04.07.2013 Views

orientaciones didácticas para la enseñanza de la división en los tres ...

orientaciones didácticas para la enseñanza de la división en los tres ...

orientaciones didácticas para la enseñanza de la división en los tres ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

cantidad <strong>de</strong> cifras que t<strong>en</strong>drá el coci<strong>en</strong>te <strong>de</strong> dividir 123.456 por 24”, o bi<strong>en</strong>,<br />

“Para dividir 2438 por 8 un alumno hizo 2438 : 2 y obtuvo 1219. ¿Cómo<br />

seguirías este cálculo?; “Sabi<strong>en</strong>do que 9000 : 2 = 4500 calcu<strong>la</strong>r 9000 : 4 ;<br />

27000 : 6 y 90000 : 20; etc.<br />

Del mismo modo, hoy es habitual consi<strong>de</strong>rar <strong>la</strong> calcu<strong>la</strong>dora como una<br />

herrami<strong>en</strong>ta necesaria <strong>de</strong> ser utilizada diariam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> escue<strong>la</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> primer<br />

año <strong>para</strong> resolver problemas cuyo objetivo no es el cálculo. Este aspecto <strong>de</strong>l<br />

trabajo g<strong>en</strong>eró un gran <strong>de</strong>bate <strong>en</strong> <strong>los</strong> <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tros acerca <strong>de</strong> <strong>los</strong> temores <strong>de</strong> que<br />

su uso provocara una disminución <strong>de</strong>l dominio <strong>de</strong> estrategias <strong>de</strong> cálculo por<br />

parte <strong>de</strong> <strong>los</strong> alumnos. Hemos p<strong>la</strong>nteado allí <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong> que <strong>los</strong> alumnos<br />

apr<strong>en</strong>dan, hoy día, muchas estrategias <strong>de</strong> cálculo más que <strong>la</strong>s que hemos<br />

apr<strong>en</strong>dido nosotros. El conocimi<strong>en</strong>to acerca <strong>de</strong> cómo se inv<strong>en</strong>taron y por qué<br />

se difundieron <strong>los</strong> algoritmos a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>los</strong> años (Saiz, 1994), como también<br />

<strong>la</strong> revisión <strong>de</strong> su importancia actual, forman parte <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>safío actuales <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

escue<strong>la</strong> <strong>para</strong> <strong>la</strong> transformación y actualización <strong>de</strong> <strong>los</strong> objetos que <strong>en</strong> el<strong>la</strong> se<br />

<strong>en</strong>señan (Pre Diseño GCBA, 1999).<br />

Consi<strong>de</strong>ramos que el uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> calcu<strong>la</strong>dora <strong>para</strong> resolver problemas<br />

permite a <strong>los</strong> alumnos y al doc<strong>en</strong>te (bajo ciertas condiciones y <strong>de</strong>cisiones<br />

<strong>didácticas</strong>) “poner el énfasis” <strong>de</strong> algunas c<strong>la</strong>ses <strong>en</strong> <strong>la</strong>s operaciones, datos,<br />

pasos y respuestas <strong>de</strong> <strong>los</strong> problemas, <strong>en</strong> lugar <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>trar <strong>la</strong> at<strong>en</strong>ción <strong>en</strong> el<br />

cálculo algorítmico.<br />

Se propone también su uso diario <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>los</strong> primeros años <strong>en</strong> el au<strong>la</strong><br />

como instrum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> control <strong>de</strong> otros cálcu<strong>los</strong> realizados y como medio <strong>para</strong><br />

analizar propieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong>s operaciones. Ya <strong>en</strong> segundo ciclo incluso como<br />

objeto <strong>de</strong> estudio <strong>en</strong> sí misma analizando sus propieda<strong>de</strong>s y límites, etc.<br />

Por ejemplo, algunos posibles tipos <strong>de</strong> problemas <strong>de</strong> <strong>división</strong> con<br />

calcu<strong>la</strong>dora son <strong>los</strong> sigui<strong>en</strong>tes: “Encontrar el resultado <strong>de</strong> hacer 2356 : 22 con<br />

<strong>la</strong> calcu<strong>la</strong>dora, pero no se pue<strong>de</strong> oprimir <strong>la</strong> tec<strong>la</strong> <strong>de</strong>l 2 pues no funciona” , o<br />

bi<strong>en</strong> “Juan hizo con <strong>la</strong> calcu<strong>la</strong>dora 5425 dividido 15 y obtuvo 339,0625. ¿Cómo<br />

hacer, a partir <strong>de</strong> este resultado, <strong>para</strong> <strong>en</strong>contrar el resto usando <strong>la</strong><br />

calcu<strong>la</strong>dora?”<br />

Es incluso parte <strong>de</strong>l dominio <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>división</strong>, <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> tomar<br />

<strong>de</strong>cisiones acerca <strong>de</strong> cuál es el recurso <strong>de</strong> cálculo más conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te <strong>en</strong> cada<br />

problema. ¿Qué aspectos <strong>de</strong>terminan <strong>la</strong> conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> uno u otro recurso?<br />

El tamaño <strong>de</strong> <strong>los</strong> números, <strong>la</strong> “redon<strong>de</strong>z” <strong>de</strong> <strong>los</strong> mismos, <strong>la</strong> cantidad <strong>de</strong> datos a<br />

consi<strong>de</strong>rar, <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> apoyarse <strong>en</strong> cálcu<strong>los</strong> conocidos y memorizados, el<br />

contexto <strong>de</strong> <strong>la</strong> situación, etc.<br />

Por ejemplo, un alumno <strong>de</strong> <strong>la</strong> escue<strong>la</strong> 1 Bartolome Mitre, a partir <strong>de</strong>l<br />

trabajo propuesto por su maestra Mónica Capurro, <strong>de</strong>be analizar y tomar<br />

<strong>de</strong>cisiones acerca <strong>de</strong> <strong>la</strong> conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> uno u otro recurso <strong>de</strong> cálculo.<br />

Destacamos que <strong>para</strong> esta actividad, no era necesario resolver <strong>los</strong> cálcu<strong>los</strong>,<br />

solo analizar<strong>los</strong>:<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!