Una valenciana en la Ruta Quetzal - Levante-EMV
Una valenciana en la Ruta Quetzal - Levante-EMV
Una valenciana en la Ruta Quetzal - Levante-EMV
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Miércoles, 24 de octubre de 2007 ■ <strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO<br />
au<strong>la</strong><br />
El espacio de <strong>la</strong> participación<br />
Els xiquets del CP Jaume I de Puçol seran<br />
els protagonistes d’un capitol de Los Lunnis.<br />
A més, l’alumnat del CP Attilio Bruschetti de<br />
Xàtiva ha fet un mural del 9 d’Octubre i el<br />
del CP del Carm<strong>en</strong> del Barri del Crist ha Co<strong>la</strong>bora:<br />
trebal<strong>la</strong>t l’educació vial. Pàgina 3<br />
SECUNDARIA<br />
<strong>Una</strong> <strong>val<strong>en</strong>ciana</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong><br />
<strong>Una</strong> estudiante del Colegio Alemán re<strong>la</strong>ta <strong>en</strong> primera persona su viaje a México<br />
MARTA PORTALÉS<br />
ASCENSO AL PARICUTÍN. Marta, seña<strong>la</strong>ndo <strong>la</strong> cima del volcán. Arriba, fotos del asc<strong>en</strong>so y con De <strong>la</strong> Quadra-Salcedo.<br />
Marta Portalés Oliva (*) , Val<strong>en</strong>cia<br />
¿Qué es <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong>? La <strong>Ruta</strong><br />
es... un sueño. Cincu<strong>en</strong>ta y cinco<br />
países difer<strong>en</strong>tes unidos por un<br />
idioma, unidos por <strong>la</strong> amistad, unidos<br />
por <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong>. Formar<br />
parte de este proyecto educativo,<br />
dirigido a jóv<strong>en</strong>es de 16 y 17 años,<br />
fue una meta para mí, me propuse<br />
hacer realidad este sueño y conseguí<br />
viajar a México con 349 ruteros<br />
más como una de <strong>la</strong>s repres<strong>en</strong>tantes<br />
de <strong>la</strong> Comunitat Val<strong>en</strong>ciana<br />
<strong>en</strong> esta edición 2007.<br />
Ha sido un privilegio y una<br />
oportunidad única e irrepetible.<br />
La nueva edición de <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong><br />
BBVA propone para este próximo<br />
2008 un viaje de estudios por España<br />
y Panamá, donde se visitará<br />
<strong>la</strong> selva del río de los cocodrilos,<br />
el río Chagres, <strong>en</strong>tre el 17 de<br />
junio y el 27 de julio. Este concurso<br />
está dirigido a estudiantes<br />
nacidos <strong>en</strong> 1991 o 1992 —esco<strong>la</strong>res<br />
de cuarto curso de educación<br />
secundaria obligatoria (ESO) y<br />
primero de bachillerato de 16 y 17<br />
años— y para participar <strong>en</strong> él los<br />
jóv<strong>en</strong>es deb<strong>en</strong> pres<strong>en</strong>tar un trabajo<br />
original e individual de ca-<br />
✔<br />
«La multiculturalidad,<br />
los descubrimi<strong>en</strong>tos y<br />
el apr<strong>en</strong>dizaje son los<br />
ingredi<strong>en</strong>tes básicos»<br />
Muchos se quedaron <strong>en</strong> tierra, no<br />
pudieron subir a este tr<strong>en</strong>, por eso<br />
lo aprovechamos al máximo: cada<br />
hora, cada instante, cada minuto,<br />
cada segundo fue irrepetible.<br />
Este tr<strong>en</strong> es especial, no hay<br />
otro igual <strong>en</strong> todo el mundo y sólo<br />
Objetivo, <strong>la</strong> selva del río de los cocodrilos<br />
LA EXPEDICIÓN 2008 DE LA RUTA QUETZAL RECORRERÁ EL RÍO CHAGRES DE PANAMÁ<br />
rácter histórico que analice <strong>en</strong><br />
profundidad alguno de los ocho<br />
temas propuesto, o literario (nove<strong>la</strong>s,<br />
cu<strong>en</strong>tos, poemas, obras de<br />
teatro...), plástico (cuadros...) o<br />
musicales (obras compuestas<br />
por los esco<strong>la</strong>res) sobre los temas<br />
del concurso.Los trabajos<br />
deberán <strong>en</strong>tregarse antes del 25<br />
de <strong>en</strong>ero de 2008. Para conocer<br />
los temas de <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> <strong>Quetzal</strong> y <strong>la</strong>s<br />
bases de participación al completo<br />
se debe visitar <strong>la</strong> web de<br />
este proyecto educativo<br />
(http://www.rutaquetzal.com).<br />
pasa dos veces por tu estación. La<br />
primera vez lo perdí. Me propuse<br />
no dejarlo ir <strong>la</strong> segunda vez, y lo<br />
conseguí. Os animo a todos a que<br />
consigáis el billete para este tr<strong>en</strong>,<br />
no lo perdáis, no lo dejéis pasar.<br />
La multiculturalidad, los descubrimi<strong>en</strong>tos<br />
y el apr<strong>en</strong>dizaje son<br />
los ingredi<strong>en</strong>tes básicos de esta<br />
Expedición 2007, que este año ha<br />
conmemorado el año de España<br />
<strong>en</strong> China. Fuimos tras <strong>la</strong> Huel<strong>la</strong> de<br />
<strong>la</strong> Nao de <strong>la</strong> China <strong>en</strong> México, buscando<br />
todo lo refer<strong>en</strong>te a esta ruta<br />
comercial <strong>en</strong>tre Mani<strong>la</strong> y Acapulco,<br />
que se realizó <strong>en</strong>tre los siglos<br />
▼<br />
Suplem<strong>en</strong>to Esco<strong>la</strong>r nº 326 Coordina: Rafel Montaner Correo electrónico: levante.au<strong>la</strong>@epi.es<br />
AJUNTAMENT DE PUÇOL<br />
▼<br />
LA TIRA DE CIRO<br />
«La China<br />
Pob<strong>la</strong>na», el billete<br />
para un sueño<br />
CUADERNO DE UN VIAJE INOLVIDABLE<br />
■ EXPERIENCIA ÚNICA: La <strong>Ruta</strong><br />
<strong>Quetzal</strong> es un viaje de estudios,<br />
liderado por Miguel de<br />
<strong>la</strong> Quadra-Salcedo, dirigido a<br />
350 jóv<strong>en</strong>es de todo el mundo.<br />
■ MULTICULTURALIDAD: Han<br />
participado 55 países, <strong>en</strong>tre<br />
los que destacan Cuba, Corea,<br />
China, Filipinas, México...<br />
■ PREMIO: Mi billete para <strong>la</strong><br />
<strong>Ruta</strong> fue <strong>la</strong> composición musical<br />
y el cu<strong>en</strong>to La China<br />
Pob<strong>la</strong>na, una historia que<br />
recoge <strong>la</strong> ley<strong>en</strong>da de dicho<br />
traje el vestigio más importante<br />
que dejó <strong>la</strong> ruta comercial<br />
de <strong>la</strong> Nao de <strong>la</strong> China.<br />
XVI y XVIII. El recorrido fue por<br />
México y España.<br />
Pescamos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s p<strong>la</strong>yas de Acapulco<br />
(foto de <strong>la</strong> izquierda), descubrimos<br />
<strong>la</strong> <strong>la</strong>bor de Vasco de Quiroga<br />
<strong>en</strong> Pátzcuaro, conversamos<br />
con <strong>la</strong>s g<strong>en</strong>tes de Zacán —donde<br />
jugamos a <strong>la</strong> pelota purépecha—<br />
, coronamos <strong>la</strong> cima del volcán Paricutín;<br />
por España, recorrimos el<br />
Canal de Castil<strong>la</strong>, fuimos al País<br />
Vasco lugar de nacimi<strong>en</strong>to de muchos<br />
cosmógrafos —Legazpi, Urdaneta...—,<br />
<strong>en</strong> Madrid nos recibieron<br />
los Reyes (imag<strong>en</strong> de abajo)<br />
y el ex ministro José Bono,<br />
qui<strong>en</strong> nos dio una confer<strong>en</strong>cia.<br />
Hemos crecido como personas<br />
En <strong>la</strong> <strong>Ruta</strong> hemos crecido como<br />
personas, sobre todo conoci<strong>en</strong>do<br />
y apr<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do de aquello (todo)<br />
que nos rodea durante los 45 días<br />
de viaje: culturas muy difer<strong>en</strong>tes a<br />
<strong>la</strong>s nuestras; costumbres y tradiciones<br />
de los lugares por los que<br />
<strong>la</strong> ruta deja su huel<strong>la</strong>; <strong>la</strong>s situaciones<br />
políticas de los países de nuestros<br />
compañeros...<br />
La <strong>Ruta</strong> es, sobre todas <strong>la</strong>s otras<br />
cosas, apr<strong>en</strong>dizaje. Dic<strong>en</strong> los ruteros<br />
de otros años que hay un antes<br />
y un después de el<strong>la</strong>. Pi<strong>en</strong>so que<br />
he apr<strong>en</strong>dido a ser más tolerante,<br />
m<strong>en</strong>os egoísta y más solidaria. Me<br />
he percatado de lo afortunados<br />
que somos muchos por vivir con<br />
tantas comodidades <strong>en</strong> esta sociedad<br />
del bi<strong>en</strong>estar, pero a <strong>la</strong> vez me<br />
doy cu<strong>en</strong>ta de que no se necesitan<br />
una televisión, una nevera o un<br />
sofá para ser feliz.<br />
Hemos visitado pueblos y ciudades<br />
buscando los vestigios de <strong>la</strong><br />
Nao de <strong>la</strong> China, <strong>la</strong>s g<strong>en</strong>tes de México<br />
nos han acogido con una hospitalidad<br />
y un cariño inimaginable,<br />
abundaban <strong>la</strong>s sonrisas <strong>en</strong> sus rostros<br />
y los brazos abiertos. Debemos<br />
apr<strong>en</strong>der de ellos, ti<strong>en</strong><strong>en</strong> poco<br />
pero compart<strong>en</strong> todo.<br />
(*)<br />
EXPEDICIONARIA DE LA RUTA QUETZAL<br />
Y ALUMNA DEL COL. ALEMÁN DE VALENCIA
2 au<strong>la</strong> ACTIVIDADES<br />
▼<br />
CONFERÈNCIA<br />
M. A. MONTESINOS<br />
EN EL CLUB. Cardús (<strong>en</strong> el c<strong>en</strong>tre), amb Ade<strong>la</strong> Costa i Enric Alcorissa, cofundadors de l’esco<strong>la</strong> La Masia (Museros). A <strong>la</strong> dreta, <strong>la</strong> sa<strong>la</strong> del Club, pl<strong>en</strong>a.<br />
Continguts versus p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t<br />
Salvador Cardús argum<strong>en</strong>ta que l’esco<strong>la</strong> ha d’<strong>en</strong>s<strong>en</strong>yar a escriure, llegir, p<strong>en</strong>sar i par<strong>la</strong>r<br />
club diario levante<br />
Maria Tomàs, València<br />
«Avui <strong>en</strong> dia, els continguts són<br />
m<strong>en</strong>ys importants que t<strong>en</strong>ir un cap<br />
b<strong>en</strong> ord<strong>en</strong>at, un p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t racional».<br />
Doncs, amb aquesta premisa,<br />
quin és el paper de l’esco<strong>la</strong>? Era<br />
una de les responsabilitats que volia<br />
delimitar el professor de Sociologia<br />
de <strong>la</strong> Universitat Autónoma<br />
de Barcelona, Salvador Cardús, al<br />
apropar-se a pares, mares i doc<strong>en</strong>ts<br />
convocats al Club Diario <strong>Levante</strong><br />
per <strong>la</strong> Fundació Esco<strong>la</strong> La Masia,<br />
a partir d’una xarrada titu<strong>la</strong>da<br />
Què espera l’esco<strong>la</strong> de <strong>la</strong> família i <strong>la</strong><br />
família de l’esco<strong>la</strong>. Perqué, com<br />
✔<br />
«Un educador ha de ser<br />
un bon narrador, t<strong>en</strong>ir<br />
humor, dominar l’esc<strong>en</strong>a<br />
i saber de què par<strong>la</strong>»<br />
deia Cardús, «bona part dels problemes<br />
educatius que t<strong>en</strong>im són el<br />
resultat d’una dramàtica confusió<br />
<strong>en</strong>tre el que els pares esper<strong>en</strong> de l’esco<strong>la</strong><br />
i l’esco<strong>la</strong> no pot i, de vegades,<br />
no els ha de donar». I al revés. «De<br />
<strong>la</strong> confusió del que molts mestres esper<strong>en</strong><br />
de <strong>la</strong> família i que aquesta no<br />
pot o no sap donar».<br />
Poquet i b<strong>en</strong> dit. Perquè, com<br />
una m<strong>en</strong>a de trailer per a impaci<strong>en</strong>ts,<br />
a <strong>la</strong> seua xerrada va donar<br />
les c<strong>la</strong>us del seu p<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>t, que<br />
no vol v<strong>en</strong>dre com «<strong>la</strong> veritat de les<br />
coses».«Tinc una opinió i convide a<br />
<strong>la</strong> reflexió. Si algú se’n va a dormir<br />
tard perqué acaba discutint del que<br />
he par<strong>la</strong>t, el meu objectiu s’haurà<br />
complit», recalcà.<br />
Així, i davant una corr<strong>en</strong>t re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>t<br />
rec<strong>en</strong>t per <strong>la</strong> que s’adjudica<br />
als mestres un fum de responsabilitats,<br />
ara l’Educació Vial,<br />
<strong>la</strong> Cívica… Cardús ass<strong>en</strong>ya<strong>la</strong>va<br />
quina és, estrictam<strong>en</strong>t, <strong>la</strong> responsabilitat<br />
de l’esco<strong>la</strong> «L’esco<strong>la</strong> ha<br />
d’<strong>en</strong>s<strong>en</strong>yar a llegir, escriure, p<strong>en</strong>sar,<br />
i t<strong>en</strong>ir un cap ord<strong>en</strong>ant, un p<strong>en</strong>sa-<br />
LIBROS<br />
¿Y tú, qué quieres ser?<br />
▼<br />
Edebé nos acerca <strong>la</strong>s profesiones más apasionantes<br />
Au<strong>la</strong>, Val<strong>en</strong>cia<br />
El piloto de Fórmu<strong>la</strong> 1 Pedro de<br />
<strong>la</strong> Rosa, el naturalista Luis Miguel<br />
Domínguez y el paleontólogo<br />
José Gisbert, el descubridor del<br />
Hombre de Orce, han escrito los<br />
tres primeros títulos de <strong>la</strong> colección<br />
de no ficción ¿Quieres ser...?<br />
Esta nueva apuesta del grupo<br />
Edebé abrirá el apasionante mun-<br />
¿QUIERES SER...?<br />
Varios autores.<br />
Grupo Edebé<br />
Colección ¿Quieres ser...?<br />
Libros ilustrados con fotografías<br />
14 euros<br />
A partir de 8 años<br />
L’esco<strong>la</strong> ha perdut el monopoli<br />
«A UNA SOCIETAT COM LA NOSTRA EDUQUEN ELS PERIODISTES, ELS POLÍTICS…»<br />
«Apr<strong>en</strong>dre Història no és per fer<br />
memòria de les coses, si no que<br />
a través dʼel<strong>la</strong> és com es pot educar<br />
<strong>en</strong> el pres<strong>en</strong>t per <strong>la</strong> pau, <strong>en</strong><br />
contra dels conflictes, del racisme…»<br />
Era un exemple que Cardús<br />
ficava dins una sèrie dʼargum<strong>en</strong>ts<br />
que servi<strong>en</strong> a pares i mares<br />
per reflexionar. <strong>Una</strong> de les<br />
pret<strong>en</strong>sions, també, de <strong>la</strong> Fundació<br />
Esco<strong>la</strong> La Masia amb lʼorganització<br />
dʼaquests tipus dʼactivitats<br />
fora de lʼesco<strong>la</strong>.<br />
De fet, tal com deia Cardús, «a<br />
una societat com <strong>la</strong> nostra educa<br />
tothom. Els periodistes, els<br />
pollítics, els mestres, lʼAdministració.<br />
Lʼesco<strong>la</strong> ha perdut el monopoli<br />
de lʼeducació». Entre altres<br />
coses, per qué, segons el<br />
professor, avui els joves estan<br />
p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>ts dels mitjans de comunicació<br />
quatre hores i mitja al dia.<br />
Miércoles, 24 de octubre de 2007 ■ <strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO<br />
<strong>Una</strong> bona competència. <strong>Una</strong> afirmació<br />
que aprofitava per dir, tanmateix,<br />
que lʼesco<strong>la</strong> està f<strong>en</strong>t un<br />
paper molt important. «El problema<br />
és que no és <strong>la</strong> única educadora<br />
i els adversaris que eduqu<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> línies difer<strong>en</strong>ts són molt<br />
pot<strong>en</strong>ts, seductors, convinc<strong>en</strong>ts<br />
i t<strong>en</strong><strong>en</strong> molta capacitat de pressió».<br />
Es referia al mercat de consum.<br />
Davant dʼaixò, Cardús proposava<br />
reforçar <strong>la</strong> formació del<br />
caràcter i no quedar-se tan sols<br />
<strong>en</strong> el que seria <strong>la</strong> motivació.<br />
La seua pret<strong>en</strong>sió també era<br />
apropar als doc<strong>en</strong>ts a les qüestions<br />
pràctiques. «A les feines, el<br />
que es demana és g<strong>en</strong>t que sapia<br />
p<strong>en</strong>sar, i amb c<strong>la</strong>redat. El demés,<br />
tot es pot apr<strong>en</strong>dre». Però també<br />
Cardús par<strong>la</strong>va amb crítica de<br />
tantes coses que desvi<strong>en</strong> a lʼesco<strong>la</strong><br />
de <strong>la</strong> seua tasca fonam<strong>en</strong>tal.<br />
m<strong>en</strong>t racional, coher<strong>en</strong>t, lògic o<br />
ci<strong>en</strong>tífic per saber estructurar un<br />
discurs o saber-te comunicar adeqüadam<strong>en</strong>t.<br />
I això no és poc», deia.<br />
«No és poca cosa que <strong>en</strong>s<strong>en</strong>y<strong>en</strong> a llegir<br />
per compr<strong>en</strong>dre el món; a escriure<br />
per trasmetre idees intel·lig<strong>en</strong>ts<br />
i intel·ligibles, a p<strong>en</strong>sar de manera<br />
coher<strong>en</strong>t i subtil, a par<strong>la</strong>r per<br />
ser <strong>en</strong>tés i per poder conviure amb<br />
els altres…» I per això estan <strong>la</strong> Química,<br />
<strong>la</strong> Física, <strong>la</strong> Història, <strong>la</strong> Filosofia<br />
i un sistema educatiu que ord<strong>en</strong>a<br />
els continguts i els exercita<br />
per des<strong>en</strong>volupar habilitats.<br />
També va destacar que un educador<br />
«ha de ser un bon comunicador,<br />
explicar-se amb correcció, ser<br />
un bon narrador d’històries, t<strong>en</strong>ir<br />
humor, dominar un poc les arts escèniques<br />
i saber de què par<strong>la</strong>».<br />
Crisi d’expectatives<br />
Segons els seus argum<strong>en</strong>ts, el<br />
mal<strong>en</strong>tés davant el paper que jugu<strong>en</strong><br />
pares, mares i doc<strong>en</strong>ts «conforma<br />
una crisi d’expectatives que<br />
es tradueix <strong>en</strong> judicis morals negatius.<br />
Els mestres diu<strong>en</strong> que els pares<br />
han dimitit de <strong>la</strong> seua tasca o els pares<br />
diu<strong>en</strong> que l’esco<strong>la</strong> fracassa i açò<br />
deriva <strong>en</strong> més desconcert». <strong>Una</strong> col<strong>la</strong><br />
de conflictes que «paralitz<strong>en</strong><br />
bona part de <strong>la</strong> nostra acció positiva,<br />
activa, b<strong>en</strong>int<strong>en</strong>cionada però<br />
que pot ser nosaltres mateixos contribuim<br />
a boicotejar amb les nostres<br />
actituts», afirmaba referint-se, <strong>en</strong>tre<br />
altres, al «discursos carregats de<br />
retòrica però inútils <strong>en</strong> <strong>la</strong> pràctica»<br />
com també, «a eixe voler ser de l’esco<strong>la</strong><br />
<strong>la</strong> gran institució que podia revolucionar<br />
el món: i no. Prou fa <strong>en</strong><br />
aconseguir coses simples».<br />
Encara que repartia per als dos<br />
costats. «A mi em semb<strong>la</strong> que les expectatives<br />
de <strong>la</strong> família sobre l’esco<strong>la</strong><br />
són exagerades. Li demana que<br />
resolga tota m<strong>en</strong>a de problemes i l’esco<strong>la</strong><br />
no pot». Finalm<strong>en</strong>t, considerava<br />
que <strong>la</strong> «implicació positiva <strong>en</strong>tre<br />
esco<strong>la</strong> i família seria el suport<br />
que els pares dón<strong>en</strong> a l’esco<strong>la</strong>, però<br />
respectant l’autonomia de cadascú<br />
i per ambdúes parts».<br />
do de estos personajes a los jóv<strong>en</strong>es<br />
lectores.<br />
Los tres explican anécdotas de<br />
su vida profesional y dan consejos<br />
a todos aquellos niños y niñas<br />
que sueñan con llegar a conducir<br />
algún día bólidos de <strong>la</strong> categoría<br />
reina del motor (¿Quieres ser... piloto<br />
de Fórmu<strong>la</strong> 1?), ser estudiosos<br />
del mundo natural que nos rodea<br />
(¿Quieres ser... naturalista?)<br />
o saber leer y analizar los fósiles<br />
de de los seres desaparecidos<br />
hace millones de años (¿Quieres<br />
ser ... paleontólogo?).
<strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO ■ Miércoles, 24 de octubre de 2007<br />
El espacio de <strong>la</strong> participación<br />
E L<br />
Seguretat vial al Barri del Crist<br />
CP Ntra. Sra. del Carm<strong>en</strong> del Barri del Crist, <strong>en</strong> Al-<br />
daia-Quart, ha participat <strong>en</strong> el programa d’Educació<br />
per a <strong>la</strong> Mobilitat del RACC Automòbil Club (tres fotos<br />
de dalt). La nostra esco<strong>la</strong> aposta pels projectes oferits<br />
des de l’<strong>en</strong>torn i que ampli<strong>en</strong> <strong>la</strong> formació de l’alumnat.<br />
CP NTRA. SRA. DEL CARMEN. BARRI DEL CRIST (L’HORTA SUD)<br />
UN au<strong>la</strong> de 4.º de Primaria y un equipo de Televisión<br />
Españo<strong>la</strong> han trabajado durante los días<br />
17 y 18 de octubre <strong>en</strong> <strong>la</strong> realización de un programa<br />
de Los Lunnis, <strong>en</strong> el que <strong>la</strong> popu<strong>la</strong>r Lupita se<br />
integra d<strong>en</strong>tro de <strong>la</strong> obra de teatro El mago de Oz,<br />
protagonizada por los alumnos del CP Jaime I de Puçol<br />
(dos fotos de arriba).<br />
Los 20 alumnos del au<strong>la</strong> han participado <strong>en</strong> <strong>la</strong> adaptación<br />
para televisión de esta obra que se exhibió <strong>en</strong><br />
teatro el pasado curso. Junto a ellos, dos profesores,<br />
Montse M<strong>en</strong>doza y Juan Carlos Palmero, que tam-<br />
Los Lunnis<br />
ruedan <strong>en</strong> Puçol<br />
bién es el director del c<strong>en</strong>tro, y <strong>la</strong>s familias de los<br />
alumnos, que siempre han estado pres<strong>en</strong>tes, tanto<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> preparación como <strong>en</strong> el rodaje.<br />
Para Palmero, <strong>la</strong> mayor satisfacción es comprobar<br />
cómo el equipo de TVE se ha despedido de ellos ase-<br />
TABLÓN au<strong>la</strong><br />
El mural del CP Attilio Bruschetti de Xàtiva<br />
A L<br />
nostre col·legi, el CP Attilio Bruschetti de Xàtiva, també ce-<br />
lebrem el 9 d’Octubre i, com <strong>la</strong> resta d’escoles de Xàtiva, fem<br />
un mural <strong>en</strong>tre tot els alumnes de l’esco<strong>la</strong>: des dels més m<strong>en</strong>uts<br />
d’Infantil fins als del 3er. Cicle de Primària. Aquest mural es exposat<br />
a l’Albereda (foto de dalt) perquè gaudisqu<strong>en</strong> tots d’ell.<br />
CP ATTILIO BRUSCHETTI. XÀTIVA (LA COSTERA)<br />
gurándoles que ha sido uno de los episodios más satisfactorios<br />
de <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te temporada, «por <strong>la</strong> educación<br />
de los chavales a <strong>la</strong> hora de trabajar, por su alto<br />
nivel artístico y por <strong>la</strong> bu<strong>en</strong>a predisposición de todos<br />
a co<strong>la</strong>borar una vez comprobado lo duro que es un rodaje<br />
de televisión». El resultado final se verá durante<br />
el mes de noviembre.<br />
AJUNTAMENT DE PUÇOL (L’HORTA NORD)<br />
Los c<strong>en</strong>tros educativos o instituciones que quieran mostrar<br />
sus actividades <strong>en</strong> este espacio deb<strong>en</strong> <strong>en</strong>viar por correo electrónico<br />
(levante.au<strong>la</strong>@epi.es) fotos y un texto explicativo.<br />
3
4 au<strong>la</strong> LA PÁGINA VERDE<br />
▼<br />
LECCIONES DE NATURALEZA<br />
UNA de <strong>la</strong>s especies más curiosas<br />
de anfibios desprovistos<br />
de co<strong>la</strong> que habitan<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> Comunitat Val<strong>en</strong>ciana, es<br />
el sapo partero común, (Alytes<br />
obstetricans). Es un pequeño<br />
sapo que ti<strong>en</strong>e una longitud de 5<br />
c<strong>en</strong>tímetros cabeza-cuerpo. A lo<br />
<strong>la</strong>rgo de toda <strong>la</strong> anatomía de su<br />
EL RACÓDELBOTÀNIC<br />
Un herbari molt personal<br />
El Jardí t’<strong>en</strong>s<strong>en</strong>ya a conservar les fulles que cau<strong>en</strong> per <strong>la</strong> tardor<br />
EXEMPLE. Fitxa i ful<strong>la</strong> p<strong>la</strong>stificada d’un til·ler (Tilia p<strong>la</strong>typhyllos) del Jardí Botànic.<br />
Pepa Rey Martí (*) , València<br />
Els corredors del nostre Jardí<br />
estan atapeïts de fulles, el sòl<br />
semb<strong>la</strong> una catifa, és un bon mom<strong>en</strong>t<br />
per estudiar els colors de<br />
<strong>la</strong> tardor. Les fulles per terra vol<strong>en</strong><br />
dir que <strong>la</strong> majoria dels arbres<br />
del Jardí passaran tot el hivern<br />
dormint fins que arribe el<br />
▼<br />
Un padre ejemp<strong>la</strong>r<br />
Fecunda los huevos y los transporta hasta que nac<strong>en</strong> los r<strong>en</strong>acuajos<br />
3<br />
bon oratge a <strong>la</strong> primavera. Aprofitant<br />
<strong>la</strong> caiguda de les fulles et<br />
proposem una activitat fàcil per<br />
fer a casa o al col·legi. Es tracta<br />
d’un herbari de fulles p<strong>la</strong>stificat.<br />
Què necessitem per fer-lo?<br />
Apunta: bosses de plàstic, etiquetes<br />
adhesives, l<strong>la</strong>pis, fulls de<br />
paper adhesiu transpar<strong>en</strong>t, car-<br />
ANFIBIOS VALENCIANOS Por Ricardo Sales García<br />
piel está provisto de pequeños<br />
granos de distinto tamaño. En<br />
ambos <strong>la</strong>dos del cuello, pres<strong>en</strong>ta<br />
glándu<strong>la</strong>s paratoideas muy pequeñas<br />
que son casi imperceptibles.<br />
La principal característica<br />
para id<strong>en</strong>tificarlo es que <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />
patas de<strong>la</strong>nteras —<strong>en</strong> <strong>la</strong> zona<br />
JARDÍ BOTÀNIC DE LA UNIVERSITAT<br />
tolines i un llibre, C<strong>la</strong>u d’id<strong>en</strong>tificació<br />
d’arbres.<br />
El motiu d’utilitzar plàstic és<br />
obt<strong>en</strong>ir una bona conservació<br />
per a un material d’estudi perman<strong>en</strong>t.<br />
Procedim, <strong>en</strong> primer<br />
lloc, a recollir fulles del terra<br />
d’un jardí o del camp, tan t<strong>en</strong>dres,<br />
s<strong>en</strong>ceres i netes com siga<br />
RICARDO SALES GARCÍA<br />
INCONFUNDIBLE. En su dimorfismo sexual, los machos del sapo partero acarrean con <strong>la</strong> puesta, de ahí su nombre.<br />
posterior de <strong>la</strong> pata—, pres<strong>en</strong>ta<br />
tres granos palmares. Posee ojos<br />
promin<strong>en</strong>tes y periscópicos.<br />
La pupi<strong>la</strong> <strong>la</strong> ti<strong>en</strong>e de forma<br />
vertical (es una rayita vertical<br />
sobre el ojo). El iris lo ti<strong>en</strong>e de<br />
color dorado. Muy parecido al<br />
ojo de un reptil d<strong>en</strong>ominado sa<strong>la</strong>manquesa<br />
común.<br />
■ <strong>Levante</strong> EL MERCANTIL VALENCIANO<br />
Miércoles, 24 de octubre de 2007<br />
possible. Cada tipus de ful<strong>la</strong> serà<br />
difer<strong>en</strong>t i es guardarà <strong>en</strong> una<br />
bossa de plàstic i pegarem una<br />
etiqueta adhesiva on posarem el<br />
nom de l’arbre al que pertany<br />
amb l<strong>la</strong>pis.<br />
En arribar a l’au<strong>la</strong> o a casa, les<br />
est<strong>en</strong>drem <strong>en</strong>tre fulls de diari<br />
per emmagatzemar-les i premsar-les.<br />
Si no disposem d’una<br />
premsa, <strong>en</strong> podem fabricar una<br />
f<strong>en</strong>t servir-se de llibres. Si les fulles<br />
són grans o greixoses, els<br />
papers assecants —fulles de diari—<br />
s’han de canviar cada dos o<br />
tres dies. Després d’una setmana<br />
les traurem i ja podrem <strong>en</strong>ganxar-les<br />
sobre un paper adhesiu<br />
transpar<strong>en</strong>t per les dues cares<br />
de <strong>la</strong> ful<strong>la</strong> (anvers i revers),<br />
o utilitzarem <strong>la</strong> p<strong>la</strong>stificadora.<br />
És important fer una fitxa<br />
És important fer una fitxa de<br />
l’arbre on figur<strong>en</strong> les dades de<br />
l’arbre al que pertany <strong>la</strong> ful<strong>la</strong><br />
com son: el nom comú, <strong>la</strong> família,<br />
l’orig<strong>en</strong>, descripció i peculiaritats,<br />
i sobretot el nom ci<strong>en</strong>tífic,<br />
que és el que trobarem a<br />
les c<strong>la</strong>us d’id<strong>en</strong>tificació.<br />
El procés fisiològic que passa<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> ful<strong>la</strong> per produir-se el<br />
canvi de color provocat per <strong>la</strong><br />
pèrdua de clorofil·<strong>la</strong> i l’aparició<br />
dels carot<strong>en</strong>s i amb l’experim<strong>en</strong>t<br />
que ho demostra, a part<br />
d’observar el meravellós espectacle<br />
<strong>en</strong> directe del color que de<br />
les fulles al Jardí, ho podem veure<br />
al taller El color de les Fulles<br />
que fem per als xiquets de Primària<br />
al <strong>la</strong>boratori didàctic del<br />
Botànic.<br />
(*)<br />
GABINET DE DIDÀCTICA DEL JARDÍ<br />
BOTÀNIC DE LA UNIVERSITAT<br />
La piel del sapo partero común<br />
es de color amarill<strong>en</strong>to con motas<br />
a<strong>la</strong>rgadas de y color grisáceo diseminadas<br />
por toda su anatomía.<br />
En <strong>la</strong>s glándu<strong>la</strong>s parótidas, pres<strong>en</strong>ta<br />
unas manchitas de color<br />
anaranjado. Los machos suel<strong>en</strong><br />
ser algo más pequeños que <strong>la</strong>s<br />
hembras.<br />
<strong>Una</strong> especie que hay que conservar<br />
Como <strong>la</strong>s <strong>la</strong>rvas de esta especie<br />
pasan mucho tiempo <strong>en</strong> el<br />
agua, acusan más <strong>la</strong> contaminación.<br />
Hago un l<strong>la</strong>mami<strong>en</strong>to para<br />
que <strong>la</strong>s aguas de los ríos estén<br />
bi<strong>en</strong> limpias. Si hay m<strong>en</strong>os sapos<br />
parteros es porque pasan mucho<br />
tiempo <strong>en</strong> el agua. Y porque acusan<br />
mucho <strong>la</strong> contaminación. El<br />
sapo partero común, está protegido<br />
por <strong>la</strong> Ley.<br />
■ Comportami<strong>en</strong>to: Este sapo,<br />
cuando se aparea, el abrazo del<br />
macho sobre <strong>la</strong> hembra es de posición<br />
inguinal. El macho del sapo<br />
partero común, nos da una lección<br />
de paternidad cuando se reproduce<br />
ya que tras <strong>la</strong> puesta de<br />
<strong>la</strong> hembra, éste fecunda a los huevos<br />
y los <strong>en</strong>gancha <strong>en</strong> <strong>la</strong>s patas<br />
posteriores formando como un<br />
rosario de huevecillos que más<br />
parece un col<strong>la</strong>r de per<strong>la</strong>s. Se<br />
baña con ellos y se <strong>en</strong>carga de<br />
ofrecerles todos los cuidados que<br />
necesitan. Y carga con estos hasta<br />
que nac<strong>en</strong> los r<strong>en</strong>acuajos, es<br />
decir, sus hijos. Es curioso que<br />
cuando se acerca el nacimi<strong>en</strong>to<br />
<strong>Una</strong> meravellosa<br />
catifa de colors<br />
UN XICOTET ITINERARI PEL JARDÍ<br />
■ GINKGO: Acompanya’ns a fer<br />
un xicotet itinerari pel Jardí:<br />
com<strong>en</strong>cem per les fulles més<br />
cridaneres que són les del<br />
Ginkgo, l’arbre xinès amic<br />
dels dinosaures, perquè<br />
t<strong>en</strong><strong>en</strong> forma de v<strong>en</strong>tall i <strong>en</strong><br />
ofereix<strong>en</strong> un color groc llima.<br />
Davant d’aquest espectacle<br />
t<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> temptació, els més<br />
m<strong>en</strong>uts, de jeure al terra i<br />
gaudir esperant que alguna<br />
ful<strong>la</strong> els caiga damunt..<br />
■ TIL·LER: Un poc més <strong>en</strong><br />
davant, el til·ler deixa caure<br />
unes fulles grans i amb<br />
forma de cor d’un int<strong>en</strong>s<br />
color groc molt bonic.<br />
Aquest color es deu a l’aparició<br />
dels carot<strong>en</strong>s, pigm<strong>en</strong>ts<br />
que han quedat al descobert<br />
quan el pigm<strong>en</strong>t rei, <strong>la</strong> clorofil·<strong>la</strong>,<br />
desapareix i deixa d’emmascarar-los.<br />
■ ZELKOVA DEL CAUCAS: Però <strong>la</strong><br />
bellesa del conjunt <strong>la</strong> dóna el<br />
toc rog<strong>en</strong>c de les fulles del<br />
Zelkova del Caucas, amb <strong>la</strong><br />
presència de les xantofil·les i,<br />
és c<strong>la</strong>r, el verd perman<strong>en</strong>t<br />
dels arbres per<strong>en</strong>nifolis que<br />
mant<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> ful<strong>la</strong> tot l’any,<br />
com és el cas dels<br />
Brachichitos australians, que<br />
són els arbres dels troncs<br />
verds.<br />
▼ SAPO PARTERO<br />
ALYTES OBSTETRICANS<br />
Val<strong>en</strong>ciano: Granotet<br />
Francés: Crapaud accoucheur<br />
Inglés: Midwife Toad<br />
Este sapo partero común, podría<br />
ser confundido con el sapo<br />
partero ibérico (Alytes cirternasii)<br />
por <strong>la</strong> forma del cuerpo. Se<br />
puede difer<strong>en</strong>ciar muy bi<strong>en</strong> del<br />
sapo partero común, porque <strong>en</strong><br />
<strong>la</strong> palma de <strong>la</strong> pata, <strong>en</strong> vez de<br />
pres<strong>en</strong>tar tres granos palmares<br />
como el sapo partero común, el<br />
sapo partero ibérico, sólo pres<strong>en</strong>ta<br />
dos granos <strong>en</strong> <strong>la</strong> palma de<br />
<strong>la</strong> pata.<br />
de los r<strong>en</strong>acuajos, los huevecillos<br />
se oscurec<strong>en</strong> y se puede apreciar<br />
a través de cada huevo dos puntos<br />
negros que son los ojitos de<br />
los r<strong>en</strong>acuajos.<br />
■ Hábitat: Lo he <strong>en</strong>contrado <strong>en</strong><br />
zonas húmedas de montaña debajo<br />
de <strong>la</strong>s piedras, charcas, etc.<br />
Incluso <strong>en</strong>terrado <strong>en</strong> montículos<br />
de ar<strong>en</strong>a para <strong>la</strong> construcción.<br />
Ti<strong>en</strong>e una <strong>la</strong>rga vida dulceacuíco<strong>la</strong>.<br />
Las <strong>la</strong>rvas pasan cerca de un<br />
año <strong>en</strong> el medio acuático. Aunque<br />
su actividad es nocturna, lo he hal<strong>la</strong>do<br />
durante el día.<br />
■ Alim<strong>en</strong>tación: Insectos, caracoles,<br />
babosas, etc.