You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Guth</strong> <strong>na</strong> <strong>Cathrach</strong>!
INNÉACS Uimh.Lth.<br />
Liosta <strong>na</strong> hAguisíní 4<br />
CUID 2 – An tIarratasóir a Chur in Aithne<br />
Achoimre ar an iarratas 5<br />
Príomhaidhmean<strong>na</strong> 5<br />
A bhfuil bainte amach go dtí seo 5<br />
Sonraí teagmhála an iarratasóra 6<br />
Stádas dlí 6<br />
Coiste Bainistíochta 6<br />
Príomh-theagmhálaí 8<br />
Ainm an stáisiúin 8<br />
Cur síos gairid ar an tseirbhís chlár 8<br />
Liosta Comhairleoirí 9<br />
CUID 3 – Structúr Úinéireachta agus Rialú<br />
Structúr ballraíochta 10<br />
Comhaltas agus pobal comhleasa 10<br />
Comhaltas agus an comhlacht rialaithe 11<br />
Sonraí chomhaltaí an Choiste Bainistíochta 11<br />
Struchtúr Bainistíochta 12<br />
Cúrsaí fóirne 13<br />
Bainisteoir an Stáisiúin 14<br />
Foireann ar phá 15<br />
Oiliúint agus forbairt do fhoireann ar phá 15<br />
Io<strong>na</strong>daíocht foirne 16<br />
Foireann shaorálach 16<br />
Io<strong>na</strong>daíocht <strong>na</strong> foirne saorálaí 16<br />
Oiliúint agus forbairt d’oibrithe saorálacha 17<br />
CUID 4 – An Pobal Comhleasa<br />
An pobal geografach 18<br />
Éileamh don chineál seirbhís raidió beartaithe 18<br />
Éagsúlacht <strong>na</strong> gclár 20<br />
Seirbhís uathúil agus nuálach 21<br />
Cur chun cinn agus forbairt i measc an phobail 21<br />
Rochtain don phobal 22<br />
Meastóireacht an phobail agus an lucht éisteachta 22<br />
CUID 5 – An tSeirbhís Chláir<br />
Taighde, léiriú agus rialú cáilíochta 23<br />
Na critéir ar a mbeidh measúnú le déa<strong>na</strong>mh ar chláracha 23<br />
Meastóireachta ar cháilíocht <strong>na</strong> gclár 23<br />
Fealsú<strong>na</strong>cht i leith chraolacháin agus éiteas an phobail 24<br />
Lá Craolacháin 24<br />
Stíl chur i láthair 25<br />
Clár nuachta 25<br />
Spórt 26<br />
2
Cláir chúrsaí reatha 26<br />
Cláir ghinearálta/sainchláir cainte 27<br />
Cláir teanga 27<br />
Ceol ginearálta 28<br />
Ceol sainspéise 29<br />
Beartas i leith cheol <strong>na</strong> hÉireann 29<br />
Cur chun cinn tallain Éirean<strong>na</strong>igh/áitiúil 29<br />
Cean<strong>na</strong>ch agus díol ábhar craolacháin 29<br />
Moltaí eile i leith clár 30<br />
CUID 6 - Moltaí i Leith Tarchuir<br />
Suíomh Craoladh 31<br />
Ceantar Clúdaithe 31<br />
Ainm an Suíomh 31<br />
Tagairt Greille Náisiúnta 31<br />
Airde Suíomh 31<br />
Airde Aeróg 31<br />
Patrún Aeróige 32<br />
E.R.P 33<br />
Córas Aeróige 33<br />
Scagaire & Cúplóir 33<br />
Úinéir Suíomh <strong>na</strong> hAeróige 33<br />
Trealamh Craolta 33<br />
Aistriú Fuaime 33<br />
Minicíocht 34<br />
Costas Trealaimh 34<br />
Saineolas Teicniúl 34<br />
Cead Pleanála 34<br />
CUID 7 - Stiúideon<strong>na</strong> agus Oibríochtaí<br />
Cur síos ar an láthair 35<br />
Na stiúideon<strong>na</strong> 35<br />
Príomhstiúideo Raidió <strong>na</strong> Life 36<br />
Liosta Trealaimh 36<br />
Líníocht de phríomhtrealamh an stáisiúin 38<br />
Plean Athnuachan ar threalamh 38<br />
An léibhéal rochta<strong>na</strong> do dhaoine faoi míchumas 38<br />
Cúrsaí Slándála 39<br />
Buntáistí an Láthair 39<br />
CUID 8 - Plean Airgeadais agus Gnó<br />
Straitéis Foriomlán Airgeadais 40<br />
Sreabhadh airgid 40<br />
Foinsí maoinithe eile 41<br />
Scair-chaipiteal breise le tionsc<strong>na</strong>imh mhion-infheistíochta chaipitil a chothú 42<br />
Tairiscint Infheistíochta 42<br />
Foinsí Maoiniú agus Caiteachais 43<br />
Réamh-mheastacháin. 43<br />
CUID 9 - An Tosach Beartaithe don Chraolacháin 44<br />
3
Liosta <strong>na</strong> hAguisíní<br />
Aguisín Uimhir Cáipéis Líon <strong>na</strong> Lth.<br />
Aguisín 3<br />
Structúr Úinéireachta 3.1.1 Liosta <strong>na</strong> Scairsealbhóirí 9<br />
agus Rialú 3.1.1 (i) Uimhir Cláraithe an Chomharchumainn 1<br />
3.1.2 (ii) Rialacha an Chomharchumainn 6<br />
3.5.1 (ii) CV an Bhainisteora 2<br />
Aguisín 4<br />
An Pobal Comhleasa 4.1(ii) Graif ar fhás <strong>na</strong> Gaelscolaíochta 1<br />
Aguisín 5<br />
An tSeirbhís Chláir 5.2 Ráiteas Polasaí i Leith Cláracha 2<br />
5.3 Sceideal <strong>na</strong> gClár 4<br />
Aguisín 6<br />
Moltaí i Leith Tarchuir 6.0 Litreacha Tacaíochta don chumhacht 8<br />
craolta<br />
Aguisín 8<br />
Plean Airgeadais 8.2 Cuntais Iniúchta 2003 – 2005 &<br />
agus Gnó Meastacháin 2006<br />
8.2.1 Cuntas Bhrabús & Cailltea<strong>na</strong>s 1<br />
8.2.2 Clár Comhardaithe 1<br />
8.2.3 Ioncaim ó Scairean<strong>na</strong> 1<br />
8.2.4 Sreabhadh Airgid 2007 1<br />
8.2.5 Sreabhadh Airgid 2008 1<br />
8.2.6 Sreabhadh Airgid 2009 1<br />
4
CUID 2 – AN t-IARRATASÓIR A CHUR IN AITHNE<br />
“Irish-speaking Raidió <strong>na</strong> Life is the trendiest radio station in Dublin…”<br />
Achoimre<br />
David McWilliams, The Pope’s Children, 2005<br />
Tá an t-iarratas seo don cheadú<strong>na</strong>s ar raidió pobail agus sainspéise do mhórcheantar Bhaile Átha<br />
Cliath á chur faoi Coimisiún Craolacháin <strong>na</strong> hÉireann ag Comharchumann Raidió Átha Cliath<br />
Teoranta. San iarratas, tá plean cuimsitheach do Raidió <strong>na</strong> Life agus cruthú<strong>na</strong>s go bhfuil an<br />
stáisiún ag soláthar seirbhís chuimsitheach chraolacháin do mhórcheantar Bhaile Átha Cliath ar<br />
bhonn oideachasúil agus pobail de réir fhorálacha chairt <strong>na</strong> hEagraíochta Náisiúnta le haghaidh<br />
Chraoltóireacht Phobail.<br />
Príomhaidhmean<strong>na</strong><br />
• Aghaidh nua a thabhairt ar bhu<strong>na</strong>idhm an stáisiúin, - soláthar seirbhís cuimsitheach<br />
chraolacháin Ghaeilge ‘ar bhonn oideachasúil agus pobail’.<br />
• Lea<strong>na</strong>cht ag méadú ar chaighdeán, nuálacht agus réimse <strong>na</strong> gcláracha, ach go háirithe le<br />
maoiniú ón gciste chraoltóireachta.<br />
• Próifíl an stáisiúin, agus <strong>na</strong> háisean<strong>na</strong> a bhaineann leis, a ardú i measc <strong>na</strong> spriocghrúpaí<br />
éagsúla.<br />
• Cláracha Raidió <strong>na</strong> Life a chur chun cinn mar chuidiú do fhoghlaimeoirí Gaeilge.<br />
• Méadú ar chomhoibriú agus ar pháirtnéireacht leis <strong>na</strong> heagrais Ghaeilge, le heagraíochtaí<br />
pobail agus le stáisiúin phobail eile.<br />
• Forbairt a dhéa<strong>na</strong>mh ar cheardlan<strong>na</strong> agus cúrsaí traenála do fhoireann lán-aimseartha<br />
agus lucht deo<strong>na</strong>ch an stáisiúin.<br />
• Athbhrandáil a dhéa<strong>na</strong>mh ar an stáisiún le suíomh idirlín agus lógó nua agus feachtas<br />
láidir margaíochta.<br />
A bhfuil bainte amach go dtí seo<br />
Tá Raidió <strong>na</strong> Life ar an bhfód le os cionn 13 bhliain. Tá taithí chraoltóireachta faighte ag <strong>na</strong> mílte<br />
ball de phobail mórcheantar Bhaile Átha Cliath sa stáisiún agus tá an-chuid acu anois i mbun<br />
gairmeacha proifisiúnta sa réimse sin. I measc iar-chraoltóirí an stáisiúin tá Sharon Ní Bheoláin<br />
(RTÉ News), Aedin Gormley (RTÉ Lyric FM), Aoife Nic Cormaic (RTE Raidió a hAon),<br />
Deirdre Ní Dhálaigh (RTÉ Raidió a hAon), Facht<strong>na</strong> Ó Drisceoil (Teilifís RTÉ agus RTÉ Raidió a<br />
hAon), Sinéad Crowley (RTÉ News), Ciarán Leo<strong>na</strong>ch (Nuacht TG4/RTÉ), Ruairí Mac Con<br />
Iomaire (Nuacht TG4/RTÉ), Joe Reddington (Nuacht TG4/RTÉ), Brian Páircéir (Teilifís RTÉ),<br />
Michael McCormack (Teilifís RTÉ), Aedin Conlon (Teilifís RTÉ), Seán Ó hÉa<strong>na</strong>í (RTÉ Raidió<br />
<strong>na</strong> Gaeltachta), Cearbhaill Ó Síocháin (RTÉ Raidió <strong>na</strong> Gaeltachta), Dó<strong>na</strong>l Ó Maolfabhail<br />
(Léiritheoir teilifíse neamhspléach), Rónán Ó Muirthile (léiritheoir teilifíse neamhspléach),<br />
Gráinne Faller (Teilifís RTÉ/Irish Times), Róisín Saxe (MTV/VH1) agus Colm Ó Mongáin<br />
(léiritheoir Newstalk106).<br />
5
Le blianta beaga anuas, tá athruithe suntasacha tagtha ar an stáisiún. Tá foireann lán-aimseartha<br />
nua ann agus líon mór craoltóirí nua deo<strong>na</strong>cha. Trí mheasúnuithe inmheá<strong>na</strong>cha agus poiblí, le<br />
craoltóirí agus páirtithe leasmhara an stáisiúin agus leis an bpobal, tá <strong>na</strong>scan<strong>na</strong> níos láidre á<br />
gcothú leis an lucht éisteachta agus aischothú rialta á fáil ar cho<strong>na</strong>s feabhas a chur ar an tseirbhís.<br />
Tá feabhas leanú<strong>na</strong>ch á dhéa<strong>na</strong>mh ar chúrsaí teicniúla sa stáisiúin, le hinfheistíocht suntasach<br />
déanta i dtrealamh nua anuraidh. Tá Raidió <strong>na</strong> Life ag sruthú beo ar an idirlín agus tá láithreán<br />
nua á thógáil faoi láthair.<br />
Tá scata gradaim agus duaisean<strong>na</strong> bainte ag Raidió <strong>na</strong> Life thar <strong>na</strong> blianta – Gradam Bhord <strong>na</strong><br />
Gaeilge 1999, Gradaim <strong>na</strong> hAislinge 2003, Duaisean<strong>na</strong> Oireachtais <strong>na</strong> Gaeilge, Eachtraí Nua sa<br />
Chraoltóireacht 2000/2005 agus le déa<strong>na</strong>í d’éirigh le trí iarratas a cuireadh isteach ar an gcéad<br />
bhabhta <strong>na</strong> scéime Sound & Vision. Tá tuilleadh iarratas á n-ullmhú faoi láthair don chéad<br />
bhabhta eile.<br />
2. Mionsonraí an Iarratasóra<br />
2.1 (i) Sonraí Teagmhála<br />
Ainm an iarratasóra: Comharchumann Raidió Átha Cliath<br />
Ainm teagmhálaí: Maebh Ní Fhallúin<br />
Seoladh: 7 Cearnóg Mhuirfean, Baile Átha Cliath 2<br />
Uimhir teileafóin: 01 6616333<br />
Uimhir faics: 01 6398401<br />
Ríomhphost: rnl106@iol.ie<br />
2.1 (ii) Stádas Dlí<br />
Ioncorpraíodh Comharchumann Raidió Átha CliathTeoranta (CRÁCT) ar 4 Iúil 1989 faoi <strong>na</strong><br />
hAchtan<strong>na</strong> um Chumainn Thionscail agus Soláthair 1893 go 1978 mar eagraíocht<br />
neamhbhrabúsach chun seirbhís chuimsitheach chraolacháin a sholáthar do mhórcheantar Bhaile<br />
Átha Cliath ar bhonn oideachasúil agus pobail. Tá Raidió <strong>na</strong> Life, á reachtáil ag CRÁCT le<br />
ceadú<strong>na</strong>s ó Choimisiún Craoltóireachta <strong>na</strong> hÉireann (CCÉ) ó 1993 i leith. Tá Raidió <strong>na</strong> Life<br />
maoinithe le deontas bliantúil ó Fhoras <strong>na</strong> Gaeilge, trí urraíocht & díol fógraíochta, díol<br />
scairean<strong>na</strong>, cíos ón stiúidéo agus ioncaim ón gCiste Craoltóireachta Seirbhíse Poiblí & Scéim<br />
Tacaíochta Raidió Pobail.<br />
2.1 (iii) Coiste Bainistíochta<br />
Cathaoirleach - Facht<strong>na</strong> Ó Drisceoil, 6 Goirtín Na Coille, Baile an Chnoic, Dún Laoghaire,<br />
Co.Átha Claith.<br />
Is léiritheoir Raidió agus tuairisceoir teilifíse le RTÉ é Facht<strong>na</strong> Ó Drisceoil. Tá sé tar éis oibriú ar<br />
chláracha ar nós Léargas, Scan<strong>na</strong>l!, Nuacht TG4 agus The Vincent Browne Show. Tá neart<br />
iriseoireacht scríofa déanta aige don Irish Times agus Foinse i measc foilseachán eile.<br />
Rú<strong>na</strong>í - Susan Ní Dhubhlaoich, 24 Green View, Seabrook Manor, Port Mearnóg<br />
Co.Átha Cliath<br />
6
Is bainisteoir í Susan Ní Dhubhlaoich i Roinn Margaíochta Banc <strong>na</strong> hÉireann le 7 mbliain anuas.<br />
Roimhe sin, chaith sí tréimhse ag obair le comhlachtaí éagsúla i mBaile Atha Cliath agus i<br />
Maidrid. Bhí sí i<strong>na</strong> léachtóir i DCU ar feadh dhá bhliain. Tá céim sa mhargaíocht idirnáisiúnta<br />
agus ardchéim i ngnó idirnáisiúnta bainte amach aici. Tá sí ar Bhord Bainistíochta Raidió <strong>na</strong> Life<br />
le breis is ceithre bliain anuas.<br />
Gnáth Bhall - Antoine Ó Coileáin, F/ch Gael Linn, 35 Sráid an Dáma, BÁC 2<br />
Is Príomhfheidhmean<strong>na</strong>ch é ar Ghael Linn, comhlacht gnó atá ag plé le ceol, cúrsaí, foilseacháin<br />
agus imeachtaí Gaeilge. Tá taithí aige chomh maith bheith ag obair le grúpaí pobail i mBÁC<br />
m.sh. iar-Chathaoirleach ar Scoil Bhríde, ball de bhord Comhluadar. Tá iar-chéim san oideachas,<br />
M.Ed., aige ó Choláiste <strong>na</strong> Tríonóide. Maidir le cúrsaí craoltóireachta, tá cláracha déanta aige do<br />
Raidió <strong>na</strong> Life agus is ball é de bhord stiúrtha Clare FM.<br />
Gnáth Bhall - Bláithín Ní Liatháin, 2A, Bóthar an Chláir, Droim Chonrach, BÁC 2<br />
Is múinteoir meánscoile í Bhláithín. Tá baint aici le Raidió <strong>na</strong> Life le 12 bliain anuas, ag plé le<br />
cúrsaí láithreoireachta agus an coiste bainistíochta. Is iad an Ghaeilge agus an Bhéarla <strong>na</strong> hábhair<br />
a mhúineann sí. Tá taithí aici ag múineadh Gaeilge do dhaoine fásta chomh maith.<br />
Gnáth Bhall - Barra Mac Aodha Buí, 25 Coillte Ghlas Naíon, Baile Átha Cliath 11<br />
Is bainisteoir sa státseirbhís é Barra. Is craoltóir deo<strong>na</strong>ch chomh maith é, le breis is scór bliain ar<br />
a n-áirítear Raidió <strong>na</strong> Life, East Coast Radio (nuair a thos<strong>na</strong>igh sé) agus raidió ospidéal an Mater.<br />
Chaith sé tréimshí i seomraí nuachta Century agus 98fm (nuair bhí daoine eile ar saoire) ag obair<br />
ar nuacht Ghaeilge. I measc an obair dheo<strong>na</strong>ch eile atá ar bun aige, cabhraíonn sé le reáchtáil<br />
imeachtaí de chuid Chomhaltas Ceoltóirí Éireann agus Aifrinn Ghaeilge i mBaile Átha Cliath.<br />
Gnáth Bhall - Seán Ó Cearúil, 19 The Sycamores, Stradbrook Hill, Co.Átha Cliath<br />
Is iar-theicneoir de chuid an stáisiúin é Séan Ó Cearúil. Tá saineolas aige ar oibríochtaí teicniúla<br />
an stáisiúin agus is mó obair theicniúil agus comhairle a sholáthraíonn sé don foireann. Chaith sé<br />
tréimhse le Raidió <strong>na</strong> Gaeltachta tar éis dó Raidió <strong>na</strong> Life a fhágáil agus tá sé anois ag obair mar<br />
chomhairleoir ríomhaireachta.<br />
Gnáth Bhall - Nóra Ní Sheibhleáin, 3 Highfield Court, 38 Highfield Road, Rath Garbh, BÁC 6.<br />
Bhí Nóra i<strong>na</strong> láithreoir ar irischlár Raidió an Life, Fios Feasa, ar feadh trí blia<strong>na</strong>, 2002-5. Chaith<br />
sí bliain, 1993-4, ag obair san London East Training and Enterprise Council, ag déa<strong>na</strong>mh<br />
riaracháin acmhainne ar scéimean<strong>na</strong> litearthachta agus uimhearthachta do phobal cheantar oirthir<br />
Londain.<br />
Bhí sí i<strong>na</strong> ball de Bhord Bainistíochta, Coláiste Loreto, Sord Cholmchille, Co. Bhaile Átha Cliath<br />
idir 1994-97.<br />
Bhain Nóra MA amach san Chumarsáid Pholaitiúil i 2005 in Ollscoil Chathair Bhaile Átha<br />
Cliath. Tá sí ag obair go páirtaimsearach faoi láthair i Scoil <strong>na</strong> Cumarsáide, Ollscoil Chathair<br />
Bhaile Átha Cliath ar dhá tionsc<strong>na</strong>mh mar thaithí chun PhD a dhéa<strong>na</strong>mh san fhómhar seo<br />
chugainn. Mar chuid de <strong>na</strong> tograí seo, tá sí ag eagrú scéim chun áisean<strong>na</strong> taighde <strong>na</strong> hOllscoile a<br />
chur ar fáil d’eagraíochtaí pobal thart faoin ollscoil. Chomh maith leis sin, tá sí i<strong>na</strong> ball de<br />
fhoireann atá ag eagrú feachtas fógraíochta don phobal ar ghné nua den tionscal teicneolaíochta,<br />
is é sin, <strong>na</strong><strong>na</strong>ithneolaíocht.<br />
7
Gnáth Bhall - Rónán Ó Muirthile, 13, O'Donoghue Street, Inse Cór, Baile Átha Cliath 8<br />
Is iar-chraoltóir de chuid Raidió <strong>na</strong> Life é Rónán agus is Cathaoirleach é ar fo-choiste <strong>na</strong> gclár.<br />
Oibríonn sé mar léithitheoir teilifíse do <strong>na</strong> comhlachtaí léiriúcháin neamhspléacha Animo agus<br />
Mint Productions. Roimhe sin, chaith sé trí blia<strong>na</strong> mar láithreoir/tuairisceoir i Rannóg <strong>na</strong> Gaeilge<br />
in RTÉ.<br />
I 2004 bhí sé i<strong>na</strong> bhainisteoir ar fheachtas toghchá<strong>na</strong>íochta Aodhan Ó Riordáin a thoghadh i<br />
dtuaisceart chathair Bhaile Átha Cliath. Anuraidh d’oibrigh mar léachtóir páirtaimseartha<br />
chumarsáide ar an gcúrsa céime, Fiontar, in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath.<br />
Bainisteoir Stáisiúin - Maebh Ní Fhallúin<br />
CV Bainisteoir an Stáisiúin faoi iamh, féach Aguisín 3<br />
2.2 Príomh-theagmhálaí<br />
Ainm teagmhálaí: Maebh Ní Fhallúin, Bainisteoir Stáisiúin<br />
Seoladh: 7 Cearnóg Mhuirfean, Baile Átha Cliath 2<br />
Uimhir teileafóin: 01 6616333<br />
Uimhir faics: 01 6398401<br />
Ríomhphost: rnl106@iol.ie<br />
2.3 Ainm an Stáisiúin<br />
Raidió <strong>na</strong> Life<br />
2.4 Cur Síos Gairid ar an tSeirbhís Chlár<br />
Is ag craoladh go speisialta do phobal <strong>na</strong> Gaeilge, idir lucht labhartha agus foghlaimeoirí, atá<br />
Raidió <strong>na</strong> Life, i mórcheantar Bhaile Átha Cliath agus ar fud an domhain thar an idirlíon.<br />
Déa<strong>na</strong>nn an stáisiún cúram de réimse leathan spéise an phobail sin i<strong>na</strong> chuid clár, iad ag díriú go<br />
príomha ar a bhfuil tarlaithe agus ar a dtarlaíonn i dtimpeallacht an lucht éisteachta, go cultúrtha,<br />
go heac<strong>na</strong>múil agus eile. Tá ilchultúrachas ag baint leis an bpobal sin agus ilghnéitheacht i dtaca<br />
le réimse spéise, aois, cumas sa Ghaeilge agus rannpháirtíocht i gcur chun cinn <strong>na</strong> Gaeilge de. Tá<br />
sé mar dualgas ar Raidió <strong>na</strong> Life feidhmiú chun an oiread cláracha agus is féidir a sholáthar a<br />
fhreastalóidh ar ilghnéitheacht sin an phobail. Cé go bhfuil béim ar scéalta agus imeachtaí<br />
mórcheantar Bhaile Átha Cliath, léirítear dearcaí éagsúla agus clúdaítear ócáidí ar fud <strong>na</strong> tíre agus<br />
thar lear a bhíonn spéisiúl don spriocphobail.<br />
Faoi láthair, tá Raidió <strong>na</strong> Life ag craoladh seacht lá in aghaidh <strong>na</strong> seachtaine, Luan go Déardaoin<br />
16.30-08.00, Dé hAoine 15.30-08.00, Satharn/Domh<strong>na</strong>ch 12.00-08.00, agus is féidir éisteacht le<br />
beoshruthú ar an idirlín. Tá an stáisiún ag cloí leis an gcomhréir 60:40 ceol agus caint.<br />
Ráiteas polasaí i leith cláracha, féach Aguisín 5<br />
8
2.5 Liosta Comhairleoirí<br />
Daithí Ó Maolchoille, Iniúchóir<br />
75 Páirc Weston<br />
Baile an Teampaill<br />
Baile Átha Cliath 14<br />
Is iniúchóir cláraithe, cuntasóir cairte agus comhalta de Institiúid Cá<strong>na</strong>cha <strong>na</strong> hÉireann é Daithí.<br />
Tá sé ag gníomhú mar iniúchóir do Raidió <strong>na</strong> Life ó bu<strong>na</strong>íodh an stáisiún i 1993.<br />
Mary Owens, Áisitheoir<br />
Aille<br />
Indreabhán<br />
Co. <strong>na</strong> Gaillimhe<br />
Is Comhairleoir neamhspleách í Mary a oibríonn le tograí agus eagraíochtaí éagsúla s<strong>na</strong> meáin<br />
chumarsáide agus i bhforbairt phobail, ag plé le taighde, meastóireacht, pleanáil agus<br />
áisitheoireacht. Cuireann sí oiliúint ar fáil freisin ar chúrsaí forbartha tuaithe/ pobail a bhíonn ar<br />
siúl ag Ollscoil <strong>na</strong> hÉireann, Gaillimh. Idir 1996 agus 2000 bhí sí i<strong>na</strong> stiúrthóir ar an ‘Women<br />
On Air’, scéim le comhio<strong>na</strong>n<strong>na</strong>s a chur chun cinn idir mná agus fir san earnáil raidió<br />
neamhspleách in Éirinn.<br />
Rónán Ó Fearaíl, Innealltóir Fuaime<br />
46 Ascail Cnoc Líomh<strong>na</strong><br />
Coill Cnoc Líomh<strong>na</strong><br />
Teach Mealóg<br />
Baile Átha Cliath 16<br />
Tá fiche bliain caite ag Rónán ag plé le innealltóireacht craoladh raidió, idir Bray Local<br />
Broadcasting s<strong>na</strong> h-octodaí agus eile.<br />
1985 - Oibreoir fuaime - Raidio RTE.<br />
1987-88 - Innealltóir craolachain san Astráil, le cúrum 2DU, 2PK agus 2MG.<br />
1988-90 - Oibreoir fuaime - Teilifis RTE<br />
1990-1992 - Oibreoir fuaime do clár faisnéise RTE, "Radharc".<br />
1993 - 1997 - Innealltóir stáisiún do Raidio Na Life.<br />
1997 - 1998 - Innealltóir craolacháin do Broadcast Technical Services<br />
1999 - 2000 - Innealltóir craolacháin neamhspleach<br />
2000 - inniú - Bainisteoir Theicniúil i Doyle Court Reporters Ltd.<br />
Turlough Ó Dó<strong>na</strong>ill, Ailtire<br />
Jamrud,<br />
Sorrento Road<br />
Deiginis<br />
Co. BÁC<br />
9
CUID 3 – STRUCHTÚR ÚINÉIREACHTA AGUS RIALÚ<br />
3.1 Structúr ballraíochta<br />
3.1.1<br />
Is comharchumann pobail é Comharchumann Raidió Átha Cliath Teoranta (CRÁCT) a bu<strong>na</strong>íodh<br />
ar 4 Iúil 1989 mar eagraíocht neamhbhrabúsach chun seirbhís raidió a chur ar fáil do phobal <strong>na</strong><br />
Gaeilge i mórcheantar Bhaile Átha Cliath. Faoi láthair, tá 360 ball den chomharchumann atá faoi<br />
stiúir ag Coiste Bainistíochta.<br />
Liosta iomlán <strong>na</strong> scairsealbhóirí faoi iamh, Aguisín 3<br />
3.1.2<br />
(i) cóip uimhir chláraithe an Chomharchumainn, Aguisín 3<br />
(ii) Rialacha an Chomharchumainn, Aguisín 3<br />
3.2 Comhaltas agus pobal comhleasa<br />
3.2.1<br />
(i) Comhaltacht den chomharchumann<br />
Toisc gur Comharchumann é CRÁCT, tá sé oscailte do aon duine i measc ár spriocphobal scair a<br />
chean<strong>na</strong>ch sa stáisiún. Is leis <strong>na</strong> scairshealbhóirí an stáisiún agus tá sé mar cheart acu teacht ag<br />
an gCruinniú Cinnbhlia<strong>na</strong>, vóta a chaitheamh do bhallraíocht an Bhoird Bainistíochta, nó<br />
seasamh sa toghchán don Bhord Bainistíochta iad féin. Craoltóirí deo<strong>na</strong>cha ónár spriocphobal is<br />
ea craoltóirí uile an stáisiúin.<br />
(ii) Cur síos ar <strong>na</strong> catagóirí éagsúla comhaltais agus praghasan<strong>na</strong> scairean<strong>na</strong><br />
Gnáthbhaill de phobal <strong>na</strong> Gaeilge i mórcheantar Bhaile Átha Cliath is ea an chuid is mó de <strong>na</strong><br />
scairshealbhóirí. Tá scairean<strong>na</strong> freisin ag eagraíochtaí Gaeilge agus pobail, agus ag daoine<br />
lasmuigh de mhórcheantar Bhaile Átha Cliath a bhfuil spéis acu sa Ghaeilge agus/nó i bhforbairt<br />
pobail. Cos<strong>na</strong>íonn scairean<strong>na</strong> €31.74 an ceann do gach duine.<br />
(iii) Plea<strong>na</strong>n<strong>na</strong> leis an gcomhaltas a mhéadú<br />
Tá feachtas ar bun ag CRÁCT/Raidió <strong>na</strong> Life faoi láthair chun scairshealbhóirí nua a earcú agus<br />
úinéireacht an stáisiúin a leathnú i measc an phobail. Craoladh fógraí ar an raidió agus seoladh<br />
litreacha agus billeoga eolais lán-daite go díreach tríd an bpost chuig baill den phobal. Tá suíomh<br />
nua idirlín á fhorbairt, áit go mbeidh daoine in ann scairean<strong>na</strong> a chean<strong>na</strong>ch ar-líne.<br />
10
3.3 Comhaltas agus an comhlacht rialaithe<br />
3.3.1<br />
(i) Co<strong>na</strong>s mar a cheapfar nó mar a thoghfar an coiste bainistíochta<br />
Déa<strong>na</strong>nn <strong>na</strong> scairsealbhóirí <strong>na</strong> hio<strong>na</strong>daithe a thoghadh ag Cruinniú Cinn Bhlia<strong>na</strong> an<br />
Chomharchumainn. Faoi láthair, tá <strong>na</strong>o<strong>na</strong>r ball den gCoiste Bainistíochta. Níl catagóir comhaltais<br />
faoi leith ach tá io<strong>na</strong>daíocht ó réimse an chraoltóireachta, iar-chraoltóirí Raidió <strong>na</strong> Life, craoltóirí<br />
reatha an stáisiúin agus lucht gnó. Níl io<strong>na</strong>daíocht ar an gCoiste ach ag baill an<br />
Chomharchumainn.<br />
(ii) Sonraí chomhaltaí an Choiste Bainistíochta {Féach 2.1 (iii)}<br />
Cathaoirleach<br />
Ainm/Seoladh: Facht<strong>na</strong> Ó Drisceoil, 6 Goirtín Na Coille, Baile an Chnoic, Dún Laoghaire,<br />
Co.Átha Claith.<br />
Aois: 34<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Léiritheoir Raidió & Tuairisceoir Teilifíse<br />
Rú<strong>na</strong>í<br />
Ainm/Seoladh: Susan Ní Dhubhlaoich, 24 Green View, Seabrook Manor, Port Mearnóg,<br />
Co.Átha Cliath<br />
Aois: 36<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Bainisteoir Margaíochta, Banc <strong>na</strong> hÉireann<br />
Gnáth Bhall<br />
Ainm/Seoladh: Antoine Ó Coileáin, F/ch Gael Linn, 35 Sráid an Dáma, BÁC 2<br />
Aois: 50<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Príomhfheidhmean<strong>na</strong>ch Ghael Linn<br />
Ainm/Seoladh: Bláithín Ní Liatháin, 2A, Bóthar an Chláir, Droim Chonrach, BÁC 2<br />
Aois: 50<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Múinteoir Meánscoile<br />
Ainm/Seoladh: Barra Mac Aodha Buí, 25 Coillte Ghlas Naíon, Baile Átha Cliath 11<br />
Aois: 41<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Bainisteoir, An Gúm<br />
Ainm/Seoladh: Seán Ó Cearúil, 19 The Sycamores, Stradbrook Hill, Co.Átha Cliath<br />
Aois: 27<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Comhairleoir teicniúil agus ríomhaireachta<br />
11
Ainm/Seoladh: Nóra Ní Sheibhleáin, 3 Highfield Court, 38 Highfield Road, Rath Garbh, BÁC 6.<br />
Aois: 50<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Múinteoir Meánscoile<br />
Ainm/Seoladh: Rónán Ó Muirthile, 13, O'Donoghue Street, Inchicore, Baile Átha Cliath 8<br />
Aois: 29<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
Gairm: Léiritheoir Teilifíse<br />
Bainisteoir Stáisiúin<br />
Ainm/Seoladh: Maebh Ní Fhallúin, F/ch Raidió <strong>na</strong> Life, 7 Cearnóg Mhuirfean, BÁC 2<br />
Aois: 26<br />
Náisiú<strong>na</strong>cht: Éirean<strong>na</strong>ch<br />
CV faoi iamh, féach Aguisín 3<br />
3.4 Struchtúr Bainistíochta<br />
Tagann an Coiste Bainistíochta le chéile uair in aghaidh <strong>na</strong> míosa. Pléitear miontuairiscí an<br />
chruinnithe deiridh, tugann bainisteoir an stáisiúin tuairisc ar chúrsaí airgid agus ar imeachtaí<br />
reatha an stáisiúin agus pléitear nó déantar cinnidh faoi aon ghnó eile. Bhu<strong>na</strong>igh an Coiste<br />
Bainistíochta fo-choiste <strong>na</strong> gclár chun teacht ar bhealaí leis an sceideal a fheabhsú agus le<br />
comhairle a chur ar an mbainisteoir i leith craoltóirí, cláracha agus sceidealú. Tá io<strong>na</strong>daíocht ar an<br />
gCoiste ag an bhfoireann lán-aimseartha, ag an gCoiste Bainistíochta agus ag <strong>na</strong> craoltóirí<br />
deo<strong>na</strong>cha. Bíonn cruinnithe míosúla ag an gcoiste sin. Maidir le fo-choistí eile, bu<strong>na</strong>ítear iad de<br />
réir mar is gá. Tá saineolas faoi leith ag ball éagsúla an Choiste Bainistíochta agus cuireann siad<br />
comhairle ar an mbainisteoir ar bhonn leanú<strong>na</strong>ch.<br />
12
Learáid den Structúr Bainistíochta:<br />
COISTE NA gCLÁR<br />
Rónán Ó Muirthile<br />
Barra Mac Aodha Bhuí<br />
Dó<strong>na</strong>l Ó Don<strong>na</strong>bháin<br />
Stiofán Ó Loinsigh<br />
FOIREANN<br />
Fearghal Saxe<br />
Muiris Ó Fian<strong>na</strong>chta<br />
Mark Ó Loinsigh<br />
3.5 Cúrsaí Foirne<br />
3.5.1 Struchtúr Foirne<br />
SCAIRSHEALBHÓIRÍ<br />
COISTE BAINISTÍOCHTA<br />
(Ceaptha ag <strong>na</strong> scairsealbhóirí)<br />
BAINSISTEOIR STÁISIÚIN<br />
Maebh Ní Fhallúin<br />
OIBRITHE DEONACHA<br />
70+<br />
COMHAIRLEOIRÍ<br />
Daithí Ó Maolchoille<br />
Mary Owens<br />
Rónán Ó Fearaíl<br />
Turlough Ó Dó<strong>na</strong>ill<br />
Tá bainisteoir lán-aimseartha ag Raidió <strong>na</strong> Life mar aon le clár reachtaire, teicneoir agus maor<br />
deireadh seachtaine. Ghlac Maebh Ní Fhallúin post an bhainisteora i Mí Meán Fómhair 2005, ag<br />
teacht i gcomharbacht ar iar-chean<strong>na</strong>ire an stáisiúin Fionnuala Mac Aodha. Bhí bliain caite aici ag<br />
obair mar thaighdeoir lán-aimseartha Raidió <strong>na</strong> Life i 2003/4. Chaith sí seal mar saor-thaighdeoir<br />
i<strong>na</strong> dhaidh sin, ag obair do chomhlacht léiriúcháin neamhspléach Scun Scan agus do RTÉ.<br />
Tháinig sí isteach sa phost mar bhainisteoir Raidió <strong>na</strong> Life ón gcomhlacht fógraíochta<br />
McConnells, áit go raibh sí ag obair sa rannóg léiriúcháin.<br />
13
Thosaigh Fearghal Saxe i bpost an teicneora i mí Bealtaine 2005. Bhíodh sé ag obair don stáisiún<br />
ar bhonn deo<strong>na</strong>ch uair in aghaidh <strong>na</strong> seachtaine ar feadh blia<strong>na</strong> roimhe sin. Tá sé mar chúram ar<br />
Fhearghal a chinntiú go bhfuil caighdeán an aischuir d’ardchaighdeán i gcó<strong>na</strong>í agus taifead agus<br />
logáil a dhéa<strong>na</strong>mh ar chláracha.<br />
Fostaíodh Muiris Ó Fian<strong>na</strong>chta mar thaighdeoir lán-aimseartha ag an stáisiún i mí Feabhra 2005.<br />
Tugadh ardú céime dó mar Chlár Reachtaire i Mí Eanáir <strong>na</strong> blia<strong>na</strong> seo. Déa<strong>na</strong>nn Muiris taighde<br />
agus léiriú ar formhór <strong>na</strong> gcláracha cainte chomh maith le hobair riaracháin.<br />
Learáid den Structúr Foirne:<br />
(ii) Bainisteoir Stáisiúin<br />
CV an Bhainisteora, féach Aguisín 3<br />
SCAIRSHEALBHÓIRÍ<br />
COISTE BAINISTÍOCHTA<br />
(Ceaptha ag <strong>na</strong> scairsealbhóirí)<br />
BAINISTEOIR STÁISIÚIN<br />
Maebh Ní Fhallúin<br />
FOIREANN LÁN-AIMSEARTHA<br />
Teicneoir – Fearghal Saxe<br />
Clár Reachtaire – Muiris Ó Fian<strong>na</strong>chta<br />
Maor Deireadh Seachtaine – Mark Ó Loinsigh<br />
OIBRITHE DEONACHA<br />
Craoltóirí<br />
Taighdeoirí<br />
Léiritheoirí<br />
Teicneoirí<br />
14
3.5.2 Foireann ar Phá<br />
(i) Tuarastal<br />
Post Stádas Turastal€ Maoinithe ag<br />
Bainisteoir Lán-aimseartha 38,223 Foras <strong>na</strong> Gaeilge<br />
Clár Reachtaire Lán-aimseartha 30,876 Foras <strong>na</strong> Gaeilge<br />
Teicneoir Lán-aimseartha 30,876 Foras <strong>na</strong> Gaeilge<br />
Maor Deireadh Seachtaine Páirt-aimseartha 11,880 Foras <strong>na</strong> Gaeilge<br />
(ii) Foinsiú & agus earcú foirne<br />
Tá foireann ceaptha chea<strong>na</strong> féin ag an stáisiún. Tá an bhainistíocht ag déa<strong>na</strong>mh iniúchadh ar<br />
fhoinsí maoinithe éagsúla leis an bhfoireann lán-aimseartha a mhéadú.<br />
(iii) Luach saothair agus leasan<strong>na</strong> foirne<br />
Clúdaíonn deontas bliantúil Foras <strong>na</strong> Gaeilge <strong>na</strong> postan<strong>na</strong> lán agus páirt-aimseartha, iad<br />
ceangailte le scálaí an Fhorais ag leibhéal Oifigigh Feidhmiúcháin (€26,618-€42,238). Is faoi <strong>na</strong><br />
hoibrithe féin scéimean<strong>na</strong> pinsin pearsanta a ghlacadh.<br />
(iv) Scéimean<strong>na</strong> tacaíochta fostaíochta / scéimean<strong>na</strong> oiliú<strong>na</strong><br />
Níl aon scéim tacaíochta fostaíochta i bhfeidhm sa stáisiún faoi láthair cé go bhfuil fiosuithe á<br />
ndéa<strong>na</strong>mh i<strong>na</strong> thaobh. Níl scéim oiliú<strong>na</strong> maoinithe ach bíonn cúrsaí traenála á reachtáil do<br />
fhoireann lán-aimseartha agus d’oibrithe deo<strong>na</strong>cha ar bhonn leanú<strong>na</strong>ch.<br />
(v) Beartas maidir le caidreamh tionscail agus ceardchumainn<br />
Bíonn Fochoiste Airgeadais an Choiste Bainistíochta ag plé le coinníollacha agus pá <strong>na</strong> foirne. Tá<br />
lán-chead ag baill foirne ballraíocht a ghlacadh i gceardchumann agus tá an stáisiún sásta<br />
idirbheartaíocht a dhéa<strong>na</strong>mh le ceardchumann atá ag feidhmiú ar a son.<br />
3.5.2.1 Oiliúint agus forbairt do fhoireann ar phá<br />
(i) Oiliúint agus forbairt fhoireann ar phá<br />
Tá ceardlan<strong>na</strong> traenála inmheá<strong>na</strong>cha á reachtáil ag iar-chraoltóirí an stáisiúin d’oibrithe lá<strong>na</strong>imseartha<br />
agus d’oibrithe deo<strong>na</strong>cha. Feidhmíonn an-chuid de iar-chraoltóirí Raidió <strong>na</strong> Life mar<br />
chomhairleoirí ag foireann an stáisiúin chomh maith. Tá Raidió <strong>na</strong> Life mar bhall de CRAOL<br />
agus freastlaíonn foireann an stáisiún ar cheardlan<strong>na</strong> traenála <strong>na</strong> heagraíochta sin, ach go háirithe<br />
an tseachtain traenála bhliantúil, Féile, a chlúdaíonn gach réimse den chraoltóireacht. Tairiscítear<br />
áitean<strong>na</strong> don fhoireann buan ar chúrsaí a eagraíonn Coimisiún Craolacháin <strong>na</strong> hÉireann (CCÉ)<br />
chomh maith, traenáil i gcúrsaí láithreoireachta, sa Ghaeilge agus eile.<br />
(ii) Buiséad bliantúil i gcomhair oiliú<strong>na</strong> agus forbartha foirne<br />
Tá an fhoireann ag braith ar iar-fhoireann, ar iar-chraoltóirí deo<strong>na</strong>cha agus ar mhaoiniú ó CRAOL<br />
agus ó CCÉ le haghaidh oiliú<strong>na</strong> foirne faoi láthair ach tá an bhainistíocht dóchasach go mbeifear<br />
in ann buiséad faoi leith a chur ar fáil do thraenáil foirne amach anseo.<br />
15
3.5.2.2 Io<strong>na</strong>daíocht Foirne<br />
Spreagtar foireann Raidió <strong>na</strong> Life chun bheith i<strong>na</strong> scairshealbhóirí sa stáisiún. Déa<strong>na</strong>nn an<br />
bainisteoir io<strong>na</strong>daíocht ar riachta<strong>na</strong>is an fhoireann lán-aimseartha ar an gCoiste Bainistíochta. Ó<br />
am go chéile tugtar cuireadh do bhall foirne freastal ar chruinnithe an bhoird agus ar chruinnithe<br />
Coiste <strong>na</strong> gClár.<br />
3.5.3 Foireann Shaorálach<br />
(i) Earcaíocht oibrithe saorálach<br />
Déantar earcaíocht i mbealaí éagsúla. Tá dlúthbhaint ag Raidió <strong>na</strong> Life leis <strong>na</strong> gaelscoilean<strong>na</strong>. Is<br />
minic lucht <strong>na</strong> hidirbhlia<strong>na</strong> tréimhse de thaithí oibre a chaitheamh leis an stáisiún. Spreagtar suim<br />
<strong>na</strong> ndaltaí agus is minic go dtagann said ar ais chun a gclár féin a chur i láthair. Cuirtear taithí<br />
oibre ar fáil freisin do mhic léinn a bhfuil cúrsaí cumarsáide idir lámha acu i gcoláistí tríú<br />
leibhéal. Tá fógraí in airde ar chlár <strong>na</strong> bhfógraí s<strong>na</strong> coláistí, déantar earcaíocht ar <strong>na</strong> laethanta<br />
oscailte agus uaireanta tugann bainstíocht an staisiúin caintean<strong>na</strong> s<strong>na</strong> coláistí chomh maith.<br />
Cuirtear lucht rangan<strong>na</strong> Gaeilge (m.sh. Gael Linn, Sult & Conradh <strong>na</strong> Gaeilge) ar an eolas faoi<br />
Raidió <strong>na</strong> Life agus is minic a léiríonn foghlaimeoirí suim obair don stáisiún. Uaireanta, déantar<br />
teagmháil dhíreach le duine a bhfuil saineolas aige/aici agus iarrtar orthu clár a chur i láthair.<br />
Déantar fógraíocht leanú<strong>na</strong>ch ar an stáisiún agus ins <strong>na</strong> meáin Ghaeilge, Foinse, Beo agus Lá, ag<br />
lorg láithreoirí, taighdeoirí, srl. Scaiptear scéal ó bhéal chomh maith.<br />
(ii) Líon oibrithe saorálach riachta<strong>na</strong>ch<br />
Bíonn trí scór duine ag teastáil le cinntiú go mbíonn an stáisiún ar an aer le linn <strong>na</strong> n-amannta<br />
craolta atá leagtha amach dó.<br />
(iii) Rannpháirtíocht oibrithe saorálacha<br />
Oibríonn <strong>na</strong> láithreoirí leis an gclár reachtaire sa stáisiún. Déantar cumarsáid trí ghlaon<strong>na</strong> gutháin<br />
agus ríomhphostan<strong>na</strong>. Bíonn cruinniú léiriúcháin idir <strong>na</strong> foirne dhá uair a chloig roimh don chlár<br />
dul ar an aer. Spreagtar craoltóirí le poiblíocht a dhéa<strong>na</strong>mh ar a gcláracha fhéin chomh maith trí<br />
<strong>na</strong>scan<strong>na</strong> a chruthú le heagrais agus grúpaí staitéiseacha.<br />
3.5.3.1 Io<strong>na</strong>daíocht <strong>na</strong> Foirne Saorálaí<br />
Tá Coiste <strong>na</strong> gCraoltóirí bu<strong>na</strong>ithe le bliain anuas. Eagraítear cruinnithe rialta le deis a thabhairt<br />
d’oibrithe deo<strong>na</strong>cha a dtuairmí a chur in iúl, cabhair a lorg agus fadhban<strong>na</strong> a réiteach. Is craoltóirí<br />
iad baill den choiste bainsitíochta agus tá io<strong>na</strong>daí thar ceann <strong>na</strong> gcraoltóirí deo<strong>na</strong>cha ar Choiste <strong>na</strong><br />
gClár. Tá fáilte roimh gach duine, saorálaí i<strong>na</strong> measc, scairean<strong>na</strong> an chomharchumainn a<br />
chean<strong>na</strong>ch.<br />
16
3.5.3.2 Oiliúint agus forbairt d’Oibrithe Saorálacha<br />
(i) Straitéis <strong>na</strong> heagraíochta maidir leis an bhfoireann shaorálach<br />
Gach bliain, cuirtear sraith de cheardlan<strong>na</strong> traenála ar fáil do fhoireann an stáisiúin idir fhoireann<br />
ar phá agus chraoltóirí deo<strong>na</strong>cha. Reachtáladh trí cheardlann idir mí Meán Fómhair agus mí <strong>na</strong><br />
Nollag seo caite le hiar-chraoltóirí an stáisiúin, daoine gairmiúla i<strong>na</strong> réimsí féin. Thug Facht<strong>na</strong> Ó<br />
Drisceoil ceann ar thaighde agus léiritheoireacht, thug Reuben Ó Conluain ceann ar chruinneas<br />
Gaeilge agus thug Sinéad Crowley ceardlann eile ar chúrsaí agallóireachta. Bhí freastal iontach ar<br />
<strong>na</strong> seisiúin seo agus cuirfear le líon <strong>na</strong> gceardlan<strong>na</strong> i mblia<strong>na</strong>. Tugtar gach deis do chraoltóirí<br />
deo<strong>na</strong>cha freastal ar chúrsaí traenála CRAOL agus CCÉ i rith <strong>na</strong> blia<strong>na</strong> agus is mór an chabhair<br />
do chraoltóirí iad.<br />
(ii) Straitéisí eile le tacaíocht a thabhairt d’oibrithe saorálacha<br />
Eagraíonn an stáisiún ócáidí sóisialta ar bhonn rialta do <strong>na</strong> craoltóirí io<strong>na</strong>s go mbeidh deis acu<br />
aithne a chur ar a chéile agus teagmhálacha úsáideacha a dhéa<strong>na</strong>mh. Feidhmíonn sé mar fhóram<br />
neamhfhoirmeálta chomh maith, áit ar féidir smaointí maidir le cláir a mhalartú.<br />
Trí Choiste <strong>na</strong> gCraoltóirí déa<strong>na</strong>nn an stáisiún fadhban<strong>na</strong> agus laigí <strong>na</strong> gcraoltóirí a réiteach agus<br />
tá Coiste <strong>na</strong> gClár bu<strong>na</strong>ithe chun tacaíocht agus comhairle a chur ar fáil do chraoltóirí. Eisíonn an<br />
stáisiún nuachtlitir rialta le nuacht Raidió <strong>na</strong> Life agus nuacht <strong>na</strong> craoltóirí.<br />
(ii) Buiséad d’oiliúint agus do fhorbairt <strong>na</strong> foirne saorálaí<br />
Mar a luaitear i gcuid 3.5.2.1 (ii) is ar iar-fhoireann, iar-chraoltóirí deo<strong>na</strong>cha agus maoiniú ó<br />
CRAOL agus ó CCÉ atá an stáisiún ag brath le haghaidh oiliú<strong>na</strong> <strong>na</strong> foirne saorálaí. Ach arís, tá an<br />
bhainistíocht dóchasach go mbeifear in ann buiséad faoi leith a chur ar fáil do thraenáil foirne<br />
amach anseo.<br />
17
CUID 4- AN POBAL COMHLEASA ar a nDÉANFAR FREASTAL<br />
4.1 Éileamh <strong>na</strong> Seirbhíse<br />
(i) An pobal geografach<br />
Tá limistéar craolta an stáisiúin ag síneadh ó Bhaile Brigín gó Bré go Nás <strong>na</strong> Rí. Freastalaíonn<br />
Raidió <strong>na</strong> Life go príomha ar phobal <strong>na</strong> Gaeilge i mórcheantar Bhaile Átha Cliath. De réir<br />
daonáireamh 2002 tá 63,825 duine i mórcheantar Bhaile Átha Cliath a labhrann Gaeilge gach uile<br />
lá, gan trácht ar Ghaeilgeoirí s<strong>na</strong> ceantracha máguaird atá mar chuid de phobal Gaeilge<br />
mórcheantar Bhaile Átha Cliath. Chomh maith leis seo, tá 32,932 méid duine i gCo Bhaile Átha<br />
Cliath a labhrann Gaeilge go seachtainiúil. Tá pobal <strong>na</strong> Gaeilge bu<strong>na</strong>ithe cuid mhór ar ghréasáin<br />
úsáide a bhailíonn thart timpeall ar eagraíochtaí, agus tá beocht an phobail le sonrú iontu seo. Mar<br />
shampla, freastalaíonn ar an meán 300 duine go rialta ar an gclub Ceoil agus Siamsaíochta Sult;<br />
tá 27 bunscoil lán-Ghaeilge agus 8 méanscoil lán-Ghaeilge i gCo Bhaile Átha Cliath; tá Aifreann<br />
i nGaeilge á rá i 24 eaglais i gCo Bhaile Átha Cliath. Chomh maith le freastal ar phobal <strong>na</strong><br />
Gaeilge i mBaile Átha Cliath, cuireann Raidió <strong>na</strong> Life roinnt cláracha ar fáil do phobail iasachta i<br />
mBaile Átha Cliath.<br />
(ii) Éileamh don chineál seirbhís raidió beartaithe<br />
Tá Raidío <strong>na</strong> Life ar an saol le beag<strong>na</strong>ch 13 bliain agus tá freastal cuimsitheach a dhéa<strong>na</strong>mh aige<br />
ar a spriocphobal. Léiríonn an rannpháirtíocht i ngnóthaí an Chomharchumainn, an líon craoltóirí<br />
deo<strong>na</strong>cha agus líon <strong>na</strong> scairshealbhóirí an spiorad atá sa stáisiún. Bíonn éisteoirí ó mhórcheantar<br />
Bhaile Átha Cliath agus ar fud an domhain i dteagmháil go rialta leis an stáisiún trí ghlaon<strong>na</strong> agus<br />
ar ríomhphost.<br />
Measúnú Inmheá<strong>na</strong>ch<br />
I mí Bealtaine 2005 d’eagraigh an stáisiún measúnú inmheá<strong>na</strong>ch ar chúrsaí comhoibrithe agus<br />
cumarsáide sa stáisiún, le hurraíocht ó CCÉ faoi Scéim Tacaíochta Raidió Pobail CRAOL.<br />
Earcaíodh Mary Owens mar áisitheoir agus scríobh sí tuairisc ar thorthaí agus moltaí an<br />
mheasú<strong>na</strong>ithe. D’fhreastal idir bhall ón gCoiste Bainistíochta, fhoireann agus lucht deo<strong>na</strong>ch an<br />
stáisiúin ar an gceardlann. Aithníodh laigeachtaí agus laidreachtaí an stáisiúin agus rinneadh<br />
liostaí moltaí le cur i bhfeidhm. Seo thíos cuid de láidreachtaí Raidió <strong>na</strong> Life a d’aithin an slua a<br />
bhí a láthair:<br />
• Deis chraoladh as Gaeilge a spreagann sinn go léir agus is í a cheanglaíonn ceangail láidir<br />
eadrainn<br />
• An fhoireann sásta teacht i gcabhair ar dhaoine i gcó<strong>na</strong>í; an-chaidreamh ag an bhfoireann<br />
leis <strong>na</strong> craoltóirí deo<strong>na</strong>cha<br />
• An-mheascán daoine gafa leis an stáisiún<br />
• Dílseacht don stáisiún<br />
• An-bhua is ea io<strong>na</strong>d lár<strong>na</strong>ch cathrach an stáisiúin; teacht air agus cúrsaí cumarsáide éasca<br />
dá bharrsan<br />
• An-chraic ann/ atmaisféar neamhfhoirmiúil oibre i measc <strong>na</strong> gcraoltóirí agus <strong>na</strong> foirne<br />
• An Ghaeilge i<strong>na</strong> haitheantas agus i<strong>na</strong> hacmhainn, i<strong>na</strong> gean agus i<strong>na</strong> gréasán againn ar fad<br />
chun tarraingt uirthi<br />
• Cúiteamh ann féin a bheith páirteach sa togra taitneamhach deo<strong>na</strong>ch seo<br />
• Saoirse chun do rogha ábhar a chraoladh uait<br />
18
• An-acmhainn is ea an stáisiún ag pobal labhartha <strong>na</strong> Gaeilge; deis ag an té gur spéis leis a<br />
leithéid taithí a fháil ar an gcraolachán<br />
• D’ardódh sé do chroí a bheith páirteach sa stáisiún<br />
Measúnú Poiblí<br />
I mí Meán Fómhair 2005, mar chuid de iniúchadh ar chaidreamh an stáisiúin leis an bpobal i<br />
gcoitinne, eagraíodh measúnú poiblí le hio<strong>na</strong>daithe ó <strong>na</strong> spriocghrúpaí, idir éisteoirí agus<br />
rannpháirtithe. Moladh an stáisiún as réimse leathan cláracha ceoil ag freastal ar aoisghrúpaí agus<br />
spéise éagsúla agus as an rannpháirtíocht mhór ó dhaoine óga sa stáisiún – ar thaithí oibre, ag<br />
obair go deo<strong>na</strong>ch, agus ag glacadh páirte s<strong>na</strong> cláracha. I measc <strong>na</strong> láidreachtaí eile a léirigh an<br />
phobail agus a shonraigh Mary Owens, a bhí ag feidhmiú mar áisitheoir neamhspléach, i<strong>na</strong><br />
tuairisc, dúradh:<br />
• Gur acmhainn iontach é stáisiún pobail atá tiomanta do sheirbhís trí Ghaeilge a sholáthar<br />
sa chathair dóibh siúd gur spéis leo an Ghaeilge agus an cultúr Gaelach.<br />
• Go dtugann sé tacaíocht do dhreaman<strong>na</strong> éagsúla agus a gcuid feachtas srl, agus<br />
soláthraíonn sé áis i gcomhair plé oscailte faoi chúrsaí a théann i bhfeidhm ar an bpobal.<br />
• Go dtugann sé rogha eile do dhaoine ar chlúdach spóirt ag an deireadh seachtaine.<br />
• Go dtugann sé deis do chraoltóirí nua taithí a fháil i gcúrsaí craolacháin.<br />
• Go bhfaigheann sé tacaíocht leanú<strong>na</strong>ch neamhfhoirmeálta ó chraoltóirí proifisiúnta a<br />
thosaigh ag craoladh ar dtús i Raidió <strong>na</strong> Life.<br />
• Go bhfuil ard-mheas ag an bpobal i gcoitinne ar roinnt mhaith de chraoltóirí an stáisiúin<br />
agus go bhfuil ard-chaighdeán teicniúil ann.<br />
• Gur chuir agus go gcuireann an stáisiún fáilte i gcó<strong>na</strong>í roimh dhaoine nua agus roimh<br />
smaointe nua.<br />
• Go dtagann saoirse agus éagsúlacht ó bheith ag brath ar dhaoine atá ag obair ar bhonn<br />
deo<strong>na</strong>ch, agus ó bheith saor ó bhrú tráchtála.<br />
Na Gaelscoilean<strong>na</strong><br />
Ó Mheán Fómhair 2005 tá 158 gaelscoil ag feidhmiú ag an mbunleibhéal agus 36 ag feidhmiú ag<br />
an iar-bhunleibhéal sa 32 contae lasmuigh den Ghaeltacht, le tuairim is 31,000 páiste ag freastal<br />
orthu (féach Aguisín 4 le haghaidh graif ar fhás <strong>na</strong> gaelscolaíochta lasmuigh den Ghaeltacht).<br />
D’fhógair an tAire Oideachais Mary Ha<strong>na</strong>fin aitheantas do Ghaelscoil nua i mBaile Bhrigín, i<br />
dtuaisceart Bhaile Átha Cliath le déa<strong>na</strong>í, rud a ardaíonn go 27 líon <strong>na</strong> nGaelscoilean<strong>na</strong> i gContae<br />
Bhaile Átha Cliath agus 11 líon <strong>na</strong> nGaelscoilean<strong>na</strong> s<strong>na</strong> contaetha máguaird. Mar thoradh ar fhás<br />
suntasach <strong>na</strong> nGaelscoilean<strong>na</strong>, tá glúnta nua de dhaoine óga ag teacht aníos le líofacht Ghaeilge<br />
agus bá acu leis an teanga. Freastalaíonn Raidió <strong>na</strong> Life ar <strong>na</strong> ceantracha sin ar fad, áit go bhfuil<br />
Gaelscoilean<strong>na</strong> lon<strong>na</strong>ithe – Sord, Baile Mun<strong>na</strong>, Cabrach, Seantrabh, Ragh<strong>na</strong>llach, Tamhlacht,<br />
Cluain Dolcáin, Leamhchán, Ráth Cúil agus eile – agus spreagtar iad chun éisteacht leis agus<br />
páirt a ghlacadh i gcláracha Raidió <strong>na</strong> Life.<br />
Foinse: www.gaelscoilean<strong>na</strong>.ie<br />
Daonáireamh<br />
De réir Daonáireamh 2002 tá 63,825 duine i mórcheantar Bhaile Átha Cliath a labhrann Gaeilge<br />
gach uile lá, maraon le 32,932 a labhrann Gaeilge gach seachtain ar a laghad. Is i mBaile Átha<br />
Cliath is mó a bhfuil líon <strong>na</strong> gcainteoirí Gaeilge ag fás. Chomh maith leis sin, tá líon <strong>na</strong> ndaoine<br />
eachtracha i gceantar Bhaile Átha Cliath tar éis méadú go mór le blianta beaga anuas agus<br />
soláthraíonn Raidió <strong>na</strong> Life roinnt cláracha do phobail teanga eile i mBaile Átha Cliath. De réir<br />
taighde a rinneadh do TG4 nuair a thosaigh sí amach, bhí scilean<strong>na</strong> tuiscea<strong>na</strong> maithe ag 25% de<br />
dhaonra mhórcheantar Bhaile Átha Cliath. Léirigh 50% de <strong>na</strong> bhfreagraithe gur chleachtaigh siad<br />
19
an teanga go príomha trí <strong>na</strong> meáin Ghaeilge. Léiríonn sé seo tábhacht <strong>na</strong> meán Gaeilge do<br />
dhaoine le cleachtadh rialta a fháil ar an teanga.<br />
Tagairt – Landsdowne Market Research do T<strong>na</strong>G, Aibreán 1998<br />
Foilseacháin Eile<br />
I measc <strong>na</strong> bhfoilsiúchán eile i<strong>na</strong> ndéantar plé ar ról <strong>na</strong> Gaeilge sa chraoltóireacht agus ról Raidió<br />
<strong>na</strong> Life san earnáil sin tá:<br />
• Watson, Iarfhlaith, 2003. Broadcasting in Irish: Minority Language, Radio ,<br />
Television and Identity. Dublin: Four Courts Press.<br />
• McWilliams,David, 2005. The Pope’s Children. Dublin: Gill & Macmillan.<br />
• The Irish Language and Radio : A response Day, Rosemary, 2001. The Irish Language<br />
and Radio. In: Kelly-Holmes: 73-83.<br />
Chomh maith leis <strong>na</strong> foilseacháin thuasluaite, scríobhtar mírean<strong>na</strong> rialta faoin stáisiún s<strong>na</strong><br />
nuachtáin Ghaeilge Foinse agus Lá, agus i nuachtáin laethúil an Irish Times (Pól Ó Muirí,<br />
Tuarascáil agus Gráinne Faller, Transition Times).<br />
Tá sé i gceist ag Raidió <strong>na</strong> Life suirbhé a reáchtáil i mblia<strong>na</strong> ar lucht éisteachta an stáisiúin le<br />
cuidiú maoiniú faoi Scéim Tacaíochta Raidió Pobail CCÉ.<br />
(iii) Éagsúlacht <strong>na</strong> gclár<br />
Faoi láthair, tá an-bhorradh ar siúl ó thaobh <strong>na</strong> Gaeilge i mórcheantar Bhaile Átha Cliath. Is cuid<br />
den réabhlóid seo é Raidío <strong>na</strong> Life. Léiríonn figiúirí Daonáirimh an líon cainteoirí Gaeilge sa<br />
cheantar. Nuair a chuirtear leis sin an líon daoine óga atá ag freastal ar choláiste feictear gur pobal<br />
líonmhar atá ann. Gan Raidió <strong>na</strong> Life ní bheadh aon tseirbhís raidío pobail ar fáil as Gaeilge chun<br />
freastal ar an bpobal seo. An ghné is sainiúla ar fad ná go mbeifear ag breathnú ar réimse leathan<br />
d’ábhair le peirspeictíocht <strong>na</strong> Gaeilge. Beidh teacht againn ar shaineolaithe as gach réimse, daoine<br />
a bheidh níos mó ná sásta a gcuid eolais agus tuairimí a roinnt le pobal <strong>na</strong> Gaeilge<br />
I measc <strong>na</strong> gcláracha atá Raidió <strong>na</strong> Life tar éis tabhairt fúthu, a léiríonn cruthaitheacht agus meon<br />
nuálach an stáisiúin, tá:<br />
• Gaeilge <strong>na</strong> nGall - Eachtra<strong>na</strong>igh a tháinig i dtír, sraith chláracha faoi inimircigh le<br />
Ghaeilge, maoinithe faoi scéim Eachtraí Nua sa Chraoltóireacht an coimisiúin.<br />
• Mná ag an gCrosbhóthar, sraith chláracha, a bhain gradam an Oireachtais, faoi eachtraí<br />
cinniú<strong>na</strong>cha i saol ghrúpa mná, maoinithe faoi scéim Eachtraí Nua sa Chraoltóireacht an<br />
coimisiúin.<br />
• An Ríomhchlár, clár faoi cúrsaí ríomhaireachta agus teicneolaíochta sa ghnáthshaol,<br />
maoinithe faoi scéim Eachtraí Nua sa Chraoltóireacht an coimisiúin.<br />
• Éire 2016, cúig mhír d’fhísean<strong>na</strong> d'Éire 10 mbliain amach anseo nuair a bheidh 100<br />
bliain Éirí Amach <strong>na</strong> Cásca á chomóradh, scríofa ag cúig scríbhneoirí éagsúla, maoinithe<br />
faoin scéim Sound & Vision.<br />
• An Cúinne Conspóide, clár polaitaíochta le painéal mic léinn ó TCD/DIT a dhéa<strong>na</strong>nn plé<br />
ar chúrsaí idirnáisiúnta, náisiúnta agus cúrsaí mic léinn.<br />
• An Clár Bándearg, clár leathuaire a dhéa<strong>na</strong>nn plé ar cheistean<strong>na</strong> a bhaineann le agus<br />
imeachtaí don phobal homaghnéasach i mBaile Átha Cliath.<br />
20
Tá réimse iontach leathan de chláracha ceoil le cloisteáil ar Raidió <strong>na</strong> Life, rud atá tar éis aird an<br />
phobail agus <strong>na</strong> meán a tharraingt ar an stáisiún. Is beag stáisiún eile a sholáthraíonn an réimse<br />
agus an tsaoirse maidir le rogha cheoil is a gheallann Raidió <strong>na</strong> Life.<br />
(iv) Seirbhís uathúil agus nuálach<br />
Sainghné an stáisiúin ná gurb í an Ghaeilge an meán cumarsáide. An dúshlán atá ann ná labhairt<br />
le pobal as Gaeilge sa chaoi is go mbeidh fonn orthu bheith i<strong>na</strong> bpobal éisteoirí rialta leis an<br />
raidío. Is pobal iad seo a bhfuil teacht acu ar <strong>na</strong> hilmheáin eile ar fad; dá bhrí sin níor mhór do<br />
Raidió <strong>na</strong> Life a bheith uathúil agus nuálach san ábhar a chuirfidh sé ar fáil. Tá fás ar líon <strong>na</strong><br />
n-éisteoirí thar an idirlíon toisc gur deis iontach é do dhaoine ó mhórcheantar Bhaile Átha Cliath<br />
atá scaipthe ar fud <strong>na</strong> cruinne, <strong>na</strong>sc a choinneáil leis an mbaile agus leis an nGaeilge.<br />
An riachta<strong>na</strong>s is mó atá ag daoine le Gaeilge ná deis chun a gcuid Gaeilge a úsáid. Tugann RnL<br />
an deis seo do dhaoine mar is féidir leo bheith i dteagmháil le daoine eile ar comhspéisean<strong>na</strong>.<br />
Toisc gur raidió pobail é, beidh fáilte roimh éinne ar mian leo a bheith páirteach i reáchtáil gné<br />
éigin den stáisiún.<br />
Déa<strong>na</strong>nn Raidió <strong>na</strong> Life freastal ar an ilchultúrachas i<strong>na</strong> sceideal trí chláracha a dhéa<strong>na</strong>mh le agus<br />
faoi inimircigh. Freisin, tá cláracha againn a dhéa<strong>na</strong>nn freastal ar phobail mhionlaigh i<strong>na</strong> dteanga<br />
féin.<br />
4.2 Rochtain agus Rannpháirtíocht an Phobail.<br />
(i) Cur chun cinn agus forbairt i measc an phobail<br />
• Forbróidh an stáisiún tograí don scéim Sound & Vision a cabhróidh le cur chun cinn agus<br />
forbairt rannpháirtíocht an phobail. Mar shampla, tá iarratas curtha isteach againn sa<br />
bhabhta reatha den scéim i gcomhair clár dárbh ainm “Seó an Phobail”, clár a bheadh<br />
dírithe ach go háirithe ar dhaoine atá bainteach le pobail agus eagraíochtaí deo<strong>na</strong>cha i<br />
mBaile Átha Cliath. Chomh maith leis seo, tá sé i gceist againn maoiniú a lorg amach<br />
anseo do thogra a bheadh dírithe ar <strong>na</strong> Gaelscoilean<strong>na</strong>, agus le haghaidh craoltaí beo ó<br />
imeachtaí pobail.<br />
• Úsáidfear suíomh idirlín an stáisiúin chun an sceideal a phoibliú agus beidh éisteoirí in<br />
ann eolas rialta a fháil faoi chláracha agus sraithean<strong>na</strong> nua.<br />
• Beidh nuachtlitir mhíosúil á heisiúnt ag an stáisúin agus beidh an pobal in ann clárú dó ar<br />
an suíomh idirlín le go mbeidh siad ar an eolas faoi imeachtaí reatha an stáisiúin.<br />
• Déanfar poiblíocht láidir ar chláracha agus imeachtaí speisialta s<strong>na</strong> meáin Ghaeilge agus<br />
Béarla chun aird an phobail a tharraingt ar an stáisiún.<br />
• Beidh láithreacht níos mó ag Raidió <strong>na</strong> Life ag ócáidí timpeall <strong>na</strong> cathrach le craoltóirí ag<br />
déa<strong>na</strong>mh tuairiscí beo agus ag déa<strong>na</strong>mh taifeadadh ar oícheanta ceoil agus eile.<br />
• Déanfar teagmháil go díreach le scoilean<strong>na</strong>, eagrais agus institiúidí chun an stáisiún a<br />
chur in iúl dóibh.<br />
• Méadófar ar líon <strong>na</strong> gcomhfhreagraithe rialta s<strong>na</strong> heagrais Gaeilge agus pobail a<br />
dhéa<strong>na</strong>nn cur síos ar scéalta agus forbairtí <strong>na</strong> neagraíochtaí sin.<br />
• Leanfaidh an stáisiún ag fáiltiú roimh dhaltaí agus roimh mhic léinn atá ag lorg taithí<br />
oibre. Láidríonn an córas seo an ceangal idir an stáisiún agus an t-aos óg. Tá dlúth<strong>na</strong>sc<br />
idir an stáisiún agus an scoil chumarsáide DIT agus tá Raidió <strong>na</strong> Life ag tabhairt<br />
21
tacaíochta do chúrsa nua i scilean<strong>na</strong> raidió trí Ghaeilge atá á bhunú ag Coláiste<br />
Breisoideachais Bhaile Fhearmaid i mblia<strong>na</strong>.<br />
(ii) Rochtain don Phobal<br />
• Craoltar fógra rialta ar Raidió <strong>na</strong> Life ag tabhairt cuireadh don phobail páirt a ghlacadh i<br />
gcúrsaí craoltóireachta, teicniúla, ceoil, margaíochta agus riaradh an stáisiúin.<br />
• Tá póstaeir in airde ar chlár fógraí <strong>na</strong> gcoláistí tríú leibhéal, áitean<strong>na</strong> i<strong>na</strong> múintear an<br />
Ghaeilge, cúrsaí cumarsáide nó an ceol.<br />
• Seoladh fógra chuig Age Action Ireland ag tabhairt cuireadh do bhaill <strong>na</strong> heagraíochta sin<br />
bheith páirteach sa stáisiún. Sciar suntasach den phobal atá ag dul i méid ná daoine aosta<br />
agus tá Gaeilge mhaith ag a lán acu. Ta deisean<strong>na</strong> go leor chun iad a mhealladh isteach sa<br />
raidío agus tarraingt ar an taithí saoil atá acu.<br />
• A bhuí de shuíomh lár<strong>na</strong>ch an stáisiúin, spreagtar daoine le bualadh isteach sa stáisiún le<br />
háisean<strong>na</strong> an stáisiún a úsáid, le hagallaimh a dhéa<strong>na</strong>mh nó le fógraí pobail a chrochadh<br />
ar chlár <strong>na</strong> bhfógraí sa stáisiún.<br />
• Craoltar fógraí ó <strong>na</strong> heagrais Ghaeilge mar gheall ar imeachtaí Gaeilge sa chathair.<br />
• Tugtar cuireadh d’eagrais phobail eolas a chur isteach mar gheall ar a gcuid imeachtaí.<br />
Eagrais charthan<strong>na</strong>chta agus sainspéise a bheadh i gceist, cinn <strong>na</strong>ch mbíonn mórán deis<br />
iad féin a chur i láthair go hiondúil.<br />
• Déanfar tuairisciú ar imeachtaí áitiúla sa phobal.<br />
• Tabharfar sainchláracha nó gnéithe de chláracha do ghrúpaí faoi leith m.sh daoine óga ag<br />
déa<strong>na</strong>mh léirmheas ar scannáin agus leabhair.<br />
• Tugtar cuireadh do scoilean<strong>na</strong> teacht isteach le cláracha a thaifeadadh leis <strong>na</strong> daltaí.<br />
Téann foireann an stáisiúin amach chuig <strong>na</strong> scoilean<strong>na</strong> chomh maith ag tabhairt<br />
caintean<strong>na</strong> ar scilean<strong>na</strong> raidió agus co<strong>na</strong>s clár raidió a chur le chéile.<br />
(iii) Meastóireacht an phobail agus an lucht éisteachta<br />
• Tá Coiste <strong>na</strong> gClár ann ar bhonn seasta agus é comhdhéanta de bhaill den<br />
Chomharchumann agus daoine eile comhthofa. Beidh an Coiste ag déa<strong>na</strong>mh<br />
mo<strong>na</strong>tóireacht ar chaighdeán, ar éagsúlacht ábhair agus ar chruinneas Gaeilge <strong>na</strong> gclár.<br />
• Tríd an suíomh idirlín, beidh fóram áit gur féidir le éisteoirí a dtuairimí a thabhairt faoin<br />
sceideal agus <strong>na</strong> cláracha éagsúla.<br />
• Déanfar taifead ar líon <strong>na</strong> ndaoine atá ag éisteacht le Raidió <strong>na</strong> Life thar an idirlíon agus<br />
líon <strong>na</strong> ndaoine atá ag tabhairt cuairt ar an suíomh agus scrúdófar <strong>na</strong> treochtaí <strong>na</strong> bhfigiúr<br />
sin.<br />
• Beidh córas téacsála i bhfeidhm io<strong>na</strong>s gur féidir le craoltóirí aischothú agus tuairimí a<br />
fháil láithreach ón bpobal.<br />
• Reachtálfar measúnuithe inmhéa<strong>na</strong>cha agus poiblí ar bhonn bliantúil, áit go mbeidh <strong>na</strong><br />
páirtithe leasmhara in ann a dtuairimí a nochtadh agus ionchur a bheith acu i gcúrsaí an<br />
stáisiúin, mar aon le suirbhé ar an lucht éisteachta le maoiniú faoi Scéim Tacaíochta<br />
Pobal CCÉ.<br />
• Fostófar taighdeoir chun tuairiscí a dhéa<strong>na</strong>mh go tráthrialta ar ghnéithe den tseirbhís.<br />
Meastar go gcosnódh sé seo €2,000 in aghaidh <strong>na</strong> blia<strong>na</strong><br />
22
CUID 5 - AN tSEIRBHÍS CHLÁIR<br />
5.1 Straitéis i leith Clár<br />
(i) Taighde, Léiriú agus Rialú cáilíochta<br />
Tá clár reachtaire lán-aimseartha ag an stáisiún a dhéa<strong>na</strong>nn taighde agus léiriú ar <strong>na</strong> gcláracha<br />
cainte. Spreagtar craoltóirí le tabhairt faoi a gcuid taighde fhéin an oiread agus is féidir. Tá<br />
comhfhreagraithe rialta socruithe a bhaineann cuid den bhrú taighde ón gclár reachtaire. Tá<br />
earcaíocht ar bun faoi láthair le cur leis an foireann deo<strong>na</strong>ch io<strong>na</strong>s go mbeidh léiritheoir difriúl ag<br />
gach chlár. Tá sé seo mar chuid de phlean athstruchtúrú an sceidil a chuirfear i bhfeidhm san<br />
fhómhair. Bíonn daoine istigh ar thaithí oibre ar bhonn leanú<strong>na</strong>ch agus is minic go gcuirtear iad i<br />
mbun taighde agus léiriú ar <strong>na</strong> gcláracha.<br />
Tugtar liosta treoracha ginearálta do chraoltóirí nua le bunrialacha an stáisiúin a chur in iúl dóibh<br />
agus le comhairle a chur orthu maidir le dea-chleachtais craolacháin. Déa<strong>na</strong>nn an clár reachtaire<br />
agus an bainisteoir mo<strong>na</strong>tóireacht ar ábhar <strong>na</strong> gclár agus ar an aschur laethúil le<strong>na</strong> chinntiú go<br />
bhfuil sé ag comhlío<strong>na</strong>dh dualgaisí co<strong>na</strong>rtha.<br />
Bíonn ceardlan<strong>na</strong> inmheá<strong>na</strong>cha agus poiblí ann le aischothú a fháil ó <strong>na</strong> páirtithe leasmhara faoi<br />
mar atá an stáisiún ag sásamh riachta<strong>na</strong>s an phobail. Bíonn teagmhail rialta ag an stáisiún le<br />
heagrais phobail eile le feiscint co<strong>na</strong>s ar féidir linn feabhas a chur ar an tseirbhís agus freastal<br />
níos fearr a dhéa<strong>na</strong>mh ar a gcúraimí. Déantar mo<strong>na</strong>tóireacht leanú<strong>na</strong>ch ar <strong>na</strong> cláracha agus tugtar<br />
aischothú rialta do <strong>na</strong> craoltóirí éagsúla.<br />
(ii) Na critéir ar a mbeidh measúnú le déa<strong>na</strong>mh ar chláracha<br />
Na critéir a bheidh i gceist ná:<br />
• Ardchaighdeán léitheoireachta agus scéalaíochta<br />
• Go bhfuil an clár ag freastal ar bhun riachta<strong>na</strong>is an phobail a labhraíonn Gaeilge<br />
• Freastal ceart á dhéa<strong>na</strong>mh ar an éisteoir<br />
• Ard-chaighdeán Gaeilge<br />
• Go gcomhlío<strong>na</strong>nn an clár bunspriocan<strong>na</strong> an stáisiúin<br />
Lasmuigh de sin, beidh sé de dhualgas ar <strong>na</strong> measúnóirí i gcuideachta leis <strong>na</strong><br />
láithreoirí/léiritheoirí a gcuid moltaí a chur ar aghaidh ag Coiste <strong>na</strong> gClár<br />
(iii) Meastóireacht ar cháilíocht <strong>na</strong> gclár agus ar a thionchar ar an lucht éisteachta<br />
Beidh measúnú <strong>na</strong> gclár faoi chúram ‘Coiste <strong>na</strong> gClár’ – fochoiste den gcoiste bainistíochta. Tá<br />
léiritheoirí proifisiúnta, an bainisteoir agus io<strong>na</strong>daithe ó fhoireann láithreoirí an stáisiúin páirteach<br />
sa choiste sin. Mar chuid den athstruchtúrú atá á dhéa<strong>na</strong>mh ar an sceideal, cuirfear córas measúnú<br />
foirmeálta i gcrích. Beidh foireann deo<strong>na</strong>ch measúnóirí ann agus clár faoi leith faoi chúram gach<br />
duine acu. Thar tréimhse blia<strong>na</strong>, déanfaidh siad dhá measúnú seasta ar an gclár atá faoi<strong>na</strong> gcúram.<br />
Déanfar athbhreithniú iomlán ar an sceideal ar a laghad trí huaire in aghaidh <strong>na</strong> blia<strong>na</strong>.<br />
I mblia<strong>na</strong> (2006) beidh suirbhé fadréimseach á reáchtáil ar dhéa<strong>na</strong>mh an lucht éisteachta agus<br />
riachta<strong>na</strong>is <strong>na</strong> héisteoirí. Bunófar bun-spriocan<strong>na</strong> an stáisiúin sa mheán téarma ar an suirbhé seo.<br />
23
5.2 Ráiteas Beartais i leith Clár<br />
Féach Ráisteas Polasaí i Leith Cláracha, Aguisín 5<br />
5.2.1 Fealsú<strong>na</strong>cht i leith Chraolacháin agus Éiteas an Phobail<br />
(i) Ráiteas Fealsú<strong>na</strong>chta<br />
Leagann rialacha CRÁCT síos aidhm an stáisiúin “seirbhís chuimsitheach craolacháin ar bhonn<br />
oideachasúil agus pobail a chur ar fáil do mhórcheantar Bhaile Atha Cliath”.Tá cuspóirí<br />
oideachasúil agus pobail mar chodan<strong>na</strong> bunúsacha den fhealsú<strong>na</strong>cht laistiar den tseirbhís raidió<br />
seo. Déa<strong>na</strong>nn Raidió <strong>na</strong> Life comhtháthú idir <strong>na</strong> heagrais Ghaeilge, lucht labhartha <strong>na</strong> teanga,<br />
daoine a bhfuil spéis acu sa Ghaeilge agus daoine a dtaitníonn réimsí ceoil éagsúla leo <strong>na</strong>ch<br />
mbeadh teagmháil acu leis an nGaeilge murach an stáisiún seo. Tugann sé seirbhís chultúrtha<br />
riachta<strong>na</strong>ch do lucht <strong>na</strong> Gaeilge i mórcheantar Bhaile Átha Cliath trí árdán a chur ar fáil dóibh le<br />
cúrsaí an lae a phlé agus trí aitheantas a thabhairt don obair atá ar bun ag <strong>na</strong> grúpaí difriúla.<br />
Cothaíonn Raidió <strong>na</strong> Life bá agus dea-thoil i leith <strong>na</strong> teanga i measc an phobail trí chéile. Tá ciall<br />
níos leithne i gceist le hoideachas anseo ná an chiall fhóirmeálta a shamhlófaí le cláracha áirithe.<br />
Is sa chiall go mbeadh daoine níos eolaí ar a bhfuil ar siúl thart orthu, níos mó cumais acu á gcur<br />
féin in iúl agus níos mó airde acu ar riachta<strong>na</strong>is a bpobail atá san áireamh leis.<br />
(ii) Rochtain don phobal agus spreagadh rannpháirtíocht ghníomhach<br />
Tá buancheangail ann idir an stáisiún agus pobal <strong>na</strong> Gaeilge sa chathair. Déantar bolscaireacht go<br />
rialta s<strong>na</strong> hio<strong>na</strong>id phobail Gaeilge i mórcheantar Bhaile Átha Cliath agus i láthracha sóisialta<br />
i<strong>na</strong> mbailíonn an pobal ar a bhfuilimid ag freastal. Tá <strong>na</strong>scan<strong>na</strong> againn leis le scoilean<strong>na</strong> agus<br />
ollscoilean<strong>na</strong> sa cheantair.<br />
(iii) Leibhéal rannpháirtíochta reathúil an phobail<br />
Tá raon leathan foirne ag obair go deo<strong>na</strong>ch sa stáisiún idir dhaltaí agus dhaoine óga, dhaoine fásta<br />
atá ag obair agus atá ar scor. Tá meascán folláin de mhná agus fir. Déantar gach iarracht traenáil<br />
a chur ar fáil go rialta do gach ball io<strong>na</strong>s gur féidir ardchaighdeán cláir a chur ar fáil a<br />
fhreastalaíonn ar an bpobal i<strong>na</strong> iomláine.<br />
5.2.2 Lá Craolacháin.<br />
5.2.2.1 Líon iomlán uaireanta a’ chloig craolachán sa lá<br />
118.5 uair a chloig (Luan go Déardaoin 16.30-08.00, Dé hAoine 15.30-08.00, Satharn/Domh<strong>na</strong>ch<br />
12.00-08.00)<br />
5.2.2.2 Líon uaireannta a’chloig de chláir bheo sa lá<br />
Luan go Déardaoin 7.5 uair/lá, Dé hAoine 8.5 uair/lá, Satharn/Domh<strong>na</strong>ch 12 uair/lá<br />
5.2.2.3 Líon uaireanta a’chloig d’athchraoladh clár sa lá<br />
24
Luan go Domh<strong>na</strong>ch 6.5 uair/lá<br />
5.2.2.4 Líon de chláir réamhthaifeadtha sa lá<br />
1.5 uair/lá<br />
5.2.2.5 Céatadán uaireannta a’ chloig a thiomnófar do <strong>na</strong> nithe seo a lea<strong>na</strong>s:<br />
(1) ceol 60%<br />
(2) nuacht agus cúrsaí reatha 20%<br />
(3) fógráin 5%<br />
(4) ábhar eile bu<strong>na</strong>ithe ar an gcaint 15%<br />
5.2.3 Stíl Chur i Láthair.<br />
Tá sé mar pholasaí ag Raidió <strong>na</strong> Life go mbeidh deis ag gach craoltóir a stampa pearsanta féin a<br />
chur ar a gclár ach stíl réidh, taitneamhach, proifisiúnta a úsáid. Is léiriú é dílseacht lucht<br />
éisteachta <strong>na</strong> gcláracha éagsúla ar éifeacht <strong>na</strong> stráitéise seo. Déantar iarracht craoltóirí le saineolas<br />
faoi leith a earcú do shainchláracha. Cuirtear craoltóirí ag obair ar chláracha a oireann dá leibhéal<br />
Gaeilge agus réimse spéise. Leagtar béim ar thábhacht cur i láthair s<strong>na</strong> cláracha nuachta, cúrsaí<br />
reatha agus spóirt ach go háirithe, ag déa<strong>na</strong>mh iarracht craoltóirí le stíl cur i láthair soiléir,<br />
údárásach a earcú. Tá ceardlan<strong>na</strong> traenála á reáchtáil ag an stáisiún le leithéidí Sinéad Crowley ó<br />
RTÉ News agus Reuben Ó Conluain, múinteoir Gaeilge, chun feabhas a chur ar stíl cur i láthair<br />
<strong>na</strong> gcraoltóirí.<br />
5.2.4 Clár Nuachta<br />
5.2.4.1 Saghasan<strong>na</strong> nuachta agus mar a bhaineann sé leis an lucht éisteachta<br />
Toisc gur seirbhís phobail atá á chur ar fáil againn, tá formhór <strong>na</strong> nuachta bu<strong>na</strong>ithe ar an bpobal<br />
agus ar ábhar inspéise don phobal sin. Déa<strong>na</strong>nn idir chraoltóirí an stáisiúin agus bhaill an phobail<br />
– iad siúd atá bainteach le cúrsaí cultúrtha, oideachais agus forbartha mar shampla – tuairisciú ar<br />
a bhfuil ag titim amach sa phobal. Is é an ghné “ailtéar<strong>na</strong>ch” den réimse seo an tréith is suntasaí a<br />
bhaineann leis. Ó am go chéile, ní bhíonn sé d’acmhainn ag an stáisiún scéalta móra nuachta a<br />
chlúdach, mar a shamhlaíonn <strong>na</strong> gréasáin náisiúnta iad, ach féachtar le himeachtaí a bhaineann go<br />
díreach leis an bpobal a phlé. Tá an dlúthbhaint atá againn leis an bpobal i<strong>na</strong> buntáiste againn<br />
anseo, sa tslí is go gcuireann sé ar ár gcumas taobh den scéal <strong>na</strong>ch bhfeictear de ghnáth ar <strong>na</strong><br />
gréasáin mhóra a thabhairt. É sin ráite, go minic is féidir freastal ar scéalta móra de bharr <strong>na</strong> deathola<br />
atá ann don Ghaeilge i measc iriseoirí, pobal <strong>na</strong> n-ollscoilean<strong>na</strong> agus Éirean<strong>na</strong>igh thar lear.<br />
5.2.4.2 Na foinsí nuachta<br />
Tá ag méadú ar líon <strong>na</strong> bhfoinsí le haghaidh scéalta agus agallaimh trí Ghaeilge – nuachtán<br />
laethúil agus seachtainiúil ar nós Lá agus Foinse, suíomhan<strong>na</strong> gréasán cuimsitheacha, leithidí<br />
Gaelport.com agus Beo.ie, nuachtlitreacha, irisí, preasráitis agus eile.<br />
5.2.4.3 Na cláracha nuachta<br />
Tá cinnlínte nuachta gach lá le linn an seó bhóthar An Meangadh Mór. Tá an clár leathuaire,<br />
Tuairisc, a chraoltar gach Máirt agus Déardaoin, dírithe go mór ar ábhar nuachta agus corruair<br />
pléitear scéalta nuachta ar Fios Feasa, irischlár a chraoltar gach oíche. Clúdaítear scéalta nuachta<br />
25
sa chlár Seo, Siúd agus Uile gach Satharn idir 6-7pm agus sa Chúinne Conspóideach gach Luan<br />
ag 6pm nuair a phléann painéal mic léinn scéala móra nuachta an lae.<br />
5.2.5 Spórt.<br />
5.2.5.1 Cur chuige beartaithe i leith cláracha spóirt pobail<br />
Tá an stáisiún ag freastal ar riachta<strong>na</strong>is spóirt an phobail éisteachta sa ghnéchláir Spórt 106 a<br />
chraoltar gach Domh<strong>na</strong>ch idir 6.30-7.30pm. Bíonn agallaimh, tráchtaireacht agus a<strong>na</strong>ilís le<br />
pearsa<strong>na</strong> móra ón saol spóirt agus le himreoirí agus bainistíocht bainteach le cluban<strong>na</strong> áitiúla.<br />
Bíonn tuairiscí beo go rialta ó chluichí i mBóthar Landsdún mar chuid den irischlár Fios Feasa i<br />
rith <strong>na</strong> seachtaine agus bíonn mír faoi chúrsaí spóirt ar Seo, Siúd agus Uile gach Satharn chomh<br />
maith.<br />
5.2.5.2 Na cláir spóirt agus an pobal comhleasa<br />
Tá Raidió <strong>na</strong> Life ag cur leis an tseirbhís agus leis an tráchtaireacht teoranta spóirt trí Ghaeilge (i<br />
gcomparáid leis <strong>na</strong> meáin Bhéarla) atá á chur ar fáil ag TG4 agus Raidió <strong>na</strong> Gaeltachta. Is í an<br />
t-aon stáisiún pobail a sholáthraíonn seirbhís dá leithéid agus ó tharla go bhfuil an méadú is mó ar<br />
líon <strong>na</strong> ndaoine atá foghlaim Gaeilge i mBaile Átha Cliath, léiríonn sé an tábhacht mhór atá ag<br />
baint leis an tseirbhís seo. Cé go dtugtar aird faoi leith ar <strong>na</strong> spóirt náisiúnta, clúdaítear gach uile<br />
shaghas spóirt idir phríomhspóirt agus spóirt imeallacha ag gach leibhéal, ó <strong>na</strong> scoilean<strong>na</strong> agus<br />
cluban<strong>na</strong> beaga go dtí <strong>na</strong> cluichí náisiúnta agus idirnáisiúnta.<br />
5.2.6 Cláir Chúrsaí Reatha<br />
5.2.6.1 Formáid <strong>na</strong> gclár cúrsaí reatha<br />
Cinntíonn an leibhéal ard comhfheasa atá ag Gaeilgeoirí i dtaobh cúrsaí náisiúnta agus<br />
idirnáisiúnta go mbeidh an chuid seo den tseirbhís idir spreagúil agus chonspóideach. Tá réimse<br />
maith cláracha ar a bpléitear cúrsaí reatha agus nuachta – Tuairisc, Fios Feasa, An Cúinne<br />
Conspóide, Seo Siúd agus Uile (féach 5.2.4.3, Na Cláracha Nuachta). Is cláracha plé <strong>na</strong> cláir<br />
cúrsaí reatha áit go mbíonn craoltóirí ao<strong>na</strong>racha nó beirt le chéile ag cur agallaimh ar aoin<strong>na</strong><br />
speisialta sa stiúideo nó ar an nguthán. I gcás an Cúinne Conspóide, is painéal daoine óga atá i<br />
gceist a chíorann scéalta móra <strong>na</strong> seachtaine.<br />
5.2.6.2 Cláir chúrsaí reatha agus an pobal chomhleasa<br />
Taobh amuigh de shaol <strong>na</strong> polaitíochta agus an chultúir, tá cuid mhaith Gaeilgeoirí le fáil i saol <strong>na</strong><br />
heolaíochta, <strong>na</strong> teicneolaíochta, <strong>na</strong> n-ealaíon, <strong>na</strong> tionsclaíochta, an cheardchuman<strong>na</strong>chais, an<br />
leighis srl., i mBaile Átha Cliath. Daoine iad seo <strong>na</strong>ch lorgaítear a gcuid tuairimí de ghnáth.<br />
Éiríonn le Raidió <strong>na</strong> Life caighdeán ard a bhaint amach go leanú<strong>na</strong>ch trí dhaoine nua, as réimsí<br />
gairmiúla éagsúla, le Gaeilge líofa acu a chur os comhair an phobail.<br />
Is ag craoladh go speisialta do phobal <strong>na</strong> Gaeilge atá Raidió <strong>na</strong> Life, cé go bhfuil an pobal céan<strong>na</strong><br />
sin scaipthe go forleathan ar fud mhórcheantair Bhaile Átha Cliath agus <strong>na</strong> contaetha máguaird<br />
freisin. Ag díriú – trí Ghaeilge – go príomha ar a bhfuil tarlaithe agus a dtarlaíonn i dtimpeallacht<br />
an lucht éisteachta, go cultúrtha, go h-eac<strong>na</strong>múil agus eile, a bheidh an stáisiún.<br />
26
5.2.7 Cláir ghinearálta/Sainchláir Cainte<br />
5.2.7.1 Formáid <strong>na</strong> sainchlár cainte<br />
Tá scata sainchláir cainte seachtainiúil ar Raidió <strong>na</strong> Life. Maireann siad leathuair a chloig an<br />
cheann agus clúdaíonn siad réimse ábhar spéise. Craoltar an chlár comhshaoil Timpeall Orainn<br />
gach Déardaoin ag 7.30pm, dírithe ar dhaoine le spéis acu sa dúlra, in ainmhithe agus sa<br />
timpeallacht nádúrtha. Freastalaíonn An Ticéad (gach Céadaoin ag 6pm) ar dhaoine le spéis acu i<br />
gcúrsaí scan<strong>na</strong>íochta, s<strong>na</strong> heisiúntaí is déa<strong>na</strong>í agus i saol <strong>na</strong> haisteoirí. Tá an clár Scéalta <strong>na</strong><br />
Gaeltachta ar an bhfód le fada an lá agus é ag déa<strong>na</strong>mh tuairisciú ar imeachtaí s<strong>na</strong> ceantracha<br />
Gaeltachta idir féilte agus eile. Tá sé seo dírithe ar daoine ón nGaeltacht atá i<strong>na</strong> gcó<strong>na</strong>í i mBaile<br />
Átha Cliath anois agus orthu siúd a théann ar chuairt chuig <strong>na</strong> ceantracha sin. Tá tús á chur le seó<br />
nua, An Clár Bándearg, a dhíreoidh ar cheistean<strong>na</strong> an phobal homaighnéasach san ardchathair.<br />
Craoltar sraithean<strong>na</strong> den Rang Saor ag tráthan<strong>na</strong> difriúla den bhliain. Is cláracha iad seo a<br />
dhéa<strong>na</strong>nn daltaí scoile agus mic léinn idirbhlia<strong>na</strong>. Tá an stáisiún ag súil go mór cur le réimse <strong>na</strong><br />
sainchlár cainte atá á chraoladh le maoiniú faoin scéim Sound & Vision.<br />
5.2.7.2 Sainchláir cainte agus an pobal comhleasa<br />
Mar is léir ó ábhar <strong>na</strong> gclár atá luaithe i 5.2.7.1., tá béim mhór i Raidió <strong>na</strong> Life ar chláracha atá ag<br />
díriú go speisialta ar shainghrúpaí laistigh dár bpobal éisteachta. Níl éinne eile ag soláthar<br />
cláracha den chineál seo i nGaeilge, agus i roinnt cásan<strong>na</strong> níl éinne eile ag soláthar cláracha dá<br />
leithéid i dteanga ar bith. Is ón bpobal féin a thagann a lán de <strong>na</strong> smaointe i gcomhair cláracha<br />
sainspéise, agus feidhmíonn Raidió <strong>na</strong> Life mar áisitheoir do <strong>na</strong> smaointe sin.<br />
5.2.8 Cláir Teanga<br />
5.2.8.1 Cláracha i nGaeilge<br />
Craoltar formhór cláracha Raidió <strong>na</strong> Life i nGaeilge.<br />
5.2.8.2 Forléargas ar <strong>na</strong> gclár tíolactha do theangacha<br />
Tá réimse an-mhaith cláracha i dteangacha iasachta ar Raidió <strong>na</strong> Life, cláracha ceoil den chuid is<br />
mó, le saghasan<strong>na</strong> difriúla ceoil ó gach cearn den domhain. Is cláracha seachtainiúla iad ar fad<br />
agus cuireann siad go mór le sceideal agus polasaí ilchultúrtha an stáisiúin.<br />
Is é Embarquement Immediat an chlár is faide den saghas seo ar an bhfód. Is clár Fraincíse uair a<br />
chloig ar fhad é agus tá Olivier Badin agus Cigdem Boga á chur i láthair le os cionn trí blia<strong>na</strong>. Tá<br />
an chlár lán de ceol is caint faoi chultúr agus ealaíon le agallaimh, léirmheasan<strong>na</strong> agus taifead ar<br />
imeachtaí lasmuigh. Tá <strong>na</strong>scan<strong>na</strong> luachmhara bu<strong>na</strong>ithe acu leis an Alliance Francaise, le<br />
Ambasáid <strong>na</strong> Fraince agus le pobal mhórcheantar Bhaile Átha Chliath a labhraíonn agus a<br />
chuireann spéis sa Fhraincís.<br />
Is iad seo a lea<strong>na</strong>s <strong>na</strong> cláracha eile i dteangacha eachtran<strong>na</strong>cha:<br />
• Salsa Pa Ti Clár cheol salsa uair an cloig go leith ar fhad á chur i láthair i Spáinnis<br />
ag láithreoir ón tSile.<br />
27
• Brasil Musical Clár uair an cloig go leith de cheol <strong>na</strong> Brasíle á chur i láthair i<br />
bPortaingéilis <strong>na</strong> Brasíle.<br />
• Sankofa Clár uair an cloig go leith de cheol reggae ó Gha<strong>na</strong> á chur i láthair i<br />
ndá cheann de theanga dúchasacha <strong>na</strong> tíre sin – ga agus saint.<br />
• Riddim Clár uair an cloig go leith de ceol reggae/tí á chur i láthair i<br />
nGearmáinis.<br />
• Jazz <strong>na</strong> Life Clár uair a chloig de cheol jazz ailtéar<strong>na</strong>ch á chur i láthair i bhFraincís.<br />
• Rhythmica Clár uair a chloig de cheol tigh eicléicteach a chur i láthair i gCatalóinis<br />
<strong>na</strong> Dothra<br />
5.2.8.3 Cláir teanga agus an pobal comhleasa<br />
Tá pobal mór Fraincíse i mBaile Átha Cliath mar is léir ón aiseolas a fhaigheann an clár<br />
Embarquement Immediat. Dar ndóigh is maith an rud é chomh maith clár cosúil leis do dhaltaí atá<br />
ag foghlaim <strong>na</strong> teanga sin ar scoil. Maidir leis <strong>na</strong> cláracha i dteangacha eile, is beag freastal atá á<br />
dhéa<strong>na</strong>mh orthu ar mhéantonnta Bhaile Atha Cliath agus níl cuid de <strong>na</strong> teangacha le cloisteáil ar<br />
stáisiún ar bith seachas ar Raidió <strong>na</strong> Life. Ceanglaíonn sé an pobal iasachta i mórcheantar Bhaile<br />
Átha Cliath leis an nGaeilge chomh maith agus tugann sé léargas dóibh ar thábhacht <strong>na</strong> Gaeilge i<br />
gcultúr <strong>na</strong> tíre seo.<br />
5.2.9 Ceol ginearálta<br />
Ó chuaigh Raidió <strong>na</strong> Life ar an aer an chéad lá ariamh, tá sé mar pholasaí ag an stáisiún go<br />
mbeadh réimse leathan cláracha ceoil mar ghné lár<strong>na</strong>ch de sceideal an staisiúin. Faoi láthair, tá an<br />
stáisiún ag déa<strong>na</strong>mh cúraim mhaith don bhunpholasaí sin mar a léirítear sa lucht éisteachta dhílis<br />
a dhéa<strong>na</strong>nn teagmháil leis an stáisiún agus leis <strong>na</strong> craoltóirí ar bhonn rialta. Mar fhorbairt ar an<br />
bpolasaí seo, áfach, tá sé i gceist ag Coiste <strong>na</strong> gClár athstuctúrú a dhéa<strong>na</strong>mh ar an sceideal ceoil<br />
io<strong>na</strong>s go mbeidh béim áirithe á leagan ar shaghasan<strong>na</strong>/stílean<strong>na</strong> ceoil faoi leith ar oícheanta<br />
éagsúla – ceol domhanda agus traidisiúin éagsúla cheoil ó timpeall <strong>na</strong> cruinne oíche amháin, ceol<br />
traidisiúnta Éirean<strong>na</strong>ch oíche eile, DJs ón gceantar le scoth an cheoil teicneo, tí nó damhsa oíche<br />
eile, s<strong>na</strong>gcheoil nó roc oícheanta eile. Creidimid go gcuirfidh sé seo go mór le brandáil an sceidil,<br />
go mbeidh a fhios ag éisteoirí cad leis le bheith ag súil ó thaobh cheoil de ar oícheanta áirithe. Tá<br />
sé mar nós ag an stáisiún an oiread ceol beo ag sheinm agus is féidir trí chuireadh a thabhairt<br />
d’amhrá<strong>na</strong>ithe agus do ghrúpaí ceoil teacht isteach chun taifead i Raidió <strong>na</strong> Life.<br />
5.2.9.1 Formáid <strong>na</strong> gClár Ceoil<br />
Lea<strong>na</strong>nn cláracha ceoil Raidió <strong>na</strong> Life formáidí éagsúla, agus is é an ghné seo a mheallann <strong>na</strong><br />
n-éisteoirí. Cloíonn cuid acu le réan<strong>na</strong> faoi leith, mar shampla SNN Dé Domh<strong>na</strong>igh a chasann<br />
scoth an cheoil ó <strong>na</strong> seascaidí, seachtóidí agus ochtóidí. Seinntear saghasan<strong>na</strong> cheoil faoi leith ar<br />
chláracha eile, mar shampla s<strong>na</strong>gcheoil ar An Nóta Gorm agus Jazz <strong>na</strong> Life, ceol traidisiúnta ar<br />
An Cruiscín Lán agus An Gob Fliuch, ceol salsa ar Salsa Pa Ti, ceol teicneo ar Ceoltronic agus<br />
Teicneolas, ceol reggae ar Sankofa agus mar sin de. Ar chláracha eile, ach go háirithe an seó<br />
bhóthair laethúil, An Meangadh Mór, is meascán iomlán ceol a sheinntear idir cheol ó <strong>na</strong><br />
cairtean<strong>na</strong> agus sean-amhráin aitheanta. Níl céatádan righin i bhfeidhm maidir leis <strong>na</strong> saghasan<strong>na</strong><br />
ceoil éagsúla a chastar ach amháin go ndéantar foráil faoi leith do cheol Éirean<strong>na</strong>ch tríd an<br />
sceideal ar fad. Déantar iarracht an réimse ceoil a choinneáil chomh leathan agus is féidir, ag<br />
freastal ar spéisean<strong>na</strong> éagsúla an phobail.<br />
28
5.2.9.2 An beartas ceoil agus an pobal comhleasa<br />
Mar a luaitear thuas (cuid 5.2.9.1), tá sé mar pholasaí ag an stáisiún réimse leathan ceoil a<br />
chraoladh toisc go gcreidimid gur léiriú maith é ar an bpobal go bhfuilimid ag freastal air. Tá<br />
daonra measartha óg lon<strong>na</strong>ithe i mórcheantair Bhaile Átha Cliath agus is pobal ilchultúrtha iad.<br />
Tá <strong>na</strong> haertonnta breac le gnáthcheol ó <strong>na</strong> cairtean<strong>na</strong> agus tá margadh suntasach ann do<br />
chineálacha ceoil ailtéar<strong>na</strong>cha. Soláthraíonn Raidió <strong>na</strong> Life blas de gach saghas ceoil chun réimse<br />
spéise ceoil an éisteora a mhúscailt agus a leathnú agus seirbhís ailtéar<strong>na</strong>ch a chur ár fáil dár<br />
n-éisteoirí.<br />
5.2.10 Ceol Sainspéise<br />
Clúdaíonn gnáthpholasaí an stáisiúin <strong>na</strong> cláracha ceoil sainspéise chomh maith.<br />
5.2.11 Beartas i leith cheol <strong>na</strong> hÉireann<br />
Mar a luadh chea<strong>na</strong>, tá sé mar pholasaí ag an stáisiún béim a leagan ar cheol <strong>na</strong> hÉireann leis an<br />
oiread ceol beo ó cheoltóirí óga <strong>na</strong> cathrach agus is féidir á chraoladh. Déantar cúram faoi leith<br />
chomh maith don cheol traidisiúnta idir seantaifeadtaí, eisiúintí nua agus ceol beo sa stiúideo.Tá<br />
caidreamh an-mhaith againn le Gael Linn, an lipéad ceol traidisiúnta is faide dá bhfuil bu<strong>na</strong>ithe.<br />
5.2.12 Cur chun cinn Tallainn Éirean<strong>na</strong>igh/Áitiúil<br />
Tá Baile Átha Cliath lán le daoine óga a bhfuil talann ceoil, <strong>na</strong> n-ealaíon agus <strong>na</strong> cruthaíochta<br />
iontu, idir Ghaeilgeoirí agus i measc an phobail i gcoitinne. Tugann Raidió <strong>na</strong> Life deis iontach<br />
léirithe don talann seo go rialta i<strong>na</strong> sheirbhís.<br />
Tá roinnt cláracha sa sceideal a thugann cuireadh do bhan<strong>na</strong>í teacht isteach sa stiúideo chun a<br />
gcuid amhrán a sheinm agus a thaifeadadh m.sh. Seisiún 106 agus Clár Carl. Fuair cuid de<br />
cheoltóirí aitheanta <strong>na</strong> cathrach a gcéad bhlas de stiúideo taifeadta/raidió i Raidió <strong>na</strong> Life,<br />
-Damien Rice, Paddy Casey, Declan O’Rourke, Ross Breen agus Fiach i<strong>na</strong> measc. Feidhmíonn an<br />
stáisiún mar árdán do ghrúpaí traidiúnta chomh maith le ainmneacha aitheanta ar nós Kila, Téada<br />
agus Gráda ag seinm sa stáisiún go minic. Reachtáladh ‘Cath <strong>na</strong> mBan<strong>na</strong>í ‘ar an aer anuraidh<br />
agus tá sé i gceist a leithéid de chomórtas a rith arís i mblia<strong>na</strong>.<br />
Cinntíonn an dlúththeagmháil atá ag an stáisiún leis <strong>na</strong> hio<strong>na</strong>daithe pobail go mbítear ar an eolas i<br />
gcó<strong>na</strong>í faoi talann atá ar tí bláthú sa cheantar. Cabhraíonn Raidió <strong>na</strong> Life le talann nua a<br />
spreagadh agus a fhorbairt chomh mhaith le<strong>na</strong> thabhairt chun solais. Faigheann daoine deis<br />
iontach taithí praiticiúil luachmhar a fháil sa chraoltóireacht, i gcúrsaí teicniúla, taighde,<br />
margaíochta, riaracháin, fógraíocht, caidreamh poiblí agus bainistiú imeachtaí. Bíonn deis ag<br />
daoine óga ach go háirithe forbairt phearsanta mhór a dhéa<strong>na</strong><br />
mh ó bheith ag plé le comhleacaithe agus leis an bpobal i gcoitinne.<br />
5.2.13 Cean<strong>na</strong>ch agus Díol Ábhar Craolacháin<br />
Ní chean<strong>na</strong>íonn an stáisiún ábhar craolacháin. Faoi láthair tá scéim malartú cláracha i bhfeidhm le<br />
stáisiúin phobail eile, ach de réir mar a mhéadaíonn ar an éileamh le haghidh cláracha trí Ghaeilge<br />
b’fhéidir go mbeidh deisean<strong>na</strong> cláracha a dhíol leis <strong>na</strong> stáisiúin tráchtála.<br />
29
5.2.14 Moltaí eile i leith Clár<br />
Tá sé de nós ag Raidió <strong>na</strong> Life cláracha déanta faoi scéimean<strong>na</strong> maoinithe CCÉ a roinnt le<br />
stáisiúin phobail eile. Is é an ceann is déa<strong>na</strong>í a seoladh amach chuig <strong>na</strong> stáisiúin éagsúla ná Éire<br />
2016, cúig físean<strong>na</strong> d'Éire 10 bliain amach anseo nuair a bheidh 100 bliain Éirí Amach <strong>na</strong> Cásca á<br />
chomóradh, scríofa ag cúig scríbhneoirí éagsúla. Léirigh Wired Fm, Near Fm, Raidió Pobal<br />
Inishowen agus Raidió Corca Baiscin spéis s<strong>na</strong> cláracha. Tá sé i gceist ag an stáisiún an scéim seo<br />
a fhorbairt agus tuilleadh cláracha a chur ar fáil dóibh.<br />
Tá roinnt iarratas á chur isteach ar an dar<strong>na</strong> bhabhta Sound & Vision. Tá sé i gceist ag an stáisiún<br />
an oiread leasa agus is féidir a bhaint as an scéim chun bear<strong>na</strong>í sa sceideal a lío<strong>na</strong>dh le hábhar<br />
núalach d’ardchaigheán m.sh. dráma raidió, clár faoi chúrsaí pobail agus cláracha faisnéise.<br />
5.3 Sceideal <strong>na</strong> gClár<br />
Sceideal Foriomlán & Mionsonraí <strong>na</strong> gCláracha, féach Aguisín 5<br />
30
CUID 6 – MOLTAÍ i LEITH TARCHUIR<br />
Suíomh Craoladh<br />
Ceantar Clúdaithe: Ó Bhré go Nás go Baile Brigín.<br />
Ainm an Suíomh: Three Rock Mountain,<br />
Ballyedmonduff,<br />
Kilakee,<br />
Co Dublin.<br />
Tagairt Greille Náisiúnta: IO 177-233<br />
E31770, N223391<br />
06W1411 53N1449<br />
Airde Suíomh: 463m os cionn leibhéal <strong>na</strong> farraige (ASL)<br />
Airde Aeróg: 15m os cionn leibhéal <strong>na</strong> talún.<br />
31
Patrún Aeróige<br />
32
E.R.P: 1000W meascaithe uilethreoch<br />
(féach Aguisín 6 le haghaidh litreacha tacaíochta don chumhacht<br />
craolta).<br />
Córas Aeróige: 2 * Alden ACF.02.02.215, aeróg dipole cros-dúbailte<br />
ag soláthair polarú ciorcalach.<br />
Cábla = Heliax.<br />
Scagaire & Cúplóir: Banda Tarchuradóir II = CTE S36 & S1000<br />
Scagaire Bandabealaigh = Sira CFM – 04/D2<br />
Úinéir Suíomh <strong>na</strong> hAeróige: Is leis an mBord Soláthar Leictreachas an suíomh agus an crann<br />
ar a bhfuil aeróg Raidió Na Life lon<strong>na</strong>ithe. Tá oibríochta an<br />
suíomh faoi chúraim fo-chomhlacht an BSL, Telecoms Ltd, agus<br />
is iad príomhúsáideoirí an crann. Is structúr é a sheasann leis<br />
féin.<br />
Trealamh Craolta: 1* Broadcast Warehouse RDS Encoder<br />
1* Optimod 8100A FM Transmitter<br />
1* CTE Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l UHF Transmitter (Multiplexer)<br />
Aistriú Fuaime: 1* Moseley SL9003Q Studio Transmitter Link<br />
33
Minicíocht: 1433.2500MHZ<br />
Costas Trealaimh: Tá áisean<strong>na</strong> craoladh an staisíun i láthair chean<strong>na</strong> féin.<br />
Cean<strong>na</strong>íodh an trealamh i 1992 ó Control Techniques Ireland.<br />
Saineolas Teicniúl: Tá teicneoir gairmiúil lá<strong>na</strong>imseartha ag an stáisiún agus<br />
saineolas aige ar chúrsaí theicniúla. Tá beirt<br />
príomhchomhairleoirí teicniúla chomh maith, Rónán Ó Fearaíl, a<br />
d’oibrigh mar phríomhtheicneoir an stáisiúin nuair a thosaigh sé<br />
ag craoladh agus a bhfuil níos mó ná fiche bliain de thaithí aige i<br />
gcúrsaí innealtóireacht raidió, agus Seán Ó Cearúil ón gCoiste<br />
Bainistíochta (féach 2.1 (iii) thuas).<br />
Cead Pleanála: Níl cead pléa<strong>na</strong>la de dhíth don suiteáil ar an chrann ESB<br />
34
CUID 7 – STIÚIDEONNA agus OIBRÍOCHTAÍ<br />
Cur síos ar an láthair<br />
Tá Raidió <strong>na</strong> Life lon<strong>na</strong>ithe in uimhir 7, Cearnóg Mhuirfean, Baile Átha Cliath 2, i bhfoirgeamh<br />
Foras <strong>na</strong> Gaeilge. Tá an stáisiún lon<strong>na</strong>ithe anseo ó thosaigh sé ag craoladh i 1993. Roinntear an<br />
foirgneamh le foireann Foras <strong>na</strong> Gaeilge agus roinnt eagras Gaeilge eile. Is seanfhoirgneamh<br />
seoirseach ceithre úrlár é a shíneann ó Chearnóg Mhuirfean siar go Sráid <strong>na</strong> bhFíníní. Tá an<br />
stáisiún suite ar an gcéad úrlár i lár an fhoirgnimh. Tá trí stiúideo - ceann mór ‘ar aer’, ceann le<br />
haghaidh plé agus stiúideo beag le haghaidh taifeadta -, oifig an bhainisteora, spás oifige le<br />
háisean<strong>na</strong> tae/caifé don chlár reachtaire agus craoltóirí deo<strong>na</strong>cha agus spás ar chúl le haghaidh<br />
taighde & stóráil. Tá halla agus cistin thíos staighre sa bhfoirgneamh le húsáid le haghaidh ócáidí<br />
speisialta agus do cheardlan<strong>na</strong> traenála. Tá stiúideo taifeadta proifisiúnta, Dearg (Stiúideo <strong>na</strong><br />
Life), ar an bhfód ó 1997 agus é lon<strong>na</strong>ithe béal dorais le stiúideon<strong>na</strong> an stáisiúin. Maidir le cúrsaí<br />
teasa, is córas gáis atá in úsáid sa bhfoirgneamh.<br />
Leagan Amach <strong>na</strong> Stiúideon<strong>na</strong><br />
Na stiúideon<strong>na</strong><br />
Tá <strong>na</strong> stiúideon<strong>na</strong> ar fad inslithe ó thaobh fuaime de. Tá doirse dúbailte fuaim-mhaolaithe ar <strong>na</strong><br />
stiúideon<strong>na</strong> a dhú<strong>na</strong>nn leo fhéin. Tá soilse dearga lasmuigh de <strong>na</strong> stiúidéon<strong>na</strong> uilig a lasann nuair<br />
atá duine ag craoladh nó ag taifeadadh. Tá córas aerchóiriú sa dá príomhstiúideon<strong>na</strong> agus fean sa<br />
stiúideo beag. Tá greásán de cheithre ríomhairí agus ríomhaire glúine sa stáisiún.<br />
35
Príomhstiúideo Raidió <strong>na</strong> Life<br />
Liosta Trealaimh<br />
Trealamh Craolta: 1* Behringer MDX2600 Compressor<br />
1 *Behringer MDX2200 Compressor<br />
1* Broadcast Warehouse RDS Encoder<br />
1* Optimod 8100A FM Transmitter<br />
1* CTE Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l UHF Transmitter (Multiplexer)<br />
1* Moseley SL9003Q Studio Transmitter Link<br />
Trealamh Stiúideo:<br />
Mícreafóin: AKG D202 *2<br />
AKG D321 *5<br />
Cluasáin: Beyer DT100 *7<br />
Meascóir Fuaime: Revox MB16 *1<br />
Soundcraft Spirit ES *1<br />
Ríl go Ríl: Revox PR99 MK111 *1<br />
Seinnteoirí CD: Denon DN-C635 *2<br />
Marantz CD4000 *2<br />
Seinnteoirí Céirnín: Technics SL-1210 MK2 *2<br />
Seinnteoirí Caisín: Tascam 112MKII *2<br />
36
Seinnteoirí MD: Sony MDSE-JE780 *1<br />
Sony MDSE-JE680 *2<br />
Seinnteoirí Radio: Denon TU-260 *1<br />
Seinnteoirí Fís: Mitzubishi HS-M68V *1<br />
Pa<strong>na</strong>sonic NV-F55B *1<br />
Ao<strong>na</strong>d Theileafóin: Studer Hybrid Ghutháin *1<br />
I.S.D.N: Telos Zephyr ISDN Digital Network Audio Transciever*1<br />
Calairí: JBL GS-115 *1 péire<br />
KEF RS102/2 *1 péire<br />
Gale Reference Monitor<br />
Méadaitheoirí: Quad 306 *2<br />
Cambridge Audio P25 MK2 *1<br />
Ríomhairí: P.C *2 Pentium4 le Windows XP Service Pack 2<br />
P.C *1 PentiumCeleron le Windows XP Service Pack 2<br />
P.C *3 Genuine Intel le Windows 98<br />
Toshiba Satellite Pro Lap-top<br />
Bogearra: Broadcast Software Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l<br />
Simian Automation System *1<br />
Simian Production System *1<br />
Skimmer Plus Audio Logger *1<br />
Cool Edit 2000 *2<br />
Wavecart playout system<br />
Back-up Wave Station<br />
Trealamh Soghluaiste: Sony MZ-NHF800 MiniDisc Walkman *1<br />
M-Audio Microtrack24/96 Mobile Digital Recorder *2<br />
Sony ECM-MS907 Mic *1<br />
BeyerDy<strong>na</strong>mic M58 Mic *2<br />
Sony MDR-V150 Headphones *1<br />
Sennheiser HD201 Headphones *2<br />
37
Líníocht de phríomhtrealamh an stáisiúin<br />
Plean Athnuachan ar threalamh<br />
Tá formhór phríomhthrealamh an stáisiúin ann ó thosaigh Raidió <strong>na</strong> Life ag craoladh i 1993.<br />
Rinneadh athnuachan ar <strong>na</strong> ríomhairí ó shin i leith agus tá uasghrádú á dhéa<strong>na</strong>mh orthu fós –<br />
Windows EP, cruadhioscaí nua srl. Fuair an stáisiún deontas speisialta de €15k ó Foras <strong>na</strong><br />
Gaeilge i mblia<strong>na</strong> chun caitheamh ar threalamh – seinnteoirí ceirníní nua, meascóir fuaime,<br />
cluasáin, micreafóin agus flashrecorders (le haghaidh taifead lasmuigh). Mar a fheictear i ráitis<br />
airgeadais Cuid 8 thíos, déantar buiséadú leanú<strong>na</strong>ch le haghaidh forbairt agus athnuachan<br />
trealaimh in iarratas bliantúil chuig Foras <strong>na</strong> Gaeilge.<br />
An léibhéal rochta<strong>na</strong> do dhaoine faoi mhíchumas<br />
Tá plean rochta<strong>na</strong> an stáisiúin faoi lánseol. Tá ailtire Foras <strong>na</strong> Gaeilge ag cur plean cuimsitheach<br />
le chéile le sonrú a dhéa<strong>na</strong>mh ar <strong>na</strong> hathruithe struchtúrtha cuí a bhéas ag teastáil chun an<br />
foirgneamh agus an stáisiún a dhéa<strong>na</strong>mh inrochtain do dhaoine faoi mhíchumas. Toisc gur seanfhoirgneamh<br />
Seoirseach é 7 Cearnóg Mhuirfean, ní féidir aon mhór-athrú a dhéa<strong>na</strong>mh d’aghaidh<br />
an bhfoirgnimh. Dá bhrí sin, beidh bealach isteach do dhaoine i gcathaoireacha rotha ó Shráid <strong>na</strong><br />
bhFíníní. Beidh ardaitheoir díreach laistigh den doras leis an duine a thabhairt chuig an<br />
phríomhúrláir, áit a bhfuil formhór oifigí Foras <strong>na</strong> Gaeilge, an hall mhór agus an chistin<br />
lon<strong>na</strong>ithe. Beidh sé seo chun leasa foireann an Fhorais agus an phobail a bhíonn ag plé leo.<br />
Tabharfaidh ardaitheoir eile daoine ó leibhéal an halla go dtí leibhéal an stáisiúin, áit a mbeidh<br />
38
áisean<strong>na</strong> stiúideo, leithris agus eile ann dóibh. Déanfar cúram faoi leith do airde <strong>na</strong> ndeiscan<strong>na</strong>.<br />
Tá leithead doirse <strong>na</strong> stiúideon<strong>na</strong> chea<strong>na</strong> féin ag cloí le moltaí an Choimisiúin maidir le rochtain<br />
do dhaoine faoi mhíchumas.<br />
Cuirfear gach eolas maidir le plea<strong>na</strong>n<strong>na</strong> agus costais athchóirithe le haghaidh inrochtaine faoi<br />
bhráid an Choimisiúin nuair a fhilleann an t-ailtire le<strong>na</strong> thuairisc sonrach.<br />
Cúrsaí Slándála<br />
Tá duine fostaithe mar fháilteoir ag an bhForas idir 9.30-5.30pm gach lá. Bíonn duine de<br />
fhoireann bhuan an stáisiúin i Raidió <strong>na</strong> Life idir 10.00 agus 10.00 gach lá. Tá córas slándála an<br />
fhoirgnimh faoi chúram Foras an Gaeilge, le mo<strong>na</strong>tóirí agus córas dordá<strong>na</strong>í (buzzer) le daoine a<br />
scaoileadh isteach. Tá cártaí ‘swipe’ ag an bhfoireann lán-aimseartha le haghaidh teacht agus<br />
imeacht is d’oíche agus ag an deireadh seachtaine. Tá córas alairm agus tine nua-aimseartha sa<br />
bhfoirgneamh.<br />
Buntáistí an Láthair<br />
Is suíomh iontach é 7 Cearnóg Mhuirfean le haghaidh stáisiún raidió lán-Ghaeilge. Tá sí faoin<br />
díon céan<strong>na</strong> le go leor eagras Gaeilge eile, a sholáthraíonn tacaíocht agus ábhar chláracha don<br />
stáisiún ar bhonn leanú<strong>na</strong>ch. Tá sé suite i gcroílár <strong>na</strong> cathrach, rud a chiallaíonn go bhfuil sé anfeiliú<strong>na</strong>ch<br />
do mhuintir <strong>na</strong> cathrach bualadh isteach agus leas a bhaint as Raidió <strong>na</strong> Life mar áis.<br />
Tá oifigí breátha ann agus stiúideon<strong>na</strong> le an-chuid trealamh úrnua iontu.<br />
39
CUID 8 – PLEAN AIRGEADAIS AGUS GNÓ<br />
8.1 Straitéis Foriomlán Airgeadais.<br />
Is stáisiún raidió pobail é Raidió <strong>na</strong> Life dá bhrí sin is eagraíocht neamhbhrabúsach é. Tá sé<br />
riachta<strong>na</strong>ch dúinn a chinntiú, áfach, go mbainimid amach spriocan<strong>na</strong> airgeadais faoi leith le<br />
sláinte airgeadais an stáisiúin a chosaint le linn tréimhse trí blia<strong>na</strong> an cheadú<strong>na</strong>is.<br />
Tá an Coiste Bainistíochta tar éis trí phríomhchuspóirí airgeadais a aithint:<br />
1. Sreabhadh airgid sásúil a chothabháil le feidhmiú éifeachtach an stáisiúin a chinntiú ó lá<br />
go lá.<br />
2. Foinsí eile ioncaim a fháil io<strong>na</strong>s <strong>na</strong>ch mbeidh an stáisiún ag brath an oiread sin ar<br />
mhaoiniú ó <strong>na</strong> heagrais Gaeilge.<br />
3. Breis caipitil a chruinniú le miontograí infheistíochta caipitil a mhaoiniú.<br />
Mar thoradh ar athbhreithniú inmheá<strong>na</strong>ch an Choiste Bainistíochta go luath i 2005, ba é<br />
príomhthosaíocht <strong>na</strong> bainistíochta ná scrúdú a dhéa<strong>na</strong>mh ar a bhainsitiú airgeadais reatha an<br />
stáisiúin. D’eascair staitéis nua ón athbhreithniú seo dírithe ar bhealaí leis <strong>na</strong> haidhmean<strong>na</strong><br />
thuasluaite a bhaint amach. Is iad <strong>na</strong> céimean<strong>na</strong> tógtha go dtí seo ná:<br />
- Feachtas faoi leith a bhunú le scairchaipiteal a chruinniú trí iarraidh ar scairshealbhóirí an<br />
stáisiúin tuilleadh scairean<strong>na</strong> a chean<strong>na</strong>ch<br />
- Iarratais a chur isteach ar réimse scéimean<strong>na</strong> maoinithe (Comhairle Ealaío<strong>na</strong>/CCÉ)<br />
- Aistriú bainistiú airgid/tascan<strong>na</strong> riaracháin go baincéireacht ar-líne agus leas a bhaint as<br />
chárta creidmheasa le sreabhadh airgid níos éifeachtaí a chinntiú agus le gearradh siar ar<br />
tháillí breise.<br />
Tá ag éirí leis an bplean seo mar a léiríonn ráitis airgid 2005 (féach cuid 8.4). Tá sé mar aidhm ag<br />
an gCoiste Bainistíochta tógáil ar an bplean seo s<strong>na</strong> trí blia<strong>na</strong> amach romhainn, ag lea<strong>na</strong>cht leis an<br />
bhfócas ar <strong>na</strong> trí príomhaidhmean<strong>na</strong> thuasluaite. Tá achoimre den plean airgeadais leagtha amach<br />
thíos, le réamh-mheastachán sonrach agus foluíteach curtha san áireamh i gcuid 8.4.<br />
Tá an stáisiún iomlán cáin-chomlíontach. Tá a chuid dlitea<strong>na</strong>is ar ar fad íoctha go dtí seo agus<br />
níor tógadh cás riamh in n-aghaidh an stáisiúin ó thosaigh sé ag craoladh i mí Dheireadh Fómhair<br />
1991. Comhlío<strong>na</strong>nn an stáisíun a chuid dualgaisí ar fad maidir le scéimean<strong>na</strong> pinsin don<br />
bhfoireann, sábháilteacht is sláinte agus eile.<br />
8.1.1. Sreabhadh airgid<br />
Tá ráitis sonracha faoi shreabhadh airgid ar ioncam agus caiteachas iochais le feiscint i gcuid 8.4.<br />
• De bharr gur cuireadh modhan<strong>na</strong> bainistiú airgid tirim níos fearr i bhfeidhm i 2005,<br />
chríoch<strong>na</strong>igh an stáisiún le barrachas beag sa bhliain 2005. Bu<strong>na</strong>ithe ar réamhaisnéis<br />
caiteachas agus maoiniú, táthar ag súil go leanfaidh an treocht dearfach seo ar aghaidh, fiú<br />
nuair a thógtar san áireamh caiteachas ar rudaí faoi leith ar nós trealamh agus léiriú cláracha.<br />
• Tá caidreamh iontach ag Raidió <strong>na</strong> Life le Banc <strong>na</strong> hÉireann agus tá saoraid ró-tharraingthe<br />
ag an stáisiún, rud a chiallaíonn gur féidir mírean<strong>na</strong> eisceachtúla a chlúdach de réir mar is gá<br />
leo gan cur isteach in iomarca ar shreabhadh airgid.<br />
40
• Mar chuid den athbhreithniú bliaintiúl ar an mbuiséad, breath<strong>na</strong>íodh ar <strong>na</strong> príomhsholáthróirí.<br />
I mblia<strong>na</strong>, táthar ag súil lascainí agus laghdú a fháil ó roinnt comhlachtaí, i<strong>na</strong> measc<br />
comhlacht árachais an stáisiúin, soláthróirí teileafón agus táille iniúchóra.<br />
• Tá sé mar phríomhaidhm againn fás foriomlán <strong>na</strong> gcostas, gan tuarastal san áireamh, faoi<br />
bhun 5% a chinntiú.<br />
8.1.2. Foinsí maoinithe eile<br />
Tá Raidió <strong>na</strong> Life ag brath ar thacaíocht leanú<strong>na</strong>ch Foras <strong>na</strong> Gaeilge i bhfoirm deontas bhliantúil.<br />
Anuas air sin, leanfaidh an Foras ag soláthar spás oifige agus stiúideo saor in aisce don chéad trí<br />
bhliain eile.<br />
Tá maoiniú airgeadais riachta<strong>na</strong>ch le tuarastail l a chlúdach don fhoireann bhainistíochta agus<br />
teicniúil. Faoi láthair, is io<strong>na</strong>nn foireann lán-aimseartha an stáisiúin agus 3.5. Tá an fhoireann<br />
dírithe go hiomlán ar bhainistiú agus feidhmiú laethúil an stáisiúin. Mar chuid de scéim níos<br />
leithne le cothromaíocht pá a chinntiú do gach duine atá ag obair in earnáil <strong>na</strong> Gaeilge, d’aontaigh<br />
Foras <strong>na</strong> Gaeilge córas scálaí pá a cuireadh i bhfeidhm d’fhostaithe i mblia<strong>na</strong>. Is céim dhearfach í<br />
seo toisc go dtógfar líon foirne san áireamh i gcás gach deontas agus cinntíonn sé cothromaíocht<br />
don bhfostaí. Beidh aon mhéadú bliantúil ar thuarastal amach anseo ceangailte leis an earnáil i<br />
gcoitinne.<br />
Mar chuid d’iarratas ar bhunmhaoiniú don bhForas i 2007, beimid ag iarraidh foireann an<br />
stáisiúin a mhéadú go 4.5. Mar gheall ar <strong>na</strong> forbairtí dearfacha maidir le scéimean<strong>na</strong> i 2006,<br />
táimid dóchasach go dtacóidh an Foras leis an iarratas seo. Is é an aidhm atá againn ná ball foirne<br />
lán-aimseartha amháin eile a fhostú a bhéas freagrach as margaíocht an stáisiúin. Beidh cúraimí<br />
caidreamh poiblí, urraíocht, fógraíocht, cuardach foinsí maoinithe agus margaíocht ghinearálta i<br />
gceist leis an ról nua seo.<br />
Anuas ar chostais laethúla an stáisiún, tá an Foras tar éis a gcuid tacaíochta a léiriú d’aon<br />
athruithe struchtúrtha a bhéas ag teastáil ar an láthair/stiúideon<strong>na</strong> chun cloí leis an Acht<br />
Míchumais. Mar chéim tosaigh, tá ailtire an Fhorais ag déa<strong>na</strong>mh meastacháin ar riachta<strong>na</strong>is agus<br />
chostais <strong>na</strong> n-athraithe seo.<br />
Achoimre ar scoilt mhaoiniú agus caiteachas thíos:<br />
Iocaim Reatha 2005 % Caiteachas Reatha 2005 %<br />
Deontais – Eagrais<br />
Ghaeilge<br />
128k 88% Tuarastail 95k 70%<br />
Deontais – eile 5k 3% Costais Riaracháin 25k 18%<br />
Fógraíocht/Urraíocht 5k 3% Costais Craolacháin 16k 12%<br />
Ioncaim ó Dearg<br />
(Stiúideo <strong>na</strong> Life)<br />
8k 6%<br />
Iomlán 146k 136k<br />
Le linn an chéad trí bhliain eile, déanfaidh an stáisiún a shreabhadh ioncam a éagsúla trí teacht<br />
ar fhoinsí ioncaim nua agus trí méadú ar fhoinsí reatha. (Tá réamhaisnéis sonrach bhliantúil le<br />
feiscint i chuid 8.4.)<br />
41
Sprioc Airgeadais: 2007 – 2009<br />
Briseadh síos Sprioc-<br />
Mhaoiniú<br />
Críoch<br />
2009<br />
Críoch<br />
2009<br />
%<br />
Caiteachas Críoch<br />
2009<br />
Críoc<br />
h<br />
2009<br />
%<br />
Deontais – Eagrais<br />
Ghaeilge<br />
228k 77% Tuarastail 185k 68%<br />
An Ciste<br />
Craoltóireachta<br />
25k 9%<br />
Deontais – eile 10k 3% Costais Riaracháin 47k 17%<br />
Fógraíocht/Urraíocht 11k 5% Costais Craolacháin 38k 14%<br />
Scairean<strong>na</strong> 3k 1%<br />
Ioncaim ó Dearg<br />
(Stiúideo <strong>na</strong> Life)<br />
15k 5%<br />
Iomlán 292k 100% 270k<br />
8.1.3. Scair-chaipiteal breise a sholáthar le tionsc<strong>na</strong>imh mhion-infheistíochta chaipitil a<br />
chothú<br />
Mar atá luaite, is é Foras <strong>na</strong> Gaeilge an príomhthacathóir le tionsc<strong>na</strong>imh infheistíochta chaipitil.<br />
Baineann siad seo go sonrach le hinmhartha<strong>na</strong>cht fhadtéarmach an stáisiúin.<br />
Le<strong>na</strong> chois sin, tá tosaíocht leanú<strong>na</strong>ch á tabhairt ag an stáisiún do leathnú an bhu<strong>na</strong>chair<br />
scairshealbhóireachta atá ann i láthair <strong>na</strong> huaire. Soláthróidh scairchaipiteal breise maoiniú breise<br />
i gcomhair tionsc<strong>na</strong>imh infheistíochta chaipitil níos lú ar bhonn bliantúil (i.e. uasghráduithe<br />
ríomhairí, athsholáthar a dhéa<strong>na</strong>mh ar shean-trealamh). Chomh tábhachtach céan<strong>na</strong>, braitheann<br />
an Choiste gur bealach fiúntach agus feiceálach é earcú scairshealbhóirí nua le <strong>na</strong>sc a chruthú idir<br />
an stáisiún agus an pobal ar a fhreastlaíonn sé. Mar aon le scairshealbhóirí atá ann chea<strong>na</strong> féin,<br />
spreagtar an fhoireann agus daoine a oibríonn go deo<strong>na</strong>ch leis an stáisiún le bheith gníomhach sa<br />
stáisiún trí úinéireacht scairean<strong>na</strong> agus trí<strong>na</strong> chinntiú go gcloistear a nguth.<br />
Dá dheasca sin, tá cuspóir bliantúil de mhéadú scair-chaipitil curtha i bhfeidhm mar a lea<strong>na</strong>s.<br />
Cuspóir míosúil de 4-5 scairean<strong>na</strong> nua. Cuirfear leis seo trí iarracht débhliantúil a reáchtálfar ar<br />
bhonn níos láidre. Tacófar leis seo trí theagmháil phoist leis <strong>na</strong> scairshealbhóirí atá againn<br />
chea<strong>na</strong>.<br />
Nóta: Níl sé beartaithe ag an mBord an costas reatha atá ar scair (€31.74) a athrú.<br />
8.2 Tairiscint Infheistíochta.<br />
Faoi iamh tá <strong>na</strong> ráitis airgeadais don tréimhse 2003 – 2005 mar aon le meastacháin do 2006.<br />
Féach Aguisín 8<br />
42
8. Foinsí Maoinithe agus Caiteachais.<br />
Sprioc Airgeadais: 2007 – 2009<br />
Briseadh síos Sprioc-<br />
Mhaoiniú<br />
Críoch<br />
2009<br />
Críoch<br />
2009<br />
%<br />
Caiteachas Críoch<br />
2009<br />
Críoc<br />
h<br />
2009<br />
%<br />
Deontais – Eagrais<br />
Ghaeilge<br />
228k 77% Tuarastail 185k 68%<br />
An Ciste<br />
Craoltóireachta<br />
25k 9%<br />
Deontais – eile 10k 3% Costais Riaracháin 47k 17%<br />
Fógraíocht/Urraíocht 11k 5% Costais Craolacháin 38k 14%<br />
Scairean<strong>na</strong> 3k 1%<br />
Ioncaim ó Dearg<br />
(Stiúideo <strong>na</strong> Life)<br />
15k 5%<br />
Iomlán 292k 100% 270k<br />
8.4 Réamh-mheastacháin.<br />
- Leanfaidh Foras <strong>na</strong> Gaeilge mar phríomh-thacathóir an stáisiúin.<br />
- Is féidir leis an stáisiún fa<strong>na</strong>cht lon<strong>na</strong>ithe i gCearnóg Mhuirfean. Comhlíonfaidh an<br />
foirgneamh forálacha an Achta Míchumais.<br />
- Leanfaidh Foras <strong>na</strong> Gaeilge ag tacú leis an stáisiún sa chás go dtarlódh rud gan<br />
choinne. Bhí an tacaíocht seo ar fáil san am atá thart, mar shampla nuair a bhí gá leis<br />
an <strong>na</strong>sc digiteach agus athchóiriú ar an stiúideo.<br />
- Fanfaidh leibhéalan<strong>na</strong> reatha foirne, mar íosmhéid, mar atá, i.e. tríur ball foirne<br />
lá<strong>na</strong>imseartha agus ball foirne páirtaimseartha amháin, le moladh ar mhéadú de bhall<br />
foirne amháin eile don tréimhse 2007-2009.<br />
- Leanfaidh an Scéim Tacaíochta Raidió Pobail CCÉ agus an Ciste Craoltóireachta ag<br />
feidhmhiú.<br />
- Ní bheidh gá le tuilleadh infheistíochta gur fiú trácht uirthi a dhéa<strong>na</strong>mh ar Dearg<br />
(Stiúideo <strong>na</strong> Life), a rinneadh athchóiriú air le déa<strong>na</strong>í.<br />
- Os rud é go bhfuil an stáisiún ag feidhmiú i láthair <strong>na</strong> huaire faoi cheadú<strong>na</strong>s reatha, ní<br />
tharraingeofar aon chostais a bhaineann go sainiúil le stáisiún a bhunú ar Raidió <strong>na</strong><br />
Life ar athnuachan an cheadú<strong>na</strong>is.<br />
- Ní bheidh sé i gceist ag R<strong>na</strong>L aon iasachtaí/mhaoinithe fhad-téarmacha a thógáil agus<br />
leanfaidh R<strong>na</strong>L ag bainistiú sreabhadh airgid thirim trí áis rótharraingt agus chárta<br />
creidmheasa.<br />
- Tá foshuíomh gaolmhar le gach mír-líne sa chuntas Brabúis agus Cailtea<strong>na</strong>is agus sa<br />
Chlár Comhorduithe 2007-2009.<br />
- Tá <strong>na</strong> meastúcháin sreabhadh airgid thirim bu<strong>na</strong>ithe ar fhigiúirí Bhrabúis agus<br />
Chailtea<strong>na</strong>is agus an méadú atá tuartha i líon <strong>na</strong> scairean<strong>na</strong>.<br />
43
CUID 9 – AN TOSACH BEARTAITHE DON CHRAOLACHÁIN<br />
9.1 Dáta ar a mBeifear Ullamh<br />
Tá Raidió <strong>na</strong> Life ag craoladh ar an aer ó 1993 i leith. Má bhronntar ceadú<strong>na</strong>s nua ar an staisiún<br />
beimid in ann lea<strong>na</strong>cht ag craoladh gan stopadh ó dháta athnuacha<strong>na</strong> an cheadú<strong>na</strong>is.<br />
9.2 A<strong>na</strong>ilís Rébhealaigh<br />
Is é cúrsaí rochta<strong>na</strong> an phríomhcheist atá CRÁCT ag tabhairt aghaidh air faoi láthair. Táthar<br />
dóchasach go mbeidh <strong>na</strong> leasuithe struchtúrtha cuí déanta ar an bhfoirgneamh sula n-imíonn<br />
ceadú<strong>na</strong>s reatha an stáisiúin i léig.<br />
1
Change language