Volumen 2. Ramon Llull y el Lulismo a Través de ... - e-spacio UNED
Volumen 2. Ramon Llull y el Lulismo a Través de ... - e-spacio UNED
Volumen 2. Ramon Llull y el Lulismo a Través de ... - e-spacio UNED
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
54 JOSEP-ANTONIYSERNILAGARDA<br />
Finalmente, alu<strong>de</strong> también —documentándola ampliamente— a la difusión<br />
d<strong>el</strong> tratado luliano fuera <strong>de</strong> la Península Ibérica —a través <strong>de</strong> su hipotética traducción<br />
latina—, especialmente en Francia y, en menor medida, en Inglaterra y<br />
Escocia (pp. 153-lSS) —adon<strong>de</strong> llega en traducciones francesas—. Gracias a la<br />
traducción <strong>de</strong> Caxton (1484) —que añadió un exultante epílogo al tratado luliano—<br />
sobrevivió <strong>el</strong> espMtu <strong>de</strong> la caballería en <strong>el</strong> ambiente cortesano <strong>de</strong> la Inglaterra<br />
d<strong>el</strong> Renacimiento e, incluso, hasta los inicios d<strong>el</strong> Barroco, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> don<strong>de</strong><br />
impregna profundamente los dramas <strong>de</strong> Shakespeare (pp. 154-135). Sin embargo,<br />
Batllori expresa su extrañeza ante la aparente falta <strong>de</strong> influencia <strong>de</strong> este tratado<br />
en <strong>el</strong> ámbito italiano —don<strong>de</strong> sí había sido traducido <strong>el</strong> Félix y, posteriormente,<br />
circuló <strong>el</strong> Tirant—.<br />
Si se trata <strong>de</strong> <strong>de</strong>scribir panorámicamente la obra d<strong>el</strong> beato, no podía faltar<br />
uno <strong>de</strong> sus textos más conocidos: <strong>el</strong> Uibre d'Amic e Amat (pp. 159-161). Batllori<br />
aprovecha la ocasión d<strong>el</strong> acercamiento a esta obra para reivindicar <strong>el</strong> Uibre <strong>de</strong><br />
contemplado en Déu y <strong>el</strong> Arbre <strong>de</strong> filosofía d'amor, que son sus otras gran<strong>de</strong>s<br />
obras místicas, mucho menos conocidas d<strong>el</strong> gran público. Afirma Batllori que en<br />
<strong>el</strong> Uibre <strong>de</strong> contemplado en Déu se pue<strong>de</strong> percibir tanto la teoría como la experiencia<br />
espiritual, mientras que en <strong>el</strong> Uibre d'Amic e Amat se <strong>de</strong>scubre, por encima<br />
<strong>de</strong> todo, la experiencia itiística, una mística, a<strong>de</strong>más, claramente <strong>de</strong>pendiente<br />
<strong>de</strong> mod<strong>el</strong>os árabes, como explica Blanquema, protagonista <strong>de</strong> la nov<strong>el</strong>a en que<br />
se inserta esta joya nlística.<br />
Teniendo en cuenta la importancia <strong>de</strong> la mística áurea española, es lógico<br />
que Batllori se plantee (p. 161) si la mística luliana pudo influir en aquélla. Lo<br />
cierto es que, al margen <strong>de</strong> hipotéticas conexiones a través <strong>de</strong> la obra <strong>de</strong> Sibiuda<br />
y <strong>de</strong> la Devotio Mo<strong>de</strong>rna; insiste en la gran distancia que separa la mística <strong>de</strong><br />
la amistad luliana <strong>de</strong> la cast<strong>el</strong>lana, fundamentalmente construida sobre <strong>el</strong> esquema<br />
d<strong>el</strong> matrimonio místico d<strong>el</strong> alma y Dios.<br />
La tercera gran obra <strong>de</strong> <strong>Llull</strong> que trata Batllori es <strong>el</strong> Uibre <strong>de</strong> merav<strong>el</strong>les —<br />
o Félix—, que califica no <strong>de</strong> obra didáctica sino <strong>de</strong> nov<strong>el</strong>a doctrinal, como <strong>el</strong><br />
Blanquema, con la diferencia <strong>de</strong> que la doctrina <strong>de</strong> ésta es predominantemente<br />
moral, mientras que la <strong>de</strong> aquélla es (p. 163) «mes enciclopédica, amb <strong>el</strong> maridatge,<br />
tan típicament lul-Uá, <strong>de</strong> ciencia i <strong>de</strong> saviesa, <strong>de</strong> cosmología i <strong>de</strong> teología.»<br />
Interesante es también cómo pone, <strong>de</strong> alguna manera, la nov<strong>el</strong>a luliana al lado <strong>de</strong><br />
la d<strong>el</strong> s. XV —ya hemos visto que <strong>Llull</strong> influye en <strong>el</strong> Tirant lo Blanch—: subraya<br />
cómo en ambos tipos <strong>de</strong> nov<strong>el</strong>a hay «una mateixa evasió d<strong>el</strong> món real, per bé<br />
que <strong>el</strong> món cercat peí nov<strong>el</strong>-lista d<strong>el</strong> (^tre-cents o d<strong>el</strong> Cmc-cents és un món<br />
i<strong>de</strong>al <strong>de</strong> ficció —cavalleresca o arcádica— i <strong>el</strong> món <strong>de</strong> la nov<strong>el</strong>lística luí-liana,<br />
un món i<strong>de</strong>al <strong>de</strong> perfecció moral i r<strong>el</strong>igiosa o bé <strong>de</strong> metafísica transcen<strong>de</strong>ntal.» El<br />
Félix ha sido, gracias a sus dos traducciones italianas, (p. 171) «l'única obra luliana<br />
<strong>de</strong> carácter predominantment literari que traspassá triomfahnent <strong>el</strong> portal que<br />
limita <strong>el</strong> món medieval d<strong>el</strong> món mo<strong>de</strong>m.»<br />
El título <strong>de</strong> esta «enciclopedia popular» (p. 164) admite muchas interpretaciones,<br />
pero Batllori lo r<strong>el</strong>aciona con <strong>el</strong> De mirabilibia urbis Romae, título con<br />
que eran conocidas las guüts para peregrinos y, en general, visitantes <strong>de</strong> la Ciudad<br />
Eterna y que circulaban profusamente en la época <strong>de</strong> redacción <strong>de</strong> esta nov<strong>el</strong>a<br />
luliana, cuya originalidad, en este sentido, seria {q>licar este esquema ya no a