Volumen 2. Ramon Llull y el Lulismo a Través de ... - e-spacio UNED
Volumen 2. Ramon Llull y el Lulismo a Través de ... - e-spacio UNED
Volumen 2. Ramon Llull y el Lulismo a Través de ... - e-spacio UNED
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RAMÓN LLULL Y EL LUUSMO A TRAVÉS DE LA OBRA... 57<br />
estrictamente italianos <strong>de</strong>ben <strong>de</strong> <strong>de</strong>rivar <strong>de</strong> arquetipos lulianos, ya que Ramón<br />
LluU mismo tenía un gran interés por divulgar su obra según la iba concibiendo.<br />
Los períodos contemplados en la síntesis <strong>de</strong> Batllori son <strong>de</strong> 1361 a 1480 (pp.<br />
262-288), <strong>de</strong> 1480 a 1563 (pp. 288-314). <strong>de</strong> 1563 a 1700 (pp. 314-327), <strong>el</strong> s.<br />
XVra (pp. 328-333), <strong>el</strong> paso d<strong>el</strong> s. XIX al XX (pp. 333-335).<br />
En realidad, más allá <strong>de</strong> la eruditísima investigación <strong>de</strong> materiales, autores,<br />
obras, ten<strong>de</strong>ncias, etc., que lleva a cabo Batllori —para la que remito al lector<br />
directamente a su obra—, lo que quiero recoger y resaltar es la gran pregunta que<br />
se plantea y que le sirve <strong>de</strong> brújula en esta compleja navegación entre manuscritos,<br />
incim{á>les y documentación <strong>de</strong> lo más diversa: ¿Qué va quedando <strong>de</strong> LluU?<br />
¿En qué consiste su herencia para cada época? O lo que es lo mismo: (^é lee y<br />
entien<strong>de</strong> cada época en la obra <strong>de</strong> Uull —qué asimila o qué encuentra aprovechable<br />
en <strong>el</strong>la—, qué saca en claro <strong>de</strong> ese di^ogo con <strong>el</strong> pasado que es cada futuro.<br />
La ten<strong>de</strong>ncia general parece clara: <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la muerte <strong>de</strong> LluU se inicia un proceso<br />
<strong>de</strong> ad<strong>el</strong>gazamiento <strong>de</strong> su corpus doctrinal, d<strong>el</strong> cual va quedando casi nada<br />
más la combinatoria, una combinatoria que resulta atractiva porque se arraiga en<br />
una concepción unitaria d<strong>el</strong> saber y la tentación d<strong>el</strong> lenguaje universal, y <strong>de</strong> la<br />
unidad <strong>de</strong> todas las ciencias ha sido uno <strong>de</strong> los motores <strong>de</strong> la filosofía y <strong>de</strong> la<br />
ciencia mo<strong>de</strong>rna^ De ahí que <strong>el</strong> álgebra luliana se haya visto como una aportación<br />
d<strong>el</strong> máximo interés, pero, claro está, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> im punto <strong>de</strong> vista estrictamente<br />
luliano, es quedarse con las cascara y <strong>de</strong>jar la nuez, ya que la combinatoria estaba<br />
subordinada a otro tipo <strong>de</strong> planteamientos filosóficos y teológicos que —afortunadamente—<br />
han perdido vigencia. De hecho, a partir d<strong>el</strong> siglo XVm <strong>de</strong>saparece<br />
ya <strong>el</strong> luUsmo doctrinal para ce<strong>de</strong>r su puesto al lulismo crítico, que es <strong>el</strong> que<br />
se ha ido <strong>de</strong>sarrollando hasta nuestros días y d<strong>el</strong> que Batllori, precisamente, vendría<br />
a ser también un eximio representante.<br />
Esta lúiea evolutiva viene jalonada por una serie <strong>de</strong> nombres y títulos que<br />
BatUori analiza, en su complejidad, con todo <strong>de</strong>tenimiento, aprovechando no<br />
pocas veces datos <strong>de</strong> primera mano, <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> sus rastreos bibUográficos, y<br />
que no puedo más que citar.<br />
Parece ser que la escu<strong>el</strong>a lulista <strong>de</strong> Barc<strong>el</strong>ona, favorecida por <strong>el</strong> Magnánimo,<br />
junto con la <strong>de</strong> Mallorca fueron los centros <strong>de</strong> difusión d<strong>el</strong> luUsmo en Italia<br />
y, <strong>de</strong> aquí, en Alemania, si bien <strong>el</strong> luUsmo exportado (p. 342) «será mes tost formal<br />
que no pas doctrinal, se centrará principalment en la combinatoria i constituirá<br />
així un primer pas vers <strong>el</strong> luUsme d<strong>el</strong> pie Renaixement, tot en<strong>de</strong>riat per la<br />
unitat <strong>de</strong> la ciencia.»<br />
3 Al estudiar <strong>el</strong> lulismo <strong>de</strong> O. Pico <strong>de</strong> la Mirandolla (pp. 373-380), afinna Batllori: «Per6 Pico, com<br />
<strong>el</strong> Cusa, capí <strong>el</strong> veritat^le sentit <strong>de</strong> la filosofia i <strong>de</strong> la teología lul-lianes: la recerca apassionada <strong>de</strong> la<br />
unitat d<strong>el</strong> pensament. Pura utopia quan una tal unitat d<strong>el</strong> pensament vol abra^aant <strong>de</strong> l'especulació<br />
filosófica i teológica. I és només aquest pensament unitari, comú a la tradició agustiniana i al neoplatonisme<br />
italii d<strong>el</strong> Renaixement, alió que Cusa, Pico i d'altres anaren a pouar en la doctrina d<strong>el</strong> mestre<br />
Ramón Barbaflorida».