28.01.2015 Views

anestro como causa de esterilidad en la cerda - Asociación de ...

anestro como causa de esterilidad en la cerda - Asociación de ...

anestro como causa de esterilidad en la cerda - Asociación de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

II<br />

EL ANESTRO COMO CAUSA DE ESTERILIDAD EN LA CERDA<br />

don<strong>de</strong> el orig<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> pérdida <strong>de</strong> calor<br />

es <strong>de</strong>bido a <strong>la</strong> vasodi<strong>la</strong>tación periférica,<br />

sin que se pongan <strong>en</strong> marcha otros mecanismos.<br />

Más allá <strong>de</strong> esta zona, <strong>la</strong>s<br />

evaporaciones cutáneas y respiratorias<br />

empiezan a aum<strong>en</strong>tar <strong>de</strong> manera lineal<br />

<strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> temperatura ambi<strong>en</strong>te,<br />

permiti<strong>en</strong>do un equilibrio <strong>de</strong> los<br />

cambios térmicos.<br />

La especie porcina es muy s<strong>en</strong>sible<br />

al aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> temperatura, ya que sólo<br />

pier<strong>de</strong> calor por conducción (revolcándose<br />

<strong>en</strong> superficies húmedas) o convección<br />

(movimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> aire) y no por evaporación<br />

cutanea, ya que los cerdos no<br />

ti<strong>en</strong><strong>en</strong> casi glándu<strong>la</strong>s sudoríparas. Su organismo<br />

respon<strong>de</strong> <strong>en</strong> forma <strong>de</strong> taquipnea<br />

(evaporación respiratoria), increm<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> temperatura rectal (> 39,8°C), disminución<br />

<strong>de</strong>l consumo <strong>de</strong> pi<strong>en</strong>so y <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

velocidad <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to.<br />

La zona <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar térmico para <strong>la</strong>s<br />

reproductoras porcinas ti<strong>en</strong>e una temperatura<br />

<strong>de</strong> 16-18°C, humedad re<strong>la</strong>tiva<br />

ambi<strong>en</strong>tal <strong>en</strong>tre el 60 y el 90% y una velocidad<br />

<strong>de</strong>l aire <strong>de</strong> 0,20 m/s. Si <strong>la</strong> temperatura<br />

<strong>de</strong>l animal aum<strong>en</strong>ta mucho por<br />

<strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong> "zona <strong>de</strong> temperatura confortable"<br />

aparece <strong>la</strong> hipertermia o estrés<br />

térmico, con sus repercusiones sobre <strong>la</strong><br />

reproducción y <strong>la</strong> productividad.<br />

Si <strong>en</strong> <strong>la</strong> granja no hay otros factores<br />

estresantes, aunque aum<strong>en</strong>te <strong>la</strong> temperatura<br />

es probable que no se afect<strong>en</strong> los<br />

parámetros reproductivos. Sin embargo,<br />

si ha habido multitud <strong>de</strong> factores estresantes<br />

durante todo el año, al aum<strong>en</strong>tar<br />

<strong>la</strong> temperatura aparece el "síndrome<br />

<strong>de</strong> infertilidad estacional"; incluso algunas<br />

granjas pres<strong>en</strong>tan el problema durante<br />

todo el año. Bajo el término estrés<br />

se <strong>en</strong>globa cualquier condición adversa<br />

al bi<strong>en</strong>estar animal.<br />

Un individuo, tras <strong>en</strong>trar <strong>en</strong> contacto<br />

con un ag<strong>en</strong>te estresor que g<strong>en</strong>era <strong>en</strong><br />

su organismo una situación <strong>de</strong> estrés<br />

(t<strong>en</strong>sión, sufrimi<strong>en</strong>to), pone <strong>en</strong> marcha<br />

el síndrome g<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> adaptación, el<br />

cual esta basado <strong>en</strong> primer lugar <strong>en</strong> una<br />

reacción <strong>de</strong> a<strong>la</strong>rma con participación<br />

<strong>de</strong>l tramo simpático <strong>de</strong>l sistema nervioso<br />

autónomo, <strong>la</strong> médu<strong>la</strong> y <strong>la</strong> corteza<br />

adr<strong>en</strong>al.<br />

Las cateco<strong>la</strong>minas estimu<strong>la</strong>n al hipotá<strong>la</strong>mo<br />

<strong>de</strong>terminando <strong>la</strong> secreción <strong>de</strong><br />

CRF, que provoca <strong>la</strong> liberación <strong>de</strong><br />

ACTH a nivel <strong>de</strong> <strong>la</strong> a<strong>de</strong>nohipófisis y<br />

ésta a su vez <strong>la</strong> secreción y liberación<br />

<strong>de</strong> glucocorticoi<strong>de</strong>s y pequeñas cantida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> mineralocorticoi<strong>de</strong>s.<br />

La ACTH, a<strong>de</strong>más, modifica <strong>la</strong>s secreciones<br />

hipotalámicas y el resto <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s hipofisarias. Así, disminuye <strong>la</strong> secreción<br />

<strong>de</strong> adiuretina a nivel <strong>de</strong> <strong>la</strong> neurohipófisis<br />

y <strong>de</strong> TSH, STH, FSH, LH y<br />

pro<strong>la</strong>ctina a<strong>de</strong>nohipofisarias.<br />

Es probable que <strong>la</strong> <strong>causa</strong> <strong>de</strong>l síndrome<br />

<strong>de</strong> infertilidad estacional sea el <strong>de</strong>sequilibrio<br />

<strong>en</strong>docrino que aparece <strong>de</strong><br />

forma indirecta <strong>como</strong> consecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l<br />

estrés térmico, justo antes y durante <strong>la</strong><br />

ovu<strong>la</strong>ción. La disminución <strong>de</strong> <strong>la</strong> tasa <strong>de</strong><br />

ovu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>bida a <strong>la</strong>s altas temperaturas<br />

estivales, podría <strong>de</strong>finirse <strong>como</strong> una<br />

interfer<strong>en</strong>cia con el <strong>de</strong>sarrollo y <strong>la</strong> maduración<br />

folicu<strong>la</strong>r y con el propio proceso<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> ovu<strong>la</strong>ción (So<strong>la</strong> y Carm<strong>en</strong>es,<br />

1986). Las <strong>cerda</strong>s expuestas a una elevada<br />

temperatura ambi<strong>en</strong>te durante <strong>la</strong><br />

<strong>la</strong>ctación pres<strong>en</strong>tan alteraciones <strong>en</strong>docrinas<br />

(Barbet et al., 1991).<br />

A<strong>de</strong>más, no todos los animales respon<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> misma manera a <strong>la</strong> misma<br />

temperatura; <strong>la</strong>s razas locales están<br />

g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te mejor equipadas para <strong>la</strong><br />

termorregu<strong>la</strong>ción, mi<strong>en</strong>tras que los animales<br />

<strong>de</strong> alta producción ti<strong>en</strong><strong>en</strong> que<br />

evacuar más calor metabólico (Chemineau,<br />

1992).<br />

Se sabe que los animales con m<strong>en</strong>or<br />

44

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!