Vidal Souto - Centroculturaldeourense.com

6
posmoderno, cando formula elementos eclécticos e híbridos máis que
puros, ambiguos máis que articulados. Neste caso di Danto: «prefiro chama-
lo simplemente arte poshistórico».
Coñecín a Vidal Souto no ano 71, tiña oído falar del con admira-
ción apaixonada a Julio Gimeno. Vivía na rúa Santo Domingo, en Ourense, e
no bar Eirorciño tiña exposta abundante obra de difícil clasificación.
Combinaba unha iconografía de carácter románico escultórico cun entorno
constructivo con ecos remotos de De Chirico, cores pardas, o sol-lúa,
esqueiras infinitas, estructuras inhabitables. Personalmente era un «joven-
cito» de vehemencia épica. Propúxenlle vir a Berlín e fixo a travesía a
«Mitteleuropa» con inusitado e alegre escepticismo.
Foi daquela, ao comenzo dos anos setenta, aínda a un paso dos
acontecementos de París e de Praga, en plena guerra de Vietnam, cando se
produciu unha notable reacción no seo da pintura desfavorable á práctica
da figuración icónica –que aparentaba tratarse dun déjà vu– ao se consi-
derar un recurso vetusto e renovable máis aló do final da vixencia das pau-
tas da modernidade. O conceptualismo en boga tiña xenerado a sensación
de redundancia da pintura como proposta discursiva. Produciuse daquela,
non obstante, o regreso ao narrativo, apreciable na posición da escola de
Londres ou nos neoexpresionistas alemáns, que en Berlín inician pintores
como George Baselitz ou Markus Lüpertz.
¿Marcan estes acontecementos e a intuición das súas consecuen-
cias pautas creativas en Vidal Souto? El lembra perfectamente, estou segu-
ro, a liña demoledoramente crítica de certos espectáculos de música con-
temporánea –Höeneger, Pierre Boulez– ou exposicións do mesmo Lüpertz
ou Eduardo Arroyo. ¿Ou é acaso que permanece nel unha percepción case
antropolóxica e demiúrxica da práctica da arte en función dos seus refe-
rentes ourensáns máis próximos? Vidal Souto nunca deu demasiadas pistas,
ocultou con sixilo case sempre o seu marco de pensamento, parapetándose
ou disfrutando do equívoco, e nunca saberemos se habita no pasado ou se
se trata dun artista cínico e cáustico de última xeración, responsable da
invención dun ismo tan pleno de vontade crítica e cuestionadora do gusto
como é o CHABACANISMO, termo que denota estar fora de incursións cultis-
tas e políticamente correctas, consagrador da posición plebea, escéptica e
nihilista contemporánea. Sen dúbida Vidal participa da opinión de Octavio
Paz: «o bo gusto é a morte da arte».
Preestablecer as liñas de actuación correcta na producción e análi-
se teórica da arte das últimas décadas é unha aventura que conleva o risco de
caír en simplificacións; preestablecer conclusións supón elevar o risco á
potencialidade do ridículo, tarefa na que se esmeran diversas especies de
pisaverde petulante. ¿Cómo abordar entón a análise crítica da obra dun artis-
ta como Vidal Souto, por unha banda plena de argumentos inefables, forza,
rotundidade, e unha producción artística densa, diversa, brillante e oportuna,
e pola outra unha comprensión da función sociolóxica da arte cando menos
peculiar. Trátase dun mitómano perpetuador de esencias lexendarias que vive
a condición de artista con estoica entrega. Claro que tamén penso que se trata
dun artista metropolitano que habita gustoso a aldea subxacente á cidade, dun
cínico relativo, dun amador mild-cult de heroes de pantalla, dun paladín de
damnificados éticos ou non, eu mesmo o vin transformarse como Clark Kent en
súbito superhome defensor das febles víctimas da brutalidade policial.