evaluaciones en la parcela de escorrentía y erosión. - InfoAndina
evaluaciones en la parcela de escorrentía y erosión. - InfoAndina
evaluaciones en la parcela de escorrentía y erosión. - InfoAndina
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Indudablem<strong>en</strong>te, este metodo <strong>de</strong> medida es aproximativo ya<br />
que no siempre todo el suelo erosionado <strong>de</strong> los terr<strong>en</strong>os<br />
va a llegar al curso <strong>de</strong> agua principal, ocurri<strong>en</strong>do <strong>en</strong><br />
diversos lugares <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cu<strong>en</strong>ca, acumu<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong><br />
sedim<strong>en</strong>tos prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong>s partes altas que fueron<br />
arrastrados por escorr<strong>en</strong>tias 11bres 0 <strong>en</strong> napas. Sin<br />
embargo, con el tiempo (a esca<strong>la</strong> geologica), se produce<br />
g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te el arrastre <strong>de</strong> los sedim<strong>en</strong>tos hacia los<br />
cursos <strong>de</strong> agua.<br />
Las v<strong>en</strong>tajas <strong>de</strong>l<br />
sigui<strong>en</strong>tes uso <strong>de</strong> esta metodoiogia son <strong>la</strong>s<br />
- Permit<strong>en</strong> estimar <strong>la</strong> erosion <strong>en</strong> espacios mayores tales<br />
como cu<strong>en</strong>cas hidrograficas.<br />
- En muchos lugares ya se cu<strong>en</strong>tan con estos registros, 10<br />
cual permite su uso inmediato.<br />
Las <strong>de</strong>sv<strong>en</strong>tajas mas importantes son :<br />
- Contar con un bu<strong>en</strong> numero <strong>de</strong> anos <strong>de</strong> registro a fin <strong>de</strong><br />
que <strong>la</strong> informacion sea confiable.<br />
- El costo <strong>de</strong> <strong>la</strong> insta<strong>la</strong>cion <strong>de</strong> equipos y sobre todo <strong>de</strong><br />
su mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to.<br />
- Contar con personal capacitado y rsponsable que efectue<br />
dichas mediciones <strong>de</strong> manera cuidadosa<br />
resulta mas economico a <strong>la</strong> <strong>la</strong>rga gastar <strong>en</strong><br />
(al respecto,<br />
<strong>la</strong> insta<strong>la</strong>cion<br />
<strong>de</strong> equipos <strong>de</strong> registro automatico y <strong>de</strong> alta precision,<br />
que tal tarea). <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>r exclusivam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona <strong>en</strong>cargada <strong>de</strong><br />
C) Parce<strong>la</strong>s <strong>de</strong> escorr<strong>en</strong>tfa y erosion.<br />
Es <strong>la</strong> metodologia mas empleada por los investigadores <strong>en</strong><br />
erosion <strong>de</strong>l suelo ya que el<strong>la</strong> permite un mejor control<br />
<strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> erosion, principalm<strong>en</strong>te <strong>de</strong> tipo <strong>la</strong>minar.<br />
Este metodo es el que<br />
manual, razon por <strong>la</strong><br />
este acapite.<br />
1.2.2. Metodos indirectos para medir erosion.<br />
se va a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>en</strong> el pres<strong>en</strong>te<br />
cual se abrevia <strong>la</strong> explicaci6n <strong>en</strong><br />
Ellos se <strong>de</strong>rivan <strong>de</strong> los metodos directos. Es <strong>de</strong>cir, una<br />
vez que se obti<strong>en</strong>e mediante los metodos directos un bu<strong>en</strong><br />
numero <strong>de</strong> observaciones correspondi<strong>en</strong>tes al mayor nGmero<br />
<strong>de</strong> aftos <strong>de</strong> registro, dichos datos permit<strong>en</strong> analizar los<br />
factores <strong>de</strong> erosion, el grado <strong>de</strong> participacion <strong>de</strong> cada<br />
uno <strong>de</strong> ellos, establecer sus re<strong>la</strong>ciones, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te<br />
8<br />
basados <strong>en</strong> analisisestadisticos a fin <strong>de</strong> establecer<br />
formu<strong>la</strong>s <strong>de</strong> prediccion.<br />
Existe una gran cantidad <strong>de</strong> formu<strong>la</strong>s que, utilizando uno<br />
o mas factores <strong>de</strong> erosion, tratan <strong>de</strong> estimar <strong>la</strong> erosion<br />
hidrica. De el<strong>la</strong>s <strong>la</strong>s mas conocidas y usadas <strong>en</strong><br />
difer<strong>en</strong>tes lugares son dos :<br />
La formu<strong>la</strong> <strong>de</strong> Fournier (a nivel <strong>de</strong> cu<strong>en</strong>ca)<br />
La formu<strong>la</strong> <strong>de</strong> Wischmeier y Smith, mas conocida como<br />
.. La ecuacion universal <strong>de</strong> perdida <strong>de</strong> suelo" ( a nivel<br />
<strong>de</strong> parce<strong>la</strong>).<br />
A. La formu<strong>la</strong> <strong>de</strong> Fournier.<br />
Su autor, el conservacionista<br />
(1960), establecio, sobre <strong>la</strong><br />
precipitacion pluvial as! como<br />
<strong>de</strong> sedim<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> susp<strong>en</strong>sion<br />
serie <strong>de</strong> re<strong>la</strong>ciones, hasta<br />
e<strong>la</strong>boraci6n <strong>de</strong> un indice<br />
corre<strong>la</strong>cion <strong>en</strong>tre el clima y<br />
cu<strong>en</strong>ca.<br />
frances Fre<strong>de</strong>ric Fournier<br />
base <strong>de</strong> los registros <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> caudales y carga solida<br />
<strong>de</strong> 96 rios <strong>de</strong>l Mundo, una<br />
finalm<strong>en</strong>te llegar a <strong>la</strong><br />
que pres<strong>en</strong>taba <strong>la</strong> mejor<br />
<strong>la</strong> erosi6n ocurrida <strong>en</strong> dicha<br />
Dicho Indice, l<strong>la</strong>mado Indice <strong>de</strong> Fournier (IF) es el<br />
sigui<strong>en</strong>te :<br />
IF =J2III2<br />
Pa<br />
Si<strong>en</strong>do :<br />
pm2 : <strong>la</strong> precipitaci6nmaximam<strong>en</strong>sualpromedio<strong>de</strong>l mayor<br />
numero <strong>de</strong> aftos <strong>de</strong> registro, elevada al cuadrado.<br />
Pa: <strong>la</strong> precipitaci6n anual promedio <strong>de</strong>l mayor nGmero <strong>de</strong><br />
aftos <strong>de</strong> registro.<br />
A fin <strong>de</strong> incorporar el factor relieve, Fournier<br />
estableci6 el valor <strong>de</strong> Coefici<strong>en</strong>te orografico (CO) <strong>de</strong> una<br />
Cu<strong>en</strong>ca, el cual se expresa <strong>de</strong>l modo sigui<strong>en</strong>te :<br />
co = HR2<br />
S<br />
Si<strong>en</strong>do :<br />
Hp2 : altura promedio <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>en</strong>ca, elevada al cuadrado.<br />
S : superficie proyectada <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>en</strong>ca.<br />
Con estos dos coefici<strong>en</strong>tes, Fournier<br />
9<br />
establecio cuatro<br />
_J _ - -----