15.02.2015 Views

Descargar - Sociedad Española de Diabetes

Descargar - Sociedad Española de Diabetes

Descargar - Sociedad Española de Diabetes

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Av Diabetol. 2006; 22(4): 262-268<br />

ner un manejo básico <strong>de</strong> las equivalencias glucídicas, seguir<br />

un plan <strong>de</strong> alimentación nutricionalmente saludable, estar<br />

motivado, tener habilidad para el cálculo y dominar dos nuevos<br />

conceptos: 1) el etiquetado nutricional, y 2) el cociente<br />

dosis <strong>de</strong> insulina/ración <strong>de</strong> HC. Estos conceptos se trabajan<br />

en los cursos <strong>de</strong> los programas avanzados, trasladados <strong>de</strong> pediatría,<br />

inicio <strong>de</strong> ISCI y cuando las necesida<strong>de</strong>s personales<br />

<strong>de</strong>l paciente y/o familia lo requieran, una vez que se dominan<br />

bien los conceptos básicos <strong>de</strong> alimentación antes expuestos.<br />

Consi<strong>de</strong>raciones<br />

La metodología expuesta es la utilizada por el equipo <strong>de</strong><br />

diabetes <strong>de</strong>l Hospital Clínic <strong>de</strong> Barcelona para facilitar el<br />

proceso <strong>de</strong> aprendizaje dietético y el plan <strong>de</strong> alimentación<br />

personalizado a los individuos con diabetes. En la mayoría<br />

<strong>de</strong> ellos se observa que estos programas son <strong>de</strong> gran ayuda,<br />

en otros no tanto, por lo que se <strong>de</strong>ben apren<strong>de</strong>r e investigar<br />

nuevas estrategias que pudieran ser más eficaces. ■<br />

Consi<strong>de</strong>raciones prácticas<br />

• La educación dietético-nutricional en personas<br />

con diabetes <strong>de</strong>be incluir la utilización <strong>de</strong> los planes<br />

<strong>de</strong> alimentación por raciones y/o el cálculo<br />

<strong>de</strong> hidratos <strong>de</strong> carbono <strong>de</strong> una manera individualizada<br />

según las necesida<strong>de</strong>s nutritivas, metabólicas<br />

y <strong>de</strong> hábitos dietéticos.<br />

• Se ha comprobado que para conseguir un buen<br />

control glucémico es clave la monitorización sistemática<br />

<strong>de</strong> los hidratos <strong>de</strong> carbono <strong>de</strong> la dieta.<br />

• Según las necesida<strong>de</strong>s, se pue<strong>de</strong>n utilizar programas<br />

básicos o más avanzados, que permitirán<br />

a los pacientes hacer el cálculo sistemático<br />

<strong>de</strong> los hidratos <strong>de</strong> carbono que vayan a ingerir,<br />

para así adaptar mejor su tratamiento.<br />

Bibliografía<br />

1. Golay A, Schach M, Delétraz, Lehmann T, Assal JP. Nutritional Education.<br />

Medicographia. 1997;19(2):44-54.<br />

2. The DCCT Research Group: The <strong>Diabetes</strong> Control and Complications Trial<br />

Research Group: the effect of intensive treatment of diabetes on the<br />

<strong>de</strong>velopment of long term complications in insulin-<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nt diabetes<br />

mellitus. N Engl J Med. 1993;329:977-86.<br />

3. American <strong>Diabetes</strong> Association. Maximaxing the role of nutrition in<br />

diabetes management. Alexandria, VA: American <strong>Diabetes</strong> Association;<br />

1994. p. 28-38.<br />

4. An<strong>de</strong>rson EJ, Richardson M, Castle G, Cercone S, Delahanty L, Lyon R,<br />

et al. Nutrition interventions for intensive therapy in the <strong>Diabetes</strong> Control<br />

and Complications Trial. The DCCT Research Group. J Am Diet Assoc.<br />

1993;93(7):768-72.<br />

5. The DCCT Research Group: infl uence of intensive diabetes treatment on<br />

quality-of-life outcomes in the <strong>Diabetes</strong> Control and Complications Trial.<br />

<strong>Diabetes</strong> Care. 1996;19(3):195-203.<br />

6. American <strong>Diabetes</strong> Association. Nutrition recommendations and<br />

interventions for diabetes-2006. <strong>Diabetes</strong> Care. 2006;29(9):2140-57.<br />

7. Grupo <strong>de</strong> trabajo ACD: Anguita C, Caixàs A, Clapes J, Claveria M, Gallach I,<br />

Jansà M, et al. Document <strong>de</strong> consens sobre les recomanacions<br />

nutricionals i d’educació alimentària en la diabetis. Ed ACD - Associacció<br />

Catalana <strong>de</strong> Diabetis; 2004.<br />

8. Jansà M, Vidal M. Planes <strong>de</strong> alimentación por raciones <strong>de</strong> 10 g <strong>de</strong><br />

hidratos <strong>de</strong> carbono y su adaptación a medidas <strong>de</strong> referencia por volumen<br />

según método CLINIC. Actividad Dietética (Barc). 2004;22:20-8.<br />

9. Dillinger J, Yass C. Carbohydrate counting in the management of diabetes.<br />

<strong>Diabetes</strong> Educ. 1995;21(6):547-50.<br />

10. Benezra LM, Nieman DC, Nieman CM, Melby C, Cureton K, Schmidt D, et<br />

al. Intakes of most nutrients remain at acceptable levels during a weight<br />

management program using the food exchange system. J Am Diet Assoc.<br />

2001;101(5):554-61.<br />

11. American <strong>Diabetes</strong> Association position statement: evi<strong>de</strong>nce-based<br />

nutrition principles and recommendations for the treatment and prevention<br />

of diabetes and related complications. J Am Diet Assoc.<br />

2002;102(1):109-18.<br />

12. Clement S. CDE: diabetes self management education. <strong>Diabetes</strong> Care.<br />

1995;18:1204-14.<br />

13. Norris SL, Michaes M, Engelgau, Venkat Narayan KM. Effectiveness of selfmanagement<br />

training in type 2 diabetes. A systematic review of<br />

randomized controlled trials. <strong>Diabetes</strong> Care. 2001;24(3):561-87.<br />

14. American <strong>Diabetes</strong> Association: national standards for diabetes selfmanagement<br />

education programs and American <strong>Diabetes</strong> Association<br />

review criteria. <strong>Diabetes</strong> Care. 1996;19 S:114-8.<br />

15. <strong>Diabetes</strong> Education Study Group (DESG) of the European Association for<br />

the Study of <strong>Diabetes</strong> (EASD) Teaching Letter nº 8: therapeutics and<br />

education. The ad<strong>de</strong>d value of therapy. Illustration: Chadu. Lyon. France;<br />

1996. Available from: www.<strong>de</strong>sg.org<br />

16. DESG Teaching Letters. <strong>Diabetes</strong> Education Study Group (DESG) of the European<br />

Association for Study of <strong>Diabetes</strong> (EASD). Available from: www.<strong>de</strong>sg.org.<br />

17. Conget I, Jansà M, Vidal M, Vidal J, Manzanares JM, Gomis R. Effects of<br />

an individual intensive educational control program for insulin-<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nt<br />

diabetic subjects with poor metabolic control. Diab Res Clin Prac.<br />

1995;27:189-92.<br />

18. Jansà M, Vidal M. Programa básico <strong>de</strong> educación dietética dirigido a<br />

personas con diabetes y familiares. Actividad Dietética. 2003;20:6-13.<br />

19. Jansà M, Vidal M. Principios y recomendaciones nutricionales, basados en<br />

la evi<strong>de</strong>ncia para el tratamiento y prevención <strong>de</strong> la diabetes y<br />

complicaciones asociadas. Actividad Dietética (Barcelona). 2003;20:20-7.<br />

20. Jansà M. Planifi cación <strong>de</strong> los programas <strong>de</strong> educación terapéutica en<br />

diabetes. Experiencia <strong>de</strong>l Hospital Clínic <strong>de</strong> Barcelona. Anuario <strong>de</strong> la <strong>Diabetes</strong>.<br />

2004. Madrid: Fundación para la diabetes; 2004. p. 31-5.<br />

21. Levy I, Vidal M, Jansà M. Programa <strong>de</strong> educación terapéutica específi co<br />

para pacientes con DM1 que inician tratamiento con bombas <strong>de</strong> insulina.<br />

1. er . Simposium Tecnología Médica para el Tratamiento <strong>de</strong> la <strong>Diabetes</strong>.<br />

Presente y futuro. XVII SED Valencia. Medtronic; 2004. p. 5-11.<br />

22. Levy I, Vidal M, Jansà M. Bombas <strong>de</strong> insulina. Una alternativa en el<br />

tratamiento <strong>de</strong> la DM 1. An Pediatr. 2004;60(2):55-60.<br />

23. Levy I, Jansà M, Vidal M. Terapia con infusión subcutánea continua <strong>de</strong><br />

insulina (ISCI): cálculo individualizado <strong>de</strong>l «bolus» y <strong>de</strong> la línea basal.<br />

Av Diabetol. 2005;1:32-7.<br />

24. SU.VI.MAX. Portions Alimentaires. Manuel-photos pour l´estimation <strong>de</strong>s<br />

quantitiés. Candia-Polytechnica. Paris. 1994;B1-B87.<br />

25. Porta A, Bergua M. Documentación gráfi ca para la valoración nutricional:<br />

alimentos y su cocción. Barcelona: Laboratorios Lifescan; 2002.<br />

26. Abbott M. Portion photos of popular foods. The American Dietetic<br />

Association and Center for Nutrition Education University of Wisconsisn–<br />

Stout. American Dietetic Association; 2002.<br />

27. Jansà M, Vidal M. Set Dietético. Unidad <strong>de</strong> Educación Diabetológica.<br />

Servicio <strong>de</strong> Endocrinología y <strong>Diabetes</strong>. Hospital Clínic i Universitari <strong>de</strong><br />

Barcelona. Química Farmacéutica Bayer S.A; 1995.<br />

28. Jansà M, Vidal M. Programa CLINICDIET: programa dietético educativo<br />

en diabetes en formato CD. Laboratorios Bayer; 2004.<br />

268

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!