la transformación histórica del paisaje forestal en la comunidad ...
la transformación histórica del paisaje forestal en la comunidad ...
la transformación histórica del paisaje forestal en la comunidad ...
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Gure basoek hornitu zut<strong>en</strong> erregaiz burdinar<strong>en</strong>euskal industria jaioberria, eta gako bi<strong>la</strong>katu z<strong>en</strong>Erdi Aroan gure artean emandako industriar<strong>en</strong>garap<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> sorburuan. Garap<strong>en</strong> ekonomikoariesker, gainera, burdinol<strong>en</strong> kokaleku zir<strong>en</strong> euskalhiribilduek Europako beste lurralde batzuekin lehiatzekoabantai<strong>la</strong>k eskuratu zituzt<strong>en</strong>.Gure basoetako hariztietako egurrak elikatu zitu<strong>en</strong>,ha<strong>la</strong>ber, euskal kostaldean nonahi aurkizitezke<strong>en</strong> ontzio<strong>la</strong>k, merkataritzara eta arrantzarabideratutako ontzidi oparoa sortu zut<strong>en</strong>ak, besteakbeste Indietara nahiz Ternura joateko.Gerora, XIX. m<strong>en</strong>dean jazotako gorabeherahistorikoek aldaketa handiak eragin zituzt<strong>en</strong> lurraldehonetan, eta, XX. m<strong>en</strong>dear<strong>en</strong> hasieran,garap<strong>en</strong> industria<strong>la</strong> mamitu z<strong>en</strong> bertan, <strong>la</strong>begaraietako altzairua, ontzio<strong>la</strong>k, papergintza edozerrategietako jarduna lekuko. Basoa betidanikizan z<strong>en</strong>ez err<strong>en</strong>tagarritasun-iturri, zurgintzakespezie konifero berriak ustiatzera jo zu<strong>en</strong>, eta<strong>la</strong>nda-eremuko familia askok izan zut<strong>en</strong> m<strong>en</strong>diahai<strong>en</strong> ekonomiar<strong>en</strong> sustatzaile. Ordudanik, basogintzaksortutako aberastasuna funtsezkoa izanda nekazaritzako egiturak zein <strong>la</strong>nda-eremuetakoazpiegiturak hobetzeko.Bizi dugun XXI. m<strong>en</strong>de honetan ere, zurar<strong>en</strong> industriaketorkizun oparoa du gure artean, Euskadikobasoetan ditugun espezie<strong>en</strong> egurrakgero eta aplikazio gehiago baititu eraikuntzan.Erronka ederra da hori basogintzar<strong>en</strong>tzat, zurezkoproduktuek baldintzarik zorrotz<strong>en</strong>ak betetz<strong>en</strong>baitituzte: ekologikoak dira, iraunkorrak etaerosoak.Bestalde, natura horr<strong>en</strong> zabalduta dago<strong>en</strong> lurraldeaizanik gurea, baliabide naturalek behar etafuntzio berriei erantzun behar diete; bereziki,ondare natura<strong>la</strong>r<strong>en</strong> kontserbazioarekin eta gozam<strong>en</strong>arekinlotutakoei.Ingurune natura<strong>la</strong>k babesteko hartz<strong>en</strong> ditugunneurriek gure lurraldeko bizi-kalitatea bermatzeadute helburu, zuz<strong>en</strong>ean eragit<strong>en</strong> baitute klima-aldaketar<strong>en</strong>preb<strong>en</strong>tzioan, urar<strong>en</strong> erregu<strong>la</strong>zioan, airear<strong>en</strong>garbitasunean edota karbonoar<strong>en</strong> finkap<strong>en</strong>ean.Ildo horretan, Euskal Autonomia Erkidegoar<strong>en</strong> %20 (150.000 hektarea) Natura 2000 sare europarreanaurreikusitako babes motar<strong>en</strong> bat<strong>en</strong> xededa. Azalera horretatik, 94.000 hektarea zuhaiztu-El bosque proporcionó el combustible para <strong>la</strong> naci<strong>en</strong>teindustria vasca <strong>del</strong> hierro, si<strong>en</strong>do una de <strong>la</strong>sc<strong>la</strong>ves de su despegue industrial <strong>en</strong> época medieval,así como de su inicial desarrollo económico,lo que otorgó v<strong>en</strong>tajas competitivas a <strong>la</strong>s vil<strong>la</strong>sferronas fr<strong>en</strong>te a otros territorios europeos.También <strong>la</strong> madera de sus robledales se destinabaa los astilleros de los que estuvo bi<strong>en</strong> surtida<strong>la</strong> costa vasca, lo que fom<strong>en</strong>tó el comerciomarítimo gracias a una nutrida flota mercante ypesquera que bi<strong>en</strong> hacía <strong>la</strong> Carrera de Indias o se<strong>en</strong>caminaba hacia <strong>la</strong>s pesquerías de Terranova.Las vicisitudes históricas <strong>del</strong> siglo XIX trajeronmuchos cambios a un territorio que se transformóa comi<strong>en</strong>zos <strong>del</strong> siglo XX para acoger al desarrolloindustrial que se fraguó con el acero <strong>del</strong>os Altos Hornos, los astilleros, <strong>la</strong> actividad papelerao el aserrío. Estas últimas industrias buscaron<strong>en</strong> nuevas especies de coníferas <strong>la</strong> r<strong>en</strong>tabilidadque siempre había dado el monte, sust<strong>en</strong>tode muchas familias <strong>en</strong> el medio rural y refuerzode <strong>la</strong> economía de muchos caseríos. La riquezag<strong>en</strong>erada por el <strong>forestal</strong>ismo contribuye desde<strong>en</strong>tonces a mejorar <strong>la</strong>s estructuras agrarias y <strong>la</strong>sinfraestructuras rurales.En el siglo XXI <strong>la</strong> industria de <strong>la</strong> madera ti<strong>en</strong>e uninteresante futuro, <strong>la</strong>s creci<strong>en</strong>tes aplicacionesconstructivas que se pued<strong>en</strong> dar a <strong>la</strong> madera deespecies <strong>forestal</strong>es pres<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> Euskadi abr<strong>en</strong>un desafío a nuestro sector <strong>forestal</strong>, que puedeofrecer de forma creci<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> sociedad productose<strong>la</strong>borados con madera, material que reúnetodos <strong>la</strong>s mayores requisitos: ecológico, sost<strong>en</strong>ibley confortable.Por otro <strong>la</strong>do, <strong>en</strong> un territorio donde <strong>la</strong> naturalezaestá tan pres<strong>en</strong>te como <strong>en</strong> <strong>la</strong> nuestra, los recursosnaturales que compon<strong>en</strong> nuestro <strong>paisaje</strong>deb<strong>en</strong> at<strong>en</strong>der a nuevas necesidades y nuevasfunciones, especialm<strong>en</strong>te <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>tivas a <strong>la</strong> conservación<strong>del</strong> patrimonio natural, y al disfrute <strong>del</strong>mismo.Las medidas medioambi<strong>en</strong>tales de protección <strong>del</strong>os <strong>en</strong>tornos naturales supon<strong>en</strong> una garantía decalidad de vida <strong>en</strong> este territorio ya que afectana <strong>la</strong> prev<strong>en</strong>ción <strong>del</strong> cambio climático, a <strong>la</strong> regu<strong>la</strong>ciónhídrica a <strong>la</strong> limpieza <strong>del</strong> aire, o a <strong>la</strong> fijación<strong>del</strong> carbono.En este s<strong>en</strong>tido, hoy <strong>en</strong> día un 20% de <strong>la</strong> C.A.de Euskadi, es decir 150.000 ha, se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tranprotegidas por alguna de <strong>la</strong>s figuras de protecciónde <strong>la</strong> naturaleza d<strong>en</strong>tro de <strong>la</strong> red europeaMARIO MICHEL • LUIS GIL LA TRANSFORMACIÓN HISTÓRICA DEL PAISAJE FORESTAL EN LA COMUNIDAD AUTÓNOMA DE EUSKADI9