wamebis Sedegebi; samedicino diagnostika, eqspertiza - empathy.ge
wamebis Sedegebi; samedicino diagnostika, eqspertiza - empathy.ge
wamebis Sedegebi; samedicino diagnostika, eqspertiza - empathy.ge
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
normaluri pirovnebis reaqcias aranormalur, araordinarul cxovrebis<br />
pirobebze.<br />
Resnick H.S., Kilpatric D.G., Kramer T.L., Best C.L.; Yehuda R., Pitman R.K.,<br />
Foy D.W. miiCneven, rom PTSD ganviTarebis riski ufro metia ganmeorebiTi<br />
travmatizaciis SemTxvevaSi, vidre pirveladi travmis SemTxvevaSi.<br />
aseve PTSD ganviTarebis riski metia premorbidulad alkoholizmiTa<br />
da narkotikuli nivTierebebiT datvirTul pirovnebebSi, rasac adasturebs<br />
rogorc vietnamis, aseve avRaneTis omis veteranTa Soris Catarebuli<br />
gamokvlevebi. (Tom Williams, Jelinek J.M., James Newman, П.И. Сидоров, М.Ф.<br />
Лукманов.)<br />
V. Charlot et al, aseve Краснянский А.Н., romelsac didi wvlili miuZRvis<br />
avRaneTis omis veteranTa kvlevaSi, did mniSvnelobas PTSD ganviTarebaSi<br />
stresis momentSi pirovnebis fiziologiur mdgomareobas aniWebs.<br />
"gansakuTrebiT mniSvnelovania fizikuri gamofitva, arasakmarisi Zili,<br />
sakvebisa da wylis ukmaroba (deficiti), anu yovelive, rac iwvevs<br />
daRlilobas brZolaSi" _ wers igi.<br />
Atkinson B., Henderson J.M., Sparr B.W., Deal R., vietnamis omis<br />
veteranebze dakvirvebis Sedegad miiCneven, rom erT-erTi wamyvani faqtori<br />
PTSD etiologiaSi aris travmirebulis araswori Sefaseba da<br />
arakeTilganwyobili damokidebuleba.<br />
mniSvnelovani roli PTSD etiopaTo<strong>ge</strong>nezSi eniWeba moralur da<br />
msoflmxedvelobriv faqtors, vinaidan axlad miRebuli eqstraordinaruli<br />
gamocdileba ar Tavsdeba pirovnebis adre arsebul sqemebSi da iwvevs<br />
faseulobaTa sistemis msxvrevas, iseTi bazisuri fenomenebis xelhyofas,<br />
romlis safuZvelzec pirovneba qmnis warmod<strong>ge</strong>nebs sakuTar Tavze,<br />
samyaroze da am samyaroSi Tavis adgilze. (Weil F., Jonathan Shay).<br />
mkvlevarTa nawili PTSD etiologiaSi mniSvnelovan rols aniWebs<br />
eTno-kulturul Taviseburebebs, Tumca es sakiTxebi dReisaTvis<br />
arasakmarisadaa Seswavlili (J. Marsella, Matthew J. Friedman).<br />
msoflio jandacvis organizaciis gadawyvetilebiT, PTSD<br />
gansakuTrebuli riskis jgufebs miekuTvneba:<br />
1. bavSvebi da mozardebi, romelTa mSoblebic iqnen moklulni, an oblebi,<br />
an bavSvebi da mozardebi, romelTa mSoblebic gaSorebulni arian,<br />
dangreuli ojaxebidan da romelnic cxovroben saomar zonaSi, an<br />
ltolvilni da iZulebiT gadaadgilebulni.<br />
2. martoxela moxucebi, mcxovrebni omis zonaSi, ltolvilni, an iZulebiT<br />
adgilnacvalni, romelTac esaWiroebaT socialuri daxmareba.<br />
3. qalebi, romelTac ganicades pirveladi travmatizacia (gaupatiureba,<br />
wameba), an meoradi travmatizacia (bavSvebis an qmris mokvla, ojaxis<br />
struqturis darRveva da cxovrebis socio-ekonomiuri pirobebis mkveTri<br />
gauareseba).<br />
4. mamakacebi, romelTac ganicades omis fsiqologiuri Tu fizikuri<br />
travmebi (moicavs sakoncentracio banakebSi yofnas, wamebas; agreTve<br />
ltolvilni da iZulebiT adgilnacvalni).<br />
5. pirovnebebi Sereuli eTnikuri warmoSobiT, an mcxovrebni Sereul<br />
ojaxebSi, Sereuli qorwinebebiT, eTnikuri wmendis msxverplni.<br />
aseve unda aRiniSnos, rom dazaralebulni SesaZloa iyos aramarto<br />
"movlenis" uSualo monawileni. msgavs gancdebSi erTvebian ojaxis wevrebi,<br />
23