Efecto del sexo y de la castración en el comportamiento productivo y ...
Efecto del sexo y de la castración en el comportamiento productivo y ...
Efecto del sexo y de la castración en el comportamiento productivo y ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
mo<strong><strong>de</strong>l</strong>os probados, se utilizaron los valores <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
promedio <strong>de</strong> ambos <strong>sexo</strong>s para <strong>la</strong> caracterización<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> crecimi<strong>en</strong>to.<br />
In<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong><strong>de</strong>l</strong> grado <strong>de</strong> analogía que<br />
existe <strong>en</strong>tre todos los mo<strong><strong>de</strong>l</strong>os <strong>de</strong> mejor ajuste y<br />
<strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los datos primarios durante<br />
<strong>la</strong> etapa <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to estudiada, es probable<br />
que <strong>el</strong> procedimi<strong>en</strong>to empleado <strong>en</strong> <strong>la</strong> estimación<br />
También se pue<strong>de</strong> ver que, <strong>la</strong> v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong><br />
crecimi<strong>en</strong>to es superior <strong>de</strong> <strong>la</strong> 7ª a <strong>la</strong> 10ª semana,<br />
con ganancias medias semanales <strong>de</strong> 87g para los<br />
machos, y 76g para <strong>la</strong>s hembras, lo cual pudo<br />
estar influ<strong>en</strong>ciado por <strong>el</strong> alim<strong>en</strong>to conc<strong>en</strong>trado <strong>de</strong><br />
alto valor nutricional suministrado a los animales.<br />
A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> semana 13, ésta se hace más l<strong>en</strong>ta<br />
si<strong>en</strong>do aproximadam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> 50 a 60g semanales,<br />
a<strong>de</strong>más, <strong>el</strong> consumo <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>to se increm<strong>en</strong>ta,<br />
lo que empeora <strong>la</strong> efici<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> conversión<br />
alim<strong>en</strong>ticia. Un <strong>de</strong>sempeño simi<strong>la</strong>r observaron<br />
Fernán<strong>de</strong>z (et al.) (2000), qui<strong>en</strong>es consi<strong>de</strong>ran<br />
como edad idónea para <strong>el</strong> sacrificio <strong>de</strong> los cuyes<br />
<strong>de</strong> ceba <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s 12 y 13 semanas <strong>de</strong> vida, don<strong>de</strong><br />
se obti<strong>en</strong><strong>en</strong> los mejores valores <strong>de</strong> conversión y<br />
efici<strong>en</strong>cia alim<strong>en</strong>ticia, así como <strong>la</strong>s carnes más<br />
Apráez Guerrero et al.<br />
Figura 1. Curvas <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> cuyes.<br />
23<br />
<strong>de</strong> los parámetros haya mejorado su ajuste <strong>en</strong> los<br />
mo<strong><strong>de</strong>l</strong>os no lineales, lo que se correspon<strong>de</strong> con<br />
lo p<strong>la</strong>nteado por Burgillo (1993) y citado por<br />
Fernán<strong>de</strong>z (1996). El crecimi<strong>en</strong>to se <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong><br />
<strong>de</strong> igual forma para los machos, <strong>la</strong>s hembras y <strong>el</strong><br />
promedio <strong>de</strong> ambos <strong>sexo</strong>s, pues, aunque <strong>la</strong> tasa<br />
<strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to no es <strong>la</strong> misma <strong>la</strong> curvatura y <strong>la</strong><br />
inclinación se comporta <strong>de</strong> igual forma <strong>en</strong> todos<br />
los casos (Figura 1).<br />
tiernas y jugosas. En cuanto a <strong>la</strong> etología, los<br />
machos castrados se caracterizaron por t<strong>en</strong>er una<br />
bu<strong>en</strong>a cicatrización <strong>de</strong> <strong>la</strong> herida sin pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />
infección y a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> disminución <strong>de</strong> riñas, lo<br />
que contribuyó a <strong>la</strong> no aparición <strong>de</strong> lesiones <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
pi<strong>el</strong>. Sin embargo, <strong>en</strong> los machos <strong>en</strong>teros se pudo<br />
apreciar una alta agresividad y un alto porc<strong>en</strong>taje<br />
<strong>de</strong> heridas producto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s p<strong>el</strong>eas.R<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Canal. Al analizar <strong>el</strong> efecto <strong><strong>de</strong>l</strong> <strong>sexo</strong> y <strong>la</strong><br />
<strong>castración</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> canal (Tab<strong>la</strong> 2),<br />
se pue<strong>de</strong> afirmar que <strong>la</strong>s hembras pose<strong>en</strong> un peso<br />
vivo al sacrificio inferior <strong>de</strong> los otros dos grupos<br />
que difiere estadísticam<strong>en</strong>te, a su vez, ti<strong>en</strong><strong>en</strong> un<br />
mayor porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> mermas y un mayor peso <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong>s vísceras, sin diferir estadísticam<strong>en</strong>te.<br />
vet.zootec. 5(1): 20-25, 2011