04.07.2013 Views

orientaciones didácticas para la enseñanza de la división en los tres ...

orientaciones didácticas para la enseñanza de la división en los tres ...

orientaciones didácticas para la enseñanza de la división en los tres ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

La Enseñanza <strong>de</strong> <strong>la</strong> División <strong>en</strong> <strong>los</strong> <strong>tres</strong> cic<strong>los</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> EGB<br />

¿Por qué <strong>la</strong> <strong><strong>en</strong>señanza</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>división</strong>? Muchos doc<strong>en</strong>tes solicitaron<br />

trabajar <strong>en</strong> torno a este cont<strong>en</strong>ido dada <strong>la</strong> gran cantidad <strong>de</strong> problemas que<br />

<strong>en</strong>contraban <strong>para</strong> su <strong><strong>en</strong>señanza</strong>: dificulta<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>los</strong> alumnos <strong>para</strong> apropiarse<br />

<strong>de</strong>l algoritmo, especialm<strong>en</strong>te con divisores <strong>de</strong> dos cifras, aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />

estimación previa y <strong>de</strong> control posterior acerca <strong>de</strong> <strong>los</strong> resultados obt<strong>en</strong>idos; no<br />

reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>división</strong> como recurso <strong>para</strong> resolver ciertos tipos <strong>de</strong><br />

problemas. Otra dificultad habitual m<strong>en</strong>cionada por <strong>los</strong> doc<strong>en</strong>tes fue <strong>la</strong><br />

asociación <strong>de</strong> <strong>la</strong> pa<strong>la</strong>bra “repartir” a <strong>la</strong> operación <strong>de</strong> <strong>división</strong> que realizaban <strong>los</strong><br />

alumnos. Por ejemplo, fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> dicho término <strong>en</strong> un problema,<br />

algunos niños dividían aunque no fuera ésta <strong>la</strong> operación que resolvía el<br />

problema, y si no aparecía dicho término, algunos alumnos no reconocían <strong>la</strong><br />

<strong>división</strong> como medio <strong>de</strong> resolución.<br />

A partir <strong>de</strong> estas dificulta<strong>de</strong>s comunes p<strong>la</strong>nteadas por <strong>los</strong> doc<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> el<br />

primer <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tro <strong>en</strong> diversas regiones propusimos revisar su <strong><strong>en</strong>señanza</strong>.<br />

El marco teórico <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el cual trabajamos es <strong>la</strong> Didáctica <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Matemática. Consi<strong>de</strong>ramos <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r <strong>los</strong> aportes <strong>de</strong> Brousseau (1986) y<br />

Vergnaud (1986), <strong>la</strong>s indagaciones psicológicas <strong>de</strong> Ferreiro (1976), y Carraher-<br />

Carraher y Schliemann (1991). También <strong>en</strong>tre <strong>los</strong> principales aportes,<br />

consi<strong>de</strong>ramos <strong>los</strong> trabajos psicológicos y didácticos <strong>de</strong> Lerner (1992, 1994) y<br />

Sadovsky (1994, 1997, 1999, 2000), <strong>los</strong> artícu<strong>los</strong> <strong>de</strong> Parra (1994) y Saiz (1994)<br />

y algunos <strong>de</strong> nuestros propios trabajos curricu<strong>la</strong>res y <strong>de</strong> difusión <strong>de</strong> propuestas<br />

<strong>didácticas</strong> (1997, 1999, 1999, 2000).<br />

El punto <strong>de</strong> partida fueron ciertas i<strong>de</strong>as que han sido <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>das <strong>en</strong><br />

<strong>los</strong> <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tros y serán abordadas <strong>en</strong> este docum<strong>en</strong>to:<br />

“La <strong><strong>en</strong>señanza</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>división</strong> pue<strong>de</strong> iniciarse <strong>de</strong>s<strong>de</strong> primer año <strong>de</strong> <strong>la</strong> EGB.”<br />

“Los problemas <strong>de</strong> <strong>división</strong> pue<strong>de</strong>n ser resueltos por una variedad <strong>de</strong><br />

procedimi<strong>en</strong>tos y operaciones.”<br />

“La <strong>división</strong> es una operación que permite resolver una gran variedad <strong>de</strong><br />

problemas.”<br />

“El dominio <strong>de</strong>l algoritmo no garantiza reconocer sus ocasiones <strong>de</strong> empleo<br />

<strong>en</strong> distintos tipos <strong>de</strong> problemas.”<br />

“El algoritmo es so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te un recurso <strong>de</strong> cálculo – y no necesariam<strong>en</strong>te el<br />

principal – que <strong>los</strong> niños <strong>de</strong>b<strong>en</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>la</strong> EGB.”<br />

“El estudio <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>división</strong> es <strong>de</strong> tal complejidad que exige muchos años <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

esco<strong>la</strong>ridad. Su <strong><strong>en</strong>señanza</strong> abarca también el tercer ciclo”<br />

En este docum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>remos estas i<strong>de</strong>as.<br />

3

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!