HISTORIA SI “PASAPORTË”

DIASPORA
NË SHBA
Shtresa më e hershme e diasporës shqiptare në ShBA janë arbëreshët
dhe pas tyre emigrantët ekonomikë që migruan në ShBA në periudhën
midis Luftës së Parë dhe Luftës së Dytë Botërore. Shtresa e tretë
përbëhet nga emigrantët politikë që emigruan pas Luftës së Dytë Botërore
dhe vendosjes në Shqipëri të regjimit komunist. Shtresa e katërt përbëhet
nga emigrantët kosovarë dhe nga viset e tjera të ish Jugosllavisë, të cilët
migruan pas vitit 1971. Shtresa e pestë përbëhet nga shqiptarët që u
vendosën në ShBA pas vitit 1990, nëpërmjet Lotarisë Amerikane dhe
bashkimit familjar. Ndër figurat me kontribut politik-atdhetar dhe kulturor
janë Fan S. Noli, Faik Konica etj. Shoqatat shqiptare në ShBA si “Vatra”,
ndihmuan bashkimin e emigrantëve shqiptarë, ruajtjen e ndjenjës
kombëtare, hapjen e shkollave, botimin e librave shqip, mbështetën luftën
për liri e pavarësi, kundërshtuan ndërkombëtarisht copëtimin e
Shqipërisë, dhe kontribuan në Autoqefalinë e Kishës Ortodokse në
Shqipëri. Diaspora shqiptare mori zemër pas Konferencës së Versajës, në
1919, kur qeveria e ShBA-së u shpreh hapur për të drejtën e popujve të
vegjël për vetëvendosje. Pas këtij viti filloi kontributi i veçantë i ShBA për
mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve, kontribut i cili erdhi duke u rritur deri
në ditët e sotme. Në dekadat e para të shekullit XX, diaspora shqiptare e
ShBA-së ishte një diasporë e përfaqësuar. Fan S. Noli ishte deputeti i saj
në parlamentin e Shqipërisë. Aktualisht diaspora shqiptare në ShBA është
një lobiste e fuqishme pranë qeverisë dhe institucioneve amerikane në
mbështetje të zhvillimit dhe demokratizimit të Shqipërisë, Kosovës dhe
çështjeve të tjera të shqiptarëve në rajon. Diaspora shqiptare në ShBA
ruan dhe zhvillon traditat kulturore kombëtare dhe konkurron denjësisht
në veprimtaritë artistike kombëtare në Shqipëri.
16