronfa Peggy a Maldwyn Hughes, i’w 

defnyddio i hyrwyddo gyrfa’r enillydd fel 

offerynnwr) 

62. Unawd Chwythbrennau 19 oed a 

throsodd 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 John a Margery Edwards, Rhosmeirch, 

Llangefni) 

63. Unawd Llinynnau 19 oed a throsodd 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Heulwen Richards, Bae Trearddur, 

Caergybi) 

64. Unawd Piano 19 oed a throsodd 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Elspeth Pritchard, Y Fali, er cof am ei 

mam Maimie Noel Jones) 

65. Unawd Offerynnau Pres 19 oed a 

throsodd 

Gwobrau: 

1. £100 (Fred a Mair Carrington Roberts, 

Llanfairpwll) 

2. £60 (Esther Wynne Edwards, Llangefni) 

3. £40 

66. Unawd Telyn 19 oed a throsodd 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Eddie a Kathleen Owen, Gorad, Y Fali) 

67. Unawd Offeryn/nau Taro 19 oed 

a throsodd 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Mair C. Jones, Dolgellau) 

68. Rhuban Glas Offerynnol 16 ac o dan 19 

oed 

Ysgoloriaeth Leslie Wynne-Evans – £1,500 

Ysgoloriaeth Rachael Ann Thomas – £500 

Mae cystadlaethau 69-73 yn arwain at y 

Rhuban Glas ac Ysgoloriaeth gwerth £2,000 

gan Ysgoloriaeth Leslie Wynne-Evans (£1,500) 

ac Ysgoloriaeth Rachael Ann Thomas (£500). 

Bydd yr ysgoloriaeth yn agored i unrhyw 

berson a anwyd yng Nghymru neu y ganwyd 

un o’i rieni yng Nghymru, neu unrhyw berson 

sy’n byw neu’n gweithio yng Nghymru am 

y 3 blynedd cyn dyddiad yr Eisteddfod, 

neu unrhyw berson sy’n siarad neu’n 

ysgrifennu Cymraeg. 

Mae’r ysgoloriaeth i’w dal am flwyddyn 

yn unig, ac i’w defnyddio i hyrwyddo gyrfa’r 

enillydd fel offerynnwr. 

Ni all neb dderbyn yr un ysgoloriaeth fwy 

nag unwaith. 


cystadleuydd yng nghystadlaethau 69-73 

i gystadlu ar lwyfan y pafiliwn. 


Unigolion 16 ac o dan 19 oed 


a ganlyn ddewis rhaglen o un darn neu ragor. 

Ni ddylai’r rhaglen gyflawn fod yn hwy na 

12 munud. Mae pob cystadleuydd yn gyfrifol 


swyddogol. Bydd pedwar cystadleuydd o blith 

cystadlaethau 69-73 yn cystadlu am y Rhuban 

Glas. Cynhelir y cystadlaethau hynny yn 

yr un ganolfan, y naill ar ôl y llall, o flaen 

panel o feirniaid. 

Gwobr: 

Y Rhuban Glas a £150 (Iwan Llewelyn-Jones, 

Llundain) ac ysgoloriaeth gwerth £2,000 

(£1,500 Ysgoloriaeth Leslie Wynne-Evans; 

£500 Ysgoloriaeth Rachael Ann Thomas, 

i’w defnyddio i hyrwyddo gyrfa’r enillydd 

fel offerynnwr) 

69. Unawd Chwythbrennau 16 ac o dan 

19 oed 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 John a Beryl Williams, Lerpwl) 

70. Unawd Llinynnau 16 ac o dan 19 oed 

Gwobrau: 

1. £75 (Clwb y Marian, Marian-glas) 

2. £50 (Marian Lloyd, Cenarth, Benllech er cof 

am ei phriod a’i rhieni) 

3. £25 (Clwb y Marian, Marian-glas) 

71. Unawd Piano 16 ac o dan 19 oed 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Côr Meibion Maelgwn er cof am 

R. Davy Jones, Llanfairfechan) 

72. Unawd Offerynnau Pres 16 ac o dan 

19 oed 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Fflur Mai Hughes a’r diweddar Elfed 

Wyn Hughes, Llangefni) 

73. Unawd Telyn 16 ac o dan 19 oed 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Fflur Mai Hughes a’r diweddar Elfed 

Wyn Hughes, Llangefni er cof annwyl iawn 

am Mam – Eryl Haf Tomos)

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

30 

Cerddoriaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

31 

74. Rhuban Glas Offerynnol dan 16 oed 

Ysgoloriaeth Ymddiriedolaeth Ivor ac 

Aeres Evans 

Mae cystadlaethau 75-79 yn arwain at 

y Rhuban Glas ac Ysgoloriaeth 

Ymddiriedolaeth Ivor ac Aeres Evans gwerth 

£1,000. Bydd yr ysgoloriaeth yn agored i 

unrhyw berson a anwyd yng Nghymru neu 

y ganwyd un o’i rieni yng Nghymru, neu 

unrhyw berson sy’n byw neu’n gweithio yng 

Nghymru am y 3 blynedd cyn dyddiad yr 

Eisteddfod neu unrhyw berson sy’n siarad 

neu’n ysgrifennu Cymraeg. 

Mae’r ysgoloriaeth i’w dal am flwyddyn 

yn unig, ac i’w defnyddio i hyrwyddo gyrfa’r 

enillydd fel offerynnwr. 

Ni all neb dderbyn yr un ysgoloriaeth fwy 

nag unwaith. 


cystadleuydd yng nghystadlaethau 75-79 

i gystadlu ar lwyfan y pafiliwn. 


Unigolion dan 16 oed 


a ganlyn ddewis rhaglen o un darn neu fwy. 

Ni ddylai’r rhaglen gyflawn fod yn hwy na 

10 munud. Mae pob cystadleuydd yn gyfrifol 


swyddogol. Bydd pedwar cystadleuydd o blith 

cystadlaethau 75-79 yn cystadlu am y Rhuban 

Glas. Cynhelir y cystadlaethau hynny yn yr 

un ganolfan, y naill ar ôl y llall, o flaen panel 

o feirniaid. 

Gwobr: 

Y Rhuban Glas a £100 (Margaret Hughes, 

Llandegfan) ac ysgoloriaeth gwerth £1,000 

(Ysgoloriaeth Ymddiriedolaeth Ivor ac Aeres 

Evans), i’w defnyddio i hyrwyddo gyrfa’r 

enillydd fel offerynnwr 

75. Unawd Chwythbrennau dan 16 oed 

Gwobrau: 

1. £60 (Owen a Llio Davies, Llangwyllog) 

2. £30 (Er cof am Miss Mary Thomas, 

Renown [Mair Eilian]) 

3. £20 (Er cof am Miss Mary Thomas, 

Renown [Mair Eilian]) 

76. Unawd Llinynnau dan 16 oed 

Gwobrau: 

1. £60 (John Clifford Jones, Llandegfan) 

2. £30 (John Clifford Jones, Llandegfan) 

3. £20 (Marian Lloyd, Cenarth, Benllech 

er cof am ei phriod a’i rhieni) 

77. Unawd Piano dan 16 oed 

Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Rhoddedig er cof am Ellis J. Morris, 

Y Groeslon a Lerpwl, gan Jan a Haydn E. 

Edwards [nai], Llangefni) 

78. Unawd Offerynnau Pres dan 16 oed 

Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Gwenno Haf Williams, Congleton) 

79. Unawd Telyn dan 16 oed 

Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Er cof am Meri Rhiannon Elis, Talwrn) 

(9). Grŵp Offerynnol neu offerynnol a 

lleisiol 






Gwobrau: 



a’r diweddar Elfed Wyn Hughes gan 

Fflur Mai Hughes, Llangefni) 


Cystadleuaeth yn y Tŷ Gwerin 

(10). Unawd ar unrhyw offeryn gwerin 


traddodiadol Cymreig heb fod yn hwy na 5 

munud. Rhoddir pwyslais ar dechneg, arddull 

a dehongliad traddodiadol Gymreig. 

Gwobrau: 

1. Tlws Coffa John Weston Thomas i’w ddal 


2. £50 

3. £25 

(£150 Wendy Davies, Llanfairpwll) 

Beirniaid a Chyfeilyddion: 

Beirniaid Lleisiol 

Panel o 3 ar gyfer Corawl: Richard Elfyn 

Jones, Beryl Lloyd Roberts, Geraint Roberts 

Towyn Roberts: Rhian Lois, Susan Bullock, 

Arwel Treharne Morgan 

Unawdau Agored: Arwel Huw Morgan, 

Nicola Morgan, Andrew Rees 

Unawdau dan 25 oed: Eirian Davies, 

Robyn Lyn Evans, David Kempster 

Cystadlaethau lleisiol eraill: Huw Euron, 

Sian Meinir, Gareth Rhys-Davies 

Sioe Gerdd: Connie Fisher, Stifyn Parry 

Offerynnol: 

Chwythbrennau: Peryn Clement-Evans 

Llinynnau: Sara Roberts 

Piano: Gareth Owen 

Pres: Cai Isfryn 

Telyn: Catrin Morris Jones 

Offerynnau taro: Dewi Ellis Jones 

Cyfeilyddion: Jeffrey Howard, 

Meirion Wynn Jones, Olwen Jones, Glian Llwyd, 

Grês Pritchard, Rhiannon Pritchard. 

Cyfansoddi 

80. Tlws y Cerddor 

Darn i fand pres yn seiliedig ar y thema 

seryddiaeth (sêr, planedau a/neu gofod) 

heb fod yn hwy na 7 munud. 

Gwobr: 

Tlws y Cerddor (Urdd Cerddoriaeth Cymru) 

a £750 (Prosiect Y Gymdeithas Seryddiaeth 

Frenhinol) ac Ysgoloriaeth gwerth £2,000 

(Cymdeithas Frenhinol Seryddiaeth) i 

hyrwyddo gyrfa’r cyfansoddwr buddugol. 

Efallai y bydd cyfle i ddatblygu’r gwaith 

buddugol ymhellach. 

Beirniaid: Geraint Cynan, Branwen Gwyn, 

Philip Harper 

81. Emyn-dôn i eiriau Cen Williams 

Edrychwn o’n cwmpas ar gyflwr y byd, 

Trueni a welwn ym mhobman o hyd; 

Rhaid i ni gydweithio a bod yn gytûn 

A chael gafael ar ysbryd Crist, bob un. 

Y byd sy’n cynhesu, fe lygrwyd y môr 

A dyn sy’n difetha creadigaeth yr Iôr; 

I atal dirywiad, rhaid gweithio’n gytûn 

A chael golwg ar ysbryd Crist, bob un. 

Poblogaeth yn chwyddo, y bwyd yn prinhau 

A’r holl afiechydon heb fodd i’w hiacháu; 

I wella’r holl bobloedd, rhaid byw yn gytûn 

A choleddu gwir ysbryd Crist, bob un. 

Rhyfeloedd a bomio a lladd mewn sawl gwlad 

A dynion yn ysu am gyfoeth trwy frad; 

Gwaredwn yr hunan, gan fyw yn gytûn 

A meddiannwn holl gariad Crist, bob un. 

Cenir yr emyn ar y dôn fuddugol yng 

Nghymanfa Ganu’r Eisteddfod. 

Gwobr: 

£200 (Brenda Hughes, Porthyfelin, Caergybi) 

Beirniad: Rob Nicholls 

82. Darn rhwng 4 a 6 munud i ensemble 

siambr o unrhyw offerynnau 

Gwobr: 

£200 (Gladys, Iwan ac Elfyn Pritchard, 

Caergybi) 

Beirniad: Geraint Cynan 

83. Darn i gôr plant / ieuenctid SSA / SAB 

Gwobr: 

£200 (Y Moniars) 

Beirniad: Eilir Owen Griffiths

Cerddoriaeth 


32 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

Dawns 


33 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

84. Darn o gerddoriaeth i gyd-fynd â 

ffilm o’r archif Sgrin a Sain y Llyfrgell 

Genedlaethol gyda’r ffilm ar y thema 

gofod a/neu sêr. 

Gall cystadleuwyr gynnig gwaith /recordiad 

digidol yma. 

Gwobr: 

£200 (Gareth Glyn ac Eleri Cwyfan, 

Frogwy Fawr) 

Beirniad: Ceiri Torjussen 

85. Unawd neu ddeuawd sioe gerdd 

ar y thema ‘seren’ 

Gwobr: 

£200 (Rhodd gan y teulu er cof am Huw 

ac Elizabeth Jones, Llanfairpwll) 

Beirniad: Osian Huw Williams 

86. Cystadleuaeth i ddisgyblion 16 ac o dan 

19 oed (gwaith unigol, NID cywaith) 

Casgliad o ddarnau mewn unrhyw gyfrwng 

na chymer fwy nag 8 munud 

Gwobr: 

£200 (Er cof am Tom ac Ann James, 

Aberaeron) 

Beirniad: Pwyll ap Siôn 

87. Cystadleuaeth Tlws Sbardun 

Cân werinol ac acwstig ei naws. Mae’n rhaid 

i’r gerddoriaeth a’r geiriau fod yn wreiddiol, 

a dylid cyflwyno’r gân ar gryno-ddisg neu MP3. 

Caniateir cywaith. 

Ystyrir perfformio’r gân fuddugol yn yr 

Eisteddfod y flwyddyn ganlynol. 

Gwobr: 

Tlws Alun Sbardun Huws i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (Rhoddedig gan Gwenno Huws) 

Beirniaid: Linda Griffiths, Dewi Pws 


1. Llwyfan 

(i) Ni chaniateir i neb ddawnsio mewn mwy 

nag un parti yn yr un gystadleuaeth. 

(ii) Mae’r cystadlaethau’n agored i unrhyw un 

a anwyd yng Nghymru, y ganwyd un o’i rieni 

yng Nghymru, neu unrhyw un sydd wedi byw 

yng Nghymru neu unrhyw berson sydd yn gallu 

siarad neu ysgrifennu Cymraeg am o leiaf 

flwyddyn yn union cyn yr Ŵyl. 

(iii) Disgwylir i’r cystadleuwyr ddod â’u 

cyfeilydd/cyfeiliant eu hunain. 

(iv) Gofynnir i bob parti anfon cynllun llwyfan 

gyda lleoliad ac unrhyw anghenion sain 

eu cerddorion i Swyddfa’r Eisteddfod erbyn 

1 Gorffennaf 2017. 

2. Maint y llwyfan 

Pafiliwn – 7 metr o ddyfnder x 15 metr o led; 

Dawns – 7 metr o ddyfnder x 10 metr o led 

3. Hawlfraint 





a chyfarwyddiadau pellach yn adran 

‘Cystadlu’ ar wefan yr Eisteddfod. 

Dylid anfon copi o unrhyw ddarnau 


4. Cerddoriaeth 

Dylai unrhyw gerddoriaeth a ddefnyddir fod 

â geiriau Cymraeg neu heb eiriau o gwbl. 

5. Dawnsio cyfoes 

(i) Beirniedir y perfformiadau ar sail natur 

greadigol, elfennau cyfansoddi a choreograffeg 

a chelfyddyd dawnsio’r rhai sy’n cystadlu. 

(ii) Gofynnir i gystadleuwyr anfon crynodeb 

o’r gwaith, teitl a chyfansoddwr y gerddoriaeth 

ynghyd â CD o’r gerddoriaeth i Swyddfa’r 

Eisteddfod erbyn 1 Gorffennaf 2017. 

Ni chaniateir goleuadau arbennig, setiau 

nac unrhyw offer cynhyrchu arall ar gyfer 

y cystadlaethau. Caniateir defnyddio mân 

gelfi, sy’n gludadwy gan yr unigolion fydd 

yn eu defnyddio. 

(iii) Disgwylir i’r cystadleuwyr ddewis 

gwisg/gwisgoedd syml na fydd yn amharu 

ar eu symudiadau ar y llwyfan. Dylai’r wisg 

orchuddio’r torso. 

(iv) Darperir gofod i’r cystadleuwyr baratoi 

a gofynnir iddynt fod yn barod o leiaf hanner 

awr cyn y gystadleuaeth. 

6. Oedran 




7. Copïau 

Nodwch eu bod yn anghyfreithlon gwneud 







Dawns 

Dawnsio Gwerin 

Gall partïon gystadlu ym mhob cystadleuaeth 

i bartïon/grwpiau. 

Bydd beirniaid yr adran hon yn dilyn canllawiau 

beirniadu Cymdeithas Genedlaethol Dawns 

Werin Cymru. Ceir manylion pellach ar wefan 

y Gymdeithas. 

88. Cystadleuaeth Tlws Coffa Lois Blake 

Dilyniant di-dor o ddawnsfeydd gwerin 

cyhoeddiedig, gwrthgyferbyniol, yn 

cynnwys 

Naill ai: 

‘Rhisiart Annwyl’, Hen a Newydd – Casgliad 

o Ddawnsiau Padrig Farfog [CGDWC] 

Neu 

‘Croen y Ddafad Felan’, Dawnsiau 

Traddodiadol, Casgliad o ddawnsfeydd 

o’r 17eg a’r 18fed ganrif [CGDWC] 

heb fod yn hwy na 12 munud o hyd 


Wener 11 Awst neu Sadwrn 12 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Tlws Coffa Lois Blake i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (Rhodeddig gan Euros Wyn Jones 

a’r plant, Gwenno, Huw, Mari, Lowri a Dewi 

er cof am Sioned Ann Jones) 

2. £300 (David Owens, Dwyran) 

3. £200 (Islwyn a Bethan Williams, Biwmares)

Dawns 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

34 

Dawns 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

35 

89. Cystadleuaeth Tlws Cymdeithas 

Genedlaethol Dawns Werin Cymru 

Un uned o dri chwpl: ‘Sawdl y Fuwch’, 

Hen a Newydd – Casgliad o Ddawnsiau Padrig 

Farfog [CGDWC] 



Gwobrau: 

1. Tlws Cymdeithas Genedlaethol Dawns 

Werin Cymru i’w ddal am flwyddyn a £300 

(Er cof am Gilbert a Catherine Guest, 

Llangefni, rhieni Margaret Hubbard 

ac Ann Jones) 

2. £200 (Mair a John Idris Jones, Llansadwrn 

er cof am Sioned) 

3. £100 (J. Beryl Williams, Porthaethwy) 

90. Parti Dawnsio Gwerin dan 25 oed 

Naill ai: 

‘Bae Beaumaris’, Cymdeithas Genedlaethol 

Dawns Werin Cymru [CGDWC] 

Neu: 

‘Tribant Morgannwg’, Dawnsiau yr Ugeinfed 

Ganrif [CGDWC] 

Caniateir i hyd at 25% o’r aelodau fod dros 

yr oedran 


Fercher 9 Awst 2017 

Gwobrau: 

1. Tlws Dawnswyr Elli i’w ddal am flwyddyn 

a £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Delwyn ac Eira Pritchard, Llangefni) 

91. Dawns Stepio i Grŵp 

Dawns stepio i grŵp o 5 neu fwy gan 

ddefnyddio camau a cherddoriaeth fyw sydd 

yn y traddodiad Gwerin Cymreig. Amser: heb 

fod yn hwy na 5 munud 



Gwobrau: 

1. Tlws Coffa Geoff Jenkins a £150 

(Roger a Pat Borlace, Llandegfan) 

2. £100 (Dawnswyr Môn) 

3. £50 (Dawnswyr Môn) 

92. Deuawd, Triawd neu Bedwarawd Stepio 

Gan ddefnyddio camau, patrymau, arddull 

a cherddoriaeth fyw sydd yn y traddodiad 

gwerin Cymreig. 

Amser: heb fod yn hwy na 4 munud. 

Gwobrau: 

1. Tlws Coffa Graham Worley a £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Emyr Wyn Williams, Porthaethwy 

er cof am Delian Haf) 

93. Dawns Stepio Unigol i Fechgyn 16 oed 

a throsodd 

Gan ddefnyddio gwisg, camau, patrymau, 

arddull a cherddoriaeth fyw sydd yn y 

traddodiad gwerin Cymreig. 


Gwobrau: 

1. Tlws Coffa Menna Griffiths i’w ddal am 

flwyddyn a £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Ffrancon a Thelma Margaret Morris, 

Llandegfan) 

94. Dawns Stepio Unigol i Ferched 16 oed 

a throsodd 





Gwobrau: 

1. Tlws Coffa Myfi a Megan Wynn i’w ddal 


2. £50 

3. £25 

(£150 Ffrancon a Thelma Margaret Morris, 

Llandegfan) 

Cystadlaethau yn y Neuadd Ddawns 

neu’r T ŷ Gwerin 

95. Dawns Stepio Unigol i Fechgyn dan 

16 oed 





Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Teulu Llety’r Bugail, Gwersyllt, 

Wrecsam) 

96. Dawns Stepio Unigol i Ferched dan 

16 oed 


arddull a cherddoriaeth fyw sydd yn 

y traddodiad gwerin Cymreig. 


Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Soroptimist Rhyngwladol Ynys Môn) 

Cystadlaethau yn y T ŷ Gwerin 

97. Props ar y Pryd 

Cystadleuaeth hwyliog i unrhyw nifer 

o ddawnswyr. Rhaid cofrestru yn ystod 

yr awr cyn y gystadleuaeth – a bydd y testun, 

props a’r gerddoriaeth yn cael eu dewis 

a’u datgelu yn ystod yr amser cofrestru. 

Rhaid defnyddio cyfeilydd swyddogol y 

gystadleuaeth. Y ddawns i bara rhwng 

2 a 3 munud. 

GWOBR: 

£300 i’w rhannu yn ôl dymuniad y beirniaid 

Cyfansoddi 

98. Cyfansoddi dawns i dri bachgen 

a chwe merch 

Anfonir y ddawns fuddugol i Gymdeithas 

Cenedlaethol Dawns Werin Cymru gyda’r 

bwriad o’i chyhoeddi 

Gwobr: 

£200 (Tudor Williams, Bodffordd, a’i 

chwiorydd er cof am eu brawd, Haydn 

Williams, Llanddulas) 

Beirniad: Dai Williams 


Glannau 








a mân offer llwyfan. Dylid anfon braslun 

o’r sgript erbyn 1 Gorffennaf 2017 a chopi 

llawn erbyn yr Eisteddfod. 


Cerdd Dant, Dawns, Drama a Llefaru) 

Gwobrau: 



Llanfwrog) 



Porthaethwy) 

(9). Grŵp Offerynnol neu offerynnol 

a lleisiol 






Gwobrau: 



a’r diweddar Elfed Wyn Hughes gan Fflur 

Mai Hughes, Llangefni) 


Cystadleuaeth yn y T ŷ Gwerin 

(10). Unawd ar unrhyw offeryn gwerin 


traddodiadol Cymreig heb fod yn hwy na 

5 munud. Rhoddir pwyslais ar dechneg, 

arddull a dehongliad traddodiadol Gymreig. 

Gwobrau: 

1. Tlws Coffa John Weston Thomas 

i’w ddal am flwyddyn a £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Wendy Davies, Llanfairpwll)

Dawns 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

36 

Drama 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

37 

Dawnsio Cyfoes 

99. Dawns Greadigol/Gyfoes Unigol mewn 

unrhyw arddull 

Dehongliad creadigol drwy arddulliau 

cyferbyniol. Rhaid perfformio o leiaf ddwy 

arddull gyferbyniol i gerddoriaeth gyda geiriau 

Cymraeg neu heb eiriau o gwbl. 

Amser: hyd at 2.5 munud o’r symudiad cyntaf. 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Teulu Maes Llwyn, Bodedern) 

100. Dawns Greadigol/Gyfoes mewn 

unrhyw arddull i Grŵp dros 4 mewn nifer. 





Amser: hyd at 4 munud o’r symudiad cyntaf. 

Mae angen i bob Grŵp baratoi nodiadau 

i’r beirniaid. Gweler amod 5 (b) 

Gwobrau: 

1. £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Non, Bedwyr, Gwenlli a Lludd, 

Llandrygarn) 

101. Dawns Greadigol/Cyfoes i Bâr mewn 

unrhyw arddull (Y gystadleuaeth i’w 

chynnal yn y Neuadd Ddawns) 





Amser: hyd at 3 munud o’r symudiad cyntaf. 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Rhiannon Mercer, Brynsiencyn) 

102. Dawns Unigol Disgo, Hip Hop neu 

Stryd i rai 12 oed a throsodd 

i gerddoriaeth gyda geiriau Cymraeg neu 

heb eiriau o gwbl 

Amser: hyd at 2 munud o’r symudiad cyntaf 

Gwobrau: 

1. £75 (Alun ac Esyllt, A. E. & A. T. Lewis Ltd 

Plant Hire, Llangwyllog) 

2. £50 (R. P. O. Williams – Peiranneg Sifil) 


103. Dawns Unigol Disgo, Hip Hop neu 

Stryd i rai dan 12 oed 

(efallai y cynhelir yn y Neuadd Ddawns) 

i gerddoriaeth gyda geiriau Cymraeg neu heb 

eiriau o gwbl 


Gwobrau: 

1. £50 (Gerallt Wyn, Garej Bryntirion 


2. £25 (Ysgol Gynradd Bodedern) 

3. £15 (Ysgol Gynradd Bodedern) 

104. Dawns Disgo, Hip Hop neu Stryd i Bâr 

i gerddoriaeth gyda geiriau Cymraeg neu heb 

eiriau o gwbl 


Gwobrau: 

1. £100 (Canolfan Iechyd Amlwch a Chemaes) 



105. Dawns Disgo, Hip Hop neu Stryd 

i Grŵp 

dros 4 mewn nifer i gerddoriaeth gyda geiriau 

Cymraeg neu heb eiriau o gwbl 


Gwobrau: 

1. £150 

2. £100 

3. £50 

(£300 Merched y Wawr Caergybi) 

Beirniaid 

Gwerin: Liz Roberts, Dai Williams 

Stepio: Eirian Llewelyn Davies, 

Bethan Williams 

Cyfoes: Cai Tomos, Catherine Young 


1. Cyfansoddi 

Ni ddylid anfon yr un ddrama i fwy nag 

un gystadleuaeth. 

2. Cystadleuaeth trosi 

Rhaid i bob cystadleuydd drosi i’r Gymraeg o’r 

fersiynau a nodir yn y Rhestr Testunau hon. 

3. Actio drama fer 

(i) Yn y gystadleuaeth actio drama fer, bydd 

y beirniaid yn ystyried y dewis o ddrama 

yn ogystal â’r perfformiad ohoni. 

(ii) Rhaid i bob cwmni sydd am gystadlu 

anfon y ffurflen briodol at y Trefnydd erbyn 1 

Chwefror 2017, oni nodir yn wahanol. Hefyd, 

rhaid anfon pedwar copi caled o’r ddrama 

fel y bwriedir ei pherfformio, gyda’r cais. 

Cynhelir rhagbrawf yn yr ardal a ddewisir gan 

y cwmnïau ar ddyddiad a bennir yn ystod mis 

Mawrth/Ebrill 2017. 

(iii) Rhaid i’r ddrama fod naill ai’n ddrama un 

act gyflawn neu’n ddetholiad o ddrama hir. 

Mae’n rhaid i’r detholiad fod yn ddealladwy 

i unrhyw aelod o’r gynulleidfa sy’n 

anghyfarwydd â’r ddrama wreiddiol a fu’n 

sail i’r detholiad. Ni chaniateir unrhyw 

ragarweiniad i’r detholiad, drwy araith na 

chrynodeb wedi’i argraffu. 

(iv) Ni ddylai’r perfformiad fod yn llai nag 20 

munud nac yn hwy na 50 munud. Mae ‘amser 

perfformio’ yn cynnwys unrhyw amser sydd ei 

angen i newid golygfa yn ystod perfformiad. 

(v) Rhaid i’r ddrama gynnwys o leiaf ddau 

gymeriad. 

(vi) Rhaid i unrhyw gwmni sydd wedi’i ddewis 

ar gyfer y prawf terfynol, ond sy’n tynnu’n ôl 

heb reswm digonol ym marn y Pwyllgor Drama 

leol, hysbysu’r Trefnydd o leiaf fis cyn diwrnod 

y gystadleuaeth neu dalu’r swm o £100. 

(vii) Traddodir beirniadaeth gryno ar ddiwedd 

pob rhagbrawf ac ar ddiwedd y prawf terfynol. 

(viii) Rhaid i’r cwmnïau sicrhau hawl i 

berfformio, a rhaid anfon copi o’r drwydded 

gyda’r ffurflen gais. 

(ix) Gweithredir y cystadlaethau actio 

yn ôl rheolau ac amodau Cymdeithas 

Ddrama Cymru. 

(x) Cyfrennir yn ariannol hyd at £250 tuag 

at gostau cynhyrchu a theithio’r cwmnïau 

a wahoddir yn ystod wythnos yr Eisteddfod. 

Bydd angen gwneud cais ysgrifenedig gydag 

anfoneb o’r costau i Swyddfa’r Eisteddfod 

erbyn 1 Medi yn dilyn yr ŵyl. 

(XI) Penderfynir ar y drefn gystadlu derfynol 

gan y Trefnydd. Rhaid i’r ymgeiswyr gystadlu 

yn ôl y drefn hon, felly bydd angen sicrhau 

argaeledd y cwmni a’r cast ar gyfer wythnos yr 

Eisteddfod. 

4. Cystadleuaeth actio 

(i) Rhaid i bedwar copi caled o’r sgriptiau 

a ddefnyddir ar gyfer cystadlaethau Gwobr 

Goffa Richard Burton, Monolog a’r Ddeialog 

gyrraedd Swyddfa’r Eisteddfod erbyn 

1 Gorffennaf 2017 fan bellaf. 

(ii) Cyfrifoldeb cystadleuwyr yw sicrhau 

hawlfraint unrhyw ddarnau hunanddewisiad. 

Rhaid nodi hyn ar y ffurflen gystadlu. Ceir 

canllawiau a chyfarwyddiadau pellach 

yn adran ‘Cystadlu’ ar wefan yr Eisteddfod. 

Bydd yr Eisteddfod wedi sicrhau hawl 

perfformio ar gyfer darnau gosod. 

5. Tynnir sylw’r cystadleuwyr at reol Gymraeg 

yr Eisteddfod. Dylid osgoi gor-ddefnydd o’r 

Saesneg mewn detholiadau a chystadlaethau 

hunanddewisiad. 

6. Ni chaniateir defnyddio deunydd enllibus 

nac iaith anweddus, a allai beri tramgwydd 

i eraill, mewn unrhyw ddetholiadau neu 

gystadlaethau hunanddewisiad neu 

gyflwyniad byrfyfyr. 

7. Copïau 




gyhoeddi. 



y Rhestr Testunau cyn cystadlu.

Drama 


38 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

Drama 


39 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

Cyfansoddi 

106. Y Fedal Ddrama – Cyfansoddi drama 

lwyfan heb unrhyw gyfyngiad o ran hyd. 

Gwobrwyir y ddrama sydd yn dangos yr 

addewid mwyaf ac sydd â photensial i’w 

datblygu ymhellach o gael cydweithio gyda 

chwmni proffesiynol gyda Chefnogaeth Cronfa 

Goffa Hugh Griffith. 

Dylid anfon tri chopi o’r gwaith at y Trefnydd 

erbyn 1 Ebrill 2017 

Gwobr: 

Y Fedal Ddrama (Er cof am Urien Wiliam, 

rhoddedig gan ei briod Eiryth a’r plant, Hywel, 

Sioned a Steffan) a £750 (Cronfa Goffa Huw 

Roberts, Pwllheli) 

Beirniaid: Tony Llewelyn, Sian Summers, 

Sara Lloyd 


1. Croesewir dramâu y gellir eu llwyfannu gyda 

chast o ddim mwy na phedwar cymeriad. 

2. Anogir cystadleuwyr i ystyried newydd-deb o 

ran ffurf ac/neu ymdriniaeth o themâu. 

3. Pwysleisir mai cystadleuaeth cyfansoddi 

drama ar gyfer cyfrwng theatr yw hon ac nid 

unrhyw gyfrwng arall. 

4. Ni ddylai’r ddrama fod wedi bod drwy broses 

o weithdy sgriptio, neu’i golygu’n broffesiynol, 

cyn ei rhoi i mewn i’r gystadleuaeth. 

5. Ni dderbynnir unrhyw waith sy’n cynnwys 

deunydd neu gyfeiriad enllibus. 

6. Gan fod hybu ysgrifennu newydd yn fwriad 

gan yr Eisteddfod, Theatr Genedlaethol Cymru, 

a’r cwmnïau theatr proffesiynol eraill fel ei 

gilydd, bydd sgript fuddugol, neu unrhyw 

sgript sydd yn dangos addewid yng ngolwg y 

beirniaid yng nghystadleuaeth Y Fedal Ddrama 

yn cael ei hanfon at Theatr Genedlaethol 

Cymru a fydd yn ei hanfon ymlaen, ar eu cais, 

i’r cwmnïau proffesiynol Cymraeg eraill. Lle 

bo hynny’n ymarferol bosibl ac yn ddymunol 

gan yr awdur a Theatr Genedlaethol Cymru, 

neu unrhyw un o’r cwmnïau proffesiynol 

eraill, gwneir pob ymdrech i lwyfannu’r gwaith 

buddugol maes o law. 

107. Cyfansoddi drama (cystadleuaeth 

arbennig i rai dan 25 oed) yn addas i’w 

pherfformio gyda hyd at 4 cymeriad. 

Gwobr: 

£200 (Wendy Williams, Llandegfan er cof am 

ei phriod Dafydd Huw Williams) 

Beirniad: Branwen Davies, William Gwyn 

Dylid anfon dau gopi o’r gwaith at y Trefnydd 

erbyn 1 Ebrill 2017. 

108. Trosi un o’r canlynol i’r Gymraeg 

Rhaid defnyddio’r fersiwn a nodir isod: 

‘Barbarians’, Barrie Keeffe 

(ISBN: 9781474282260 Bloomsbury 

Methuen drama) 

‘Girls Like That’, Evan Placey 

(ISBN: 978-1-84842-353-4 Nick Hern Books) 

‘The Woman in Black’, Stephen Mallatratt 

(ISBN: 9780573040191 Samuel French) 

Bydd y sgriptiau sy’n cael eu cymeradwyo gan 

y beirniaid yn cael eu gyrru i CBAC a WAPA. 

Gwobr: 

£400 (Myfanwy Williams, Bryn Clorion, Talwrn 

er cof am ei phriod W. J. Williams) 

Beirniad: Dafydd Llewelyn 

109. Cyfansoddi dwy fonolog gyferbyniol 

heb fod yn hwy na 4 munud yr un 

Gwobr: 

£200 (Gwilym ac Ann Hughes, Porthaethwy er 

cof am John a Jane Smith, Tryfan, Llanfairpwll) 

Beirniad: Iola Ynyr 

110. Cyfansoddi drama radio Gymraeg 

na chymer fwy na 30 munud i’w darlledu. 

Gwobr: 

£200 (Wendy Williams, Llandegfan er cof 

am ei phriod Dafydd Huw Williams) 

Beirniad: Ffion Emlyn 

111. Cystadleuaeth i rai dan 19 oed i greu 

ffilm ar declyn digidol, heb fod yn hwy na 10 

munud o hyd. 

Gwobr: 

£200 (Meirion Williams, Llanelli er cof am 

ei briod Ann) 

Beirniad: Eilir Pierce 

Actio 

112. Drama fer agored 

Bydd y gystadleuaeth derfynol yn cael ei 

chynnal yn y Theatr ar faes yr Eisteddfod yn 

ystod y dydd dros nifer o ddyddiau. Gweithredir 

y cystadlaethau actio yn ôl rheolau ac amodau 

Cymdeithas Ddrama Cymru. Rhaid cynnal y 

rhagbrofion erbyn diwedd Ebrill 2017. 

Gwobrau: 

1. Cwpan Gwynfor i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (John Bryn a Valmai Jones, Y Fali, 

er cof am eu merch Catrin Prys Jones) 

2. £300 (Ken a Nest Jones, Llanddaniel) 

3. £200 (Ken a Nest Jones, Llanddaniel) 

Beirniaid: Siw Hughes, Janet Aethwy 

113. Actor gorau cystadleuaeth 112 

Gwobr: 

Cwpan Bro Dinefwr i’w ddal am flwyddyn 

(Rhoddedig gan Eddie Thomas) a £100 

(William Owen, Borth-y-Gest) 

114. Cyfarwyddwr gorau cystadleuaeth 112 

Gwobr: 

£100 (William Owen, Borth-y-Gest) 

115. Deialog (rhwng 2-4 mewn nifer) – 

detholiad o ddrama heb fod yn hwy na 10 

munud gan gynnwys gosod a chlirio’r llwyfan. 

Gwobrau: 

1. £150 (William a Nia Lewis, Llangefni) 

2. £100 (AddysGar) 

3. £50 (Gwen Williams, Fferm Penrhyn, 

Llanwrog) 

Beirniaid: Owen Arwyn, Manon Wilkinson 

116. Gwobr Richard Burton i rai rhwng 16 

ac o dan 25 oed 

Caniateir 8 munud ar gyfer y cyflwyniad cyfan 

yn cynnwys paratoi a chlirio’r llwyfan. 

(i) Cyflwyno un o’r isod: 

Bechgyn: Detholiad penodol cymeriad 

Llywelyn o’r ddrama ‘Llywelyn Fawr’, Thomas 

Parry, Cyfrolau Cenedl: Dwy Ddrama, Gol. 

Dafydd Glyn Jones [Swyddfa’r Eisteddfod] 

Merched: Detholiad penodol cymeriad Siwan 

o’r ddrama ‘Llywelyn Fawr’, Thomas Parry, 

Cyfrolau Cenedl: Dwy ddrama, Gol. Dafydd 

Glyn Jones [Swyddfa’r Eisteddfod] 

(ii) Hunanddewisiad sy’n gyferbyniol i’r dewis 

uchod 

Gwobr: 

Medal Richard Burton a £500 

(Cronfa Gŵyl Ddrama Charles Williams) 

Beirniaid: Ffion Dafis, Maldwyn John 

117. Monolog i rai rhwng 12 ac o dan 16 

oed 

Monolog o ddrama/ddramâu addas. Gall 

gynnwys detholiad o waith gwreiddiol neu 

waith sydd wedi’i gyhoeddi. Caniateir hyd at 5 

munud ar gyfer y cyflwyniad cyfan yn cynnwys 

paratoi a chlirio’r llwyfan. 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 (£150 Gwobr Goffa Tom Griffiths) 

Brydan, rhodd ei ddwy ferch, y ddiweddar 

Dr Bryneilen Griffiths a’r diweddar 

Dr Rosentyl Griffiths) 

Beirniaid: Owen Arwyn, Manon Wilkinson 


Glannau 


y pump a nodir sef alawon gwerin traddodiadol, 

cerdd dant, dawns, drama a llefaru i greu 

perfformiad dychmygus. Ni ddylai’r cyflwyniad 

fod yn hwy na 15 munud, yn cynnwys 

paratoi a chlirio’r llwyfan. Caniateir defnyddio 

symudiadau, gwisgoedd a mân offer 

llwyfan. Dylid anfon braslun o’r sgript 

erbyn 1 Gorffennaf 2017 a chopi llawn erbyn 



Alawon Gwerin, Cerdd Dant, Dawns a Drama) 

Gwobrau: 



Llanfwrog) 



Porthaethwy)

Dysgwyr 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

40 

Dysgwyr 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

41 


1. Mae’r cystadlaethau ar gyfer dysgwyr 

Cymraeg dros 16 oed. 

2. Rhennir y lefelau fel a ganlyn: 

(i) Mynediad: wedi derbyn hyd at 120 

o oriau cyswllt 

(ii) Sylfaen: wedi derbyn hyd at 240 o oriau 

cyswllt 

(iii) Canolradd: wedi derbyn hyd at 360 

o oriau cyswllt 

(iv) Agored: cystadlaethau sy’n agored 

i unrhyw un sydd wedi dysgu’r Gymraeg fel 

oedolyn hyd at ddosbarthiadau hyfedredd, 

os nad ydynt yn dilyn cwrs gradd yn y Gymraeg 

neu unrhyw radd drwy gyfrwng y Gymraeg 

yn rhannol neu’n llwyr, ac os nad ydynt yn 

gweithio fel tiwtor Cymraeg. Hefyd yn agored 

i’r rhai sydd yn, neu wedi astudio Cymraeg 

fel ail iaith yn yr ysgol uwchradd. 

3. Hawlfraint 





a chyfarwyddiadau pellach yn adran ‘Cystadlu’ 

ar wefan yr Eisteddfod. Dylid anfon copi 

o unrhyw ddarnau at y Trefnydd erbyn 

1 Mai 2017. 

4. Copïau 








118. Dysgwr y Flwyddyn 

Gallwch eich enwebu eich hun neu gall tiwtor 

neu unrhyw un arall enwebu dysgwr drwy 

lenwi’r ffurflen gais yng nghefn y ddogfen 

neu yn y llyfryn ‘Beth Amdani?’. Rhaid i bob 

cystadleuydd fod dros 18 oed ac wedi dysgu 

Cymraeg yn eithaf rhugl. 

Mae’r beirniaid yn chwilio am wybodaeth 

am y canlynol: 

––– teulu a diddordebau 

––– rhesymau dros ddysgu Cymraeg 

––– sut yr aeth y dysgwr ati i ddysgu’r iaith 

––– effaith dysgu Cymraeg ar fywyd y dysgwr 

a’r defnydd mae’n ei g/wneud o’r Gymraeg 

––– gobeithion ar gyfer y dyfodol 

Gwobrau: 

Tlws Dysgwr y Flwyddyn (Rhian a Harri 

Pritchard, Cemaes) a £300 (Cymraeg 

i Oedolion: Prifysgol Bangor) i’r enillydd; 

Tlysau i’r tri arall sy’n ymddangos yn y Rownd 

Derfynol (Rhian a Harri Pritchard, Cemaes) 

ynghyd â £100 (£300 Teulu’r Wern, Talwrn) 

yr un i bawb arall sy’n ymddangos yn y rownd 

derfynol; 

Tanysgrifiad blwyddyn yr un gan y cylchgrawn 

Golwg i’r ymgeiswyr sy’n cyrraedd y rownd 

derfynol. 

Cydnabyddir hefyd roddion gan fudiad 

Merched y Wawr i’r pedwar sy’n cyrraedd 

y Rownd Derfynol. 

Caiff yr enillydd wahoddiad i fod yn aelod 

o’r Orsedd. 

Beirniaid: Jenny Pye, R. Alun Charles, 

Nia Roberts 

Cystadleuaeth ar Lwyfan y Pafiliwn 

119. Côr Dysgwyr, rhwng 10 a 40 mewn 

nifer, unrhyw gân neu gyfuniad o ganeuon 

o’ch dewis chi, mewn unrhyw arddull hyd 

at 5 munud 

Bydd rhagbrawf ym MaesD ar gyfer y 

gystadleuaeth hon 

Gwobrau: 

1. £150 (Côr Dros y Bont) 

2. £100 (Teulu’r Wern, Talwrn) 

3. £50 (Heledd Pritchard, Llangwyllog) 

120. Llefaru Unigol 16 oed a throsodd 

‘Tai Unnos’, Iwan Llwyd, Sbectol Inc [Y Lolfa] 

Bydd rhagbrawf ym MaesD ar gyfer y 

gystadleuaeth hon 

Lefel: Agored 

Gwobrau: 

1. £60 (Gwobr Goffa Megan Jane Davidson 

[rhoddedig gan Gymdeithas Gymreig- 

Americanaidd Gogledd Califfornia]) 

2. £30 (Mared Lewis, Llanddaniel) 

3. £20 (Gwen Jones a Glenys Little) 

Cystadlaethau ym MaesD 

Rhaid i bawb ofalu am eu cyfeiliant eu hunain. 

Bydd piano ar gael. 

121. Parti canu, rhwng 3 a 9 mewn nifer, 

unrhyw gân mewn unrhyw arddull hyd 

at 5 munud 

Lefel: Agored 

Gwobrau: 

1. £100 (Gail Kincaid, Llanddaniel) 

2. £60 (Mair a Meinir Williams, Llangwyllog) 

3. £40 (Mair a Meinir Williams, Llangwyllog) 

122. Cân: Unawd o’ch dewis chi mewn unrhyw 

arddull hyd at 4 munud. 

Lefel: Agored 

Gwobrau: 

1. £60 (Glyn a Iola Roberts, Mynydd-Mechell, 

Amlwch) 

2. £30 (Seiriol Arts Fiesta, Biwmares) 

3. £20 (Dosbarth Meistroli Llanfairpwll) 

123. Cyflwyno trysor neu lun o ddiddordeb 

personol hyd at 3 munud. 

Lefel: Agored 

Gwobrau: 

1. £60 (Glyn a Iola Roberts, Mynydd-Mechell, 

Amlwch) 

2. £30 (Gerry Sanger, Benllech) 

3. £20 (Gerry Sanger, Benllech) 

124. Sgets yn seiliedig ar idiom Gymraeg 

hyd at 5 munud. 

Lefel: Agored 

Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Gwobr Goffa Tim Artro Morris) 

Beirniaid: Robat Arwyn, Ffion Dafis 

Cyfansoddi 

125. Cystadleuaeth Y Gadair 

Cerdd: Llwybrau 

Lefel: Agored 

Gwobr: 

Cadair (Er cof am Pat Neill) a £75 (Cyril 

Hughes, Llanfairpwll er cof am ei briod 

Nan Hughes) 

Beirniad: Ifan Prys 

126. Cystadleuaeth Y Tlws Rhyddiaith 

Darn o ryddiaith, tua 500 o eiriau 

Testun: Llanw 

Lefel: Agored 

Gwobr: 

Tlws (Vernon a Valmai Jones, Llanfairpwll) 

a £75 (Ysgol Uwchradd Caergybi) 

Beirniad: Angharad Price 

127. Sgwrs o flaen y teledu 

Tua 100 o eiriau 

Lefel: Mynediad 

Gwobr: 

£50 (Elwyn ac Eirian Hughes, Llanfairpwll) 

Beirniad: Mark Stonelake 

128. Llythyr yn gwahodd rhywun i 

ddosbarth 


Testun: Sylfaen 

Gwobr: 

£50 (Merched y Wawr Llannerch-y-Medd) 

Beirniad: Nia Llwyd 

129. Llythyr neu bost yn canmol 


Lefel: Canolradd 

Gwobr: 

£50 (Cylch Dysgwyr Cymraeg Derby) 

Beirniad: Eryl R. Jones

Dysgwyr 


42 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

Gwyddoniaeth a Thechnoleg 


43 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

130. Adolygiad o westy neu dŷ bwyta 

Peidiwch â defnyddio enwau go iawn 


Lefel: Agored 

Gwobr: 

£50 (Margaret a Gwyn Lloyd, Llanfairpwll) 

Beirniad: Elin Williams 

131. Gwaith Grŵp neu unigol 

Blog fideo gan unigolyn neu grŵp: ‘Fy Ardal’, 

5-10 munud o hyd 

Lefel: Agored (Agored hefyd i ddisgyblion ail 

iaith ysgolion uwchradd) 

Gwobr: 

£100 (Er cof am Pat Neill) 

Beirniad: Gareth Mahoney 

Paratoi deunydd ar gyfer dysgwyr 

Agored i ddysgwyr a siaradwyr Cymraeg 

rhugl 

132. Gwaith unigol 

Casgliad o 3 stori i ddisgwyr lefel 

Canolradd hyd at 1,000 o eiriau yr un 

Gwobr: 

£100 

Beirniad: Sian Eirian Lewis 

Nodyn cyffredinol: Dylid dehongli 

‘gwyddoniaeth’ a ‘gwyddonol’ yn hyblyg, 

hynny yw, i gynnwys meysydd gwyddonol, 

peirianegol, mathemategol a thechnolegol. 

133. Y Fedal Wyddoniaeth a Thechnoleg 

Er Anrhydedd 

Dyddiad cau: 31 Ionawr 2017 

Rhoddir y Fedal Wyddoniaeth a Thechnoleg 

i gydnabod ac anrhydeddu cyfraniad helaeth 

i’r defnydd o’r Gymraeg ym myd gwyddoniaeth. 

Rhaid enwebu person trwy ffurflen a geir 

o Swyddfa’r Eisteddfod neu o wefan 


Cyfansoddi 

134. Erthygl Gymraeg yn ymwneud 

â phwnc gwyddonol ac yn addas i gynulleidfa 

eang heb fod yn hwy na 1,000 o eiriau. 

Croesewir y defnydd o dablau, diagramau 

a lluniau amrywiol. Caniateir mwy nag un 

awdur. Dylid anfon copi o’r gwaith ynghyd 

â chopi electronig. Ystyrir cyhoeddi’r 

erthygl fuddugol mewn cydweithrediad 

â’r cyfnodolyn Gwerddon. 

Gwobr: 

£400 (£150 Gwobr Goffa Bryneilen Griffiths 

a Rosentyl Griffiths; £150 Cronfa Goffa 

Eirwen Gwynn; £100 Er cof am Richard Jones 

[Talybolion], Llanfechell) 

135. Gwobr Dyfeisio/Arloesedd 

Cystadleuaeth i wobrwyo syniad arloesol 

a chreadigol sydd er budd i’r gymdeithas. 

Gall fod yn syniad neu ddyfais hollol newydd 

neu yn ateb i broblem bresennol mewn 

unrhyw faes (e.e. amgylchedd, 

amaethyddiaeth, meddygaeth, technoleg, 

peirianneg). Gofynnir am geisiadau heb fod yn 

hwy na 1,000 o eiriau sy’n amlinellu’r syniad. 

Gall fod yn waith sydd wedi ei gyflawni yn 

barod neu yn gysyniad newydd. Croesewir 

gwaith unigolyn neu waith grŵp o unrhyw 

oedran. Dylid anfon copi o’r gwaith ynghyd 

â chopi electronig at Swyddfa’r Eisteddfod. 

Gwobr: 

£1,000 i’w rannu yn ôl dymuniad y beirniad, 

gyda lleiafswm o £500 i’r enillydd 

Beirniad: Osborn Jones 

Ymarferol (yn ystod yr Eisteddfod) 

Cynhelir y cystadlaethau hyn yn y Pafiliwn 

Gwyddoniaeth. 

136. Cael Wil i’w Wely ar gyfer grŵp o 2 neu 

3 o ddisgyblion o oed ysgol uwchradd. 

Cystadleuaeth ymarferol pan fydd ymgeiswyr 

yn cael hyd at awr a hanner i greu teclyn neu 

fodel gyda’r defnyddiau a’r celfi a fydd wedi’u 

darparu. 

Gwobrau dyddiol a thystysgrifau: 

1. £30 

2. £20 

3. £10 

(£200 Alwyn ac Ella Owens, Porthaethwy; 

£100 Mona Chambers, Bangor) 

137. Cael Wil Bach i’w Wely ar gyfer unigolyn 

neu grŵp o 2 neu 3 o ddisgyblion blynyddoedd 

3-6 yn yr ysgol gynradd. Cystadleuaeth 

ymarferol pan fydd ymgeiswyr yn cael hyd 

at oddeutu 30 munud i greu teclyn neu fodel 

gyda’r defnyddiau a’r celfi a fydd wedi’u 

darparu. 

Gwobrau dyddiol a thystysgrifau: 

1. £15 

2. £10 

3. £5 

(£200 Er cof am Richard Jones [Talybolion], 

Llanfechell) 

Cyfraniad cyffredinol at waith y Pafiliwn 

Gwyddoniaeth a Thechnoleg: 

£200 (Mary Hughes a’r teulu er cof 

am William Carol Hughes, Pennaeth cyntaf 

yr Ysgol Uwchradd ym Modedern) 

£100 (Mona Chambers, Bangor) 

Beirniad: Prysor Williams

Llefaru 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

44 

Llefaru 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

45 


1. Darnau Hunanddewisiad: rhaid i 

gystadleuwyr anfon eu sgriptiau at y Trefnydd 

erbyn 1 Gorffennaf 2017 

2. Cystadlaethau Côr Llefaru dros 16 

o leisiau, Parti Llefaru hyd at 16 o leisiau 

a Dweud Stori 

Caniateir defnyddio symudiadau, gwisgoedd, 

cerddoriaeth a mân gelfi cludadwy gan y côr 

neu barti a fydd yn eu defnyddio, lle bo hynny’n 

addas. Rhaid paratoi a chlirio’r llwyfan o fewn 

yr amser penodedig. 

3. Tynnir sylw’r cystadleuwyr at reol Gymraeg 

yr Eisteddfod. Dylid osgoi gor-ddefnydd o’r 

Saesneg mewn detholiadau a chystadlaethau 

hunanddewisiad. 

4. Ni chaniateir defnyddio deunydd enllibus neu 

iaith anweddus, a allai beri tramgwydd i eraill, 

mewn unrhyw ddetholiadau neu gystadlaethau 

hunanddewisiad neu gyflwyniad byrfyfyr. 

5. Hawlfraint 






ar wefan yr Eisteddfod. 

6. Oedran 




7. Copïau 




gyhoeddi. 




138. Côr Llefaru dros 16 o leisiau 

‘Perllan hefyd a roddwyd i mi’, Dewi Jones, 

Cerddi Mathafarn [Gwasg Pantycelyn] 



Gwobrau: 

1. Cwpan Rhys Bowen i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (Teulu Pen y Bryn, Llynfaes) 

2. £300 (Er cof am H. R. M. Hughes, 

Penrhos, Bodedern gan y teulu) 

3. £200 (Hogan Aggregates 

[Chwarel Gwyndy]) 

139. Parti Llefaru hyd at 16 o leisiau 

‘Olion’, Iwan Llwyd, Dan Ddylanwad 

[Gwasg Taf] 



Gwobrau: 

1. Cwpan Lleisiau Llifon i’w ddal am flwyddyn 

a £300 (£200 Gwobr Goffa Tryweryn [Rhodd 

gan Watcyn Jones er cof am ei chwaer, 

Elizabeth a frwydrodd mor galed i achub Capel 

Celyn]; £100 Teulu Rhos Llwyn, Llangwyllog) 

2. £200 (Dic a Nesta Pritchard, Llangwyllog) 

3. £100 (R. Gwynedd Jones, Rhuthun er cof 

am ei briod, Megan) 

140. Gwobr Goffa Llwyd o’r Bryn i rai 21 

oed a throsodd 

(i) ‘Dychwelyd’, T. H. Parry-Williams, Cerddi, 

Rhigymau a Sonedau [Gwasg Gomer] 

(ii) Hunanddewisiad hyd at 6 munud. 

(Gweler Amod 1 uchod) 

Gwobr: 

Medal Goffa Llwyd o’r Bryn a £300 (Meinir 

Owen, Y Groeslon er cof am ei gŵr, Brian, 

enillydd Gwobr Llwyd o’r Bryn, 1965 a 1968) 

141. Llefaru Unigol Agored 

Naill ai: 

Detholiad penodol o ‘Y Gŵr o Baradwys’, 

Ifan Gruffydd [Swyddfa’r Eisteddfod] 

neu 

Detholiad penodol o ‘Craciau’, Bet Jones 


Gwobrau: 

1. £100 (Bethan Jones, Llanfairpwll) 

2. £60 (Catherine Jones, Tyn Lôn, Caergybi) 

3. £40 (Catherine Jones, Tyn Lôn, Caergybi) 

142. Cystadleuaeth Dweud Stori 

Cystadleuaeth agored i unigolion o bob oed 

i gyflwyno ‘Y Stori y tu ôl i’r Llun’. Dylai’r stori 

ddod o’r frest, heb fod yn hwy na 6 munud 

o hyd. Ni ddylid cyflwyno sgript ymlaen llaw, 

ond mae angen i chi ddanfon copi electronig 

o’ch llun erbyn 1 Gorffennaf 2017 at 

cystadlu@eisteddfod.org.uk 

Sylwer mai ar yr unigolyn y disgyn y cyfrifoldeb 

o glirio unrhyw hawlfraint sydd ar y llun, felly 

gorau oll os mai llun o’ch eiddo chi a ddanfonir 

at y Trefnydd. Os oes gennych unrhyw 

ymholiadau neu gwestiynau, cysyllltwch 

ymlaen llaw â Swyddfa’r Eisteddfod, os 

gwelwch yn dda. 

Gwobrau: 

1. £100 

2. £60 

3. £40 

(£200 Er cof am John ac Annie Williams, 

Tŷ Cwyfan, Tŷ Croes gan y plant) 

143. Llefaru Unigol i rai rhwng 16 ac o dan 

21 oed 

Detholiad penodol o stori ‘Stafell Braf’, 

Sonia Edwards, Rhwng Noson Wen a Phlygain 


Gwobrau: 

1. Medal Goffa Gwyneth Morus Jones a £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Er cof am Elen Roger Jones, Marian 

Glas) 

144. Llefaru Unigol i rai rhwng 12 ac o dan 

16 oed 

‘Trydar’, allan o ‘Tyfu’, Guto Dafydd, 

Cyfansoddiadau a Beirniadaethau Eisteddfod 

Genedlaethol Cymru Sir Gâr 2014 


Gwobrau: 

1. £60 

2. £30 

3. £20 

(£110 Ann ac Ellis Roberts, Bodffordd) 

145. Llefaru Unigol dan 12 oed 

‘Llinell Gymorth y Conau, Aled Lewis Evans, 

Pac o Feirdd [Gwasg Carreg Gwalch] 

Gwobrau: 

1. £50 

2. £25 

3. £15 

(£90 Er cof am y diweddar Mona Morgan 

Jones gan ei phlant, Eurwyn, Margaret, Janet, 

Lynne a Stanley) 

146. Llefaru Unigol o’r Ysgrythur 16 oed 

a throsodd 

Diarhebion, Pennod 1, adnodau 8-19: 

‘Cyngor i bobl Ifanc’, beibl.net 

Gwobrau: 

1. £75 

2. £50 

3. £25 

(£150 Rhodd Anwen Price er cof am 

Gwilym Price) 

147. Llefaru Unigol o’r Ysgrythur dan 16 

oed 

Mathew, Pennod 4, adnodau 1-11: ‘Iesu’n cael 

ei demtio’, beibl.net 

Gwobrau: 

1. £60 (Er cof am y diweddar Goronwy Morgan 

Jones gan ei blant, Eurwyn, Margaret, Janet, 

Lynne a Stanley) 

2. £30 (Margaret Evans, Rhinedd Hughes ac 

Emyr Huws er cof am y Parch Owen Evans, 

Nanhyfer, Bodffordd) 

3. £20 (Margaret Evans, Rhinedd Hughes ac 

Emyr Huws er cof am y Parch Owen Evans, 

Nanhyfer, Bodffordd) 


Glannau 

Rhaid cynnwys o leiaf dair elfen o blith y 

pump a nodir, sef alawon gwerin traddodiadol, 

cerdd dant, dawns, drama a llefaru i greu 

perfformiad dychmygus. Ni ddylai’r cyflwyniad 

fod yn hwy na 15 munud, yn cynnwys paratoi 

a chlirio’r llwyfan. Caniateir defnyddio 

symudiadau, gwisgoedd a mân 

offer llwyfan. Dylid anfon braslun o’r sgript 

erbyn 1 Gorffennaf 2017 a chopi llawn 

erbyn yr Eisteddfod. 


Alawon Gwerin, Cerdd Dant, Dawns a Drama) 

Gwobrau: 



Llanfwrog) 



Porthaethwy) 

Beirniaid: Haf Evans, Rhian Evans, 

Garry Owen, Anne Pash

Llenyddiaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

46 

Llenyddiaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

47 


1. Nifer Copïau 

Rhaid i bob ymgeisydd am y Gadair, y Goron, 

y Fedal Ryddiaith a Gwobr Goffa Daniel 

Owen, anfon tri chopi caled o’i waith at 

y Trefnydd ynghyd â CD neu gof bach o’r 

gwaith cyflwynedig. 

2. Datganiad 

Dylid cwblhau’r datganiad â ffugenw ar waelod 

y ffurflen gais. Os na wneir hyn, gall y Trefnydd 

agor yr amlen a dychwelyd y gwaith, gydag 

eglurhad priodol, at yr awdur. Yna gall yr awdur 

ailgyflwyno’r ymgais dan ffugenw arall. 

3. Cyfyngiadau 

(i) Ni chaniateir anfon yr un gwaith yn 

ei hanfod i fwy nag un gystadleuaeth. 

(ii) Ni chaniateir anfon unrhyw waith at 

gyhoeddwr hyd nes y bydd y feirniadaeth 

wedi’i chyhoeddi yng nghyfrol y 

Cyfansoddiadau a Beirniadaethau 

yn ystod wythnos yr Eisteddfod. 

4. Y Fedal Ryddiaith/Gwobr Goffa Daniel 

Owen 2017 

Y cyfansoddiadau i fod yn llaw’r Trefnydd erbyn 

1 Rhagfyr 2016. 

5. Ymrwymiadau 

Os oes gan gystadleuydd ymrwymiad fel awdur 

gyda chyhoeddwr arbennig rhaid iddo / iddi roi 

enw’r cyhoeddwr, ynghyd â’i h/enw a manylion 

cyswllt yn yr amlen dan sêl. 

6. Cystadleuaeth y Goron 

Caniateir cynnwys ambell linell ddamweiniol 

neu anfwriadol gynganeddol mewn gwaith 

a anfonir i gystadleuaeth y Goron. 

7. Ni dderbynnir gwaith sy’n defnyddio deunydd 

neu gyfeiriad enllibus. 

Barddoniaeth 

148. Awdl ar fwy nag un o’r mesurau 

traddodiadol, heb fod yn hwy na 250 

o linellau: Arwr neu Arwres 

Gwobr: 

Cadair yr Eisteddfod (Awdurdod Parc 

Cenedlaethol Eryri) a £750 (Er cof am y Parch 

a Mrs H. Walter Jones) 

Beirniaid: Peredur Lynch, Huw Meirion 

Edwards, Emyr Lewis 

149. Pryddest ddigynghanedd, heb fod 

yn fwy na 250 o linellau: Trwy Ddrych 

Gweler Amodau Arbennig, rhif 6 

Gwobr: 

Coron yr Eisteddfod (Merched y Wawr) a £750 

(Cwmni Dodrefn Perkins, Caernarfon) 

Beirniaid: M. Wynn Thomas, Glenys Mair 

Roberts, Gwynne Williams 

150. Englyn unodl union: Mam 

Gwobr: 

Tlws Coffa Dic yr Hendre i’w ddal 

am flwyddyn a £100 (Alan Wyn ac 

Ann Roberts, Brynsiencyn) 

Beirniad: John Gwilym Jones 

151. Englyn unodl union crafog: Medra 

Gwobr: 

£100 (Manon, Irfon ac Elliw er cof 

am John Glyn Jones, Dinbych) 

Beirniad: Dafydd Islwyn 

152. Hir-a-thoddaid: Bedwyr 

Gwobr: 

£100 (Rhoddir gan Iola, Nia, Gwion 

a Rhun er cof am Joseff Wyn Jones, Brynteg, 

Trawsfynydd, Hafod Las, Ysbyty Ifan a Thŷ 

Mawr Wybrnant) 

Beirniad: Myrddin ap Dafydd 

153. Cerdd gaeth ar ffurf deialog, rhwng 

30 a 40 llinell: Trydar 

Gwobr: 

£100 (Cen a Gwenda Williams, 

Llanfaelog, Lois, Twm, Siôn ac Alaw) 

Beirniad: Llion Jones 

154. Vers Libre gynganeddol, rhwng 

30 a 40 llinell: Alaw 

Gwobr: 

£100 (Cen a Gwenda Williams, Llanfaelog, 

Lois, Twm, Siôn ac Alaw) 

Beirniad: Einir Jones 

155. Telyneg: Rhwyg 

Gwobr: 

£100 (Cen a Gwenda Williams, 

Llanfaelog, Lois, Twm, Siôn ac Alaw) 

Beirniad: John Gruffydd Jones 

156. Soned neu Filanél: Tymor 

Gwobr: 

£100 (Ken, Gruffydd, Heledd a Morfudd 

er cof am Sian Owen, Marian-glas) 

Beirniad: Nesta Wyn Jones 

157. Chwe phennill telyn: Cariadon 

Gwobr: 

£100 (Tîm Bro Alaw er cof am Sian ac Arwyn) 

Beirniad: Mererid Hopwood 

158. Chwe limrig: Damweiniau 

Gwobr: 

£100 (Clwb Trefdraeth) 

Beirniad: Arwel Pod Roberts 

159. Casgliad o 3 cerdd wreiddiol 

ar unrhyw un thema. Cyfyngedig i rai sydd 

heb ennill gwobr yn y Genedlaethol yn 

yr adran Farddoniaeth 

Gwobr: 



Beirniad: Rhys Dafis 

Cystadleuaeth arbennig o dan nawdd 

yr Eisteddfod yn ganolog 

160. Cerdd yn addas i’w chanu. Cerdd 

ar destun yn ymwneud â’r gofod, sêr, haul 

a/neu’r planedau. 

Ystyrir defnyddio’r geiriau ar gyfer 

cystadleuaeth Tlws y Cerddor 2019. 

Gwobr: 

£100 (Y Gymdeithas Seryddiaeth Frenhinol) 

Beirniad: Twm Morys 

(87). Cystadleuaeth Tlws Sbardun 

Cân werinol ac acwstig ei naws. Mae’n rhaid 

i’r gerddoriaeth a’r geiriau fod yn wreiddiol, 

a dylid cyflwyno’r gân ar gryno-ddisg neu MP3. 

Caniateir cywaith. 

Ystyrir perfformio’r gân fuddugol yn yr 

Eisteddfod y flwyddyn ganlynol. 

Gwobr: 

Tlws Alun Sbardun Huws i’w ddal am flwyddyn 

a £500 (Rhoddedig gan Gwenno Huws) 

Beirniaid: Linda Griffiths, Dewi Pws 

(176). Darn neu ddarnau o lenyddiaeth, 

ffeithiol neu greadigol neu gyfuniad o’r 

ddau, a ysgogwyd wrth ddarllen enwau’r 

meirwon ar gofeb neu gofebau’r Rhyfel 

Mawr, heb fod dros 3,000 o eiriau. 

Gall fod yn Rhyddiaith, Barddoniaeth neu 

yn gyfuniad o’r ddau. 

Gwobr: 

£200 (Er cof am Islwyn Jones) 

Beirniad: Gerwyn Wiliams 

Rhyddiaith 

161. Gwobr Goffa Daniel Owen 2017 

Nofel heb ei chyhoeddi gyda llinyn storïol cryf 

a heb fod yn llai na 50,000 o eiriau. 

Dyddiad cau: 1 Rhagfyr 2016 

Gwobr: 

Medal Goffa Daniel Owen a £5,000 (Ann 

Clwyd er cof am ei phriod Owen Roberts 

[Niwbwrch]) 

Beirniaid: Bethan Gwanas, Tony Bianchi, 

Caryl Lewis 

162. Gwobr Goffa Daniel Owen 2018 

Nofel heb ei chyhoeddi gyda llinyn storïol cryf 

a heb fod yn llai na 50,000 o eiriau. 

Dyddiad cau: 1 Rhagfyr 2017 

Gwobr: 

Medal Goffa Daniel Owen a £5,000 

Beirniaid: Meinir Pierce Jones, Bet Jones, 

Gareth Miles

Llenyddiaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

48 

Llenyddiaeth 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

49 

163. Y Fedal Ryddiaith 2017 

Cyfrol o ryddiaith greadigol heb fod dros 

40,000 o eiriau: Cysgodion 

Dyddiad cau: 1 Rhagfyr 2016 

Gwobr: 

Y Fedal Ryddiaith a £750 (Pwyllgor Cronfa 

Eisteddfod Genedlaethol Môn 1957) 

Beirniaid: Francesca Rhydderch, Lleucu 

Roberts, Gerwyn Wiliams 

164. Y Fedal Ryddiaith 2018 

Cyfrol o ryddiaith greadigol heb fod dros 

40,000 o eiriau: Ynni 

Dyddiad cau: 1 Rhagfyr 2017 

Gwobr: 

Y Fedal Ryddiaith a £750 

Beirniaid: Sonia Edwards, Menna Baines, 

Manon Rhys 

165. Ysgoloriaeth Emyr Feddyg 

Er cof am Dr Emyr Wyn Jones, Cymrawd 

yr Eisteddfod 

Sefydlwyd yr Ysgoloriaeth hon i hyfforddi llenor 

neu fardd na chyhoeddwyd cyfrol o’i (g)waith 

eisoes. Dyfernir yr ysgoloriaeth yn flynyddol 

i’r cystadleuydd mwyaf addawol. Ar gyfer 

Eisteddfod 2017 fe’i cynigir i lenor. Gofynnir 

i’r cystadleuwyr anfon darn neu ddarnau 

rhyddiaith o gwmpas 3,000 o eiriau ar un 

o’r ffurfiau canlynol: braslun nofel, pennod 

agoriadol nofel, straeon byrion neu ysgrifau. 

Rhaid i’r darnau fod yn waith gwreiddiol 

a newydd gan yr awdur. 

Gwobr: 

Ysgoloriaeth Emyr Feddyg, gwerth hyd at 

£1,000 yn cynnwys £100 i’r enillydd ar gyfer 

meddalwedd neu lyfrau. Yna trefnir, ar gost 

yr Ysgoloriaeth, i’r enillydd gael prentisiaeth 

yng nghwmni mentor profiadol a benodir gan 

y Panel Llenyddiaeth. Bydd yr hyfforddiant 

yn parhau am tua chwe mis, ac yn cynnwys 

pedair o sesiynau dwy awr, yn ogystal â derbyn 

sylwadau manwl ar bedair o dasgau a anfonir 

drwy’r post neu e-bost. 

Yn ogystal, telir costau teithio’r enillydd 

i’r sesiynau. 

Beirniad: Dyfed Edwards 

166. Stori fer hyd at 4,000 o eiriau: Angor 

Gwobr: 

£200 (Cen a Gwenda Williams, Llanfaelog, 

Lois, Twm, Siôn ac Alaw) 

Beirniad: Elin Llwyd Morgan 

167. Llên micro – 8 darn: Gwawrio 

Gwobr: 

£200 (J. Richard a Mavis Williams, Llangefni) 

Beirniad: Siân Melangell Dafydd 

168. Ysgrif, heb fod dros 2,000 o eiriau: 

Tirion dir 

Gwobr: 

£200 (Cymdeithas Lenyddol Bro Goronwy) 

Beirniad: Sian Northey 

169. Portread, heb fod dros 2,000 o eiriau, 

o gynefin neu unigolyn 

Gwobr: 

£200 (Rheinallt a Rowenna Thomas, 

Porthaethwy) 

Beirniad: Geraint Vaughan Jones 

170. Pum o erthyglau gwahanol eu maes 

a’u naws ar gyfer papur bro. 

Dim mwy na 400 gair i bob erthygl. 

Gwobr: 

£200 (Manon, Irfon ac Elliw er cof am 

John Glyn, Dinbych) 

Beirniad: Emyr Llywelyn 

171. Adolygiad cynhwysfawr o gyfrol wedi’i 

chyhoeddi yn y ganrif hon 

Gwobr: 

£200 (£100 Er cof am Tegwyn Thomas, 

Llannerch-y-medd gan ei deulu; £100 Gorsedd 

Beirdd Eisteddfod Môn) 

Beirniad: Dylan Iorwerth 

172. Darn o ryddiaith – naill ai lythyr, 

dyddiadur neu ymson, heb fod dros 1,500 gair: 

Ymadael 

Gwobr: 

£200 (Menna Lloyd Williams, Penrhyn-coch, 

Aberystwyth) 

Beirniad: Rocet Arwel Jones 

173. Blog ar un elfen o fywyd cyfoes 

e.e. teithio, bwyd, teulu, chwaraeon, 

gwleidyddiaeth, heb fod dros 2,000 o eiriau 

Gwobr: 

£200 (Grace Roberts, Y Felinheli) 

Beirniad: Beca Brown 

174. Erthygl newyddiadurol yn cynnig 

ymdriniaeth dreiddgar o destun cyfoes, 

heb fod dros 2,000 o eiriau. 

Gwobr: 

£200 (Eunice ac Arwel Jones a’r teulu, 

Cynefin, Rhos-y-bol, Amlwch) 

Beirniad: Gwion Lewis 

175. Casgliad o dair stori fydd yn apelio 

at bobl ifanc 14-16 oed, heb fod dros 1,500 

o eiriau. 

Gwobr: 



Beirniad: Geraint Percy Jones 

176. Darn neu ddarnau o lenyddiaeth, 

ffeithiol neu greadigol neu gyfuniad o’r 

ddau, a ysgogwyd wrth ddarllen enwau’r 

meirwon ar gofeb neu gofebau’r Rhyfel 

Mawr, heb fod dros 3,000 o eiriau. 

Gall fod yn Rhyddiaith, Barddoniaeth neu 

yn gyfuniad o’r ddau. 

Gwobr: 

£200 (Er cof am Islwyn Jones) 

Beirniad: Gerwyn Wiliams 

177. Cystadleuaeth i rai sydd wedi byw yn 

y Wladfa ar hyd eu hoes ac yn dal i fyw yn 

yr Ariannin: 

‘20 mlynedd Cynllun yr Iaith Gymraeg yn 

Chubut – llwyddiant?’ (heb fod yn llai na 1,500 

o eiriau) 

Gwobr: 

£200 (Gwobr Goffa Shân Emlyn: Rhodd gan ei 

merched, Elin Edwards a Mari Emlyn) 

Beirniad: Richard Snelson 

Cyfraniad tuag at weithgareddau’r 

Babell Lên 

£400 (Cymdeithas Cinio’r Foel (Brynsiencyn, 

Llanddaniel a’r Cylch) 

£300 (Fflur Mai Hughes, Llangefni er cof 

annwyl iawn am ei phriod Elfed Wyn) 

£200 (Cymdeithas cyn-aelodau staff Y Coleg 

Normal) 

Ymryson y Beirdd 

1. £200 (Er cof am H. R. M. Hughes, 

Penrhos, Bodedern gan y teulu) 

2. £150 (Gruffydd Aled ac Éimear Williams, 

Dolau, Bow Street) 

3. £75 (Gruffydd Aled ac Éimear Williams, 

Dolau, Bow Street) 

Englyn y Dydd 

£30 y dydd 

(£120 R. J. H. [Machraeth] a Catherine 

Griffiths, Bodffordd) 

Limrig y Dydd 

£20 y dydd 

(£80 Gwynn Roberts, Pen y Sarn, Amlwch 

er cof am ei briod Nellie)

Rheolau ac Amodau 

Cyffredinol 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

50 


Cyffredinol 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

51 

1. Cwmpas 

Cynhelir pob cystadleuaeth yn yr Eisteddfod 

yn unol â’r Rheolau ac Amodau Cyffredinol hyn, 

yr Amodau Arbennig a geir ar gychwyn pob adran 

yn y Rhestr Testunau ac unrhyw amod a nodir 

mewn perthynas â chystadleuaeth unigol 

(‘y Rheolau ac Amodau’). 

2. Dehongliad 

(i) Yng nghyd-destun y Rheolau ac Amodau, nodir 

isod ystyr y geiriau canlynol: 

–– Eisteddfod: Eisteddfod Genedlaethol 

Cymru 

–– Cyngor: Cyngor yr Eisteddfod 

–– Llys: Llys yr Eisteddfod 

–– Pwyllgor Gwaith: y Pwyllgor Gwaith lleol 

–– Swyddogion: swyddogion penodol 

a benodir gan y Prif Weithredwr 

–– Yr Ŵyl: yr Eisteddfod y cynhelir 

y gystadleuaeth ynddi 

(ii) Os bydd unrhyw wahaniaeth mewn ystyr 

rhwng y geiriad Cymraeg a’r geiriad Saesneg 

yn y Rheolau ac Amodau, y geiriad Cymraeg 

a gyfrifir yn eiriad swyddogol. 

3. Recordiadau, Ffilmio a Darlledu 

Rhybudd i berfformwyr ac i’r rhai sy’n 

cyfrannu at weithgareddau’r Eisteddfod: 

Y mae Llys yr Eisteddfod yn cadw’n eiddo’i hun 

yn unig yr hawl: 

(i) i wneud recordiadau o holl weithgareddau’r 

Eisteddfod neu unrhyw ran ohonynt, gan 

gynnwys gweithgareddau’r Orsedd (‘y 

Gweithgareddau’) ac unrhyw ddetholiad 

o unrhyw eitem lenyddol, gerddorol neu 

ddramatig a gyflwynir (‘y Detholion’); 

(ii)i wneud ffilmiau sinematograffig neu fath arall 

o’r Gweithgareddau a/neu’r Detholion; 

(iii)i ddarlledu’r Gweithgareddau a/neu’r 

Detholion, trwy gyfrwng radio sain, teledu, 

y rhyngrwyd, neu unrhyw gyfrwng arall boed 

yn hysbys ar hyn o bryd neu a ddyfeisir 

yn y dyfodol; 

(iv)i ddosbarthu ac i ymelwa ar y cyfryw 

recordiadau, ffilmiau a/neu ddarllediadau 

o’r Gweithgareddau a/neu’r Detholion mewn 

unrhyw fodd ac mewn neu drwy unrhyw 

gyfrwng sy’n hysbys ar hyn o bryd neu 

a ddyfeisir yn y dyfodol yn unol â’i ddisgresiwn 

llwyr ei hun o dro i dro; 

(v)i olygu yn unol â’i ddisgresiwn llwyr ei hun 

y recordiadau, darllediadau a/neu ffilmiau a 

wneir yn unol â pharagraffau (i) i (iv) uchod; ac 

(vi)i awdurdodi eraill yn unol â’i ddisgresiwn llwyr 

ei hun o dro i dro i recordio, ffilmio, darlledu, 

dosbarthu, olygu a/neu ymelwa fel y nodir 

ym mharagraffau (i) i (v) uchod 

ar y Gweithgareddau a/neu’r Detholion. 

I’r perwyl hynny mae cystadleuwyr yn ildio unrhyw 

hawliau moesol sydd ganddynt o dan Bennod IV 

Deddf Hawlfraint, Dyluniadau a Phatentau 1988 

ac o dan unrhyw ddeddfau eraill sydd mewn grym 

yn y presennol neu yn y dyfodol yn unrhyw le yn 

y byd ac yn rhoi i’r Eisteddfod unrhyw ganiatâd 

angenrheidiol i ddefnyddio’u cyfraniadau 

at weithgareddau’r Eisteddfod. 

4. Hawlfraint Cyfansoddiadau 

(i) Bydd yr awdur yn cadw yn eiddo iddo/iddi 

ei hun berchnogaeth yr hawlfraint ym mhob 

cyfansoddiad, ac unrhyw freindal perthnasol. 

(ii) Yn unol â’r amod yn y ffurflen gais a arwyddir 

gan bob awdur, fodd bynnag, bydd awdur 

y gwaith, yn gyfnewid am y gwasanaeth 

y bydd yr Eisteddfod yn ei roi drwy ei 

feirniadu, yn rhoi’r hawliau canlynol i’r 

Eisteddfod heb i’r Eisteddfod dalu unrhyw 

freindal neu daliad arall: 

(a) i gyhoeddi unrhyw gyfansoddiad am y tro 

cyntaf yn ystod wythnos yr Ŵyl neu o fewn 

tri mis i ddiwrnod olaf yr Ŵyl heb ymgynghori 

â’r awdur.; 

(b) i ganiatáu i’r Eisteddfod ddefnyddio’r gwaith 

buddugol yn y dyfodol at ddibenion yr 

Eisteddfod, er enghraifft fel darnau prawf 

neu er mwyn hyrwyddo’r Eisteddfod, heb 

ymgynghori â’r awdur. 

(iii) Ymhellach bydd yn rhaid i awdur unrhyw 

waith a gyhoeddir gan yr Eisteddfod gydnabod 

cysylltiad y gwaith â’r Eisteddfod bob tro 

y’i defnyddir ganddo/ganddi fel perchennog 

yr hawlfraint ynddo. 

(iv) Bydd y beirniaid, ar ffurflen a roddir iddynt 

wrth, neu wedi iddynt dderbyn eu swydd, 

yn trosglwyddo i’r Llys yr hawlfraint ar eu 

beirniadaethau. 

(v) Bydd yr awdur yn rhoi’r hawl i Brif Weithredwr 

a/neu Drefnydd yr Eisteddfod agor yr 

amlen dan sêl os yw beirniad/beirniaid 

y gystadleuaeth neu olygydd cyfrol y 

Cyfansoddiadau a Beirniadaethau yn argymell 

cyhoeddi’r gwaith. 

(vi) O dan amgylchiadau arbennig, caniateir 

agor yr amlen dan sêl ar ôl cyfnod o hanner 

can mlynedd wedi’r Eisteddfod mewn 

ymgynghoriad â’r Llyfrgell Genedlaethol. 

5. Cwyno a Gwrthwynebu 

Ni ellir gwrthwynebu neu gwyno’n erbyn unrhyw 

ddyfarniad yn gyhoeddus yn yr Ŵyl, ond gellir 

cyflwyno cwyn ysgrifenedig i’r Trefnydd o fewn 

awr i’r dyfarniad terfynol mewn cystadleuaeth 

llwyfan neu mewn achos rhagbrawf, o fewn 

hanner awr i gyhoeddi dyfarniad y rhagbrawf, 

gydag enw a chyfeiriad y sawl sy’n cwyno. 

Bydd y wobr yn cael ei hatal tan y bydd y mater 

wedi’i setlo. 

6. Pwyllgor Apêl 

(i) Bydd y Pwyllgor Apêl yn dyfarnu mewn unrhyw 

ddadl neu wahaniaeth barn ar unrhyw fater 

yn codi o’r Rheolau ac Amodau neu mewn 

unrhyw fater ynglŷn ag unrhyw gystadleuaeth. 

(ii)Sail unrhyw apêl yw cyhuddiad bod amod 

cystadleuaeth unigol, amod gyffredinol, neu 

amod arbennig wedi’i thorri. Ni ellir apelio ar 

sail chwaeth neu ddehongliad beirniaid. Bydd 

penderfyniad y Pwyllgor Apêl yn derfynol. 

(iii) Bydd y Pwyllgor Apêl yn cynnwys tri o 

swyddogion y Llys a thri o swyddogion y 

Pwyllgor Gwaith, ynghyd â chadeirydd neu 

is-gadeirydd y Cyngor yn gadeirydd ar y 

pwyllgor. Bydd tri aelod yn ffurfio cworwm. 

7. Cyfyngiadau Beirniadu a Chystadlu 

(i) Ni chaniateir i aelod neu gyn-aelod 

o’r Pwyllgor Gwaith nac o unrhyw un 

o’r is- bwyllgorau feirniadu yn yr Ŵyl. 

(ii)Ni chaiff beirniaid ar gystadlaethau llwyfan 

gystadlu ar unrhyw gystadleuaeth llwyfan 

arall ac eithrio y caniateir iddynt fod yn 

aelodau o gôr neu barti mewn adran nad ydynt 

yn beirniadu ynddi. Caniateir iddynt hefyd 

gystadlu mewn cystadlaethau cyfansoddi 

ym mhob adran. Gall beirniad cystadlaethau 

cyfansoddi gystadlu ym mhob cystadleuaeth 

gyfansoddi a llwyfan ac eithrio 

y gystadleuaeth(au) cyfansoddi y maent 

yn eu beirniadu. 

(iii)Ni chaiff beirniad yn yr Ŵyl weithredu 

fel cynhyrchydd, arweinydd, hyfforddwr 

na blaenwr. 

(iv)Ni chaniateir i gyfeilyddion swyddogol 

yr Ŵyl gystadlu yn y cystadlaethau y 

gwahoddwyd hwy i gyfeilio ynddynt. 

(v)Ni chaiff unrhyw un sydd yn ddisgybl preifat 

i’r beirniad ar ôl 31 Awst y flwyddyn cyn yr 

Ŵyl, neu’n berthynas iddo/iddi, neu sydd 

yn ei wasanaeth, gystadlu mewn unrhyw 

gystadleuaeth y bo’r beirniad hwnnw’n 

beirniadu arni. 

(vi) Ni all neb gystadlu fwy nag unwaith yn 

yr un gystadleuaeth llwyfan. 

8. Ffurflenni Cystadlu 

Rhaid i gystadleuwyr pob adran lenwi’r ffurflenni 

priodol yn y Rhestr Testunau neu ar-lein a’u 

hanfon gyda’r tâl cywir at y Trefnydd erbyn y 

dyddiad a nodir arnynt. Ceir ffurflenni ychwanegol 

o Swyddfa’r Eisteddfod ac ar wefan yr Eisteddfod. 

9. Cyflwyno Cyfansoddiadau 

(i) Rhaid anfon pob cyfansoddiad, ynghyd â’r tâl 

cywir, at y Trefnydd erbyn 1 Ebrill cyn yr Ŵyl. 

Mae rhai cystadlaethau yn eithriad i’r rheol 

hon, sef: 

–– Gwobr Goffa Daniel Owen (1 Rhagfyr) 

–– Y Fedal Ryddiaith (1 Rhagfyr) 

–– Cystadlaethau Y Lle Celf (1 Mawrth) 

–– Dysgwr y Flwyddyn (31 Mawrth) 

(ii) Rhaid i bob cyfansoddiad nodi rhif a theitl 

y gystadleuaeth a ffugenw’r cystadleuydd 

yn unig. 

(iii) Rhaid i bob cystadleuydd anfon amlen dan sêl 

sy’n cynnwys y manylion canlynol y tu mewn: 

(a) Rhif a theitl y gystadleuaeth 

(b) Ffugenw 

(c) Enw llawn 

(ch) Rhif ffôn 

(d) Cyfeiriad a chyfeiriad ebost y 

cystadleuydd 

(dd) Enw cyhoeddwr (os yn berthnasol) 

Ni ddylid cynnwys dim arall yn yr amlen. 

(iv) Rhaid cynnwys yr wybodaeth ganlynol ar 

glawr yr amlen: 

(a) Rhif a theitl y gystadleuaeth 

(b) Ffugenw’r cystadleuydd 

Sylwer yn arbennig ar Amodau Arbennig Adran 

Llenyddiaeth. 

(v) Rhaid ysgrifennu pob cyfansoddiad yn eglur 

ag inc neu ei argraffu ar un ochr i’r papur, 

ac mae angen cyplysu pob dalen yn ddiogel. 

10. Gwaith Gwreiddiol 

Rhaid i’r holl gyfansoddiadau a chynhyrchion 

a anfonir at yr Eisteddfod fod yn waith gwreiddiol 

a dilys y cystadleuydd (neu gystadleuwyr pan 

ganiateir cywaith). Ni chaniateir anfon gwaith 

sydd wedi’i wobrwyo o’r blaen yn yr Eisteddfod 

Genedlaethol na gwaith sydd wedi’i gyhoeddi 

yn rhannol nac yn gyfan mewn unrhyw ddull. 

11. Iaith 

(i) Rhaid i’r cyfansoddiadau a’r cystadlu fod 

yn Gymraeg ac eithrio lle nodir yn wahanol 

dan unrhyw gystadleuaeth unigol. 

(ii) Rhaid osgoi gor-ddefnydd o’r Saesneg mewn 

detholiadau a chystadlaethau hunanddewisiad 

a chyfansoddiadau. 

(iii) Ni chaniateir cynnwys unrhyw ddeunydd 

enllibus nac unrhyw ddefnydd o iaith 

anweddus a allai beri tramgwydd i eraill mewn 

unrhyw ddetholiadau neu gystadlaethau 

hunanddewisiad neu gyflwyniad byrfyfyr. 

(iv) Ni dderbynnir gwaith sy’n cynnwys unrhyw 

ddeunydd neu gyfeiriad enllibus.


Cyffredinol 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

52 


Cyffredinol 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

53 

12. Hawl i Gystadlu 

Mae cystadlaethau’r Eisteddfod yn agored 

i unrhyw un: 

–– a anwyd yng Nghymru, neu 

–– y ganwyd un o’i r/rhieni yng Nghymru, neu 

–– sy’n siarad, perfformio neu ysgrifennu 

Cymraeg, neu 

–– sydd wedi byw neu weithio yng Nghymru 

am flwyddyn cyn 31 Awst 2016 ac eithrio 

yn achos holl ysgoloriaethau’r Eisteddfod 

a’r adran Celfyddydau Gweledol, mae’n 

ofynnol bod y cystadleuwyr wedi byw neu 

weithio yng Nghymru am 3 blynedd cyn 

31 Awst 2016. 

13. Cyfrifoldeb 

Ni fydd yr Eisteddfod na neb o’i swyddogion 

yn gyfrifol am unrhyw oedi, colled, niwed 

nac anhwylustod i unrhyw gystadleuydd neu 

gystadleuwyr, ond cymerir gofal ym mhob 

modd rhesymol am waith a anfonir i Swyddfa’r 

Eisteddfod. Ni fydd yr Eisteddfod yn gyfrifol am 

unrhyw ddifrod neu anffawd i offerynnau. 

14. Oedran 

(i) Rhaid i’r cystadleuydd fod o fewn cwmpas 

oedran y gystadleuaeth ar 31 Awst 2016. 

(ii) Os bydd dadl am oedran unrhyw gystadleuydd 

mewn cystadleuaeth gyfyngedig o ran oed, 

gall y Pwyllgor Apêl fynnu bod cystadleuydd 

yn dangos tystysgrif geni. 

15. Cystadlaethau yn Ystod yr Ŵyl 

(i) Cynhelir rhagbrofion pan fo angen 

a chyhoeddir manylion lle ac amser 

yn y Rhaglen ac ar wefan yr Eisteddfod. 

(ii) Nifer y cystadleuwyr unigol ym mhob prawf 

terfynol fydd tri oni chaniateir nifer gwahanol 

gan y Trefnydd. 

(iii) Penderfynir ar y drefn i gystadlu ym mhob 

cystadleuaeth gan y Trefnydd. Rhaid 

i’r ymgeiswyr gystadlu yn ôl y drefn hon 

yn y rhagbrawf a’r prawf terfynol. 

(iv) Ni chaniateir ymyrryd â’r beirniaid nac 

â chystadleuwyr eraill ac ni chaiff y 

cystadleuwyr ddadlau na thrafod 

y gystadleuaeth gyda’r beirniaid. 

(v) Os bydd gan gystadleuydd gŵyn, rhaid 

dilyn y drefn a osodir yn Rheol 5 a 6. 

16. Beirniaid 

(i) Mewn ymgynghoriad gyda’r swyddogion, bydd 

gan y Trefnydd yr hawl i: 

(a) ddewis beirniad yn lle unrhyw un na 

all weithredu oherwydd salwch neu 

achos annisgwyl, 

(b) ddewis beirniad ychwanegol os oes 

angen. 

(ii) Darperir canllawiau llawn ar gyfer beirniaid, ac 

mae’r rhain ar gael o Swyddfa’r Eisteddfod. 

17. Beirniadaethau 

(i) Oni hysbysir yn wahanol, rhaid i feirniaid 

cystadlaethau cyfansoddi anfon eu 

beirniadaethau manwl at y Trefnydd erbyn 

15 Mai cyn yr Ŵyl, ynghyd â’r cynhyrchion. 

Rhaid selio pob amlen sy’n cynnwys 

beirniadaeth. Dylid anfon y beirniadaethau a’r 

cyfansoddiadau at y Trefnydd neu’r Swyddog 

Cystadlaethau. Dylai pob beirniadaeth fod yn 

y Gymraeg os nad oes caniatâd arbennig 

wedi’i roi gan y Trefnydd. 

(ii) Rhaid i’r beirniaid ym mhob cystadleuaeth 

arall baratoi beirniadaeth ar waith pob 

cystadleuydd a’i chyflwyno’n ysgrifenedig 

i Swyddfa’r Eisteddfod ar y Maes yn union 

ar ôl y prawf terfynol. Bydd enw a 

chyfeiriadau’r enillwyr yn cael eu cyhoeddi 

yn Adroddiad Gwerthuso’r Eisteddfod ac ar 

wefan yr Eisteddfod. 

(iii) Gwobrwyir enillydd ar sail barn mwyafrif 

y beirniaid. Bydd gan y Pwyllgor Apêl neu’r 

Pwyllgor Gwaith yr hawl i benodi canolwr. 

(iv) Os nad oes teilyngdod, bydd y beirniaid 

yn atal y wobr neu ran ohoni. 

18. Talu Gwobrau 

Telir y gwobrau ariannol yn Swyddfa’r Eisteddfod 

ymhen awr ar ôl y dyfarniad. 

19. Dal Tlysau 

Bydd y mwyafrif o’r tlysau, cwpanau a 

thariannau’n cael eu dal am flwyddyn yn unig, 

a dylid eu dychwelyd i un o swyddfeydd yr 

Eisteddfod erbyn 1 Gorffennaf. 

20. Dychwelyd Cyfansoddiadau 

(i) Rhaid gwneud cais am gael dychwelyd 

cyfansoddiadau cyn 1 Hydref ar ôl yr Ŵyl, 

drwy gysylltu â Swyddfa’r Eisteddfod, gan 

roi ffugenw, adran a rhif y gystadleuaeth. 

(ii) Mae gan yr Eisteddfod yr hawl i sicrhau 

prawf o berchnogaeth. 

(iii) Os na ddaw cais i ddychwelyd cyfansoddiadau 

erbyn 1 Hydref, anfonir hwy i archif yr 

Eisteddfod yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, 

Aberystwyth. 

21. Ysgoloriaethau 

Ni ellir ennill unrhyw ysgoloriaeth fwy nag 

unwaith. Mae’r arian a gynigir ym mhob 

ysgoloriaeth i’w ddefnyddio i hyrwyddo gyrfa’r 

unigolyn, a disgwylir i enillwyr brofi i’r Eisteddfod 

bod yr arian yn cael ei wario ar hyn. Dylid cysylltu 

â Swyddfa’r Eisteddfod am ragor o wybodaeth. 

Gweler rheolau rhif 12 – Hawl i Gystadlu. 

22. Grantiau Teithio 

Gellir gwneud cais am gyfraniad tuag at grantiau 

teithio mewn rhai achosion. Dylid cysylltu 

â Swyddfa’r Eisteddfod am fanylion. 

23. Amser Penodol 

Ni fydd yr Eisteddfod yn diarddel cystadleuwyr 

sy’n mynd dros amser mewn cystadlaethau lle 

nodir amser penodol. Fe’u cosbir drwy dynnu 

marciau fel a ganlyn: 

–– hyd at 30 eiliad dim cosb 

–– 30 eiliad – 1 munud 1 marc 

–– 1 munud – 2 funud 2 farc 

–– 2 funud – 3 munud 4 marc 

–– dros 3 munud 8 marc 

24. Polisi Diogelu 

Cyhoeddir Polisi Diogelu yr Eisteddfod yn 

y Rhestr Testunau ac ar wefan yr Eisteddfod. 

Drwy gwblhau a llofnodi’r ffurflen gais, mae 

rhieni / gwarchodwyr / gofalwyr ac athrawon 

ymgeiswyr o dan 18 oed (neu oedolion bregus 

o unrhyw oed) yn cadarnhau eu bod yn rhoi (neu 

wedi derbyn) y caniatâd angenrheidiol ar gyfer 

y cystadleuwyr i gymryd rhan yn yr Eisteddfod. 

Heb ganiatâd, ni all yr Eisteddfod dderbyn 

ceisiadau i gystadlu. 

Datganiad Polisi Diogelu Plant 

Mae Eisteddfod Genedlaethol Cymru yn 

ymrwymedig i sicrhau amgylchedd diogel i blant 

a phobl ifanc ac yn credu ei bod bob amser 

yn annerbyniol i blentyn neu berson ifanc gael 

profiad o gam-driniaeth o unrhyw fath. ‘Rydym 

yn cydnabod ein cyfrifoldeb i ddiogelu lles pob 

plentyn a pherson ifanc, gan ymrwymo i ddilyn yr 

arferion gorau i’w hamddiffyn. 

Mae’r polisi hwn yn berthnasol i’r Ymddiriedolwyr 

y Bwrdd, aelodau’r Cyngor ac is-bwyllgorau’r 

Eisteddfod, staff cyflogedig, beirniaid a 

chyfeilyddion, gwirfoddolwyr, myfyrwyr neu 

unrhyw un sy’n gweithio i’r ŵyl neu ar ei rhan. 

Rydym yn cydnabod bod: 

–– lles y plentyn / person ifanc yn hanfodol ac yn 

flaenaf ymhob achos; 

–– gan pob plentyn, waeth beth fo’u hoedran, 

anabledd, rhyw, etifeddiaeth hiliol, cred 

grefyddol, cyfeiriadedd rhywiol neu hunaniaeth, 

yr hawl i warchodaeth gyfartal rhag pob math 

o niwed neu gam-drin; 

–– gweithio mewn partneriaeth â phlant, pobl 

ifanc, eu rhieni, gofalwyr ac asiantaethau eraill 

yn hanfodol er mwyn hyrwyddo lles pobl ifanc. 

Pwrpas y polisi: 

–– sicrhau diogelwch ar gyfer y plant a’r bobl 

ifanc sy’n cymryd rhan yn ein gwyliau; 

–– darparu arweiniad a gweithdrefnau i staff a 

gwirfoddolwyr y dylent eu gweithredu os ydynt 

yn amau bod plentyn neu berson ifanc yn 

dioddef, neu mewn perygl o niwed. 

Byddwn yn ceisio diogelu plant a phobl ifanc 

drwy: 

–– eu gwerthfawrogi, gwrando arnynt a’u parchu; 

–– fabwysiadu canllawiau diogelu plant drwy 

weithdrefnau ac arferion gwaith diogel i staff a 

gwirfoddolwyr; 

–– recriwtio staff a gwirfoddolwyr yn ddiogel, gan 

sicrhau y gwneir yr holl wiriadau angenrheidiol; 

–– rannu gwybodaeth am ddiogelu plant ac 

arferion gwaith diogel gyda phlant, rhieni, staff 

a gwirfoddolwyr; 

–– rannu gwybodaeth am bryderon gydag 

asiantaethau perthnasol, a chynnwys rhieni a 

phlant fel yn briodol; 

–– ddarparu rheolaeth effeithiol ar gyfer staff a 

gwirfoddolwyr drwy oruchwyliaeth, cefnogaeth 

a hyfforddiant. 

Bydd Eisteddfod Genedlaethol Cymru yn adolygu’r 

polisi hwn yn flynyddol neu ynghynt yng ngoleuni 

unrhyw newidiadau mewn deddfwriaeth neu 

ganllawiau arferion da.

Cyngor yr Eisteddfod 

Genedlaethol 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

54 

Swyddogion 

yr Is-Bwyllgorau 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

55 

Cymrodyr 

Aled Lloyd Davies 

R. Alun Evans 

John Gwilym Jones 

Alwyn Roberts 

D. Hugh Thomas 

Swyddogion y Llys 

Llywydd: Garry Nicholas 

Is- Lywyddion: 

Geraint Llifon (Archdderwydd) 

Frank Olding (Cadeirydd Pwyllgor Gwaith 2016) 

Derec Llwyd Morgan (Cadeirydd Pwyllgor Gwaith 

2017) 

Cadeirydd y Cyngor: Eifion Lloyd Jones 

Is-Gadeirydd y Cyngor: Richard Morris Jones 

Ysgrifennydd: Geraint R. Jones 

Trysorydd: Eric Davies 

Cofiadur yr Orsedd: Penri Roberts 

Staff yr Eisteddfod 

Prif Weithredwr: Elfed Roberts 

Trefnydd yr Eisteddfod: Elen Elis 

Dirprwy Drefnydd: Alwyn M Roberts 

Trefnyddion Cynorthwyol: 

Elinor Jones, Sioned Edwards 

Pennaeth Cyllid: Peter Davies 

Pennaeth Cyfathrebu: Gwenllïan Carr 

Pennaeth Technegol: Huw Aled Jones 

Swyddog Celfyddydau Gweledol: Robyn Tomos 

Swyddog y Dysgwyr: Cathryn Griffith 

Swyddogion Gweinyddol: 

Eira Ann Bowen, Carys Jones, Lois Wynne Jones, 

Cadi Newbery, Elin Pritchard, Elaine Stokes 

Swyddog Technegol: Tony Thomas 

Llywyddion Anrhydeddus 

Dewi Jones 

Edward Morris Jones 

Gladys Pritchard 

Ellis Wyn Roberts 

Nia Thomas 

Islwyn Williams 

Rhun ap Iorwerth AC 

Albert Owen AS 

Gwynne Jones: 

Prifweithredwr Cyngor Sir Ynys Môn 

Ieuan Willimas: 

Arweinydd Cyngor Sir Ynys Môn 

Y Pwyllgor Gwaith 

Cadeirydd: Derec Llwyd Morgan 

Ysgrifennydd: Eirian Stephen Jones 

Cyfreithiwr Mygedol: Robyn Williams 

Adran 

Alawon Gwerin 

Cerdd Dant 


Cerddoriaeth 

Cyllid a Chyfathrebu 

Dawns 

Drama 

Dysgwyr 

Gwyddoniaeth a Thechnoleg 

Ieuenctid 

Llenyddiaeth 

Llefaru 

Llety 

Technegol 

Cadeirydd 

Catrin Angharad Jones 

Eirianwen Williams 

Diana Williams 

Mari Lloyd Pritchard 

Haydn E. Edwards 

John Idris Jones 

Catrin Jones Hughes 

Elwyn Hughes 

Alan Shore 

Mari Evans 

Meirion Jones 

Teleri Mair Jones 

Enid Williams 

W. Rhys Jones 

Is-Gadeirydd 

Edward Morus Jones 

Lois Mererid Williams 

Non Gwenllian Evans 

Brenda Jones 

Iona Stephen Williams 

Gary Pritchard 

Fiona Mair Bridle 

Marlyn Samuel 

Ifor Gruffydd 

Derek Evans 

Huw Gethin Jones 

Rhian Mair Jones 

Dafydd Idriswyn Roberts 

Hefina Williams 

Ysgrifennydd 

Manon Dafydd 

Elain Wyn Jones 

Rhiannon Morgan 

Rhys Glyn Pritchard 

Nia Wyn Efans 

Lowri Angharad Hughes 

Lowri Angharad Jones 

Ffion Wyn Gough 

Ann Rhian Hughes 

Erica Wyn Roberts 

Caryl Bryn Hughes 

John Wyn Jones 

Alwena Jones 

Elin Angharad Williams 

Richard Vaughan Jones 

Cyfreithiwr Mygedol: Phillip George, Emyr Lewis

Cyhoeddwyr 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

56 

Cyhoeddwyr 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

57 

Cysylltwch yn gyntaf â’ch siopau 

cerdd a llyfrau lleol. 

Please contact your local book or 

music shops in the first instance. 

Barddas 

Bod Aeron, Heol Pen-sarn 

Y Bala, Gwynedd, LL23 7SR 

BOOSEY & HAWKES 

Aldwych House, 71-91 Aldwych 

London, WC2B 4HN 

boosey.com 

CURIAD 

Capel Salem, Talysarn, Caernarfon 

Gwynedd LL54 6AB 

01286 882166 / curiad@curiad.co.uk 

CWMNI CYHOEDDI GWYNN: 

Glan Gwyrfai, Saron, Caernarfon 

Gwynedd, LL54 5UL 

01286 831200 / gwynn@gwynn.co.uk 

CYMDEITHAS ALAWON GWERIN CYMRU 

(CAGC) 

Cysyllter â’ch llyfrwerthwyr lleol 

CYMDEITHAS CERDD DANT CYMRU (CCDC) 

Delyth Vaughan, Swyddog Gweinyddol 

Bod Alaw, Llanelltyd, Dolgellau 

Gwynedd, LL40 2TA 

07765 432 431 

cerdd.dant.cymru@gmail.com 

www.cerdd-dant.org 

CYMDEITHAS GENEDLAETHOL DAWNS 

WERIN CYMRU (CGDdWC) 

Asiant gwerthu / Selling Agent: 

Palas Print, 10 Stryd y Plas, Caernarfon, 

Gwynedd, LL55 1RR 

01286 674631 / siop@palasprint.com 

PETERS EDITION 

2-6 Baches Street, London, N1 6DN 

FABER MUSIC 

Bloomsbury House, 74–77 Great Russell 

Street, London, WC1B 3DA 

GWASG CARREG GWALCH 

12 Iard yr Orsaf, Llanrwst 

Dyffryn Conwy, LL26 0EH 

01492 642031 / www.carreg-gwalch.com 

GWASG GOMER 

Parc Menter Llandysul, Llandysul 

Ceredigion, SA44 4JL 

01559 362371 / archebion@gomer.co.uk 

GWASG PANTYCELYN 

Lôn Ddewi, Caernarfon, Gwynedd, LL55 1ER 

01286 672018 

gwasgybwthyn@btconnect.com 

GWENNANT PYRS 

28 Ffordd Crwys, Penrhosgarnedd 

Bangor, Gwynedd, LL57 2NT 

gwennant@llith.freeserve.co.uk 

HAL LEONARD 

17–18 Henrietta Street, Covent Garden, 

London, W1V 5TZ 

SCHIRMER 

Music Sales Ltd., 8–9 Frith Street 

London, W1V 5TZ 

SCHOTT 

48 Great Marlborough Street 

London, W1F 7BB 

SNELL A’I FEIBION 

68 West Cross Street, West Cross 

Abertawe, SA3 5LU 

01792 405727 

URDD GOBAITH CYMRU 

Swyddfa’r Urdd, Glan-llyn, Llanuwchllyn 

Y Bala, Gwynedd, LL23 7ST 

01678 541000 

Y LOLFA 

Talybont, Ceredigion, SY24 5AP 

01970 832304 / ylolfa@ylolfa.com 

CYHOEDDIADAU SAIN 

Llandwrog, Caernarfon, Gwynedd, LL54 5TG 

01286 831111 / sain@sainwales.com 

GWASG Y BWTHYN 

Lôn Ddewi, Caernarfon, Gwynedd, LL55 1ER 

01286 672018 

gwasgybwthyn@btconnect.com 

NOVELLO 

Music Sales Ltd., 8–9 Frith Street 

London, W1V 5TZ

Fflurflen Archebu 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

59 

Rhif y 

gyst. 

Teitl 

Math 

o 

gopi* 

Pris 

yr un 

Nifer Cyfanswm 

Rhif y 

gyst. 

Teitl 

Math 

o 

gopi* 

Pris 

yr un 


5 

6 

15 

36 

36 

36 

36 

37 

37 

37 

37 

37 

37 

37 

37 

38 

38 

38 

38 

39 

39 

39 

39 

39 

39 

39 

39 

36–39 

36–39 

36–39 

ALAWON GWERIN 

Adar Man y Mynydd 

Y Gelynen 

CERDD DANT 

Bedwyr Lewis Jones 

(detholiad penodol) 

CERDDORIAETH 

Byw’n rhyfeddol 

Crefaf, serch 

Bydd lon lawen, o ferch annwyl Seion 

Arglwydd ein Duw 

Gwyddoch amdano 

Près des reparts de Séville’ 

Fy nghyfeillesau llon 

Gwridog y fflamau 

Tosturia Di, fy Nuw’ 

Gwae fo i ti a gwae i’r byd i gyd 

Ond pwy a oddefa ddydd Ei 

ddyfodiad? 

Gwelir llyfr ysgrifenedig 

Dos at anwylyd fy nghalon 

Angerdd a nwyd ieuenctid ffôl 

Fry, fry bydd i’r cyfiawn 

Elynion balch a’ch arswyd ofer hoen 

Wrth dy draed, hudol unbennes 

Y llo aur 

O! mi fyddaf fi mor llawen 

Pwy ond ti a ddifwynodd 

yr annwyl un 

Gan ddial awn i’r gad 

Pam mae’r cenhedloedd? 

Digon yw hyn! 

Dygodd drosom ein pechodau 

Yr Ornest, Cywair: G 

Yr Ornest, Cywair: Bb 

Yr Ynys Wen 

CC 

CC 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

CC 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

CC 

CC 

CC 

£1.50 

£1.50 

£1.50 

£1.50 

IS-GYFANSWM 

36–39 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

42 

44 

44 

44 

44 

45 

45 

45 

45 

45 

45 

45 

45 

46 

46 

46 

46 

47 

47 

47 

Pwy fel fy Mam, T. Amos Jones 

Y Lleian Ifanc 

Nosgan Serch 

Y Diamynydd 

I ble? 

Mae’r Tylwyth Teg yn galw 

Ni ffromaf ddim 

Lloergan 

Ymygysegriad 

Y tân brigau bach 

Ieuenctid a Serch 

Hwiangerdd 

Hwiangerdd Sephestia 

Walts Monica 

Cei weld, fy nghariad 

Os Duw sydd drosom 

Doed Rhinweddau, doed Awenau 

Ewch i neges i’r ferch 

’Rwyf fel un sydd ar goll 

Llais merch neu ryw angyles deg 

Yma’n ei hystafell wyf 

Yr arwr pennaf! / Mor gyflym yw’th 

gyrch di 

Dduw ein Tad, bob nos a dydd 

Gwna fi gyda thi’n gyfrannog 

Gad im gofio Ei farwolaeth 

Taer fy mron, llawn o serch 

Ar fryn Ida, roedd tair Duwies 

Mor fwyn yw’r gainc / Anrhydedd fo 

pan haeddir o 

Drwy Ei groesbren, o cryfhâ fi 

Mewn egwan gylch beunos daena’n 

wawl 

Ti sy’n esgus huno’n gynnes 

O tyred at y ffenest 

CC 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

G 

£1.50 

IS-GYFANSWM

Fflurflen Archebu 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

60 

Canllawiau a 

Chymorth Hawlfraint 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

61 

Rhif y 

gyst. 

47 

47 

47 

47 

47 

44-47 

44-47 

52 

52 

53 

53 

115 

115 

140 

140 

142 

143 

Teitl 

Melys ddial! 

Pob mur ddymchwelwyd / Gwêl y 

fflamau’n dod o’r tân 

Wele’n awr t’wllwch dros ddaear 

a ddaw / Y bobl a rodiai mewn 

t’wllwch 

Mi af ar fy ffordd yng nghadernid yr 

Iôr / Y mynyddoedd ciliant hwy 

Fy Nuw, rho drugaredd 

O na byddai’n haf o hyd 

Rhosyn yr haf 

Canu ar yr afon, cyweirnod F 

Canu ar yr afon, cyweirnod Ab 

Cân yr Arad Goch’, cyweirnod A 

Cân yr Arad Goch’, cyweirnod G leiaf 

DRAMA 

cymeriad Llywelyn (detholiad 

penodol) 

cymeriad Siwan (detholiad penodol) 

LLEFARU 

Y Gŵr o Baradwys (detholiad penodol) 

Craciau (detholiad penodol) 

Stori Stafell Braf (detholiad penodol) 

Trydar 

Math 

o 

gopi* 

G 

G 

G 

G 

CC 

CC 

CC 

CC 

G 

G 

G 

G 

*CC = Copi cerdd / Music copy 

*G = Copi o’r cyfieithiad Cymraeg, heb y gerddoriaeth / 

Copy of the Welsh translation, without music 

Pris 

yr un 


Cyfanswm 

Sieciau, wedi eu croesi, yn daladwy i / 

Crossed cheques, made payable to: 

Eisteddfod Genedlaethol 2017 

Rhaid amgau’r tâl gyda’r ffurflen archebu, gan amgau amlen 

wedi’i stampio o faint digonol, a’u dychwelyd i / 

Payment should be enclosed with the order form, together with 

a stamped addressed envelope of appropriate size, and sent to: 




Sir y Fflint CH7 1XP 

Enw/Name 

Cyfeiriad/Address 

Cyfeiriad e-bost/e-mail address 

Tystiaf na fyddaf yn atgynhyrchu copïau o’r uchod / 

I confirm that I will not reproduce the above music copies 

Llofnod/Signed 

Canllawiau a Chymorth Hawlfraint 

ar gyfer Cystadleuwyr Eisteddfod 

Genedlaethol Cymru 

Cyfrifoldeb corau, partïon, grwpiau ac 

unigolion yw sicrhau hawlfraint cyfieithu 

(i’r Gymraeg) pob darn hunanddewisiad. 

Mae hyn felly yn berthnasol i bob darn 

hunanddewisiad yn yr adran Gerdd, Corawl 

a Drama. 

Yn gyntaf, cysylltwch ag Elinor Jones, 

Trefnydd Cynorthwyol, i weld a oes 

cyfieithiad gyda chliriant eisoes ar gael 

yn swyddfa’r Eisteddfod: 

elinor@eisteddfod.org.uk / 

0845 4090 400. 

Mae gan yr Eisteddfod lu o gyfieithiadau – ond 

mae nifer ohonynt gyda chliriant ar gyfer eu 

defnyddio mewn un Eisteddfod yn unig, ac felly 

bydd angen caniatâd eto ar gyfer y dyfodol. 

Felly, y broses: 

––– Cyfieithu darn – defnyddio cyfieithydd 

profiadol /cael cyfieithiad o swyddfa’r 

Eisteddfod 

––– Trawslythrennu – ail ysgrifennu’r 

cyfieithiad yn llythrennol – ar gyfer ei 

gyflwyno i’r cyhoeddwyr 

––– Cysylltu gyda chyhoeddwr y darn, 

a chyflwyno’r cyfieithiad ynghyd â’r 

trawslythreniad i’r cyhoeddwyr er mwyn 

iddynt glirio’r darn a rhoi’r hawlfraint i chi 

i’w ddefnyddio. 

––– Bydd rhai o’r cyhoeddwyr yn codi tâl am yr 

hawlfraint 

Mae hi’n hollbwysig eich bod yn clirio pob 

darn sydd angen ei gyfieithu – oni wneir hyn, 

ni fydd hawl gennych i berfformio na darlledu’r 

darn o unrhyw un o lwyfannau’r Eisteddodd. 

Bydd hi’n ofynnol nodi bod hyn wedi ei 

gyflawni gennych ar y ffurflen berthnasol. 

Ceir cymorth ‘clirio’ ar gyfer y darnau 

cerddorol drwy ffonio Adran Gymraeg PRS for 

Music yn Llundain – gweler isod: 

Sian Eleri Jones 

Broadcast Licensing Consultant 

020 3741 4534 

sian.jones@prsformusic.com 

www.prsformusic.com 

Os am fwy o gymorth – cysylltwch â 

Sioned Edwards yn swyddfa’r Eisteddfod: 

sioned@eisteddfod.org.uk / 

0845 4090 300 

Dyddiad/Date

Cynnwys / Contents 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

62 

Cystadlaethau Llwyfan 

Alaw Werin 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

63 

Dyddiad Cau i Gofrestru: 


Teitl y Gystadleuaeth 

Rhif y Gystadleuaeth 

Tâl Cofrestru 

Darn/au Hunanddewisiad: 

Nodwch Sawl Darn 

Nodwch fanylion unrhyw ddarn/au hunanddewisiad drosodd yn y rhan 

Cyflwyno Darnau Hunanddewisiad 

Ticiwch yn y blwch i gadarnhau eich bod wedi talu 

Bydd Tâl Cofrestru yn cynnwys mynediad i’r Maes ar gyfer pob cystadleuydd 

ar ddiwrnod y rhagbrawf/prawf terfynol. 

Enw’r Côr/Grŵp/Parti/Unigolyn 

Nifer yr Aelodau (os yn berthnasol) 

Enw’r Person Cyswllt 

Cyfeiriad1 

Hawlfraint (Pwysig): 

Cyfrifoldeb corau, partïon, grwpiau neu unigolion yw sicrhau hawlfraint 

unrhyw ddarnau hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Am 

wybodaeth pellach a chyfarwyddiadau - gweler taflen Canllawiau Hawlfraint 

Darnau Hunanddewisiad ar wefan yr Eisteddfod. Rhaid anfon un copi o bob 

darn hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Mai. 

Ymrwymaf/wn i gydymffurfio â’r Amodau Arbennig a’r Rheolau ac Amodau 

Cyffredinol. 

Arwyddwyd 

Dyddiad 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 

Nodiadau Cofrestru: 

Cynhelir pob cystadleuaeth yn unol 

â’r Amodau Arbennig a’r Rheolau 

ac Amodau Cyffredinol. 

Rhaid defnyddio ffurflen wahanol 

i bob cystadleuaeth. Am gopïau 

ychwanegol, llungopïwch y ffurflen 

hon, neu argraffwch gopi o wefan 

yr Eisteddfod. Mae hi hefyd yn 

bosib i chi gofrestru ar wefan yr 

Eisteddfod. Cyhoeddir manylion 

cystadlu ar wefan yr Eisteddfod 

ddechrau Mehefin. Cysylltwch â’r 

swyddfa am gopi caled. 

Manylion Tâl Cofrestru: 

Unigolion: 

Oedolion – £10 yr un/Myfyrwyr – 

£7 yr un /Plant – £5 yr un 

Deuawdau/Triawdau/Pedwarawdau: 

Oedolion – £10 yr un/Myfyrwyr – 

£7 yr un/Plant – £5 yr un 

Corau: £180 (os oes llai na 45 llais 

yn y côr)/£250 (os oes 45 llais a 

throsodd yn y côr) 

Partion: £120 (10 neu fwy aelod/ 

neu £10 yr aelod) 

Partion Plant: £5 yr aelod


Alaw Werin 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

64 


Bandiau Pres 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

65 

Darn 1 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr /addasiad/trefniant (os yn berthnasol) 

Awdur y Geiriau (os yn berthnasol) 

Cyhoeddwr 

Teitl y Cyhoeddiad (os yn berthnasol) 

Dychwelwch y Ffurflen/ni Cofrestru at: 

Elen Huws Elis 




Sir y Fflint, CH7 1XP 

Os oes gennych unrhyw gwestiwn, cysylltwch â Swyddfa’r Eisteddfod 

yn Yr Wyddgrug ar 0845 4090 400 



Dosbarth y Gystadleuaeth 








Rhowch y manylion am y darn/au hunanddewisiad drosodd yn y rhan 



Cyfrifoldeb pob band yw sicrhau hawlfraint unrhyw ddarnau hunan 

ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Rhaid anfon 4 copi o bob darn 

hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Gorffennaf. 

Darn 2 

Enw’r Band 


Cyffredinol. 

Teitl y darn 

Enw’r Arweinydd 

nifer yr Aelodau 

Arwyddwyd 

Cyfansoddwr/addasiad/trefniant (os yn berthnasol) 


Dyddiad 

Awdur y Geiriau (os yn berthnasol) 

Cyhoeddwr 


Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 



â’r Amodau Arbennig a’r Rheolau ac 

Amodau Cyffredinol. 




hon, neu argraffwch gopi o wefan yr 

Eisteddfod. Mae hi hefyd yn bosib i 

chi gofrestru ar wefan yr Eisteddfod. 

Cyhoeddir manylion cystadlu ar 

wefan yr Eisteddfod ddechrau 

Mehefin. Cysylltwch â’r swyddfa am 

gopi caled. 


Band: £120


Bandiau Pres 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

66 


Cerdd Dant 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

67 

Darn 1 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 

Trefniant 

Darn 5 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 

Trefniant 






Cyweirnod1 

Cyweirnod2 

(ar gyfer ail ddarn os yn berthnasol) 


Cyffredinol 

Cyhoeddwr 

Cyhoeddwr 


Arwyddwyd 

Darn 2 

Darn 6 



Dyddiad 

Teitl y darn 

Teitl y darn 


Cyfansoddwr 

Cyfansoddwr 


Trefniant 

Trefniant 


Cyhoeddwr 

Cyhoeddwr 

Cyfeiriad1 

Darn 3 

Cynllun Llwyfan (Nodwch eich cynllun llwyfan yn y blwch isod): 

Cyfeiriad2 

Teitl y darn 

Tref 

Cyfansoddwr 

Sir 

Trefniant 

Cod Post 

Cyhoeddwr 


Rhif Ffôn1 

Rhif Ffôn2 

Darn 4 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 






E-bost 

Trefniant 

Cyhoeddwr 

Os oes gennych unrhyw gwestiwn, cysylltwch â 

Swyddfa’r Eisteddfod yn Yr Wyddgrug ar 0845 4090 400

Cerdd Dant 


68 

Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 


Cerddoriaeth (Lleisiol a Chorawl) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

69 











Cyhoeddir manylion cystadlu ar y 

we dechrau Mehefin. Cysylltwch â’r 

swyddfa am gopi caled. 


Unigolion: Oedolion – £10 yr un/ 

Myfyrwyr – £7 yr un / 

Plant – £5 yr un 


Oedolion – £10 yr un/ 

Myfyrwyr – £7 yr un/ 



yn y côr)/ £250 (os oes 45 llais a 


Partion: £120 (10 neu fwy/ 


Partion Plant: £5 yr aelod 







Os oes gennych unrhyw gwestiwn, cysylltwch â Swyddfa’r Eisteddfod 

yn Yr Wyddgrug ar 0845 4090 400 













Rhowch y manylion am y darn/au hunanddewisiad drosodd yn 

y rhan Cyflwyno Darnau Hunanddewisiad 


Cyfrifoldeb pob unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw ddarnau hunan 

ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Am wybodaeth pellach 

a chyfarwyddiadau - gweler taflen Canllawiau Hawlfraint Darnau 

Hunanddewisiad ar wefan yr Eisteddfod. Rhaid anfon un copi o bob 

darn hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Mai, gyda’r geiriau Cymraeg 

wedi’u gosod ar y gerddoriaeth. 


Cyffredinol. 


Arwyddwyd 

Cyfeiriad1 

Dyddiad 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 














gopi caled. 






Oedolion – £10 yr un/Myfyrwyr – £7 

yr un/Plant – £5 yr un 


yn y côr)/ £250 (os oes 45 llais a 


Partïon: £120 (10 neu fwy aelod/ 

neu £10 yr aelod) / Partïon Plant: 

£5 yr aelod


Cerddoriaeth (Lleisiol a Chorawl) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

70 


Cerddoriaeth (Offerynnol) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

71 

Darn 1 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr/trefniant 

Awdur y Geiriau 

Cyfieithydd (os yn berthnasol) 

Cyhoeddwr 


Cyweirnod 

Darn 2 

Teitl y darn 



Darn 4 

Teitl y darn 




Cyhoeddwr 


Cyweirnod 

Darn 5 

Teitl y darn 



















Cyfrifoldeb grwpiau ac unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw ddarnau 

hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Am wybodaeth 

pellach a chyfarwyddiadau – gweler taflen Canllawiau Hawlfraint Darnau 

Hunanddewisiad ar wefan yr Eisteddfod. Rhaid anfon un copi o bob darn 

hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Mai. 

Pwy a all Gystadlu: 

Ticiwch yn y blwch wrth y frawddeg berthnasol: 

Fe’m ganed yng Nghymru 



Cyfeiriad1 

Ganed un o’m rhieni yng Nghymru 

Cyhoeddwr 


Cyweirnod 

Darn 3 

Teitl y darn 




Cyhoeddwr 


Cyweirnod 

Cyhoeddwr 


Cyweirnod 








Swyddfa’r Eisteddfod yn Yr Wyddgrug ar 0845 4090 400 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 

Offeryn/nau 

(os oes gennych delyn/offeryn trwm – yna bydd angen i chi gysylltu efo’r 

swyddfa i sicrhau pas car ar gyfer y Maes erbyn 22 Gorffennaf fan bellaf/ni 

chaniateir mynediad ir Maes heb y pas car, a thocyn mynediad i’r Maes) 

Gallaf siarad/ysgrifennu Cymraeg 

Rwyf wedi byw neu weithio yng Nghymru 

am flwyddyn cyn 31 Awst 2016 

Ysgoloriaethau: 


am 3 blynedd cyn 31 Awst 2016 


Cyffredinol. 

Arwyddwyd 

Dyddiad


Cerddoriaeth (Offerynnol) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

72 


Cerddoriaeth (Ysgoloriaeth Towyn Roberts) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

73 

Darn 1 

Teitl y darn 


Cyhoeddwr 


Darn 2 

Teitl y darn 


Cyhoeddwr 


Darn 3 

Teitl y darn 


Cyhoeddwr 


Darn 4 

Teitl y darn 


Cyhoeddwr 















gopi caled. 








Unigolion: Oedolion – £10 yr un / 






Grŵp Offerynnol: £120 (10 neu fwy/ 


Grŵp Plant: £5 yr aelod 





Enw 

Llais 

Tâl Cofrestru: £10 a blaendal o £40, felly cyfanswm o £50 


Cewch y blaendal o £40 yn ôl o swyddfa’r Eisteddfod ar ôl cystadlu. 

Bydd y Tâl Cofrestru yn cynnwys mynediad i’r Maes ar gyfer pob cystadleuydd 





Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhaglen Hunanddewisiad: 


Rhif Ffôn2 

Rhowch y manylion am y darn/au hunanddewisiad drosodd yn y rhan 


Cyfieithiad: 

Gall Swyddfa’r Eisteddfod ddarparu cyfieithiad Cymraeg o unrhyw gân. 

Rhaid gwneud cais am gyfieithiad gan anfon copi o’r geiriau gwreiddiol 

a’r gerddoriaeth erbyn 1 Mai. 


Cyfrifoldeb pob unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw ddarnau hunan 

ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Am wybodaeth pellach 

a chyfarwyddiadau – gweler taflen Canllawiau Hawlfraint Darnau 

Hunanddewisiad ar wefan yr Eisteddfod. Rhaid anfon un copi o bob darn 

hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 31 Mai, gyda’r geiriau Cymraeg wedi’u 

gosod ar y gerddoriaeth. 

Pwy a all Gystadlu: 

Ticiwch yn y blwch wrth y frawddeg berthnasol: 

Fe’m ganed yng Nghymru 

Ganed un o’m rhieni yng Nghymru 

Gallaf siarad/ysgrifennu Cymraeg 


am flwyddyn cyn 31 Awst 2017 

Ymrwymaf/wn i gydymffurfio â’r Amodau Arbennig a’r Rheolau 


Arwyddwyd 

Dyddiad 


Cynhelir pob cystadleuaeth yn unol â’r Amodau Arbennig a’r Rheolau 


Cyhoeddir manylion cystadlu ar wefan yr Eisteddfod ddechrau Mehefin. 

Cysylltwch â’r swyddfa am gopi caled.


Cerddoriaeth (Ysgoloriaeth Towyn Roberts) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

74 


Dawns (Gwerin) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

75 

Darn 1 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 



Cyhoeddwr 


Darn 2 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 



Cyhoeddwr 


Darn 3 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 



Cyhoeddwr 


Darn 4 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 



Cyhoeddwr 


Darn 5 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr 



Cyhoeddwr 


Cyfieithu: 

Os hoffech dderbyn cyfieithiad o unrhyw ddarn – nodwch deitl y darn isod: 

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 




















Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 






Cyfrifoldeb partïon, grwpiau neu unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw 

ddarnau hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Rhaid anfon y 

wybodaeth o ran yr alawon sydd yn cyfeilio i’r dawnsfeydd at y Trefnydd erbyn 

1 Mai. 


Cyffredinol. 

Arwyddwyd 

Dyddiad 














gopi caled. 








Partïon/Grwpiau: £120 (10 neu fwy 

aelod/neu £10 yr aelod) 

Partïon/Grwpiau Plant: £5 yr aelod

Dawnsio Gwerin 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

76 


Dawns (Cyfoes) 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

77 

Nodwch isod eich dewis o’r darnau gosod: 

Cynllun Llwyfan (Nodwch gynllun llwyfan eich offerynwyr yn y blwch isod): 






Cerddoriaeth Hunanddewisiad: 




Cyflwyno Darnau Hunanddewisiad/Cyfeiliant: 

Darn 1 

Teitl y ddawns 

Cyfansoddwr/Trefnydd y cyfeiliant 

Darn 2 



Darn 3 



Darn 4 

















Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 


Cyfrifoldeb partïon, grwpiau neu unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw 

ddarnau hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. 


Cyffredinol. 

Arwyddwyd 

Dyddiad 














gopi caled. 






Oedolion - £10 yr un/Myfyrwyr - £7 

yr un/Plant - £5 yr un 



Partïon/Grwpiau Plant: £5 yr aelod


Dawnsio Cyfoes 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

78 


Drama 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

79 

Darn 1 

Teitl y darn 

Artist/Cyfansoddwr 

Albwm 

Darn 2 

Teitl y darn 

Darn 5 

Teitl y darn 


Albwm 

Darn 6 

Teitl y darn 














Cyfrifoldeb unigolion yw sicrhau hawlfraint unrhyw ddarnau hunan 

ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Rhaid anfon 1 copi o bob darn 

hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Mai. 


Albwm 

Darn 3 

Teitl y darn 


Albwm 

Darn 4 

Teitl y darn 


Albwm 


Albwm 









Enw’r Unigolyn/ion 



Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 


Cyffredinol. 

Arwyddwyd 

Dyddiad 














gopi caled. 





Deialog: Oedolion – £10 yr un/ 

Myfyrwyr – £7 yr un/Plant – £5 yr un


Drama 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

80 

Cystadleuaeth Actio 

Drama Fer 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

81 

Darn 1 

Teitl y darn 

Awdur 

Cyfieithydd 

Darn 4 

Teitl y darn 

Awdur 

Cyfieithydd 


1 Chwefror 2017 

Enw’r Cwmni 


Cyflwyno Darnau Hunanddewisiad – Drama 

Teitl y darn 

Awdur 

Cyfieithydd 

Cyhoeddwr 

Cyhoeddwr 


Cyhoeddwr 



Cyfeiriad1 


Darn 2 

Teitl y darn 

Awdur 

Cyfieithydd 

Cyhoeddwr 


Darn 3 

Teitl y darn 









Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 


Rhif Ffôn2 

Dymunwn i’r rhagbrawf gael ei gynnal yn ardal: 

Ein dewis o ddyddiadau ar gyfer y rhagbrawf: 

(Rhaid cynnal y rhagbrofion rhwng mis Mawrth ac Ebrill) 

Dewis 1 Dewis 2 


Cyfrifoldeb cwmnïau, grwpiau neu unigolion yw sicrhau hawlfraint 

unrhyw ddarnau hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. 

Rhaid anfon 4 copi o bob darn hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 

1 Chwefror. 


Cyffredinol. 

Awdur 


Arwyddwyd 

Cyfieithydd 

Dyddiad 

Cyhoeddwr 

Teitl y Cyhoeddiad (os yn berthnasol)

Cystadleuaeth Actio 

Drama Fer 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

82 


Dysgwyr 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

83 














gopi caled. 


Cwmnïau Drama: £120 (10 neu fwy 


Grŵp o blant: £5 yr aelod 

















Enw’r Grŵp neu’r Unigolyn 








unrhyw ddarnau hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. Rhaid 

anfon un copi o bob darn hunan ddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Mai, gyda’r 

geiriau Cymraeg wedi’u gosod ar y gerddoriaeth. 


Cyffredinol. 

Arwyddwyd 


Dyddiad 

Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 












Unigolion: Oedolion - £10 yr un/ 

Myfyrwyr - £7 yr un /Plant - £5 yr un 






gopi caled.


Dysgwyr 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

84 


Llefaru 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

85 

Darn 1 

Teitl y darn 

Cyfansoddwr (os yn berthnasol) 



Cyhoeddwr 

Darn 3 

Teitl y darn 




Cyhoeddwr 















unrhyw ddarnau hunan ddewisiad ar gyfer eu perfformio a’u darlledu. 

Rhaid anfon un copi o bob darn hunanddewisiad at y Trefnydd erbyn 1 Mai. 


Darn 2 

Teitl y darn 



Darn 4 

Teitl y darn 






Cyffredinol. 

Arwyddwyd 

Dyddiad 



Cyhoeddwr 




Cyhoeddwr 








Cyfeiriad1 

Cyfeiriad2 

Tref 

Sir 

Cod Post 

Rhif Ffôn1 

E-bost 

Rhif Ffôn2 














gopi caled. 



Myfyrwyr – £7 yr un/Plant – £5 yr un 


yn y côr) / £250 (os oes 45 llais a 


Partïon: £120 (10 neu fwy aelod/ 


Partïon Plant: £5 yr aelod 


Swyddfa’r Eisteddfod yn Yr Wyddgrug ar 0845 4090 400


Llefaru 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

86 

Cystadlaethau Cyfansoddi 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

87 

Darn 1 

Teitl y darn 

Awdur 


Cyhoeddwr 


Darn 2 










1 Ebrill 2017 







Yr wyf fi, sef awdur y gwaith a gyflwynir dan y ffugenw uchod, yn tystio bod 

fy enw a’m cyfeiriad ar yr amlen dan sêl yn ddilys. Rwyf hefyd yn tystio bod 

yr holl waith a gyflwynir yn waith gwreiddiol o’m heiddo fy hun yn unig, a heb 

ei wobrwyo o’r blaen yn yr Eisteddfod Genedlaethol, na’i gyhoeddi yn rhannol 

nac yn gyfan mewn unrhyw ddull. Ni fyddaf yn cyflwyno’r gwaith i gyhoeddwr 

hyd nes y bydd y feirniadaeth wedi’i chyhoeddi. 

Yr wyf hefyd, trwy hyn, fel perchennog yr hawlfraint ynddo, yn rhoi’r hawl 

i’r Eisteddfod gyhoeddi’r gwaith am y tro cyntaf yn ystod wythnos yr 

Eisteddfod, neu o fewn tri mis i ddiwrnod olaf yr Eisteddfod, heb imi dderbyn 

unrhyw freindal neu daliad arall, a heb ymgynghori â mi. Ymhellach yr wyf yn 

cydnabod hawliau’r Eisteddfod Genedlaethol yn y gwaith yn y dyfodol yn unol 

ag Amodau a Rheolau Cyffredinol yr Eisteddfod ac yn benodol Rheol rhif 4. 

Teitl y darn 

Awdur 


Cyhoeddwr 



£5 yr ymgais, i’w anfon gyda’r ffurflen erbyn 1 Ebrill (oni nodir yn wahanol) 

Caniateir 5 o gyfansoddiadau yn yr un gystadleuaeth am £5 yn y 

cystadlaethau canlynol: 

Adran Llenyddiaeth: 

150, 151, 152, 155, 156 

Adran y Dysgwyr: 

127, 128, 129 


Cyffredinol. 


Cynhelir pob cystadleuaeth yn unol â’r Amodau Arbennig a’r Rheolau 


Rhaid defnyddio ffurflen wahanol i bob cystadleuaeth. Am gopïau 

ychwanegol, llungopïwch y ffurflen hon, neu argraffwch gopi o wefan 


Ffugenw 

Pwysig: Drwy nodi’ch enw yn yr amlen dan sêl, rydych yn derbyn 

y canllawiau uchod.

Cystadlaethau Cyfansoddi 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

88 

Taliadau Cystadlu 


Ynys Môn 


********************************************************************************************************************************************************************** 

89 

Nifer y Copïau 

Rhaid i bob ymgeisydd am y Gadair, y Goron, y Fedal Ryddiaith a Gwobr Goffa 

Daniel Owen, anfon 3 chopi caled o’i g/waith at y Trefnydd ynghyd â CD neu 

go’ bach o’r gwaith cyflwynedig. 

Cyflwyno Gwaith Cyfansoddi 

Rhaid anfon pob cyfansoddiad, ynghyd â’r tâl at y Trefnydd erbyn 1 Ebrill. Mae 

rhai cystadlaethau yn eithriad i’r rheol hon, sef: 

––– Gwobr Goffa Daniel Owen (1 Rhagfyr) 

––– Y Fedal Ryddiaith (1 Rhagfyr) 

Rhaid nodi rhif a theitl y gystadleuaeth a ffugenw’r cystadleuydd ar bob 

cyfansoddiad. 

Rhaid i bob cystadleuydd anfon amlen dan sêl sy’n cynnwys y manylion 

canlynol y tu mewn: 

––– Rhif a theitl y gystadleuaeth 

––– Ffugenw’r cystadleuydd 

––– Enw llawn 

––– Rhif ffôn 

––– Cyfeiriad a chyfeiriad e-bost y cystadleuydd 

––– Enw cyhoeddwr (os yn berthnasol) 

Ni ddylid cynnwys dim arall yn yr amlen. 

Rhaid cynnwys yr wybodaeth ganlynol ar glawr yr amlen: 

Iaith 

Rhaid i’r cyfansoddiadau a’r cystadlu fod yn Gymraeg ac eithrio lle nodir yn 

wahanol dan unrhyw gystadleuaeth unigol. 

Rhaid osgoi gor-ddefnydd o’r Saesneg mewn detholiadau a chystadlaethau 

hunan ddewisiad. 

Ni dderbynnir gwaith sy’n cynnwys unrhyw ddeunydd neu gyfeiriad enllibus. 










Unigolion 

Deuawdau, Triawdau, Pedwarawdau 

Plant Ysgol 

Myfyrwyr 

Corau 

Partïon/Grwpiau (10 aelod neu fwy) £120 

Ysgoloriaeth W. Towyn Roberts £10.00 

Bandiau Pres £120 

Dysgwr y Flwyddyn £10 

Cyfansoddi 

Cyfansoddi: 

Llenyddiaeth (144, 145, 146, 147) 

Dysgwyr (121, 122, 123) 

Drama – Cystadleuaeth Actio 

Gwyddoniaeth a Thechnoleg: 

Cael Wil i’w Wely 

a Wil Bach i’w Wely 

Celfyddydau Gweledol: 

Unigolion 

Ysgoloriaeth Artist / Crefftwr Ifanc 

£10.00 i bob cystadleuaeth 

£10.00 yr un neu £5.00 os yn 

blentyn neu £7.00 os yn fyfyriwr 

£5.00 yr un 

£7.00 yr un 

£250 i gorau gyda dros 45 o leisiau 

£180 i gorau hyd at 45 o leisiau 

£5.00 yr ymgais 

£5.00 hyd at 5 ymgais 

£5.00 hyd at 5 ymgais 

£120 y ddrama 

£10.00 y tîm 



Sylwer: Ni fydd ad-daliad o’r tâl cystadlu os tynnir y cais yn ôl 

CystadLEUAETH 

Graddfa 

Alawon Gwerin A B C 

Côr dros 20 mewn nifer £110 £225 £335 

Parti hyd at 20 mewn nifer £50 £100 £145 

Parti dan 21 oed £50 £100 £145 

Cyflwyniad* £70 £145 £215 

Grŵp Offerynnol* £50 £100 £145 

Bandiau Pres 

Dosbarth 1-4 £215 £430 £650 

Cerdd Dant 

Côr £110 £225 £335 

Parti hyd at 20 mewn nifer £50 £100 £145 

Parti dan 21 oed £50 £100 £145 

Cerddoriaeth 

Corau dros 45 mewn nifer £290 £575 £860 

Corau hyd at 45 mewn nifer £215 £430 £650 

Grŵp offerynnol agored* £50 £100 £145 

Dawnsio 

Tlws Coffa Lois Blake £50 £100 £145 

Tlws CGDWC £50 £100 £145 

Parti dan 25 oed £50 £100 £145 

Dawns stepio i grŵp £50 £100 £145 

Dawnsio cyfoes i grŵp* £50 £100 £145 

Dawnsio hip hop i grŵp* £50 £100 £145 

––– Rhif a theitl y gystadleuaeth 

––– Ffugenw’r cystadleuydd 

Grantiau Teithio 

1. Er mwyn cynorthwyo corau, partïon, a.y.b., i gystadlu yn yr Eisteddfod, 

cynigir grantiau teithio. 

2. Nid yw’r graddfeydd wedi eu seilio ar y teithio a wneir gan y cystadleuwyr, 

ond ar bellter eu canolfan arferol o faes yr Eisteddfod. I’r cystadleuwyr 

a ddaw o lefydd rhwng 40 a 90 milltir o’r maes rhoddir grant yn ôl Graddfa 

A; 91-140 milltir Graddfa B; 141 milltir a rhagor, Graddfa C. 

3. Ystyrir y ceisiadau a thelir y grantiau yn y Swyddfa’r yng nghefn y Pafiliwn. 

4. Rhaid gwneud cais ar y ffurflen briodol cyn 14 Awst yn dilyn yr Eisteddfod. 

Ni ellir ystyried unrhyw gais a dderbynnir wedi’r dyddiad hwn. 

Dysgwyr 

Grŵp canu* £50 £100 £145 

Parti llefaru* £50 £100 £145 

Llefaru 

Côr dros 16 o leisiau £110 £225 £335 

Parti hyd at 16 o leisiau £50 £100 £145 

*Rhaid cael deg aelod neu fwy er mwyn hawlio grant teithio

Gwirfoddoli 

yn yr Eisteddfod 

*********************************************************************************************************** 

Ni fyddai modd cynnal yr Eisteddfod 

Genedlaethol heb gefnogaeth a 

chymorth amhrisiadwy ein byddin 

o wirfoddolwyr, ac mae ein diolch 

yn ddiffuant i bawb sydd wedi 

cefnogi dros y blynyddoedd. 

Mae’r Eisteddfod yn chwilio 

yn flynyddol am rai cannoedd 

o stiwardiaid i sicrhau fod yr ŵyl 

yn cael ei chynnal yn ddiogel. 

Yn ychwanegol i hyn, byddwn 

angen tîm o hwyluswyr gwirfoddol 

i weithredu ein cynllun ‘Yma i Helpu’ 

i estyn croeso cynnes i Eisteddfodwyr 

a’u cynorthwyo i wneud y mwyaf 

o’u hymweliad â Maes yr Eisteddfod. 

Darperir hyfforddiant yn rhad ac 

am ddim ar gyfer ein stiwardiaid 

â’n hwyluswyr Yma i Helpu. 

Os nad ydych wedi gwirfoddoli 

o’r blaen yn yr Eisteddfod, beth 

amdani yn 2017? Mi fyddem 

yn falch iawn o’ch cyfraniad. 

Os ydych dros 16 oed ac yn barod 

i gynorthwyo, anfonwch neges 

i gwyb@eisteddfod.org.uk ac fe 

anfonwn becyn gwybodaeth atoch 

pan fydd ar gael. 

***********************************************************************************************************

0845 4090 900 

www.eisteddfod.cymru 

Rhestr Testunau 2017 

9 780957 693593 

dylunio elfen.co.uk

2017 Rhestr Testunau

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?