13.07.2015 Views

Factores que inciden en la calidad de vida del adulto mayor, en una ...

Factores que inciden en la calidad de vida del adulto mayor, en una ...

Factores que inciden en la calidad de vida del adulto mayor, en una ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ealización es muy subjetiva, ya <strong>que</strong> se ve directam<strong>en</strong>teinfluida por <strong>la</strong> personalidad y el <strong>en</strong>torno <strong>en</strong> el <strong>que</strong> vive yse <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong> el individuo. La Organización Mundial <strong>de</strong><strong>la</strong> Salud (OMS) <strong>de</strong>fine <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> como <strong>la</strong> percepción<strong>que</strong> un individuo ti<strong>en</strong>e <strong>de</strong> su lugar <strong>en</strong> <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia, <strong>en</strong> elcontexto <strong>de</strong> <strong>la</strong> cultura y <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> valores <strong>en</strong> los <strong>que</strong> vive y<strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con sus objetivos, sus expectativas, sus normas y susinquietu<strong>de</strong>s. Se trata <strong>de</strong> un concepto muy amplio, <strong>que</strong> estáinfluido <strong>de</strong> modo complejo por <strong>la</strong> salud física <strong>de</strong>l sujeto,su estado psicológico, su nivel <strong>de</strong> in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia, susre<strong>la</strong>ciones sociales, así como su re<strong>la</strong>ción con los elem<strong>en</strong>toses<strong>en</strong>ciales <strong>de</strong> su <strong>en</strong>torno.La Organización Panamericana <strong>de</strong> <strong>la</strong> Salud (OPS) y<strong>la</strong> OMS han <strong>de</strong>finido el <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to individual comoel proceso <strong>de</strong> integración <strong>en</strong>tre un individuo <strong>que</strong> <strong>en</strong>vejece y <strong>una</strong>realidad contextual <strong>que</strong> está <strong>en</strong> proceso <strong>de</strong> cambio perman<strong>en</strong>te; y<strong>de</strong>fin<strong>en</strong> a un <strong>adulto</strong> <strong>mayor</strong> funcionalm<strong>en</strong>te sano comoa<strong>que</strong>l anciano <strong>que</strong> es capaz <strong>de</strong> <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>tar este proceso <strong>de</strong> cambiocon un nivel a<strong>de</strong>cuado <strong>de</strong> adaptación funcional y <strong>de</strong> satisfacciónpersonal.Materiales y MétodosLa pob<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>cuestada fue <strong>de</strong> 55 <strong>adulto</strong>s <strong>mayor</strong>es<strong>de</strong> ambos sexos, <strong>en</strong> eda<strong>de</strong>s compr<strong>en</strong>didas <strong>en</strong>tre 60 y 85años, escogidos al azar. El mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> <strong>en</strong>cuesta se confeccionósobre <strong>la</strong> base <strong>de</strong> preguntas cuyas respuestas, afirmativaso negativas pudies<strong>en</strong> estar asociadas a otrasinterrogantes, sobre su <strong>vida</strong> <strong>en</strong> familia (ver anexo 1).Previo a <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>en</strong>cuestas se explicó elobjetivo <strong>de</strong>l estudio <strong>de</strong> investigación, haci<strong>en</strong>do énfasis <strong>en</strong><strong>que</strong> su participación era absolutam<strong>en</strong>te voluntaria, susdatos <strong>que</strong>darían <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te protegidos y con carácteranónimo. Luego <strong>de</strong> esta información se procedió a firmarun acta <strong>de</strong> cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to informado (anexo 2).El procesami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los datos estadísticos se realizómediante <strong>la</strong> confección <strong>de</strong> tab<strong>la</strong>s <strong>de</strong> conting<strong>en</strong>cia, yaplicando <strong>la</strong> prueba <strong>de</strong> X 2 .ResultadosEn <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> individuos jubi<strong>la</strong>dos (81%), cerca<strong>de</strong> un 40% manifiesta t<strong>en</strong>er <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong>; y estos sonmujeres: ¿Son <strong>la</strong>s mujeres mas conformes? ¿Se adaptanmejor, a pesar <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er el peso y responsabilidad <strong>de</strong>lhogar? “Calidad <strong>de</strong> Vida” no es un término <strong>de</strong>scriptivo,sino valorativo. Esto significa <strong>que</strong> no es un hecho sino unvalor y por lo tanto, el resultado <strong>de</strong> un proceso <strong>de</strong> estimacióno prefer<strong>en</strong>cia. Los valores no se percib<strong>en</strong>, se estiman.La estimación es <strong>una</strong> facultad sicológica distinta <strong>de</strong> <strong>la</strong>percepción, <strong>de</strong> hecho, nuestras <strong>de</strong>cisiones más importantesno <strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong> tanto <strong>de</strong> los hechos como <strong>de</strong> los valores.Los objetos son sujetos <strong>de</strong> valoración económica, ti<strong>en</strong><strong>en</strong>un precio. Así <strong>que</strong> el precio no es un hecho, sino unvalor, resultado <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> estimación. Se pue<strong>de</strong><strong>de</strong>cir, <strong>en</strong>tonces, <strong>que</strong> el término <strong>calidad</strong> es evaluativo, esun valor y no directam<strong>en</strong>te un hecho (4,5).Evaluar <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> es valorar, darle un valor<strong>que</strong>, a<strong>de</strong>más, ti<strong>en</strong>e <strong>una</strong> dim<strong>en</strong>sión subjetiva, profundam<strong>en</strong>tecondicionada por el medio cultural, y <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>estrictam<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l conjunto <strong>de</strong> valores <strong>de</strong> los individuos ylos grupos sociales.Se aprecia <strong>en</strong> <strong>la</strong> muestra <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>cuestada<strong>que</strong>, evid<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te, <strong>la</strong> aceptación <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> estáre<strong>la</strong>cionada con el grado <strong>de</strong> consi<strong>de</strong>ración <strong>que</strong> expresa <strong>la</strong>familia <strong>en</strong> cuanto a ser receptivos a sus opiniones ycriterios (Gráfico 1).El análisis obt<strong>en</strong>ido <strong>en</strong> cuanto a <strong>la</strong> valoración <strong>de</strong>cre<strong>en</strong>cias religiosas y <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> no es significativo<strong>en</strong> el comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los <strong>en</strong>cuestados (Gráfico 2).El grado <strong>de</strong> afecti<strong>vida</strong>d <strong>de</strong> <strong>la</strong> familia hacia el <strong>adulto</strong><strong>mayor</strong> y <strong>la</strong>s respuestas negativas <strong>de</strong> los <strong>en</strong>cuestados,parec<strong>en</strong> <strong>de</strong>mostrar <strong>que</strong> no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>una</strong> re<strong>la</strong>ción directa consu criterio <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong>, <strong>la</strong> <strong>que</strong> atribuy<strong>en</strong> a otrosaspectos <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma (Gráfico 3). Sólo uno <strong>de</strong> los<strong>en</strong>cuestados expresó t<strong>en</strong>er <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te<strong>de</strong>l grado <strong>de</strong> afecti<strong>vida</strong>d y reconocimi<strong>en</strong>to familiar.Los grupos etáreos <strong>de</strong> <strong>la</strong> muestra evid<strong>en</strong>cian uncomportami<strong>en</strong>to muy simi<strong>la</strong>r, <strong>en</strong> cuanto a rango <strong>de</strong> edad(Gráfico 4).La <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> re<strong>la</strong>cionada con el sexo resultó <strong>mayor</strong>afirmativam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong>s mujeres <strong>que</strong> <strong>en</strong> los hombres.Se evaluó el nivel <strong>de</strong> esco<strong>la</strong>ridad, predominando elnivel medio, así como se comprobó <strong>que</strong> los <strong>de</strong> niveluniversitario, respondieron <strong>de</strong> forma simi<strong>la</strong>r a <strong>la</strong> valoración<strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> (Gráficos 6 y 7).La influ<strong>en</strong>cia significativa <strong>de</strong>l estado estructural <strong>de</strong> <strong>la</strong>vivi<strong>en</strong>da con re<strong>la</strong>ción a <strong>la</strong>s respuestas afirmativas confirmó<strong>que</strong> es un factor <strong>de</strong> peso <strong>en</strong> <strong>la</strong> estimación <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong><strong>de</strong> <strong>vida</strong> <strong>en</strong> los <strong>adulto</strong>s <strong>mayor</strong>es (Gráfico 8).En los Gráficos 9 y 10 se observa <strong>que</strong> existe <strong>mayor</strong>aceptación <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> para <strong>la</strong>s mujeres jubi<strong>la</strong>dasa pesar <strong>de</strong>l rol <strong>que</strong> cumple <strong>en</strong> <strong>la</strong> familia.DiscusiónEl <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to progresivo <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> <strong>la</strong>sl<strong>la</strong>madas socieda<strong>de</strong>s occid<strong>en</strong>tales es reci<strong>en</strong>te, consecu<strong>en</strong>cia<strong>de</strong> <strong>una</strong> <strong>mayor</strong> esperanza <strong>de</strong> <strong>vida</strong>, situación <strong>que</strong> ha obligadoa volver <strong>la</strong> mirada hacia este grupo <strong>de</strong> individuoscon características y necesida<strong>de</strong>s especiales, si<strong>en</strong>do <strong>una</strong> <strong>de</strong>el<strong>la</strong>s el reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l concepto <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> <strong>en</strong>esta etapa especial <strong>de</strong>l ciclo vital.Envejecer es un proceso primario <strong>que</strong> implica cambiosgraduales e inevitables re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> edad loscuales aparec<strong>en</strong> <strong>en</strong> todos los miembros <strong>de</strong> <strong>una</strong> especie. Elproceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to es normal y suce<strong>de</strong> a pesar <strong>de</strong>gozar <strong>de</strong> bu<strong>en</strong>a salud, <strong>de</strong>l estilo <strong>de</strong> <strong>vida</strong> sano y activo y<strong>de</strong> carecer <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>sLa vejez no es <strong>una</strong> <strong>en</strong>fermedad, aun<strong>que</strong> hay <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>spropias <strong>de</strong> <strong>la</strong> vejez. Orgánicam<strong>en</strong>te hab<strong>la</strong>ndo, el individuo <strong>en</strong>cualquier edad es el resultado <strong>de</strong> los procesos <strong>de</strong> acumu<strong>la</strong>cióny <strong>de</strong>strucción <strong>de</strong> célu<strong>la</strong>s (apoptosis), <strong>que</strong> ocurr<strong>en</strong> <strong>en</strong> formasimultánea (2). El <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to empieza con <strong>la</strong> concepción ytermina con <strong>la</strong> muerte, pasando por el <strong>de</strong>sarrollo durante <strong>la</strong>MAYO - AGOSTO 2009 / BIOÉTICA 19


niñez y <strong>la</strong> adolesc<strong>en</strong>cia, <strong>la</strong> pl<strong>en</strong>itud y <strong>la</strong> <strong>de</strong>clinación. Investigacionesseña<strong>la</strong>n <strong>que</strong> terminando <strong>la</strong> cuarta década se observa<strong>de</strong>clinación <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>en</strong>ergía física y <strong>que</strong> se empieza a <strong>en</strong>vejecerantes <strong>de</strong> los 65 años. También aum<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> susceptibilidad a<strong>la</strong>s <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s e incapacida<strong>de</strong>s.(1)El concepto <strong>de</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>vida</strong> es multidim<strong>en</strong>sional. Nose le pue<strong>de</strong> evaluar at<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te a los bi<strong>en</strong>es materialeso al estado <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud. Debe compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r el estadofísico, <strong>la</strong> espiritualidad, <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zarse, <strong>la</strong>in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia, <strong>la</strong> satisfacción, esto es, innumerables dim<strong>en</strong>siones,aspectos, facetas <strong>que</strong> exig<strong>en</strong> diversas aproximacionesmetódicas. Socialm<strong>en</strong>te, ti<strong>en</strong>e <strong>que</strong> ver con <strong>una</strong> capacidadadquisitiva <strong>que</strong> permita vivir con <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s básicascubiertas a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> disfrutar <strong>de</strong> <strong>una</strong> bu<strong>en</strong>a salud física -psíquica y <strong>de</strong> <strong>una</strong> re<strong>la</strong>ción social satisfactoria (1). Mi<strong>en</strong>tras,<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> óptica clínica podría <strong>de</strong>finirse <strong>en</strong> términos <strong>de</strong> salud y<strong>de</strong> capacidad funcional, puesto <strong>que</strong> <strong>la</strong> variable salud es <strong>la</strong> <strong>que</strong>suele t<strong>en</strong>er <strong>mayor</strong> peso <strong>en</strong> <strong>la</strong> percepción <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar <strong>de</strong> losancianos y <strong>la</strong>s <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias e incapacida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>sus funciones constituy<strong>en</strong> el primer problema, al increm<strong>en</strong>tarsu vulnerabilidad y agregar <strong>una</strong> característica: <strong>la</strong> <strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia.Esto convierte al anciano <strong>en</strong> un individuo <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y<strong>de</strong>mandante <strong>de</strong> cuidado y <strong>de</strong> cuidadores.En este estudio predominaron los jubi<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> un81%; y un 37.7 % <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mujeres manifestaron t<strong>en</strong>er<strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> a pesar <strong>de</strong> sus responsabilida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> elhogar, justificando su papel protagónico d<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> <strong>la</strong>familia como figura afectiva.Se evid<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> el estudio <strong>la</strong> valoración individual <strong>de</strong><strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> por <strong>la</strong> estimación <strong>de</strong> estos f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>ospersonales al t<strong>en</strong>er resultados muy equilibrados <strong>en</strong>cuanto a <strong>la</strong>s respuestas afirmativas y negativas, si<strong>en</strong>do 28los <strong>que</strong> expresaron satisfacción con su <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> y27 con respuestas negativas.La preparación <strong>de</strong> <strong>la</strong> vejez <strong>en</strong> <strong>la</strong> edad adulta facilita elproceso <strong>de</strong> adaptación, <strong>la</strong> id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> objetivos acorto, mediano y <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo, y facilita llegar a <strong>una</strong> vejezconsci<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>que</strong> <strong>la</strong> vejez le da s<strong>en</strong>tido a <strong>la</strong> juv<strong>en</strong>tud y lerefuerza <strong>que</strong> ésta es parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>vida</strong>. Una <strong>vida</strong> ll<strong>en</strong>a <strong>de</strong>lindos y estimu<strong>la</strong>ntes recuerdos <strong>de</strong> <strong>la</strong> juv<strong>en</strong>tud le permitirárecordar<strong>la</strong> con <strong>una</strong> bel<strong>la</strong> sonrisa <strong>en</strong> <strong>la</strong> vejez.ConclusionesLa percepción <strong>de</strong> Calidad <strong>de</strong> Vida por <strong>la</strong>s personas<strong>en</strong>cuestadas, corrobora el carácter multidim<strong>en</strong>sional <strong>de</strong>este término, <strong>en</strong> el cual intervi<strong>en</strong><strong>en</strong> criterios muy individuales<strong>de</strong> cada sujeto, para valorar sus satisfacciones,necesida<strong>de</strong>s, estabilidad, apoyo emocional y afectivo,in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l sexo, edad, nivel esco<strong>la</strong>r, cre<strong>en</strong>ciasreligiosas y condiciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> vivi<strong>en</strong>da.El factor predominante <strong>en</strong> este análisis es el vínculo<strong>que</strong> existe <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> re<strong>la</strong>ción armónica <strong>de</strong> afecti<strong>vida</strong>d ysust<strong>en</strong>to <strong>de</strong> apoyo familiar para un s<strong>en</strong>tido y significado<strong>en</strong> esta etapa <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>vida</strong>.El hombre no busca ser feliz, lo <strong>que</strong> quiere realm<strong>en</strong>tees un motivo para ser feliz. En cuanto lo <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>la</strong>felicidad y el p<strong>la</strong>cer surg<strong>en</strong> por sí mismos.20 BIOÉTICA / MAYO - AGOSTO 2009Bibliografía1. <strong>Factores</strong> psicológicos intervini<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> <strong>de</strong> personas n<strong>la</strong> etapa <strong>de</strong> <strong>la</strong> vejez. Consultado julio 5 <strong>de</strong> 2005. En: http://www.monografias.com/trabajos14/psicolvejez.shtml.2. Birr<strong>en</strong> JE. Emerg<strong>en</strong>t theories of aging. New York: Springer, 19883. Bazo MT. Vejez <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, políticas y <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong>. Papers 56,1998; 143-61.4. Gracia Guillén D. Ética <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong>. Cua<strong>de</strong>rnos <strong>de</strong>l ProgramaRegional <strong>de</strong> Bioética. OPS No. 2, 1996, p. 41-59.5. Havighurst RJ, Neugart<strong>en</strong> BL, Tobin SS. In: Kane RA & Kane RLAssessing the el<strong>de</strong>rly: A practical gui<strong>de</strong> to measurem<strong>en</strong>t. Lexington, Mass.:Lexington Books. 1981. p.174-89.6. Acosta Sariego, J: Bioética para <strong>la</strong> sust<strong>en</strong>tabilidad. PublicacionesAcuario, C<strong>en</strong>tro Félix Vare<strong>la</strong>. La Habana. pp 373-394, 20027. León Correa, FJ:¿Qué es <strong>la</strong> Bioética? Dignidad Humana, Libertad yBioética. pp 5-22,1992.8. López Azpitarte, E: Ética y Vida: Desafíos actuales. Capítulo1:P<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos g<strong>en</strong>erales <strong>en</strong> torno a <strong>la</strong> Vida, Ed. Paulinas, Madrid, 1990.1Médico veterinaria. Especialista <strong>de</strong> <strong>la</strong> Unidad Municipal <strong>de</strong> Higi<strong>en</strong>e,Marianao, ciudad <strong>de</strong> La Habana. Master <strong>en</strong> Bioética.AnexosEl valor <strong>de</strong> <strong>la</strong> p estadística, refleja <strong>que</strong> existe <strong>una</strong>asociación <strong>en</strong>tre <strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong> y <strong>la</strong> aceptación <strong>de</strong>consejos y <strong>de</strong>más (asc<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia) <strong>de</strong>l anciano <strong>en</strong> su familia.Los resultados <strong>de</strong>l test <strong>de</strong> Fischer no <strong>de</strong>muestranasociación <strong>en</strong>tre cre<strong>en</strong>cias religiosas y percepción <strong>de</strong><strong>calidad</strong> <strong>de</strong> <strong>vida</strong>.


Cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to InformadoPor este medio le expreso mi cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to escrito para participar <strong>en</strong> <strong>una</strong> <strong>en</strong>cuestaanónima don<strong>de</strong> me ha sido explicada por <strong>la</strong>s Dras.___________________________ y _______________________ <strong>que</strong> es parte <strong>de</strong> untrabajo <strong>de</strong> investigación sobre los aspectos éticos y <strong>de</strong> percepción <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to.La información <strong>que</strong> yo brindo será <strong>de</strong>bidam<strong>en</strong>te protegida y los resultados <strong>de</strong>este trabajo contribuirán a <strong>una</strong> serie <strong>de</strong> recom<strong>en</strong>daciones at<strong>en</strong>er <strong>en</strong> consi<strong>de</strong>ración por <strong>la</strong>s<strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> Salud.___________________________ _____________ ____________Encuestado Firma Fecha___________________________ _____________ _____________Encuestador Firma FechaEncuestaFecha:_______________Edad:____ Estado Civil:______________ Sexo: __Esco<strong>la</strong>ridad:_____________ Cre<strong>en</strong>cias religiosas: Si___ No___Condiciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> vivi<strong>en</strong>da: B__ R__ M__Preguntas:¿Consi<strong>de</strong>ra usted <strong>que</strong> vive <strong>una</strong> <strong>vida</strong> con <strong>calidad</strong>? Si__ No__ ¿Por qué?_________________________________________________________________¿Quiénes conviv<strong>en</strong> con usted?Hermanos__Hijos__ Nietos__ Padres__ Solo__ Nueras y Yernos__ Otros__Sus familiares ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta sus opiniones y criterios para <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisionescotidianas? Si__ No__¿Recibe usted con frecu<strong>en</strong>cia afecti<strong>vida</strong>d, reconocimi<strong>en</strong>to y respeto <strong>de</strong> su familia?Si__ No__¿Consi<strong>de</strong>ra usted <strong>que</strong> el trato <strong>que</strong> recibe <strong>de</strong> sus familiares es respetuoso y cariñoso?Si__ No__¿Jubi<strong>la</strong>do? Si __ No__22 BIOÉTICA / MAYO - AGOSTO 2009

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!