19.06.2013 Views

wamebis Sedegebi; samedicino diagnostika, eqspertiza - empathy.ge

wamebis Sedegebi; samedicino diagnostika, eqspertiza - empathy.ge

wamebis Sedegebi; samedicino diagnostika, eqspertiza - empathy.ge

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

normaluri pirovnebis reaqcias aranormalur, araordinarul cxovrebis<br />

pirobebze.<br />

Resnick H.S., Kilpatric D.G., Kramer T.L., Best C.L.; Yehuda R., Pitman R.K.,<br />

Foy D.W. miiCneven, rom PTSD ganviTarebis riski ufro metia ganmeorebiTi<br />

travmatizaciis SemTxvevaSi, vidre pirveladi travmis SemTxvevaSi.<br />

aseve PTSD ganviTarebis riski metia premorbidulad alkoholizmiTa<br />

da narkotikuli nivTierebebiT datvirTul pirovnebebSi, rasac adasturebs<br />

rogorc vietnamis, aseve avRaneTis omis veteranTa Soris Catarebuli<br />

gamokvlevebi. (Tom Williams, Jelinek J.M., James Newman, П.И. Сидоров, М.Ф.<br />

Лукманов.)<br />

V. Charlot et al, aseve Краснянский А.Н., romelsac didi wvlili miuZRvis<br />

avRaneTis omis veteranTa kvlevaSi, did mniSvnelobas PTSD ganviTarebaSi<br />

stresis momentSi pirovnebis fiziologiur mdgomareobas aniWebs.<br />

"gansakuTrebiT mniSvnelovania fizikuri gamofitva, arasakmarisi Zili,<br />

sakvebisa da wylis ukmaroba (deficiti), anu yovelive, rac iwvevs<br />

daRlilobas brZolaSi" _ wers igi.<br />

Atkinson B., Henderson J.M., Sparr B.W., Deal R., vietnamis omis<br />

veteranebze dakvirvebis Sedegad miiCneven, rom erT-erTi wamyvani faqtori<br />

PTSD etiologiaSi aris travmirebulis araswori Sefaseba da<br />

arakeTilganwyobili damokidebuleba.<br />

mniSvnelovani roli PTSD etiopaTo<strong>ge</strong>nezSi eniWeba moralur da<br />

msoflmxedvelobriv faqtors, vinaidan axlad miRebuli eqstraordinaruli<br />

gamocdileba ar Tavsdeba pirovnebis adre arsebul sqemebSi da iwvevs<br />

faseulobaTa sistemis msxvrevas, iseTi bazisuri fenomenebis xelhyofas,<br />

romlis safuZvelzec pirovneba qmnis warmod<strong>ge</strong>nebs sakuTar Tavze,<br />

samyaroze da am samyaroSi Tavis adgilze. (Weil F., Jonathan Shay).<br />

mkvlevarTa nawili PTSD etiologiaSi mniSvnelovan rols aniWebs<br />

eTno-kulturul Taviseburebebs, Tumca es sakiTxebi dReisaTvis<br />

arasakmarisadaa Seswavlili (J. Marsella, Matthew J. Friedman).<br />

msoflio jandacvis organizaciis gadawyvetilebiT, PTSD<br />

gansakuTrebuli riskis jgufebs miekuTvneba:<br />

1. bavSvebi da mozardebi, romelTa mSoblebic iqnen moklulni, an oblebi,<br />

an bavSvebi da mozardebi, romelTa mSoblebic gaSorebulni arian,<br />

dangreuli ojaxebidan da romelnic cxovroben saomar zonaSi, an<br />

ltolvilni da iZulebiT gadaadgilebulni.<br />

2. martoxela moxucebi, mcxovrebni omis zonaSi, ltolvilni, an iZulebiT<br />

adgilnacvalni, romelTac esaWiroebaT socialuri daxmareba.<br />

3. qalebi, romelTac ganicades pirveladi travmatizacia (gaupatiureba,<br />

wameba), an meoradi travmatizacia (bavSvebis an qmris mokvla, ojaxis<br />

struqturis darRveva da cxovrebis socio-ekonomiuri pirobebis mkveTri<br />

gauareseba).<br />

4. mamakacebi, romelTac ganicades omis fsiqologiuri Tu fizikuri<br />

travmebi (moicavs sakoncentracio banakebSi yofnas, wamebas; agreTve<br />

ltolvilni da iZulebiT adgilnacvalni).<br />

5. pirovnebebi Sereuli eTnikuri warmoSobiT, an mcxovrebni Sereul<br />

ojaxebSi, Sereuli qorwinebebiT, eTnikuri wmendis msxverplni.<br />

aseve unda aRiniSnos, rom dazaralebulni SesaZloa iyos aramarto<br />

"movlenis" uSualo monawileni. msgavs gancdebSi erTvebian ojaxis wevrebi,<br />

23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!