anestro como causa de esterilidad en la cerda - Asociación de ...
anestro como causa de esterilidad en la cerda - Asociación de ...
anestro como causa de esterilidad en la cerda - Asociación de ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
teo y retrasarse <strong>la</strong> salida <strong>en</strong> celo por el<br />
efecto luteotropo <strong>de</strong> los estróg<strong>en</strong>os.<br />
PMSG y hCG son <strong>la</strong>s hormonas gonadotropas<br />
más utilizadas para el tratami<strong>en</strong>to<br />
post<strong>de</strong>stete. La gonadotropina<br />
sérica estimu<strong>la</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> los folículos,<br />
<strong>la</strong> gonadotropina coriónica promueve<br />
<strong>la</strong> ovu<strong>la</strong>ción y <strong>la</strong> formación <strong>de</strong><br />
los cuerpos lúteos. La combinación <strong>de</strong><br />
ambas estimu<strong>la</strong> el <strong>de</strong>s<strong>en</strong>ca<strong>de</strong>nami<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> un ciclo estral fértil <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>cerda</strong>.<br />
La respuesta ovárica a <strong>la</strong>s gonadotropinas<br />
será nu<strong>la</strong> <strong>en</strong> hembras <strong>en</strong>fermas<br />
o <strong>de</strong>snutridas, hembras con quistes ováricos<br />
y <strong>en</strong> hembras con celos sil<strong>en</strong>ciosos<br />
o no <strong>de</strong>tectados. La aplicación <strong>de</strong><br />
gonadotropinas <strong>en</strong> hembras <strong>en</strong> pseudo<strong>anestro</strong><br />
durante <strong>la</strong> fase luteal pue<strong>de</strong> inducir<br />
<strong>la</strong> formación <strong>de</strong> quistes ováricos.<br />
La PMSG, por sí so<strong>la</strong>, es capaz <strong>de</strong><br />
inducir celos fértiles tras el <strong>de</strong>stete, no<br />
obstante, <strong>la</strong>s dosis g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te altas<br />
que se emplean para tal fin se suel<strong>en</strong><br />
acompañar <strong>de</strong> manifestaciones poco<br />
c<strong>la</strong>ras <strong>de</strong> celo y baja fertilidad y prolificidad<br />
(López, 1996 y 1999).<br />
Aunque <strong>en</strong> ocasiones se ha aconsejado<br />
el empleo por separado <strong>de</strong> PMSG<br />
y hCG con un intervalo <strong>de</strong> 48-72 horas,<br />
<strong>la</strong> administración única <strong>de</strong> 400 UI<br />
PMSG + 200 UI hCG proporciona unos<br />
resultados más que satisfactorios <strong>en</strong><br />
forma <strong>de</strong> celos fértiles a los 3,5-6 días<br />
<strong>en</strong> un alto porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>cerda</strong>s tratadas<br />
(López, 1999).<br />
La administración única <strong>de</strong> 400 UI<br />
PMSG + 200 UI hCG <strong>en</strong> el día <strong>de</strong>l <strong>de</strong>stete<br />
o el día sigui<strong>en</strong>te pue<strong>de</strong> acortar el<br />
intervalo <strong>de</strong>stete-cubrición (Kirkwood<br />
et al., 1998).<br />
La elección <strong>de</strong>l día <strong>de</strong> <strong>la</strong> inyección<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s hormonas gonadotropas <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>l manejo <strong>en</strong> <strong>la</strong> granja y no <strong>de</strong> que sea<br />
más conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te utilizarlo al día sigui<strong>en</strong>te<br />
<strong>de</strong>l <strong>de</strong>stete <strong>como</strong> se recom<strong>en</strong>daba<br />
hace 10 años (Karlberg et al., 1994),<br />
ya que <strong>la</strong> tasa <strong>de</strong> partos y el número <strong>de</strong><br />
lechones nacidos vivos no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por<br />
qué afectarse si se contro<strong>la</strong>n bi<strong>en</strong> los<br />
celos y se insemina <strong>en</strong> el mom<strong>en</strong>to a<strong>de</strong>cuado,<br />
t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que aunque<br />
el estro aparece <strong>en</strong>seguida <strong>la</strong> ovu<strong>la</strong>ción<br />
es algo tardía <strong>en</strong> <strong>la</strong>s <strong>cerda</strong>s inducidas<br />
(Knox y Robb, 2000).<br />
De R<strong>en</strong>sis et al., (2002) utilizan 400<br />
UI PMSG + 200 UI hCG cuatro días pre<strong>de</strong>stete<br />
induci<strong>en</strong>do <strong>la</strong> ovu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> el<br />
mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l <strong>de</strong>stete con hCG o GnRH,<br />
acortando el intervalo <strong>de</strong>stete-salida <strong>en</strong><br />
celo y mejorando incluso <strong>la</strong> tasa <strong>de</strong> parto.<br />
En <strong>la</strong>s explotaciones porcinas antes<br />
<strong>de</strong> <strong>en</strong>viar a una <strong>cerda</strong> <strong>en</strong> <strong>anestro</strong> al mata<strong>de</strong>ro<br />
tras el fallo <strong>de</strong> <strong>la</strong> inducción <strong>de</strong>l<br />
celo con <strong>la</strong>s hormonas gonadotropas, es<br />
frecu<strong>en</strong>te realizar un tratami<strong>en</strong>to con<br />
prostag<strong>la</strong>ndinas. Las hembras que sal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> celo tras este tratami<strong>en</strong>to nos están<br />
indicando que no pres<strong>en</strong>taban un ovario<br />
inactivo, sino que existía patología<br />
(persist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> los cuerpos lúteos,<br />
quistes luteínicos o quistes folicu<strong>la</strong>res<br />
luteinizados). Dos <strong>de</strong>terminaciones hormonales<br />
<strong>de</strong> progesterona positivas (tab<strong>la</strong><br />
II, IV y V) y <strong>la</strong> ecografía ovárica<br />
nos hubieran indicado <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el primer<br />
mom<strong>en</strong>to que <strong>la</strong>s prostag<strong>la</strong>ndinas eran<br />
el tratami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> elección antes <strong>de</strong> utilizar<br />
<strong>la</strong>s gonadotropinas.<br />
Muchos gana<strong>de</strong>ros, antes <strong>de</strong> <strong>en</strong>viar<br />
<strong>la</strong> <strong>cerda</strong> <strong>en</strong> <strong>anestro</strong> al mata<strong>de</strong>ro, utilizan<br />
progestág<strong>en</strong>os sintéticos <strong>en</strong> <strong>la</strong> misma<br />
pauta que <strong>en</strong> <strong>la</strong> sincronización <strong>de</strong> celos,<br />
apareci<strong>en</strong>do el celo a los 5-6 días tras <strong>la</strong><br />
supresión <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> los 18 días <strong>de</strong> tratami<strong>en</strong>to.<br />
Las hembras que sal<strong>en</strong> <strong>en</strong> celo<br />
tras este tratami<strong>en</strong>to nos están indicando<br />
que no pres<strong>en</strong>taban un ovario<br />
inactivo sino que estaban <strong>en</strong> pseudo<strong>anestro</strong><br />
sin que se hubieran <strong>de</strong>tectados<br />
sus celos.<br />
47