01.03.2013 Views

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

loTonmcodneobis safuZvlebi damwyebTaTvis

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

lebuli mdgomareoba yofila. rogorc amboben fizikosebi da minerolo-<br />

gebi, TiTqmis mTeli samyaro kristaluria. amitom kristaluri agebule-<br />

bis Seswavla kristalografiis, liTonebis fizikisa da liTonmcodneo-<br />

bis erT-erTi pirvelxarisxovani, umniSvnelovanesi mimarTulebaa.<br />

myari nivTiereba SeiZleba amorful mdgomareobaSic arsebobdes.<br />

sityvebi `kristaluri~ ∗ da `amorfuli~ berZnuli warmoSobisaa. pirveli<br />

maTgani niSnavs yinuls, xolo meore – uformos.<br />

myari sxeulis normaluri mdgomareoba kristaluria. kristali,<br />

upirveles yovlisa, aris nawilakebis (atomebis, ionebis, molekulebis)<br />

uzarmazari raodenobis Tavmoyris adgili. sakiTxis gamartivebis mizniT<br />

yoveli atomi SeiZleba umcires sferod warmovidginoT. sivrceSi atome-<br />

bis urTierTganlagebisa da maT Soris aRZruli bmis Zalebis specifiku-<br />

ri xasiaTi kristals nivTierebisaTvis damaxasiaTebel sruliad axal<br />

Tvisebebs aniWebs.<br />

kristalisaTvis damaxasiaTebel yvelaze mTavarsa da zogad Tavi-<br />

seburebas nawilakebis (atomebis, ionebis, molekulebis) regularuli, mo-<br />

wesrigebuli, sivrceSi usasrulod ganmeorebadi ganlageba warmoadgens.<br />

aseTi uzarmazari raodenobis nawilakebis kanonzomieri, mowesrigebuli<br />

ganlageba sivrceSi gamoxatulebas poulobs kristalis garegnul for-<br />

maSic – nawilakebze moqmedi Zalebi maT rac SeiZleba axlo manZilze<br />

afiqsirebs raRac swor, samganzomilebian mdgomareobaSi, rac warmosax-<br />

viT sivrciT kristalur gisoss warmoqmnis. sivrceSi sferoebis umWidro-<br />

esi ganlageba ki SesaZlobelia ganxorcieldes ori saxis geometriul<br />

figuraSi:<br />

1. kubSi, sadac atomebs dakavebuli eqnebaT adgilebi wveroebSi da<br />

waxnagebis diagonalebis gadakveTis wertilebSi. atomebis aseT wyobas<br />

kubur waxnagdacentrebuls (wdk) uwodeben (nax. 1, a);<br />

2. heqsagonur prizmaSi, sadac garda wveroebisa, TiTo atomi gan-<br />

lagebuli iqneba zeda da qveda waxnagebis diagonalebis gadakveTis wer-<br />

tilebSi, sami ki – zeda da qveda waxnagebs Soris. aseT kristalur gi-<br />

soss mWidro heqsagonuri (mh) ewodeba (b). orive saxis kristalur gisos-<br />

________________<br />

∗ sityva `kristali~ espanur enaSi aRniSnavs minas, Tumca mina kris-<br />

talur nivTierebas ar miekuTvneba<br />

21

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!