21.07.2013 Views

Una valenciana en la Ruta Quetzal - Levante-EMV

Una valenciana en la Ruta Quetzal - Levante-EMV

Una valenciana en la Ruta Quetzal - Levante-EMV

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Miércoles, 24 de octubre de 2007 ■ <strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO<br />

au<strong>la</strong><br />

El espacio de <strong>la</strong> participación<br />

Els xiquets del CP Jaume I de Puçol seran<br />

els protagonistes d’un capitol de Los Lunnis.<br />

A més, l’alumnat del CP Attilio Bruschetti de<br />

Xàtiva ha fet un mural del 9 d’Octubre i el<br />

del CP del Carm<strong>en</strong> del Barri del Crist ha Co<strong>la</strong>bora:<br />

trebal<strong>la</strong>t l’educació vial. Pàgina 3<br />

SECUNDARIA<br />

<strong>Una</strong> <strong>val<strong>en</strong>ciana</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong><br />

<strong>Una</strong> estudiante del Colegio Alemán re<strong>la</strong>ta <strong>en</strong> primera persona su viaje a México<br />

MARTA PORTALÉS<br />

ASCENSO AL PARICUTÍN. Marta, seña<strong>la</strong>ndo <strong>la</strong> cima del volcán. Arriba, fotos del asc<strong>en</strong>so y con De <strong>la</strong> Quadra-Salcedo.<br />

Marta Portalés Oliva (*) , Val<strong>en</strong>cia<br />

¿Qué es <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong>? La <strong>Ruta</strong><br />

es... un sueño. Cincu<strong>en</strong>ta y cinco<br />

países difer<strong>en</strong>tes unidos por un<br />

idioma, unidos por <strong>la</strong> amistad, unidos<br />

por <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong>. Formar<br />

parte de este proyecto educativo,<br />

dirigido a jóv<strong>en</strong>es de 16 y 17 años,<br />

fue una meta para mí, me propuse<br />

hacer realidad este sueño y conseguí<br />

viajar a México con 349 ruteros<br />

más como una de <strong>la</strong>s repres<strong>en</strong>tantes<br />

de <strong>la</strong> Comunitat Val<strong>en</strong>ciana<br />

<strong>en</strong> esta edición 2007.<br />

Ha sido un privilegio y una<br />

oportunidad única e irrepetible.<br />

La nueva edición de <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong><br />

BBVA propone para este próximo<br />

2008 un viaje de estudios por España<br />

y Panamá, donde se visitará<br />

<strong>la</strong> selva del río de los cocodrilos,<br />

el río Chagres, <strong>en</strong>tre el 17 de<br />

junio y el 27 de julio. Este concurso<br />

está dirigido a estudiantes<br />

nacidos <strong>en</strong> 1991 o 1992 —esco<strong>la</strong>res<br />

de cuarto curso de educación<br />

secundaria obligatoria (ESO) y<br />

primero de bachillerato de 16 y 17<br />

años— y para participar <strong>en</strong> él los<br />

jóv<strong>en</strong>es deb<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tar un trabajo<br />

original e individual de ca-<br />

✔<br />

«La multiculturalidad,<br />

los descubrimi<strong>en</strong>tos y<br />

el apr<strong>en</strong>dizaje son los<br />

ingredi<strong>en</strong>tes básicos»<br />

Muchos se quedaron <strong>en</strong> tierra, no<br />

pudieron subir a este tr<strong>en</strong>, por eso<br />

lo aprovechamos al máximo: cada<br />

hora, cada instante, cada minuto,<br />

cada segundo fue irrepetible.<br />

Este tr<strong>en</strong> es especial, no hay<br />

otro igual <strong>en</strong> todo el mundo y sólo<br />

Objetivo, <strong>la</strong> selva del río de los cocodrilos<br />

LA EXPEDICIÓN 2008 DE LA RUTA QUETZAL RECORRERÁ EL RÍO CHAGRES DE PANAMÁ<br />

rácter histórico que analice <strong>en</strong><br />

profundidad alguno de los ocho<br />

temas propuesto, o literario (nove<strong>la</strong>s,<br />

cu<strong>en</strong>tos, poemas, obras de<br />

teatro...), plástico (cuadros...) o<br />

musicales (obras compuestas<br />

por los esco<strong>la</strong>res) sobre los temas<br />

del concurso.Los trabajos<br />

deberán <strong>en</strong>tregarse antes del 25<br />

de <strong>en</strong>ero de 2008. Para conocer<br />

los temas de <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong> y <strong>la</strong>s<br />

bases de participación al completo<br />

se debe visitar <strong>la</strong> web de<br />

este proyecto educativo<br />

(http://www.rutaquetzal.com).<br />

pasa dos veces por tu estación. La<br />

primera vez lo perdí. Me propuse<br />

no dejarlo ir <strong>la</strong> segunda vez, y lo<br />

conseguí. Os animo a todos a que<br />

consigáis el billete para este tr<strong>en</strong>,<br />

no lo perdáis, no lo dejéis pasar.<br />

La multiculturalidad, los descubrimi<strong>en</strong>tos<br />

y el apr<strong>en</strong>dizaje son<br />

los ingredi<strong>en</strong>tes básicos de esta<br />

Expedición 2007, que este año ha<br />

conmemorado el año de España<br />

<strong>en</strong> China. Fuimos tras <strong>la</strong> Huel<strong>la</strong> de<br />

<strong>la</strong> Nao de <strong>la</strong> China <strong>en</strong> México, buscando<br />

todo lo refer<strong>en</strong>te a esta ruta<br />

comercial <strong>en</strong>tre Mani<strong>la</strong> y Acapulco,<br />

que se realizó <strong>en</strong>tre los siglos<br />

▼<br />

Suplem<strong>en</strong>to Esco<strong>la</strong>r nº 326 Coordina: Rafel Montaner Correo electrónico: levante.au<strong>la</strong>@epi.es<br />

AJUNTAMENT DE PUÇOL<br />

▼<br />

LA TIRA DE CIRO<br />

«La China<br />

Pob<strong>la</strong>na», el billete<br />

para un sueño<br />

CUADERNO DE UN VIAJE INOLVIDABLE<br />

■ EXPERIENCIA ÚNICA: La <strong>Ruta</strong><br />

<strong>Quetzal</strong> es un viaje de estudios,<br />

liderado por Miguel de<br />

<strong>la</strong> Quadra-Salcedo, dirigido a<br />

350 jóv<strong>en</strong>es de todo el mundo.<br />

■ MULTICULTURALIDAD: Han<br />

participado 55 países, <strong>en</strong>tre<br />

los que destacan Cuba, Corea,<br />

China, Filipinas, México...<br />

■ PREMIO: Mi billete para <strong>la</strong><br />

<strong>Ruta</strong> fue <strong>la</strong> composición musical<br />

y el cu<strong>en</strong>to La China<br />

Pob<strong>la</strong>na, una historia que<br />

recoge <strong>la</strong> ley<strong>en</strong>da de dicho<br />

traje el vestigio más importante<br />

que dejó <strong>la</strong> ruta comercial<br />

de <strong>la</strong> Nao de <strong>la</strong> China.<br />

XVI y XVIII. El recorrido fue por<br />

México y España.<br />

Pescamos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s p<strong>la</strong>yas de Acapulco<br />

(foto de <strong>la</strong> izquierda), descubrimos<br />

<strong>la</strong> <strong>la</strong>bor de Vasco de Quiroga<br />

<strong>en</strong> Pátzcuaro, conversamos<br />

con <strong>la</strong>s g<strong>en</strong>tes de Zacán —donde<br />

jugamos a <strong>la</strong> pelota purépecha—<br />

, coronamos <strong>la</strong> cima del volcán Paricutín;<br />

por España, recorrimos el<br />

Canal de Castil<strong>la</strong>, fuimos al País<br />

Vasco lugar de nacimi<strong>en</strong>to de muchos<br />

cosmógrafos —Legazpi, Urdaneta...—,<br />

<strong>en</strong> Madrid nos recibieron<br />

los Reyes (imag<strong>en</strong> de abajo)<br />

y el ex ministro José Bono,<br />

qui<strong>en</strong> nos dio una confer<strong>en</strong>cia.<br />

Hemos crecido como personas<br />

En <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> hemos crecido como<br />

personas, sobre todo conoci<strong>en</strong>do<br />

y apr<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do de aquello (todo)<br />

que nos rodea durante los 45 días<br />

de viaje: culturas muy difer<strong>en</strong>tes a<br />

<strong>la</strong>s nuestras; costumbres y tradiciones<br />

de los lugares por los que<br />

<strong>la</strong> ruta deja su huel<strong>la</strong>; <strong>la</strong>s situaciones<br />

políticas de los países de nuestros<br />

compañeros...<br />

La <strong>Ruta</strong> es, sobre todas <strong>la</strong>s otras<br />

cosas, apr<strong>en</strong>dizaje. Dic<strong>en</strong> los ruteros<br />

de otros años que hay un antes<br />

y un después de el<strong>la</strong>. Pi<strong>en</strong>so que<br />

he apr<strong>en</strong>dido a ser más tolerante,<br />

m<strong>en</strong>os egoísta y más solidaria. Me<br />

he percatado de lo afortunados<br />

que somos muchos por vivir con<br />

tantas comodidades <strong>en</strong> esta sociedad<br />

del bi<strong>en</strong>estar, pero a <strong>la</strong> vez me<br />

doy cu<strong>en</strong>ta de que no se necesitan<br />

una televisión, una nevera o un<br />

sofá para ser feliz.<br />

Hemos visitado pueblos y ciudades<br />

buscando los vestigios de <strong>la</strong><br />

Nao de <strong>la</strong> China, <strong>la</strong>s g<strong>en</strong>tes de México<br />

nos han acogido con una hospitalidad<br />

y un cariño inimaginable,<br />

abundaban <strong>la</strong>s sonrisas <strong>en</strong> sus rostros<br />

y los brazos abiertos. Debemos<br />

apr<strong>en</strong>der de ellos, ti<strong>en</strong><strong>en</strong> poco<br />

pero compart<strong>en</strong> todo.<br />

(*)<br />

EXPEDICIONARIA DE LA RUTA QUETZAL<br />

Y ALUMNA DEL COL. ALEMÁN DE VALENCIA


2 au<strong>la</strong> ACTIVIDADES<br />

▼<br />

CONFERÈNCIA<br />

M. A. MONTESINOS<br />

EN EL CLUB. Cardús (<strong>en</strong> el c<strong>en</strong>tre), amb Ade<strong>la</strong> Costa i Enric Alcorissa, cofundadors de l’esco<strong>la</strong> La Masia (Museros). A <strong>la</strong> dreta, <strong>la</strong> sa<strong>la</strong> del Club, pl<strong>en</strong>a.<br />

Continguts versus p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t<br />

Salvador Cardús argum<strong>en</strong>ta que l’esco<strong>la</strong> ha d’<strong>en</strong>s<strong>en</strong>yar a escriure, llegir, p<strong>en</strong>sar i par<strong>la</strong>r<br />

club diario levante<br />

Maria Tomàs, València<br />

«Avui <strong>en</strong> dia, els continguts són<br />

m<strong>en</strong>ys importants que t<strong>en</strong>ir un cap<br />

b<strong>en</strong> ord<strong>en</strong>at, un p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t racional».<br />

Doncs, amb aquesta premisa,<br />

quin és el paper de l’esco<strong>la</strong>? Era<br />

una de les responsabilitats que volia<br />

delimitar el professor de Sociologia<br />

de <strong>la</strong> Universitat Autónoma<br />

de Barcelona, Salvador Cardús, al<br />

apropar-se a pares, mares i doc<strong>en</strong>ts<br />

convocats al Club Diario <strong>Levante</strong><br />

per <strong>la</strong> Fundació Esco<strong>la</strong> La Masia,<br />

a partir d’una xarrada titu<strong>la</strong>da<br />

Què espera l’esco<strong>la</strong> de <strong>la</strong> família i <strong>la</strong><br />

família de l’esco<strong>la</strong>. Perqué, com<br />

✔<br />

«Un educador ha de ser<br />

un bon narrador, t<strong>en</strong>ir<br />

humor, dominar l’esc<strong>en</strong>a<br />

i saber de què par<strong>la</strong>»<br />

deia Cardús, «bona part dels problemes<br />

educatius que t<strong>en</strong>im són el<br />

resultat d’una dramàtica confusió<br />

<strong>en</strong>tre el que els pares esper<strong>en</strong> de l’esco<strong>la</strong><br />

i l’esco<strong>la</strong> no pot i, de vegades,<br />

no els ha de donar». I al revés. «De<br />

<strong>la</strong> confusió del que molts mestres esper<strong>en</strong><br />

de <strong>la</strong> família i que aquesta no<br />

pot o no sap donar».<br />

Poquet i b<strong>en</strong> dit. Perquè, com<br />

una m<strong>en</strong>a de trailer per a impaci<strong>en</strong>ts,<br />

a <strong>la</strong> seua xerrada va donar<br />

les c<strong>la</strong>us del seu p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t, que<br />

no vol v<strong>en</strong>dre com «<strong>la</strong> veritat de les<br />

coses».«Tinc una opinió i convide a<br />

<strong>la</strong> reflexió. Si algú se’n va a dormir<br />

tard perqué acaba discutint del que<br />

he par<strong>la</strong>t, el meu objectiu s’haurà<br />

complit», recalcà.<br />

Així, i davant una corr<strong>en</strong>t re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>t<br />

rec<strong>en</strong>t per <strong>la</strong> que s’adjudica<br />

als mestres un fum de responsabilitats,<br />

ara l’Educació Vial,<br />

<strong>la</strong> Cívica… Cardús ass<strong>en</strong>ya<strong>la</strong>va<br />

quina és, estrictam<strong>en</strong>t, <strong>la</strong> responsabilitat<br />

de l’esco<strong>la</strong> «L’esco<strong>la</strong> ha<br />

d’<strong>en</strong>s<strong>en</strong>yar a llegir, escriure, p<strong>en</strong>sar,<br />

i t<strong>en</strong>ir un cap ord<strong>en</strong>ant, un p<strong>en</strong>sa-<br />

LIBROS<br />

¿Y tú, qué quieres ser?<br />

▼<br />

Edebé nos acerca <strong>la</strong>s profesiones más apasionantes<br />

Au<strong>la</strong>, Val<strong>en</strong>cia<br />

El piloto de Fórmu<strong>la</strong> 1 Pedro de<br />

<strong>la</strong> Rosa, el naturalista Luis Miguel<br />

Domínguez y el paleontólogo<br />

José Gisbert, el descubridor del<br />

Hombre de Orce, han escrito los<br />

tres primeros títulos de <strong>la</strong> colección<br />

de no ficción ¿Quieres ser...?<br />

Esta nueva apuesta del grupo<br />

Edebé abrirá el apasionante mun-<br />

¿QUIERES SER...?<br />

Varios autores.<br />

Grupo Edebé<br />

Colección ¿Quieres ser...?<br />

Libros ilustrados con fotografías<br />

14 euros<br />

A partir de 8 años<br />

L’esco<strong>la</strong> ha perdut el monopoli<br />

«A UNA SOCIETAT COM LA NOSTRA EDUQUEN ELS PERIODISTES, ELS POLÍTICS…»<br />

«Apr<strong>en</strong>dre Història no és per fer<br />

memòria de les coses, si no que<br />

a través dʼel<strong>la</strong> és com es pot educar<br />

<strong>en</strong> el pres<strong>en</strong>t per <strong>la</strong> pau, <strong>en</strong><br />

contra dels conflictes, del racisme…»<br />

Era un exemple que Cardús<br />

ficava dins una sèrie dʼargum<strong>en</strong>ts<br />

que servi<strong>en</strong> a pares i mares<br />

per reflexionar. <strong>Una</strong> de les<br />

pret<strong>en</strong>sions, també, de <strong>la</strong> Fundació<br />

Esco<strong>la</strong> La Masia amb lʼorganització<br />

dʼaquests tipus dʼactivitats<br />

fora de lʼesco<strong>la</strong>.<br />

De fet, tal com deia Cardús, «a<br />

una societat com <strong>la</strong> nostra educa<br />

tothom. Els periodistes, els<br />

pollítics, els mestres, lʼAdministració.<br />

Lʼesco<strong>la</strong> ha perdut el monopoli<br />

de lʼeducació». Entre altres<br />

coses, per qué, segons el<br />

professor, avui els joves estan<br />

p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>ts dels mitjans de comunicació<br />

quatre hores i mitja al dia.<br />

Miércoles, 24 de octubre de 2007 ■ <strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO<br />

<strong>Una</strong> bona competència. <strong>Una</strong> afirmació<br />

que aprofitava per dir, tanmateix,<br />

que lʼesco<strong>la</strong> està f<strong>en</strong>t un<br />

paper molt important. «El problema<br />

és que no és <strong>la</strong> única educadora<br />

i els adversaris que eduqu<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> línies difer<strong>en</strong>ts són molt<br />

pot<strong>en</strong>ts, seductors, convinc<strong>en</strong>ts<br />

i t<strong>en</strong><strong>en</strong> molta capacitat de pressió».<br />

Es referia al mercat de consum.<br />

Davant dʼaixò, Cardús proposava<br />

reforçar <strong>la</strong> formació del<br />

caràcter i no quedar-se tan sols<br />

<strong>en</strong> el que seria <strong>la</strong> motivació.<br />

La seua pret<strong>en</strong>sió també era<br />

apropar als doc<strong>en</strong>ts a les qüestions<br />

pràctiques. «A les feines, el<br />

que es demana és g<strong>en</strong>t que sapia<br />

p<strong>en</strong>sar, i amb c<strong>la</strong>redat. El demés,<br />

tot es pot apr<strong>en</strong>dre». Però també<br />

Cardús par<strong>la</strong>va amb crítica de<br />

tantes coses que desvi<strong>en</strong> a lʼesco<strong>la</strong><br />

de <strong>la</strong> seua tasca fonam<strong>en</strong>tal.<br />

m<strong>en</strong>t racional, coher<strong>en</strong>t, lògic o<br />

ci<strong>en</strong>tífic per saber estructurar un<br />

discurs o saber-te comunicar adeqüadam<strong>en</strong>t.<br />

I això no és poc», deia.<br />

«No és poca cosa que <strong>en</strong>s<strong>en</strong>y<strong>en</strong> a llegir<br />

per compr<strong>en</strong>dre el món; a escriure<br />

per trasmetre idees intel·lig<strong>en</strong>ts<br />

i intel·ligibles, a p<strong>en</strong>sar de manera<br />

coher<strong>en</strong>t i subtil, a par<strong>la</strong>r per<br />

ser <strong>en</strong>tés i per poder conviure amb<br />

els altres…» I per això estan <strong>la</strong> Química,<br />

<strong>la</strong> Física, <strong>la</strong> Història, <strong>la</strong> Filosofia<br />

i un sistema educatiu que ord<strong>en</strong>a<br />

els continguts i els exercita<br />

per des<strong>en</strong>volupar habilitats.<br />

També va destacar que un educador<br />

«ha de ser un bon comunicador,<br />

explicar-se amb correcció, ser<br />

un bon narrador d’històries, t<strong>en</strong>ir<br />

humor, dominar un poc les arts escèniques<br />

i saber de què par<strong>la</strong>».<br />

Crisi d’expectatives<br />

Segons els seus argum<strong>en</strong>ts, el<br />

mal<strong>en</strong>tés davant el paper que jugu<strong>en</strong><br />

pares, mares i doc<strong>en</strong>ts «conforma<br />

una crisi d’expectatives que<br />

es tradueix <strong>en</strong> judicis morals negatius.<br />

Els mestres diu<strong>en</strong> que els pares<br />

han dimitit de <strong>la</strong> seua tasca o els pares<br />

diu<strong>en</strong> que l’esco<strong>la</strong> fracassa i açò<br />

deriva <strong>en</strong> més desconcert». <strong>Una</strong> col<strong>la</strong><br />

de conflictes que «paralitz<strong>en</strong><br />

bona part de <strong>la</strong> nostra acció positiva,<br />

activa, b<strong>en</strong>int<strong>en</strong>cionada però<br />

que pot ser nosaltres mateixos contribuim<br />

a boicotejar amb les nostres<br />

actituts», afirmaba referint-se, <strong>en</strong>tre<br />

altres, al «discursos carregats de<br />

retòrica però inútils <strong>en</strong> <strong>la</strong> pràctica»<br />

com també, «a eixe voler ser de l’esco<strong>la</strong><br />

<strong>la</strong> gran institució que podia revolucionar<br />

el món: i no. Prou fa <strong>en</strong><br />

aconseguir coses simples».<br />

Encara que repartia per als dos<br />

costats. «A mi em semb<strong>la</strong> que les expectatives<br />

de <strong>la</strong> família sobre l’esco<strong>la</strong><br />

són exagerades. Li demana que<br />

resolga tota m<strong>en</strong>a de problemes i l’esco<strong>la</strong><br />

no pot». Finalm<strong>en</strong>t, considerava<br />

que <strong>la</strong> «implicació positiva <strong>en</strong>tre<br />

esco<strong>la</strong> i família seria el suport<br />

que els pares dón<strong>en</strong> a l’esco<strong>la</strong>, però<br />

respectant l’autonomia de cadascú<br />

i per ambdúes parts».<br />

do de estos personajes a los jóv<strong>en</strong>es<br />

lectores.<br />

Los tres explican anécdotas de<br />

su vida profesional y dan consejos<br />

a todos aquellos niños y niñas<br />

que sueñan con llegar a conducir<br />

algún día bólidos de <strong>la</strong> categoría<br />

reina del motor (¿Quieres ser... piloto<br />

de Fórmu<strong>la</strong> 1?), ser estudiosos<br />

del mundo natural que nos rodea<br />

(¿Quieres ser... naturalista?)<br />

o saber leer y analizar los fósiles<br />

de de los seres desaparecidos<br />

hace millones de años (¿Quieres<br />

ser ... paleontólogo?).


<strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO ■ Miércoles, 24 de octubre de 2007<br />

El espacio de <strong>la</strong> participación<br />

E L<br />

Seguretat vial al Barri del Crist<br />

CP Ntra. Sra. del Carm<strong>en</strong> del Barri del Crist, <strong>en</strong> Al-<br />

daia-Quart, ha participat <strong>en</strong> el programa d’Educació<br />

per a <strong>la</strong> Mobilitat del RACC Automòbil Club (tres fotos<br />

de dalt). La nostra esco<strong>la</strong> aposta pels projectes oferits<br />

des de l’<strong>en</strong>torn i que ampli<strong>en</strong> <strong>la</strong> formació de l’alumnat.<br />

CP NTRA. SRA. DEL CARMEN. BARRI DEL CRIST (L’HORTA SUD)<br />

UN au<strong>la</strong> de 4.º de Primaria y un equipo de Televisión<br />

Españo<strong>la</strong> han trabajado durante los días<br />

17 y 18 de octubre <strong>en</strong> <strong>la</strong> realización de un programa<br />

de Los Lunnis, <strong>en</strong> el que <strong>la</strong> popu<strong>la</strong>r Lupita se<br />

integra d<strong>en</strong>tro de <strong>la</strong> obra de teatro El mago de Oz,<br />

protagonizada por los alumnos del CP Jaime I de Puçol<br />

(dos fotos de arriba).<br />

Los 20 alumnos del au<strong>la</strong> han participado <strong>en</strong> <strong>la</strong> adaptación<br />

para televisión de esta obra que se exhibió <strong>en</strong><br />

teatro el pasado curso. Junto a ellos, dos profesores,<br />

Montse M<strong>en</strong>doza y Juan Carlos Palmero, que tam-<br />

Los Lunnis<br />

ruedan <strong>en</strong> Puçol<br />

bién es el director del c<strong>en</strong>tro, y <strong>la</strong>s familias de los<br />

alumnos, que siempre han estado pres<strong>en</strong>tes, tanto<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> preparación como <strong>en</strong> el rodaje.<br />

Para Palmero, <strong>la</strong> mayor satisfacción es comprobar<br />

cómo el equipo de TVE se ha despedido de ellos ase-<br />

TABLÓN au<strong>la</strong><br />

El mural del CP Attilio Bruschetti de Xàtiva<br />

A L<br />

nostre col·legi, el CP Attilio Bruschetti de Xàtiva, també ce-<br />

lebrem el 9 d’Octubre i, com <strong>la</strong> resta d’escoles de Xàtiva, fem<br />

un mural <strong>en</strong>tre tot els alumnes de l’esco<strong>la</strong>: des dels més m<strong>en</strong>uts<br />

d’Infantil fins als del 3er. Cicle de Primària. Aquest mural es exposat<br />

a l’Albereda (foto de dalt) perquè gaudisqu<strong>en</strong> tots d’ell.<br />

CP ATTILIO BRUSCHETTI. XÀTIVA (LA COSTERA)<br />

gurándoles que ha sido uno de los episodios más satisfactorios<br />

de <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te temporada, «por <strong>la</strong> educación<br />

de los chavales a <strong>la</strong> hora de trabajar, por su alto<br />

nivel artístico y por <strong>la</strong> bu<strong>en</strong>a predisposición de todos<br />

a co<strong>la</strong>borar una vez comprobado lo duro que es un rodaje<br />

de televisión». El resultado final se verá durante<br />

el mes de noviembre.<br />

AJUNTAMENT DE PUÇOL (L’HORTA NORD)<br />

Los c<strong>en</strong>tros educativos o instituciones que quieran mostrar<br />

sus actividades <strong>en</strong> este espacio deb<strong>en</strong> <strong>en</strong>viar por correo electrónico<br />

(levante.au<strong>la</strong>@epi.es) fotos y un texto explicativo.<br />

3


4 au<strong>la</strong> LA PÁGINA VERDE<br />

▼<br />

LECCIONES DE NATURALEZA<br />

UNA de <strong>la</strong>s especies más curiosas<br />

de anfibios desprovistos<br />

de co<strong>la</strong> que habitan<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> Comunitat Val<strong>en</strong>ciana, es<br />

el sapo partero común, (Alytes<br />

obstetricans). Es un pequeño<br />

sapo que ti<strong>en</strong>e una longitud de 5<br />

c<strong>en</strong>tímetros cabeza-cuerpo. A lo<br />

<strong>la</strong>rgo de toda <strong>la</strong> anatomía de su<br />

EL RACÓDELBOTÀNIC<br />

Un herbari molt personal<br />

El Jardí t’<strong>en</strong>s<strong>en</strong>ya a conservar les fulles que cau<strong>en</strong> per <strong>la</strong> tardor<br />

EXEMPLE. Fitxa i ful<strong>la</strong> p<strong>la</strong>stificada d’un til·ler (Tilia p<strong>la</strong>typhyllos) del Jardí Botànic.<br />

Pepa Rey Martí (*) , València<br />

Els corredors del nostre Jardí<br />

estan atapeïts de fulles, el sòl<br />

semb<strong>la</strong> una catifa, és un bon mom<strong>en</strong>t<br />

per estudiar els colors de<br />

<strong>la</strong> tardor. Les fulles per terra vol<strong>en</strong><br />

dir que <strong>la</strong> majoria dels arbres<br />

del Jardí passaran tot el hivern<br />

dormint fins que arribe el<br />

▼<br />

Un padre ejemp<strong>la</strong>r<br />

Fecunda los huevos y los transporta hasta que nac<strong>en</strong> los r<strong>en</strong>acuajos<br />

3<br />

bon oratge a <strong>la</strong> primavera. Aprofitant<br />

<strong>la</strong> caiguda de les fulles et<br />

proposem una activitat fàcil per<br />

fer a casa o al col·legi. Es tracta<br />

d’un herbari de fulles p<strong>la</strong>stificat.<br />

Què necessitem per fer-lo?<br />

Apunta: bosses de plàstic, etiquetes<br />

adhesives, l<strong>la</strong>pis, fulls de<br />

paper adhesiu transpar<strong>en</strong>t, car-<br />

ANFIBIOS VALENCIANOS Por Ricardo Sales García<br />

piel está provisto de pequeños<br />

granos de distinto tamaño. En<br />

ambos <strong>la</strong>dos del cuello, pres<strong>en</strong>ta<br />

glándu<strong>la</strong>s paratoideas muy pequeñas<br />

que son casi imperceptibles.<br />

La principal característica<br />

para id<strong>en</strong>tificarlo es que <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

patas de<strong>la</strong>nteras —<strong>en</strong> <strong>la</strong> zona<br />

JARDÍ BOTÀNIC DE LA UNIVERSITAT<br />

tolines i un llibre, C<strong>la</strong>u d’id<strong>en</strong>tificació<br />

d’arbres.<br />

El motiu d’utilitzar plàstic és<br />

obt<strong>en</strong>ir una bona conservació<br />

per a un material d’estudi perman<strong>en</strong>t.<br />

Procedim, <strong>en</strong> primer<br />

lloc, a recollir fulles del terra<br />

d’un jardí o del camp, tan t<strong>en</strong>dres,<br />

s<strong>en</strong>ceres i netes com siga<br />

RICARDO SALES GARCÍA<br />

INCONFUNDIBLE. En su dimorfismo sexual, los machos del sapo partero acarrean con <strong>la</strong> puesta, de ahí su nombre.<br />

posterior de <strong>la</strong> pata—, pres<strong>en</strong>ta<br />

tres granos palmares. Posee ojos<br />

promin<strong>en</strong>tes y periscópicos.<br />

La pupi<strong>la</strong> <strong>la</strong> ti<strong>en</strong>e de forma<br />

vertical (es una rayita vertical<br />

sobre el ojo). El iris lo ti<strong>en</strong>e de<br />

color dorado. Muy parecido al<br />

ojo de un reptil d<strong>en</strong>ominado sa<strong>la</strong>manquesa<br />

común.<br />

■ <strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO<br />

Miércoles, 24 de octubre de 2007<br />

possible. Cada tipus de ful<strong>la</strong> serà<br />

difer<strong>en</strong>t i es guardarà <strong>en</strong> una<br />

bossa de plàstic i pegarem una<br />

etiqueta adhesiva on posarem el<br />

nom de l’arbre al que pertany<br />

amb l<strong>la</strong>pis.<br />

En arribar a l’au<strong>la</strong> o a casa, les<br />

est<strong>en</strong>drem <strong>en</strong>tre fulls de diari<br />

per emmagatzemar-les i premsar-les.<br />

Si no disposem d’una<br />

premsa, <strong>en</strong> podem fabricar una<br />

f<strong>en</strong>t servir-se de llibres. Si les fulles<br />

són grans o greixoses, els<br />

papers assecants —fulles de diari—<br />

s’han de canviar cada dos o<br />

tres dies. Després d’una setmana<br />

les traurem i ja podrem <strong>en</strong>ganxar-les<br />

sobre un paper adhesiu<br />

transpar<strong>en</strong>t per les dues cares<br />

de <strong>la</strong> ful<strong>la</strong> (anvers i revers),<br />

o utilitzarem <strong>la</strong> p<strong>la</strong>stificadora.<br />

És important fer una fitxa<br />

És important fer una fitxa de<br />

l’arbre on figur<strong>en</strong> les dades de<br />

l’arbre al que pertany <strong>la</strong> ful<strong>la</strong><br />

com son: el nom comú, <strong>la</strong> família,<br />

l’orig<strong>en</strong>, descripció i peculiaritats,<br />

i sobretot el nom ci<strong>en</strong>tífic,<br />

que és el que trobarem a<br />

les c<strong>la</strong>us d’id<strong>en</strong>tificació.<br />

El procés fisiològic que passa<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> ful<strong>la</strong> per produir-se el<br />

canvi de color provocat per <strong>la</strong><br />

pèrdua de clorofil·<strong>la</strong> i l’aparició<br />

dels carot<strong>en</strong>s i amb l’experim<strong>en</strong>t<br />

que ho demostra, a part<br />

d’observar el meravellós espectacle<br />

<strong>en</strong> directe del color que de<br />

les fulles al Jardí, ho podem veure<br />

al taller El color de les Fulles<br />

que fem per als xiquets de Primària<br />

al <strong>la</strong>boratori didàctic del<br />

Botànic.<br />

(*)<br />

GABINET DE DIDÀCTICA DEL JARDÍ<br />

BOTÀNIC DE LA UNIVERSITAT<br />

La piel del sapo partero común<br />

es de color amarill<strong>en</strong>to con motas<br />

a<strong>la</strong>rgadas de y color grisáceo diseminadas<br />

por toda su anatomía.<br />

En <strong>la</strong>s glándu<strong>la</strong>s parótidas, pres<strong>en</strong>ta<br />

unas manchitas de color<br />

anaranjado. Los machos suel<strong>en</strong><br />

ser algo más pequeños que <strong>la</strong>s<br />

hembras.<br />

<strong>Una</strong> especie que hay que conservar<br />

Como <strong>la</strong>s <strong>la</strong>rvas de esta especie<br />

pasan mucho tiempo <strong>en</strong> el<br />

agua, acusan más <strong>la</strong> contaminación.<br />

Hago un l<strong>la</strong>mami<strong>en</strong>to para<br />

que <strong>la</strong>s aguas de los ríos estén<br />

bi<strong>en</strong> limpias. Si hay m<strong>en</strong>os sapos<br />

parteros es porque pasan mucho<br />

tiempo <strong>en</strong> el agua. Y porque acusan<br />

mucho <strong>la</strong> contaminación. El<br />

sapo partero común, está protegido<br />

por <strong>la</strong> Ley.<br />

■ Comportami<strong>en</strong>to: Este sapo,<br />

cuando se aparea, el abrazo del<br />

macho sobre <strong>la</strong> hembra es de posición<br />

inguinal. El macho del sapo<br />

partero común, nos da una lección<br />

de paternidad cuando se reproduce<br />

ya que tras <strong>la</strong> puesta de<br />

<strong>la</strong> hembra, éste fecunda a los huevos<br />

y los <strong>en</strong>gancha <strong>en</strong> <strong>la</strong>s patas<br />

posteriores formando como un<br />

rosario de huevecillos que más<br />

parece un col<strong>la</strong>r de per<strong>la</strong>s. Se<br />

baña con ellos y se <strong>en</strong>carga de<br />

ofrecerles todos los cuidados que<br />

necesitan. Y carga con estos hasta<br />

que nac<strong>en</strong> los r<strong>en</strong>acuajos, es<br />

decir, sus hijos. Es curioso que<br />

cuando se acerca el nacimi<strong>en</strong>to<br />

<strong>Una</strong> meravellosa<br />

catifa de colors<br />

UN XICOTET ITINERARI PEL JARDÍ<br />

■ GINKGO: Acompanya’ns a fer<br />

un xicotet itinerari pel Jardí:<br />

com<strong>en</strong>cem per les fulles més<br />

cridaneres que són les del<br />

Ginkgo, l’arbre xinès amic<br />

dels dinosaures, perquè<br />

t<strong>en</strong><strong>en</strong> forma de v<strong>en</strong>tall i <strong>en</strong><br />

ofereix<strong>en</strong> un color groc llima.<br />

Davant d’aquest espectacle<br />

t<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> temptació, els més<br />

m<strong>en</strong>uts, de jeure al terra i<br />

gaudir esperant que alguna<br />

ful<strong>la</strong> els caiga damunt..<br />

■ TIL·LER: Un poc més <strong>en</strong><br />

davant, el til·ler deixa caure<br />

unes fulles grans i amb<br />

forma de cor d’un int<strong>en</strong>s<br />

color groc molt bonic.<br />

Aquest color es deu a l’aparició<br />

dels carot<strong>en</strong>s, pigm<strong>en</strong>ts<br />

que han quedat al descobert<br />

quan el pigm<strong>en</strong>t rei, <strong>la</strong> clorofil·<strong>la</strong>,<br />

desapareix i deixa d’emmascarar-los.<br />

■ ZELKOVA DEL CAUCAS: Però <strong>la</strong><br />

bellesa del conjunt <strong>la</strong> dóna el<br />

toc rog<strong>en</strong>c de les fulles del<br />

Zelkova del Caucas, amb <strong>la</strong><br />

presència de les xantofil·les i,<br />

és c<strong>la</strong>r, el verd perman<strong>en</strong>t<br />

dels arbres per<strong>en</strong>nifolis que<br />

mant<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> ful<strong>la</strong> tot l’any,<br />

com és el cas dels<br />

Brachichitos australians, que<br />

són els arbres dels troncs<br />

verds.<br />

▼ SAPO PARTERO<br />

ALYTES OBSTETRICANS<br />

Val<strong>en</strong>ciano: Granotet<br />

Francés: Crapaud accoucheur<br />

Inglés: Midwife Toad<br />

Este sapo partero común, podría<br />

ser confundido con el sapo<br />

partero ibérico (Alytes cirternasii)<br />

por <strong>la</strong> forma del cuerpo. Se<br />

puede difer<strong>en</strong>ciar muy bi<strong>en</strong> del<br />

sapo partero común, porque <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> palma de <strong>la</strong> pata, <strong>en</strong> vez de<br />

pres<strong>en</strong>tar tres granos palmares<br />

como el sapo partero común, el<br />

sapo partero ibérico, sólo pres<strong>en</strong>ta<br />

dos granos <strong>en</strong> <strong>la</strong> palma de<br />

<strong>la</strong> pata.<br />

de los r<strong>en</strong>acuajos, los huevecillos<br />

se oscurec<strong>en</strong> y se puede apreciar<br />

a través de cada huevo dos puntos<br />

negros que son los ojitos de<br />

los r<strong>en</strong>acuajos.<br />

■ Hábitat: Lo he <strong>en</strong>contrado <strong>en</strong><br />

zonas húmedas de montaña debajo<br />

de <strong>la</strong>s piedras, charcas, etc.<br />

Incluso <strong>en</strong>terrado <strong>en</strong> montículos<br />

de ar<strong>en</strong>a para <strong>la</strong> construcción.<br />

Ti<strong>en</strong>e una <strong>la</strong>rga vida dulceacuíco<strong>la</strong>.<br />

Las <strong>la</strong>rvas pasan cerca de un<br />

año <strong>en</strong> el medio acuático. Aunque<br />

su actividad es nocturna, lo he hal<strong>la</strong>do<br />

durante el día.<br />

■ Alim<strong>en</strong>tación: Insectos, caracoles,<br />

babosas, etc.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!