Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
à titre expérimental, à mettre en œuvre par la Protection Civile (PC).<br />
Ayant analysé longuement les missions de secours et de sauvetage<br />
réalisées depuis plusieurs années par les Alouette III de la Sécurité<br />
Civile française, un appareil de ce type est commandé chez Aérospatiale.<br />
Le modèle choisi, dernier-né de la famille, est l’Alouette III SA<br />
319B doté du turbomoteur Turboméca Astazou XIV, plus puissant<br />
que l’Artouste III (par adjonction d’un deuxième étage de compresseur<br />
axial), moins gourmand et dispensant un supplément de charge<br />
utile par rapport à sa sœur aînée en service à la Marine.<br />
Du fait de l’existence au Ministère de l’Intérieur du service des objecteurs<br />
de conscience, une coopération sur les plans technique, logistique<br />
et de l’entretien avec la base aérienne militaire de Coxyde, base<br />
des Alouette III de la Marine, est contre toute logique, jugée politiquement<br />
inadéquate.<br />
L’hélicoptère est livré en juillet 1974. Sa mise en œuvre au sein des<br />
bases de la Protection Civile connaît un démarrage laborieux avec<br />
trois pilotes ex-militaires et deux mécaniciens auto de la Protection<br />
Civile formés à la hâte. De nombreux obstacles politico-bureaucratiques<br />
vont encore perturber le bon fonctionnement du service baptisé<br />
Héli-Secours.<br />
Sur le plan de l’évacuation sanitaire urgente impliquant que les cas<br />
graves doivent être directement dirigés sur un grand hôpital de type<br />
universitaire, il fallait d’abord obtenir la collaboration du Service 900<br />
soumis souvent aux édiles locaux, qui voyaient d’un mauvais œil<br />
échapper une partie jugée exagérée de la clientèle des cliniques et<br />
hôpitaux de leur fief électoral. Une lutte de priorité s’installe par ailleurs<br />
entre les grands hôpitaux concernés, souvent amplifiée par<br />
l’interventionnisme politique.<br />
À l’instar de la Défense Nationale, le Ministre de l’Intérieur veut obtenir<br />
le statut d’aéronef d’État pour la machine monomoteur d’Héli-Secours,<br />
de nombreuses dérogations étant nécessaires par rapport au<br />
Code de l’air civil extrêmement tatillon, notamment pour les atterrissages<br />
en campagne non préalablement reconnus (en cas d’accidents<br />
de la route par exemple).<br />
Il en résulte de longs mois de discussions stériles avec une Administration<br />
de l’Aéronautique très méfiante, à l’époque, vis-à-vis de l’hélicoptère<br />
; et finalement la mise en œuvre de l’appareil n’a jamais été<br />
clairement définie. Au sein même de la Protection Civile, le statut du<br />
personnel impliquait un service de 24 heures en continu sur la base suivi<br />
de 48 heures de récupération ! Avec une machine par ailleurs non prévue<br />
pour le vol de nuit, le personnel pilote et mécanicien d’Héli-Secours<br />
fut maintenu dans ce système rigide entraînant un manque parfois grave<br />
20 / <strong>VTB</strong> <strong>Magazine</strong><br />
L’Alouette III d’Héli-Secours mis en œuvre à partir de l’Hôpital Saint-Jean<br />
à Bruges. (Archives Pierre Gillard)<br />
De Alouette III van Helihulp ingezet vanuit het Sint Jans-ziekenhuis in<br />
Brugge. (Archieven Pierre Gillard)<br />
helikopter maakt weldoordacht gebruik van de weerklank van deze<br />
geslaagde tussenkomst, en richt zich tot de Minister van Binnenlandse<br />
Zaken. Na lange discussies met de talrijke betrokken overheden<br />
wordt beslist een toestel aan te schaffen dat, bij wijze van proef, ingezet<br />
wordt door de Burgerbescherming.<br />
Na een langdurige analyse van de hulp- en reddingsopdrachten die<br />
sinds vele jaren worden uitgevoerd door de helikopters Alouette III van<br />
de Franse Burgerveiligheid (Sécurité Civile), wordt een toestel van dit<br />
type besteld bij Aérospatiale. Het gekozen model is de Alouette III<br />
SA 319B, de laatstgeborene van de Aloutte familie. Deze is uitgerust<br />
met de turbomotor Turbomeca Astazou XIV die krachtiger is dan<br />
de Artouste III (door toevoeging van een tweede trap aan de axiale<br />
compressor). Ook heeft hij een lager verbruik en een grotere nuttige<br />
lading dan zijn oudere collega,die in dienst is bij de Zeemacht.<br />
Tegen alle logica in wordt samenwerking in het domein van techniek,<br />
logistiek en onderhoud met de militaire vliegbasis van Koksijde, waar<br />
de toestellen Alouette III van de Zeemacht gestationeerd zijn, politiek<br />
als ongewenst beoordeeld. De tegenkantingen komen van de dienst<br />
der gewetensbezwaarden bij het Ministerie van Binnenlandse zaken.,<br />
De helikopter wordt geleverd in juli 1974. Drie ex-militaire piloten<br />
staan in voor de bemanning: het onderhoud wordt verzekerd door<br />
twee haastig gevormde automecaniciens van de Burgerbescherming.<br />
Omdat talrijke politico-bureaucratische hindernissen de goede werking<br />
van de dienst, gedoopt Helihulp, blijven verstoren, kent de inzet<br />
vanaf de basissen van de Burgerbescherming een moeizame start<br />
In geval van de dringende medische evacuatie, worden de hulpbehoevenden<br />
rechtstreeks naar een groot hospitaal van het universitaire<br />
type gevoerd. Hiervoor moet in eerste instantie de medewerking<br />
van de dienst 900 bekomen worden. Deze worden vaak beheerd<br />
door locale gemeentebesturen, die met lede ogen een - volgens hen<br />
overdreven - deel van het cliënteel van de hospitalen en klinieken<br />
van hun kiesdistrict zien ontglippen. Anderzijds ontwikkelt zich een<br />
prioriteitsstrijd tussen de betrokken grote hospitalen, dikwijls nog aangewakkerd<br />
door politieke tussenkomsten.<br />
In navolging van Landsverdediging wil de Minister van Binnenlandse<br />
Zaken voor het eenmotorig toestel van Helihulp het statuut van<br />
staatsluchtvaartuig bekomen. Hiervoor zijn talrijke afwijkingen van<br />
de erg pietluttige burgerlijke Luchtvaartcode nodig, ondermeer om<br />
te velde te landen op niet vooraf verkende plaatsen (bv. ingeval van<br />
verkeersongevallen).<br />
Er volgen lange maanden van steriele discussies met een Administratie<br />
van de Luchtvaart, die destijds zeer achterdochtig was ten<br />
opzichte van de helikopter. Uiteindelijk werd de inzet van het toestel<br />
nooit duidelijk gedefinieerd. In de schoot van de Burgerbescherming<br />
zelf voorzag het statuut van het personeel een continue dienst van 24<br />
uur op de basis, gevolgd door 48 uur recuperatie! Piloten en mecaniciens<br />
werden ingeschakeld in dit strak systeem met één toestel, dat<br />
ten andere niet uitgerust was voor nachtvluchten. Overigens werden<br />
zowel de uitbating van de vluchten als de uitvoering van het onderhoud<br />
zeer gebrekkig gecoördineerd. Daarenboven kwam de dienst
Change language