08.01.2015 Views

Utilización de una técnica adaptativa en el control de la excitación ...

Utilización de una técnica adaptativa en el control de la excitación ...

Utilización de una técnica adaptativa en el control de la excitación ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

con-ci<strong>en</strong>cias<br />

1. Introducción<br />

El objetivo <strong>de</strong> un sistema <strong>el</strong>éctrico <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>cia<br />

(SEP) es suministrar <strong>en</strong>ergía <strong>el</strong>éctrica <strong>de</strong> forma<br />

confiable y efici<strong>en</strong>te. El SEP es un sistema no lineal<br />

que opera <strong>en</strong> un ambi<strong>en</strong>te <strong>de</strong> cambio constante<br />

<strong>de</strong>bido a que <strong>la</strong> pot<strong>en</strong>cia consumida por <strong>la</strong>s cargas<br />

y <strong>la</strong> <strong>en</strong>tregada por los g<strong>en</strong>eradores cambian continuam<strong>en</strong>te.<br />

Por esta razón, es necesario suplir al<br />

sistema con diversas herrami<strong>en</strong>tas que le permitan<br />

reaccionar <strong>de</strong> forma inmediata y a<strong>de</strong>cuada ante<br />

circunstancias adversas (De M<strong>el</strong>lo & Laskowski,<br />

1979: 827-833).<br />

El sistema <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>cia está altam<strong>en</strong>te interconectado<br />

y <strong>la</strong>s osci<strong>la</strong>ciones aparec<strong>en</strong> por <strong>la</strong>s variaciones<br />

<strong>de</strong> carga, salidas <strong>de</strong> g<strong>en</strong>eradores o conting<strong>en</strong>cias<br />

<strong>en</strong> líneas <strong>de</strong> transmisión. Alg<strong>una</strong>s, como <strong>la</strong>s osci<strong>la</strong>ciones<br />

<strong>el</strong>ectromagnéticas, pue<strong>de</strong>n aparecer <strong>en</strong><br />

los sistemas con <strong>una</strong> duración <strong>de</strong> milisegundos<br />

(dinámica rápida); otras, como <strong>la</strong>s osci<strong>la</strong>ciones<br />

<strong>el</strong>ectromecánicas (dinámica l<strong>en</strong>ta), ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>una</strong> duración<br />

<strong>de</strong> algunos segundos. La mitigación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

osci<strong>la</strong>ciones ha sido consi<strong>de</strong>rada un problema importante<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> operación <strong>de</strong> los SEP, si se quiere<br />

asegurar <strong>la</strong> confiabilidad <strong>de</strong>l suministro.<br />

Para realizar estudios <strong>de</strong> estabilidad <strong>de</strong> un SEP es<br />

necesario contar con mo<strong>de</strong>los matemáticos a<strong>de</strong>cuados<br />

<strong>de</strong> los diversos <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos que lo compon<strong>en</strong>. En<br />

g<strong>en</strong>eral, cuando se aplica <strong>control</strong> clásico <strong>en</strong> <strong>el</strong> área<br />

<strong>de</strong>l <strong>control</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>excitación</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> máquina síncrona<br />

se parte <strong>de</strong> mo<strong>de</strong>los matemáticos <strong>de</strong>l g<strong>en</strong>erador,<br />

linealizados <strong>en</strong> algún punto <strong>de</strong> operación.<br />

Cuando <strong>la</strong>s condiciones <strong>de</strong> operación varían <strong>el</strong> mo<strong>de</strong>lo<br />

basado <strong>en</strong> estas <strong>técnica</strong>s ya no será a<strong>de</strong>cuado<br />

y <strong>la</strong> ley <strong>de</strong> <strong>control</strong> establecida para ciertas condiciones<br />

no operará <strong>en</strong> forma satisfactoria. Así,<br />

aunque <strong>el</strong> <strong>control</strong> clásico se ha utilizado ampliam<strong>en</strong>te,<br />

es interesante realizar implem<strong>en</strong>taciones <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

nuevas <strong>técnica</strong>s que permit<strong>en</strong> i<strong>de</strong>ntificar los parámetros<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> función <strong>de</strong> transfer<strong>en</strong>cia (que varían<br />

<strong>de</strong> alg<strong>una</strong> manera cuando <strong>la</strong>s condiciones <strong>de</strong> operación<br />

cambian) <strong>en</strong> línea.<br />

Entre los sistemas <strong>de</strong> <strong>control</strong> con que <strong>de</strong>be contar<br />

<strong>la</strong> máquina síncrona están los regu<strong>la</strong>dores <strong>de</strong> v<strong>el</strong>ocidad<br />

y <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión. Este último se conoce como<br />

regu<strong>la</strong>dor automático <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión (AVR, por sus sig<strong>la</strong>s<br />

<strong>en</strong> inglés) y, <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral, se implem<strong>en</strong>ta como<br />

un <strong>control</strong>ador clásico <strong>de</strong>l tipo PI o PID. Sigui<strong>en</strong>do<br />

<strong>la</strong> t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> utilización <strong>de</strong> nuevas <strong>técnica</strong>s, <strong>en</strong><br />

este caso se implem<strong>en</strong>tó <strong>el</strong> AVR como un <strong>control</strong>ador<br />

adaptativo; se trata <strong>de</strong> un i<strong>de</strong>ntificador <strong>en</strong> línea<br />

que establece <strong>en</strong> forma continua los parámetros <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> función <strong>de</strong> transfer<strong>en</strong>cia para <strong>de</strong>terminar posteriorm<strong>en</strong>te<br />

<strong>la</strong> ley <strong>de</strong> <strong>control</strong> 1 .<br />

2. Configuración experim<strong>en</strong>tal<br />

La figura 1 muestra <strong>el</strong> diagrama <strong>de</strong> <strong>la</strong> configuración<br />

implem<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>la</strong>boratorio.<br />

Figura 1. Configuración <strong>de</strong>l sistema<br />

El sistema total consta <strong>de</strong> un primo-motor con v<strong>el</strong>ocidad<br />

constante que acciona un g<strong>en</strong>erador<br />

síncrono trifásico. La alim<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l circuito <strong>de</strong><br />

campo se realiza a través <strong>de</strong> un excitador <strong>de</strong> estado<br />

sólido. En este caso, un pu<strong>en</strong>te rectificador<br />

semi<strong>control</strong>ado realiza <strong>la</strong> variación <strong>de</strong> <strong>la</strong> corri<strong>en</strong>te<br />

mediante <strong>la</strong> variación <strong>de</strong>l ángulo <strong>de</strong> <strong>en</strong>c<strong>en</strong>dido <strong>de</strong><br />

los tiristores (a). Así, cuando <strong>el</strong> sistema <strong>de</strong> excita-<br />

1<br />

En <strong>el</strong> programa <strong>de</strong> Ing<strong>en</strong>iería Eléctrica <strong>de</strong> <strong>la</strong> Universidad<br />

Tecnológica <strong>de</strong> Pereira (Risaralda, Colombia) se han <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do<br />

algunos <strong>de</strong> <strong>control</strong>adores clásicos (Grisales y Marín, 1997; Suárez<br />

y Vanegas, 1997) y <strong>de</strong> otro que utiliza lógica difusa (Hurtado y<br />

Rozo, 2000).<br />

48 Tecnura año 9 No.17 segundo semestre <strong>de</strong> 2005

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!