Hewrazibun Fluskfhf Àìãàðäçèíàä Solidarity solidaroba }'vh'mksr ...
Hewrazibun Fluskfhf Àìãàðäçèíàä Solidarity solidaroba }'vh'mksr ...
Hewrazibun Fluskfhf Àìãàðäçèíàä Solidarity solidaroba }'vh'mksr ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
`<strong>solidaroba</strong>~ No6'06<br />
No6'06<br />
saqarTvelos saxalxo damcvelis<br />
yovelTviuri Jurnali<br />
redaqtori: nino cincaZe<br />
stilis<br />
redaqtori: levan bregaZe<br />
dizaini: besik danelia<br />
foto: levan xerxeuliZe<br />
daviT xuciSvili<br />
redkolegia: sozar subari<br />
beqa mindiaSvili<br />
Tamar Samili<br />
sergo ratiani<br />
Jurnali momzadebulia<br />
saxalxo damcvelTan arsebuli<br />
tolerantobis centris mier<br />
ibeWdeba gaeros ganviTarebis<br />
programis da norvegiis mTavrobis<br />
finansuri mxardaWeriT<br />
misamarTi:<br />
Tbilisi, maCablis 11,<br />
11,<br />
tel.: 96 96 63 63 27, 27, 92 92 24 24 77<br />
77<br />
www.ombudsman.ge<br />
www.ombudsman.ge<br />
saqarTvelos<br />
saxalxo damcveli<br />
gaeros<br />
ganviTarebis programa<br />
norvegiis mTavroba<br />
2<br />
4<br />
12<br />
19<br />
25<br />
31<br />
37<br />
45<br />
redaqtorisgan<br />
Cveni wre<br />
mefe xeibari da xeibari<br />
nana niJaraZe<br />
dialogi<br />
fundamentalizmis barieri<br />
KING<br />
religiebi saqarTveloSi<br />
martin luTeri da reformacia<br />
luka naxucriSvili<br />
48 Summary<br />
giyvardeT Tqveni mtrebi<br />
martin luTer kingi, Targmna daviT gegeSiZem<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
Àññèðèéöû Ãðóçèè<br />
ÌÀÌÓÊÀ ÊÎÌÀÕÈß<br />
Ïîñëåäíèé Êîëõîç<br />
ÎËÅÑß ÂÀÐÒÀÍßÍ<br />
integracia<br />
41 2006 wlis municipaluri arCevnebi<br />
da eTnikuri umciresobebi<br />
daviT losaberiZe<br />
samarTali<br />
adamianis uflebaTa evropuli<br />
sasamarTlos gadawyvetileba<br />
masala moamzada nona kalandaZem<br />
1<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
redaqtorisgan<br />
Cveni qalaqi nel-nela gamodis wina<br />
saukunis Sua wlebSi Seqmnili im tolerantuli<br />
miTidan, romlis garegnul,<br />
vTqvaT, PR mxaresac safosto baraTebi<br />
warmoadgenda Tbilisis xedebiT. am<br />
baraTebze sami sxvadasxva religiis<br />
taZari erTmaneTis gverdiT iyo gamosaxuli.<br />
dRes Tbilisis samarko niSani ufro im<br />
tipis sagazeTo gancxadebaa, romlis<br />
teqstsac sityvasityviT SemogTavazebT:<br />
`109 kvm. binis TeTri karkasi, mSenebare<br />
9 sarTulian kompleqsSi, jiqias quCaze,<br />
saburTaloze, sabavSvo baRiT da<br />
dawyebiTi skoliT, dacviT, kabeluri<br />
televiziiT, marTlmadidebluri<br />
eklesiiT, mTavrdeba 2007 wlis<br />
noemberSi, SesaZlebelia ganvadeba<br />
winaswar 30%-is gadaxdiT. fasi erTiani<br />
gadaxdiT 470 dol, ganvadebiT 520 dol~<br />
(gazeTi `sityva da saqme~,<br />
20-21 seqtemberi, 2006 weli, gv. 43)<br />
me Tu mkiTxavT, eklesiis dagiravebas<br />
(xaSmis ambavs SegaxsenebT) isev jobia igi<br />
amgvarad CarTo sareklamo industriaSi.<br />
aSkaraa, rom saqarTvelo nel-nela iZens<br />
liberaluri qveynis niSnebs, sadac<br />
yvelafris Tqma `mosula~, sadac arsebobis<br />
ufleba fundamentalistebsac iseTi-<br />
2<br />
ve aqvT, rogoric liberalebs. oRond eg<br />
aris, rom jer kidev axalgazrda demokratiis<br />
mxareSi liberalur-fundamentalisturi<br />
bataliebi xandaxan am ukanasknelis<br />
sasargeblod mTavdeba xolme.<br />
Tumca, bolo movlenebs Tu gavixsenebT,<br />
arc mTlad asea saqme:<br />
den braunis gaxmaurebuli romanidan<br />
daviwyoT. `daviT aRmaSeneblis marTlmadidebeli<br />
mrevlis kavSiris~ permanentuli<br />
saprotesto aqciis miuxedavad, kino<br />
`rusTavelis~ darbazi gadaWedili iyo<br />
`da vinCis kodis~ naxvis msurvelebiT.<br />
seansebis Sewyveta arc kinos administracias<br />
mosvlia TavSi azrad da arc qalaqis<br />
mesveurebs an sasamarTlos moundomebia<br />
amgvari miTiTebis gacema. (Tumca am<br />
ukanasknelT saamiso samarTlebrivi baza,<br />
survilis SemTxvevaSic ki, ar eqnebodaT).<br />
ver getyviT, am filmis gamo atexili<br />
aJiotaJis brali iyo Tu ara, magram<br />
faqtia, rom CvenTan samSvidobo turneTi<br />
Camosul munis mimdevrebs saRamos<br />
Casatareblad darbazi arc erTma kinom<br />
da Teatrma ar dauTmo. am SemTxvevaSi,<br />
albaT, kinosa da Teatrebis administraciebSi<br />
fundamentalisturi aqciebis<br />
sindromisadmi SiSma imZlavra. ucnobia,<br />
Tbilisisgan siSoris gamo moxda Tu<br />
raime sxva mizeziT, magram faqtia, rom
samegrelo-zemo svaneTis gamgebelma,<br />
zaza goroziam foTis sakaTedro taZris<br />
sarestavracio fuli arafriT ar Cauricxa<br />
pirad angariSze foTis mTavarepiskopos<br />
grigol berbiWaSvils. am SemTxvevaSi<br />
Suasaukuneobriv moTxovnaze, aSkarad,<br />
demokratiuli saxelmwifos wesrigma<br />
imarjva. dRes ki ukve axali ambebis erTerTi<br />
`Top-Tema~ saburTaloze mSenebare<br />
asirielebis centria, romlis aSenebasac<br />
isev gulmodgined ewinaaRmdegeba `daviT<br />
aRmaSeneblis saxelobis marTlmadidebel<br />
morwmuneTa kavSiri~. Tumca amjerad Tavi<br />
verc sapatriarqom Seikava da mSeneblobis<br />
winaaRmdeg manac gaavrcela gancxadeba.<br />
cxadia, sanam mSeneblobas realurad<br />
araferi daemuqreba da igi ar gaCerdeba,<br />
sakuTari azris gamoTqmis, gancxadebebis<br />
keTebisa da saprotesto aqciebis mowyobis<br />
ufleba yvelas aqvs. demokratiis<br />
xibli swored es aris. Tu mSenebloba ar<br />
SeCerdeba, bolodroindeli liberalurfundamentalisturi<br />
bataliebis angariSi<br />
3:1 iqneba, Tu mSenebloba raime mizeziT<br />
Sewyda, maSin _ 2:2. magram, liberalizmis<br />
saboloo damarcxeba, albaT, arc es<br />
iqneba. angariSis gamosworebis Sansi<br />
axalgazrda demokratias kidev miecema,<br />
oRond mxolod erT SemTxvevaSi _ Tu<br />
romelime seriozuli socialuri kvleva<br />
ityvis, rom im axalgazrdaTa ricxvi,<br />
3<br />
romlebic ase weren, mcirea: (fragmentebi<br />
ivane javaxiSvilis saxelmwifo universitetis<br />
filosofiis mimarTulebis pirveli<br />
kursis studentTa kolokviumidan):<br />
`me piradad qarTvelisaTvis samSoblos<br />
winaSe Cadenil udides codvad mimaCnia<br />
dRevandeli zogadsakacobrio principebisa<br />
da mentalitetis qarTul cnobierebaSi<br />
Semotanis mcdelobac ki~ (daviT<br />
kapanaZe); `yvelaze did danaSaulad me<br />
samSoblos winaSe Cadenili codva<br />
mimaCnia. aseTi adamiani Casaqolia. is<br />
sicocxlis Rirsi ar aris~ (viqtoria<br />
daviTaSvili); `rwmenis Ralati samSoblos<br />
Ralatia. qarTvelebi, rodesac<br />
isini sarwmunoebas iviwyebdnen da amiT<br />
erovnulobasac kargavdnen, abo Tbilelma<br />
ixsna codvebisagan~ (ana loria);<br />
`qali wmindaa da spetaki Tavisi bunebiT,<br />
is xom dedaa _ da amitom masze saubrisas<br />
sifrTxilea saWiro, qalma dagvRupa<br />
da manve gviSva macxovari... kacobriobis<br />
codvebisagan gansawmendad...~ (daviT<br />
kapanaZe). gadmobeWdilia: Jurnalidan `dro<br />
mSvidobisa~ (12.2006.ICCN)<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
Cveni wre<br />
mefe xeibari<br />
da xeibari<br />
nana niJaraZe<br />
`me den keplingeri mqvia, xeibari var~, _ ase iwyeba<br />
ara erTi konkursis laureati filmi `mefe xeibari~.<br />
kamera denis mas Semdeg dahyveba, rac 12-is<br />
gaxda. cerebraluri dambliT daavadebuli niWieri<br />
biWis cxovreba, romelic mamam dabadebisTanave<br />
miatova da romelsac saocrad optimisti, mizanswrafuli<br />
deda zrdis, saintereso namdvilad<br />
gamodga, _ den keplingeri dRes cnobilia Tavisi<br />
mxatvrobiT. misi namuSevrebi niu iorkSi, fil kaindis<br />
galereaSia gamofenili da warmatebiT mxolod<br />
avtoris biografiis gamo ar sargeblobs.<br />
Tumca aqamde grZeli da Zneli gza iyo gasavleli.<br />
gza, romelic denma dedis, megobrebis, maswavleblebis,<br />
leqtorebis _ mTeli amerikis daxmarebiT<br />
gaiara.<br />
`roca vxatav, mesmis saocrad<br />
nazi xma, romelic meubneba<br />
funji ra mimarTulebiT unda<br />
vamoZrao. me vemorCilebi am<br />
xmas. funji Cemi Zalaa~, _ am<br />
sityvebs deni klaviaturaze<br />
krefs. sxeuli cudad emorCileba,<br />
amitom wers da xatavs<br />
specialuri mowyobilobis<br />
saSualebiT. mas Tavze imagrebs,<br />
saWiroebis mixedviT, CxiriT an<br />
funjiT. ase azavebs ferebsac<br />
palitraze _ Tavze mimagrebuli<br />
funjiT. `rTulia, _ ambobs<br />
Tausonis universitetis<br />
leqtori, romelmac denis<br />
funji sakuTar Tavze `gamoscada~,<br />
_ Cemi sxva studentebic<br />
rom SensaviT bejiTebi iyvnen,<br />
did warmatebas miaRwevdnen~.<br />
roca patara iyo da dedas Tovlian<br />
baRSi saseirnod gahyavda,<br />
4<br />
biWunas, romelsac gundis<br />
gakeTeba ar SeeZlo, eCveneboda,<br />
rom Tavad iyo fifqi... mere<br />
`super-etli~ miutanes, gadamrTvelebiTa<br />
da siCqareebiT.<br />
denic maqsimaluri siCqariT<br />
miqroda. erTxel Citsac gaekida.<br />
`mivepare da gavirinde...~<br />
_ wers... gulaxdilad mogviTxrobs<br />
sakuTar cxovrebaze:<br />
siZneleebze, romlebic<br />
Cveulebriv skolaSi swavlis<br />
dawyebisas Sexvda; maswavleblis<br />
TanaSemweze, romelic<br />
gverdiT edga da ucnob garemosTan<br />
SeguebaSi exmareboda;<br />
megobrebad qceul amxanagebze;<br />
naxatebis pirvel personalur<br />
gamofenaze; im dReze, roca<br />
gadawyvita damoukidebelad<br />
ecxovra da oTaxi iqirava;<br />
universitetze, romlis dasruleba,<br />
mantiasa da qudSi gamow-
yobils, universitetis scenaze<br />
sxva kursdamTavrebulebTan<br />
erTad sazeimod miuloces;<br />
dedaze, romelic im dResac<br />
mxarSi edga, rogorc yovelTvis;<br />
loraze, romelic uyvars<br />
da icis, erTad ver iqnebian...<br />
den keplingeri erT-erTia im<br />
650 milion adamians Soris, romelTac<br />
msoflio statistikaSi<br />
SezRuduli SesaZleblobebis<br />
mqoneTa grafa uWiravT. Zalian<br />
bevri Tanagrafelisgan gansxvavebiT<br />
man sakuTari SesaZleblobebis<br />
realizeba moaxerxa. awyobili<br />
sazogadoebrivi sistemis<br />
pirobebSi amis miRweva ukve<br />
Sens nebisyofasa da survilzea<br />
damokidebuli. roca sistema<br />
asawyobia, Znelia yvelas daanaxo,<br />
rom `xeibris sxeulSi<br />
gonieri adamianis sulia gamomwyvdeuli~<br />
(den keplingeri)...<br />
jaba<br />
jaba<br />
jaba tatiSvili erT-erTia im<br />
236280 adamians Soris, romlebic<br />
saqarTveloSi I, I I da I I I jgufis<br />
invalidobis pensias iReben.<br />
specialistebi, rogorc<br />
samTavrobo, ise arasamTavrobo<br />
struqturebidan, amboben, rom<br />
es ar aris zusti ricxvi, radgan<br />
bevrs ar surs am kategoriis<br />
pensionerTa rigebSi Cadgoma.<br />
mizezi oria: erTni miiCneven,<br />
rom ar Rirs specialuri<br />
eqspertizebis gavla, Tanxebisa<br />
da energiis xarjva imisTvis,<br />
rom socialuri (moxucebulobis)<br />
pensia invalidobis pensiiT<br />
Caanacvlo; meoreni cdiloben<br />
saerTod ar gaerion SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqoneTa<br />
rigebSi _ rcxveniaT imis aRiareba,<br />
rom sxvebs _ yvelas, danarCenebs<br />
_ ar hgvanan. aseT gadawyvetilebas,<br />
sakuTari Svilebis<br />
nacvlad Tavdapirvelad<br />
mSoblebi iReben. ase iqceva<br />
saxli cixed, ojaxis wevrebi ki<br />
_ mecixovneebad. cxovreba ki<br />
amasobaSi sadRac, gverdiT Caivlis.<br />
jabas saxli cixed ar qceula.<br />
mSoblebi mas Tavidanve damoukideblobas<br />
aCvevdnen, _<br />
uSvebdnen quCaSi, ar uSlidnen<br />
TanatolebTan urTierTobas.<br />
jaba 25 wlisaa, zustad imdenis,<br />
ramdenisac den kiplingeri<br />
iyo, roca mis Sesaxeb filmis<br />
gadaReba dasrulda. masac,<br />
deniviT, cerebraluri dambla<br />
aqvs, naTeli goneba da survilebi,<br />
oRond _ gansxvavebuli.<br />
`invalidi bavSvi ar unda<br />
Caiketos saxlSi, _ ambobs igi,<br />
_ arasrulfasovnebis kompleqsi<br />
ar unda hqondes arc<br />
bavSvs, arc mSobels. me xSirad<br />
gavdiodi gareT, irgvliv<br />
myavda bevri adamiani, Cemze<br />
ufrosebi, maTma mosmenam,<br />
maTTan erTad manqaniT siarulma<br />
gamiviTara tvini. mSobelma<br />
Tu is ifiqra, sircxvilia,<br />
bavSvis gareT gayvana,<br />
5<br />
mainc araferi gamovao, dam-<br />
Tavrebulia _ ver gadalaxavs<br />
im mniSvnelovan moments da<br />
sul Caiketeba saxlSi. iseTi<br />
pirobebi unda arsebobdes,<br />
rom invalidi gareT uproblemod<br />
gavides, rom qveyanam<br />
dainaxos _ Cven varT.<br />
aq jer iseTi sistemaa, invalidi<br />
Zalian Caketilia Tavis<br />
saxlSi, Tavis TavSi. ucxoeT-<br />
Si yvelgan waxval da wamoxval.<br />
aq... magaliTad, myavs<br />
motoriani etli. aqedan did<br />
diRomSi mainc ver waval _<br />
akumulatori ar meyofa. ucxoeTSi<br />
iseTi sistemaa, nebismier<br />
adgilas moaxerxeb datenas.<br />
gzebic isea mowyobili,<br />
uproblemod imoZraveb. aq?..<br />
vTqvaT, marto xar da ar ginda<br />
vinme Seawuxo, _ ver moaxerxeb,<br />
mainc da mainc viRacas<br />
unda sTxovo daxmareba.<br />
ase ar SeiZleba. yovel dRe<br />
megobarsac ver sTxov damexmareo,<br />
masac xom Tavisi cxovreba<br />
aqvs...~<br />
*<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
Cveni wre<br />
jabas kargi megobrebi hyavs.<br />
xSirad akiTxaven da gareT<br />
gahyavT. jabas deda, qalbatoni<br />
nana ambobs, rom saburTalos<br />
am ubnisTvis, sadac, rogorc<br />
aRmoCnda, ramdenime invalidi<br />
cxovrobs, es gamonaklisia, _<br />
`ZiriTadad, saxlSi hyavT<br />
bavSvebi gamoketili, rac<br />
Zalian cudia. jaba iseTi<br />
diagnoziT daibada, eqimebma<br />
masze uaris Tqmac ki gvirCies,<br />
magram ar davnebebulvarT.<br />
motoruli problemebis<br />
garda gonebrivi CamorCenac<br />
gvqonda. bevri dro da procedura<br />
dagvWirda, rom migveRwia<br />
im mdgomareobisTvis,<br />
romelic dRes gvaqvs. Cemi<br />
meuRle cocxali iyo da xangrZlivad<br />
mivdiodiT samkurnalod<br />
moskovSi, evpatoriaSi,<br />
gurjaanSi talaxebiT vmkurnalobdiT.<br />
bolos viyaviT<br />
vilniusSi. 1993 wels, roca<br />
Cemi meuRle gardaicvala,<br />
yvelaferi es dasrulda. Cven<br />
aranairi saSualeba aRar<br />
gvqonda, rom gvemkurnala...<br />
jaba Tavis Tavs TviTon uvlis<br />
_ TviTon Wams, TviTon icvams,<br />
ixdis, oRond Rilebis Sekvra<br />
uWirs. mTeli es wlebi vcdilobdiT,<br />
bevri migveca misTvis.<br />
6 wlis iyo, Wadraki rom vaswavleT,<br />
swavlac Tavis droze<br />
daiwyo, 61-e saSualodan modiodnen<br />
pedagogebi, me-7 klasSi<br />
iyo, `parizis RvTismSoblis<br />
taZari~ rusulad rom waikiTxa.<br />
saerTod, rusuli ufro<br />
exerxeba. icis kompiuteri,<br />
inglisuri, Zalian bevr rame-<br />
Si erkveva kargad _ sportSi,<br />
musikaSi. siamovnebiT eswreba<br />
yvela sportul RonisZiebas,<br />
axla, magaliTad, fexburTzec<br />
iyo wasuli. mokled, bevri<br />
SeuZlia, magram...~<br />
magram am SesaZleblobebs jaba<br />
ver iyenebs. SeuZlia kompiuter-<br />
Tan muSaoba, magram kompiuteri<br />
ara aqvs; uyvars Teatri,<br />
magram iq sul ramdenjermea<br />
namyofi _ mis patara ojaxs<br />
imdeni Semosavali ara aqvs,<br />
rom taqsis daqiraveba survilisamebr<br />
SeZlos. qalbaton<br />
nanas SvilisTvis masaJebis<br />
gakeTebac ver mouxerxebia.<br />
`cerebraluri dambla iseTi<br />
daavadebaa, rom sul mkurnaloba<br />
unda, sul masaJebi, Tu<br />
es cikli wydeba, regresi<br />
iwyeba, _gviyveba qalbatoni<br />
nana, _ 1998-1999 wlebSi di-<br />
RomSi specialur varjiSebs<br />
utarebdnen organizmis dasaWimad,<br />
axla esec aRaraa.<br />
ratomRac 18 wlis zemoT invalidebisTvis<br />
SeRavaTebi ar<br />
aris _ arc sagzuri, arc samedicino<br />
manipulaciebi, TiTqos<br />
18 wlis zemoT aRaraviTari<br />
samedicino da socialuri<br />
problema aRar hqondeT.<br />
Cven, raki amaT vuvliT, SegviZlia<br />
ar vimsaxuroT. 2-larian<br />
danamats viRebdiT am<br />
movlisTvis. xom sasaciloa?<br />
sul 38 laria pensia, romelsac<br />
jaba iRebs. rogor unda<br />
vimyofinoT, roca 300 dolari<br />
marto masaJebs sWirdeba? iyo<br />
saubari imaze, rom momvlel-<br />
Ta danamati pensiis raodenobamde<br />
gaezardaT, magram esec<br />
_ 18 wlamde. es didi usamarTlobaa,<br />
radgan yvelaferi Tanxazea<br />
damokidebuli. Tu fuli<br />
ara gaqvs, e.i. bavSvi saxlSi<br />
unda dasva da gyavdes ase. xom<br />
amdeni arasamTavrobo organizaciaa,<br />
magram... eqvsi welia<br />
mas Semdeg, rac meuRle<br />
gardamecvala, da isic ver<br />
momixerxebia, sadme dasasveneblad<br />
gaviyvano jaba. wlevandeli<br />
cxeli zafxulic<br />
TbilisSi gavatareT, arada<br />
amaT yvelas gulis problemac<br />
aqvT, radgan ver moZraoben.<br />
6<br />
iqneb prezidentamde mivides<br />
es ambavi da Segvimsubuqdes<br />
mdgomareoba... adre aq cxovrobdnen,<br />
axlos, prezidenti<br />
da qalbatoni sandra. sandram<br />
orjer etli gamougzavna<br />
jabas, vTxoveT da gamougzavna.<br />
Zalian kargi pirovnebaa,<br />
Zalian miyvars, Zalian vafaseb.<br />
aq, quCis kuTxeSi, invalidi<br />
biWia, bebia-babua zrdida,<br />
axla sul oblad darCa da<br />
Zalian aqcevs yuradRebas.<br />
Cvenc dagvirekes misi arasam-<br />
Tavrobodan, _ SegiZliaT<br />
balneologiurSi abazanebze<br />
ataroT biWio, magram uari<br />
vTqvi, wasvla-wamosvlas taqsi<br />
sWirdeba, amis fuli ki ar<br />
gvaqvs...<br />
me Semaxseneben xolme, rom<br />
myavs ufrosi Svili, romelsac<br />
SeuZlia mogviaros. diax,<br />
myavs 29 wlis vaJi, magram mas<br />
meuRle da ori mcirewlovani<br />
Svili hyavs da Cven rogor<br />
unda mogvxedos, roca ar mu-<br />
Saobs da Tavis ojaxs Zlivs<br />
inaxavs. ar ifiqroT, rom zarmacia.<br />
aqvs profesia, eZebs<br />
samuSaos, magram uSedegod.<br />
ojaxidan erT-erTi mainc rom<br />
daasaqmos saxelmwifom, elementarul<br />
problemebs mainc<br />
movigvarebdiT. profesia mec<br />
maqvs _ filologi var, magram<br />
47 wlis gaxlavarT, am asakisa<br />
ki aRaravis undixar. mainc<br />
vcdilob raRacas, iZulebuli<br />
var samsaxurze vifiqro, Tumca<br />
jabas, faqtobrivad, mTeli<br />
dRis ganmavlobaSi unda yurad-<br />
Rebis miqceva. amas sakuTari<br />
Tavis gamokveba, Cacma, mixedva<br />
mainc SeuZlia, magram<br />
bevrs vicnob, visi Svilic<br />
dauxmareblad verafers<br />
akeTebs. maT ra unda qnan?~<br />
Tumca kiTxva uyvars, jabas didi<br />
xania aRaraferi waukiTxavs, _<br />
mTeli misi fiqrebi imiskenaa
mimarTuli, rogor iSovos<br />
fuli. megobarTan erTad maRaziebis<br />
monobaraTebiT momarageba<br />
daiwyo. uars aravin eubneba,<br />
miTumetes _ ubanSi, magram,<br />
aqedan miRebuli Semosavali<br />
saqmis awyobas ar hyofnis.<br />
qalbatoni nana darwmunebulia,<br />
mcire kreditis aRebis saSualeba<br />
mainc rom hqondes, misi<br />
vaJi aucilebeli samedicino<br />
manipulaciebisTvis saWiro<br />
fulis Sovnas moaxerxebda.<br />
`sazRvargareT amis mogvareba<br />
problema ar iqneboda: iq imxela<br />
kompensacia aqvT invalidebs,<br />
bankebma ician, rom sesxi<br />
daubrundebaT; iq sxvanairadaa<br />
yvelaferi mowyobili...<br />
CvenTan pirveli jgufis invalids<br />
48 lari aqvs da ori<br />
aTasiani sesxi riT unda dafaros?..<br />
me ki fuli mWirdeba,<br />
rom isev fuli gavakeTo. monoebi<br />
naRdi saqmea _ saqoneli<br />
sul saRdeba, ar fuWdeba...<br />
krediti rom mimeRo, Tu ver<br />
avawyobdi saqmes, bolo-bolo,<br />
gaiyideboda, rasac gamovitandi<br />
da davabrunebdi im fuls.<br />
ar aris saSiSi, magram... ufulod<br />
verafers gaakeTeb, fuli<br />
ki ar maqvs... sul amaze vfiqrob~.<br />
Sav-TeTri Sav-TeTri Sav-TeTri suraTi<br />
suraTi<br />
msoflio bankis iniciativiTa<br />
da dafinansebiT saqarTveloSi<br />
invalidTa mdgomareobis oTx-<br />
Tviani Tvisebrivi kvleva<br />
Catarda. am proeqtis ganxorcielebis<br />
ufleba organizacia<br />
PAconsulting-ma moipova. kvleva,<br />
romelic wels, maisSi daiwyo,<br />
misma partniorma organizaciam<br />
_ `sazogadoebrivi politikis<br />
institutma~ Caatara. proeqtis<br />
farglebSi gaimarTa 9 fokusjgufi<br />
da Sedga 43 interviu<br />
invalidebTan, maT momvleleb-<br />
Tan, invalidTa arasamTavrobo<br />
organizaciebisa da saTanado<br />
saxelmwifo struqturebis<br />
TanamSromlebTan. rogorc<br />
institutis Tanadireqtori<br />
nana sumbaZe ambobs, mdgomareoba<br />
SemaZrwunebelia.<br />
nana sumbaZe: `problemaa am<br />
adamianebis saSineli ekonomikuri<br />
mdgomareoba, stigma<br />
da garemo pirobebi, rac am<br />
mdgomareobaSi myof adamianebs<br />
gareT gasvlis, sazogadoebaSi<br />
integrirebis saSualebas<br />
ar aZlevs. yvelaze<br />
mZimea mdgomareoba regioneb-<br />
Si _ yvelanairi TvalsazrisiT.<br />
TbilisSi aravis uTqvams,<br />
rom etliT gareT ar gamoval,<br />
sircxviliao; ambobdnen, ver<br />
gamovalT, radgan etliT<br />
moZraobisaTvis aucilebeli<br />
pirobebi ar arsebobso. iq ki,<br />
magaliTad, duSeTSi, sadac<br />
TiTqmis yvelas aqvs etli, ar<br />
iyeneben mas, radgan nawils<br />
rcxvenia, nawili ki fiqrobs,<br />
rom amis Semdeg veRarasdros<br />
gaivlis...<br />
am adamianebs mxolod Tavian-<br />
Ti ojaxis wevrebTan aqvT<br />
urTierToba, Tumca regioneb-<br />
Si integraciaze metad imaze<br />
uwevT fiqri, SimSiliT sikvdils<br />
rogor gadaurCnen.<br />
quTaisSi iseTi scena gaTamaSda,<br />
cremlebi ver SevikaveT.<br />
alafurSeti gvqonda, Zalian<br />
kargi. yvelam gadaiRo TefSze<br />
kerZi, magram aravin SeWama.<br />
Sevwuxdi, _ miirTviT-meTqi.<br />
iciT, ra miTxres? SeiZleba<br />
saxlSi waviRoTo?.. ai ase<br />
uWirs xalxs, pomidori enatrebaT,<br />
kitri... kidev kargi,<br />
bevri produqti gvqonda da<br />
parkebiT gavataneT Sin. mere<br />
vambobdiT, rom am proeqtma<br />
erTi kargi saqme ukve gaakeTa<br />
_ TiTo dRiT am xalxs noyieri<br />
sakvebi miawoda~.<br />
7<br />
kvlevis winaswarma Sedegebma<br />
warmoaCina, rom yvela kategoriis<br />
invalidi uCivis rigebs<br />
fsiqo-nevrologiur dispanserebSi;<br />
ufulobas, rac reabilitaciisTvis<br />
aucilebeli masa-<br />
Jebis gakeTebis saSualebas ar<br />
aZlevT; sazogadoebis damokidebulebas<br />
_ maT an sibraluliT,<br />
an aTvalwunebiT ekidebian,<br />
razec invalidebi mwvaved<br />
reagireben, radgan undaT sazogadoebis<br />
normalur wevrebad<br />
iTvlebodnen, amisTvis ki isini<br />
maT moTxovnilebebTan adaptirebul<br />
garemos saWiroeben,<br />
raTa moxerxebulad imoZraon<br />
etliT da dawesebulebebSi<br />
Sesvlac SeZlon.<br />
nana sumbaZe: `calke Temaa<br />
momvlelebi. isini, ZiriTadad,<br />
dedebi arian da, faqtobrivad,<br />
mowyvetilni arian samyaros,<br />
radgan 24 saaTis ganmavlibaSi<br />
Svilebs uvlian. quTaisSi<br />
vnaxeT 60 wlis qali, wneviani,<br />
Tirkmelic daweuli aqvs da<br />
uvlis qaliSvils, romelic 80<br />
kilograms iwonis; misi xelSi<br />
ayvana dedas dReSi ramdenjerme<br />
uxdeba... quTaisSive gavicaniT<br />
qali, romelic cerebraluri<br />
dambliT daavadebul<br />
or qaliSvils uvlis marto...<br />
JinvalSi cxovrobs qali, romlis<br />
vaJi gonebrivad CamorCenilia,<br />
epilefsiiTaa daavadebuli<br />
da yovel Rames gulyra<br />
emarTeba. man gviTxra, rom am<br />
dros, ubralod, gadis saxlidan,<br />
radgan verafriT exmareba<br />
Svils, misi tanjvis yureba<br />
ki aRar SeuZlia. am biWs<br />
TveSi 100 laris wamali Wirdeba,<br />
maTi ojaxis Semosavali<br />
ki 35-lariani pensiaa. qali<br />
adre keravda da cota fuli<br />
am gziTac Semohqonda ojaxSi,<br />
magram axla veRar axerxebs am<br />
saqmianobaze koncentracias.<br />
Sin damxmare aravin hyavs _<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
Cveni wre<br />
qmarma adre miatova, meore<br />
Svili ki TbilisSi cxovrobs.<br />
arian mezoblebis amara, maTi<br />
wyalobiT arseboben, isini<br />
kvebaven. `risi imedi gaqvT?~<br />
_ aseTi kiTxva gvqonda interviuSi.<br />
`imis, rom me movkvdebi<br />
da Cemi Svilic mokvdeba~, _<br />
ase gvipasuxa am qalma...<br />
maT uWirT ara marto fizikurad,<br />
sulieradac. kaxeTis erT<br />
sofelSi vnaxeT 11 wlis bav-<br />
Svi, romelsac 5 welze mets<br />
ver miscemT, ver laparakobs,<br />
ver moZraobs. deda moukvda,<br />
mamam sxva qali SeirTo da is,<br />
da-ZmasTan erTad, bebiasTan<br />
gauSva. bebias tuberkulozi<br />
sWirs, bavSvebis movla-patronobis<br />
saxsari ara aqvs.<br />
sofelSi wavidnen sacxovreblad,<br />
magram naxevrad mSivrebi<br />
arian, Tu mezoblebma ar<br />
miawodes rame... am qalma<br />
gviTxra, Cems Svils davemuqre,<br />
bavSvs fanjridan gadavagdeb-meTqi...<br />
saqarTveloSi<br />
bevrs uWirs, magram roca<br />
ekonomikur siduxWires aseTi<br />
mZime daavadeba emateba,<br />
cxovreba wamebad iqceva.~<br />
msoflio bankis es proeqti ar<br />
iTvaliswinebda instituciebis<br />
kvlevas, magram mis SedegebSi<br />
aisaxeba yru-munjTa da<br />
usinaTloTa skolebSi arsebuli<br />
mdgomareoba. aRmoCnda, rom<br />
Turme yru-munjebma ar ician<br />
wera-kiTxva, radgan Jestebis<br />
enas mexuTe klasidan aswavlian,<br />
rac Zalian gviania. Jestebis<br />
enas ver floben maTi mSoblebic,<br />
ris gamoc bavSvebi kontaqtSi<br />
sakuTari ojaxis wevrebTanac<br />
ver Sedian. bevr qveyanaSi<br />
moqmedebs kanoni, romelic<br />
yru-munjebis mSoblebs avaldebulebs<br />
Jestebis enis swavlas.<br />
CvenTan ki yruebi samyarosTan<br />
kavSirs, faqtobrivad,<br />
moklebulni arian. aranakleb<br />
rTul mdgomareobaSi imyofebian<br />
usinaTloebic. gaumarTavi<br />
programebis gamo es bavSvebi<br />
8<br />
ver ewevian Tanatolebs da<br />
itegraciac Zneldeba. bevri<br />
skolaSi saerTod ar dadis.<br />
nana sumbaZe: `sinamdvileSi<br />
ramdenni arian qarTveli invalidebi,<br />
aravin icis. arsebobs<br />
mxolod maTi statistika,<br />
vinc pensias iRebs. ar<br />
arsebobs saxelmwifo strategia<br />
iqiTken mimarTuli, rom<br />
invalidebs damoukideblad<br />
cxovrebis pirobebi SeeqmnaT.<br />
ar arsebobs kanoni, romelic<br />
sawarmos an organizacias<br />
imis stimuls miscemda, rom<br />
invalidi daesaqmebina. yvela<br />
qveyanaSi arsebobs aseTi kanoni,<br />
saTanado SeRavaTiT,<br />
saqarTveloSi _ ara. am adamianebis<br />
didi nawilis dasaqmeba,<br />
gamoyeneba SeiZleba;<br />
imis gamoc isini arian daTrgunulni,<br />
rom sakuTari<br />
Tavis rCenas ver axerxeben. es<br />
viTareba aucileblad unda<br />
Seicvalos~.<br />
saWiroebebi saWiroebebi da<br />
da<br />
SesaZleblobebi<br />
SesaZleblobebi<br />
cvlilebebi dawyebulia, magram<br />
am sferoSic xom iseve, rogorc<br />
sxva sferoebSi, bevri<br />
problemaa dagrovili da iqamde,<br />
vidre mdgomareoba gamoswordeba<br />
da adamianebi amas<br />
igrZnoben, cota dro ar gaivlis.<br />
bolo 15 wlis ganmavlobaSi<br />
am TvalsazrisiT CvenTan<br />
faqtobrivad araferi gakeTebula<br />
_ kanonebi iwereboda,<br />
magram ar sruldeboda, yvela<br />
ufleba, romlebzec maTSi iyo<br />
laparaki, qaRaldze rCeboda.<br />
saqarTveloSi aqamdec moqmedebda<br />
kanoni `SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqone pirTa<br />
socialuri dacvis Sesaxeb~,<br />
oficialurad aRiarebuli iyo<br />
Sesabamisi saerTaSoriso dokumentebis<br />
Sinaarsi, magram inva-
lidebze zrunva Semoifargleboda<br />
umweoTa kategoriaSi<br />
maTi moqceviT, ramdenime tipis<br />
komunaluri da samedicino<br />
SeRavaTiT, ZiriTadad, meore<br />
msoflio omisa da saqarTvelos<br />
teritoriuli mTlianobisTvis<br />
brZolis invalidebis-<br />
Tvis, da programebiT, romlebic<br />
deficituri xeljoxebiT,<br />
sasmeni aparatebiT, protezebiT<br />
maT momaragebas iTvaliswinebda.<br />
mTavari ki is<br />
gaxlavT, rom es programebi ar<br />
warmoadgenda invalidebTan<br />
dakavSirebuli erTiani saxelmwifo<br />
politikis segmentebs _<br />
aseTi politika saqarTvelos<br />
yofil xelisufalT, ubralod,<br />
ar SeumuSavebiaT.<br />
`is samedicino midgoma, romelic<br />
invalidebTan dakav-<br />
SirebiT gvqonda, mcdaria da<br />
unda Seicvalos, _ miiCnevs<br />
invalidTa arasamTavrobo<br />
organizaciaTa `koalicia damoukidebeli<br />
cxovrebisaTvis~<br />
xelmZRvaneli koba nadiraZe, _<br />
invalids dRemde ise ekidebian,<br />
rogorc pacients, adamians,<br />
romelsac mudmivad<br />
sWirdeba mkurnaloba. invalidoba<br />
mxolod es ar aris.<br />
invalidi aris socialuri<br />
statusi da am saqmeSi eqimebis<br />
garda Cabmuli unda iyvnen<br />
iuristebi, ganaTlebis<br />
sferos muSakebi, mSeneblebi<br />
_ yvela, cxovrebis yvela<br />
sferos warmomadgenlebi.<br />
adamianebi, sazogadoeba unda<br />
mixvdes amas. unda Seicvalos<br />
sazogadoebrivi azri, damokidebuleba<br />
invalidobis mimarT,<br />
materialuri garemo,<br />
romelSic maT uwevT cxovreba.<br />
am mimarTulebiT moqmedebis<br />
dawyeba dResve SeiZleba. ra<br />
udgas win skolebis, institutebis,<br />
nebismieri axali Seno-<br />
bisa Tu nagebobis pandusebiT<br />
aRWurvas? es ar iTxovs damatebiT<br />
saxsrebs, invalids ki<br />
Tavisufali gadaadgilebis<br />
saSualebas aZlevs. arc reliefuri<br />
filebis dagebaa rTuli,<br />
usinaTloebs rom gauadvildeT<br />
gadaadgileba. aravi-<br />
Tar damatebiT xarjs ar moiTxovs<br />
imis dadgena, Tu ra<br />
simaRleze unda damagrdes<br />
karis saxeluri, rom invalidic<br />
miswvdes mas. an gana didi<br />
problemaa ufro farTo karis<br />
gakeTeba, etlianma adamianmac<br />
rom SeZlos SenobaSi Sesvla?<br />
amaze arc unda vlaparakobdeT,<br />
radgan arsebobs kanoni,<br />
damtkicebulia normebi,<br />
Tumca maT aravin asrulebs.<br />
samwuxarod, Zalian bevri<br />
invalidi am sakiTxebs seriozulad<br />
ar ekideba. bevri fiqrobs<br />
gamovjanmrTeldebio,<br />
bevri ki avadmyofobas dauTrgunavs<br />
da ar fiqrobs imaze,<br />
ra potencials flobs, ra<br />
uflebebi aqvs, ra SeiZleba<br />
gaakeTos. gasulma wlebma<br />
CvenSi invalidi Camoayaliba<br />
momxmareblad, romelic saxelmwifom<br />
unda arCinos,<br />
saxelmwifom unda Seinaxos.<br />
saxelmwifos upirvelesi<br />
movaleoba is aris, rom sazogadoebriv<br />
cxovrebaSi integrirebisTvis<br />
aucilebeli<br />
pirobebi Seuqmnas invalidebs,<br />
raTa maT TviTon SeZlon Tavis<br />
rCena. es aris umTavresi~.<br />
saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa<br />
da socialuri dacvis<br />
saministroSi Seqmnilia specialuri<br />
komisia, romelic invalidobis<br />
cnebis gansazRvrasa<br />
da invalidebis mimarT gasatarebeli<br />
politikis SemuSavebaze<br />
muSaobs. konkretulad ras<br />
gulismobs es, jer saministro-<br />
Si arafers amboben. jerjerobiT<br />
SegviZlia mxolod im<br />
9<br />
programebze visaubroT, romelTac<br />
saministros dakveTiT<br />
socialuri daxmarebisa da<br />
dasaqmebis saagento axorcielebs.<br />
es gaxlavT `SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqone pirTa<br />
socialuri integraciisa da<br />
adaptaciis xelSwyobis saxelmwifo<br />
programa~, romelic<br />
ramdenime qveprogramisgan<br />
Sedgeba. rogorc saagentos<br />
programebis marTvis departamentis<br />
ufrosi Tea sturua<br />
ambobs, programa im moTxovnebis<br />
gaTvaliswinebiT Seiqmna,<br />
romlebmac dResdReobiT wina<br />
planze wamoiwies da misi mizani<br />
SezRuduli SesaZleblobis mqone<br />
pirebis samoqalaqo integraciaa.<br />
yvelaze meti finansuri saxsrebi<br />
gaTvaliswinebulia Sez-<br />
Ruduli SesaZleblobebis<br />
mqone pirTa dRis centrebis<br />
ganviTarebis programisaTvis.<br />
es gulisxmobs qveynis masStabiT<br />
iseTi centrebis Seqmnas,<br />
romlebic invalidebs momsaxurebis<br />
srul pakets SesTavazeben:<br />
kvebas, samedicino<br />
dargis muSakTa da fsiqologis<br />
momsaxurebas, swavlebas,<br />
ganaTlebas, yofiTi da profesiuli<br />
unar-Cvevebis daxvewas,<br />
yofiTi pirobebis gaumjobesebas.<br />
dRes ukve 18 aseTi<br />
centri moqmedebs guriaSi,<br />
kaxeTSi, qvemo qarTlSi, raWaleCxumSi,<br />
samcxe-javaxeTSi da<br />
maT zedamxedvelobas saagento<br />
uwevs. es centrebi ar arian<br />
SezRuduli arc asakobrivi da<br />
arc nozologiuri TvalsazrisiT<br />
_ iq nebismieri asakisa da<br />
problemis mqone invaldi SeiZleba<br />
naxoT.<br />
Tea sturua: `sxvanairad arc<br />
SeiZleboda yofiliyo, radgan<br />
Tavisi arsiT es antiinstituciuri<br />
dawesebulebebia. amitom<br />
yvela centrSi arian<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
Cveni wre<br />
sxvadasxva unarSezRudvebis<br />
mqone adamianebi. es aris mikrosociumi.<br />
iq arian bavSvebic,<br />
zrdasrulebic, moxucebic.<br />
erTaderTi SezRudva is<br />
aris, rom TiTo centri 50-ze<br />
met beneficiars ver miiRebs,<br />
radgan, Tu maTi raodenoba<br />
50-s aWarbebs, Sedegiani<br />
aRaraa centris saqmianoba _<br />
aq TiToeul adamianTan individualuri<br />
muSaoba tardeba.<br />
Cven yovelkvireulad, regionaluri<br />
da raionuli ganyofilebebis<br />
saSualebiT vamowmebT<br />
am centrebis saqmianobas,<br />
vaanalizebT miRebul<br />
informacias, vxvdebiT maT<br />
xelmZRvanelebs da a.S. mokled,<br />
erTad vqmniT am adamianebTan<br />
urTierTobis axal<br />
formebs, vswavlobT am saqmes,<br />
miTumetes, rom es mzardi<br />
komponentia.<br />
am komponentis erT-erTi mizania,<br />
es adamianebi karCaketilobidan<br />
ixsnas. kiTxvari,<br />
romelsac Cveni beneficiarebi<br />
da maTi patronebi periodulad<br />
avseben, adasturebs,<br />
rom centrebis arseboba<br />
gamarTlebulia. Tavad gansajeT,<br />
_ 38 wlis adamiani,<br />
romelic 38 welia karCaketil<br />
cxovrebas eweva, dRes acxadebs,<br />
imdenad kargad var, rom<br />
colis SerTvazec vfiqrob da<br />
SeiZleba isic amave centridan<br />
iyoso... es aris adamiani,<br />
romelic stigmis gamo mezobels<br />
ar daenaxeboda, gareT<br />
ar gamodioda. misi transformacia<br />
imaze metyvelebs,<br />
rom am adamianis socialuri<br />
reabilitacia moxda... Zalian<br />
kmayofilebi arian bavSvebi,<br />
imdenad, rom saxlSi wasvla<br />
aRar undaT da kiTxvaze _ ras<br />
isurvebdiT?, _ weren: `dRis<br />
centrma imuSaos ara 10-dan<br />
6-mde, aramed, dilis 8-dan<br />
saRamos 10-mde~... da rac ara-<br />
nakleb mniSvnelovania: uadvildebaT<br />
sakuTari mdgomareobis<br />
atana, roca sxvebsac<br />
xedaven maT dReSi myofT~.<br />
Semdegi komponenti saprotezoorTopediuli<br />
saSualebebiT<br />
invalidebis ufaso momsaxurebaa.<br />
saubaria zeda da qveda<br />
kiduris protezze, sxvadasxva<br />
korsetebze, specialur<br />
tansacmelze da a.S. mesame aris<br />
usinaTloTa sainformacio<br />
uzrunvelyofis komponenti.<br />
igi gulisxmobs usinaTloebis-<br />
Tvis brailis SriftiTa da<br />
audio teqnikiT Cawerili<br />
mxatvruli Tu sxva saxis literaturis<br />
gamocemasa da gamravlebas.<br />
ukve gaxmovanebulia 57<br />
avtoris nawarmoebebi, maT Soris<br />
invalidebisTvis saWiro<br />
samarTlebrivi literaturac.<br />
wels, saerTo erovnuli gamocdebis<br />
saWiroebidan gamomdinare,<br />
gaxmovanda qarTuli literaturis<br />
programiT gaTvaliswinebuli<br />
nawilic, ise, rom<br />
bavSvebi sazepiroebis daswavlasac<br />
SeZleben. yvela es komponenti<br />
socialuri integraciis<br />
qveprogramas ganekuTvneba.<br />
Semdegi gaxlavT institucionaluri<br />
patronaJis qveprograma.<br />
mis farglebSi saxelmwifo<br />
srulad afinansebs sam instituciur<br />
dawesebulebas,<br />
romlebic specialuri gamokvlevis<br />
Sedegad SeirCa. amave<br />
qveprogramaSi Sedis saTemo<br />
organizaciebis ganviTarebis<br />
komponenti. es saxelmwifo<br />
programis sruliad axali<br />
komponentia, erTgvari eqsperimentia,<br />
romelic gulisxmobs<br />
mikrosazogadoebis Seqmnas da<br />
am adamianebis ara dRis<br />
centrebSi, aramed TemebSi<br />
integrirebas. rogorc Tea<br />
sturua ambobs, am komponentis-<br />
Tvis gamocxadebul tenderSi<br />
10<br />
10<br />
monawileoba bevrma ver gabeda,<br />
_ `axali xili bevrisTvis<br />
Zneli gasasinji gamodga,<br />
magram aRmoCnda ori organizacia<br />
kaxeTSi, romlebmac<br />
iyides iq miwebi, saxlebi,<br />
waiyvanes miusafari bavSvebi,<br />
moxucebi, maT Soris SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqonenic,<br />
da maTTan erTad komunis<br />
principiT daiwyes cxovreba.<br />
moawyves meurneoba,<br />
Seqmnes sakuTari garemo,<br />
sadac Cinebulad grZnoben<br />
Tavs: Sromoben, naSroms<br />
yidian da saxlebs aSeneben,<br />
rom axali wevrebi miiRon~.<br />
am qveprogramis bolo komponentia<br />
instituciur dawesebulebebSi<br />
myofi beneficiarebis<br />
sakurorto reabilitacia.<br />
Semdegi qveprograma SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqone bav-<br />
SvTa reabilitaciis programaa,<br />
romelic iaSvilis saxelobis<br />
klinikis bazaze xorcieldeba,<br />
fsiqonevrologiuri reabilitaciis<br />
centrSi. yvela beneficiaris<br />
yvelanair momsaxurebas<br />
_ samedicinos Tu saswavlos,<br />
maTTvis da maTi mSoblebisaTvis,<br />
saxelmwifo afinansebs.<br />
Semdegi qveprograma gaxlavT<br />
SezRuduli SesaZleblobebis<br />
mqone pirTa damxmare saSualebebiT<br />
_ etlebiT, xeljoxebiT,<br />
yavarjnebiT, xelovnuri<br />
smenis aparatebiT uzrunvelyofa<br />
da xelovnuri yuris<br />
inplantis Rirebulebis dafinanseba.<br />
am qveprogramis bolo<br />
nawili barZayis Tavis asenciuri<br />
nekroziT daavadebuli<br />
bavSvebis sadReRamiso momsaxurebas<br />
gulisxmobs. es bavSvebi<br />
gansakuTrebul yuradRebas<br />
saWiroeben, mkurnalobis yvela<br />
moTxovnis Sesrulebis SemTxvevaSi<br />
ki maTi gankurneba SesaZlebelia.<br />
maTTvis dasavleT<br />
saqarTveloSi specialuri<br />
centri moqmedebs.
Tea sturua: `mTlianad es<br />
programa 4 milionamde lars<br />
saWiroebs. igi 1 maisidan<br />
amoqmedda da wels, 31 dekembers<br />
dasruldeba. am xnis<br />
ganmavlobaSi bevri ram gaumjobesda,<br />
daixvewa, bevri _<br />
momavalSi daixveweba. wlebis<br />
ganmavlobaSi smenis aparatebi<br />
deficituri iyo. wels sabiujeto<br />
ekonomiis xarjze ise<br />
movaxerxeT, rom problema ar<br />
Segvqmnia, _ daaxloebiT 1150<br />
adamiani dakmayofilda maSin,<br />
rodesac wliurad 100-200<br />
adamiani Tu kmayofildeboda.<br />
es programuli Tanxebis sruli<br />
mobilizaciisa da miznobrivi<br />
xarjvis wyalobiT moxerxda.<br />
amasTan, minda vTqva,<br />
rom kargi iqneba, Tu SezRuduli<br />
SesaZleblobebis mqoneTa<br />
dRis centrebSi Zalian<br />
SeZlebuli ojaxebi bavSvebis<br />
momsaxurebis safasurs<br />
gadaixdian da saxelmwifos<br />
mier gamoyofil Tanxas maT<br />
dauTmoben, visac materialurad<br />
Zalian uWirs. miTumetes,<br />
rom centrebSi misaRebTa<br />
raodenoba, momsaxurebis<br />
xarisxis SenarCunebis mizniT,<br />
SezRudulia~.<br />
nino nino nino da da sxvebi<br />
sxvebi<br />
erT-erTi aseTi dRis centri<br />
`anika~ TbilisSi, Temqaze mdebareobs.<br />
misi Senoba Cveni qveynisTvis<br />
unikaluria _ etlian<br />
adamians Senobis nebismier<br />
kuTxeSi SeuZlia moxvedra,<br />
tualetiTa da sacurao auziT<br />
uproblemod sargebloba.<br />
momsaxure personali iq Tavad<br />
bavSvebis mSoblebiTaa dakompleqtebuli,<br />
_ ori mniSvnelovani<br />
saqme erTad keTdeba.<br />
`anikaSi~ 7-dan 22 wlamde bavSvebi<br />
da axalgazrdebi dadian,<br />
maT umetesobas cerebraluri<br />
dambla aqvs. centris kontin-<br />
gens liftiani avtobusi emsaxureba.<br />
koncertebi da sportuli<br />
Sejibrebebi aq xSirad<br />
tardeba da maTSi iseTebic<br />
monawileoben, visac, saxlSi<br />
gamoketils, sajaro RonisZiebaSi<br />
manamde arasodes miuRia<br />
monawileoba... magram problema<br />
mainc arsebobs. `anikas~ xelm-<br />
ZRvaneli irina inasariZe ambobs,<br />
rom dafinansebis principebia<br />
problemuri: `saagento gamar-<br />
Tulad muSaobs, monitoringis<br />
araCveulebrivi sistema<br />
aawyves, _ erTi wuTi ar gaZleven<br />
modunebis saSualebas,<br />
rac Zalian kargia, moTxovnebic<br />
iseTia, rogoric unda<br />
iyos, magram fuls bavSvebis<br />
daswrebis mixedviT gvixdian.<br />
amis gakeTeba upriani iqneboda,<br />
es fuli marto kvebasa da<br />
swavlisTvis saWiro masalebze<br />
rom ixarjebodes, magram<br />
roca dafinansebaSi maswavleblebis<br />
isedac mcire xelfasebic,<br />
transportis Sesanaxi<br />
da bevri sxva ramis xarjic<br />
Sedis, es meTodi gaumar-<br />
Tlebelia. Tu momaval tenderSic<br />
es piroba iqneba, Cven<br />
programis ganxorcielebaze<br />
ganacxads aRar SevitanT~.<br />
Sromis, janmrTelobisa da socialuri<br />
dacvis saministros am<br />
da bevri sxva SeniSvnis gaTvaliswineba,<br />
albaT, mouwevs,<br />
mTlianad xelisuflebas ki _<br />
yvela im mTavari moTxovnisa,<br />
romelsac invalidebTan dakav-<br />
Sirebuli saerTaSoriso<br />
dokumentebi Seicavs. adamianis<br />
uflebaTa deklaraciis, gaeros<br />
generaluri asambleis specialuri<br />
rezoluciisa da sxva<br />
aqtebis mTavari saTqmeli<br />
nebismieri saxelmwifos xelisufalTaTvis<br />
is aris, rom<br />
sabaziso amocana invalidebis-<br />
Tvis Tanabari pirobebis Seqmnaa;<br />
rom saxelmwifoebma unda<br />
uzrunvelyon: invalidTa efeq-<br />
11<br />
11<br />
tiani samedicino momsaxureba;<br />
maTi reabilitacia damoukideblobisa<br />
da sicocxlisunarianobis<br />
optimaluri donis<br />
misaRwevad da SesanarCuneblad;<br />
damxmare momsaxurebis<br />
gaweva; Tanabari SesaZleblobebi<br />
sazogadoebrivi cxovrebis<br />
nebismier sferoSi invalidebis<br />
monawileobisTvis; maTi saSualo<br />
da umaRlesi ganaTlebis<br />
xelSewyoba; dasaqmeba da a.S. es<br />
ar aris erTi da ori dRis saqme,<br />
magram arc is saqmea, romelic<br />
SeiZleba calkeuli kanonebis<br />
SecvliT Tu SeqmniT CaiTvalos<br />
gakeTebulad. miTumetes<br />
maSin, roca sazogadoebis<br />
damokidebuleba invalidebisadmi<br />
araerTgvarovania...<br />
meoreklaseli nino RaribaSvilis<br />
deda miyveboda, erT-erTma<br />
cnobilma qalbatonma, romelic<br />
saqvelmoqmedo aqcias atarebda,<br />
Tavisi uari Cems Txovnaze,<br />
ninosTvis aucilebeli<br />
samedicino manipulaciebi<br />
daefinansebina, ase axsna: Cvens<br />
qveyanas sulac ar sWirdeba<br />
invalidebio... ninos ki amqveynad<br />
yvelaferi ainteresebs,<br />
multfilmebiT dawyebuli,<br />
sainformacio gamoSvebebiT<br />
damTavrebuli, uyvars kiTxva,<br />
curvas cdilobs. cerebraluri<br />
dambla aqvs da wyali mis-<br />
Tvis haeriviT aucilebelia.<br />
saocrad cocxali da mxiaruli<br />
bavSvia. dedas uTxres, Sansi<br />
gaqvT, bavSvi gamojanmrTeldeso<br />
da gogona Tavs ar izogavs,<br />
iatakidan wamoiwevs, muxlebze<br />
dgeba, specialuri mowyobilobiT<br />
siaruls cdilobs... da ocnebobs...<br />
or rameze: gaiaros da<br />
saqarTvelo Zlieri iyos. sityva-sityviT<br />
ase miTxra, mTeli<br />
seriozulobiTa da gulwrfelobiT...<br />
viTom, marTla ar gvWirdeba<br />
isini?<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
dialogi<br />
fundamentalizmis<br />
barieri<br />
cota xnis win saxalxo damcvelTan arsebuli tolerantobis centris egidiT<br />
seminari gaimarTa, romelSic sxvadasxva eTnikuri jgufis axalgazrdebi monawileobdnen.<br />
seminaris erTi nawili eTnikuri stereotipebis ganxilvas daeTmo.<br />
axalgazrdebi erTmaneTis eTnikur warmomavlobaze sruliad araadekvatur,<br />
xSirad Seuracxmyofel (binZuri, suniani, moRalate, eSmaki, gaiZvera da a.S.) warmodgenebs<br />
daufaravad amJRavnebdnen. ucnauri iyo, magram seminaris monawileebi<br />
am Sefasebebma gaamxiarula da yvelas xalisiani ganwyoba daeufla.<br />
Tumca, rodesac religiur stereotipebis dro movida, suraTi Seicvala. seminaris<br />
monawileebTan Sesaxvedrad sxvadasxva konfesiis RvTismsaxurebi iyvnen<br />
mowveuli. erT-erTma studentma meCeTis molas tragikuli intonaciiT ganucxada:<br />
`Tqven pasuxi unda agoT imaze, rom TaTrebi xocavdnen marTlmadidebel<br />
qarTvelebs~; Semdeg asirielma monawilem kaTolike mRvdels imaSi dasdo brali,<br />
rom kaTolicizmma maTi eri orad gaxliCa da erTmaneTs daupirispira. protestantma<br />
pastorma Tqva, rom umTavresi adamianis sulis xsnaa da meorexarisxovania<br />
erovnebis, eklesiis statusis, qonebisa da sakanonmdeblo privilegiebis Tema.<br />
am azrs somexi monawileebis mZafri kritika mohyva: `mTavari dRes somxuri<br />
da kaTolikuri eklesiebisTvis statusis sakiTxi da qonebis problemis gadawyvetaa~<br />
_ ambobdnen isini. marTlmadidebeli eklesiis mRvdelmsaxuri Sexvedras,<br />
mowvevis miuxedavad, ar daeswro da rogorc seminariis kursdamTavrebuls, me<br />
miwevda kiTxvebze `orTodoqsuli~ pasuxis gacema, rac imiT dasrulda, rom erTerTma<br />
marTlmadidebelma monawilem mwvaleblobaSi damadanaSaula... erTi sityviT,<br />
seminarze viTareba imdenad daiZaba, rom sami dRis ganmavlobaSi somxebs,<br />
azerbaijanlebs, qurTebs, qarTvelebs, ebraelebs, berZnebsa da asirielebs Soris<br />
damkvidrebul keTilganwyobasa da megobrobis survils safrTxe daeumuqra.<br />
amitom iZulebuli gavxdiT, religiur stereotipebze aRar gvelaparaka.<br />
seminaris magaliTi im gavrcelebuli Sexedulebis karg ilustraciad SeiZleba<br />
gamodges, rom globalizaciis pirobebSi religiurma fundamentalizma nacionalizmis<br />
adgili daikava da civilizaciebs Soris dapirispirebis umTavres<br />
faqtorad gadaiqca; bolodroindel TiTqmis yvela masStabur konfliqts xom<br />
religiuri safuZveli aqvs.<br />
ramdenad uqmnis safrTxes religiuri fundamentalizmi adamianis pirovnul<br />
Tavisuflebas da mSvidobian msoflios. dgas Tu ara Cveni qveyana am saSiSroebis<br />
winaSe?<br />
mrgvali magidis monawileebi _ politologebi gia nodia da zurab daviTaSvili,<br />
filosofosi anastasia zaqariaZe da evangelistur-baptisturi eklesiis mTavarepiskoposi<br />
malxaz sonRulaSvili ecdebian mSvidobianad upasuxon am SekiTxvebs.<br />
12<br />
12
eqa mindiaSvili: dRes<br />
11 seqtemberia. es Tari-<br />
Ri da Cveni saubris Tema<br />
simbolurad daemTxva<br />
erTmaneTs: gTavazobT<br />
visaubroT fundamentalizmze,<br />
mis sxvadasxva<br />
aspeqtze. xom ar ajobebs<br />
am movlenis religiur<br />
safuZvlebze msjelobiT<br />
daviwyoT? saidan aRmocenda<br />
igi, rogor ganvi-<br />
Tarda da rogor iqca monstrad<br />
msofliosaTvis?<br />
malxaz sonRulaSvili: wamosvlis<br />
win vebsteris leqsikons<br />
gadavxede. iq weria, rom fundamentalizmi<br />
aris moZraoba,<br />
romelsac dasabami meoce saukuneSi<br />
daedo. ufro zustad,<br />
es procesi me-19 saukuneSi,<br />
1870 wels daiwyo, rodesac<br />
kaTolikurma eklesiam gamoacxada<br />
papis ucdomelobis dogmati<br />
_ `eqskaTedra~: rodesac<br />
papi kaTedridan qadagebs, is<br />
uzenaesi avtoritetia. amaze<br />
reaqcia moaxdines protestantulma<br />
eklesiebma _ maT ganacxades,<br />
rom Tu romis kaTolikuri<br />
eklesiisTvis Seucdomeli<br />
avtoriteti papia, maSin<br />
maTTvis Seucdomeli avtoriteti<br />
saRvTo werilia. rogorc<br />
ki saRvTo werili uzenaes avtoritetad<br />
gamocxadda, maSinve<br />
moxda misi iseTi interpretireba,<br />
romelsac aqamde ar icnobda<br />
arc protestantuli,<br />
arc marTlmadidebeli da arc<br />
kaTolikuri eklesia. saqme is<br />
gaxlavT, rom, Tu saRvTo werils<br />
sityvasityviT aRviqvamT<br />
da gavigebT, SeiZleba kuriozamde<br />
mivideT. amitom sxvadasxva<br />
mimdinareobis qristianuli<br />
eklesiebi iZulebulni gaxdnen<br />
ebrZolaT am kuriozebis winaaRmdeg.<br />
aviRoT, magaliTad, samyaros<br />
asaki: gviani Sua saukuneebis<br />
droindeli gamoTvliT,<br />
samyaro sul raRac xuTi aTasi<br />
malxaz sonRulaSvili<br />
welia arsebobs, ebrauli gamoTvliT<br />
_ ufro naklebi, magram<br />
bunebismetyvelebisa da arqeologiis<br />
ganviTarebam gamoaaSkarava<br />
faqtebi, romlebic metyveleben,<br />
rom samyaro bevrad<br />
ufro Zvelia. swored aman gamoiwvia<br />
Zalian ucnauri dapirispireba<br />
religiur niadagze,<br />
gansakuTrebiT SeerTebul StatebSi,<br />
rac bolos mecnierebis<br />
gamarjvebiT damTavrda. cxadia,<br />
saRvTo werili mecnierebas ar<br />
ewinaaRmdegeba, oRond misi<br />
literaluri, sityvasityviTi<br />
interpretacia SeiZleba daupirispirdes<br />
mecnierebas. me-20<br />
saukuneSi moxda am literalisturi<br />
fundamentalizmis gavrcoba.<br />
fundamentalizmi iqca<br />
moZraobad, romelic ara mxolod<br />
saRvTo werilis avtoritets<br />
icavda, aramed icavda<br />
yvelafers, rac saRvTo werilis<br />
anu qristianuli eklesiis<br />
safuZvlebTan, fundamentTan<br />
iyo dakavSirebuli da es xdeboda<br />
Zalian mkacrad gamoxatuli<br />
ultrakonservatiuli<br />
poziciidan.<br />
me-20 saukuneSi, qristianulma<br />
fundamentalizmma (mxedvelo-<br />
13<br />
13<br />
baSi maqvs protestantuli<br />
fundamentalizmi), mogvianebiT<br />
islamurma da Semdeg, albaT,<br />
politikurma fundamentalizmmac<br />
aseTi niSnebi SeiZina: pirveli<br />
_ saRvTo werilis uzenaesi<br />
avtoriteti da misi ucdomelebis<br />
principi, _ saRvTo<br />
werili unda gavigoT ise, rogorc<br />
weria; meore _ qalis<br />
rolis daknineba. aRsaniSnavia,<br />
rom qristianuli, islamuri da<br />
politikuri fundamentalizmis<br />
erT-erTi saerTo niSania qalis<br />
rolis daknineba; mesame _ mkafiod<br />
gamokveTili avtoritaruloba.<br />
gia nodia: vfiqrob, rom fundamentalizmis<br />
zusti ganmarteba<br />
SeuZlebelia. fundamentalizmi<br />
raRacaze negatiuri<br />
reagirebaa. Tu sakiTxs filosofiurad<br />
mivudgebiT, fundamentalizmi<br />
istoriis uaryofaa.<br />
ZirebTan dabruneba niSnavs,<br />
rac moxda, yvelafris<br />
daviwyebas. qristianisTvis es<br />
iqneba yvelafris saxarebis<br />
droidan dawyeba. rac im drois<br />
Semdeg xdeboda, yvelaferi<br />
damaxinjeba da rwmenis wabilwvaa.<br />
muslimisTvis es iqneba<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
dialogebi<br />
gia nodia<br />
muhamedTan dabruneba da a.S.<br />
yovelgvari cvlileba gauaresebaa,<br />
amitom rwmenisa da adamianobis<br />
Tavdapirvel umankoebas<br />
unda davubrundeT. Tu politikurad<br />
da sociologiurad<br />
SevxedavT, esaa reaqcia modernizaciis<br />
winaaRmdeg da modernizaciis<br />
ideologiuri gulis<br />
_ liberalizmis winaaRmdeg,<br />
iseTi msoflmxedvelobisa da<br />
socialuri da politikuri<br />
wyobis winaaRmdeg, romelic<br />
adamianis, pirovnebis arCevans<br />
amosaval Rirebulebad miiCnevs.<br />
yvela saxis fundamentalizmis<br />
gamaerTianebeli antiliberalizmia.<br />
zurab daviTaSvili: ZirebTan<br />
dabruneba praqtikulad mTeli<br />
istoriis manZilze xdeboda,<br />
magram, amas fundamentalizmad<br />
ar movixseniebT. magaliTad,<br />
islamSi vahabizmi swored<br />
wminda muhamedis droindel<br />
islamTan dab-runeba iyo. es<br />
religiuri mimdinareoba me-19<br />
saukunis dasawyisidan iyo saxelmwifo<br />
religia nejSi, Semdeg<br />
saudis arabeTSi, magram<br />
maSin is fundamentalizmad ar<br />
aRiqmeboda. mTavari kiTxva,<br />
albaT, aris: ratom meoce<br />
saukuneSi da ratom dRes?!<br />
batoni gia marTalia: es aris<br />
reaqcia dasavlur Rirebulebebze,<br />
romelTa upiratesoba<br />
gansakuTrebiT meoce saukune-<br />
Si gamoCnda. am saukuneSi Seiqmna<br />
warmodgena, rom dasavluri<br />
civilizacia, romelic<br />
protestantul da kaTolikur<br />
(ufro metad protestantul)<br />
msoflmxedvelobasa da Rirebulebebs<br />
eyrdnoba aris universaluri<br />
civilizacia; progresi<br />
da ganviTareba ki mxolod<br />
am civilizaciasTanaa dakavSirebuli.<br />
Tavis droze bevrma<br />
sxva qveyanam, sxva civilizaciis<br />
mimdevrebma aitaces dasavluri<br />
Rirebulebebi da, cota<br />
ar iyos, forsirebulad scades<br />
integracia am RirebulebebTan.<br />
Tumca bevri faqtoris gauTvaliswineblobam<br />
ukuSedegi<br />
moitana. iranis Sahi dasavluri<br />
Rirebulebebis danergvas cdilobda<br />
Tavis qveyanaSi, magram<br />
rogorc ki ZaldatanebiTi<br />
formiT scada es, maSinve sxva<br />
suraTi miviReT: dRes irani<br />
antidasavluri fundamentalizmis<br />
kera gaxda. igive procesi<br />
SeimCneva marTlmadidebel<br />
samyaroSi. garkveulwilad<br />
yvela civilizacia daupirispirda<br />
dasavlur Rirebulebebs,<br />
vinaidan miaCniaT, rom arafriT<br />
masze naklebni ar arian.<br />
CvenTan ar arsebobs antiebra-<br />
14<br />
14<br />
uli da antiislamuri ganwyobebi,<br />
magram fundamentalisturi<br />
azrovneba marTlmadideblobaSi<br />
ZiriTadad dasavluri<br />
Rirebulebebis winaaRmdegaa<br />
mimarTuli. vfiqrob, esaa SiSi<br />
dasavluri civilizaciis<br />
upiratesobis winaSe.<br />
beqa mindiaSvili: ra<br />
SeiZleba ganapirobebdes<br />
am SiSs, ra safrTxeebs<br />
SeiZleba xedavdnen,<br />
vTqvaT, fundamentalistebad<br />
moazrebuli marTlmadideblebi<br />
dasavlur<br />
civilizaciaSi?<br />
malxaz sonRulaSvili: rom<br />
warmovidginoT Tavi marTlmadideblis<br />
adgilas, ras mingrevs<br />
me dasavluri Rirebulebebi?<br />
_ mingrevs Cems warmodgenebs,<br />
da Tavs daucvelad<br />
vgrZnob im movlenebis winaSe,<br />
romelic dasavluri civilizaciis,<br />
kulturisa da dasavluri<br />
Teologiis saxiT gamomecxada.<br />
problema kidev is<br />
aris, rom ar var mzad davicva<br />
sakuTari Tavi.<br />
anastasia zaqariaZe: me sxva<br />
kuTxiT vuyureb am problemas.<br />
vfiqrob, rom adamiani ver<br />
Sedgeba pirovnebad, Tu is ar<br />
aris Tavisufali. fundamentalizmi<br />
nebismier Tavis gamovlinebaSi<br />
is monstria, romelic<br />
adamianis pirovnulobas sa-<br />
SiSroebis winaSe ayenebs. is<br />
arTmevs mas Tavisuflebas,<br />
arTmevs yvelaze did monapovars,<br />
rac adamians SeiZleba<br />
gaaCndes _ Tavisufali nebis<br />
gamoxatvis unars da Semdeg<br />
movaleobasac, vinaidan Tavisufleba<br />
didi movaleobacaa.<br />
fundamentalizmi Zirebisken<br />
gvabrunebso, ra aris Zirebisken<br />
mibruneba? Tu es miTisken<br />
ukan wasvlaa, da me mgoni asea,<br />
maSin es daRupva iqneba saer
Tod yvelafris, rac kacobriobam<br />
aqamde moipova.…<br />
gia nodia: ra Tqma unda, fundamentalizmisTvis<br />
Tavisufleba<br />
ZiriTadi negatiuri cnebaa,<br />
Tuki liberalizmisTvis Tavisuflebis<br />
dakargva aris katastrofa,<br />
fundamentalizmisTvis<br />
katastrofa Tavisuflebaa.<br />
Tavisufleba aris wyevla,<br />
TviTneboba, codvis potencia.<br />
Tavisufali rom xar, imitom<br />
xar codvili, Tavisufali rom<br />
ar iyo codvili ar iqnebodi.<br />
Tu SenTvis Tavisufleba wyevlaa<br />
gacilebiT advilia iyo<br />
kamikaZe, imitom, rom gwams amiT<br />
gamarTldebi. magram, modiT,<br />
davubrundeT fundamentalizmis<br />
socialur, sociologiur<br />
da, Tu gnebavT, politikur<br />
Sreebs. batonma malxazma Tqva,<br />
rom fundamentalizmi raRacis<br />
dacvis mcdelobaa. zogierTi<br />
postfundamentalistis an<br />
fundamentalizmis gammarTleblisTvis<br />
es tradiculi Temis<br />
da tradiciuli Rirebulebebis<br />
dacvaa, vinaidan liberalizmi<br />
angrevs tradiciul Tems,<br />
sadac yvelaferi cxadia _<br />
arsebobs uryevi avtoriteti<br />
da uryevi normebi. Tavisuflebis<br />
kulti angrevs am Tems<br />
imitom, rom adamiani SekiTxvebis<br />
dasmas iwyebs. SekiTxvebis<br />
ardasmis komforti arsebobs<br />
TemSi da misi dangreva fsiqologiur<br />
stresebs iwvevs. es is<br />
emociaa, romelic, farTo gagebiT,<br />
yvelanair antiliberalur<br />
reaqcias udevs safuZvlad.<br />
kidev erTi mniSvnelovani<br />
faqti isaa, rom fundamentalizmi<br />
aris warumateblobis<br />
gamoxatuleba, `neudaCnikebis~<br />
filosofia. aviRoT iranis<br />
magaliTi. arsebobs mosazreba,<br />
rom iranis Sahi cdilobda<br />
zemodan ZaliT daemkvidrebina<br />
dasavluri Rirebulebebi, es<br />
iyo misi Secdoma da amitom ar<br />
gamouvida, magram igive gaakeTa<br />
aTa Turqma. aTa Turqma es<br />
SeZlo, iranis Sahma _ vera.<br />
TurqeTma raRacnairad SeZlo<br />
warmatebuli modernizacia.<br />
Turqebis kritikul raodenobas<br />
miaCnia, rom maTi modernizacia<br />
warmatebulia da maTTvis<br />
is Seuracxmyofeli aRar aris.<br />
fundamentalizmi aris im xalxebis,<br />
erebis, qveynebis mimdinareoba,<br />
romlebmac modernizaciisgan<br />
xeiri ver naxes da<br />
amis gamo Seuracxyofilebi<br />
aRmoCndnen modernizaciis<br />
procesiT. Cemi azriT, es aris<br />
realuri fsiqologiuri Ziri.<br />
beqa mindiaSvili: modiT,<br />
konkretul adamianebamde<br />
daviyvanoT problema.<br />
ra uflebebs arTmevs<br />
adamians fundamentalizmi?<br />
gia nodia: adamians aqvs individad<br />
yofnis ufleba. es niSnavs,<br />
rom individs aqvs Rirebuleba.<br />
adamiani imitom aris<br />
Rirebuli, rom individia. es<br />
sruliad ewinaaRmdegeba ginda<br />
qristianul, ginda islamur<br />
fundamentalizms, iq Rirebuli<br />
aris Temi da is, rac Tems kravs.<br />
beqa mindiaSvili: aseTi<br />
suraTi Seiqmna: erT mxares<br />
liberalizmi, modernizacia,<br />
globalizaciis<br />
procesi, da meore mxares<br />
fundamentalizmi, misgan<br />
gamomdinare SedegebiT.<br />
maT Soris ufskrulia.<br />
rogor fiqrobT, kidev<br />
ufro mZafri Sejaxeba<br />
garduvalia Tu rogorme<br />
SesaZlebelia saerTo<br />
enis gamonaxva?<br />
gia nodia: holandiaSi aris<br />
politikuri partiebi, romle-<br />
15<br />
15<br />
bicprotestantul-fundamentalisturia. isini qalebs<br />
manqaniT siaruls ukrZalaven<br />
(ise, qalebis sakiTxi fundamentalistebSi<br />
marTla mZime sakiTxia),<br />
Sinaganad avtoritarulebi<br />
arian, liberalur Rirebulebebs<br />
uaryofen, magram<br />
amave dros warmodgenilni<br />
arian pluralistul parlamentSi.<br />
aqvT xmebis procenti Tu<br />
procentnaxevari, garkveul<br />
morigebebSi Sedian sxvadasxva<br />
partiebTan, rodesac xmaTa<br />
umravlesobis miRwevaa saWiro<br />
da a.S. mokled, napovni aqvT<br />
Tavisi adgili. amerikaSi, pensilvaniis<br />
StatSi aliSebi,<br />
principSi, fundamentalisturi<br />
seqtaa. maTTvis ar SeiZleba<br />
eleqtroenergiis moxmareba,<br />
qorwineba mxolod garigebiT<br />
xdeba, Temis winaSe adamians ar<br />
aqvs aranairi pirovnuli ufleba.<br />
dRes maTi yofis sanaxavad<br />
Cadian turistebi. aliSebi<br />
ewevian mebaReobas. produqtebiT<br />
vaWroba da turizmia maTi<br />
Semosavlis wyaro. sakuTar<br />
fundamentalizms yidian. maTi<br />
fundamentalizmi gasayid<br />
saqonlad iqca. maTac ipoves<br />
Tavisi adgili _ isini turistuli<br />
industriis nawili gaxdnen.<br />
holandiaSi ki fundamentalisturi<br />
partiebi politikuri<br />
pluralizmis sistemis<br />
nawilad iqcnen.<br />
saudis arabeTic fundamentalisturia,<br />
magram maT `im sazizRar<br />
amerikasTan~ pragmatuli<br />
TvalsazrisiT kargi urTierTobebi<br />
aqvT. ase rom, samSvidobo<br />
xelSekrulebebi SesaZlebelia,<br />
magram es mainc<br />
Tavisufali samyaros Zalis<br />
Sedegia. SeiZleba im holandiel<br />
fundamentalistebs urCevniaT,<br />
rom holandiaSi ar iyos<br />
demokratia da arc erTi qali<br />
ar dadiodes manqaniT, magram<br />
xedaven, rom amdens ver `qaCa-<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
dialogi<br />
ven~, rom holandielTa umravlesobas<br />
es ar surs. isini iZulebulni<br />
arian Seeguon arafundamentalisturisazogadoebis<br />
arsebobas da raRac Tavisi<br />
niSa monaxon am samyaroSi.<br />
beqa mindiaSvili: ra<br />
SeiZleba sazogadoebam<br />
gaakeTos fundamentalizmis<br />
jer sakuTar<br />
TavSi, Semdeg sazogadoebaSi<br />
dasaZlevad?<br />
malxaz sonRulaSvili: vfiqrob,<br />
is, ramac SeiZleba fundamentalizmi<br />
dagvaZlevinos,<br />
ganaTlebaa. sxva gzas da saSualebas<br />
ver vxedav. religiuri,<br />
saero, sasuliero, sabunebismetyvelo<br />
ganaTleba, saRi<br />
rwmena, saRi warmodgena rwmenis<br />
Sesaxeb _ es aris saSveli.<br />
aseve Zalian mniSvnelovania<br />
anTropologiuri sakiTxi _ ras<br />
warmoadgens adamiani? Tu religiurad<br />
adamianis adgili gamoikveTeba,<br />
maSin yvelaferi Tavis<br />
adgils daikavebs. aq iTqva, rom<br />
islami moderTan da postmodernTan<br />
Tavsebadi ver xdeba.<br />
ra aris amis ZiriTadi mizezi?!<br />
Tu virwmunebT, rom qali adamiani<br />
ar aris da, rodesac gardaicvleba,<br />
qmarze 40 santimetriT<br />
dabla unda daimarxos,<br />
aseTi xedva adamianis anTropologiur<br />
sistemasac gansaz-<br />
Rvravs da samyarosa da sxva<br />
civilizaciebTan urTierTobazec<br />
aisaxeba. imas, rac Cvens<br />
sazogadoebaSi xdeba (mxedvelobaSi<br />
maqvs religiuri fundamentalizmi),<br />
ori ram asazrdoebs:<br />
religiuri miTologia<br />
da gaunaTlebloba. sasuliero<br />
pirebs ar aqvT jerovani<br />
ganaTleba arc im sarwmunoeba-<br />
Si, romelsac isini emsaxurebian<br />
da arc im sarwmunoebaSi,<br />
romelTanac urTierToben.<br />
gamosavali _ saero sazogado-<br />
anastasia zaqariaZe<br />
ebis ukompromiso pozicia<br />
fundamentalizmis mimarT da<br />
meore ganaTlebis SesaZleblobis<br />
micema yvelasTvis.<br />
beqa mindiaSvili: SeiZleba<br />
Cveni sazogadoebis<br />
daxasiaTeba rogorc<br />
religiuris da fundamentalizmiskenmidrekilis?<br />
ramdenad SeiZleba<br />
saqarTvelos emuqrebodes,<br />
erTi mxriv, qristianuli<br />
da, meore mxriv,<br />
politikuri fundamentalizmis<br />
safrTxe?<br />
anastasia zaqariaZe: imedi<br />
maqvs, rom is keTili marcvali,<br />
romelic CvenSia genetikurad<br />
Cadebuli, fundamentalizmisken<br />
gadaxris saSualebas ar<br />
mogvcems! me mainc optimisti<br />
var da raRacis imedi maqvs,<br />
upirveles yovlisa imis, rom<br />
qarTveli adamiani Tavisi arsiT<br />
Tavisufali da Tavisuflebisken<br />
midrekilia.<br />
gia nodia: biologiuri genetika<br />
igulisxmeba?!<br />
malxaz sonRulaSvili: arabi<br />
Tavis arsiT ratom ar aris<br />
Tavisufali? modiT, vimsje-<br />
16<br />
16<br />
loT amaze, rogor SeiZleba<br />
qarTveli TavisTavad iyos<br />
Tavisufali da ar iyos midrekili<br />
fundamentalizmisken?<br />
mgoni, es kidev erTi miTia, romelic<br />
Cven TviTon movigoneT.<br />
anastasia zaqariaZe: Tu asea,<br />
keTili miTia, uwyinari.<br />
malxaz sonRulaSvili: bolomde<br />
uwyinari mainc ar aris.<br />
zurab daviTaSvili: aseTi<br />
ideebi Cveni saeklesio wreebis<br />
erT nawilSi Zalian gavrcelebulia<br />
da mosaxleobis raRac<br />
nawili ahyva amas. Tumca,<br />
axalgazrdobasTan maqvs saqme<br />
da ara mgonia, rom es seriozuli<br />
problema iyos. axalgazrdebi<br />
Zalian kargad xedaven<br />
fundamentalizmis uaryofiT<br />
mxares. rac dRes xdeba, xSir<br />
SemTxvevaSi, moCvenebiToba,<br />
religiurobis TamaSia, romelic,<br />
rogorc moda, male gaivlis<br />
da droebiTia. sxvanairad<br />
SeuZlebelia: ar SeiZleba Tan<br />
dasavluri Rirebulebebi<br />
mogwondes da Tan fundamentalizmis<br />
tyveobaSi iyo.<br />
gia nodia: vfiqrob, rom fundamentalizmis<br />
daZleva SeuZlebelia.<br />
aseTi amocana arc
unda davisaxoT, vinaidan is,<br />
rac fundamentalizmis ZirSi<br />
Zevs, adamianis bunebaSia. Tavisuflebis<br />
SiSi adamianis bunebaSia,<br />
iseve rogorc Suri, aRSfoTeba<br />
sxvisi warmatebiT.<br />
Sesabamisad, adamians yovelTvis<br />
endomeba, erTi mxriv,<br />
daupirispirdes Zalmosil<br />
liberalur samyaros, meore<br />
mxriv, yovelTvis iqnebian<br />
adamianebi, romlebisTvisac<br />
Tavisuflebis tvirTi Zalian<br />
mZimea da isini Seecdebian,<br />
raRac tipis fundamentalizmSi<br />
Cargon Tavi. religiuri fundamentalizmic,<br />
albaT, yovel-<br />
Tvis iarsebebs. Cemi azriT,<br />
amocana unda iyos fundamentalizmis<br />
gauvnebleba. fundamentalizmi<br />
yovelTvis iqneba,<br />
magram is ar unda warmoadgendes<br />
safrTxes. amisi erT-erTi<br />
wamali Tavisufali samyaros<br />
siZlierea; es Zalian primitiuli<br />
JRers, magram asea. vfiqrob,<br />
raRac niSebi fundamentalistebs<br />
unda darCeT. SemTxveviT<br />
ar mixsenebia holandia da<br />
amerika, iq fundamentalizmi<br />
uvnebelyofilia da Tavisi<br />
adgili aqvs. vidre is Tavis<br />
sazRvrebSia, ara uSavs.<br />
malxaz sonRulaSvili: Cemi<br />
dakvirvebiT, fundamentalisturi<br />
azrovneba yovelTvis<br />
umciresobaSia, islamSic ki,<br />
magram, gansxvavebiT liberaluri<br />
azrovnebisgan, yovelTvis<br />
ufro agresiuli da Tval-<br />
Sisacemia. gia ambobs, saWiroa<br />
maT sakuTari niSa hqondeTo.<br />
magram iseT sazogadoebaSi,<br />
sadac samoqalaqo sazogadoeba<br />
sustia, es didi safrTxis Semcvelia.<br />
fundamentalistebi<br />
Zalian agresiuli da aqtiuri<br />
masaa. SesaZloa umravlesoba<br />
liberaluri iyos, magram am<br />
agresiulma da aqtiurma masam<br />
Seqmnas amindi.<br />
beqa mindiaSvili: Tuki<br />
Tavisufali samyaro<br />
militaristuli TvalsazrisiT<br />
kidev ufro<br />
unda gaZlierdes, raTa<br />
fundamentalizmis<br />
agresia gaauvneblos,<br />
xom ar Seuqmnis es safr-<br />
Txes Tavad Tavisufal<br />
samyaros, anu, magali-<br />
Tad, aSS-is militaristuli<br />
politika safr-<br />
Txes xom ar Seuqmnis<br />
TviTon aSS-s?<br />
gia nodia: Tavisufali samyaro<br />
mudmivad safrTxeSi myofi<br />
samyaroa. Tavisufleba,<br />
rogorc po-litikuri proeqti,<br />
aramyari da saxifaTo<br />
proeqtia. Tavisufali<br />
samyaros problema is aris,<br />
rom, Tu Tavi ar daicva,<br />
araTavisufali garemo<br />
Caylapavs, da Tu TavdacvaSi<br />
zRvars gadavida, Tvi-Ton<br />
gaxdeba avtoritaruli. amitom<br />
balansi ar unda dairRves.<br />
rodesac amerikis demokratiis<br />
mamebi amerikas axali drois<br />
modelis respublikad afuZnebdnen,<br />
iTvaliswinebdnen, rom<br />
qveyana, erTi mxriv, unda iyos<br />
efeqturi da Zlieri, raTa Tavi<br />
daicvas da, meore mxriv,<br />
xelisufleba unda iyos susti,<br />
zurab daviTaSvili<br />
17<br />
17<br />
raTa ar daTrgunos<br />
moqalaqeebi. Tan Zlieri unda<br />
iyo, Tan susti _ es aris<br />
demokratiis formula, romelic<br />
erTxel da samudamod<br />
arasodes ganxorcieldeba da<br />
yoveli axali gamowvevisas<br />
axal niuanss SeiZens.<br />
beqa mindiaSvili: me-20<br />
saukunis meore naxevarSi<br />
dasavleTis sazogadoebam<br />
mZlavri sekularizacia<br />
ganicada. SesaZloa<br />
Tu ara fundamentalizmis<br />
gamowvevam Tavisufal<br />
samyaroSi religiis<br />
rolis gazrda gamoiwvios<br />
sazogadoebriv Tu<br />
politikur cxovrebaSi?<br />
gia nodia: sekularizacia<br />
xdeboda evropaSi, amerika<br />
arasodes gamxdara sekularuli<br />
qveyana. igi Zalian religiur<br />
qveyanad rCeba dResac. rac<br />
Seexeba evropas, SeiZleba religiurobis<br />
gaZliereba moxdes,<br />
magram es ufro identobis<br />
religiuroba iqneba, vidre<br />
WeSmariti religiuroba. Cemi<br />
azriT, evropaSi religiur<br />
fundamentalizmze reaqcia<br />
ufro nacionalizmis saxiT<br />
iCens Tavs.<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
dialogi<br />
malxaz sonRulaSvili: dasavleTSi<br />
mosalodnelia paradigmebis<br />
seriozuli cvlileba.<br />
saekleso gadasaxadis (razec<br />
idga saxelmwifo eklesia)<br />
gadaxdis msurvelTa raodenoba<br />
katastrofiulad klebulobs.<br />
sabolood es aucileblad<br />
migviyvans qristianobasTan,<br />
romelic me-20 saukuneSi<br />
gaCnda da evropaSi gulwrfeli<br />
qristianobis terminiT moixsenieben.<br />
es niSnavs, rom Sen qristiani<br />
xar ara imis gamo, rom<br />
safrangeTSi an norvegiaSi<br />
daibade, aramed imitom, rom<br />
arCevani moaxdine da ginda<br />
qristiani iyo.<br />
ver vityvi, rom dasvleTSi<br />
religiisadmi interesi klebulobs.<br />
amis safuZvels sociologiuri<br />
kvlevebi ar iZleva.<br />
piriqiT, zogadad religiis<br />
mimarT interesi matulobs.<br />
interesi klebulobs mxolod<br />
institucionaluri religiis<br />
mimarT. axla evropuli qristianuli<br />
Temebi da Teologebi<br />
imaze msjeloben, xom ar dadga<br />
dro, xelaxla iqnas gaazrebuli<br />
religiis roli postmodernul<br />
sazogadoebaSi.<br />
gia nodia: CvenTan saxelmwifo<br />
religiis ideis popularoba<br />
garkveul wreebSi kidev narCundeba.<br />
protestantul qveynebSi<br />
eklesias Zalian daTvuri samsaxuri<br />
gauwia religiis gasaxelmwifoebriobam.<br />
aman religiis<br />
decentralizacia gamoiwvia,<br />
is saxelmwifo instituts<br />
gauTanabrda. amas ki Tavis<br />
mxriv is mohyva, rom eklesia<br />
iqca im adgilad, sadac cxovrebaSi<br />
samjer midixar _ naTlobisas,<br />
qorwinebisas da gardacvalebisas.<br />
beqa mindiaSvili: dasasruls,<br />
Cveni saubari isev<br />
adamianis uflebebs rom<br />
davukavSiroT, e.w. karikaturebis<br />
skandals gavixseneb.<br />
sainteresoa mohyveba<br />
Tu ara adamianis<br />
uflebebis arsebuli standandartebis<br />
Sesusteba<br />
e.w. islamuri fundamentalizmis<br />
gaZlierebas?<br />
ra pasuxi SeiZleba gaeces<br />
im moTxovnebs, romelsac<br />
islami ayenebs evropuli<br />
sazogadoebis winaSe,<br />
rom raRacis, magaliTad,<br />
muhamedis portretuli<br />
gamosaxva, dauSvebelia<br />
aramarto islamis mimdevrebisTvis,<br />
aramed yvelasTvis.<br />
xom SeiZleba am<br />
tipis moTxovna sxva religiurma<br />
mimdinareobebmac<br />
wamoayenon da a.S.<br />
gia nodia: Cemi azriT, evropa-<br />
Si es procesebi saboloo jamSi<br />
gamoiwvevs liberalizmis, rogorc<br />
Seuvali religiuri faseulobis,<br />
gaazrebas. es iqceva<br />
identobis niSnad _ Tu Cven<br />
SegviZlia qristianul religiaze<br />
viSayiroT, ra uflebiT<br />
gveubnebian arabebi, muhamedze<br />
ar iSayiroTo. es ganwyobebi<br />
ufro gaZlierdeba. aq erTmaneTs<br />
Seejaxa ori liberaluri<br />
Rirebuleba: Zireuli liberaluri<br />
Rirebuleba _ gamoxatvis<br />
Tavisufleba da mesame Taobis<br />
liberaluri Rirebuleba _<br />
multikulturalizmi, anu<br />
ucxo kulturebis pativiscema.<br />
am ori Rirebulebis dapirispirebaSi,<br />
Cemi azriT, liberalur<br />
sazogadoebebSi Zireuli<br />
Rirebuleba, gamoxatvis Tavisufleba<br />
gaimarjvebs.<br />
beqa mindiaSvili: magram<br />
Tu amas is mohyveba,<br />
rom, magaliTad, TurqeT-<br />
Si moklaven ramdenime<br />
kaTolike sasuliero<br />
18<br />
18<br />
pirs, daniis saelCoebs<br />
daarbeven? am SemTxveva-<br />
Si ufro pragmatuli xom<br />
ar gaxdeba evropelTa<br />
midgoma?<br />
gia nodia: moklevadian perspeqtivaSi<br />
_ SesaZloa, magram<br />
sabolood ara mgonia.<br />
malxaz sonRulaSvili: sabolood,<br />
sikeTe gaimarjvebs.
giyvardeT<br />
Tqveni mtrebi<br />
martin luTer kingi, Targmna daviT gegeSiZem<br />
amerikeli baptisti presviteri da sazogado moRvawe<br />
martin luTer kingi samarTlianad iTvleba<br />
araZaladobis Teoriis klasikosad. borotebasTan<br />
ZalmomreobiT brZolaze uaris Tqmis dasabuTeba<br />
kingis, rogorc religiuri moZRvrisa da moazrovnis,<br />
cxovrebis mizans warmoadgenda. igi swored am<br />
zneobrivi kategoriis cxovrebaSi damkvidrebas<br />
Seewira.<br />
mTargmneli<br />
Tqven gsmeniaT, rom Tqmula: giyvardes moyvasi Seni da<br />
gZuldes mteri Seni. xilo me geubnebiT Tqven: giyvardeT<br />
Tqveni mterni, daloceT Tqveni mawyevarni, keTili uyaviT<br />
Tqvens moZuleT da iloceT Tqvensav mdevnelTa da SeuracxmyofelTaTvis.<br />
raTa iyoT Tqven Svilni mamis Tqvenis<br />
zecierisa...<br />
saxareba maTesi 5, 43-45.<br />
mcneba `giyvardeT Tqveni mterni~<br />
qristes mcnebebs Soris,<br />
marTlac, yovelTvis yvelaze<br />
rTuli iyo. zogierT adamians<br />
gulwrfelad swamda, rom realur<br />
cxovrebaSi misi ganxorcieleba<br />
SeuZlebelia. advilia<br />
imaTi siyvaruli, visac Sen<br />
uyvarxar, magram rogor SeiZleba<br />
giyvardes is, vinc farulad<br />
an aSkarad Senze gabatonebas<br />
cdilobs? zogi filosofosi,<br />
magaliTad nicSe, amtkicebda,<br />
iesos mowodeba _ giyvardeT<br />
Tqveni mtrebi _ imas adasturebs,<br />
rom qristianuli zneoba<br />
mSiSrebisa da sustebis<br />
19<br />
19<br />
King<br />
xvedria da ara mamacebisa da<br />
Zlierebis, ieso realur cxovrebas<br />
mowyvetili idealistiao.<br />
mwvave kiTxvebisa da mudmivi<br />
davis miuxedavad, iesos es<br />
mcneba CvenTvis kidev ufro<br />
met mniSvnelobas iZens. uwesrigobebisa<br />
da ajanyebebis<br />
mTelma wyebam Segvaxsena, rom<br />
Tanamedrove adamiani im gziT<br />
miemarTeba, romlis saxeli<br />
siZulvilia, rasac sikvdilisa<br />
da gankiTxvisaken, mudmivi<br />
tanjvisaken mivyavarT. mcneba<br />
`giyvardeT Tqveni mterni~ ar<br />
aris meocnebe utopistis<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
King<br />
RvTisnieri wadili, igi Cveni<br />
gadarCenis absoluturi pirobaa.<br />
siyvaruli mtrisadmic ki _<br />
ai, Cvens samyaroSi arsebuli<br />
yvela problemis gadawyvetis<br />
gasaRebi.<br />
ieso cxovrebas mowyvetili idealisti<br />
ki ar aris, aramed fxizeli<br />
realistia.<br />
me darwmunebuli var, iesos<br />
esmoda mTeli sirTule, rac<br />
misi mcnebis praqtikul ganxorcielebasTan<br />
iyo dakavSirebuli.<br />
is ar miekuTvneboda molaybeebs,<br />
romlebic amtkicebdnen,<br />
Tu ra advilia zneobrivi<br />
safuZvlebis dacva. man kargad<br />
icoda, rom siyvarulis grZnobis<br />
gamoxatva RmerTisadmi<br />
srul da usityvo morCilebas<br />
eyrdnoboda. amitom, roca ambobda,<br />
giyvardeT Tqveni mtrebio,<br />
swamda rom es mcneba udavoa<br />
da, miuxedavad yovelivesi, amisaken<br />
mouwodebda. Cveni, rogorc<br />
qristianebis, pasuxismgebloba<br />
is gaxlavT, rom avxsnaT<br />
am mowodebis arsi da movi-<br />
ZioT Cvens TavSi Zalebi, raTa<br />
yoveldRiurad mivsdioT mas.<br />
modiT, viyoT realistebi da<br />
vikiTxoT: rogor SeviyvaroT<br />
Cveni mtrebi?<br />
20<br />
20<br />
jer erTi, Cven sakuTar TavSi<br />
mitevebis unari unda ganvavi-<br />
TaroT. mitevebis Zalas moklebuli<br />
siyvarulis Zalasac<br />
moklebulia. Cvens gulSi ar<br />
moiZebneba adgili mtrebisadmi<br />
iotisodena siyvarulisTvisac<br />
ki, Tu Cven ver gavacnobierebT,<br />
ra aucilebelia viswavloT<br />
Sewynareba, imisi kvlav da<br />
kvlav patieba, visac ubedureba<br />
da tanjva moaqvs CvenTvis.<br />
amasTanave saWiroa mivxvdeT,<br />
rom unda miutevos yovelTvis<br />
dazaralebulma, tkivilisa da<br />
tanjvis ganmcdelma, autaneli<br />
usamarTlobis msxverplma,<br />
damcirebulma da Seuracxyofilma.<br />
Seuracxmyofels SeuZlia<br />
patiebis Txovna. mas isRa<br />
ZaluZs, gons moegos da uZRebi<br />
SviliviT iaros mtvriani<br />
gzebiT, mTrTolvare guliT,<br />
patiebas romaa mowyurebuli.<br />
yovlis miteveba _ ar aris imis<br />
ignorireba, rac moxda, es arc<br />
borotebis sikeTed warmodgenaa.<br />
es niSnavs, rom Cadenili<br />
boroteba ar warmoadgens<br />
dabrkolebas urTierTobis<br />
dasamyareblad. yovlis miteveba<br />
katalizatoria, romelic<br />
xels uwyobs axali cxovrebis<br />
dawyebisTvis aucilebeli<br />
atmosferos Seqmnas. yovlis<br />
miteveba tvirTisagan ganTavisuflebaa.<br />
sityvebs: `me gapatiebT<br />
Tqven, magram arasodes ar<br />
daviviwyeb, rac Tqven CaidineT~<br />
_ ar SeuZliaT mitevebis<br />
namdvili bunebis axsna. diax,<br />
adamians ar SeuZlia daviwyeba,<br />
Tuki daviwyeba imas niSnavs,<br />
rom warsuli mTlianad iSleba<br />
mexsierebidan. rodesac Cven<br />
mivutevebT, Cadenil borotebas<br />
viviwyebT im azriT, rom igi<br />
ukve aRar warmoadgens fsiqologiur<br />
dabrkolebas axal<br />
urTierTobaTa damyarebisaTvis.<br />
zustad aseve ar SegviZlia<br />
Cven vTqvaT: `me mogiteveb Sen,
magram, dReidan aRar minda<br />
gicnobde~. miteveba niSnavs<br />
Serigebas, xelaxal Serwymas.<br />
amis gareSe arcerT adamians ar<br />
SeuZlia Tavisi mtrebis Seyvareba.<br />
mitevebis xarisxi gansaz-<br />
Rvravs Cveni mtrebisadmi Cveni<br />
siyvarulis xarisxs.<br />
meorec. Cven unda gavigoT, rom<br />
boroteba, Cadenili Cveni moyvasi<br />
mtris mier, mizezi Cveni<br />
tanjvisa, arasodes ar asaxavs<br />
am adamianis mTel arsebas.<br />
sikeTis niSnebis povna uborotesi<br />
mtris xasiaTSic SeiZleba.<br />
Cven yvelani raRaciT vgavarT<br />
SizofreniiT daavadebulebs,<br />
gaorebuli pirovnulobisa da<br />
xasiaTis adamianebs, TiToeuli<br />
Cvenganis SigniT ukidegano<br />
samoqalaqo omi mZvinvarebs.<br />
raRac Sinagani Cvenc gvaiZulebs<br />
romaeli poetis ovidiusis<br />
msgavsad aRmogvxvdes: `me<br />
sikeTis momxre var, magram<br />
qcevebSi borotebiT vxelmZ-<br />
Rvanelob~, an daveTanxmoT<br />
platons, romelic ambobda,<br />
rom adamianuri xasiaTi es aris<br />
meetle, romelic or cxens<br />
marTavs da orTaveni sxvadasxva<br />
mxares ewevian etls, an<br />
mociqul pavlesTan erTad<br />
gavimeoroT: `ara romeli igi<br />
mnebavs keTili, mas vhyof,<br />
aramed romeli igi ara mnebavs<br />
boroti, mas viqm~.<br />
ubralod, es niSnavs, rom<br />
Cvengan yvelaze cudSic aris<br />
sikeTis nawili. aseve saukeTesoSic<br />
aris borotebis nawili.<br />
rodesac amas vacnobierebT,<br />
Cven ufro mimteveblebi vxdebiT<br />
Cveni mtrebis mimarT da<br />
naklebad gvZuls isini, rodesac<br />
ufro Rrmad vixedebiT problemis<br />
arsSi, veZebT boroti<br />
guliswadiliT Cadenilis<br />
mizezs, vpoulobT Cvens moyvas-mterSi<br />
sikeTis niSnebs da<br />
vxvdebiT, rom misi qmedebis<br />
mankiereba da borotganzraxuloba<br />
ar gviqmnis srul warmodgenas<br />
am adamianze. Cven mas<br />
axali TvaliT vuyurebT. vacnobierebT,<br />
rom misi siZulvili<br />
SiSis, qedmaRlobis, uvicobis,<br />
gaukuRmarTebuli rwmenis anda<br />
urTierTgagebis uqonlobis<br />
Sedegia. magram, miuxedavad<br />
amisa, viciT, rom yoveli adamiani<br />
sulis siRrmeSi RvTiur<br />
anabeWds atarebs da viwyebT<br />
Cveni mtrebis Seyvarebas, raki<br />
gvesmis, rom isini jer kidev ar<br />
arian mTlad xelidan wasulni<br />
da RmerTis yovlismxsneli siyvaruli<br />
SeiZleba maTac Seexos.<br />
mesame. unda veswrafodeT Cveni<br />
mtris ara damarcxebas an damcirebas,<br />
aramed masTan megobrobasa<br />
da urTierTgagebas. xdeba<br />
xolme, Cven Segvwevs Zala<br />
davamciroT Cveni uborotesi<br />
mteri. gardauvlad modis dro,<br />
rodesac misi sisuste vlindeba<br />
da saSualeba gveZleva CavceT<br />
mas gamarjvebis maxvili. magram<br />
es ar unda gavakeToT. TiToeuli<br />
Tqmuli sityva da gadadgmuli<br />
nabiji urTierTgagebis<br />
saZirkvelSi Cadebul agurad<br />
unda gadaiqces, raTa man<br />
gaaTavisuflos sikeTis is<br />
udidesi maragi, siZulvilis<br />
SeuRwevad kedelSi rom iyo<br />
dafluli.<br />
siyvarulis arsi ar SeiZleba<br />
gavaigivoT grZnobaTa sentimentalur<br />
gaziarebasTan. siyvaruli<br />
ufro Rrmaa, vidre emociuri<br />
layboba. SeiZleba am<br />
sakiTxSi berZnulma enam Seitanos<br />
sinaTle. axali aRTqmis<br />
berZnuli teqsti siyvarulis<br />
aRsaniSnavad sam sityvas<br />
xmarobs. `erosi~ aris esTetikuri,<br />
romantikuli siyvaruli.<br />
platonis dialogebSi `erosi~<br />
gulisxmobs sulis RvTaebriv<br />
ltolvas. meore sityva<br />
`filia~ niSnavs urTierTsiyva-<br />
21<br />
21<br />
ruls, suliermoyvareobas,<br />
megobarTa siaxloves. gviyvars<br />
isini, visac Cven vuyvarvarT,<br />
da gviyvars imitom, rom imaTac<br />
vuyvarvarT. mesame sityva<br />
`apare~ ki niSnavs Tanxmobasa<br />
da yvela adamians Soris<br />
RvTiur yovlismimteveblur<br />
damokidebulebas, usazRvro,<br />
Rvarad modenil uangaro<br />
grZnobas. `apare~ adamianTa<br />
gulebSi arsebuli RvTaebrivi<br />
siyvarulia: Cven imitom ki ar<br />
gviyvars adamianebi, rom isini<br />
an maTi saqcieli mogvwons, arc<br />
imitom, rom maTSi RvTiuri<br />
naperwkalia; Cven TiToeuli<br />
adamiani gviyvars imitom, rom<br />
igi RmerTs uyvars. Cven gviyvars<br />
adamiani, romelic Cadis<br />
borotebas, TumcaRa gvZuls<br />
misi namoqmedari.<br />
axla gvesmis, ras gulisxmobda<br />
ieso, roca ambobda: `giyvardeT<br />
Tqveni mterni~. kmayofili<br />
unda viyoT, rom man ar Tqva:<br />
mters simpaTiiT da gulisxmierebiT<br />
moepyariTo. zogierTi<br />
adamianis mimarT, ubralod,<br />
SeuZlebelia simpaTiisa da<br />
gulisxmierebis gamoCena. gulisxmiereba<br />
sentimentaluri da<br />
faqizi sityvaa. SeuZlebelia<br />
simpaTias vgrZnobdeT im adamianis<br />
mimarT, romelic ar<br />
malavs Tavis ganzraxvas _ Cveni<br />
gza siZneleebiT da dabrkolebebiT<br />
mohfinos da mogvspos<br />
Cven. SeuZlebelia mogvwondes<br />
adamiani, romelic Cveni<br />
bavSvebis sicocxlis xelmyofi<br />
da Cveni sacxovreblis<br />
damangrevelia. es SeuZlebelia,<br />
magram iesom gaiazra, rom<br />
`siyvaruli~ ufro metia, vidre<br />
`gulisxmiereba~ da `simpaTia~.<br />
gvibrZanebs ra, rom gviyvardes<br />
Cveni mtrebi, iesos ara aqvs mxedvelobaSi<br />
`erosi~ an `filia~;<br />
igi laparakobs `apares~ _ Tanxmobisa<br />
da yvela adamians Soris<br />
RvTaebrivi yovlismimteveblu-<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
King<br />
ri gulkeTilobis Sesaxeb.<br />
mxolod am gziT, mxolod aseTi<br />
siyvaruliT SeiZleba zeciuri<br />
mamis Svilebi gavxdeT.<br />
axla praqtikuli `rogoridan~<br />
Teoriul `ratomze~ gadavideT:<br />
ratom unda gviyvardes Cveni<br />
mtrebi? pirveli mizezi naTelia.<br />
siZulvilze siZulviliT<br />
pasuxi mxolod amravlebs<br />
siZulvils, amuqebs Rameul<br />
wyvdiads caze. wyvdiads ar<br />
SeuZlia wyvdiadze gamarjveba;<br />
mxolod sinaTles Seswevs amis<br />
Zala. siZulvili amravlebs<br />
siZulvils, Zaladoba amravlebs<br />
Zaladobas da sisastike<br />
amravlebs sisastikes, exveva ra<br />
ngrevis jojoxeTur xveulebSi.<br />
amitom, rodesac ieso ambobs:<br />
`giyvardeT Tqveni mterni~, igi<br />
gvitovebs gulSiCamwvdom da<br />
absoluturad gardauval<br />
mcnebas. gana Cven, adamianebi,<br />
ar moveqeciT im CixSi, romlidanac<br />
gamosavali mxolod<br />
mtrebis siyvarulSia? _ sxvanairad<br />
borotebis jaWvuri reaqcia<br />
gagrZeldeba, siZulvili<br />
dabadebs siZulvils, omebi<br />
dabadeben axal omebs, da Tu<br />
droze ar movegeT gons, yvelani<br />
urTierTganadgurebis Savbnel<br />
ufskrulSi CavcvivdebiT.<br />
kidev erTi mizezi, romlis<br />
gamoc Cven unda SeviyvaroT<br />
Cveni mtrebi: siZulvili gulze<br />
naiarevs tovebs da amaxinjebs<br />
adamianis pirovnebas. raki<br />
gvaxsovs, rom siZulvili borotebis<br />
Zalaa da amitom saSiSia,<br />
Cven Zalian xSirad vfiqrobT<br />
imaze, Tu ra moaqvs mas adamianisTvis,<br />
romliskenac is aris<br />
mimarTuli. es arc ise Zneli<br />
gasagebia, radgan siZulvili<br />
Tavis msxverpls aunazRaurebel<br />
zarals ayenebs. siZulvilis<br />
koSmaruli Sedegebi vixileT,<br />
roca eqvsi milioni ebraeli<br />
siZulviliT Sepyrobili<br />
SeSlili hitleris saxeliT<br />
awames da gaanadgures, da maSinac,<br />
roca siZulvilis talRa<br />
Savkanianebs daatydaT, siZulviliT<br />
gamZvinvarebuli, sisxlmowyurebuli<br />
brbos risxvad;<br />
amasve vxedavT omebis Savbnel<br />
koSmarebSi, usindiso mCagvrelebis<br />
mier milionobiT RvTis<br />
SvilTa Tavzardamcem damcirebaSi,<br />
maT mimarT Cadenil<br />
usamarTlobasa da danaSaulSi.<br />
magram arsebobs sakiTxis kidev<br />
erTi mxare, romelic araviTar<br />
SemTxvevaSi ar unda gamogvrCes<br />
mxedvelobidan _ siZulvili<br />
aranakleb momakvdinebelia<br />
imisaTvis, visac sZuls, rogorc<br />
Seucnobeli avTvisebiani simsivne<br />
_ siZulvili arRvevs adamianis<br />
pirovnebas da arTmevs<br />
obieqturad azrovnebis unars.<br />
igi aiZulebs mas, mSveniers<br />
sazareli uwodos, xolo sazarels<br />
mSvenieri, WeSmariteba<br />
sicrued miiRos, xolo sicrue<br />
WeSmaritebad.<br />
doqtor e. franklin frezers<br />
Tavis metad saintereso wignSi<br />
`rasobriv crurwmenaTa paTologia~<br />
mohyavs ramdenime<br />
magaliTi, rodesac TeTrebi,<br />
sxva TeTrebTan yoveldRiur<br />
urTierTobebSi normaluri,<br />
kacTmoyvare da Tavaziani<br />
adamianebi, logikurad azrovnebis<br />
unars kargavdnen an<br />
wanasworobidan gamodiodnen,<br />
rogorc ki sakiTxi SavkanianebisTvis<br />
Tanabari uflebebis<br />
miniWebas anda rasobrivi usamarTlobis<br />
faqtebs Seexeboda.<br />
aseTi ram maSin xdeba, rodesac<br />
Cvens gulebSi siZulvili<br />
daisadgurebs. fsiqiatrebi<br />
siZulvilSi Cvens qvecnobierebaSi<br />
mimdinare mravali saidumloebiT<br />
moculi procesis,<br />
Cveni mravali Sinagani konfliqtis<br />
mizezs xedaven. isini<br />
amboben: `iswavleT siyvaruli,<br />
22<br />
22<br />
Torem daiRupebiT~. Tanamedrove<br />
fsiqologia cnobs imas,<br />
rasac ieso mravali aseuli<br />
wlis winaT gvaswavlida: siZulvili<br />
angrevs pirovnebas, xolo<br />
siyvaruli, miuxedavad yvelafrisa,<br />
aucileblad amTlianebs<br />
mas.<br />
siyvaruli erTaderTi Zalaa,<br />
romelsac SeuZlia mteri moyvared<br />
aqcios. esaa mesame mizezi,<br />
romlis gamoc unda gviyvardes<br />
Cveni mtrebi. Cven verasodes<br />
davixsniT Tavs mtrebisagan,<br />
Tu siZulvils siZulviliTve<br />
vupasuxebT. Tu davZlevT<br />
mtrobis grZnobas, Tavs<br />
davixsniT mtrebisagan.<br />
linkolnma Seimecna siyvarulis<br />
Zala da kacobriobis istorias<br />
Serigebis gasaocari drama dautova.<br />
aSS-is prezidentis postze<br />
winasaarCevno brZolis<br />
dros misi erT-erTi uborotesi<br />
mteri iyo vinme stentoni.<br />
raRac mizezi aiZulebda stentons<br />
sZuleboda linkolni. igi<br />
yvelafers akeTebda imisaTvis,<br />
rom linkolni sazogadoebis<br />
TvalSi daemcirebina. linkolnisadmi<br />
misi siZulvili imdenad<br />
didi iyo, rom stentoni Tavis<br />
yvela gamosvlaSi abuCad igdebda<br />
mis garegnobas da cxared<br />
adanaSaulebda mas sxvadasxva<br />
mankierebaSi. magram yovelive<br />
amis miuxedavad, linkolni<br />
prezidentad airCies. da, ai,<br />
dadga dro ministrTa kabinetis<br />
dakompleqtebisa, romelSic<br />
arCevnebSi monawile linkolnis<br />
uaxloesi Tanamoazreni unda<br />
Sesuliyvnen. daiwyo Tanamdebobeze<br />
daniSvna. bolos dadga<br />
dRe, roca linkolns samxedro<br />
ministris metad sapasuxismgeblo<br />
postze unda daesaxelebina<br />
kandidati. rogor fiqrobT,<br />
vin daniSna linkolnma am postze?<br />
TviT stentoni. rogorc<br />
ki es ambavi cnobili gaxda,
prezidentis uaxloesi TanamebrZolni<br />
ukmayofilebam da<br />
mRelvarebam moicva. ras aRar<br />
eubnebodnen linkolns: `batono<br />
prezidento! Tqven Secdomas<br />
uSvebT! iciT Tu ara, ra kacia<br />
es stentoni? gsmeniaT Tu ara,<br />
ra sibilweebs laparakobda igi<br />
Tqvens Sesaxeb? igi Cveni mteria<br />
da yvelafers gaakeTebs<br />
imisaTvis, rom CaSalos Tqveni<br />
programis Sesruleba. gaiTvaliswineT<br />
Tu ara yovelive es,<br />
batono prezidento?~ linkolnis<br />
pasuxi lakoniuri iyo: `diax,<br />
me vicnob baton stentons. me<br />
mesmoda yvelaferi, rasac igi<br />
Cemze ambobda, magram amerikelebidan<br />
yvelaze metad igi<br />
esadageba am Tanamdebobas~. ase<br />
gaxda stentoni linkolnis<br />
mTavrobaSi samxedro ministri<br />
da fasdaudebeli samsaxuri<br />
gauwia xalxs da Tavis prezidents.<br />
ramdenime wlis Semdeg<br />
linkolni mokles. bevri keTili<br />
sityva iTqva prezidentis<br />
Sesaxeb. Cvens droSic milionobiT<br />
adamiani Tvlis mas udides<br />
amerikelad. magram yvela<br />
brwyinvale sityvaTa Soris,<br />
romelic abraam linkolnis<br />
Sesaxeb warmoiTqva, stentonis<br />
sityvas gansakuTrebuli adgili<br />
ukavia. stentoni im kacis<br />
cxedris winaSe idga, romelic<br />
odesRac sZulda, axla ki man<br />
dedamiwaze mcxovreb adamianTa<br />
Soris erT-erTi udidesi<br />
uwoda mas. `igi axla maradisobas<br />
ekuTvnis~, _ ganacxada<br />
stentonma. linkolns rom gaegrZelebina<br />
stentonis siZulvili,<br />
maSin oriveni Seurigebel<br />
mtrebad Cavidodnen saflavSi.<br />
magram liknolnma, mouxmo ra<br />
siyvarulis Zalas, mteri megobrad<br />
gadaaqcia. amave cxovrebiseulma<br />
poziciam saSualeba<br />
misca mas samoqalaqo omis um-<br />
Zimes dReebSi samxreTelebis<br />
misamarTiT keTili survilebi<br />
gamoeTqva. amiT gaognebuli<br />
erTi msmeneli qalis dasmul<br />
kiTxvaze linkolnma upasuxa:<br />
`madam, gana me ar vspob Cems<br />
mtrebs, roca maT Cems megobrebad<br />
gadavaqcev?~ swored es<br />
aris siyvarulis Zala.<br />
magram Cven axlave unda aRvniSnoT,<br />
rom mTavari mizezi,<br />
23<br />
23<br />
ris gamoc Cveni mtrebi unda<br />
gviyvardes, jer ar dagvisaxelebia.<br />
ufro Rrma mizezi pirdapiraa<br />
gamoTqmuli qristes<br />
sityvebSi: `giyvardeT Tqveni<br />
mterni ... raTa iyoT Tqven<br />
Svilni mamis Tqvenis zecierisa~.<br />
macxovari mogviwodebs<br />
davadgeT am rTul gzas imis-<br />
Tvis, rom RmerTTan gansakuTrebuli<br />
damokidebuleba davamyaroT.<br />
Cven yvelas SegviZlia<br />
mamazecieris Svilebi gavxdeT<br />
siyvarulis saSualebiT, romelic<br />
SeumCnevlad iqceva sinamdviled.<br />
Cveni mtrebi imitom<br />
unda gviyvardes, rom mxolod<br />
siyvarulis meoxebiT SegviZlia<br />
RmerTis wvdoma da misi<br />
siwmindis, mSvenierebis gancda.<br />
rasobriv urTierTobaTa krizisis<br />
gasagebad Cem mier naTqvamis<br />
mniSvneloba naTelia.<br />
rasobrivi problema arasodes<br />
ar gadawydeba, Tu daCagrulebi<br />
ar iswavlian TavianTi mtrebis<br />
siyvaruls. rasobrivi segregaciis<br />
wyvdiadis gandevna mxolod<br />
yovladSemwynarebel<br />
siyvaruls SeuZlia. ai ukve<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
King<br />
sami aseuli welia, rac amerikeli<br />
zangebi Cagvris rkinisebur<br />
uRelqveS itanjebian. diskriminaciis<br />
maxinj tvirTqveS<br />
daTrgunulebi, sasowarkveTilebamde<br />
miyvanilebi dRisiT,<br />
RamiT amaod cdiloben TavianT<br />
kiTxvebze pasuxis povnas. magram<br />
Tu ase gagrZelda, maSin<br />
axali wesrigi, romliskenac<br />
miviswrafiT, mxolod cotaTi<br />
Tu iqneba gansxvavebuli uwindelisgan.<br />
Cven udrekad da Tavmdablad,<br />
siyvaruliT unda SevxedoT<br />
siZulvils.<br />
rasakvirvelia, es arapraqtikulia.<br />
cxovreba xom angariSsworebaa,<br />
sapasuxo dartymebis<br />
miyenebaa, urTierTobaa, romelic<br />
efuZneba kanons `adamiani<br />
adamianisTvis mgelia~. me vambob,<br />
rom iesom gvianderZa gviyvardes<br />
isini, romlebic gvtanjaven<br />
da gvCagraven Cven. vgavar<br />
me mociqulTa umravlesobas,<br />
realur cxovrebas mowyvetil<br />
idealistebs? SeiZleba Soreul<br />
momavalSi, ambobT Tqven,<br />
utopiis qveyanaSi, es idea cxovrebaSi<br />
ganxorcieldes, magram<br />
ara am mkacrsa da civ samyaro-<br />
Si, romelSic vcxovrobT.<br />
Cemo megobrebo! Cven ukve didi<br />
xania mivdivarT egreT wodebuli<br />
praqtikuli gziT, ramac<br />
uwesrigobamde da qaosamde<br />
migviyvana. istoria savsea daRupuli<br />
civilizaciebis magali-<br />
TebiT, romlebmac nebaze miuSves<br />
siZulvili da Zaladoba. es<br />
ar niSnavs imas, rom Cven uari<br />
vTqvaT samarTlian brZolaze.<br />
Cvens gankargulebaSi myofi<br />
Zala, mTeli Cveni Zal-Rone<br />
unda mivmarToT Cveni xalxis<br />
segregaciis winaaRmdeg, saSineli<br />
uRlisgan misi ganTavisuflebisken.<br />
magram brZolis<br />
dros Cven arasdros ar vityviT<br />
uars siyvarulze _ es Cveni<br />
privilegia da movaleobaa.<br />
gvZuls ra rasobrivi segregacia,<br />
Cven gveyvareba isini, vinc<br />
mis ukan dgas. es aris siyvarulze<br />
dafuZnebuli sazogadoebis<br />
Seqmnis erTaderTi gza.<br />
Cven vetyviT Cvens yvelaze Seurigebel<br />
mtrebs: Tqvens unars<br />
_ mogvayenoT tanjva, Cven<br />
davupirispirebT Cvens unars _<br />
avitanoT tanjva. rogorc ar<br />
unda mogveqceT, mainc gveyvarebiT.<br />
arasodes davemorCilebiT<br />
Tqvens usamarTlo kanonebs,<br />
rameTu borotebisadmi<br />
daumorCilebloba iseTive<br />
moraluri movaleobaa, rogoric<br />
sikeTisaTvis xelis Sewyoba.<br />
CagvyareT cixeebSi, Cven<br />
mainc Zveleburad gveyvarebiT.<br />
daangrieT Cveni sacxovreblebi<br />
da daemuqreT Cveni bavSvebis<br />
sicocxles, Savbnel RameSi<br />
mogvigzavneT niRbiani mkvlelebi<br />
da moZaladeebi, rom<br />
cemiT migvasikvdilon, Cven<br />
mainc gveyvarebiT; magram gjerodeT,<br />
Cven gavimarjvebT<br />
Tqvenze Cveni unariT avitanoT<br />
tanjva, da mova dRe, rodesac<br />
movipovebT Tavisuflebas,<br />
magram es iqneba Tavisufleba<br />
ara mxolod CvenTvis, Cven ise<br />
SevevedrebiT Tqvens gulsa da<br />
gonebas, rom maT Cvens mxareze<br />
gadmoviyvanT da Cveni gamarjveba<br />
ormag gamarjvebad<br />
gadaiqceva.<br />
siyvaruli maradiuli Zalaa<br />
samyaroSi. es SemoqmedebiTi<br />
Zala, romlis SesaniSnav magali-<br />
Tad ieso qristes cxovreba<br />
gvevlineba, kacobriobis xelSi<br />
mSvidobisa da usafrTxoebis-<br />
Tvis brZolis saSualebas<br />
warmoadgens. amboben, rom<br />
napoleon bonapartes, omis<br />
udides genioss, warsulis<br />
gaxsenebisas uTqvams: `aleqsandre<br />
makedonelma, iulius<br />
cezarma, karlos didma da me<br />
SevqmeniT udidesi imperiebi,<br />
24<br />
24<br />
magram ras efuZnebodnen isini?<br />
isini efuZnebodnen Zalas.<br />
saukuneebis win ki iesom Tavisi<br />
samefos Seqmna daiwyo, romelic<br />
siyvaruls efuZneboda, da<br />
dResac milionebi mzad arian<br />
misTvis daixocnon~. Znelia ar<br />
daeTanxmo am sityvebs. ukve<br />
aRar arian warsulis didi<br />
mxedarTmTavrebi da maTi<br />
imperiebic ferflad iqcnen.<br />
mxolod iesos samefo, efuZneba<br />
ra siyvaruls, Zveleburad<br />
uvnebelia da myarad dgas. mas<br />
saZirkveli xeldasxmulTa<br />
mcirericxovanma jgufma Cauyara,<br />
romelmac RmerTis wyalobiT<br />
SeZlo romis imperiis<br />
safuZvlebi Seeryia da iesos<br />
moZRvreba mTeli kacobriobis<br />
sakuTrebad eqcia. dRes qristes<br />
samefo dedamiwaze _ es<br />
yvela erisa da erovnebis 900<br />
000 000 adamiania.<br />
ieso yovelTvis marTalia, istoriis<br />
mindvrebi gadaTeTrebulia<br />
xalxTa ZvlebiT, romlebmac<br />
uari Tqves, moesminaT<br />
misTvis. Cven, meoce saukunis<br />
adamianebma, sanam gvian ar<br />
aris, unda SevisminoT macxovrisa<br />
da mis kvals gavyveT.<br />
mTeli pasuxismgeblobiT unda<br />
gavacnobieroT, rom verasodes<br />
gavxdebiT Cveni zeciuri mamis<br />
Svilebi, Tu ar SeviyvarebT<br />
Cvens mtrebs da ar vilocebT<br />
imaTTvis, romlebic gvdevnian<br />
(gadmoibeWda Jurnalis `saunje~ 1994<br />
wlis 1-2 nomridan).
gadmocema gvauwyebs, rom 1517<br />
wlis 31 oqtombers avgustinelma<br />
berma da Teologiis<br />
profesorma martin luTerma<br />
vitenbergis eklesiis mTavari<br />
Sesasvlelis karze indulgenciebis<br />
winaaRmdeg Sedgenili<br />
`95 Tezisi~ miaWeda, rac, zogis<br />
azriT, mxolod legendaa. magram<br />
faqtia, rom 95 muxlisgan<br />
Semdgarma am dokumentma dasabami<br />
daudo religiur da socialur<br />
moZraobas, romelsac<br />
reformaciis saxeliT vicnobT<br />
da romelmac gadamwyveti roli<br />
iTamaSa dasavleTis sazogadoebis<br />
Semdgom ganviTarebaSi, im<br />
socialur-ekonomikuri sistemis<br />
CamoyalibebaSi, romelic,<br />
albaT, kidev didxans gansazRvravs<br />
Tanamedrove dasavluri<br />
(da ukve ara marto dasavluri)<br />
kulturis gzas.<br />
luTeris kritikis mTavari<br />
sagani kaTolikuri eklesiis<br />
mier SemoRebuli praqtika Seiqna,<br />
romlis mixedviTac adamians<br />
SeeZlo codvebis gamosasyidi<br />
furceli _ indulgencia _<br />
eyida. ukve am etapze luTeris<br />
kritika ara marto religiur-<br />
Teologiuria, aramed socialuric,<br />
rac ase damaxasiaTebelia<br />
mTeli protestanizmisaTvis.<br />
erTi mxriv, luTers is aRizi-<br />
martin luTeri<br />
da reformacia<br />
luka naxucriSvili<br />
anebda, rom codvebis gamosyidvas<br />
aseTi primitiuli, arasulieri<br />
xerxiT cdiloben, qristianuli<br />
suliskveTebis sruli<br />
gaukuRmarTebiT (religiuri<br />
mizezi), meore mxriv ki _ is,<br />
rom indulgenciebiT Semosuli<br />
uzarmazari Tanxa an samRvdelo<br />
pirebis jibeebSi midioda (socialur-ekonomikuri<br />
mizezi),<br />
anda romis wminda petres<br />
taZris mSeneblobas xmardeboda;<br />
amaT Soris ki, luTeris<br />
azriT, didi gansxvaveba ar iyo,<br />
rac bevrma Cvenganma SeiZleba<br />
25<br />
25<br />
religiebi saqarTveloSi<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
religiebi saqarTveloSi<br />
ar gaiziaros, roca wm. petres<br />
taZars, xelovnebis am Sedevrs<br />
SevyurebT. magram luTeris da<br />
kidev ufro metad sxva protestantuli<br />
moZraobebis TavkacTa<br />
(mag., kalvinis) cnobierebaSi<br />
momwifebuli es skeptikuri<br />
da lamis mtruli damokidebuleba<br />
qandakebis, religiuri<br />
saxviTi xelovnebis, xatebis<br />
mimarT sruliad gasagebia,<br />
vinaidan, germaneli filosofosis<br />
_ hegelis cnebebiT rom<br />
vTqvaT, im droisaTvis kaTolikuri<br />
eklesiis SigniT srul<br />
garegnulobas daesadgurebina.<br />
es ki niSnavs, rom iman, rac,<br />
qristianuli moZRvrebis Tanaxmad,<br />
yvelaze gasulierebuli da<br />
gaSinaganebuli unda yofiliyo<br />
_ codvebis miteveba, sinanuli<br />
_ erTob materialuri da<br />
amqveyniuri saxe miiRo (yovel<br />
SemTxvevaSi, luTeris azriT),<br />
xSirad _ maRali donis xelovnebis<br />
nimuSebSi gamovlenili.<br />
magram, hegelis TqmiT, es<br />
xelovneba ar iyo sakmarisi<br />
kaTolikuri eklesiis sulieri<br />
ganwmendisaTvis, radgan igi<br />
naklebad efuZneboda religiur<br />
gancdas da mxolod<br />
garegnulad, zedapirulad<br />
exeboda religiur sferos.<br />
garda imisa, rom indulgenciebi<br />
korufciis wyaro iyo da<br />
adamianis religiur gancdas<br />
ryvnida, maT winaaRmdeg galaSqrebisaTvis<br />
luTers kidev<br />
erTi fundamenturi Teologiuri<br />
mizezi hqonda: misi azriT,<br />
SeuZlebelia sakuTari ZalisxmeviT,<br />
Tundac yvelaze keTili<br />
saqmeebiT, RvTis madli daimsaxuro;<br />
es mxolod RmerTzea<br />
damokidebuli da, amdenad,<br />
indulgenciebi da nebismieri<br />
sxva, ufro sulieri praqtikac,<br />
sasufevels ver mogvapovebinebs,<br />
da, saerTodac, qristianis<br />
zrunva, misi namuSakari<br />
saiqio `keTildReobis~ uzrun-<br />
velyofas ki ar unda isaxavdes<br />
miznad, aramed saaqaosTvisve<br />
unda iyos sasargeblo, sikeTis<br />
momtani da saaqaos im pozitiurobis<br />
damadasturebeli,<br />
romelic absoluturia, sanam<br />
saiqio arsebobaSi ar gadavsulvarT.<br />
qristianis, codvilis<br />
dasayrdeni mxolod da mxolod<br />
RvTis rwmenaa (yovelgvari<br />
ritualis Sesrulebis gareSe),<br />
risTvisac gansakuTrebuli<br />
mniS-vneloba eniWeba qristes<br />
jvars, rogorc, SeiZleba iTqvas,<br />
im paradoqsis erTgvar<br />
sarkes, rom, rac ar unda RvTisnierad<br />
icxovro, RmerTis Seuryev<br />
nebazea sabolood yvelaferi<br />
damokidebuli, da, romelic<br />
erTaderTi asazrdoebs<br />
qristianSi RmerTis samarTlianobis<br />
rwmenismier gancdas.<br />
luTeris Tezisebis gavrcelebas<br />
mohyva misi devna kaTolikuri<br />
samRvdeloebis mxridan.<br />
protestanti beri da profesori<br />
sakuTari qarizmiTa Tu<br />
keTilmosurne mmarTvelebis<br />
daxmarebiT axerxebda xelidan<br />
dasxltomoda mowinaaRmdegeT<br />
da vormsis samsjavrodanac,<br />
romelSic Tavad imperatori<br />
karl V monawileobda, Tavis<br />
cocxlad daRweva SeZlo, ris<br />
Semdegac, ukve eklesiidan gankveTili,<br />
malulad dabinavda<br />
vartburgis cixesimagreSi,<br />
sadac germanulad Targmna<br />
biblia.<br />
bibliis sruli Tu arasruli<br />
Targmanebi manamdec arsebobda,<br />
magram isini an ar mihqondaT<br />
ubralo xalxamde, an maTTvis<br />
gasagebi germanuliT ar iyo<br />
dawerili. luTeris bibliam ki,<br />
romelic xalxuri, cocxali<br />
germanuliT iyo naTargmni da<br />
gutenbergis mier gamogonili<br />
beWdvis revoluciuri meqanizmis<br />
wyalobiT germaniaSi swrafad<br />
gavrcelda, yvelas misca<br />
26<br />
26<br />
saSualeba qristianobis uZiri-<br />
Tades wyaroSi Seemowmebina<br />
mRvdlis mier naqadagebi, rac<br />
Zalze xSirad ar emTxveoda<br />
imas, rac bibliaSi ewera _ arakeTilsindisieri<br />
saeklesio<br />
pirebi TavianTTvis sasargeblod<br />
cvlidnen xolme wminda<br />
werilis teqsts, rasac xalxi<br />
laTinuris arcodnis gamo ver<br />
xvdeboda.<br />
amdenad, bibliis Targmna umniSvnelovanesi<br />
movlena iyo, magram<br />
ara ubralod imitom, rom amieridan<br />
xalxi biblias misTvis<br />
nacnob enaze waikiTxavda, aramed<br />
imitom, rom isini amas TavianT<br />
mSobliur enaze waikiTxavdnen,<br />
rac religiuri Sinaarsis<br />
gaSinaganebisa da kaTolikuri<br />
sulieri cxovrebis<br />
reformaciisaken gadadgmuli<br />
pirveli didi nabiji iyo. sityvam,<br />
rogorc qmediTma sulierma<br />
Zalam, da qristianuli<br />
religiis umTavresma atributma<br />
Tavisi adgili daibruna im<br />
RvTismsaxurebaSi, romelic<br />
aqamde mrevlisaTvis ucxo enaze<br />
tardeboda da mas verafers<br />
`Seagonebda~. luTerma upiratesoba<br />
mSobliur enaze qadagebas<br />
mianiWa. mTavari gaxda<br />
ara ziarebis rituali, romelic<br />
ufro metad garegnuli qmedeba<br />
iyo, vidre Sinagani, aramed _<br />
qadagebis mosmena, romelic<br />
aRgavsebs RvTis sityviT da<br />
sulierad aRgamaRlebs. reformirebul<br />
eklesiebSi Semcirda<br />
xatebis raodenoba, samagierod<br />
gaizarda musikis roli, rogorc<br />
yurisTvis gamiznuli xelovnebisa,<br />
romelic mosmenasa<br />
da Sesmenazea orientirebuli,<br />
da ramac umaRlesi gamoxatuleba<br />
baxis Tavidan bolomde<br />
luTeranuli suliskveTebiT<br />
gajerebul musikaSi pova, sadac<br />
warmatebiTaa Serwymuli sityva<br />
da melodia da sadac saxareba<br />
_ sityva _ imRereba.
evangelur-luTeranuli<br />
evangelur-luTeranuli<br />
eklesiis eklesiis Camoyalibeba<br />
Camoyalibeba<br />
XVI saukunis 20-ian wlebSi<br />
luTeris Txzulebebma mTel<br />
imperiaSi misca biZgi reformatorul<br />
moZraobas, rac sabolood<br />
saeklesio ganxeTqilebi-<br />
Ta da luTeranuli eklesiis<br />
warmoqmniT dasrulda. es ki<br />
luTeris Tavdapirvel ganzraxvas<br />
ar Seesabameboda: misi<br />
mizani mTeli kaTolikuri<br />
(`sayovelTao~) eklesiis<br />
gardaqmna iyo, magram reforma<br />
mxolod CrdiloeT evropaSi<br />
ganxorcielda. 1530 wels augsburgSi<br />
germanelma didebulebma<br />
miiRes dokumenti _<br />
Confessio Augustana, romelSic<br />
reformirebuli sarwmunoebis<br />
Tezisebia Camoyalibebuli.<br />
amiT reformacia kidev ufro<br />
Sors wavida da aSkarad politikuri<br />
saxe miiRo. aman ki religiur-kulturul<br />
doneze<br />
kontrreformacia gamoiwvia<br />
(ramac kaTolicizmi ganamtkica),<br />
socialur-politikur<br />
doneze ki _ ocdaaTwliani omi<br />
protestantebsa da kaTolikeebs<br />
Soris, romlebic, novalisis<br />
TqmiT, reformaciis Semdeg<br />
erTmaneTs ufro daSordnen,<br />
vidre oriveni _ mahmadianebsa<br />
da kerpTayvanismcemlebs.<br />
luTeranuli moZRvrebis mTavari<br />
Semajamebeli dokumentebi<br />
aris luTeris gardacvalebis<br />
Semdeg mis nawerebze dayrdnobiT<br />
Sedgenili 1577 da 1580 wlebis<br />
konkordatebi, riTic luTeris<br />
momxreebs Soris warmoqmnili<br />
Teologiuri uTanxmoeba<br />
mogvarda da luTeranoba mkafiod<br />
gaemijna kalvinizms. am<br />
droisaTvis ukve bevrma eklesiam<br />
SeimuSava sakuTari arsebobis<br />
principi luTeris moZRvrebis<br />
mixedviT, mis mier dawyebuli<br />
protestantuli moZraobidan<br />
aRmocenebulma mimdina-<br />
reobebmac nabij-nabij Camoayalibes<br />
sakuTari doqtrinebi<br />
sxvadasxva qveyanaSi (inglisSi,<br />
skandinaviis saxelmwifoebSi,<br />
niderlandebSi, SveicariaSi)<br />
da, rogorc politikurad, ise<br />
religiuradac Tavi daixsnes<br />
papis morCilebisgan.<br />
evangelur-luTeranuli eklesiisa<br />
da, zogadad, yvela protestantuli<br />
moZraobisaTvis<br />
Semdegi oTxi punqtia uZiriTadesi:<br />
1. mxolod rwmeniT (sola<br />
fide) cxondeba adamiani da ara<br />
keTili saqmeebiT (romlebic<br />
SeiZleba angarebiTac keTdebodes);<br />
2. mxolod madliT (sola<br />
gratia) cxovndeba adamiani da<br />
ara sakuTari qmedebebiT; 3. mxolod<br />
qriste (solus Christus)<br />
aris morwmuneTa avtoriteti<br />
da araviTari eklesia; 4. mxolod<br />
wminda werili (sola scriptura)<br />
aris qristianuli rwmenis<br />
safuZveli da ara eklesiis<br />
tradicia.<br />
protestantul eklesiebSi<br />
Zalian Semcirebulia mRvdel-<br />
Ta raodenoba da zogierTi<br />
rituali mrevlis nebismierma<br />
wevrmac SeiZleba aRasrulos.<br />
reformirebul gaerTianebebs<br />
ar hyavT erTi meTauri, iseTi,<br />
rogoric kaTolikur samyaroSi<br />
aris qristes mier xeldasxmuli<br />
papi, radgan, maTes saxarebaze<br />
dayrdnobiT, ori adamianic<br />
ki, vinc qristes saxeliT<br />
Seikribeba, qristes mrevlia;<br />
amitom arc evqaristias sWirdeba<br />
oficialuri samRvdelo<br />
piri. Tumca, miuxedavad imisa,<br />
rom protestantizmSi eklesia<br />
SigniT aris gadatanili da<br />
amiT religiuri grZnoba ufro<br />
gasulierebulia, Tavad protestantul<br />
samyaros Seuqmna<br />
uzarmazari problema eklesiis,<br />
rogorc garegani instituciis,<br />
rolis dakninebam,<br />
radgan reformaciiT gamowve-<br />
27<br />
27<br />
uli erTgvari religiuri<br />
individualizaciis Sedegad<br />
Tavi iCina uamravma qvedajgufebam<br />
Tu sulac marto mdgomma<br />
vizionerma, romelic qristianobis<br />
gagebis sakuTar interpretacias<br />
iZleoda.<br />
drodadro reformirebul eklesias<br />
religiuri separatizmis<br />
niadagze aRmocenebul<br />
problemebs uqmnida moZraoba<br />
pietizmi. es moZraoba warmoiSva<br />
rogorc reaqcia yvelafris<br />
racionalizebis mosurne da<br />
ganmajadoebeli ganmanaTleblobis<br />
winaaRmdeg. vinaidan<br />
religias Tavisi rwmenis sagnis<br />
racionalurad ganmartebasa da<br />
dasabuTebas sTxovdnen, pietistebma<br />
TavianT rwmenaSi swored<br />
grZnobierebaze gadaitanes<br />
aqcenti da qristesTan emociuri,<br />
piraduli kavSiri daayenes<br />
pirvel adgilze. Tanac,<br />
luTeranuli rwmenis gaxevebasa<br />
da dogmatizebas daupirispirda<br />
swored specifikurad<br />
luTeranuli pietizmi, romlis<br />
novatoruli da Tavisufali<br />
suliskveTeba xSirad socialur-politikur<br />
problemebs<br />
qmnida, metadre pietistur<br />
viurtembergSi, sadac Svabebi<br />
cxovroben.<br />
Svabi Svabi luTeranebi<br />
luTeranebi<br />
luTeranebi<br />
saqarTveloSi<br />
saqarTveloSi<br />
saqarTveloSi<br />
XIX saukunis damdegs viurtembergSi<br />
erT xelmarjve ostats<br />
saaTi daemzadebina, romlis<br />
ciferblatze samyaros sxvadasxva<br />
dro iyo gamosaxuli.<br />
saaTis meqanizmi ise iyo<br />
mowyobili, rom igi 1836 wels<br />
unda gaCerebuliyo Semdegi<br />
mizeziT: miuxedavad ganmanaTlebluri<br />
ideebis gavrcelebisa,<br />
maSin jer kidev ar arsebobda<br />
bibliis kritikuli wakiTxvis<br />
praqtika. pietistma Teo-<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
religiebi saqarTveloSi<br />
logma albrext bengelma ioanes<br />
gamocxadebaSi moyvanil<br />
ricxvebze dayrdnobiT gamoiTvala<br />
qristes meored mosvlis<br />
TariRi _ 1836 weli. am apokalifsur,<br />
esqatologiur ganwyobas<br />
upirveles yovlisa napoleonis<br />
omebi amZafrebda. napoleoni<br />
aRiqmeboda rogorc<br />
borotebis niSani, rogorc<br />
dasavleTidan mosuli antiqriste.<br />
amitom zogni imedis<br />
TvaliT iyurebodnen aRmosavleTisaken,<br />
sadac ruseTis cari<br />
_ sinaTlis personifikacia _<br />
mefobda da saidanac, wminda<br />
werilis mixedviT, unda<br />
mosuliyo qriste, kerZod, is<br />
ierusalimSi unda dabrZanebuliyo.<br />
Svabi pietistebi xvdebodnen,<br />
rom, marTalia, ukve<br />
veRar moaswrebdnen macxovris<br />
rCeulTa legionSi moxvedras _<br />
es ukve Zalian dagvianebuli<br />
iyo, magram aRmosavleTisaken<br />
msvlelobas da sadme ierusalimis<br />
axlomaxlo dabanakebas<br />
raRa udga win! mogzaurobis<br />
miznad araratis mTa airCies,<br />
sadac Tavis droze, warRvnis<br />
dros, noes kidobani gaCerda.<br />
religiuris garda Svabebs aRmosavleTisaken<br />
gezis aRebis kidev<br />
ori mizezi hqondaT: 1. cudi<br />
mosavali, cudi ekonomikuri<br />
pirobebi, maRali gadasaxadebi<br />
da 2. is garemoeba, rom didgvarovnebi<br />
TavianT ymebs jariskacebad<br />
aqiravebdnen sxva samefoebsa<br />
da samTavroebSi. ruse-<br />
Tisaken gamgzavrebis erT-erTi<br />
gadamwyveti faqtori aRmoCnda<br />
viurtembergis samefoSi stumrad<br />
Casuli caris `sareklamo<br />
kampania~, romelic, rogorc<br />
adre ekaterine didi, germanelebs<br />
miwis darigebas, gadasaxadebisagan<br />
gaTavisuflebas, aRmsareblur<br />
Tavisuflebasa da<br />
bevr sxva privilegias hpirdeboda.<br />
ruseTis mefeebi xSirad<br />
irTavdnen viurtembergis di-<br />
nastiis princesebs; amitom cari<br />
germaneli imigrantebis mimarT<br />
yovelTvis gansakuTrebul<br />
pasuxismgeblobas grZnobda.<br />
Tu aTi wliT adre Svabiidan<br />
kolonistebi dasavleTisaken<br />
(amerikisaken) daiZrnen, axla<br />
maT, did jgufebad _ harmoniebad<br />
_ organizebulebma, mTeli<br />
qoneba gaaerTianes, ulmSi<br />
gemebi daiqiraves da dunais<br />
Cauyvnen Savi zRvis sanapiromde.<br />
gemebze siviwrove iyo, ris<br />
gamoc antisanitaria gaCnda da<br />
uamravi daavadeba gavrcelda,<br />
rasac bevri mogzauri gzaSive<br />
Seewira. vinc gadarCa, odesaSi<br />
ormocdRiani karantinis gavla<br />
mouwiaT. radganac iq ukve<br />
arsebobda germanuli koloniebi,<br />
zogi Svabi odesaSive dar-<br />
Ca, sxvebi ki, rusuli samxedro<br />
dacvis TanxlebiT, 1817 wels<br />
kavkasiisken gamoemarTnen da<br />
1818 wels saqarTveloSi CamoaRwies,<br />
sadac rusma gubernatorma<br />
maT miwebi gadasca.<br />
dafuZnda glexebisa da meRvineebisagan<br />
Semdgari Svidi<br />
kolonia. xelosanTa jgufi ki<br />
axal TbilisSi dasaxlda. kolonistebisTvis<br />
pirveli zamTari<br />
saSineli iyo, radgan araferi<br />
gaaCndaT; miwa veluri da<br />
daumuSavebeli iyo, Sinauri<br />
cxovelisTvis sakvebi ar moipoveboda.<br />
ramdenime Taobis<br />
Semdeg gaCenili erTi gamoTqma<br />
moswrebulad asaxavs saqarTveloSi<br />
Svab imigrantTa yofis<br />
ganviTarebis gzas: `Die Ersten<br />
haben den Tod, die Zweiten haben<br />
die Not, die Dritten haben das<br />
Brot~. _ `pirvelT sikvdili ergebaT,<br />
meoreT _ gaWirveba,<br />
mesameT _ puri~. Camosulebma<br />
nel-nela aawyves komunaluri<br />
da saeklesio cxovreba. Tavidan,<br />
sanam profesionali<br />
mRvdelmsaxurebi ar hyavdaT,<br />
maTi sulieri cxovreba<br />
TviTaRiarebuli eqstatikose-<br />
28<br />
28<br />
bisa da vizionerebisgan imar-<br />
Teboda. isini, umetes SemTxvevaSi,<br />
ar iyvnen imisaTvis<br />
mzad, risi pretenziac hqondaT.<br />
carisgan ki kolonistebma<br />
marTlac miiRes dapirebuli<br />
privilegiebi: gadasaxadebisgan,<br />
samxedro samsaxurisgan<br />
gaTavisuflebulebi iyvnen da<br />
religiur sakiTxebSic sruli<br />
damoukidebloba hqondaT<br />
miniWebuli. soflebi ganviTarda,<br />
saqarTveloSi _ katarinenfeldSi<br />
_ da azerbaijanSi _<br />
helenendorfSi _ Rvinis warmoebas<br />
mihyves xeli da iseT<br />
Sedegebs miaRwies, rom maTi<br />
nawarmi mTels imperiaSi iyideboda,<br />
varSavamdec ki aRwevda.<br />
XX saukunis dasawyisisaTvis es<br />
sakmaod Caketili sazogadoeba<br />
iyo. 1905 wels caris mier gamoSvebulma<br />
ediqtma, romlis Zali-<br />
Tac meti religiuri Tavisufleba<br />
mieniWa xalxs, marTlmadidebels<br />
aramarTlmadidebelze<br />
daqorwinebis ufleba misca,<br />
ramac Svabebis danarCen sazogadoebasTan<br />
integracias Seuwyo<br />
xeli. nel-nela xalxma isini<br />
Seiyvara da daafasa, gansakuTrebiT<br />
_ maTi xelmarjveobisaTvis.<br />
Tu ojaxs kargi, lamazad mo-<br />
CuqurTmebuli aveji undoda,<br />
axal TbilisSi gadadioda germanel<br />
xelosnebTan, radgan isini<br />
saukeTeso ostatebi iyvnen.<br />
me-19 saukunis Sua xanebSi ukve<br />
yvela germanul sofels didi<br />
eklesia amSvenebda. 1834 wels<br />
TbilisSi, axlandeli marjaniSvilis<br />
moednis axlos, akurTxes<br />
patara eklesia, romelSic umaRlesi<br />
samRvdelo piri ijda.<br />
1897 wels axali neogoTuri<br />
eklesiac aigo. amgvarad, pirvel<br />
msoflio omamde germanel<br />
kolonistTa yofas CvenSi kargi<br />
piri uCanda. 1921 wels ki,<br />
roca saqarTveloSi wiTeli<br />
armia Semovida, germanelebis
mdgomareoba TandaTan gauaresda.<br />
20-iani wlebis meore<br />
naxevridan daiwyo mkacri ekonomikuri<br />
sanqciebi, sakuTrebis<br />
koleqtivizacia da ideologiuri<br />
devna, rac, sabolood,<br />
eklesiebis daxurvamde,<br />
masobriv gadasaxlebebamde da<br />
daxvretebamde mivida. yvela<br />
ojaxi, romlis ufrosic germaneli<br />
iyo, deportirebul<br />
iqna. Tu germaneli qali rusze,<br />
ukrainelze, somexze an sabWo-<br />
Ta sxva erovnebis warmomadgenelze<br />
iyo gaTxovili, ufleba<br />
hqonda darCeniliyo, oRond<br />
uari unda eTqva yovelgvar<br />
saeklesio praqtikaze (ramac<br />
Semdeg iatakqveSeTSi gadainacvla);<br />
Svabebi germanulad<br />
laparaksac ki eridebodnen,<br />
radgan esec saSiSi iyo. qalbatonma<br />
humelma, saqarTveloSi<br />
evangelur-luTeranuli mrevlis<br />
aw gardacvlili episkoposis<br />
_ prof. gert humelis<br />
qvrivma CvenTan saubarSi ganacxada,<br />
rom dRes mrevlis warmoSobiT<br />
germanel wevrTa<br />
umravlesobam rusuli ukeT<br />
icis, vidre germanuli. represiebis<br />
dros Svabi luTeranebis<br />
bedi calkeuli biurokratis<br />
keTilganwyobasa Tu ugunebobaze<br />
iyo damokidebuli.<br />
meore msoflio omis dros stalinma,<br />
nacisturi germaniis<br />
sasargeblod SpionaJis braldebiT,<br />
mravali germanuli ojaxi<br />
gaaZeva an gadaasaxla. Semdeg<br />
Tbilissa da rusTavSi germaneli<br />
tyveebi Camoiyvanes, romelTac<br />
1946 wels isev gamgzavreba<br />
mouwiaT. amJamindeli<br />
daviT aRmaSeneblis gamzirisa<br />
da marjaniSvilis moednis mimdebare<br />
teritoriis mowyobis<br />
axal gegmaSi, stalinis survilis<br />
Tanaxmad, araferi germanuli<br />
aRar SemorCa. germanuli<br />
eklesiac komunistebma Tavad<br />
germanelebs daangrevines.<br />
stalinis sikvdilis Semdeg<br />
Svabebma aSkara Sveba igrZnes.<br />
bevri ukan dabrunda da yvelafris<br />
axlidan dawyeba mouxda. am<br />
droisaTvis luTeranTa religiuri<br />
cxovreba sruliad Camkvdari<br />
iyo. mxolod malulad<br />
Tu Seikribeboda TiTo-orola<br />
ojaxi, raTa bibliidan rame<br />
Cumad waekiTxaT, an romelime<br />
sasuliero simRera waeRiRinaT.<br />
xSirad simRerasac ver<br />
bedavdnen da mxolod simReris<br />
teqsts CurCulebdnen.<br />
qarTuliqarTulievangeliurevangeliur- luTeranuli luTeranuli eklesia eklesia eklesia dRes<br />
dRes<br />
1989 wels gardatexis momenti<br />
dadga. yvelanair umciresobas<br />
Sekrebis Tavisufleba mieca;<br />
germanulma Temmac oficialuri<br />
registracia gaiara. amasobaSi,<br />
1975 wels germaniis federaciuli<br />
respublikis qalaqi<br />
zaarbriukeni da Tbilisi damegobrdnen<br />
da male orive qalaqis<br />
universitetebs Sorisac<br />
gaiba kavSiri. 1983 wels zaarbriukenis<br />
universitetis Teologiis<br />
profesors _ gert<br />
29<br />
29<br />
humels aRmosavleT evropis<br />
universitetebTan urTierTobis<br />
saqmeebi ebara, ris gamoc<br />
igi weliwadSi ramdenjerme<br />
Camodioda misTvis gansakuTrebiT<br />
sayvarel saqarTveloSic,<br />
raTa leqciebi waekiTxa da<br />
samuSao gegmebi daesaxa. 1991<br />
wels iv. javaxiSvilis universitetma<br />
humeli gansakuTrebuli<br />
RvawlisaTvis daajildova.<br />
qalbatoni humeli ixsenebs,<br />
rom meore dilas maT sastumrosTan<br />
warmoSobiT germaneli<br />
luTeranebi gamocxaddnen,<br />
romelTac televiziiT SeetyoT<br />
Teologis _ pastori Camosvlis<br />
ambavi, da, radgan samoci<br />
wlis ganmavlobaSi aranairi<br />
RvTismsaxureba ar enaxaT,<br />
sTxoves mas wirva Caetarebina<br />
maTTvis. iqidan mokidebuli,<br />
roca humeli universitetSi<br />
Camodioda, RvTismsaxurebasac<br />
atarebda xolme. mrevli<br />
izrdeboda. qalbatoni humeli<br />
igonebs, rom am periodSi wirva<br />
da sxva rituali saxeldaxelod,<br />
sruliad Seuferebel<br />
pirobebSi tardeboda _ embazis<br />
nacvlad xandaxan Cveulebriv<br />
qvabs iyenebdnen, magram, misi<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
religiebi saqarTveloSi<br />
azriT, meore mxriv, es yvelaferi<br />
Zalian cocxali, bunebrivi<br />
da dasamaxsovrebeli iyo.<br />
male eklesiis aRdgenis moTxovnilebac<br />
gaCnda da 1998 wels,<br />
roca humeli pensiaze gavida,<br />
germaniaSi saxli gayida da am<br />
fuliTa da sxvadasxva SemowirulobebiT<br />
TbilisSi axali<br />
eklesia aaSena. luTeranebs<br />
miwa _ Zveli germanuli sasaflaos<br />
teritoria _ eduard<br />
SevardnaZis peticiis meSveobiT<br />
gadaecaT. 1998 wels humeli<br />
TbilisSi dasaxlda da adgilobrivi<br />
saeklesio cxovrebis<br />
mowesrigebas Seudga. ganaxlda<br />
bibliis erToblivi kiTxva,<br />
axalgazrdebisTvis xelsaqmis<br />
swavleba, konfirmaciebi,<br />
Seiqmna wesdeba aqauri luTeranuli<br />
eklesiisTvis, daido<br />
xelSekruleba viurtembergis<br />
eklesiasTan, rac, _ qalbatoni<br />
humelis TqmiT, _ istoriulad<br />
savsebiT gamarTlebuli iyo.<br />
arsdeba diakvanis saxli _ mniSvnelovani<br />
Teologiuri elementi<br />
dasavlur qristianobaSi:<br />
socialuri eTika, amqveyniuri<br />
praqtika _ kaTolikuri `caritas~<br />
da protestantuli diakvnoba<br />
_ uarsebiTesia dasavlur<br />
religiurobaSi. imaTze<br />
zrunva, visac es esaWiroeba<br />
(Raribebi, qvrivebi, avadmyofebi)<br />
luTeris mkacri moTxovna<br />
da praqtika iyo. `Cven unda<br />
gagvekeTebina raime diakvnuri,<br />
socialuri aqauri germanelebisTvis,<br />
romelTac yvelaferi<br />
dakarges Znel droSi~, _ ambobs<br />
qalbatoni humeli. diakvnis<br />
saxli eklesiasTan axlos mdebareobs<br />
da sami ganyofilebisgan<br />
Sedgeba: 1. RaribTa sasadilo;<br />
2. samedicino ambulatoria da<br />
3. moxucTa TavSesafari rva<br />
moxucisTvis, romlebsac garkveuli<br />
kriteriumebis mixedviT<br />
arCeven, vinaidan eklesias ar<br />
aqvs saSualeba yvela gaWirve-<br />
buls daexmaros. erT-erTi<br />
mtkivneuli sakiTxi tolerantulobis<br />
problemaa qarTuli<br />
marTlmadidebluri eklesiis<br />
mxridan. qalbatonma humelma<br />
imaze gaamaxvila yuradReba, rom<br />
SesaZloa dasavluri qristianoba<br />
zedmetad racionaluria,<br />
magram zogierTi SemTxveva<br />
aranairi mrwamsis farglebSi<br />
ar Tavsdeba. `rogorc Cans,<br />
bolnisSi aris fundamentalisti<br />
mSoblebis jgufi~, romlebic<br />
Svilebs ar uSveben luTeranul<br />
sabavSvo RvTismsaxurebaze,<br />
simRerisa da xelsaqmis<br />
saaTebze, radgan, maTi azriT,<br />
`luTeranebi bavSvebis sulebs<br />
itaceben da eSmaks gadascemen~.<br />
maT gaavrceles proklamaciebi,<br />
Seawebes luTeranuli<br />
centris karebi da sakuTari<br />
mRvdelic ki gaasamarTles, radgan<br />
is `arasakmarisad marTlmadidebeli<br />
gamodga~ da ekumenistur<br />
wirvaSi monawileobis<br />
miReba gabeda.<br />
garda amisa, luTeranul eklesias<br />
iuridiuli problemebic<br />
aqvs, rogorc yvela sxva danar-<br />
Cen religiur umciresobas<br />
saqarTveloSi. qalbatoni humelis<br />
TqmiT, marTalia, marTlmadidebel<br />
da luTeranul eklesiebs<br />
Soris SeTanxmeba daido,<br />
rom `erTmaneTs aras erCodnen~<br />
da daexmarebodnen religiis<br />
Sesaxeb kanonis aRsrulebaSi,<br />
magram marTlmadidebeli<br />
eklesia, romelmac konstituciiT<br />
privilegirebuli statusi<br />
miiRo, arafers akeTebs sxva<br />
eklesiaTa dasaxmareblad da<br />
xSirad aSkarad mtrul ganwyobasac<br />
amJRavnebs maT mimarT.<br />
miuxedavad amdagvari problemebisa,<br />
evangelur-luTeranul<br />
eklesias mTeli saqarTvelos<br />
masStabiT daaxloebiT aTasi<br />
wevri hyavs, romelTa mxolod<br />
naxevaria warmoSobiT germaneli,<br />
meore naxevari ki qarTve-<br />
30<br />
30<br />
lebi, somxebi, rusebi, ukrainelebi<br />
arian.<br />
qarTul marTlmadidebel eklesiasa<br />
da luTeranebs Soris<br />
mTavari gansxvaveba da Teologiuri<br />
dapirispirebis mTavari<br />
punqti albaT swored is aris,<br />
rom marTmadidebelisTvis lu-<br />
Teranis `praqtikuli~ saqmianoba<br />
negatiur elfers atarebs, vinaidan<br />
luTerani amqveyniurobas,<br />
marTlmadideblis azriT, zedmetad<br />
pozitiurad epyroba;<br />
xolo radgan marTlmadidebluri<br />
cnobierebisTvis eklesiis<br />
gareT da eklesiis garda yvelaferi<br />
codvasTan aris met-naklebad<br />
dakavSirebuli, luTeranuli<br />
moZRvrebis aqtiurad<br />
socialuri mxare da praqtika<br />
misTvis ucxo da erTgvarad<br />
saeWvoc kia, rac zogjer<br />
luTeranebisTvis satanistobis<br />
Tu aTeistobis dabralebamdec<br />
midis. arada, qalbatoni humelis<br />
TqmiT, `yvelanairi adamianuri<br />
saqme RvTismsaxurebaa~,<br />
rac iqca kidevac protestantul<br />
moZRvrebaTa devizad da<br />
ramac umniSvnelovanesi roli<br />
Seasrula Tanamedrove dasavluri<br />
Rirebulebebis CamoyalibebaSi.<br />
am deviziT moqmedi<br />
cnobierebis mier Seqmnili<br />
kulturuli garemo iseT STabeWdilebas<br />
tovebs, TiTqos religiurobisagan<br />
sruliad daclilia;<br />
arada, sinamdvileSi, mas<br />
mxolod garegnuli forma aqvs<br />
aseTi, SinaarsiT ki, anu protestantuli<br />
eTikis principebze<br />
aRzrdili adamianebis moRvaweobiT,<br />
Rrmad religiuria.
Ìèãðàöèÿ è Ðàññåëåíèå<br />
Àññèðèéöåâ<br />
Ãðóçèíî-àññèðèéñêèå îòíîøåíèÿ<br />
èìåþò äëèòåëüíóþ èñòîðèþ.<br />
 àññèðèéñêèõ èñòî÷íèêàõ åùå<br />
I òûñÿ÷åëåòèÿ äî íàøåé ýðû<br />
óïîìèíàåòñÿ î äðåâíåì ãðóçèíñêîì<br />
ãîñóäàðñòâå. Áîëåå òåñíûå<br />
îòíîøåíèÿ ìåæäó àññèðèéöàìè<br />
è ãðóçèíàìè óñòàíîâèëèñü ïîñëå<br />
ðàñïðîñòðàíåíèÿ õðèñòèàíñòâà â<br />
Þæíîì Êàâêàçå. Ïðèáûâøèå â<br />
VI âåêå èç Ìåñîïîòàìèè<br />
àññèðèéñêèå ìîíàõè, êîòîðûå<br />
âîøëè â èñòîðèþ ïî èìåíè 13<br />
àññèðèéñêèõ îòöîâ, ñûãðàëè<br />
áîëüøóþ ðîëü â ðàñïðîñòðàíåíèè<br />
è óñèëåíèè õðèñòèàíñòâà â<br />
Ãðóçèè. 1<br />
Ïîÿâëåíèå ïåðâîé îáùèíû<br />
àññèðèéöåâ â Ãðóçèè ñâÿçàíî ñ<br />
èìåíåì öàðÿ Êàðòë-Êàõåòè<br />
Èðàêëèÿ II. Ñ öåëüþ ñîâìåñòíîé<br />
áîðüáû ïðîòèâ Îñìàíñêîé<br />
èìïåðèè Èðàêëèé II âåë òàéíóþ<br />
ïåðåïèñêó ñ Ïàòðèàðõîì Âîñòî÷íîé<br />
Àññèðèéñêîé Öåðêâè<br />
Ìàð Àâðààìîì. Íî, ñîâìåñòíûé<br />
ïîõîä ïðîòèâ îáùåãî âðàãà<br />
ïðîâàëèëñÿ, ïîñëå ÷åãî íåñêîëüêî<br />
ñåìåé àññèðèéöåâ ïåðåñåëèëèñü<br />
â Ãðóçèþ è îñíîâàëèñü â<br />
Ìóõðàíñêîì ðàéîíå. Ïðîöåññ<br />
ïåðåñåëåíèÿ â Ãðóçèè ïðîäîë-<br />
Àññèðèéöû<br />
Ãðóçèè<br />
ÌÀÌÓÊÀ ÊÎÌÀÕÈß<br />
æàåòñÿ ïîñëå âõîæäåíèÿ ãðóçèíñêèõ<br />
öàðñòâ-êíÿæåñòâ â ñîñòàâ<br />
Ðîññèéñêîé èìïåðèè.<br />
Ïîñëå çàêëþ÷åíèÿ Òóðêìàí-<br />
÷àéñêîãî ìèðà â 1826 ã. ìåæäó<br />
Ðîññèåé è Ïåðñèåé èðàíñêèå<br />
ïîääàííûå àññèðèéöû ïîëó÷èëè<br />
âîçìîæíîñòü ïðèáûòü â Òáèëèñè<br />
è íàéòè ðàáîòó. Â 90-õ ãã. XIX â.<br />
â Òáèëèñè ïðîæèâàëè îêîëî 5<br />
òûñÿ÷ àññèðèéöåâ. Ìàññîâîå<br />
ïåðåñåëåíèå àññèðèéöåâ â Ãðó-<br />
asirieli bavSvebi. me-20 saukunis 40-iani wlebis foto<br />
31<br />
31<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
çèþ ïðîèñõîäèò âî âðåìÿ I Ìèðîâîé<br />
âîéíû è ïîñëåâîåííûé<br />
ïåðèîä. Ãîíèìûå â Îñìàíñêîé<br />
èìïåðèè àññèðèéöû íàøëè<br />
óáåæèùå â Ãðóçèè è Àðìåíèè. Â<br />
òî âðåìÿ â Òáèëèñè ïðè ïîìîùè<br />
ìåñòíîé îáùèíû áûë ó÷ðåæäåí<br />
Êîìèòåò ïîìîùè àññèðèéñêèì<br />
áåæåíöàì. Êðîìå òîãî, ôóíêöèîíèðîâàë<br />
Íàöèîíàëüíûé ñîâåò<br />
àññèðèéöåâ.<br />
 ïåðèîä ñîâåòñêîãî ïðàâëåíèÿ,<br />
â 1947 ãîäó, òûñÿ÷è àññèðèéöåâ<br />
áûëè ïåðåñåëåíû â Ñèáèðü è<br />
Êàçàõñòàí. Â 1954 ãîäó, ïîñëå<br />
ðåàáèëèòàöèè, ëèøü ÷àñòü èç<br />
íèõ ñìîãëà âîçâðàòèòüñÿ â Ãðóçèþ.<br />
2 Ñîãëàñíî ïåðåïèñè íàñåëåíèÿ<br />
îò 1959 ãîäà, â Ãðóçèè<br />
ïðîæèâàëè 5 òûñÿ÷ àññèðèéöåâ,<br />
÷òî ñîñòàâëÿëî 0.1% âñåãî<br />
íàñåëåíèÿ Ãðóçèè. Ïî ðåçóëüòàòàì<br />
ïåðåïèñè 1970 ãîäà – 5,6<br />
òûñÿ÷ (0,1%). Â 1959 ãîäó â Òáèëèñè<br />
ïðîæèâàëè 2,6 òûñÿ÷ àññèðèéöåâ,<br />
÷òî ñîñòàâëÿëî 0,4%<br />
âñåãî íàñåëåíèÿ ãîðîäà, à â 1970<br />
ãîäó – 2,8 òûñÿ÷ (0,3%) 3 . Ñîãëàñíî<br />
ïåðåïèñè íàñåëåíèÿ îò 1989<br />
ãîäà, â Ãðóçèè ïðîæèâàëè 5,2<br />
òûñÿ÷è àññèðèéöåâ (0,1%),4 à ïî<br />
ïåðåïèñè 2002 ãîäà – 3.299, ÷òî<br />
ñîñòàâëÿëî 0,1% âñåãî íàñåëåíèÿ. 5<br />
Àññèðèéöû â Ãðóçèè ïðîæèâàþò,<br />
â îñíîâíîì, â Òáèëèñè (ìåñòà<br />
èõ êîìïàêòíîãî ðàññåëåíèÿ<br />
ðàñïîëîæåíû â äâóõ ðàéîíàõ:<br />
Âàêå è Êóêèà), â Ãàðäàáàíè, â<br />
ñ. Ñòàðàÿ Êàíäà, â Ñåíàêè, Çóãäèäè<br />
è Êóòàèñè.<br />
Ïî îöåíêå Ìåæäóíàðîäíîãî<br />
èíôîðìàöèîííîãî àãåíòñòâà<br />
àññèðèéöåâ, íà ñåãîäíÿøíèé<br />
äåíü â ìèðå ïðîæèâàþò îêîëî<br />
3,5 ìëí. àññèðèéöåâ è èõ 2/3<br />
ïðîæèâàåò íà ìåñòàõ èõ èñòîðè-<br />
÷åñêîãî ðàññåëåíèÿ. 6 Çà ïðåäåëàìè<br />
ìåñò èñòîðè÷åñêîãî ðàññåëåíèÿ<br />
îíè, â îñíîâíîì, ïðîæèâàþò<br />
â Ñåâåðíîé Àìåðèêå (â ×è-<br />
êàãî ñàìàÿ êðóïíàÿ äèàñïîðà<br />
àññèðèéöåâ, êîòîðàÿ ïîìîãàåò<br />
ïðîæèâàþùèì â Ãðóçèè àññèðèéöàì),<br />
Åâðîïå è Àâñòðàëèè.<br />
Îíè òàêæå ïðîæèâàþò â Èðàêå,<br />
Ñèðèè, Ëèâàíå, Èðàíå 7 è Òóðöèè.<br />
 Òóðöèè â 1950-õ ãã. Ïðîæèâàëè<br />
îêîëî 50 òûñÿ÷ àññèðèéöåâ,<br />
íî â ðåçóëüòàòå èõ èììèãðàöèè<br />
â Åâðîïó, â íàñòîÿùåå<br />
âðåìÿ â Òóðöèè îñòàëèñü ëèøü<br />
îêîëî 5 òûñÿ÷ àññèðèéöåâ è òî,<br />
â îñíîâíîì, â ãîðîäàõ, òàê êàê<br />
àññèðèéñêèå ñåëà, ôàêòè÷åñêè<br />
îïóñòåëè. 8<br />
Àññèðèéöû ïðîæèâàþò òàêæå è<br />
â ñòðàíàõ Þæíîãî Êàâêàçà, îñîáåííî,<br />
â Àðìåíèè, ãäå ðàñïîëîæåíî<br />
íåñêîëüêî ñåë àññèðèéöåâ.<br />
Ñîãëàñíî îïóáëèêîâàííûì â<br />
2004 ãîäó â Àðìåíèè ðåçóëüòàòàì<br />
ïåðåïèñè íàñåëåíèÿ, â Àðìåíèè<br />
ïðîæèâàëè 3409 àññèðèéöåâ, ÷òî<br />
ñîñòàâëÿëî 0,1% âñåãî íàñåëåíèÿ.<br />
9 Ýìèãðèðîâàâøèå èç Ãðóçèè<br />
àññèðèéöû ïðîæèâàëè òàêæå<br />
è â äðóãèõ ñòðàíàõ áûâøåãî Ñîâåòñêîãî<br />
Ñîþçà (Ðîññèÿ, Óêðàèíà,<br />
Êàçàõñòàí).<br />
Ïðè÷èíîé ñîêðàùåíèÿ ÷èñëåííîñòè<br />
àññèðèéöåâ ÿâëÿåòñÿ<br />
òðóäîâàÿ èììèãðàöèÿ, âûçâàííàÿ<br />
ñîöèàëüíî-ýêîíîìè÷åñêèìè<br />
ôàêòîðàìè. Ïðîæèâàþùèå â Òáèëèñè<br />
àññèðèéöû óåçæàþò â ýìèãðàöèþ<br />
â îñíîâíîì, â Ðîññèþ è<br />
ñòðàíû Åâðîïû, à ïðîæèâàþùèå<br />
â Ãàðäàáàíè êîìïàêòíî àññèðèéöû<br />
– óåçæàþò â Ðîññèþ, â îñíîâíîì,<br />
Ñòàâðîïîëüñêèé è<br />
Êðàñíîäàðñêèé êðàÿ, ãäå ïðîæèâàþò<br />
óæå èììèãðèðîâàâøèå<br />
è îñåâøèå íà ìåñòå èõ ðîäñòâåííèêè.<br />
10 Â ýìèãðàöèè îíè<br />
çàíèìàþòñÿ, â îñíîâíîì,<br />
ðåìåñëåííè÷åñòâîì è òîðãîâëåé.<br />
Íàðÿäó ñ áîëüøèíñòâîì íàñåëåíèÿ<br />
ñòðàíû, áåçðàáîòèöà ÿâëÿåòñÿ<br />
îñòðîé ïðîáëåìîé è äëÿ<br />
àññèðèéöåâ. Ïðîæèâàþùèå â<br />
32<br />
32<br />
Òáèëèñè àññèðèéöû çàíÿòû, â<br />
îñíîâíîì, ìåëêîé òîðãîâëåé è<br />
ðåìåñëåííè÷åñòâîì. Âàæíåéøèì<br />
èñòî÷íèêîì äîõîäîâ ÿâëÿþòñÿ<br />
òå äåíåæíûå ïåðåâîäû, êîòîðûå<br />
îòïðàâëÿþò ÷ëåíàì ñâîåé ñåìüè<br />
èëè ðîäñòâåííèêàì ïðîæèâàþùèå<br />
â äðóãèõ ñòðàíàõ ýìèãðàíòû.<br />
Ðåìåñëåííè÷åñòâî ãëàâíîå<br />
çàíèÿòèå è äëÿ àññèðèéöîâ â<br />
Ãàðäàáàíè, íî, ïàðàëëåëüíî, äëÿ<br />
ñîäåðæàíèÿ ñåìåé îíè çàíèìàþòñÿ<br />
òàêæå è îõîòîé, ðûáîëîâñòâîì,<br />
ñàäîâîäñòâîì. Â ïîñëåäíèé<br />
ïåðèîä íà êðóïíûõ ýíåðãåòè÷åñêèõ<br />
îáúåêòàõ â Ãàðäàáàíñêîì<br />
ðàéîíå íà íåêâàëèôèöèðîâàííîé<br />
ðàáîòå ïîëó÷èëè ðàáî-<br />
÷èå ìåñòà è íåñêîëüêî<br />
àññèðèéöåâ.<br />
 ýìèãðàöèþ óåçæàþò, îñîáåííî,<br />
ïðîæèâàþùèå êîìïàêòíî â<br />
Ãàðäàáàíñêîì ðàéîíå àññèðèéöû.<br />
Åñëè â 1989 ãîäó â Ãàðäàáàíè<br />
ïðîæèâàëè áîëåå 1500 àññèðèéöåâ,<br />
â íàñòîÿùåå âðåìÿ èõ ÷èñëåííîñòü,<br />
ôàêòè÷åñêè, ñîêðàòèëàñü<br />
íàïîëîâèíó. Â Ãàðäàáàíè<br />
âî ìíîæåñòâå ìîæíî âñòðåòèòü<br />
äîìà ñ íàäïèñÿìè –«Ïðîäàåòñÿ».<br />
 ïîñëåäíèå ãîäû âîëíà èììèãðàöèè<br />
àññèðèéöåâ îñëàáëà, òàê<br />
êàê ïðîæèâàþùèå â Ãàðäàáàíè<br />
àññèðèéöû èç-çà ýêîíîìè÷åñêîé<br />
íåñîñòîÿòåëüíîñòè íå ìîãóò<br />
ðàçäîáûòü ñðåäñòâà, íåîáõîäèìûå<br />
äëÿ èììèãðàöèè. Êðîìå òîãî,<br />
íåêîòîðûå èç íèõ ïîëó÷èëè<br />
ðàáîòó íà ìåñòå è âîçäåðæèâàþòñÿ<br />
îò èììèãðàöèè. Íî, êðîìå<br />
òîãî, íåîáõîäèìî îòìåòèòü, ÷òî<br />
â ñëó÷àå ïðîäàæè äîìà çà æåëàåìóþ<br />
öåíó, îíè ïðåäïî÷èòàþò<br />
èììèãðèðîâàòü.<br />
Ðóññêîÿçû÷íûå è<br />
Ãðóçèíîÿçû÷íûå Àññèðèéöû<br />
 Ãðóçèè, òàêæå êàê è âî âñåì<br />
Ñîâåòñêîì Ñîþçå, àññèðèéöû<br />
íàõîäèëèñü â òÿæåëîì ïîëîæå
íèè ñ êóëüòóðíî-ïîëèòè÷åñêîé<br />
òî÷êè çðåíèÿ. Êðîìå àññèðèéñêîãî,<br />
îíè íå âëàäåëè äðóãèìè<br />
ÿçûêàìè, ÷òî îñëîæíÿëî èõ âîâëå÷åíèå<br />
â îáùåñòâåííî-ïîëèòè-<br />
÷åñêóþ æèçíü Ãðóçèè â òî âðåìÿ.<br />
85-90% íàñåëåíèÿ íå óìåëè<br />
÷èòàòü è ïèñàòü. Åäèíèöû çíàëè<br />
àññèðèéñêóþ ãðàìîòó, íåñêîëüêî<br />
÷åëîâåê âëàäåëè ðóññêèì ÿçûêîì.<br />
 ñåëå Ñòàðàÿ Êàíäà ê êîíöó<br />
20-õ ãã. ïðîøëîãî âåêà 90-95%<br />
íàñåëåíèÿ íå çíàëè àçáóêè.<br />
Âî âòîðîé ïîëîâèíå 20-õ ãã.<br />
 Ãðóçèè ôóíêöèîíèðîâàëè òðè<br />
àññèðèéñêèå øêîëû ïåðâîé ñòóïåíè.<br />
Èç íèõ 2 øêîëû â Òáèëèñè<br />
è îäíà â ñ. Ñòàðàÿ Êàíäà (â íàñòîÿùåå<br />
âðåìÿ àññèðèéñêèå øêîëû<br />
íå ñóùåñòâóþò). Ó àññèðèéöåâ<br />
íå áûëî çäàíèÿ äëÿ ñîáñòâåííîé<br />
øêîëû è ïðèõîäèëîñü ó÷èòüñÿ â<br />
ðàçëè÷íûõ øêîëàõ. Ìíîãèå<br />
àññèðèéñêèå äåòè îáó÷àëèñü â<br />
ïîëüñêèõ è ðóññêèõ øêîëàõ.<br />
Íåñìîòðÿ íà áîëüøîå æåëàíèå<br />
ïîëó÷èòü îáðàçîâàíèå, èç-çà<br />
ïðåïÿòñòâóþùèõ óñëîâèé,<br />
ìíîãèå ïîäðîñòêè îñòàëèñü çà<br />
äâåðüìè øêîë. 11 Àññèðèéñêèå<br />
øêîëû äåéñòâîâàëè äî 1937 ã..<br />
Àññèðèéñêèé ÿçûê, íîâîñèðèéñêèé<br />
ÿçûê, ÿâëÿåòñÿ îáùèì íàçâàíèåì<br />
ñîâðåìåííîãî âîñòî÷íîàðàìåéñêîãî<br />
äèàëåêòà, íà êîòîðîì<br />
ðàçãîâàðèâàþò àññèðèéöû<br />
(ñèðèéöû). ßçûê áîãàò äèàëåêòàìè,<br />
èç êîòîðûõ â Ãðóçèè<br />
ìîæíî âñòðåòèòü ñàëàìàññêèé,<br />
âàíñêèé, äæèëó, òèàðñêèé è<br />
óðìèéñêèé äèàëåêòû. Óðìèéñêèé<br />
äèàëåêò áûë ïîëîæåí â<br />
îñíîâó ëèòåðàòóðíîãî ÿçûêà,<br />
êîòîðûé ñôîðìèðîâàëñÿ â 40-õ<br />
ãã. ïðîøëîãî âåêà. 12<br />
Íàïðèìåð, â îäíîì èç ðàéîíîâ<br />
Òáèëèñè Âàêå ðàçãîâàðèâàþò íà<br />
äèàëåêòå äæèëó, à âî âòîðîì<br />
ðàéîíå Êóêèà – èñïîëüçóþò<br />
âàíñêèé äèàëåêò. Â Ãàðäàáàíè<br />
ðàçãîâàðèâàþò íà áîòàíñêîì 13 è<br />
óðìèéñêîì äèàëåêòå. Â ñåëå<br />
Ñòàðàÿ Êàíäà íà óðìèéñêîì<br />
äèàëåêòå, à â çàïàäíîé Ãðóçèè<br />
íà äèàëåêòå òõóìà.<br />
Ïðîæèâàþùèå â íàñòîÿùåå âðåìÿ<br />
â Ãðóçèè àññèðèéöû ÿâëÿþòñÿ<br />
ðóññêîÿçû÷íûìè. Èñêëþ÷åíèåì<br />
ÿâëÿþòñÿ ëèøü àññèðèéöû èç<br />
ñåëà Ñòàðàÿ Êàíäà. Çäåøíèå<br />
àññèðèéöû ïî÷òè íèêàê íå îòëè-<br />
÷àþòñÿ îò ìåñòíîãî ãðóçèíñêîãî<br />
íàñåëåíèÿ. Îíè â ñîâåðøåíñòâå<br />
âëàäåþò ãðóçèíñêèì ÿçûêîì è<br />
îáðàçîâàíèå ïîëó÷àþò â ãðóçèíñêèõ<br />
ñåëàõ. Àññèðèéñêîìó æå ÿçûêó<br />
ó÷àòñÿ, â îñíîâíîì, â ñåìüÿõ.<br />
Àññèðèéöû, êîòîðûå ïðîæèâàþò<br />
â Ãàðäàáàíè, ïî÷òè ïîëíîñòüþ<br />
ÿâëÿþòñÿ ðóññêîÿçû÷íûìè è<br />
ïîëó÷àþò îáðàçîâàíèå â ðóññêîé<br />
øêîëå. Ðîäíîìó ÿçûêó îáó÷àþòñÿ,<br />
â îñíîâíîì, â ñåìüÿõ.  îòëè÷èå<br />
îò ñòàðøåãî ïîêîëåíèÿ,<br />
ñðàâíèòåëüíî õîðîøî âëàäååò<br />
ãðóçèíñêèì ÿçûêîì ìîëîäîå<br />
ïîêîëåíèå.<br />
Òáèëèññêèé àññèðèéöû ïîëó÷àþò<br />
îáðàçîâàíèå â ðóññêîÿçû÷íûõ<br />
è ãðóçèíîÿçû÷íûõ øêîëàõ.<br />
Ïðåäïî÷òåíèå ïðèäàåòñÿ âñåòàêè<br />
ðóññêîÿçû÷íûì øêîëàì,<br />
òàê êàê àññèðèéöû îðèåíòèðîâàíû<br />
íà èììèãðàöèþ â Ðîññèþ<br />
è ïîëó÷åíèå îáðàçîâàíèÿ íà<br />
ðóññêîì ÿçûêå äëÿ íèõ áîëåå<br />
ïåðñïåêòèâíî. Àññèðèéñêîå<br />
íàñåëåíèå Òáèëèñè áîëåå-ìåíåå<br />
âëàäååò ãðóçèíñêèì ÿçûêîì.<br />
Ðîäíîé ÿçûê èçó÷àþò, â îñíîâíîì,<br />
â ñåìüÿõ. Â ïîñëåäíèå<br />
ãîäû ñòàëî âîçìîæíûì èçó÷åíèå<br />
ðîäíîãî ÿçûêà è â âîñêðåñíîé<br />
øêîëå ïðè Öåðêâè, ãäå ìîëîäûì<br />
ëþäÿì ïðîâîäÿò ñïåöèàëüíûå<br />
ó÷åáíûå êóðñû ïî ÿçûêó.<br />
Ïðîáëåìû, Ñóùåñòâóþùèå<br />
â Ñôåðå Êóëüòóðû<br />
Îäíî âðåìÿ â Ãðóçèè èçäàâàëèñü<br />
àññèðèéñêèé æóðíàë è ãàçåòà,<br />
33<br />
33<br />
íà ñòðàíèöàõ êîòîðûõ ñèñòåìàòè÷åñêè<br />
ïå÷àòàëèñü ïðîèçâåäåíèÿ<br />
ìåñòíûõ àññèðèéöåâ,<br />
ôîëüêëîðíûå ìàòåðèàëû, ïåðåâîäû<br />
ãðóçèíñêîé ëèòåðàòóðû. Â<br />
1913-14 ãã. Â Òáèëèñè èçäàâàëñÿ<br />
æóðíàë «Ìîäèíõà» (Âîñòîê),<br />
êîòîðûé âûõîäèë îäèí ðàç â äâå<br />
íåäåëè. Æóðíàë ïðåäíàçíà÷àëñÿ,<br />
â îñíîâíîì, äëÿ àññèðèéöåâ,<br />
ïðîæèâàþùèõ â ñòðàíàõ<br />
Þæíîãî Êàâêàçà è Ðîññèè.<br />
 1926-1938 ãã.  Òáèëèñè<br />
èçäàâàëàñü àññèðèéñêàÿ ãàçåòà<br />
«Êîõâà Ìàäèíõà» (Çâåçäà Âîñòîêà).<br />
14 Ôóíêöèîíèðîâàëè<br />
ðàçëè÷íûå êðóæêè. Çà êîðîòêèé<br />
ñðîê ñôîðìèðîâàëàñü àññèðèéñêàÿ<br />
èíòåëëèãåíöèÿ. Íî, â ðåçóëüòàòå<br />
ðåïðåññèé 1937 ãîäà<br />
áûëè çàêðûòû øêîëû è èçäàòåëüñòâî,<br />
ðåïðåññèè êîñíóëèñü<br />
òàêæå è àññèðèéñêîé èíòåëëèãåíöèè.<br />
 1952 ãîäó âïåðâûå â Ñîâåòñêîì<br />
Ñîþçå áûë ñîçäàí Àíñàìáëü<br />
àññèðèéñêèõ ïåñåí è òàíöåâ ïîä<br />
ðóêîâîäñòâîì Àíãåëèíû Ãðèãîëèÿ,<br />
15 ôóíêöèîíèðîâàë êëóá<br />
ëþáèòåëåé àññèðèéñêîé ñëîâåñíîñòè,<br />
êîòîðûé áûë çàíÿò ïðîïàãàíäîé<br />
ðîäíîãî ÿçûêà è ëèòåðàòóðû.<br />
Òóò æèë è ðàáîòàë àññèðèéñêèé<br />
ïèñàòåëü Ðàáè Äàâèä<br />
Èëèàíè, èìÿ êîòîðîãî âíåñåíî<br />
â Ãðóçèíñêóþ ñîâåòñêóþ ýíöèêëîïåäèþ<br />
çà åãî ïëîäîòâîðíóþ<br />
äåÿòåëüíîñòü. 16<br />
 1990-õ ãã.  Ãðóçèè ôóíêöèîíèðîâàëè<br />
òàíöåâàëüíûå àíñàìáëè<br />
«Íèíåâèÿ» è «Äàéàíà», 17<br />
íî, èõ äåÿòåëüíîñòü çàòðóäíåíà<br />
èç-çà ôèíàíñîâûõ ïðîáëåì.<br />
Ñåãîäíÿ îñíîâíûì ôàêòîðîì,<br />
çàòðóäíÿþùèì êóëüòóðíóþ<br />
æèçíü àññèðèéöåâ, ÿâëÿåòñÿ<br />
îòñóòñòâèå ðåãóëÿðíîãî ôèíàíñèðîâàíèÿ.<br />
Èõ êóëüòóðíàÿ<br />
àêòèâíîñòü âî âðåìÿ íåêîòîðûõ<br />
íàöèîíàëüíûõ ïðàçäíèêîâ çàâè-<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
ñèò îò ïåðèîäè÷åñêè ïîÿâëÿþùåãîñÿ<br />
ôèíàíñèðîâàíèÿ.<br />
 íàñòîÿùåå âðåìÿ ïî èíèöèàòèâå<br />
Àññèðèéñêî-Õàëäåéñêîé<br />
êàòîëè÷åñêîé ìèññèè, â Òáèëèñè<br />
ïðèîáðåòåí çåìåëüíûé ó÷àñòîê,<br />
ãäå äîëæåí áûòü ïîñòðîåí<br />
êóëüòóðíûé öåíòð, êîòîðûé â<br />
áóäóùåì äîëæåí ñïîñîáñòâîâàòü<br />
ñîõðàíåíèþ è ðàçâèòèþ êóëüòóðû<br />
àññèðèéöåâ, ïðîæèâàþùèõ<br />
â Ãðóçèè.<br />
Àññèðèéñêèå Îðãàíèçàöèè<br />
â Ãðóçèè<br />
Èç îñíîâàííûõ â Ãðóçèè àññèðèéñêèõ<br />
îðãàíèçàöèé ñàìîé<br />
âëèÿòåëüíîé ÿâëÿåòñÿ Ìåæäóíàðîäíûé<br />
êîíãðåññ àññèðèéöåâ<br />
Ãðóçèè, êîòîðûé ïðîøåë<br />
ðåãèñòðàöèþ â Ìèíèñòåðñòâå<br />
þñòèöèè Ãðóçèè â àïðåëå 1992<br />
ãîäà. Îñíîâíîé öåëüþ îðãàíèçàöèè<br />
ÿâëÿåòñÿ ñîõðàíåíèÿ<br />
àññèðèéñêîãî ÿçûêà, êóëüòóðû è<br />
òðàäèöèé, èõ ðàçâèòèå è óñòà-<br />
asiriuli cekva<br />
íîâëåíèå ñâÿçåé ñ ïðîæèâàþùèìè<br />
çà ãðàíèöåé ñîîòå÷åñòâåííèêàìè.<br />
Êîíãðåññ â ñâîåé<br />
ðàáîòå îñîáîå çíà÷åíèå ïðèäà¸ò<br />
îêàçàíèþ ãóìàíèòàðíîé ïîìîùè<br />
àññèðèéöàì Ãðóçèè, à òàêæå<br />
ïîìîãàåò ñòóäåíòàì àññèðèéöàì.<br />
Äàííàÿ îðãàíèçàöèÿ èìååò<br />
òåñíûå ñâÿçè ñ ìåæäóíàðîäíûìè<br />
àññèðèéñêèìè îðãàíèçàöèÿìè<br />
â ìèðå. Íàïðèìåð, ðóêîâîäèòåëü<br />
îðãàíèçàöèè Äàâèä<br />
Àäàìîâ íà 24-ì Âñåìèðíîì<br />
êîíãðåññå Ìåæäóíàðîäíîãî<br />
àëüÿíñà àññèðèéöåâ áûë èçáðàí<br />
÷ëåíîì èñïîëíèòåëüíîãî ñîâåòà.<br />
Êîíãðåññ ïðîâîäèëñÿ 7-10 èþëÿ<br />
2005 ãîäà â Ëîíäîíå, â Âåëèêîáðèòàíèè.<br />
Îäíîé èç öåëåé ýòîé<br />
ìåæäóíàðîäíîé îðãàíèçàöèè<br />
ÿâëÿåòñÿ è ñîõðàíåíèå ñâÿçåé ñ<br />
ïðîæèâàþùèìè â Ãðóçèè<br />
àññèðèéöàìè. 18<br />
 Ãàðäàáàíè ñóùåñòâóåò ôèëèàë<br />
êîíãðåññà àññèðèéñêèé êóëüòóðíûé<br />
öåíòð «Áýò Íàõðàéí», à<br />
òàêæå ïðåäñòàâèòåëüñòâî â Êóòàèñè<br />
è â ñåëå Ñòàðàÿ Êàíäà.<br />
34<br />
34<br />
Âûïóñêàåòñÿ ãàçåòà «Àâþòà», 19 â<br />
êîòîðîé ïå÷àòàþòñÿ ñòàòüè íà<br />
ãðóçèíñêîì è ðóññêîì ÿçûêàõ.<br />
Ãàçåòà ÿâëÿåòñÿ ïå÷àòíûì îðãàíîì<br />
Ìåæäóíàðîäíîãî íàöèîíàëüíîãî<br />
êîíãðåññà àññèðèéöåâ<br />
Ãðóçèè. Íî, â íàñòîÿùåå âðåìÿ,<br />
èç-çà ôèíàíñîâûõ ïðîáëåì îíà<br />
âûõîäèò íåðåãóëÿðíî.<br />
 1995 ãîäó â Òáèëèñè áûëà îñíîâàíà<br />
Àññèðèéñêî-Õàëäåéñêàÿ<br />
êàòîëè÷åñêàÿ ìèññèÿ, êîòîðóþ<br />
âîçãëàâèë îòåö Áåíÿìèí Á. ßäãàð.<br />
Öåëè äåÿòåëüíîñòè ìèññè îõâàòûâàþò<br />
òðè ñôåðû: äóõîâíóþ,<br />
ãóìàíèòàðíóþ è îáðàçîâàòåëüíóþ.<br />
Îñîáóþ ïîìîùü ìèññèÿ<br />
îêàçûâàåò ñîöèàëüíî íåçàùèùåííûì<br />
àññèðèéöàì. Êðîìå<br />
ýòîãî, ïðè ìèññèè äåéñòâóþò<br />
êóðñû ïî èçó÷åíèþ íîâîãî<br />
ñèðèéñêîãî ÿçûêà è ìîëîäåæíûå<br />
ãðóïïû. 20<br />
Ïðàâîñëàâíûå èëè Êàòîëèêè<br />
Çà ñâîþ èñòîðèþ àññèðèéöû<br />
áûëè ïîñëåäîâàòåëÿìè äâóõ<br />
ðåëèãèé. Ïåðâîé ðåëèãèåé<br />
àññèðèéöåâ áûë àøóðèçì. Àøóðà<br />
áûë áîãîì àññèðèéöåâ, îòêóäà è<br />
ïðîèñõîäèò ñëîâî «àññèðèåö».<br />
Íî, â III â. íàøåé ýðû áîëüøèíñòâî<br />
àññèðèéöåâ ïðèíÿëè<br />
õðèñòèàíñòâî. Ïî ñîîáùåíèþ<br />
Ìåæäóíàðîäíîãî èíôîðìàöèîííîãî<br />
àãåíòñòâà àññèðèéöåâ, â<br />
ìèðå àññèðèéöû ïðèíàäëåæàò<br />
ðàçëè÷íûì õðèñòèàíñêèì öåðêâàì:<br />
Õàëäåéñêîé – 45%, Ñèðèéñêîé<br />
îðòîäîêñàëüíîé (ÿêîáèòñêîé)<br />
– 26%, Âîñòî÷íîé Öåðêâè<br />
– 19%, Ñèðèéñêîé êàòîëè-<br />
÷åñêîé – 4%, äðóãèì – 6%. 21<br />
Âî âðåìåíà êîììóíèñòè÷åñêîãî<br />
ïðàâëåíèÿ àññèðèéöû èñïûòûâàëè<br />
ïðîáëåìû â ñâÿçè ñî ñâîèì<br />
âåðîèñïîâåäàíèåì è îíè<br />
íàõîäèëèñü ïîä áåçìîëâíûì<br />
ïîêðîâèòåëüñòâîì Ïðàâîñëàâíîé
Öåðêâè. 85% àññèðèéöåâ,<br />
êîòîðûå â êàòîëè÷åñêîé öåðêâè<br />
ïðèñóòñòâóþò íà àññèðèéñêîõàëäåéñêîé<br />
ëèòóðãèè, ÿâëÿþòñÿ<br />
ïðàâîñëàâíûìè. Âïåðâûå<br />
àññèðèéñêî-õàëäåéñêàÿ ëèòóðãèÿ<br />
â Òáèëèñè ïðîøëà â 1995 ãîäó â<br />
êàòîëè÷åñêîé öåðêâè. Áîãîñëóæåíèå<br />
ïðîâîäèò Áåíÿìèí Áåòßäãàð<br />
22 , êîòîðûé ÿâëÿåòñÿ<br />
ãëàâîé Àññèðèéñêî-õàëäåéñêîé<br />
Öåðêâè â Þæíîì Êàâêàçå. Ïðè<br />
öåðêâè ôóíêöèîíèðóåò âîñêðåñíàÿ<br />
øêîëà, â êîòîðîé ïðåïîäàþò<br />
àññèðèéñêèé ÿçûê, èñòîðèþ<br />
ðåëèãèè. Êàæäîå âîñêðåñåíüå<br />
ëèòóðãèÿ ïðîâîäèòñÿ è â Ãàðäàáàíè.<br />
 ñåëå Ñòàðàÿ Êàíäà<br />
îáñòàíîâêà îòëè÷àåòñÿ, òàê êàê<br />
áîëüøèíñòâî íàñåëåíèÿ õîäèò â<br />
ïðàâîñëàâíóþ öåðêîâü. Èíòåðåñíî,<br />
÷òî 90% àññèðèéöåâ, êîòîðûå<br />
â Òáèëèñè õîäÿò íà ëèòóðãèþ,<br />
ÿâëÿþòñÿ ïðàâîñëàâíûìè.<br />
Êîãäà àññèðèéöû ïîñåëèëèñü â<br />
Ãðóçèè, èõ áîëüøèíñòâî áûëè<br />
íåñòîðèàíàìè, à òàêæå êàòîëèêàìè<br />
è ïðàâîñëàâíûìè. Â Ãðóçèè<br />
î íèõ çàáîòèëàñü Ïðàâîñëàâíàÿ<br />
Öåðêîâü. Â ðåçóëüòàòå, ýòîò<br />
íàðîä, ôàêòè÷åñêè, ñòàë ïðàâîñëàâíûì.<br />
 êàòîëè÷åñêîé öåðêâè<br />
ëèòóðãèÿ ïðîâîäèòñÿ íà àðàìåéñêîì<br />
ÿçûêå. Â íàñòîÿùåå âðåìÿ<br />
â Òáèëèñè íåò öåðêâè ñ ñîîòâåòñòâóþùåé<br />
ñòðóêòóðîé è<br />
àðõèòåêòóðîé, ãäå ìîæíî áûëî<br />
áû ïðîâîäèòü ðåëèãèîçíûå<br />
ðèòóàëû ïî àññèðèéñêî-õàëäåéñêèì<br />
êàíîíàì è ïðàâèëàì. 23<br />
Âîçâðàùåíèå<br />
Èñòîðè÷åñêèõ Ôàìèëèé<br />
Íàñòîÿùèå àññèðèéñêèå ôàìèëèè<br />
íà÷èíàþòñÿ íà Áèò (äîì,<br />
ñåìüÿ) è Áàð (ñûí). Îäíà ÷àñòü<br />
àññèðèéöåâ èçìåíèëà ñâîè ôàìèëèè<br />
íà ðóññêîå îêîí÷àíèå<br />
“îâ”. (Ðîññèéñêîå îêîí÷àíèå â<br />
ôàìèëèÿõ ïîÿâèëîñü ïîñëå<br />
ïîñåëåíèÿ àññèðèéöåâ íà òåððèòîðèþ<br />
Ãðóçèè â ñîñòàâå Ðîññèéñêîé<br />
èìïåðèè). Íàñòîÿùåé<br />
ôàìèëèåé Èâàíîâà ÿâëÿåòñÿ Áèò<br />
Þõàíàí (èç äîìà Éîõàíà), Àêîïîâà<br />
– Áèò ßêó. Ó ïðîæèâàþùèõ<br />
â Çàïàäíîé Ãðóçèè àññèðèéöåâ<br />
åñòü ãðóçèíñêèå ôàìèëèè,<br />
êîòîðûå çàêàí÷èâàþòñÿ íà<br />
«äçå»: Èîíàíèäçå, Àøêàøèäçå, 24<br />
Áåëàäçå, 25 Áàäàâèäçå (Áèò Áàäàâ)<br />
è ò.ä. Ðóññêîå îêîí÷àíèå áûëî<br />
õàðàêòåðíî òàêæå è ãðå÷åñêèì è<br />
àçåðáàéäæàíñêèì ôàìèëèÿì.<br />
Ïîñëå ðàñïàäà Ñîâåòñêîãî Ñîþçà<br />
íà÷àëàñü òåíäåíöèÿ âîññòàíîâëåíèÿ<br />
ôàìèëèé. Àññèðèéöû:<br />
Èâàíîâ âîçâðàòèë Áèò Þõàíàí,<br />
Áàäàâèäçå – Áèò Áàäàâ. 26<br />
Çàêëþ÷åíèå<br />
Èç-çà ñîöèàëüíî-ýêîíîìè÷åñêèõ<br />
ïðîáëåì è ïî ñëîâàì ñàìèõ<br />
àññèðèéöåâ, èç-çà áåñïåðñïåêòèâíîñòè<br />
èõ æèçíè â Ãðóçèè,<br />
îæèäàåòñÿ, ÷òî ìèãðàöèîííûå<br />
ïðîöåññû â àññèðèéñêîì íàñåëåíèè<br />
ïðîäîëæàòñÿ è â äàëüíåéøåì,<br />
÷òî ñòàíåò ïðè÷èíîé<br />
ðàäèêàëüíîãî ñîêðàùåíèÿ èõ<br />
÷èñëåííîñòè â áëèæàéøèå ãîäû.<br />
Ìèãðàöèîííûå íàñòðîåíèÿ îñîáåííî<br />
çàìåòíû ñðåäè ðóññêîÿçû÷íûõ<br />
àññèðèéöåâ (Òáèëèñè,<br />
Ãàðäàáàíè), òàê êàê çà ïîñëåäíèå<br />
10-15 ëåò èç-çà ÿçûêîâûõ<br />
èëè äðóãèõ ôàêòîðîâ îíè ìåíåå<br />
âñåãî ñìîãëè èíòåãðèðîâàòüñÿ â<br />
ãðóçèíñêîå îáùåñòâî. ×òî êàñàåòñÿ<br />
àññèðèéöåâ, ïðîæèâàþùèõ<br />
â ñåëå Ñòàðàÿ Êàíäà, óðîâåíü èõ<br />
èíòåãðàöèè â ãðóçèíñêîå îáùåñòâî<br />
äîâîëüíî âûñîê. Ôàêòè÷åñêè,<br />
ìîæíî ñêàçàòü, ÷òî îíè àññèìèëèðîâàëèñü.<br />
Ïîýòîìó, êðîìå<br />
ñòîÿùèõ ïåðåä íèìè ñîöèàëüíîýêîíîìè÷åñêèõ<br />
ïðîáëåì ñàìûì<br />
àêòóàëüíûì âîïðîñîì ÿâëÿåòñÿ<br />
ñîõðàíåíèå ñàìîáûòíîñòè, ÷òî<br />
ñòàíîâèòñÿ âñå áîëåå òðóäíî-<br />
35<br />
35<br />
äîñòèæèìûì äëÿ ìàëî÷èñëåííîãî<br />
àññèðèéñêîãî ñåëåíèÿ áåç<br />
öåëåíàïðàâëåííîé è ñâîåâðåìåííîé<br />
ïîìîùè îò àññèðèéñêèõ<br />
îðãàíèçàöèé.<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
ÇÀÌÅ×ÀÍÈÈ<br />
1 À. Ê. Ìàòâååâ, Ê. Ï. Ìàòâååâ, Èñòîðèÿ è Ýòíîãðàôèÿ Àññèðèéöåâ, Àêàäåìèÿ Íàóê<br />
ÑÑÑÐ, 1990, 35-38.<br />
2 Ïî ýòèì âîïðîñàì ñì.: Âûñòóïëåíèå âèöå-ïðåçèäåíòà Ìåæäóíàðîäíîãî íàöèîíàëüíîãî<br />
êîíðãåññà àññèðèéöåâ Ãðóçèè Äàâèäà Àäàìîâà íà êîíôåðåíöèè «Ãðóçèÿ – ìíîãîíàöèîíàëüíîå<br />
ãîñóäàðñòâî», Òáèëèñè, 4-5 ìàðòà, 2002 ã., 38-40; Äàâèä Àäàìîâ, «Êîíôåðåíöèÿ,<br />
Èñòîðèÿ è ðåàëèè ýòíè÷åñêèõ îáùèí Ãðóçèè», 9 íîÿáðÿ 2001, 6-7.<br />
3 Ïààòà Ãóãóøâèëè, Âîïðîñû âîñïðîèçâîäñòâà íàñåëåíèÿ Ãðóçèíñêîé ÑÑÐ, èçäàòåëüñòâî<br />
«Ìåöíèåðåáà» (Íàóêà), Òáèëèñè, 1973, 164, 167.<br />
4 Ãîñóäàðñòâåííûé äåïàðòàìåíò ñòàòèñòèêè Ãðóçèè, Ñòàòèñòè÷åñêèé åæåãîäíèê Ãðóçèè-<br />
2001, Íàöèîíàëüíûé ñîñòàâ íàñåëåíèÿ, 37. Õîòÿ, ïî çàÿâëåíèþ äåéñòâóþùèõ â Ãðóçèè<br />
àññèðèéñêèõ îðãàíèçàöèé, ýòè öèôðû íå ñîîòâåòñòâóåò äåéñòâèòåëüíîñòè è èõ ÷èñëî<br />
äîñòèãàëî 12 òûñÿ÷.<br />
5 Ðåçóëüòàòû ïåðâîé íàöèîíàëüíîé ïåðåïèñè íàñåëåíèÿ Ãðóçèè â 2002 ã., òîì I, Òáèëèñè,<br />
2003, 110.<br />
6 World Assyrian Population [www.aina.org].<br />
7 Ïðèìå÷àòåëüíî, ÷òî íà÷èíàÿ ñ 2002 ãîäà ïî ñåé äåíü, ðàç â ãîäó, â Ìåæäóíàðîäíîì<br />
ñïîðòèâíî-êóëüòóðíîì ôåñòèâàëå àññèðèéöåâ â Èðàíå, íàðÿäó ñ ïðèáûâàþùèìè èç<br />
ðàçëè÷íûõ ñòðàí àññèðèéöàìè ïðèíèìàåò ó÷àñòèå è ñïîðòèâíàÿ êîìàíäà ãðóçèíñêèõ<br />
àññèðèéöåâ: “Assyrians hold international sport-cultural festival in Orumiyeh“, IRNA, 19<br />
July 2003; ãàçåòà Àâþòà, 6, àïðåëü, 1999 ã..<br />
8 Jan Pacal, “What happened to the Turkish Assyrians?” Turkish Daily News, 29 August 1996;<br />
Racho Donef, “Assyrians in Turkey: Ethnic and Religious Recognation Revisted”, Atour.com,<br />
28 August 2003 [www.atour.com/govenrment/docs/20030828a.html].<br />
9 Mihran Toumajan, “Armenian Census Results”, Armenian News Network/Groong, February<br />
27, 2004.<br />
10 Ïî èíôîðìàöèè äåéñòâóþùèõ â Ãðóçèè àññèðèéñêèõ îðãàíèçàöèé, â Íîâîïàâëîâñêå, â<br />
Ñòàâðîïîëüñêîì êðàþ, ïðîæèâàåò îêîëî 40 ñåìåé àññèðèéöåâ, èììèãðèðîâàâøèõ èç<br />
Ãðóçèè.<br />
11 Àâòàíäèë Ñîíãóëàøâèëè, Êóëüòóðà íàöèîíàëüíûõ ìåíüøèíñòâ â Ãðóçèè, Òáèëèñè,<br />
«Ìåöíèåðåáà», 2002, 29-30.<br />
12 Ãðóçèíñêàÿ ñîâåòñêàÿ ýíöèêëîïåäèÿ, òîì I, ñì. Ñëîâî «Àññèðèéñêèé ÿçûê», 662, 1975,<br />
Òáèëèñè.<br />
13 Äèíà Áèò-Ñóëåéìàí, “Èçó÷èòü, ïîêà íå èñ÷åçëè “, Àâþòà, N7, ñåíòÿáðü, 1999.<br />
14 Àâòàíäèë Ñîíãóëàøâèëè, ... 55-56.<br />
15 Ë. Áèò-Âàðäè, «×àñòü ìîåé äóøè – ìîÿ ðàáîòà», Àâþòà, 5 ìàðòà, 1998 ã.16 Âûñòóïëåíèå<br />
Äàâèäà Àäàìîâà ... 38-40.<br />
17 Ìàðãàðèòà Þõàíîâà, “Äðåâíèå òàíöû âíîâü íà ñöåíå“, Àâþòà, N8, äåêàáðü, 1999.<br />
18 “New AUA Advisors & Committee Chairs Elected in London“, Zinda Magazine, Saturday,<br />
23 July 2005.<br />
19 K. Kokoev, G. Svanidze, L. Melikishvili, “Interview with Mr. Genadi Ivanov, one of the<br />
Heads of the International Assyrian Congress in Georgia”, National Minorities in Georgia,<br />
1999, Tbilisi, 17-18.<br />
20 Fr. Benny B. Yadgar, “Caucasus, Georgia, Tbilisi - Brief History of Mision”, Detroit, 2002;<br />
The Assyrian-Georgian Relief Fund, 1998 Annual Report.<br />
21 Assyrian International News Agency [www.aina.org].<br />
22 Father Benny Bethyadgar, Assyrian Directory of California, 3 July 2001 [www.atour.com/<br />
~people/20010703m].<br />
23 Èðàêëè ×èõëàäçå, “Áåíüÿìèí Áåò-ßäãàð: Âñå êîíôåññèè ïðèçâàíû æèòü â ìèðå”,<br />
Êàâêàçñêèé Àêöåíò, 01.07-15-07, 2003.<br />
24 â îñíîâíîì ïåðåñåëèëèñü â Ìîñêâó.<br />
25 â îñíîâíîì ïåðåñåëèëèñü â Çàïîðîæüå, Óêðàèíà.<br />
26 Manana Kock Kobaidze, “Minority identity and identity maintance in Georgia”, Lund<br />
University, Dept. of Linguistics, Working Papers 47 (1999), 149-168.<br />
36<br />
36
Óæå ñ 6 ÷àñîâ óòðà îêîëî äîìà<br />
ãîðåëîâñêîãî òðàêòîðèñòà Îëåãà<br />
ñëûøíû âîçìóùåííûå êðèêè è<br />
íåöåíçóðíûå ñëîâà. Êàæäûé èç<br />
ìåñòíûõ æèòåëåé ñòàðàåòñÿ ïîáûñòðåå<br />
ñ íèì äîãîâîðèòüñÿ, ÷òîáû<br />
åãî áðèãàäà èç òð¸õ ÷åëîâåê<br />
è ñòàðîé òåõíèêè ñêîñèëà â ïåðâóþ<br />
î÷åðåäü èìåííî åãî ó÷àñòîê.<br />
«Ïîâàëèëî èõ – âñåì ñðàçó çàõîòåëîñü<br />
êîñèòü. Óæå ïî íî÷àì<br />
ðàáîòàåì è âñ¸ ðàâíî íå óñïåâàåì»,<br />
- ãîâîðèò Îëåã, ó êîòîðîãî<br />
â ñåëå åù¸ ñ äåñÿòîê êîíêóðåíòîâ.<br />
Òàêîé àæèîòàæ ñ ïîêîñîì ñåíà<br />
ñëó÷èëñÿ âïåðâûå çà âñþ èñòîðèþ<br />
ñåëà Ãîðåëîâêà, ðàñïîëîæåííîãî<br />
â Ñàìöõå-Äæàâàõåòè â Íèíîöìèíäñêîì<br />
ðàéîíå ðÿäîì ñ ãðàíèöåé<br />
ñ Àðìåíèåé. Òîëüêî ñ<br />
íà÷àëîì ñåçîíà ñåíîêîñà ìåñòíûå<br />
æèòåëè ñìîãëè óçíàòü ãäå è<br />
ñêîëüêî çåìëè èì âûäåëèëè.<br />
Îíè âïåðâûå ñìîãëè ïîëó÷èòü<br />
ñîáñòâåííóþ çåìëþ â àðåíäó.<br />
«ß ïîø¸ë ê ãëàâå ñàêðåáóëî, è<br />
îí ìíå äàë 5 ãåêòàð. Íî ÿ 10<br />
Ïîñëåäíèé<br />
Êîëõîç<br />
ÎËÅÑß ÂÀÐÒÀÍßÍ<br />
 äóõîáîðñêîì ñåëå Ãîðåëîâêà ñîáèðàþòñÿ<br />
ðàñôîðìèðîâûâàòü åäèíñòâåííûé îñòàâøèéñÿ ñ ñîâåòñêèõ<br />
âðåì¸í êîëõîç, ÷òî ìîæåò ñòàòü ïîñëåäíèì øàãîì â<br />
ïðîöåññå ðàñïàäà äóõîáîðñêîé îáùèíû â Ãðóçèè.<br />
õîòåë. Ìíå áû ýòîãî òîæå<br />
õâàòèëî, åñëè áû áûë íîðìàëüíûé<br />
óðîæàé», - ãîâîðèò æèòåëü<br />
ñåëà Ãîðåëîâêà Âàðòêåç ʸðåõëÿí.<br />
Êàæäûé èç ìåñòíûõ àðìÿí áåç<br />
îñîáûõ ïðåòåíçèé ê ìåñòíîìó<br />
ñàêðåáóëî áåð¸ò âûäåëÿåìûå åìó<br />
çåìëè, òàê êàê ó áîëüøèíñòâà èç<br />
íèõ äî ýòîãî íå áûëî íè îäíîãî<br />
ãåêòàðà çåìëè, è äëÿ ñîäåðæàíèÿ<br />
ñâîåãî õîçÿéñòâà èì ïðèõîäèëîñü<br />
âñ¸ ñåíî çàêóïàòü.<br />
Ìåñòíûå ðóññêèå ðàññìàòðèâàþò<br />
ýòî êàê äîïîëíèòåëüíûé äîõîä,<br />
è ìíîãèå èç íèõ, íå ïîíèìàÿ<br />
îòêóäà âçÿëèñü âûäàííûå èì<br />
çåìëè, æäóò ïîêà ñìîãóò ñêîñèòü<br />
è òî ñåíî, êîòîðîå â ïðîøëûå<br />
ãîäû èì äîñòàâàëîñü îò òàê<br />
íàçûâàåìîãî «êîëõîçà».<br />
Âñå âûäàâàåìûå â ýòîì ãîäó<br />
çåìëè âîêðóã ñåëà Ãîðåëîâêà â<br />
ïðåäûäóùèå ãîäû íàõîäèëèñü<br />
ïîä ñåëüõîçêîîïåðàòèâîì «Äóõîáîðåö»,<br />
êîòîðûé ìåñòíûå<br />
æèòåëè ïðèâûêëè íàçûâàòü «êîëõîç».<br />
Åãî çåìëÿìè ìîãëè ïîëüçîâàòüñÿ<br />
òîëüêî ðóññêèå-äóõî-<br />
37<br />
37<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
áîðöû. Ïðè ýòîì ÷èñëî ðóññêèõ<br />
çà ïîñëåäíèå ãîäû ñíèçèëîñü äî<br />
ïîëîâèíû, âòîðóþ ïîëîâèíó<br />
ñîñòàâëÿþò àðìÿíå è ãðóçèíû.<br />
 ýòîì ãîäó ìåñòíîå ñàêðåáóëî<br />
è çåìåëüíàÿ êîìèññèÿ çàáðàëè ó<br />
êîîïåðàòèâà ïî÷òè 5000 ãåêòàð è<br />
ðàçäàëè åãî ìåñòíûì àðìÿíàì,<br />
ðóññêèì è ãðóçèíàì, îñòàâèâ<br />
«Äóõîáîðöó» òîëüêî 600 ãåêòàð<br />
çåìëè.<br />
«Ïî÷òè âñÿ ýòà çåìëÿ – áûëà<br />
ñîáñòâåííîñòüþ äóõîáîðñêîé<br />
îáùèíû. Íè ìåòðà íèêîìó íå<br />
äàâàëè.  2002 ãîäó âñ¸ íàñåëåíèå<br />
àðìÿí è ðóññêèõ áåç êîîïåðàòèâà<br />
èìåëî â àðåíäå òîëüêî 40<br />
ãåêòàð çåìëè. Âîò êàæäûé ãîä<br />
çàõâàòûâàëè äàâàëè íàðîäó. Ïîñòîÿííî<br />
âîéíà áûëà ñ ïðåäñåäàòåëåì<br />
êîëõîçà - îí çåìëþ íå<br />
äà¸ò, à ìû îòáèðàåì», - ãîâîðèò<br />
ïðåäñåäàòåëü ãîðåëîâñêîãî<br />
ñàêðåáóëî Àçàò Åãîÿí.<br />
Ýòîò êîîïåðàòèâ áûë îñíîâàí<br />
ìåñòíîé äóõîáîðñêîé îáùèíîé â<br />
1997 ãîäó è ïî óñòàâó âñ¸ åãî<br />
èìóùåñòâî è çåìëè ïðèíàäëåæèò<br />
òîëüêî ðóññêîìó íàñåëåíèþ<br />
38<br />
38<br />
Ãîðåëîâêè. Îáðàç óñòðîéñòâà<br />
ðàáîòû ýòîãî êîîïåðàòèâà áûë<br />
ñîõðàí¸í îò ñóùåñòâîâàâøåãî äî<br />
òåõ ïîð Ãîðåëîâñêîãî Êîëõîçà<br />
èìåíè Ëåíèíà. Â ñîâåòñêîå âðåìÿ<br />
ýòîò êîëõîç áûë îäíèì èç êðóïíåéøèõ<br />
õîçÿéñòâ Ãðóçèè. Îí<br />
ñíàáæàë êðóïíûå ãîðîäà îñîáûì<br />
ñîðòîì øâåéöàðñêîãî ñûðà è<br />
íåñêîëüêî ðàç ïîëó÷àë çâàíèå<br />
ëó÷øåãî â Ñîâåòñêîì Ñîþçå.<br />
Ñåãîäíÿ êîîïåðàòèâ èìååò<br />
ïî÷òè â òðè ðàçà ìåíüøå êîðîâ,<br />
÷åì 20 ëåò íàçàä, è ïðîèçâîäèò<br />
òîëüêî ìîëîêî, êîòîðîå ïðîäà¸ò<br />
ìåñòíûì ôåðìåðàì. Âñå ðàáîòíèêè<br />
êîëõîçà ñ ñàìîãî îñíîâàíèÿ<br />
è äî ñåãîäíÿøíåãî äíÿ ðóññêèå-äóõîáîðû,<br />
êîòîðûå äî êîíöà<br />
90õ ãîäîâ ñîñòàâëÿëè áîëüøèíñòâî<br />
íàñåëåíèÿ Ãîðåëîâêè.<br />
Ïîñëå ðàñïàäà Ñîâåòñêîãî Ñîþçà<br />
ðóññêèå èç Ãîðåëîâêè è äðóãèõ<br />
äóõîáîðñêèõ ñ¸ë íà÷àëè ïåðååçæàòü<br />
â Ðîññèþ, ïðîäàâàÿ ñâîè<br />
äîìà ïðèåçæèì ãðóçèíàì è ïåðåñåëèâøèìñÿ<br />
èç îòäàë¸ííûõ ñ¸ë<br />
Íèíîöìèíäñêîãî ðàéîíà àðìÿíàì.<br />
Íî ðóññêèå íå ìîãëè ïðîäàòü<br />
âìåñòå ñ äîìîì è âõîäèâøóþ<br />
â ñîñòàâ êîîïåðàòèâà èõ<br />
÷àñòü çåìëè.<br />
«Äëÿ ýòîãî íàäî áûëî ïðîâîäèòü<br />
ñîáðàíèå. Íî òàêîãî âîïðîñà íà<br />
ïîâåñòêå äíÿ íå ñòîÿëî», - ãîâîðèò<br />
ïðåäñåäàòåëü êîîïåðàòèâà<br />
Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.<br />
Ïî åãî ñëîâàì, ïðèåçæèå àðìÿíå<br />
è ãðóçèíû â êîîïåðàòèâ íå ïðèíèìàëèñü<br />
è ïîëüçîâàòüñÿ åãî<br />
çåìëÿìè íå ìîãëè.<br />
«Ïî íàøåìó óñòàâó âñå â êîëõîç<br />
äîëæíû áûëè âíîñèòü ñâîé ïàé.<br />
À îíè ýòîãî äåëàòü íå õîòåëè.<br />
Äà è ó íàñ ñâîèõ ëþäåé õâàòàëî.<br />
Êîîïåðàòèâ íà òî è íàçûâàëñÿ<br />
«Äóõîáîðåö», ÷òî â í¸ì äîëæíû<br />
áûëè áûòü òîëüêî äóõîáîðû», -<br />
ãîâîðèò Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.
Ïî ñëîâàì ïðåäñòàâèòåëÿ äóõîáîðñêîé<br />
îáùèíû Ëþáîâü Äåìèíîé,<br />
ñàì îáðàç âåäåíèÿ êîëõîçíîãî<br />
õîçÿéñòâà áûë ïðîäîëæåíèåì<br />
îáùåñòâåííîãî óñòîÿ<br />
ðóññêèõ-äóõîáîðöåâ.<br />
«Èñïîêîí âåêîâ äóõîáîðû ïðèâûêëè<br />
æèòü îáùèíîé è êîììóíîé.<br />
Îíè âèäåëè â ýòîì îïîðó,<br />
òàê êàê ïðèâûêëè, ÷òî âñ¸ äîëæíî<br />
áûòü îáùåñòâåííîå», -<br />
ãîâî-ðèò ÷ëåí äóõîáîðñêîé<br />
îáùèíû Ëþáîâü Äåìèíà.<br />
 ñåðåäèíå 19-îãî âåêà ðóññêèåäóõîáîðöû<br />
îñíîâàëè â Äæàâàõåòè<br />
íåñêîëüêî äåðåâåíü, ñàìàÿ<br />
áîëüøàÿ èç êîòîðûõ ñòàëà Ãîðåëîâêà.<br />
Ïî ïðèêàçó ðóññêîãî öàðÿ<br />
ñþäà èõ ïåðåñåëèëè èç Òàâðè-<br />
÷åñêîé ãóáåðíèè (Êðûìñêèé<br />
ïîëóîñòðîâ) çà îòêàç èñïîâåäîâàòü<br />
ïðàâîñëàâíîå õðèñòèàíñòâî.<br />
Äóõîáîðöû, â îòëè÷èå îò äðóãèõ<br />
õðèñòèàí, íå èìåþò öåðêîâíîñëóæèòåëåé,<br />
íå ïîêëîíÿþòñÿ<br />
èêîíàì è íå ñòàâÿò ñâå÷è.<br />
«Çäåñü íèêàê íå õîòåëè ïåðåñòðàèâàòüñÿ<br />
ê íîâîìó îáðàçó. Âñå<br />
îñòàëüíûå êîëõîçû, ñóùåñòâîâàâøèå<br />
â ðàéîíå, ïðîñòî-íàïðîñòî<br />
ëèêâèäèðîâàëèñü. Ìû æå íàø<br />
òîëüêî ðåîðãàíèçîâàëè. Âñÿ ýòî<br />
ïîòîìó, ÷òî òàê ñ÷èòàëîñü, ÷òî<br />
ïîêà æèâ¸ò íàøå îáùåñòâåííîå<br />
õîçÿéñòâî – áóäåì æèòü è ìû»,<br />
– ãîâîðèò Ëþáîâü Äåìèíà.<br />
«Ñàìè ëþäè íå âèíîâàòû. Òàì<br />
èõ ðóêîâîäèòåëè íå õîòåëè, ÷òîáû<br />
îáùèíà ïîëó÷àëà ñâîè îòäåëüíûå<br />
ó÷àñòêè, ïîòîìó ÷òî<br />
îíè áîÿëèñü, ÷òî åñëè îíè áóäóò<br />
èìåòü ñâîè ó÷àñòêè, òî ðàáîòàòü<br />
íà íèõ óæå íå áóäóò. Âèäèìî,<br />
ïîä ýòèì ïðåäëîãîì íå äàâàëè»,<br />
- ãîâîðèò èñïîëíÿþùèé îáÿçàííîñòè<br />
ãàìãåáåëè Íèíîöìèíäñêîãî<br />
ðàéîíà Ìåëüñ Áäîÿí.<br />
Ïîñëå åãî îôèöèàëüíîãî ïèñüìà<br />
â àäìèíèñòðàöèþ ïðåçèäåíòà ñ<br />
îïèñàíèåì íàðóøåíèé óñëîâèé<br />
äîãîâîðà ñ êîîïåðàòèâîì íà<br />
àðåíäó çåìëè, â Ãîðåëîâêå íà÷àëñÿ<br />
ïðîöåññ ðàçäà÷è ó÷àñòêîâ.<br />
«Ýòî íåçàêîííûé äîêóìåíò (äîãîâîð<br />
íà àðåíäó çåìëè), ïîòîìó<br />
÷òî â í¸ì íåò íè ïîñòàíîâëåíèÿ<br />
ãàìãåîáû, íè ðåãèñòðàöèè (â çåìåëüíîì<br />
ðååñòðå)», – ãîâîðèò<br />
Ìåëüñ Áäîÿí.<br />
«Êîãäà ìû íà÷àëè åçäèòü è<br />
ïîäíèìàòü âîïðîñû, ÷òî ó íàñ<br />
çåìëè çàáèðàþò, âûÿñíèëîñü,<br />
÷òî íàëîãîâàÿ íà íàø ñ÷¸ò<br />
íàëîæèëà äîëã â 4 ìèëëèîíà<br />
ëàðè. Âîò ÷òîáû ìû ñåëè è<br />
ñèäåëè, è ðîò íå îòêðûâàëè, íàì<br />
ïîâåñèëè ýòó çàäîëæíîñòü», –<br />
ðàññêàçûâàåò Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.<br />
Ïî ñëîâàì èíñïåêòîðà îòäåëà<br />
àäìèíèñòðèðîâàíèÿ íàëîãîâ<br />
Íèíîöìèíäñêãî ðàéîíà Ëåâîíà<br />
Ìõèòàðÿíà, ðóêîâîäñòâî êîëõîçà<br />
â òå÷åíèå äîëãîãî âðåìåíè<br />
çíàëî î äîëãå ïî âûïëàòå íàëîãîâ.<br />
Áîëüøàÿ åãî ÷àñòü ïåðåøëà<br />
êîîïåðàòèâó ïîñëå ðåîðãàíèçàöèè<br />
êîëõîçà â 1997 ãîäó.<br />
«Â òîò æå ìåñÿö ìû íà÷èñëèëè<br />
äîëã ïî íàëîãàì íà åù¸ 41 áàíêîâñêèé<br />
ñ÷¸ò ðàéîííûõ îðãàíèçàöèé.<br />
Ýòî áûëî â èþíå 2005<br />
ãîäà, íî îíè ýòî îáíàðóæèëè<br />
òîëüêî âåñíîé ýòîãî ãîäà. ß<br />
ãîâîðèë ïðåäñåäàòåëþ îá ýòîì,<br />
íî òîëüêî óñòíî», – ãîâîðèò<br />
Ëåâîí Ìõèòàðÿí.<br />
Ïðè ýòîì îí îòìå÷àåò, ÷òî<br />
êîîïåðàòèâ â òå÷åíèå ïî÷òè 10<br />
ëåò ñ÷èòàëñÿ îäíèì èç îñíîâíûõ<br />
íàëîãîïëàòèëüùèêîâ ðàéîíà.<br />
«Êîîïåðàòèâó äîëãî íå äàâàëè<br />
äîãîâîðà (äî 2002 ãîäà), ïîòîìó<br />
÷òî òîãäà èì âñå íàëîãè îò êîîïåðàòèâà<br />
ïðèøëîñü áû îòäàâàòü<br />
â ðàéîííûé áþäæåò. À òàê îíè<br />
áðàëè ïî÷òè ïîëîâèíó îò âñåõ<br />
ýòèõ íàëîãîâ è ëîæèëè ñåáå â<br />
êàðìàí, à íàâåðõó ãîâîðèëè, ÷òî<br />
39<br />
39<br />
íèêòî â Ãîðåëîâêå íå õî÷åò áðàòü<br />
çåìëè â àðåíäó», – ãîâîðèò îäèí<br />
èç ÷èíîâíèêîâ ãàìãåîáû Íèíîöìèíäñêãî<br />
ðàéîíà, ïîæåëàâøèé<br />
îñòàòüñÿ íåíàçâàííûì.<br />
«Ìû òîãäà è íå çíàëè, ÷òî íàäî<br />
äîãîâîðà âíîñèòü â ðååñòð. Â æóðíàëå<br />
äîãîâîð íàïèñàí, íî êàðàíäàø¸ì.<br />
×òî-òî òîãäà õîòåëè<br />
íàìóäðèòü. Òàì íåò íèêàêèõ<br />
ïîäïèñåé è ïå÷àòåé», – ãîâîðèò<br />
íà÷àëüíèê íèíîöìèíäñêîãî<br />
àãåíñòâà ïóáëè÷íîãî ðååñòðà<br />
Ãàãèê Êàðñëÿí, ÷üåé ïîäïèñè íå<br />
õâàòàåò íà äîãîâîðå êîîïåðàòèâà<br />
îá àðåíäå çåìëè, ÷òîáû îí<br />
ñ÷èòàëñÿ îôèöèàëüíûì.<br />
«ß íå çíàþ ïî÷åìó òàì ñòîèò<br />
ìî¸ èìÿ.  2002 ãîäó ó íàñ<br />
îôèöèàëüíî íå áûëî îôîðìëåíî<br />
íè îäíîãî äîãîâîðà è ñåé÷àñ<br />
ëþäè ïðèõîäÿò ñî ìíîé ðóãàòüñÿ.<br />
À ó íàñ âîîáùå ïî÷òè âñå äîãîâîðà<br />
â ðàéîíå òàêèå – áåç ðåãèñòðàöèè<br />
è ïîäïèñåé», – ãîâîðèò<br />
Ãàãèê Êàðñëÿí.<br />
«Çäåñü äåëî êàñàåòñÿ òîé áåñõîçíîñòè,<br />
êîòîðàÿ äîñòà¸òñÿ íàì<br />
ïî íàñëåäñòâó. Ñóùåñòâîâàëà<br />
êàêàÿ-òî îáùèíà, êîòîðàÿ íå<br />
ñàäèëàñü íè â êàêèå ðàìêè<br />
çàêîíà. Ó íå¸ áûëè ñâîè òðàäèöèè,<br />
ñâîè ïîðÿäêè, ñîõðàíÿëñÿ<br />
äî ñèõ ïîð êîëõîç. Æèëè â<br />
ñàìîèçîëÿöèè â òå÷åíèå ñòîëüêèõ<br />
ëåò. È íèêàêèå íàêàçàíèÿ<br />
íå êàñàëèñü ýòèõ ëþäåé. È íèêàêèå<br />
ãîñóäàðñòâåííûå ïîðÿäêè èõ<br />
íå êàñàëèñü», – ãîâîðèò ïðåäñòàâèòåëè<br />
ïðåçèäåíòà â Ñàìöõå-<br />
Äæàâàõåòè Ãîãà Õà÷èäçå.<br />
«Íî ÿ ñ÷èòàþ, ÷òî ñ ìîåé ñòîðîíû<br />
îíè íóæäàþòñÿ â îñîáîì<br />
âíèìàíèè. È ÿ ñ ìîåé ñòîðîíû<br />
ðàçãîâàðèâàë ñ íåñêîëüêèìè<br />
ìèíèñòðàìè íà ýòó òåìó. ß âûäâèíóë<br />
òàêîå ïðåäëîæåíèå, ÷òîáû<br />
ýòîò äîëã êàêèì-ëèáî îáðàçîì<br />
ñïèñàëè. ×òîáû áûëî ñïèñàíî<br />
òî, ÷òî ñêîïèëîñÿ ó ýòèõ ëþäåé<br />
õîòü è çàêîííûì ïóò¸ì, íî â ñè-<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
eTnosebi saqarTveloSi<br />
òóàöèè áåççàêîíèÿ», – ãîâîðèò<br />
îí.<br />
Ïðåäñåäàòåëü êîîïåðàòèâà<br />
ãîâîðèò, ÷òî åñëè â áëèæàéøåì<br />
áóäóùåì íå ðåøèòüñÿ âîïðîñ ñ<br />
äîëãîì è êîîïåðàòèâó íå äîáàâÿò<br />
çåìåëü, òî åìó ïðèä¸òñÿ ðàñôîðìèðîâàòü<br />
êîëõîç, ïîòîìó ÷òî<br />
òîãäà îí íå ñìîæåò ñîäåðæàòü<br />
èìåþùååñÿ ó íåãî õîçÿéñòâî. Èç<br />
òîãî, ÷òî ó íåãî îñòàëîñü îí<br />
íàìåðèâàåòñÿ ñäåëàòü ôåðìó.<br />
«Âñÿ ýòà èñòîðèÿ ñ çåìëåé âûòåêàåò<br />
èç òîãî, ÷òî ìíîãèå õîòÿò<br />
óåõàòü â Ðîññèþ ïî ïðîãðàììå<br />
ïðåçèäåíòà (Ïóòèíà) ïî âîçâðàùåíèþ<br />
ñîîòå÷åñòâåííèêîâ.<br />
Õîòÿò, ÷òîáû çåìëÿ íèêîìó íå<br />
äîñòàëàñü. Åñëè ó íàñ ìíîãî<br />
îñòàíåòñÿ çåìëè, òî ñþäà çàâòðà<br />
ïîñåëÿò êîãî-òî ñ Ãðóçèè. Íî<br />
çäåñü ìåñòíûå àðìÿíå íèêîãî íå<br />
õîòÿò, êðîìå ñâîèõ. À ãðóçèíû<br />
íå õîòÿò óïóñòèòü òàêîé øàíñ. Â<br />
ýòîì âñÿ ïîëèòèêà», – ãîâîðèò<br />
Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.<br />
«Ýòî äåëàåòñÿ ñïåöèàëüíî,<br />
÷òîáû îòïðàâèòü òåõ äóõîáîðîâ,<br />
÷òî çäåñü îñòàëèñü», – ãîâîðèò<br />
ïðåäñåäàòåëü äóõîáîðñêîé<br />
îáùèíû Òàòüÿíà ×ó÷ìàåâà.<br />
Ïî å¸ ñëîâàì, äóõîáîðû óæå<br />
ïîëó÷èëè ïðèãëàøåíèå îò íåñêîëüêèõ<br />
ãóáåðíèé Ðîññèè íà<br />
ïîñåëåíèå. Ðîññèéñêàÿ ñòîðîíà<br />
áåð¸ò íà ñåáÿ òðàíñïîðòèðîâêó<br />
è ïîêóïêó æèëüÿ. Â ñïèñîê,<br />
ñîñòàâëÿåìûé äóõîáîðûìè, óæå<br />
çàïèñàëèñü 180 ñåìåé, êîòîðûå<br />
õîòÿò ïåðååõàòü â Ðîññèþ.<br />
«Åñëè âñå ïîåäóò, òî è ìû ïîåäèì»,<br />
– ãîâîðèò Îëüãà Ìåäâåäåâà.<br />
Ÿ ñåìüÿ òîæå çàïèñàëàñü â ñïèñîê,<br />
íî îíè ïîêà íå çíàþò, êóäà<br />
èõ ïîñåëÿò è êîãäà ìîæåò íà÷àòüñÿ<br />
ïåðååçä.  ýòîì ãîäó å¸ ñåìüÿ<br />
òîæå ïîëó÷èëà 10 ãåêòàð çåìëè.<br />
Ïî å¸ ñëîâàì, ïðèìåðíî ñòîëüêî<br />
æå çåìëè èì êàæäûé ãîä<br />
äîñòàâàëîñü îò êîîïåðàòèâà.<br />
Óæå áîëüøå 20 ëåò îíà ðàáîòàåò<br />
äîÿðêîé â êîëõîçå. Ïî å¸ ñëîâàì,<br />
ðàíüøå «åñëè â äîìå áûëè äîÿðêà<br />
è òðàêòîðèñò, òî ýòà ñåìüÿ<br />
áûëà îáåñïå÷åííîé». Ñåé÷àñ â<br />
êîîïåðàòèâå ðàáîòàþò â îñíîâíîì<br />
æåíùèíû îêîëî 100 ÷åëîâåê<br />
è ïîëó÷àþò â ñðåäíåì îêîëî<br />
150 ëàðè â ìåñÿö.<br />
«Ñåé÷àñ âñå â îñíîâíîì æèâóò<br />
çà ñ÷¸ò ñâîåãî õîçÿéñòâà, à êîîïåðàòèâ<br />
äëÿ íèõ êàê äîïîëíèòåëüíàÿ<br />
ïîìîùü», – îáúÿñíÿåò<br />
Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.<br />
Ñ ñàìîãî îñíîâàíèÿ êîîïåðàòèâ<br />
îêàçàëñÿ óáûòî÷íûì ïðåäïðèÿòèåì.<br />
Íî íåñìîòðÿ íà ýòî îíè<br />
åãî íå ðàñôîðìèðîâûâàëè è íå<br />
ïûòàëèñü èçìåíèòü ìåõàíèçì<br />
ðàáîòû ïðåäïðèÿòèÿ.<br />
«Ìû âñåãäà æèëè îòäåëüíî. È<br />
ëþäè õîòåëè, ÷òîáû ýòîò ñòðîé<br />
ñîõðàíèëñÿ, ÷òîáû áûëà êàêàÿòî<br />
ðàáîòà è çàíÿòîñòü», – ãîâîðèò<br />
Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.<br />
«Ðàíüøå äåðæàëè ïî 2-3 êîðîâû.<br />
Äëÿ íèõ ìîãëè êóñòû âî äâîðàõ<br />
êîñèòü. À ñåé÷àñ áîëüøå äåðæàòü<br />
ñòàëè ñêîò è ñåíà èì áîëüøå<br />
íàäî», – îáúÿñíÿåò ìåñòíûé<br />
ôåðìåð Ëåâîí Àðàêåëÿí,<br />
ïåðåñåëèâøèéñÿ â Ãîðåëîâêó<br />
áîëüøå 10 ëåò íàçàä.<br />
 ýòîì ãîäó îí ïîëó÷èë 10 ãåêòàð<br />
çåìëè, êîòîðûå íàìåðèâàåòñÿ â<br />
áëèæàéøåå âðåìÿ ïðèâàòèçèðîâàòü.<br />
Äî ýòîãî îí òðàâó äëÿ ñâîåé<br />
êîðîâüåé ôåðìû çàêóïàë ó ìåñòíûõ<br />
ðóññêèõ è àðìÿí èç ñîñåäíèõ<br />
ñ¸ë. Ïî åãî ñëîâàì, ïîëó÷åííàÿ<br />
çåìëÿ ïîìîæåò åìó èìåòü<br />
áîëüøóþ ïðèáûëü îò ôåðìû.<br />
Ïî ñëîâàì ãëàâû ãîðåëîâñêîãî<br />
ñàêðåáëî, çåìëè â ýòîì ãîäó â<br />
ïåðâóþ î÷åðåäü áûëè îòäàíû<br />
ìåñòíûì ôåðìåðàì, è òîëüêî<br />
40<br />
40<br />
ïîòîì áûëè îòäàíû îñòàëüíûì<br />
æèòåëÿì.<br />
«Îíè æå ñåðäöå ãîñóäàðñòâà.<br />
Îäèí ÷åëîâåê ñåãîäíÿ åñòü. Çàâòðà<br />
ïðîäàñò êîðîâ, óåäèò. À ýòî æå<br />
ìû áóäåì êîðìèòü ýòî ãîñóäàðñòâî»,<br />
– ãîâîðèò Àçàò Åãîÿí.<br />
«Åñëè áû ìû â ýòîì ãîäó ó íèõ<br />
çåìëè íå çàáðàëè, îíè áû èõ<br />
ñäåëàëè ñîáñòâåííîñòüþ, à<br />
ñîáñòâåííîñòü ïîòîì íèêàê íå<br />
çàáåð¸øü», – ãîâîðèò îí.<br />
Îñåíüþ ýòîãî ãîäà ìåñòíîå<br />
ñàêðåáóëî è çåìåëüíàÿ êîìèññèÿ<br />
íàìåðèâàþòñÿ ïðîâîäèòü àóêöèîíû<br />
íà ïðîäàæó çåìåëü.<br />
«Êàêîé ó÷àñòîê ìû èì äàëè, òîò<br />
îíè è áóäóò ïðèâàòèçèðîâàòü», -<br />
îáúÿñíÿåò ïðèíöèï ïðåäñòîÿùåãî<br />
àóêöèîíà ïðåäñåäàòåëü çåìåëüíîé<br />
êîìèññèè Àñêàíàñ Ìàðêîñÿí.<br />
Ïî åãî ñëîâàì, ó íèõ íå áûëî<br />
íèêàêèõ îïðåäåë¸ííûõ êðèòåðèåâ<br />
ïðè ðàçäà÷å çåìåëü. Íåêîòîðûì<br />
ñåìüÿì îíè îïðåäåëÿëè<br />
ãåêòàðû ïî êîëè÷åñòâó êîðîâ,<br />
íåêîòîðûì ïî êîëè÷åñòâó ÷åëîâåê.<br />
«Êàæäîé ñåìüå äóõîáîðîâ ìû<br />
âïåðâóþ î÷åðåäü äàëè ïî 6, ïî<br />
7, ïî15 ãåêòàð. È äàæå îñòàâèëè<br />
600 ãåêòàð ïðè êîëõîçå, à ìîãëè<br />
è ýòî çàáðàòü è ðàçäàòü. Âûõîäèò,<br />
÷òî ó âñåé îáùèíû òåïåðü<br />
ñåíîêîñà íà 2000 ãåêòàð», –<br />
ãîâîðèò Àçàò Åãîÿí.<br />
«Ìíå êàæåòñÿ, ÷òî ýòî èç-çà<br />
òîãî, ÷òî ðóññêèå ñìîãëè ñîõðàíèòü<br />
êîëõîç. Åñëè ïî-ðóññêè<br />
ãîâîðèòü – áåëüìî â ãëàçó. Âñå<br />
íà íåãî ïîêàçûâàþò. È íàø<br />
îáû÷àé êîëõîçíûé, îí ñåé÷àñ<br />
íèêîìó áîëüøå íå íóæåí», –<br />
ãîâîðèò Ô¸äîð Ãîí÷àðîâ.
demokratiul qveynebSi<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
sferoSi erTi tendencia<br />
SeiniSneba, romlis safuZvelsac<br />
subsidiarobis principi<br />
warmoadgens: gaumarTlebelia<br />
ufro maRal safexurze mdgom<br />
xelisuflebas daekisros imis<br />
gakeTeba, risi gakeTebac ufro<br />
dabal safexurze mdgom saxelisuflebo<br />
organos SeuZlia.<br />
aseTi sistemis arsebobisas<br />
adgilobrivi sazogadoebis _<br />
moqalaqeTa jgufis, ubnis,<br />
soflis, Temis, dabis, qalaqis,<br />
kuTxis, regionis _ interesebis<br />
dakmayofileba dabal safexurze<br />
mdgomi xelisuflebis monitoringis<br />
gziT xorcieldeba.<br />
isic didad mniSvnelovania,<br />
rom globalizaciis epoqaSi<br />
TviTmmarTvelobis meSveobiT<br />
adgilobrivi TviTmyofadobis<br />
SenarCunebisTvis kargi pirobebi<br />
iqmneba.<br />
me-20 saukunis 80-iani wlebidan<br />
moyolebuli msoflioSi<br />
aseTi zogadi tendencia SeiniSneba:<br />
regionalizaciis<br />
ganviTareba decentralizaciis<br />
gaZlierebis mimarTulebiT.<br />
demokratiul samyaroSi karga<br />
xania mixvdnen, rom adgilobrivi<br />
demokratia xangrZlivi politikuri,<br />
socialuri da ekonomikuri<br />
stabilurobis wyaroa.<br />
rogorc wesi, decentralizacias<br />
ori umTavresi mizani aqvs:<br />
1. adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
mier mTel rig sazogadoebriv<br />
momsaxurebaTa<br />
ganxorcieleba adgilobrivi<br />
resursebiT;<br />
2. adgilobrivi struqturebis<br />
maqsimaluri siaxlove<br />
mosaxleobasTan xelisuflebis<br />
legitimurobis<br />
ganmtkicebisa da adgilobrivi<br />
demokratiis ganviTarebis<br />
mizniT.<br />
axali demokratiis qveynebSi<br />
decentralizaciisa da adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobebis<br />
gaZlierebis procesi kidev or<br />
damatebiT mizans isaxavs:<br />
1. adgilobriv politikur<br />
elitaTa Seqmna, rac<br />
aucilebelia politikuri<br />
stabilurobis misaRwevad;<br />
41<br />
41<br />
integracia<br />
2006 wlis municipaluri<br />
arCevnebi da eTnikuri<br />
umciresobebi<br />
TviTmmarTvelobis zogadi principi<br />
daviT losaberiZe<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
integracia<br />
2. decentralizaciis<br />
gamoyeneba dezintegraciis<br />
winaaRmdeg brZolis<br />
saSualebad (gansakuTrebiT<br />
multieTnikur qveynebSi).<br />
jer erTi, aseT pirobebSi<br />
adgilobrivi aRmasrulebeli<br />
xelisuflebis depolitizacia<br />
xdeba, da meorec, mimdinareobs<br />
momsaxurebis mTel rig saxeobaTa<br />
privatizaciis procesi.<br />
evropuli qartia TviTmmarTvelobis<br />
Sesaxeb, romelsac<br />
saqarTvelo 2004 wels Seuer-<br />
Tda, iTvaliswinebs:<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
uflebas, arCeuli<br />
sabWoebis meSveobiT TviTon<br />
daareguliros sazogadoebrivi<br />
cxovrebis mniSvnelovani<br />
nawili kanoniT gaTvaliswinebul<br />
farglebSi;<br />
adgilobrivi xelisuflebis<br />
uflebas, kanonis fargleb-<br />
Si gamoiCinos iniciativa<br />
yvela im sferoSi, romelic<br />
ar aris gamoricxuli misi<br />
kompetenciidan;<br />
adgilobrivi xelisuflebis<br />
uflebas, Tavad gansazRvros<br />
Sidaadministraciuli<br />
struqturebi, raTa Seusabamos<br />
isini adgilobriv<br />
moTxovnilebebs;<br />
adgilobrivi xelisuflebis<br />
uflebas, saxelmwifos mxridan<br />
kontroli moiTxovos<br />
mxolod konstituciiT an<br />
kanoniT gansazRvrul SemTxvevebSi;<br />
adgilobrivi xelisuflebis<br />
uflebas, flobdes adekvatur<br />
finansur resursebs, romlebic<br />
man Tavisuflad SeiZleba<br />
gankargos Tavisi uflebamosilebis<br />
Sesabamisad.<br />
qartiasTan mierTebam qveynis<br />
xelisuflebis winaSe axali<br />
valdebulebebi warmoSva. maTi<br />
gadaWris gareSe SeuZlebelia<br />
visaubroT, rogorc realuri<br />
TviTmmarTvelobis sistemis<br />
Camoyalibebaze, ise evropul<br />
struqturebTan integraciaze.<br />
sabWouri sistemis umTavres<br />
nakls funqciebis, kompetenciaTa<br />
da uflebamosilebaTa<br />
gaumijnaoba warmoadgenda<br />
respublikur, avtonomiaTa,<br />
raionebisa da municipaluri<br />
donis xelisuflebebs Soris.<br />
damoukideblobis mopovebis<br />
Semdeg am garemoebam xeli<br />
Seuwyo mmarTvelobis<br />
sxvadasxva doneebs Soris<br />
winaaRmdegobis warmoqmnas.<br />
saqarTveloSi mimdinare<br />
decentralizaciis procesSi<br />
mniSvnelovan movlenad unda<br />
miviCnioT 2005 wels miRebuli<br />
sakanonmdeblo aqtebi, romlebmac<br />
Zireulad Secvales<br />
situacia qveyanaSi.<br />
Tu aRniSnuli cvlilebebis<br />
ganxorcielebamde CvenSi 3 subnacionaluri<br />
done arsebobda<br />
(I done _ sofeli, Temi daba,<br />
qalaqi _ 1004 erTeuli; II done<br />
_ raioni da respublikuri<br />
daqvemdebarebis qalaqebi _ 65<br />
erTeuli da I I I done _ 9 regioni,<br />
agreTve aWaris avtonomia<br />
da Tbilisi), 2006 wlis 1 ianvridan<br />
saerTod gauqmda qveda<br />
(sofeli, Temi, daba, qalaqi)<br />
done da erTaderT (rogorc<br />
TviTmmarTvel, ise teritoriul)<br />
erTeulad raioni gamocxadda.<br />
jerjerobiT gaurkvevelia<br />
regionis bedi, Tumca uaxloes<br />
momavalSi Sesabamisi kanonmdeblobis<br />
miReba igegmeba.<br />
axali kanonmdeblobis Tanaxmad:<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
warmomadgenlobiTi<br />
organoa sakrebulo, xolo<br />
aRmasrulebeli _ gamgeoba<br />
(meria);<br />
42<br />
42<br />
sakrebulo 4 wlis vadiT ar-<br />
Ceuli wevrebisagan Sedgeba<br />
(2006 wlis 1 ianvramde<br />
raionis SemadgenlobaSi<br />
arsebuli I donis erTeulidan<br />
maJoritaruli wesiT<br />
arCeuli TiTo da raionis<br />
teritoriaze proporciuli<br />
sistemis safuZvelze<br />
arCeuli aTi wevriT);<br />
specialuri statusis mqone<br />
qalaqebis sakrebulo proporciuli<br />
sistemis safuZvelze<br />
arCeuli aTi da maJoritaruli<br />
wesiT arCeuli<br />
xuTi wevriT kompleqtdeba;<br />
aRmasrulebeli Stos meTaurs<br />
(gamgebeli, qalaqis meri)<br />
sakrebulo irCevs siiTi<br />
Semadgenlobis umravlesobiT.<br />
bunebrivia, decentralizaciis<br />
procesSi miRwevebic gvaqvs da<br />
Cavardnebic.<br />
mimdinare reformis dadebiT<br />
mxares warmoadgens: raionis<br />
aRmasrulebeli organos arCevi-<br />
Tobis principze gadasvla;<br />
saxelmwifo da adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis kompetenciebis<br />
SedarebiT naTeli gamijvna;<br />
adgilobrivi TviTmmarTvelobis<br />
biujetebisa da adgilobrivi<br />
qonebis Sesaxeb kanonebis<br />
miReba; centraluri biujetidanTviTmmarTvelobebisaTvis<br />
gadacemuli Tanxis ganawilebis<br />
principis _ gamoTanabrebiTi<br />
transferis formulis<br />
SemuSaveba; sakanonmdeblo<br />
doneze qonebis gamijvnis<br />
procesis dawyeba.<br />
amave dros arsebobs uaryofiTi<br />
momentebic: gamsxvilebis Sedegad<br />
TviTmmarTveloba Zlier<br />
daSorda mosaxleobas; moxda<br />
mTeli rigi Semosavlebis wyaroTa<br />
miTviseba centraluri<br />
xelisuflebis mier, aman ki<br />
TviTmmarTvelobaTa Semosav
lebi Seamcira; SezRuduli<br />
uflebebis pirobebSi mxolod<br />
arCeviTobaze aqcentebis gadatanam<br />
adgilebze metismeti politizaciis<br />
safrTxe gazarda.<br />
TvalSisacemia kanonTa urTierTSeusabamobac.<br />
isini xSirad<br />
ewinaaRmdegebian erTmaneTs da<br />
zogjer sakuTar Tavsac (erTi<br />
da imave kanonis sxvadasxva<br />
muxli xSirad urTierTsawinaaRmdego<br />
debulebebs Seicavs).<br />
seriozuli problemebia sazogadoebasa<br />
da adgilobriv xelisuflebas<br />
Soris urTierTobis<br />
sferoSic: sajaro informacia<br />
Zneli mosapovebelia; reagireba<br />
sazogadoebis moTxovnebze<br />
araefeqturad xdeba an saerTod<br />
ar xorcieldeba; moqalaqeTa<br />
monawileobis xvedriTi wili<br />
gadawyvetilebis miRebis procesSi<br />
metad mcirea; TanamSromloba<br />
sazogadoebriv organizaciebTan,<br />
iSviaTi gamonaklisis<br />
garda, jerac sustia da ver axdens<br />
gavlenas adgilobrivi politikis<br />
formirebis procesze.<br />
TviTmmarTvelobis raionul<br />
doneze atanam adgilobrivi xelisuflebis<br />
organoebi kidev<br />
ufro daaSora sazogadoebas.<br />
raionuli donis erTeuli ufro<br />
met mcxovrebs aerTianebs da,<br />
Sesabamisad, sustdeba calkeuli<br />
moqalaqis pirdapiri kav-<br />
Siri adgilobriv xelisuflebasTan.<br />
am viTarebas kidev ufro amZimebs<br />
ori garemoeba: adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis xelSi<br />
arsebuli funqciebis nawili<br />
samarTavad saxelmwifo xelisuflebis<br />
adgilobriv organoebs<br />
gadaeca; mimdinareobs dekoncentraciis<br />
procesi _ centraluri<br />
xelisuflebis adgilobrivi<br />
erTeulebis optimizacia,<br />
ris Sedegadac rigiTi<br />
moqalaqisTvis momsaxureba<br />
nakleb xelmisawvdomi xdeba.<br />
axali sistemis erTaderTi<br />
rgoli, romelic adgilobriv<br />
Temebs (interesTa jgufebs)<br />
adgilobriv xelisuflebasTan<br />
daakavSirebs, teritoriul<br />
erTeulSi gamgeblis mier daniSnuli<br />
rwmunebulia, romelsac<br />
realuri uflebebi ar<br />
gaaCnia da faqtobrivad xelisuflebis<br />
gadawyvetilebebis<br />
mosaxleobamde mimtanis<br />
movaleobas asrulebs.<br />
marTalia, reformis avtorebi<br />
aRiarebdnen, rom TviTmmarTvelobebis<br />
mosaxleobisagan daSoreba<br />
moxda, magram samagierod<br />
raionis doneze gamsxvilebul<br />
municipalitetebs, maTive gancxadebis<br />
Tanaxmad, meti finansuri<br />
SesaZleblobebi unda eqneT.<br />
sinamdvileSi ki adre TviTmmarTvelobaTa<br />
xelSi arsebuli<br />
Semosavlebi srulad waiRo<br />
centralurma xelisuflebam<br />
da adgilebze realurad mxolod<br />
qonebis gadasaxadi iqna<br />
datovebuli.<br />
ase rom, TviTmmarTvelobis<br />
ori umTavresi funqciidan arc<br />
erTis realizebis perspeqtiva<br />
ar arsebobs.<br />
aranakleb seriozul problemas<br />
qmnis urTierTobis sakiTxi<br />
centralur xelisuflebasa da<br />
eTnikur umciresobebs Soris,<br />
romelTa mniSvnelovani nawili<br />
kompaqturad cxovrobs qvemo<br />
qarTlisa da samcxe-javaxeTis<br />
regionebSi, sadac isini mosaxleobis<br />
daaxloebiT 50%-s Seadgens.<br />
damoukideblobis mTeli periodis<br />
manZilze Cveni sazogadoebis<br />
SeSfoTebas iwvevda aRniSnul<br />
regionebSi adgilobrivi<br />
politikuri dajgufebebis<br />
mier araerTxel wamoyenebuli<br />
separatistuli moTxovnebi.<br />
am regionebSi arsebuli problemebi<br />
metwilad saxelmwifos<br />
43<br />
43<br />
mier erTiani strategiuli Tu<br />
taqtikuri xedvis ararsebobiTa<br />
da saxelmwifos administraciul-teritoriulimouwyoblobiT<br />
unda aixsnas, rasac kidev<br />
ufro aZlierebs siRatakis<br />
maRali done, saxelmwifos<br />
maregulirebeli rolis sisuste<br />
da realuri TviTmmar-<br />
Tvelobis ararseboba.<br />
damoukideblobis periodSi<br />
oficialuri Tbilisi adgilobrivi<br />
klanebis urTierTdapirispirebiT<br />
sargeblobda da<br />
calkeuli jgufebisadmi mxardaWeris<br />
sanacvlod am ukanasknelTagan<br />
srul loialobas moiTxovda.<br />
swored amitom adgilobrivi<br />
nacionalisturi politikuri<br />
dajgufebebis (somxuri<br />
`javaxkisa~ da `virqis~,<br />
azerbaijanuli `birliqisa~ da<br />
`geiraTis~) gavlena mxolod<br />
araformaluri iyo da maT arasodes<br />
hqoniaT adgilobrivi biurokratiis<br />
aSkara mxardaWera.<br />
xazi unda gaesvas im garemoebasac,<br />
rom regionis eTnikuri<br />
umciresobebi dResac nakleb<br />
yuradRebas aqceven saxelmwifo<br />
struqturebSi monawileobis<br />
sakiTxs, vinaidan saxelmwifo<br />
struqturebis funqcias sazogadoebriv<br />
cxovrebaSi iq araformaluri,<br />
patrimonialuri<br />
urTierTobebi asrulebs.<br />
aRniSnul regionebSi ramdenime<br />
umwvavesi problemis gamoyofa<br />
SeiZleba, esenia: ganaTlebis<br />
problema (qarTuli enis swavleba),<br />
sakadro politika (gansakuTrebiT<br />
qvemo qarTlSi,<br />
sadac azerbaijanuli kadrebi<br />
mmarTvelobiT struqturebSi<br />
Zalian mcirea); eTnikuri gansxvavebebis<br />
gamoyeneba centraluri<br />
xelisuflebis poziciebis<br />
gansamtkiceblad (arCevnebis<br />
periodSi adgilobrivi mosaxleoba<br />
usityvod uWerda mxars<br />
mmarTvel partias da sanacvlod<br />
adgilobrivi elitebi<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
integracia<br />
adgilebze moqmedebis TiTqmis<br />
srul Tavisuflebas iRebdnen);<br />
ormxrivi (xSirad mcdari) stereotipebis<br />
arseboba eTnikur<br />
umciresobebTan urTierTobeb-<br />
Si: erTis mxriv, separatistuli<br />
moZraobebis Camoyalibebis<br />
SiSi da meores mxriv, eTnikuri<br />
umciresobebis socialur-ekonomikuri<br />
sakiTxebis mougvarebloba<br />
aseve Zabavs situacias.<br />
saqarTvelos moqalaqeTa uflebebis<br />
darRveva ara marto<br />
saxelmwifo struqturebis,<br />
aramed umravlesobisa Tu<br />
umciresobis radikalurad<br />
ganwyobili jgufebis mierac<br />
xdeba. xSirad uflebaTa damr-<br />
Rvevebis (radikalebisa da saxelmwifos)<br />
interesebi imdenadaa<br />
gadajaWvuli erTmaneTTan,<br />
rom Zneldeba garCeva,<br />
romeli ufro damnaSavea ama<br />
Tu im SemTxvevaSi. Tumca amas<br />
dazaralebulisTvis principuli<br />
mniSvneloba arc aqvs.<br />
eTnikuri umciresobebis wvlili<br />
saxelmwifo politikis ganxorcielebis<br />
procesSi umniSvneloa<br />
da maT uflebebs isev umravlesobis<br />
liberalurad ganwyobili<br />
nawili icavs. mZime<br />
socialuri foni da masze<br />
apelireba karg niadags qmnis<br />
eTnocentristuli radikalizmis<br />
gasaRviveblad.<br />
ras moitans adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis arCevnebi<br />
mTlianad qveynisa da kerZod<br />
eTnikuri umciresobebisaTvis?<br />
adgilebisaTvis uflebebis<br />
gadacemas alternativa ar<br />
gaaCnia. winaaRmdeg SemTxvevaSi<br />
axali problemebis gaCenaa<br />
mosalodneli, rogorc sagareo<br />
urTierTobebSi (qveynis saer-<br />
TaSoriso imijis daknineba da,<br />
aqedan gamomdinare, uaryofiTi<br />
finansuri Tu politikuri<br />
Sedegebi), ise qveynis SigniT<br />
(adgilobrivi jgufebis<br />
radikalizacia, rasac centrsa<br />
da adgilobriv TviTmmarTvelobebs<br />
Soris dapirispirebis<br />
gaZliereba SeiZleba mohyves).<br />
aSkaraa, rom marTvis Zveli<br />
meTodebi momavlisaTvis<br />
gamousadegaria da aucilebelia<br />
axali, erTiani, yovlismomcveli<br />
saxelmwifo politikis<br />
SemuSaveba, romelic arsebuli<br />
sistemis reformirebis gziT<br />
gadawyvets eTnikuri umciresobebiT<br />
dasaxlebul teritoriebze<br />
wlobiT dagrovil<br />
problemebs.<br />
dReisaTvis saqarTveloSi Camoyalibebuli<br />
adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis sistema<br />
Sorsaa srulyofisa da evropuli<br />
standartebisagan. perspeqtivaSi<br />
mosalodnelia, rom<br />
Zireuli cvlilebebi mas Semdeg<br />
ganxorcieldeba, rac<br />
yvelasaTvis naTeli gaxdeba<br />
arsebuli sistemis naklovanebebi.<br />
manamde ki, momdevno<br />
ori wlis manZilze, adgilobrivi<br />
TviTmmarTvelobis<br />
sistemaSi sakmaod bundovani<br />
viTareba Seiqmneba.<br />
namdvili reformirebis dawyeba<br />
am sferoSi Wianurdeba, magram<br />
TviTmmarTvelobis arCevnebSi<br />
mosaxleobis (maT Soris<br />
eTnikuri umciresobebis) aqtiuri<br />
monawileoba Semdgomi<br />
gardaqmnebisTvis saWiro safuZvels<br />
moamzadebs.<br />
ra Tqma unda, imis varaudi,<br />
rom Zalauflebis decentralizacia<br />
srulad aRmofxvris<br />
polieTnikuri sazogadoebisTvis<br />
damaxasiaTebel dapirispirebebs,<br />
arasworia _ optimaluri<br />
marTvis sistemis Seqmnam<br />
SeiZleba mxolod xeli Seuwyos<br />
konfliqtebis gadaWras.<br />
qveynis teritoriuli mowyobis<br />
sakiTxi unda gavmijnoT rogorc<br />
umciresobis kulturuli<br />
44<br />
44<br />
identobis SenarCunebis, ise<br />
saxelmwifos mier ganxorcielebuli<br />
saintegracio politikis<br />
problemebisagan. amave<br />
dros, am problemebis gadawyvetis<br />
umTavresi principi<br />
TviTmmarTvelobis institutis<br />
meSveobiT yvela moqalaqisaTvis<br />
Tanaswori sastarto pirobebis<br />
Seqmnis aucileblobaa.<br />
eTnikuri umciresobebis Sem-<br />
TxvevaSi aseTi sastarto pirobebis<br />
Seqmna niSnavs, rom maT<br />
(eTnikur umciresobebs) hqondeT<br />
rogorc ufleba, ise saSualeba<br />
imgvari tipis damoukidebeli<br />
gaerTianebebis Camoyalibebisa,<br />
romlebic maTi kulturis<br />
(am sityvis ufarToesi<br />
gagebiT) dacvasa da ganviTarebas<br />
uzrunvelyofs.<br />
mmarTvelobiT da samoqalaqo<br />
struqturebSi moqalaqeTa far-<br />
To fenebis monawileoba sazogadoebis<br />
interesebis dacvis<br />
saukeTeso garantiaa. am SemTxvevaSi<br />
azerbaijanuli Tu<br />
somxuri eTnikuri umciresobebiT<br />
kompaqturad dasaxlebuli<br />
teritoriebis yvelaze mtkivneuli<br />
problemebis gadawyveta<br />
damokidebuli iqneba TviT am<br />
teritoriebze arsebuli<br />
administraciuli erTeulebis<br />
TviTmmarTvelobis arCeviT<br />
organoebze da ara centralur<br />
xelisuflebaze. amis Sedegad<br />
es problemebi dakargavs<br />
eTnopolitikur Seferilobas,<br />
anu aRar aRiqmeba, rogorc<br />
centralur xelisuflebasa da<br />
kompaqturad dasaxlebul<br />
eTnikur Tems Soris arsebuli<br />
konfliqti.<br />
administraciul-teritoriuli<br />
sistemis reformireba xels<br />
Seuwyobs qveyanaSi mimdinare<br />
gardaqmnebis Sesaxeb eTnikuri<br />
umciresobebis informirebas,<br />
risi Sedegic danarCen saqarTvelosTan<br />
maTi gaucxoebis daZleva<br />
iqneba.
erkan egmesi kviprosis CrdiloeTiT<br />
cxovrobda, sofel lurijinaSi,<br />
romelic ar warmoadgens<br />
kviprosis saxelmwifos mier<br />
kontrolirebad teritorias.<br />
erkans miwis nakveTi hqonda,<br />
romelsac amuSavebda kidec.<br />
miwis nakveTidan miRebuli<br />
mosavliT is Tavs irCenda.<br />
1995 wels egmesi ramdenjerme<br />
Sexvda ucnob pirebs, romlebic<br />
sinamdvileSi kviprosis saxelmwifos<br />
uSiSroebis samsaxuris<br />
TanamSromlebi iyvnen. isini<br />
SeTanxmdnen, rom egmesi narkotikebs<br />
gadmoitanda da maT<br />
gadascemda _ b-n kiriakidissa da<br />
b-n miamiliotiss. daTqves Sexvedris<br />
dro da adgili da es<br />
batonebi egmess daemSvidobnen.<br />
daTqmul drosa da adgilas samar-<br />
Taldamcavi organoebis warmomadgenlebi<br />
gamocxaddnen. isini<br />
elodebodnen egmesis gamoCenas,<br />
raTa adgilzeve daekavebinaT.<br />
rodesac egmesi gamoCnda, kiriakidisma<br />
da miamiliotisma misi<br />
dakaveba scades, rasac egmesis<br />
mxridan winaaRmdegoba mohyva.<br />
erkani gaiqca. mas daedevnen samar-<br />
Taldamcavi organos TanamSromlebi.<br />
erT-erTma maTganma daiWira<br />
is da cecxlsasroli iaraRis<br />
kondaxi ramdenjerme Cascxo<br />
TavSi, meorem miwaze daanarcxa,<br />
adamianis uflebaTa evropuli<br />
sasamarTlos gadawyvetileba<br />
egmesi kviprosis winaaRmdeg<br />
masala moamzada nona kalandaZem<br />
xolo mesamem xelborkilebi daado.<br />
Semdeg eWvmitanili q. larnakas<br />
policiis manqanaSi Casves<br />
da policiis ganyofilebaSi<br />
waiyvanes. gzaSi gadawyvites, rom<br />
daWrili eWvmitanili saavadmyofoSi<br />
gadaeyvanaT.<br />
saavadmyofoSi miyvanisas egmess<br />
saWiro samedicino daxmareba<br />
aRmouCines, Semdeg ki dakiTxes<br />
aRniSnul faqtTan dakavSirebiT.<br />
45<br />
45<br />
samarTali<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
samarTali<br />
qalaq niqoziis policia sisxlis<br />
samarTlis saqmis gamoZiebas Seudga.<br />
egmess misTvis gasageb<br />
enaze ganumartes, rom mas narkotikebis<br />
gadmotanaSi edeboda<br />
brali.<br />
qalaq niqoziis sasamarTlom<br />
ganixila egmesis saqme da braldebuls<br />
rva dRiT dapatimreba<br />
Seufarda.<br />
ramdenime dRis Semdeg is qalaq<br />
niqoziis centralur saavadmyofoSi<br />
gadaiyvanes.<br />
qalaq niqoziis sasamarTloSi<br />
kidev erTxel Catarda sasamarTlo<br />
procesi. gamoZiebis interesebidan<br />
gamomdinare, sasamarTlom<br />
miiRo gadawyvetileba,<br />
romlis Tanaxmad gansasjeli<br />
egmesi sapatimroSi darCa da<br />
policiis mier ganxorcielebuli<br />
sagamoZiebo moqmedebebi<br />
kanonierad iqna miCneuli.<br />
patimari egmesi qalaq likavitosis<br />
policiis ganyofilebaSi<br />
gadahyavT. imave wels policiam<br />
daasrula gamoZieba. man daaskvna,<br />
rom erkan egmesi saxelmwifos<br />
mier kontrolirebad<br />
teritoriaze narkotikebis<br />
gadmotanisas daakaves. braldebuls<br />
dakavebisas Wrilobebi<br />
miayenes, radgan man winaaRmdegoba<br />
gauwia samarTaldamcavebs.<br />
niqoziis raionul sasamarTloSi<br />
generalurma prokurorma gancxadeba<br />
gaakeTa gamoZiebis dasrulebis<br />
Sesaxeb. dacvis mxarem<br />
aRniSna, rom gansasjels cudad<br />
epyrobodnen rogorc dapatimrebisas,<br />
aseve Semdgom qalaq larnakis<br />
policiis ganyofilebaSi<br />
miyvanisas. sasamarTlom, im motiviT,<br />
rom is SeiZleba gaqceuliyo,<br />
egmesi patimrobaSi datova<br />
misi saqmis arsebiTi ganxilvis<br />
dasrulebamde.<br />
gansasjeli gadaiyvanes qalaq<br />
niqoziis cixeSi, Tumca mogvianebiT<br />
is ganaCenis gamotanamde<br />
gaaTavisufles patimrobidan.<br />
gaTavisuflebamde egmesma kviprosis<br />
ombudsmens mimarTa saCivriT,<br />
romelSic aRniSna, rom<br />
cxovrobda da muSaobda kviprosis<br />
CrdiloeTiT, sadac miwis<br />
nakveTi hqonda. dakavebisas policielebma<br />
scemes da daWres igi.<br />
man goneba dakarga. rodesac<br />
gons moego, saSineli tkivili<br />
igrZno, vinaidan policielebi<br />
mas awamebdnen. is ombudsmenisgan<br />
daxmarebas iTxovda.<br />
qalaq niqoziis raionulma sasamarTlom<br />
ganaaxla aRniSnuli<br />
saqmis ganxilva. sasamarTlo<br />
procesze ar gamocxadda prokurori,<br />
dacvis mxare ki eswreboda<br />
process. sasamarTlom braldebis<br />
mxaris gamoucxadeblobis gamo<br />
nolle prosequi gansasjeli sabolood<br />
gaaTavisufla sisxlis<br />
samarTlis pasuxismgeblobisgan.<br />
kviprosis ombudsmenma moinaxula<br />
gaTavisuflebuli erkan egmesi<br />
da esaubra mas. garda amisa,<br />
egmesma saCivriT mimarTa evropis<br />
wamebis, araadamianuri da Rirsebis<br />
Semlaxavi mopyrobisgan dacvis<br />
komitets. is aRwerda mis mimarT<br />
ganxorcielebul wamebas da<br />
araadamianur mopyrobas.<br />
aRniSnulTan dakavSirebiT qveynis<br />
ombudsmenma damoukidebeli<br />
gamoZieba Caatara, ra drosac<br />
daikiTxnen am saqmeSi monawile<br />
policiis TanamSromlebi, saavadmyofos<br />
eqimi, romelmac pirveladi<br />
samedicino daxmareba aRmouCina<br />
daWril egmess. ombudsmenma<br />
Tavis daskvnaSi aRniSna, rom<br />
egmesis dakavebisas da Semdeg,<br />
misi policiis ganyofilebaSi<br />
gadayvanisas, adgili hqonda<br />
policiis mxridan araadamianur<br />
mopyrobas. ombudsmenma aRniSnuli<br />
daskvnis aslebi Semdgomi<br />
reagirebisTvis qveynis ministrTa<br />
sabWos, parlamentsa da generalur<br />
prokurors gadaugzavna.<br />
Tumca damnaSave pirTa mimarT<br />
sisxlis samarTlebrivi devna an<br />
saqmis xelaxali gamoZieba ar<br />
dawyebula.<br />
46<br />
46<br />
qveynis qveynis Sida Sida Sida samarTali<br />
samarTali<br />
qveynis Sida kanonmdeblobis Tanaxmad,<br />
ombudsmens ufleba aqvs,<br />
moamzados daskvna adamianis uflebaTa<br />
da TavisuflebaTa darRvevis<br />
faqtebze, gadaugzavnos is<br />
Sesabamis organoebs da saWiroebis<br />
SemTxvevaSi gamoZiebis dawyebis<br />
mizniT rekomendaciiT mimarTos<br />
maT. garda amisa, mas ufleba<br />
aqvs Tavisi daskvnis aslebi<br />
gadaugzavnos ministrTa sabWos,<br />
parlaments da generalur prokurors.<br />
kviprosis saxelmwifos konstituciis<br />
Tanaxmad, generalur prokurors,<br />
sazogadoebrivi interesebidan<br />
gamomdinare, ufleba aqvs<br />
awarmoos, Sewyvitos an ganagr-<br />
Zos samarTalwarmoeba piris<br />
uflebebis darRvevasTan dakav-<br />
SirebiT. am uflebis ganxorcieleba<br />
SeuZlia rogorc mas, aseve<br />
misdami daqvemdebarebul pirebsac.<br />
adamianis adamianis uflebaTa<br />
uflebaTa<br />
evropuli evropuli sasamarTlos<br />
sasamarTlos<br />
Sefaseba Sefaseba<br />
Sefaseba<br />
erkan egmesma mimarTa adamianis<br />
uflebaTa evropul sasamarTlos.<br />
man aRniSna, rom dairRva adamianis<br />
uflebaTa da ZiriTad TavisuflebaTa<br />
dacvis evropuli<br />
konvenciis me-3 muxli. mis mimarT<br />
policielebis mxridan adgili<br />
hqonda araadamianur mopyrobas.<br />
aRniSnul saqmeze mopasuxes warmoadgenda<br />
kviprosis saxelmwifo.<br />
qveynis warmomadgenelma ganacxada,<br />
rom egmess ar amouwuravs<br />
yvela Sidasaxelmwifoebrivi resursi<br />
darRveuli uflebis aRsadgenad.<br />
evropuli sasamarTlosadmi<br />
mimarTvis ufleba pirs<br />
mxolod im SemTxvevaSi aqvs, rodesac<br />
amowurulia Sidasaxelmwifoebrivi<br />
saSualebebi uflebis<br />
aRsadgenad. roca egmesma saCivriT<br />
mimarTa qveynis ombudsmens,<br />
amavdroulad, man uari ganacxada<br />
kviprosis samarTaldamcavi or-
ganoebisTvis miyenebuli zaralis<br />
anazRaurebis moTxovnaze.<br />
mopasuxe saxelmwifom ganmarta,<br />
rom evropuli sasamarTlo ar<br />
iyo uflebamosili Seecvala<br />
qveynis marTlmsajulebis organos<br />
mier saqmeze miRebuli<br />
gadawyvetileba. is ver Caereoda<br />
qveynis Sida kanonmdeblobaSi,<br />
radgan es mis kompetencias aRemateboda.<br />
egmesis saqmis gamoZieba<br />
generalurma prokurorma<br />
Sewyvita da winadadeba misca mas,<br />
miemarTa qveynis ombudsmenisTvis.<br />
am ukanasknelma damoukideblad<br />
awarmoa gamoZieba, ra<br />
drosac erkan egmesma uari<br />
ganacxada gamoZiebasTan TanamSromlobaze.<br />
sabolood, gaTavisuflebis<br />
Semdeg, mas ar ganucxadebia<br />
policielTa mxridan araadamianuri<br />
mopyrobis Sesaxeb.<br />
am gancxadebas ar daeTanxma erkan<br />
egmesi. man aRniSna, rom gamoZieba<br />
generalur prokurors unda<br />
ewarmoebina, rom misma advokatma<br />
sasamarTloze ramdenjerme<br />
ganacxada dasacavi piris mimarT<br />
araadamianuri mopyrobis Sesaxeb,<br />
Tumca es gancxadebebi sasamarTlos<br />
mxriv reagirebis gare-<br />
Se darCa. rac Seexeba ombudsmenis<br />
daskvnasa da moTxovnas, mas<br />
mxolod sarekomendacio xasiaTi<br />
hqonda da ar iyo Sesasruleblad<br />
savaldebulo samarTaldamcavi<br />
organoebisTvis.<br />
evropuli sasamarTlos TvalTaxedviT,<br />
qveynis samarTaldamcavi<br />
organoebis valdebulebaa efeqturad<br />
da obieqturad gamoiZion<br />
sisxlis samarTlis saqme da miiRon<br />
Sesabamisi zomebi samarTaldamrRvevTa<br />
mimarT. miuxedavad<br />
ombudsmenis daskvnisa da<br />
rekomendaciisa, damnaSave pirTa<br />
dasasjelad ar ganxorcielebula<br />
Sesabamisi RonisZiebebi. wameba<br />
da araadamianuri, Rirsebis<br />
Semlaxavi mopyroba dauSvebelia.<br />
marTalia, am SemTxvevaSi wameba<br />
ar dasturdeba, magram egmesis<br />
mimarT ganxorcielda araadamianuri<br />
mopyroba, rac konvenciis<br />
me-3 muxlis darRvevas warmoad-<br />
gens. ganmcxadebeli aRniSnavda,<br />
rom misi dakaveba ukanono iyo,<br />
riTac dairRva evropuli konvenciis<br />
me-5 muxli, Tavisuflebisa<br />
da usafrTxoebis ufleba. is<br />
daakaves buferul zonaSi, saku-<br />
Tar miwis nakveTze muSaobisas.<br />
mopasuxe saxelmwifom ganacxada,<br />
rom egmesis dauyovneblivi dakaveba<br />
mis mier Cadenili danaSaulis<br />
simZimiT iyo gamowveuli.<br />
misi dakavebis specoperacia ki<br />
Catarda ara buferul, aramed<br />
qveynis xelisuflebis mier<br />
kontrolirebad teritoriaze.<br />
evropuli sasamarTlos SefasebiT,<br />
arsebobda safuZvliani<br />
eWvi, rom egmesma mZime danaSauli<br />
Caidina, ris gamoc aucilebeli<br />
Seiqna misi dauyovneblivi<br />
dakaveba. amdenad, ar darRveula<br />
evropuli konvenciis me-5 muxlis<br />
pirveli nawili.<br />
ganmcxadebeli aRniSnavda, rom mas<br />
ar warudgines braldeba da man ar<br />
icoda, raSi edeboda brali. Sesabamisad,<br />
dairRva evropuli konvenciis<br />
me-5 muxlis me-2 nawili,<br />
romlis Tanaxmad, yvela dapatimrebuls<br />
misTvis gasageb enaze<br />
dauyovnebliv acnobeben misi<br />
dapatimrebis mizezsa da arsebul<br />
braldebas.<br />
evropuli sasamarTlos gancxadebiT,<br />
egmess misTvis gasageb<br />
enaze ganumartes braldebis arsi<br />
da misi dakavebis safuZveli. am<br />
SemTxvevaSi ar darRveula konvenciis<br />
me-5 muxlis me-2 nawili.<br />
ganmcxadebeli aRniSnavda, rom<br />
is dauyovnebliv ar waradgines<br />
sasamarTlos winaSe, riTac<br />
dairRva evropuli konvenciis<br />
me-5 muxlis me 3 nawili.<br />
mopasuxe saxelmwifom ganmarta,<br />
rom dakavebulis saavadmyofoSi<br />
gadayvanis Semdeg mas adgilze<br />
Cautarda sasamarTlo procesi<br />
da Seefarda dapatimreba.<br />
evropulma sasamarTlom daadgina,<br />
rom qalaq larnakas saavadm-<br />
47<br />
47<br />
yofoSi Catarebuli sasamarTlo<br />
procesi sworedac ganmcxadeblis<br />
marTlmsajulebis winaSe<br />
dauyovnebliv wardgena iyo da,<br />
amdenad, ar darRveula aRniSnuli<br />
konvenciis me-5 muxlis me-3<br />
nawili.<br />
ganmcxadebeli aRniSnavda, rom<br />
dairRva konvenciis me-13 muxli,<br />
romlis Tanaxmad, yvelas, visac<br />
am konvenciiT gaTvaliswinebuli<br />
uflebebi da Tavisuflebebi<br />
daerRva, erovnuli xelisuflebisgan<br />
efeqturi zomebis miRebis<br />
ufleba aqvs, Tundac es darRveva<br />
im pirebis mier iyos Cadenili,<br />
romlebic oficialuri uflebamosilebiT<br />
moqmedebdnen.<br />
mopasuxe saxelmwifos gancxadebiT,<br />
erkan egmess ufleba hqonda<br />
miemarTa samoqalaqo saqmeebis<br />
ganmxilveli sasamarTlosTvis,<br />
rac mas ar gaukeTebia. ufro<br />
metic, man uari ganacxada gamo-<br />
ZiebasTan TanamSromlobaze da<br />
arc sisxlis samarTlis wesiT<br />
mouTxovia vinmes dasja.<br />
evropuli sasamarTlos SefasebiT,<br />
ganmcxadeblis mier ombudsmenisTvis<br />
mimarTva TavisTavad<br />
warmoadgenda xelisuflebis<br />
warmomadgenlebisTvis gamoZiebis<br />
dawyebisa da damnaSave pirebis<br />
dasjis safuZvels, Tumca am<br />
mxriv araferi gakeTebula, generalur<br />
prokurors ar dauwyia<br />
gamoZieba. Sesabamisad, evropulma<br />
sasamarTlom konvenciis me-13<br />
muxlis darRveva daadgina.<br />
amrigad, dairRva adamianis uflebaTa<br />
da ZiriTad TavisuflebaTa<br />
evropuli konvenciis me-3 da me-<br />
13 muxlebi, magram ar darRveula<br />
konvenciis me-5 muxli.<br />
mopasuxe saxelmwifos daevala<br />
ganmcxadeblisTvis moraluri<br />
zaralis asanazRaureblad 10 000<br />
funti sterlingis, xolo gaweuli<br />
xarjebis sakompensaciod 400<br />
funti sterlingis gadaxda.<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong><br />
Ñîëiäàðíiñòü<br />
}<strong>'vh'mksr</strong><br />
Ñîëèäàðíîñòü<br />
Solidarität<br />
<strong>Hewrazibun</strong><br />
<strong>Fluskfhf</strong><br />
<strong>Àìãàðäçèíàä</strong><br />
<strong>Solidarity</strong><br />
<strong>solidaroba</strong>
N6'06<br />
<strong>Solidarity</strong><br />
Summary<br />
Traditionally the opening headline of our magazine is “Our Circle”. This time it describes<br />
conditions of physically challenged people. In the article “Disabled King and the Disabled”<br />
disabled people themselves and their parents are talking about their problems. In<br />
the same article one can also learn about the opinions of the experts working on these<br />
issues and the social environment where these people are so stigmatized.<br />
Five years have passed since the terrorist action of September 11th was committed. As<br />
many people remark this date has changed the world and obviously exposed it to the<br />
danger of fundamentalist extremism. This is the subject of discussion of our magazine for<br />
the month of September. Political experts Gia Nodia and Zurab Davitashvili, philosopher<br />
Anastasia Zakariadze and Bishop Malkhaz Songhulashvili of Evangelic-Baptist Church<br />
are talking about varieties of fundamentalism and the existing positions within liberal and<br />
fundamentalist relations in the world today.<br />
Article “Love Your Enemies” by one of the founders of American liberal ideals, American<br />
Baptist Presbyter Martin Luther King refers to the same subject. The article speaks about<br />
infinite abilities for loving others.<br />
Headline “Religions in Georgia” introduces the Evangelic-Lutheran Church. The article<br />
describes the history of Lutheran Church, the story of resettlement of Lutherans from<br />
Svabia (Baden-Wurttemberg) to Georgia and current condition of Lutheran Church in<br />
Georgia. Headline “Ethnos in Georgia” presents material on Assyrians in Russian. The<br />
same headline includes the article on Duchobor community and the conflict between the<br />
citizens of Armenian origin residing in Akhalkalaki. The article written by David<br />
Losaberidze on regional self-government subject also describes the problems of ethnic<br />
minorities and their integration issues. With this article we introduce the new headline –<br />
“Integration”.<br />
<strong>Solidarity</strong><br />
48<br />
48