12.07.2015 Views

manejo del sistema de siembra en camas para la producción de trigo

manejo del sistema de siembra en camas para la producción de trigo

manejo del sistema de siembra en camas para la producción de trigo

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

INTRODUCCIÓNEn <strong>la</strong>s áreas <strong>de</strong> temporal <strong><strong>de</strong>l</strong> altip<strong>la</strong>no c<strong>en</strong>tral, el cultivo <strong>de</strong> <strong>trigo</strong> seha sembrado tradicionalm<strong>en</strong>te 'al voleo' o <strong>en</strong> hileras angostascon sembradoras conv<strong>en</strong>cionales. Al hacerlo <strong>de</strong> ese modo seobti<strong>en</strong><strong>en</strong> resultados adversos como el uso <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> losinsumos (agua <strong>de</strong> lluvia, semil<strong>la</strong>, fertilizantes, etc.) a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> unalto nivel <strong>de</strong> erosión <strong>de</strong> suelo y los costos <strong>de</strong> producciónincrem<strong>en</strong>tan y disminuye el r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to y calidad <strong>de</strong> grano.Una alternativa tecnológica más efici<strong>en</strong>te es <strong>la</strong> <strong>siembra</strong> <strong>en</strong><strong>camas</strong>, <strong>la</strong> cual pue<strong>de</strong> practicarse <strong>en</strong> <strong>la</strong> modalidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>branzaconv<strong>en</strong>cional o <strong>de</strong> conservación.APLICACIÓN DE LA SIEMBRA EN CAMAS CONLABRANZA CONVENCIONALAl practicar este <strong>sistema</strong>, es necesario levantar <strong>camas</strong> mediantesurcadores insta<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s sembradoras conv<strong>en</strong>cionales.Durante <strong>la</strong> <strong>siembra</strong> los surcadores abr<strong>en</strong> el surco y los chuzos<strong>de</strong>positan <strong>la</strong> semil<strong>la</strong> únicam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> cama (Figura 1).Figura 1. Operación <strong>de</strong> <strong>siembra</strong> <strong>en</strong> <strong>camas</strong> conequipo conv<strong>en</strong>cional modificadoEste <strong>sistema</strong> <strong>de</strong> <strong>siembra</strong> ofrece numerosas v<strong>en</strong>tajas conrespecto al tradicional. Algunas <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s pue<strong>de</strong>n ser el usoefici<strong>en</strong>te <strong><strong>de</strong>l</strong> agua <strong>de</strong> lluvia, mejorami<strong>en</strong>to <strong><strong>de</strong>l</strong> dr<strong>en</strong>ajesuperficial <strong>en</strong> situaciones <strong>de</strong> exceso <strong>de</strong> agua, m<strong>en</strong>orcantidad <strong>de</strong> semil<strong>la</strong>, fertilizante, <strong>en</strong>tre otras.a) Pre<strong>para</strong>ción <strong><strong>de</strong>l</strong> terr<strong>en</strong>oLa pre<strong>para</strong>ción <strong><strong>de</strong>l</strong> terr<strong>en</strong>o <strong>para</strong> <strong>la</strong> <strong>siembra</strong> <strong>en</strong> <strong>camas</strong> ti<strong>en</strong>e elmismo propósito que <strong>la</strong> <strong><strong>de</strong>l</strong> método tradicional; a<strong>de</strong>más nospermite fracturar terrones <strong>de</strong>masiado gran<strong>de</strong>s y lograr unadistribución uniforme. La práctica <strong>para</strong> fracturar terrones <strong>de</strong>gran tamaño, es mediante <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong>sacertada <strong><strong>de</strong>l</strong>abranza, que al hacerlo <strong>de</strong> manera excesiva promueve el<strong>en</strong>costre ('tapeo') superficial, <strong>de</strong>jando como consecu<strong>en</strong>cia <strong>la</strong>erosión <strong><strong>de</strong>l</strong> suelo. El <strong>en</strong>costre pue<strong>de</strong> impedir <strong>la</strong> emerg<strong>en</strong>ciarápida y uniforme <strong>de</strong> plántu<strong>la</strong>s. Sin embargo, <strong>la</strong> aplicación<strong><strong>de</strong>l</strong> <strong>sistema</strong> <strong>de</strong> <strong>siembra</strong> <strong>en</strong> <strong>camas</strong> ti<strong>en</strong><strong>de</strong> a reducir ésteefecto, pues el espesor y dureza <strong>de</strong> <strong>la</strong>s costras se reduce,a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> erosión por <strong>la</strong> rugosidad <strong><strong>de</strong>l</strong> relieve <strong><strong>de</strong>l</strong> terr<strong>en</strong>oformado por <strong>la</strong>s <strong>camas</strong> (Figura 1).b) Siembra y equipo necesarioPara <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> este <strong>sistema</strong>, es posible utilizar losequipos <strong>de</strong> <strong>siembra</strong> conv<strong>en</strong>cional modificados <strong>de</strong> ciertamanera. La más importante, consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> insta<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>uno a tres surcadores (Figura 2).Tornillos <strong>de</strong> sujeción a <strong>la</strong>barra frontal <strong>de</strong> <strong>la</strong>sembradoraTimón portarejasTornillos <strong>para</strong> <strong>en</strong>samble<strong><strong>de</strong>l</strong> sujetadorResorte <strong>de</strong> ajuste<strong>para</strong> <strong>la</strong> profundidad<strong>de</strong> trabajoFigura 2. Tipo <strong>de</strong> surcador propuesto <strong>para</strong> <strong>la</strong> modificación <strong><strong>de</strong>l</strong>as sembradoras conv<strong>en</strong>cionales <strong>para</strong> <strong>la</strong> <strong>siembra</strong> <strong>en</strong> <strong>camas</strong>Este surcador, diseñado y propuesto por el INIFAP, se sujeta alo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> barra frontal <strong>de</strong> <strong>la</strong> sembradora. Para ello, esnecesario remover <strong>de</strong> manera perman<strong>en</strong>te el mismo número <strong>de</strong>chuzos que <strong>de</strong> surcadores (uno a tres) que se <strong>de</strong>sean insta<strong>la</strong>rutilizando los mismos tornillos que sujetan los chuzos. Elsurcador incluye también un sujetador que permite lograr unángulo <strong>de</strong> levante simi<strong>la</strong>r al <strong>de</strong> los chuzos.Este surcador cu<strong>en</strong>ta con un timón porta rejas, <strong>en</strong> el cual sesujeta una como <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> <strong>la</strong> Figura 3. Debido a <strong>la</strong>geometría <strong>de</strong> esta pieza, el surcado y <strong>la</strong> <strong>siembra</strong>, se realiza sinque <strong>la</strong> ´reboce´ tierra sobre <strong>la</strong> cama y afecte <strong>la</strong> distribución yprofundidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> semil<strong>la</strong>.Figura 3. Reja que se sujeta al timón <strong><strong>de</strong>l</strong> surcador que seinsta<strong>la</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong>s sembradoras <strong>para</strong> el <strong>sistema</strong> <strong>en</strong> <strong>camas</strong>El costo <strong>de</strong> inversión por manufactura e insta<strong>la</strong>ción alutilizar el <strong>sistema</strong> <strong>de</strong> tres surcadores, no exce<strong>de</strong> elequival<strong>en</strong>te <strong><strong>de</strong>l</strong> costo <strong>de</strong> una tone<strong>la</strong>da <strong>de</strong> <strong>trigo</strong>, con precios<strong><strong>de</strong>l</strong> 2009.c) Varieda<strong>de</strong>s a<strong>de</strong>cuadasNo todas <strong>la</strong>s varieda<strong>de</strong>s son a<strong>de</strong>cuadas <strong>para</strong> implem<strong>en</strong>tarel <strong>sistema</strong> <strong>de</strong> <strong>siembra</strong> <strong>en</strong> <strong>camas</strong>, ésta tecnología requiere<strong>de</strong> varieda<strong>de</strong>s específicas. De acuerdo a resultadosprevios <strong>de</strong> investigación, <strong>la</strong>s varieda<strong>de</strong>s T<strong>la</strong>xca<strong>la</strong> F2000,Náhuatl F2000, Triunfo 2004, Nana F2007 y Altip<strong>la</strong>noF2007 son <strong>la</strong>s más apropiadas por capacidad <strong>de</strong>amacol<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to. Destacadas a<strong>de</strong>más, por su estabilidad,r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to y resist<strong>en</strong>cia a <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s. La <strong>de</strong>nsidad <strong>de</strong><strong>siembra</strong> <strong>para</strong> obt<strong>en</strong>er r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>tos satisfactorios, osci<strong>la</strong>-1<strong>en</strong>tre los 80 y 120 kg <strong>de</strong> semil<strong>la</strong> ha , <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> <strong>la</strong>calidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> semil<strong>la</strong>.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!