Euskal Kostaldearen Turismo Gida-Plana - es=Industriaeu=Industria

POLITIKA ESTRATEGIKOA 

ETA PLANGINTZA 

Fotografía: MIKEL ALLIKA

2 

III.LIBURUKIA ‐ POLÍTIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / AURRETIAZKO OHARRA

IDAZLE TALDEA 

Raúl Pérez Iratxeta 

Lurdes Romano Aguirre 

Aitor Apraiz Imatz 

ZUZENDARITZA TEKNIKOA 

Javier Yarza Urquiza 

Iker Urcelay Cristóbal 

Koldo Goitia Markuerkiaga

4 

III.LIBURUKIA ‐ POLÍTIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / AURRETIAZKO OHARRA

AURKIBIDEA 

1 AURRETIAZKO OHARRA .................................................................................... 7 

2 LURRALDEKO TURISMO MAILAKO PLANGINTZA ..................................... 8 

3 FORMULAZIO ESTRATEGIKOA ....................................................................... 10 

3.1 Aurregogoeta batzuk ............................................................................................. 11 

3.2 Euskal Kostaldearen Lurralde Eredua ..................................................................... 12 

3.3 Orientabide estrategikoa ....................................................................................... 13 

4 EGUNGO PROIEKTUETAN ETA EKIMENETAN INTEGRATZEA ............. 17 

5 PLANGINTZA OPERAZIONALA ....................................................................... 28 

1. ARDATZA > Euskal Kostaldeko turismo‐jardueraren kudeaketa integrala ........................ 31 

1.1 ILDOA > Euskal Kostalderako berezko kudeaketa‐eredua zehaztea ............................... 32 

1.2 ILDOA > Turismo‐administrazioen eta ‐erakundeen arteko lankidetza. ......................... 34 

1.3 ILDOA > Lurralde mailako testuingurua hobetzeko hitzartutako jarduerak. ................... 36 

1.4 ILDOA > Euskal Kostaldeko turismo‐esparruan eragina izango duen araudiaren 

erregulazioa. ......................................................................................................... 37 

1.5 ILDOA > Guztien arteko erantzukizun publiko‐pribatua .................................................. 38 

2. ARDATZA > Euskal Kostaldeko Turismoa Ezagutzeko Sistema eraikitzea .......................... 40 

2.1 ILDOA > Turismoaren ikerketa eta komunikazioa ........................................................... 41 

2.2 ILDOA > Gizarte eta sektore mailako sentsibilizazioa. ..................................................... 43 

3. ARDATZA > Euskal Kostaldeko turismoguneak egokitzea eta hobetzea ........................... 45 

3.2 ILDOA > Udalerri jakin batzuk espezializatzeko programak zehaztea. ............................ 49 

3.3 ILDOA > Turismoguneetako giza baliabideen gaitasuna handitzea. ................................ 51 

4. ARDATZA > Turismoa urte‐garaien araberakoa izan ez dadin bultzatzeko produktu 

turistikoa sortzea ............................................................................................................... 55 

4.1 ILDOA > Itsasoaren Kulturarekin lotutako jardueren programa estrategikoa garatzea. . 57 

4.2 ILDOA > Eskaintza, oro har, hobetzea eta hondartzei edukiak ematea. ......................... 65 

4.3 ILDOA > Euskal Kostaldeko itsasoko, kiroletako, itsas bidaietako eta osasuneko turismoa 

bultzatzea ............................................................................................................. 70 

4.4 ILDOA > Kostaldeko paisaiari eta naturari balioa ematea. .............................................. 75 

5. ARDATZA > Euskal Kostaldea markaren marketina ......................................................... 79 

5.1 ILDOA > Turismoko markaren marketineko politikak diseinatzea eta berregituratzea. . 80 

5.2 ILDOA > Sustapeneko ekintzak garatzea. ........................................................................ 82 

5.3 ILDOA > Merkaturatzeko, salmenta ondorengo eta leial bihurtzeko prozesuak hobetzea.84 

III.LIBURUKIA ‐ POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / AURKIBIDEA 

5

6 KUDEAKETA INTEGRALEKO EREDUA ............................................................. 86 

7 EZARPENA ETA JARRAIPENA ......................................................................... 93 

7.1 Ezartzeko estrategia ............................................................................................... 93 

7.1.1 Adostasuna eta konpromisoa edukietan eta Gida Planaren garapenean (F1)..... 93 

7.1.2 Gida Planaren barneko eta kanpoko komunikazioa (F2)...................................... 94 

7.1.3 Kudeaketarako eta plangintzarako erakunde bakarra diseinatzea eta abian 

jartzea (F3) ........................................................................................................... 97 

7.1.4 Urtero aurrez ikusitako ekintza nagusien garapena (F4)...................................... 97 

7.2 Gida Plana ebaluatzea eta berrikustea .................................................................... 98 

7.3 Jarraipeneko adierazleak ........................................................................................ 99 

8 I. ERANSKINA. TAULEN ETA IRUDIEN AURKIBIDEA .......................... 103 

6 

III.LIBURUKIA ‐ POLÍTIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / AURKIBIDEA

1 AURRETIAZKO OHARRA 

Dokumentu honetan, Euskal Kostaldearen eremurako plangintza‐estrategia dago zehaztuta. 

Ekintza hori ezartzeko prozesuan, beharrezkoa izango da eragile publiko eta pribatu gehienen 

adostasuna eta onarpena lortzea hainbat topaketa teknikotan. 

Gainera, edukiak Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzaren bi lan‐ardatz handietan ezarritako 

jarraibideei lotuta egongo dira, eta jarraibide horien arabera berrikusiko dira etengabe. Hona 

hemen bi ardatz horiek: 

‐ Euskal Turismoaren 2010‐2013ko Lehiakortasun eta Berrikuntza Plana. 

‐ 2010‐2013ko Euskadiko Turismo Marketin Plana. 

OHARRA: 

2010eko ekitaldian, Gida Plan honen edukiak aurkezteko eta sozializatzeko lana egin da 

intereseko eragile guztien artean. Era berean, kudeaketarako eta dinamizaziorako figura finkatu 

da pixkanaka ezarpen‐prozesuan. 

Hortik abiatuta, beharrezkotzat hartzen da aurreikusitako jardun bakoitzaren denbora‐plangintza 

egokitzea eta 2011ko ekitaldirako baliozko Jardun Plan bat zehaztea. Dokumentu honen 

amaieran, gara daitezkeen lan‐ildo batzuk agertzen dira. 

7 

III.LIBURUKIA ‐ POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / AURRETIAZKO OHARRA

2 LURRALDEKO TURISMO MAILAKO PLANGINTZA 

Lurraldearen plangintza, gure kasuan ikuspegi ekonomikotik (eta zehazkiago, turistikotik) 

abiatuta, lurraldea aurretik modu bateratuan kontzeptualizatuta egin behar da. Hori bertan 

bizi den gizarteak zein lurralde‐esparru horretan jarduten duten sektore ekonomikoek egin 

behar dute. 

Elementu ugari dela eta, plangintza egitea zaila da. Eskuduntzak dituzten eragile ugari 

dagoenez, babeseko neurri eta araudi zehatzak dituzten esparruak daudenez, eta turismobalioko 

katean parte hartzen duten elementu guztiek duten trataera berezia dela eta, 

beharrezkoa da guztien arteko adostasun handia lortzea. 

Gida Plan honen bidez lortu nahi den plangintza‐lanak Euskal Kostaldearen baliabideak eta 

gaitasunak optimizatu eta turismo‐jardueraren sustapenak sor ditzakeen kalteak aurrez ikusi 

behar ditu. 

Gómez Orearen (1994) hitzetan, lurraldearen ordenamenduak oinarrizko hiru printzipio biltzen 

ditu: eragingarritasuna, eremu ugarien arteko ekitatea eta planen eta politiken arteko 

hierarkia. Merkatuko mekanismoek eta turismo‐jarduerak desoreka bereziak dituztenez, 

beharrezkoa da Administrazio Publikoak lurralde mailako turismo‐ereduak gainbegiratzea eta 

berriz orientatzea. Hain zuzen ere, horixe da Euskal Kostaldearen Turismo Gida Planaren 

helburu nagusietako bat. 

Gainera, plangintza‐prozesuan etengabeko oreka bilatzera behartzen duten egoerak gertatu 

ohi dira gatazkarako etengabeko egoerak sortzen direlako: 

‐ Garapen ekonomikoa baliabideak mantentzeari kontrajarrita. 

‐ Interes pribatua interes publikoari kontrajarrita. 

‐ Baliabideen erabilgarritasunaren inguruan sektore ekonomikoek dituzten interes ezberdinak. 

‐ Bizimodu eroa / tradizionala, bizimodu eta garapen berriei kontrajarrita. 

Hori dela eta, Euskal Kostaldearen Turismo Gida Plana elementu egoki bihur daiteke hauek 

lortzeko: 

‐ Gizarte, ekonomia, kultura eta ingurumen arloko garapeneko estrategiak prestatzeko, egiten 

diren turismo‐jarduera guztietan. 

‐ Turismo‐ekimenak eta ‐proiektuak esparru osoan banatzeko karga‐gaitasunaren arabera. 

Helburua turismoa gainerako jarduera ekonomikoekin eta ingurumenarekin bateragarria den 

tresna bihurtzea da. 

Hala eta guztiz ere, Gida Plan honen esku‐hartze maila mugatuta dago; izan ere, ez du lurraldeko 

plangintzako eta ordenamenduko beste neurri batzuen (arau subsidiarioak eta plan orokorrak, eta 

lurralde‐ eta sektore‐planak) edo intereseko tokiak babesteko (baliabide naturalak arautzeko 

planak, plan errektoreak, erabilera eta kudeaketaren inguruko plangintzak, eta abar) beste arau 

batzuen mailarik. Aipatutako horiek guztiek, gainera, turismo‐plangintzan eta ‐kudeaketan 

erabiltzen diren elementu gehienak (pasaiakoak, naturalak, ondare mailakoak, azpiegiturenak eta 

abar) arautzen eta planifikatzen dituzte. 

8 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / LURRALDEKO TURISMO MAILAKO PLANGINTZA

Hori dela eta, lantzen ari garen plangintza estrategikoak araurik izango ez duen arren, esparru 

ugaritan eragina izan beharko luke: ekonomikoa, kulturala, ingurumenekoa eta teknologikoa. 

Egungo egoeraren diagnostikoan, eta haren eta beste agertoki eta laneko eskala batzuen arteko 

alderaketan oinarritutako prozesu taktikoa izango da. Gainera, Euskal Kostaldeak Euskadin turismoa 

erakartzeko gune gisa biltzen dituen gaitasun teorikoen komunikaziorako eta 

dimentsionamendurako elementua ere izango da. 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / LURRALDEKO TURISMO MAILAKO PLANGINTZA 

9

3 FORMULAZIO ESTRATEGIKOA 

Euskal Kostaldean egin nahi den formulazio estrategikoa epe laburrerako eta ertainerako egindako 

esku‐hartzeen proposamen konplexua da. Haren oinarria sistema ekonomiko, eragile eta elementu 

ugarien arteko erlazioak aztertzea da turismo‐jardueraren garapen iraunkorra lortze aldera. 

Estrategia horri esker, etorkizuneko egoerak aurreratu, turismo‐produktuak garatu eta 

partaidetzarako eta kudeaketarako plataforma komunak eraiki ahal izango dira. 

Formulazioa aurretik egin izan den Euskal Kostaldearen diagnostikoa oinarritzat hartuta egingo da, 

eta turismoguneak biltzen dituen indarguneetan eta lehentasuna duten alderdietan zentratuko da. 

Euskal Kostaldearen formulazio estrategikoak hauek zehazten ditu: 

• Multzoa kontuan hartuta egindako lurralde‐eredua. 

• Politika eta ahalegin publikoen kontzentrazioa, turismo‐sisteman parte hartzen duten 

eragile guztien arteko adostasunean oinarritutakoa. 

• Jarduera eta ekintza estrategikoen programa. 

• Partaidetzarako eta kudeaketarako plataforma egokia, turismoaren sektoreari, 

gizarteari eta beste sektore batzuei irekita dagoena. 

• Azterketatik, ikerketatik eta partaidetzatik abiatuta sortu zen formulazioa da. 

Adostasuna lortzea du helburu, eta zuzenean edo zeharka Euskal Kostaldeko turismosistemarekin 

lotura duten eragileek proposatutako ikuspegiak, beharrak eta 

esperientziak aintzat hartuta gauzatu dugu. Hori dela eta, baldintza hauek bildu 

beharko lituzke: 

• Informaziotik, ikerketatik eta azterketatik sortutako estrategia izatea (barneko zein 

kanpoko ikerketa eginda). 

• Tokiko erakundeen partaidetzatik eta inplikaziotik abiatuta sortu den eta neurri 

handiagoko administrazioen babesa duen estrategia izatea. 

• Gure turismo‐sektoreak eskaintzen dituen aukera eta gaitasunetatik sortutako 

estrategia izatea. 

• Gainerako erakundeekin lortutako adostasunetik sortutako estrategia izatea. 

10 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / FORMULAZIO ESTRATEGIKOA

3.1 Aurregogoeta batzuk 

Euskal Kostaldea garatzea ahalbidetuko duten eta formulazioa egiteko garaian kontuan hartu 

ditugun aldagaiak ugari dira: 

- Aurretik abian jarritako turismo‐jarduerak. 

- Eskualdeko / tokiko erakundeetako eragileen eta liderren presentzia ekimenak 

bultzatzeko eta antolatzeko. 

- Turismo‐esparruaren berezitasuna eta desberdintzea lurraldean gero eta handiagoa den 

homogeneizazioaren eta gure turismoguneen artean dagoen barneko lehiaren aurka. 

Lehenengo eta behin, baliabide autoktonoen eta benetakoen ustiapena egingo dugu 

esparruaren bokazioaren arabera. Lurraldearen berezko berezitasunak eta ezaugarriak 

kontuan hartuko ditugu. 

- Lurralde‐antolamenduari buruzko urratsak eta irizpideak: indarrean dauden hirigintzako 

plan ugariak eta lurzoruaren erabilerak. 

- Ingurunearen ingurumeneko ebaluazioa eta populazioaren egoera ekonomikoa (landatar 

lur edo urbanizazioko lur gisa duen maila, langabezia‐balioak, adierazle ekonomikoak, 

mendekotasuna, sektore turistikoaren garrantzia eta abar). 

- Saturatuta, pilatuta edo txikiagotzeko fasean dauden esparruak berriro orientatzea. 

- Bideetako irisgarritasuneko aldagaiak eta azpiegituretako plan berriak. Turismoko 

produktuen garapenaren eta azpiegituren arteko lotura argia da; izan ere, turismoak 

jarduera aurrera eraman ahal izateko azpiegitura batzuk izatea, turismoguneak egokitzea 

eta hobetzea, eta enpresa‐proiektuak bultzatzea, jarraipena egitea eta sendotzea 

eskatzen du. 

- Merkatu igorleekiko gertutasuna eta komunikazioa: aireportuen, portuen, autobideen 

eta abarren bidez. 

- Aurretik egituratuta dauden turismo‐produktuak, prestigio handiko kultura‐ eta kiroljarduerak 

eta produktu jakinetara bideratutako ostatu‐eskaintza izatea. 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / FORMULAZIO ESTRATEGIKOA 

11

3.2 Euskal Kostaldearen Lurralde Eredua 

Elementu ugari dela eta, plangintza egitea zaila eta korapilatsua da. 

Kostaldeari lotutako turismo‐fenomenoaren lurralde mailako definizioa da. 

Haietako bat Euskal 

Hori dela eta, Lurralde Eredu hau proposatu nahi dugu. Eredu horrek turismogune gisa Euskal 

Kostaldearen jarduera‐eremua zehaztea du xede, turismo‐unitate bateratua ezarrita. Udalerri bat 

Euskal Kostaldearen Lurralde Ereduaren baitan sartu ala ez sartu erabakitzeko irizpideak hauek 

dira: 

• Kostaldearekiko duen kokapena 

• Arrantza‐herrien eta portuko azpiegituren presentzia. 

• Hondartzak eta hareatzak izatea. 

• Gune nagusia itsaso ondoan egotea. 

Era berean, Eredu honek Euskal Kostalde multzoaren baitan protagonismo eta garrantzi 

desberdina duten hainbat unitate geografiko 1 eta elementu bereizten du. 

EUSKAL KOSTALDEKO GUNE NAGUSIA 

Kostaldeko 27 udalerriek osatzen dute Horiek dira ekimen gehienak kapitalizatzen dituztenak eta turismo arloko 

politikak modu bateratuan ezartzeko eta diseinu bateratua egiteko garaian protagonismoa dutenak. Udalerri hauek 

osatzen dute kostaldea: 

• Bizkaiko 18 udalerri: Muskiz / Zierbena / Santurtzi / Portugalete / Getxo / Sopela / Barrika / Plentzia / Gorliz / 

Lemoiz / Bakio / Bermeo / Mundaka / Sukarrieta / Elantxobe / Ea / Lekeitio / Ondarroa. 

• Gipuzkoako 9 udalerri: Mutriku / Deba / Zumaia / Getaria / Zarautz / Orio / Donostia / Pasaia / Hondarribia. 

Donostia da Euskal Kostaldeko hiriburua. 

EREDUA OSATZEN DUTEN EREMUAK ETA ELEMENTUAK 

Euskal Kostaldeko gune nagusia babesten duten Administrazio‐ eta geografia‐unitateak. 

• landatar izaera eta bokazio handia duten kostaldeko 5 udalerri. Horien herrigune nagusiak ez daude 

itsasertzean, baina kokapen geografikoa dela eta, Ereduari lurralde mailako jarraipena ematen diote. 

• Bizkaiko 4 udalerri: Ispaster, Berriatua, Ibarrangelu eta Mendexa. 

• Gipuzkoako 1 udalerri: Aia. 

• Intereseko eremu osagarriak; lurralde mailan, hemen daude kokatuta: 

• Gernika ‐ Lumo eta Urdaibai Erreserba. Eremu osagarria da Mundakako 

itsasadarraren inguruneari esker. Gainera, naturako turismorako 

1 IV. liburukian azaltzen da Euskal Kostaldeko Lurralde Eredua, 19. zenbakidun mapan. 

12 


3.3 Orientabide estrategikoa 

beharrezko osagarritasuna eskaintzen du eta Gernika‐Lumoren 

kokapen estrategikoaz baliatzen da. 

• Bilboko itsasadarreko udalerriak. Haren garapen turistikoa itsasontzia, 

ikatza eta labe garaia trinomioan oinarrituta dagoen turismoaren 

garapenera eta balorizaziora bideratuta dago batez ere. Ondare 

industrialak turismo‐produktu gisa trataera espezifikoa eskatzen 

duenez, garapen integrala gomendatzen da. Hori dela eta, Bilbo hiria 

eta haren metropolia, eta Enkarterrietan (Gallartako Meatzaritzaren 

Museoa, LGE Enkarterrialderen bidez egiten diren meatzaritzako 

ibilbideak eta abar) eta Bilboko itsasadarraren (Sestaoko 1. Labe 

Garaia eta Zorrotzako Industriako Euskal Museoaren proiektua) 

inguruan garatzen ari diren ekimenak lotu beharko lirateke. Horiek 

guztiak ezkerraldeko turismo industriala sor dezaketen haziak bihur 

daitezke. 

• Babeseko nodoak. Intereseko baliabide eta elementuak dira. 

Kostaldeko gune nagusitik gertu daude eta Euskal Kostaldearen 

sistema turistikoaren eraikuntza indartzen dute Gida Plan honetan 

proposatutako ardatz eta jarduera ugarietan (Bilbo hiria, Itsasadarra 

Itsas Museoa, San Markoseko Gotorlekua, Txingudi badia, Oiasso 

Museoa, Omako Basoa, Leioako etorkizuneko olatu artifiziala, 

Butroeko gaztelua eta abar). 

Euskal Kostaldearen unitate turistikorako (IKUSPEGIA) etorkizunean lortu nahi den egoera honela 

proposatu da: 

- Eskaeraren araberakoak, ekonomikoki errentagarriak, eta ingurumenarekin eta tokiko 

identitatearekin bateragarriak diren, eta gizarte‐ongizaterik gehien sortzen duten 

turismo‐produktu eta ‐zerbitzu bereziek eta kalitatekoek osatzen duten turismoguneen 

sare orekatua. 

Beste nolabait esanda, hausnarketa egin beharra dago Euskal Kostaldearen baitan elkarri lotuta 

dauden turismoguneen, produktuen eta zerbitzuen inguruan, turismo‐sistema horren 

errendimendua eta ondorioa ebaluatuta. 

Loturen multzo hori eragileen diagraman hezurmami daiteke (Administrazio Publikoa, enpresen 

egitura, Kostaldeko turismoguneak eta merkatua) eta haien artean sortzen diren fluxuak ere 

erakuts daitezke. 

Dokumentu hau Merkataritza eta Turismoko Sailburuordetzan sortu zenez, hark ezagutu behar 

ditu lotura guztiak eta bere eskuduntza‐eremuaren baitan lan egin behar du, erlazioak eta 

eragileak bultzatuz eta babestuz. 

Eragileen eta erlazioen diagrama marraztu ostean, turismo‐jarduera zehazten duten izaera 

unibertsaleko bi faktore nagusi identifika ditzakegu: lehiakortasuna eta posizionamendua. 


13

1. irudia.‐ Turismo‐jardueran esku hartzen duten eragileen eta loturen diagrama 

ADMINISTRAZIO 

PUBLIKOA 

lankidetza 

egokitzea 

kudeaketa 

Lehiakortasuna 

ENPRESEN 

EGITURA 

ezagutza sustapena 

PRODUKTUA 

leial bihurtzea 

TURISMO 

GUNEA 

merkaturatzea 

kontsumoa 

TURISMO ADMINISTRAZIOA 

SUBJEKTU AKTIBOA 

MERKATUA 

TURISMO ADMINISTRAZIOA 

SUBJEKTU PASIBOA 

Kokapena 

Iturria: Bertan eginda 

Hortik abiatuta, Euskal Kostaldearen Gida Planean zehaztuko da 2014rako laneko esparru 

estrategikoa bi helburu nagusirekin (MISIOA): 

A. Euskal Kostaldean lehiakortasuna hobetzea. 

B. Euskal Kostaldearen posizionamendua sendotzea. 

Jarraitu beharreko bidearen oinarria helburu estrategiko batzuk betetzera zuzenduta dagoen 

estrategia da: 

1. Kudeaketako eta finantziazioko esparru dinamikoa eta lehiakorra bultzatzea gizarte, 

erakunde eta enpresa mailako babes handiarekin. Abiapuntu gisa, Gida Planaren 

eraginkortasuna ahalbidetuko duen Euskal Kostaldearen kudeaketa‐prozesu integratua 

ezarriko da. 

Hiru zutabe izango ditu: 

• Eragile turistiko guztien arteko lan bateratua. 

• Beste administrazio, erakunde eta entitate batzuekin bideratutako zeharkako 

ekintzak. 

• Gizarte eta enpresa mailako parte‐hartzea eta inplikazioa. 

14 


2. Euskal Kostaldearen turismo‐errealitatearen ezagutzarako sistema integrala 

ahalbidetzea. 

3. Turismogunea egungo eskaeraren arabera egokitzeko prozesua bultzatzea eta kalitateko 

programak garatzea. 

4. Diferentziazioan oinarritutako Euskal Kostaldeko turismo‐eskaintza sortzeko prozesua 

bultzatzea eta fluxu turistikoak urte‐garaien araberakoak izan ez daitezen ahalbidetzea. 

5. Euskal Kostaldearen unitate turistikoa bultzatzeko eta merkaturatzeko oinarriak 

finkatzea. 

Euskal Kostaldearen Turismo Gida Planaren definizioa, neurri batean, Merkataritza eta Turismo 

Sailburuordetzaren bi esparru‐dokumenturen orientabide estrategikoak ezarriko du. Hona hemen 

bi dokumentu horiek: 

‐ Euskal Turismoaren 2010‐2013ko Lehiakortasun eta Berrikuntza Plana. 

‐ 2010‐2013ko Euskadiko Turismo Marketin Plana. 

Orientabide estrategikoan emandako printzipio errektoreak (hau da, BALIOAK) hauek dira: 

‐ Turismoaren plangintza eta egituratze mailan: 

• Gizartearen, ingurumenaren eta ekonomiaren ikuspegitik iraunkorra eta 

begirunetsua den turismo‐eredua; haren oinarri nagusiak desberdintzea izan 

beharko luke, kostaldeko esparruetara mugatuta eta hondartzetan, kostaldeko 

paisaian eta arrantza‐herrietan finkatuta. 

• Erabateko kalitatean, berrikuntzan eta edozein erabiltzailetara egokitutako 

zerbitzuan oinarritutako turismo‐unitate lehiakorra. 

• Esperientziazko turismo‐unitatea, aukerez eta bizipenez betetako egonaldia 

ahalbide dezan. 

‐ Kudeaketa antolatzeari dagokionez: 

• Euskal lurraldean dagoen antolaketa mailako konplexutasuna dela eta, 

sektorearen diziplina‐aniztasuna bultzatuko duen kudeaketa integratzailea eta 

kohesionatzailea. 

• Gida Planaren parte‐hartzaileen artean ilusioa sortu eta interesa eragingo 

lukeen kudeaketa eragingarria. 

• Kudeaketa eragingarria, administrazio publiko ugariak, erakunde pribatuak eta 

elkarteak koordinatzeko gai dena; horiek guztiak izango dira jarduera‐planak eta 

estrategiak gauzatzeko arduradunak. 

‐ Eskaintza diseinatzeari dagokionez: 


15

• Euskal Kostaldeko unitate turistikoaren baitan eskaintza zabala proposatzera 

bideratuta dagoena; turistak dituen itxaropenetara egokituta, harrera‐zerbitzu 

egokia eskaini beharko luke. 

• Eragin‐eremuaren baitan, produktuen eta zerbitzuen eskaintza egituratua. 

• Euskal Kostaldea lau urtaroetan ezagutzera animatzen duen eskaintza 

erakargarria. 

• Edozein laguni zuzendutako eskaintza, inolako bereizkeriarik edota 

bazterkeriarik egin gabe, benetako guztientzako turismoa erdiesteko. 

• Biztanleen abegikortasuna eta turismo‐sektorearen profesionaltasuna oinarri 

dituen bezeroari zuzendutako arreta. 

‐ Komunikazioari eta sentsibilizazioari dagokienez: 

• Parte hartuko duten eragileak sustatuko dituen sedukzioko komunikazioa. 

• Euskal Kostaldean bizi diren herritarrak Planera eta haren etorkizuneko 

garapenera gerturatuko dituen komunikazioa. 

• Turismo‐sektoreko erakunde eta entitate pribatuen eta publikoen arteko 

sentsibilizazio sakonerako ahalegina. 

‐ Sustapenari eta merkaturatzeari dagokienez: 

• Euskal Kostaldeko marketin egokia, sustapeneko egiturarekin hornituta. 

2. irudia‐ Formulazio estrategikoko diagrama 

BALIOAK 

MISIOA 

EKINTZA 

ESTRATEGIKO 

IKUSPEGIA 


16 


4 EGUNGO PROIEKTUETAN ETA EKIMENETAN 

INTEGRATZEA 

Euskal Kostaldearen egoera‐azterketa egiteko garaian, Euskal Kostaldeko udalerrietan erakunde 

eta eragile ugari bideratzen ari den edo epe laburrean garatzea aurrez ikusi duten era eta izaera 

askotako ekimenen multzoa bildu da. 

Proiektu bateratuak, ideiak edo proposamenak dira eta hobeto baloratu eta ebaluatu beharko 

dira Gida Planak proposatzen dituen lan‐ildoen baitan txertatu eta lantzeko. Jarraian, aipatutako 

proiektuen eta ekimenen zerrenda azaltzen da; era berean, tipologiaren arabera kartografiatu 

dira 2 . 

1. taula‐ Euskal Kostaldean abian edo aurrez ikusita dauden proiektuen eta ekimenen zerrenda 

Aia 

UDALERRIA 

PROIEKTU 

MOTA 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

Natura T. 

Aia Plangintza Natura T. 

Bakio 

Bakio 

Lurraldeantolamendua 



Natura T. 

Natura T. 

Bakio Hondartza Hondartzak T. 

Bakio 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

T. aktiboa, 

kiroletakoa eta 

uretakoa 

DESKRIBAPENA 

Oria itsasadarreko padurako 

kokalekuak udal‐planeamenduan 

txertatzea 

Pagoeta Parkeko Turismo Garapeneko 

Plan Estrategikoa 

Armintza‐Bakio itsasertzeko tartea 

Natura 2000 Sarean edo EAEko 

Babestutako Espazio Naturalen Sarean 

sartzea 

Itsasertzeko Armintza‐Bakio tartea 

udal‐planeamenduan txertatzea 

Bakioko hiri‐hondartzaren erabilera 

publikorako plana 

San Pelaio eremuko golf‐zelaia 

SUSTATZAILEA 

Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde 

Antolamendu Saila / Bizkaiko Aldundiaren 

Ingurumen Departamentua / Aiako Udala 

Urkome LGE ‐ Aiako Udala ‐ Gipuzkoako 

Foru Aldundia (Mendietako Z.) 


Antolamendu Saila / SLP 



Ingurumen Departamentua / Bakioko Udala 

Euskal Herriko Itsas Mugartea / Eusko 

Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde 

Antolamendu Saila / Osasuneko Lurralde 

Ordezkaritzak / Bakioko Udala 

Sustatzaile pribatua 

Bakio Osasuna Osasun T. Talasoterapia Proiektua Sustatzaile pribatua 

Bakio 

Bakio / Bermeo 

Bakio / Bermeo 

Bermeo 

Bermeo 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Esku‐hartzea / 

Obra zibila 


Ingurumena 

leheneratzea 

Gastronomia T. 

Natura T. 

Turismogunea 

Natura T. 

Natura T. 

Bermeo Ikerkuntza Turismogunea 

Bermeo 


Obra zibila 


Txakolinaren Interpretazio Zentroa. 

Txakolinaren Gunea 

Gaztelugatxe‐Matxitxakorako 

erabiltzeko eta gozatzeko 

interpretazio‐bideak 

Bakio eta Bermeo arteko konexioerrepidea: 

BI‐3101 

Itsasertzeko Gaztelugatxe‐Matxitxako 

tartea udal‐planeamenduan 

txertatzea 

Gaztelugatxe‐Matxitxakoko eta 

Arribolatak eremuko zuhaitzik gabeko 

esparruetako landaredia leheneratzea 

Denoklnn proiektua‐Urdaibai. Negozio 

berriak garatzeko, ekintzailetza 

bultzatzeko eta berrikuntza 

ahalbidetzeko Euskal Zentroa 

Bermeoko bariantea 

Bermeo Kultur Gastronomia T. Kontserbaren Interpretazio Bermeoko Udala 

Bakioko Udala / Bizkaiko Foru Aldundia / 

Kultura Ministerioa 



Ingurumeneko Zuzendaritza / Bakioko eta 

Bermeoko Udalak 

Bizkaiko Foru Aldundia (errepideak) 



Ingurumen Departamentua / Lekeitioko 

Udala 

Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Saila / 

Bizkaiko Aldundia / Bermeoko Udala 

Elkartutako erakundea: BAI, Berrikuntza 

Agentzia. Erakunde parte hartzaileak: 

Elantxobeko Udala, Mundakako Udala eta 

Bermeoko Udala / Itsasmendikoi / Bizkaiko 

Aldundia eta Eusko Jaurlaritza 

Bizkaiko Foru Aldundia (errepideak) / 

Itsasertzeko SLP 

2 IV. Liburukian.‐ Kartografia, 20 serieko mapen bilduma. 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / EGUNGO PROIEKTUETAN ETA EKIMENETAN INTEGRATZEA 

17

UDALERRIA 

Bermeo 

Bermeo 

Berriatua 

Berriatua 

Berriatua 

Deba 

Deba 

Deba 

PROIEKTU 

MOTA 

ekipamendua 


Obra zibila 

Kultur 

ekipamendua 


Ingurumena 

leheneratzea 


Obra zibila 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Kultur 

ekipamendua 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 


Kultura ‐ Itsas T. 

Natura T. 

Natura T. 


Kultur T. ‐ 

orokorra 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Deba Plangintza Natura T. 

Deba Plangintza Natura T. 

Deba 

Deba 

Deba 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

DESKRIBAPENA 

Zentrorako proiektua 

Portuko aisialdiko tokia handitzea 

Mendieta anaien erriberako 

arotzeriako interpretazio‐zentroa 

Mendexa eta Ondarroa arteko 

kostaldeko ibarrak udalplaneamenduan 

sartzea 

Kostaldeko ibarretako urertzeko 

landaredia leheneratzea 

Urberuaga eta Berriatua arteko bide 

bizkorra: 2013 

Itziarko santutegiari eta haren 

inguruneari turismo‐balioa ematea. 

Donejakue Bidea 

Sasiola‐Astigarribia eremuko turismo 

eta kultura arloko aurreproiektua 

SUSTATZAILEA 

Eusko Jaurlaritzaren Portu eta Itsas Gaietako 

Zuzendaritza 




Ingurumen Departamentua / Berriatuko 

Udala 


Gipuzkoako Aldundia eta Berriatuko Udala 


Debako Udala / Debegesa 

Debako Udala / Debegesa 

Natura T. Maxpe Etxeko Interpretazio Zentroa Debako Udala / Debegesa 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Deba Hondartza Hondartzak T. 

Deba 


Obra zibila 


Deba Hirigintza Turismogunea 

Deba / Mutriku 

/ Zumaia 

Deba / Mutriku 

/ Zumaia 

Deba / Zumaia 

Deba / Zumaia 

Donostia 

Donostia 

Donostia 

Kultur 

ekipamendua 


Turismoproduktua 





Kultur 

ekipamendua 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Eremu hauen ikerketa: Izarraitz. 

Ekoturismoa 

Eremu hauen ikerketa: Landatar 

etxea. Ekoturismoa 

Andutz mendia udal‐planeamenduan 

sartzea 

Debako estuarioa leheneratzea. 

Landatar etxeko ibarra. 

Debako estuarioa leheneratzea. 

Irazabal baserria 

Deba, Santiago edo Lapari hiriko 

hondartzaren erabilera publikorako 

plana 

Egokitze‐lanak Gi‐638n Debaren 

ibaiadarreko ezkerraldean 

Debako herrigune historikoa 

birgaitzeko plan berezia 

Geoturismoko produktua sendotzea 

eta garatzea ‐ FLYSCHaren IBILBIDEA 

Gipuzkoako ipar‐mendebaldeko 

koadrantearen hautagaitza Europako 

Geoparkeen sarean sartzeko (lau 

urteko ekintza‐plana) 

Aizturi‐Zumaiako punta erabiltzeko 

eta gozatzeko interpretazio‐bideak 

Aizturu (Mendata)‐ Zumaia puntako 

itsasertza Natura 2000 Sarean edo 

EAEko Babestutako Espazio Naturalen 

Sarean sartzea 

Mendizorrotzeko errekastoak udalplaneamenduan 

sartzea 

Uliako itsaslabarrak udalplaneamenduan 

sartzea 

Ulia mendia erabiltzeko eta gozatzeko 

interpretazio‐bideak 

Debegesa 

Debegesa 



Ingurumen Departamentua / Debako Udala 


Antolamendu Saila / Debako Udala 


Antolamendu Saila / Debako Udala 




Ordezkaritzak / Debako Udala 

Gipuzkoako Foru Aldundia (errepideak) / 


Debako Udala 

Debegesa eta Urola Kosta 

Urola Kostako Mankomunitatea 


Antolamendu Saila / Gipuzkoako 

Aldundiaren Mendietako Zuzendaritza / 

Debako eta Zumaiako Udalak 





Aldundiaren Ingurumen Saila / Donostiako 

Udala 



Aldundiaren Ingurumen Saila / Donostiako 

Udala 




Donostiako Udala 

Donostia Hondartza Hondartzak T. Zurriola hondartzaren erabilera Euskal Herriko Itsas Mugartea / Eusko 

18 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / EGUNGO PROIEKTUETAN ETA EKIMENETAN INTEGRATZEA

UDALERRIA 

PROIEKTU 

MOTA 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

Donostia Hondartza Hondartzak T. 



Donostia 

Donostia 

Ea 

Ingurumena 

leheneratzea 


Obra zibila 

Natura T. 

Natura T. 

Ea Hondartza Hondartzak T. 

Elantxobe 

Getaria 

Getaria 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 



Ingurumena 

leheneratzea 

DESKRIBAPENA 

SUSTATZAILEA 

publikoko plana Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde 


Ordezkaritzak / Donostiako Udala 

Ondarreta hondartzaren erabilera 

publikoko plana 

Kontxa hondartzaren erabilera 


Santa Klara uhartearen erabilera 


Ulia mendiko zuhaitzik gabeko 

eremuetan landaredia leheneratzea 

Mendizorrotzeko errekastoak Natura 

2000 Sarean edo EAEko Babestutako 

Espazio Naturalen Sarean sartzea 

Turismogunea Ibilgailuen aparkalekua egokitzea Eako Udala 

T. aktiboa, 


uretakoa 

Natura T. 

Natura T. 

Getaria Hondartza Hondartzak T. 

Getaria Hondartza Hondartzak T. 

Getaria 

Kultur 

ekipamendua 

Natura T. 

Getaria Ekitaldia Kultura ‐ Itsas T. 

Getaria 

Getaria 

Getaria 

Getaria 

Getaria 

Getaria / 

Zarautz 

Ondarean 

jardutea 

Kultur 

ekipamendua 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Itsas turismoko produktuen 

ikerkuntzarako, garapenerako eta 

berrikuntzarako esperimentaziozentroa 



Kultur T. ‐ 

orokorra 


Kultur T. ‐ 

orokorra 


Natura T. 

Getxo Hondartza Hondartzak T. 

Eako hiri‐hondartzaren erabilera 


Babes‐dikea egokitzea eta igerileku 

artifiziala eraikitzea 

Getariako San Anton udalplaneamenduan 

sartzea 

San Anton mendiko zuhaitzik gabeko 


Malkorbeko hiri‐hondartzaren 

erabilera publikorako plana 

Gaztetapeko hiri‐hondartzaren 


Getariako San Anton erabiltzeko eta 

gozatzeko interpretazio‐bideak 

Elkanoren lehorreratzearen 

urteurrena eta Getaria sortu zeneko 

800. urteurrena 

Victoria itsasontziaren erreplikaren 

eraikuntza« Bisita daitekeen ontziola 

Balentziaga Fundazioaren Museoa 

Arkeologia‐lanak Zarautz Jauregian 

eta Elkano Interpretazio Zentroaren 

etorkizuneko kokapena. 

Tintaleku berreskuratzeko lanak, 

arrantzaleen tresnak erakusteko 

Ikerketazentroa 

Santa Barbara zaintzeko eta 

babesteko plan berezia 

Hondarraren fronte jarraitua 

berreskuratzea eta La Bola eta Areeta 














Gipuzkoako Aldundia / Donostiako Udala 






Ordezkaritzak / Eako Udala 

Eusko Jaurlaritza ‐ Portu eta Itsas Gaietako 

Zuzendaritza 



Aldundiaren Ingurumen Departamentua / 

Getariako Udala 


Antolamendu Saila / Gipuzkoako Aldundia 




Ordezkaritzak / Getariako Udala 




Ordezkaritzak / Getariako Udala 





Getariako Udala ‐ Udalarrantz 


Balentziaga Fundazioa 



Itsasplanet 




Getariako eta Zarauzko Udalak 

Portuetako Agintaritza eta Kostaldeen 

Zuzendaritza Nagusia 


19

UDALERRIA 

Getxo 

PROIEKTU 

MOTA 


Obra zibila 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 





Getxo 

Kultur 

ekipamendua 

DESKRIBAPENA 

hondartzak leheneratzea 

Turismogunea Metroko zazpigarren geltokia sortzea Bilboko Metroa 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Getxo Ostatua Turismogunea 

Getxo 

Getxo 

Getxo 

Gorliz 

Gorliz 

Kultur 

ekipamendua 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

Aisialdiko 

ekipamendua 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

T. aktiboa, 


uretakoa 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Natura T. 

Natura T. 

Gorliz Hondartza Hondartzak T. 

Gorliz/ Plentzia Hondartza Hondartzak T. 

Hondarribia 

Hondarribia 

Hondarribia 

Hondarribia 

Hondarribia 






Kultur 

ekipamendua 

Ingurumena 

leheneratzea 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Natura T. 

Hondarribia Hondartza Hondartzak T. 

Areeta hiri‐hondartzaren erabilera 


Ereaga hiri‐hondartzaren erabilera 


Arrigunaga hiri‐hondartzaren 


Solandotes, Bariñatxe edo Salvaje 

hiriko hondartzaren erabilera 


Portu zaharreko eta Bizkaiko Zubiko 

interpretazio‐zentroa 

Punta Begoña hotel berria (4e) 

eraikitzea 

Getxo Antzokia 

Bidegorrien sarea 

Ereagako funtzio anitzeko eraikina. 

Turismo bulegoa. 

Itsasertzeko Gorliz‐Armintza tartea 


Gorliz‐Armintza itsasertzeko tartea 



sartzea 

Gorlizeko 

hondartzaren 

ingurumeneko hobekuntza egiteko 

eta handitzeko proiektua 

Gorliz/Plentzia hiri‐hondartzaren 


Bidasoaren padurak udalplaneamenduan 

sartzea 

Jaizkibel mendia udal‐planeamenduan 

sartzea 

Jaizkibel mendia Natura 2000 sarean 

edo EAEko Babestutako Espazio 

Naturalen Sarean sartzea 

Hondarribiko interpretazio‐zentroa 

Jaizkibel mendiko zuhaitzik gabeko 


Hiri‐hondartzaren 


erabilera 

SUSTATZAILEA 




Ordezkaritzak / Getxoko Udala 












Ordezkaritzak / Sopelako eta Getxoko 

Udalak 

Getxoko Udala 


Getxoko Udala 

Getxoko Udala 

Getxoko Udala 



Ingurumen Departamentua / Gorlizeko 

Udala 


Antolamendu Saila 

Ingurumen Ministerioa. Itsas Mugartea 




Ordezkaritzak / Gorlizeko eta Plentziako 

Udalak 



Ingurumen Departamentua / Hondarribiko 

Udala 



Ingurumen Departamentua / Hondarribiko 

Udala 



Hondarribiko Udala 


Antolamendu Saila / Gipuzkoako Aldundia 

(Mendietako Zuzendaritza) / Hondarribiko 

Udala 




Ordezkaritzak / Hondarribiko Udala 

20 


Irun 

UDALERRIA 

PROIEKTU 

MOTA 

Equipamiento 

cultural 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

T. Cultural ‐ 

marítimo 

DESKRIBAPENA 

Oiasso Museoko termetarako eta 

Erromatar Portua produktua 

finkatzeko proiektuak 

Irungo Udaletxea 

SUSTATZAILEA 

Irun Alojamendua Destino 

Irun 

Irun 

Irun 

Irun / 

Hondarribia 

Irun 

Ispaster 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Kirol T. 

Kultur T. 

Hotel berri baten eraikuntza eta kultur 

ekipamendua. 

Eurovelo sarea. Irungo Interpretazio 

zentroa. 

Gipuzkoako Altzari Ondare Zentroa 


Irungo Udaletxea 

Gipuzkoako Foru 

Udala 

Kultur T. Irugurutzeta labeen berreskurapena Irungo Udaletxea 

Atolamendua Berrikuntza guneak Bidasoa Aktiba 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur / Kirol T. Eurovelo sarea interpretazio zentroa Bidasoa Aktiba 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Lekeitio Hondartza Hondartzak T. 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lekeitio 

Lemoiz 

Lemoiz 

Lemoiz 

Lemoiz 


Obra zibila 

Kultur 

ekipamendua 

Ondarean 

jardutea 

Ostatua 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Ingurumena 

leheneratzea 




Ondarean 

jardutea 

Otoio mendia erabiltzeko eta 


Otoio mendia eta bertako 

itsaslabarrak udal‐planeamenduan 

txertatzea 

Leako estuarioa leheneratzea. 

Lumentxa mendixkako artadi 

kantauriarreko eraketak hobetzea eta 

zaintzea 

Lumentxa mendixka erabiltzeko eta 


Isuntza hiri‐hondartzaren erabilera 


ALldundia eta Irungo 



Ingurumen Zuzendaritza / Ispasterreko 

Udala 



Ingurumen Departamentua / Lekeitioko 

Udala 


Antolamendu Saila / Lekeitioko Udala 


Antolamendu Saila / Bizkaiko Aldundia / 

Lekeitioko Udala 



Ingurumen Zuzendaritza / Lekeitioko Udala 




Ordezkaritzak / Lekeitioko Udala 

Turismogunea Lekeitioko bariantearen proiektua Bizkaiko Foru Aldundia (errepideak) 



Kultura ‐ 

Arrantza T. 


Kultura ‐ 

Arrantza T. 


Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Santa Elena ermitako Sosoaga 

dolareko interpretazio‐zentroa 

Itsas memoria berreskuratzeko 

ikerketak 

Arrantzaleen Kofradiako eraikineko 

hotel berria, hizkuntza gutxituen 

ingurukoa 

Nabigazioko 

teknologien 

interpretazio‐zentroa. Santa Katalina 

itsasargia 

Ondarzabal hondartza museo 

bihurtzea 

Lekeitioko proiektua. Itsas 

Ondarearen Zentroa 

Armintza‐Bakio itsasertzeko tartea 



sartzea 

Basordas kala leheneratzea. 

Ordenamenduko Plan Berezia 

Itsasertzeko Armintza‐Bakio tartea 


Arrantzaleen etxeak leheneratzea 


Lekeitioko Udala / Eusko Ikaskuntza 







Lemoizko Udala / IBERDROLA / Bizkaiko Foru 

Aldundia, Eusko Jaurlaritza eta Kostaldeen 




Ingurumen Departamentua / Lemoizko 

Udala 

Lemoizko Udala 

Lemoiz Ikerketa‐ Natura T. Biscay Marine Energy Platform Energiaren Euskal Erakundea (EEE) 


21

UDALERRIA 

Lezo 

Hondarribia / 

Pasaia 

Mendexa 

Mendexa 

PROIEKTU 

MOTA 

zentroa 

Kultur 

ekipamendua 


Ingurumena 

leheneratzea 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Mendexa Hondartza Hondartzak T. 

Mendexa 

Ondarean 

jardutea 


Mundaka Hondartza Hondartzak T. 

Debabarrenako 

udalerriak 

Debabarrenako 

udalerriak 

Debabarrenako 

udalerriak 

Debabarrenako 

udalerriak 

Urola Kostako 

udalerriak 

Enkarterrietako 

udalerriak 

Udalarrantzeko 

udalerriak 


udalerriak 


udalerriak 


udalerriak 

Uribe Kostako 

udalerriak 

Uribe Kostako 

udalerriak 

Uribe Kostako 

udalerriak 

Muskiz 

Muskiz 

Muskiz 

Muskiz 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 


Ondarean 

jardutea 

Kultur 

ekipamendua 

Plangintza 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Plangintza 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 

Kultur 

ekipamendua 

Ondarean 

jardutea 

“Sabore, zapore” gastronomiaibilbidea 



Ingurumena 

leheneratzea 

T. aktiboa, 


uretakoa 

Natura T. 

Kultur T. ‐ 

orokorra 



T. aktiboa, 


uretakoa 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Jarduera 

komertziala 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Kultur T. ‐ 

orokorra 



Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

proiektua (BIMEP) 

DESKRIBAPENA 

Jaizkibel mendia erabiltzeko eta 


Mendexa eta Ondarroa arteko 

kostaldeko ibarrak udalplaneamenduan 

sartzea 



Karraspio hiri‐hondartzaren erabilera 


Marierrotako mareen bidezko 

errotaren ingurunea leheneratzeko 

proiektua. 

Laidatxu hiri‐hondartzaren erabilera 


Debabarrena multiabentura lehiaketa 

“Natura aktiboa/Parke berdea” 

produktu turistikoa sortzea 

Ondareari balioa ematea: arkeologia, 

erlijioa, itsas arloa, industria, historiaartea 

eta ondare ukiezina 

Turismo Dinamizaziorako Planaren 

eguneraketa 

Bidegorrien sarea garatzea 

Itsasoko talaiak baloratzeko eta 

leheneratzeko ikerketa 

Itsas ondarearen egoeraren 

diagnostikoa egiteko ikerketa (Mare 

Vascorum) 

Arrantza Azokak dinamizatzeko plana 

Arrantzan proiektua. Memoria 

historikoa berreskuratzeko proiektua. 

Ibilbide tematikoak sortzeko 

proiektua: Errege‐bidea, Donejakue 

Bidea, autogidatutako txangoak. 

Autoan egingo den ibilbidearen 

diseinua. 

Burdinazko Gerrikoari lotutako 

ondarea leheneratzeko proiektua 

Eskualdeko ibilbide gastronomikoen 

proiektua 

Zamatzeko tokia berreraikitzearen 

bideragarritasunerako azterketa 

Nerbioiko ezkerraldeko itsasertzeko 

mendiak eta mendixkak udalplaneamenduan 

sartzea 

Pobeñako padurak eta La Arena 

hondartza udal‐planeamenduan 

sartzea 


muinoetako zuhaitzik gabeko 

SUSTATZAILEA 




Hondarribiko, Pasaiako eta Lezoko Udalak 



Ingurumen Departamentua / Mendexako 

Udala 


Bizkaiko Aldundia eta Mendexako Udala 




Ordezkaritzak / Mendexako Udala 

Landatar Garapeneko Elkartea. Lea Artibai 




Ordezkaritzak / Mundakako Udala 

Debegesa 

Debegesa 

Debegesa 

Debegesa 

Urola Kosta 

Landatar Garapeneko Elkartea. Enkarterria 

Udalarrantz 

Udalarrantz /Eusko Ikaskuntza 

Udalarrantz 

Udalarrantz 

Landatar Garapenerako Elkartea. Jataondo. 



Muskizeko Udala 



Ingurumen Departamentua / Muskizeko 

Udala 




Udala 


Bizkaiko Aldundia / Muskizeko Udala 

22 


UDALERRIA 

Muskiz 

Muskiz 

PROIEKTU 

MOTA 

Ingurumena 

leheneratzea 

Kultur 

ekipamendua 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

Natura T. 

Natura T. 

DESKRIBAPENA 

eremuetako landaredia leheneratzea 

Barbadun itsasadarraren estuarioa 

leheneratzea. Pobeñako padurak eta 

ibarrak 

Pobeñako mendebaldea erabiltzeko 

eta gozatzeko interpretazio‐bideak 

Muskiz Hondartza Hondartzak T. Bibliohondartza proiektua Muskizeko Udala 

Muskiz Hondartza Hondartzak T. 

Muskiz 

Muskiz 

Muskiz 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

Barbadun itsasadarraren estuarioa 

leheneratzea. La Arenako duna 

Natura T. Paduretako interpretazio‐zentroa Muskizeko Udala 

Natura T. Ibilbide ornitologikoa Muskizeko Udala 

T. aktiboa, 


uretakoa 

Muskiz Osasuna Osasun T. 

Muskiz 

Muskiz ‐ 

Zierbena 

Mutriku 

Mutriku 

Mutriku 

Mutriku 

Mutriku 

Mutriku 

Mutriku 

Ekitaldia 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Hondartza Hondartzak T. 

Kultur 

ekipamendua 




Ondarean 

jardutea 


Obra zibila 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 



T. aktiboa, 


uretakoa 

Mutriku Azpiegitura Natura T. 

Mutriku 

Ondarean 

jardutea 

Mutriku Hondartza Hondartzak T. 

Mutriku Hondartza Hondartzak T. 

Mutriku 

Ekitaldia 

Arrantza‐eskolaren garapena 

Talasoterapia‐zentroa 

egoitza zaharrean 

Pobeñako 

Itsaslurreko merkatu kolonialaren 

azoka 

La Arena hiri‐hondartzaren erabilera 


Olatzeko atsedenlekua egokitzea eta 

hobetzea. 

OWC instalazioa (Oscilating Water 

Column) 

Mutrikuko/Saturrarango itsaslabarrak 

udal‐planeamenduan sartzea 

Arno‐Olatz mendia udalplaneamenduan 

sartzea 

Andonaegi Etxeko Euskal 

Nabigatzaileen Museoa egiteko 

aurreproiektua 

GI‐638 errepidea egokitzeko lanak 

Mutrikun (ezpondak egonkortzea) 

Ondarbeltz leheneratzea. Aisialdieremua 

eraikitzea: kaia eta itsas 

pasealekua 

Portua kanpoko dikearen bidez 

handitzeko proiektua (hondartza 

berria eta energia garbien kaia). 

SUSTATZAILEA 


Antolamendu Saila / Muskizeko Udala 




Udala 

Ingurumen Ministerioa. Euskal Herriko Itsas 

Mugartea / Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen 

eta Lurralde Antolamendu Saila / Muskizeko 

Udala 







Ordezkaritzak / Muskizeko eta Zierbenako 

Udalak 

Mutrikuko Udala / Debegesa 

Energiaren Euskal Erakundea (EEE) 



Ingurumen Departamentua / Mutrikuko 

Udala 



Ingurumen Departamentua / Mutrikuko 

Udala 


Gipuzkoako Foru Aldundia (errepideak) 

Mutrikuko Udala / Eusko Jaurlaritzaren 

Portu eta Itsas Gaietako Zuzendaritza / 

Kostaldeen Zuzendaritza Nagusia 

Eusko Jaurlaritzaren Portu eta Itsas 

Gaietako Zuzendaritza 

Kultura ‐ Itsas T. Talaia leheneratzeko proiektua. Mutrikuko Udala / Debegesa 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Mutrikuko hiri‐hondartzaren erabilera 


Saturraran hiri‐hondartzaren erabilera 


Mutriku hiribilduaren 800. urteurrena 

2009an 




Ordezkaritzak / Mutrikuko Udala 




Ordezkaritzak / Mutrikuko Udala 

Mutrikuko Udala 

Mutriku Hondartza Hondartzak T. Saturraran urbanizatzeko plana Mutrikuko Udala 

Mutriku Hirigintza Turismogunea 

Mutrikuko herrigune historikoa 

birgaitzeko plan berezia (monumentu 

Mutrikuko Udala 

23 


UDALERRIA 

Mutriku 

Mutriku / Deba 

Ondarroa 

Ondarroa 

PROIEKTU 

MOTA 


Ondarean 

jardutea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Natura T. 

Natura T. 

Ondarroa Hondartza Hondartzak T. 

Ondarroa 

Ondarroa 

Ondarroa 

Ondarroa 


Obra zibila 


Obra zibila 


Obra zibila 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 




T. aktiboa, 


uretakoa 

DESKRIBAPENA 

multzoa): harresiak, Erdi Aroko bilbea, 

jauregiak, etxebizitzak eta abarrak 

leheneratzea 

Gerra Zibilarekin lotutako memoria 

historikoa Saturraranen 

Debabarrena eskualdeko ondare 

paleolitikoarekin lotura duen kultur 

produktua abian jartzeko lanbatzordea 



Artibaiko estuarioa leheneratzea. 

Arrigorri hiri‐hondartzaren erabilera 


2009ko martxoan onartutako 

Ondarroako Birgaitze Planeko 

jarduerak 

Arrigorri eta Saturraran arteko 

bidearen konexioa 

Itsas pasealekua egokitzea 

Itsasadarreko atrakalekuak handitzea. 

Elkartea 

SUSTATZAILEA 



Bizkaiko Aldundia eta Ondarroako Udala 


Antolamendu Saila / Ondarroako Udala 




Ordezkaritzak / Mendexako Udala 

Bizkaiko Foru Aldundia / Eusko Jaurlaritza 


Ondarroa Ostatua Turismogunea Arrigorri hotel berria Sustatzaile pribatua 

Ondarroa 

Orio 

Orio 

Orio 

Orio 

Orio 

Orio 

Azpiegitura 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Arrain‐lonja berria eraikitzea 

Oriako estuarioa leheneratzea. 

Altxerriko padurak eta ibarrak 


Santiagoko padura eta ibarrak 


Motondo 


Donparnasa eta Olaberrietako 

padurak 

Oriako estuarioa leheneratzea. Saria 

Oriako estuarioa leheneratzea. Itzao 

eta Marrotako ibarrak 

Orio Hondartza Hondartzak T. Antillaren erabilera publikoko plana 

Orio Hondartza Hondartzak T. 

Orio 

Orio 

Orio 

Orio 

Orio 


Obra zibila 


Obra zibila 


Obra zibila 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 


Obra zibila 



Oribarzar hondartzaren erabilera 


Eusko Jaurlaritzaren Portu eta Itsas Gaietako 

Zuzendaritza 


Zuzendaritza 


Zuzendaritza 


Antolamendu Saila / Orioko Udala 














Ordezkaritzak / Orioko Udala 




Ordezkaritzak / Orioko Udala 

N‐634 errepidea Orion Gipuzkoako Foru Aldundia (errepideak) / 


Autobidera sartzeko eta handik 

irteteko proiektua Donostiako 

noranzkoan 

Gipuzkoako Foru Aldundia (errepideak) 

Turismogunea Orioko bariantearen proiektua Gipuzkoako Foru Aldundia (errepideak) 

T. aktiboa, 


uretakoa 

Arraunketako Errendimendu Altuko 

zentroaren proiektua eta arraunketari 

eta arrantzari buruzko “Interpretaziozentroa” 

Orioko Udala 

Turismogunea Tren‐geltoki berria Euskal Trenbide Sarea 

Orio Ondarean Kultur T. ‐ Donejakueko Interpretazio Zentroa Orioko Udala eta Eusko Jaurlaritza 

24 


Orio 

UDALERRIA 

PROIEKTU 

MOTA 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

DESKRIBAPENA 

jardutea orokorra (Iturriaga Jauregia birgaitzeko lanak) 


Obra zibila 


Orio Azpiegitura Turismogunea 

Orio / Donostia 

Pasaia 

Pasaia 

Pasaia 

Pasaia 

Pasaia 

Pasaia 

Pasaia / Lezo / 

Hondarribia 

Pasaia / Lezo / 

Hondarribia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Plentzia 

Portugalete 

Santurtzi 

Santurtzi 

Santurtzi 

Santurtzi 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ondarean 

jardutea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur 

ekipamendua 

Natura T. 


Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

T. aktiboa, 


uretakoa 


Natura T. 

Sentsibilizazioa Natura T. 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Ingurumena 

leheneratzea 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 

Uretako ‐ 

kiroletako 

ekipamendua 


Obra zibila 






Ingurumena 

leheneratzea 

Ondarean 

jardutea 

Kultur 

ekipamendua 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

T. aktiboa, 


uretakoa 

T. aktiboa, 


uretakoa 

Natura T. 


Natura T. 

Natura T. 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Kultura ‐ 

Arrantza T. 

Itsasadarreko dragatze‐lanak Oriako 

nabigagarritasuna errazteko 

Hondartzaren alboan “auditoriuma” 

eraikitzeko aurreproiektua 

Mendizorrotzeko amildegietako 

erriberako landaredia leheneratzea 

“San Juan” baleak arrantzatzeko 

itsasontziaren erreplikaren eraikuntza 

Jaizkibel mendia udal‐planeamenduan 

sartzea 

Jaizkibel mendia Natura 2000 sarean 

edo EAEko Babestutako Espazio 

Naturalen Sarean sartzea 

Kondemasti kala leheneratzea 

Kanpoko portua eraikitzea eta 

esparruak askatzea (Herreran itsas eta 

kiroletako ekipamendua jartzeko 

aukera) 

Ondartxo ontziolako erriberako 

aroztegia leheneratzeko zentro berria. 

Talaia proiektua 

Ingurumeneko Hezkuntzarako Plana. 

Jaizkibel mendia 

Gorliz‐Armintza itsasertzeko tartea 



sartzea 

Butroiko estuarioa leheneratzea. 

Junkera eta Isuskiza arteko meandroa. 


Abanikoa. 

Butroiko estuarioa leheneratzea. San 

Juanena 


Iturritxi 


Txipios padura 

San Balentin dikea egokitzea 

Plentziako itsasadarrean atrakaleku 

finkoak jartzeko ikerketa (pantalanak) 

Plentziako Biologiako eta 

Teknologiako Itsas Estazioaren 

Proiektua osasun‐etxe zaharrean. 

Lurra lurperatzea eta kaiaren alboan 

aisialdirako gunea eraikitzea 


mendiak eta mendixkak udalplaneamenduan 

sartzea 


muinoetako zuhaitzik gabeko 

eremuetako landaredia leheneratzea 

Dorre etxea leheneratzea 

“Agurtza” atun‐ontziko itsas museoa 

Orioko Udala 

Orioko Udala 

SUSTATZAILEA 


Gipuzkoako Aldundia / Donostiako Udala 

Oarsoaldea / Albaola elkartea 



Aldundiaren Ingurumen Saila / Pasaiako 

Udala 



Portuetako Agintaritza / Kostaldeen 


Sustapen Ministerioa 

Oarsoaldea ‐ Albaola 

Gipuzkoako Aldundia (Mendietako eta 

Natura Inguruneko Zuzendaritza) 


Antolamendu Saila / Pasaiako, Lezoko eta 

Hondarribiko Udalak 




Antolamendu Saila / Plentziako Udala 










Zuzendaritza 


Zuzendaritza 

Bizkaiko Foru Aldundia (Ingurumena) ‐ EHU 

Portugaleteko Udala 



Ingurumen Departamentua / Santurtziko 

Udala 


Bizkaiko Aldundia / Santurtziko Udala 

Santurtziko Udala 



25

UDALERRIA 

Santurtzi 

Santurtzi 

PROIEKTU 

MOTA 


Obra zibila 

Kultur 

ekipamendua 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

DESKRIBAPENA 

Turismogunea Metroko geltokia Bilboko Metroa 


Sopela Hondartza Hondartzak T. 

Sopela Hondartza Hondartzak T. 

Sopela 

Sopela 


Obra zibila 

Kultur 

ekipamendua 

Arrantza‐portuko aisialdiko tokia 

handitzea 

Solandotes, Bariñatxe edo Salvaje 

hiriko hondartzaren erabilera 


Atxabiribil /Arrietara hirihondartzaren 

erabilera publikorako 

plana 


Turismogunea Sopelako irisgarritasuneko ikerketa Sopelako Udala 

Natura T. 

Sukarrieta Hondartza Hondartzak T. 



Zarautz Hondartza Hondartzak T. 

Zarautz 

Zarautz 

Zarautz 


Obra zibila 

Ondarean 

jardutea 

Ondarean 

jardutea 


Itsaslabarren parkea (flysch, aztarna 

arkeologikoak eta abar). 

Kanala hiri‐hondartzaren erabilera 


Toña hiri‐hondartzaren erabilera 


San Antonio hiri‐hondartzaren 


Hiri‐hondartzaren 


Zarauzko hegoaldeko bariantea 

erabilera 

SUSTATZAILEA 




Ordezkaritzak / Sopelako eta Getxoko 

Udalak 




Ordezkaritzak / Gorlizeko eta Plentziako 

Udalak 

Sopelako Udala 




Ordezkaritzak / Sukarrietako Udala 












Ordezkaritzak / Zarauzko Udala 

Gipuzkoako Foru Aldundia (errepideak) / 


Kultura ‐ Itsas T. Mollarri kargalekua leheneratzea Ingurumen Ministerioa. Itsas Mugartea 

Kultur T. ‐ 

orokorra 

Vista Alegreko parkea eta Vista 

Alegreko dorrea leheneratzea 

(proiektu horren baitan dago dorrean 

Txakolinaren Interpretazio Zentroa 

egitea) 

Zarauzko Udala 

Zarautz Ostatua Turismogunea Hotela Iritan Ezezaguna 

Zarautz 

Zarautz 

Kultur 

ekipamendua 

Kultur T. Santa Klarako Kultur eraikina Zarauzko Udala 

Natura T. Iñurritza dunen berreskurapena Zarauzko Udala 

Zarautz Antolamendua Kirol T. BTT zentroaren garaipena Zarauzko Udala 

Zierbena 

Zumaia 

Zumaia 

Zumaia 

Ondarean 

jardutea 






Natura T. 

Natura T. 

Natura T. 

Zumaia Hondartza Hondartzak T. 

Zumaia 

Ingurumena 

leheneratzea 

Natura T. 

Punta Lucero mendiko aztarna 

militarrak leheneratzea 

Urolaren ibai‐ahoa udalplaneamenduan 

sartzea 

Santiagoko hondartza aurreko 

hareatza eta padura udalplaneamenduan 

sartzea 

Punta Aizturuko (Mendata) 

itsasertzeko tartea udalplaneamenduan 

sartzea 

Urolako estuarioa leheneratzea. 

Santiagoko padurak, dunak eta 

hareatzak. 

Urolako estuarioa leheneratzea. 

Ibarraldeko ibarreko eta Bedua 

auzoko estuarioko erdiko tarteko 

Zierbenako Udala 




Zumaiako Udala 










Antolamendu Saila / Zumaiako Udala 


Antolamendu Saila / Zumaiako Udala 

26 


UDALERRIA 

Zumaia 

PROIEKTU 

MOTA 

Ingurumena 

leheneratzea 

SEGMENTU 

TURISTIKOAK 

Natura T. 



Zumaia 

Zumaia 


Obra zibila 

Plangintza 


Jarduera 

komertziala 

DESKRIBAPENA 

lohiak, padurak eta uhartetxoak 

Inpernupe kostaldeko eremua 

leheneratzea 

Santiago hiri‐hondartzaren erabilera 


Itzurun hiri‐hondartzaren erabilera 


Kirol portua herrigunearekin lotuko 

lukeen zubia eraikitzea. 

Merkagunea eraikitzea 

SUSTATZAILEA 

Zumaiako Udala / Kostaldeen Zuzendaritza 

Nagusia 




Ordezkaritzak / Zumaiako Udala 




Ordezkaritzak / Zumaiako Udala 



27 


5 PLANGINTZA OPERAZIONALA 

Plangintza operazionalaren helburua politika estrategikoa finkatzeko jarraitu beharreko urratsak 

zehaztea da; horren baitan, tokiko eta eskualdeko erakunde eta elkarte ugariek aurretik abian 

jarri dituzten ekimenak eta jarduerak bildu beharko dira, Euskal Kostaldeko lurralde mailan garatu 

beharreko jarduera nagusiak zehaztuta. 

Plangintza operazional horrek hamazazpi (17) jarduera‐ildo ditu, bost (5) ardatz edo arau 

nagusitan multzokatuta: 

- 1. ARDATZA > Euskal Kostaldeko turismo‐jardueraren kudeaketa integrala 

(KUDEAKETA): 

1.1 ILDOA > Euskal Kostalderako berezko kudeaketa‐eredua zehaztea. 

1.2 ILDOA > Turismo‐administrazioen eta ‐erakundeen arteko lankidetza. 

1.3 ILDOA > Lurralde mailako testuingurua hobetzeko hitzartutako jarduerak 

1.4 ILDOA > Euskal Kostaldeko turismo‐esparruan eragina izango duen araudiaren 

erregulazioa. 

1.5 ILDOA > Guztien arteko erantzukizun publiko‐pribatua. 

- 2. ARDATZA > Euskal Kostaldeko Turismoa Ezagutzeko Sistema eraikitzea (EZAGUTZA): 

2.1 ILDOA > Turismoaren ikerketa eta komunikazioa. 

2.2 ILDOA > Gizarte eta sektore mailako sentsibilizazioa. 

- 3. ARDATZA > Euskal Kostaldeko turismoguneak egokitzea eta hobetzea 

(TURISMOGUNEAK): 

3.1 ILDOA > Turismo‐esparrua hobetzea, haren kalitatea eta iraunkortasuna 

bermatuta. 

3.2 ILDOA > Udalerri jakin batzuk espezializatzeko programak zehaztea. 

3.3 ILDOA > Turismoguneetako giza baliabideen gaitasuna handitzea. 

- 4. ARDATZA > Turismoa urte‐garaien araberakoa izan ez dadin bultzatzeko produktu 

turistikoa sortzea (PRODUKTUA): 

4.1 ILDOA > Itsasoaren Kulturarekin lotutako jardueren programa estrategikoa 

garatzea. 

4.2 ILDOA > Eskaintza, oro har, hobetzea eta hondartzei edukiak ematea. 

4.3 ILDOA > Euskal Kostaldeko itsasoko, kiroletako eta osasuneko turismoa bultzatzea 

4.4 ILDOA > Kostaldeko paisaiari eta naturari balioa ematea. 

- 5. ARDATZA > Euskal Kostaldea markaren marketina (MARKETINA): 

- 5. ARDATZA > Euskal Kostaldea izen geografikoari lotutako marketin‐politikak 

diseinatzea. 

5.1 ILDOA > Turismoko markaren marketineko politikak diseinatzea eta 

berregituratzea. 

5.2 ILDOA > Sustapeneko ekintzak garatzea. 

5.3 ILDOA > Merkaturatzeko, salmenta ondorengo eta leial bihurtzeko prozesuak 

hobetzea. 

28 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / PLANGINTZA OPERAZIONALA

Ardatz bakoitza, era berean, izaera espezifikoagoa duten jarduera‐ildoetan banatuta dago. Ardatz 

estrategikoak nahiz jarduera‐ildoak helburu zehatzak biltzen dituzte. Jarduera‐ildo bakoitzak 

izaera ugaritako jarduerak finkatzen ditu. Xehetasun mailak ahalbidetuko balu, jarduerak ekintza 

zehatzen arabera banakatu beharko lirateke. Gainera, bakoitzaren egikaritze mailaren inguruko 

xehetasunak ere gehitu beharko lirateke. Adibidez: 

- Administrazioa / kudeaketa, jardueraren batek maila ugarietan administrazio 

publikoaren esku‐hartzea edo sustatzaileak egindako kudeaketa‐ekintzen garapena 

eskatzen duenean. 

- Beren jarduera‐plana eta ikerketa ekonomiko‐finantzarioa duten ikerketak, planak edo 

proiektuak idaztea. 

- Obrako exekuzioak, ekintza era horretan gauzatu behar bada. 

- Programa, plan edo ekintza zehatzak garatzea. 

Azkenik, ekintza eta jarduera horiek 2010‐2014 laurtekoaren baitan sartuko dira denborari 

dagokionez; hain zuzen ere, horixe da Gida Planak zehaztuta duen indarraldia. Hori dela eta, 

jardueretarako ezarritako lehentasunaren arabera, laneko kronograma hau ezarri dugu: 

- Lehen mailako jarduerak (EM epe motzekoak) dira presazkotzat edo interes handikotzat 

hartutakoak eta 2010 eta 2011 urteko epean egikarituko dira. 

- Bigarren mailako jarduerak (EE epe ertainekoak) pixkanakako garapena eta egikaritzeko 

interes ertaina duten ekintza orokorrak dira. 2011 eta 2012 urteetarako aurrez ikusi dira. 

- Hirugarren mailako jarduerak (EL epe luzekoak). Gida Plana indarrean egongo den azken 

urteotan, espazio publikoa hobetzearekin eta ezagutza‐sistema eraikitzearekin lotutako 

jarduerak eta sektoreko lehiakortasuna lortzera bideratutako ekintzak egingo ditugu. 

Epe luzerako jarduera horiez gain, aurretik abian jarri izan diren eta lortutako emaitzen 

arabera berriro doitu beharra dauden beste batzuei helduko diegu berriro. 

Izartxoarekin adierazita daude lehentasun altua duten eta modu operatiboan 2010eko ekitaldian 

berehala abian jar daitezkeen jarduera edo ekintzak. Dena den, hasierako proposamen hau Gida 

Planaren eta haren proposamen operazionalaren berrikusketa orokorraren mende egongo da. 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / PLANGINTZA OPERAZIONALA 

29

3. irudia.‐ Plangintza‐prozesuaren laburpena biltzen duen diagrama 

PLANGINTZA ESTRATEGIKOA 

PLANIFICACIÓN ESTRATEGICA 

PLANIFICACIÓN PLANGINTZA OPERATIBOA 

OPERATIVA 

ADIERAZPEN 

FORMULACION 

ESTRATEGIKOA 

ESTRATÉGICA 

PLANIFICACIÓN 

PLANGINTZA 

ESTRATEGIKOA 

ESTRATÉGICA 

EREMU ETA 

AMBITOS Y 

ARDATZ 

EJES DE 

ESTRATEGIKOAK 

ESTRATEGIA 

competitividad 

Lehiakortasuna 

EJE 1. KUDEAKETA 1: GESTION 

INTEGRALA 

2. JAKINTZA 

EJE 2: 

SISTEMA 

SISTEMA DE 

CONOCIMIENTO 

3. EJE DESTINOAREN 3: MEJORA 

DEL HOBEKUNTZA DESTINO 

4.PRODUKTUAREN 

EJE SORKUNTZA 4: CREACIÓN 

DE PRODUCTO 

posicionamiento 

Posisionamendua 

5. KOSTALDE EJE 5: 

MARKETING DE 

MARKETING. 

LA COSTA 

JOKABIDE ETA 

LINEAS DE 

ACTUACION EKINTZEN Y 

ACCIONES LERROAK 

ERAGIKETA 

PLANIFICACIÓN 

PLANGINTZA 

OPERACIONAL 

+ 

PROYECTOS EGUNGO E 

PROIEKTU INICIATIVAS ETA 

ACTUALES EKIMENA 

= 

PLAN 2011.KO DE 

ACTUACION JOKABIDE 

PLANA 

2010 


30 


1. ARDATZA > Euskal Kostaldeko jarduera turistikoaren kudeaketa integrala 

1. ARDATZA > Euskal Kostaldeko turismo‐jardueraren kudeaketa integrala 

Helburu 

orokorra 

Jardueraildoak 

Euskal Kostaldean turismoarekin lotuta garatzen diren jarduerak kudeatu eta planifikatuko dituen 

sistema bermatzea, lurraldean horren eragina izaten duten eragileekin modu koordinatuan. 

1.1.‐ Euskal Kostalderako berezko kudeaketa‐eredua zehaztea. 

1.2.‐ Turismo‐administrazioen eta ‐erakundeen arteko lankidetza. 

1.3.‐ Lurralde mailako testuingurua hobetzeko hitzartutako jarduerak 

1.4.‐ Euskal Kostaldeko turismo‐esparruan eragina duen araudiaren erregulazioa eta egokitzapena. 

1.5.‐ Guztien arteko erantzukizun publiko‐pribatua. 

Ardatzaren orientabidea 

Euskal Kostaldeko turismo‐sektoreak hazteko potentzial handia du; hori dela eta, beharrezkoa da 

kudeaketako, komunikazioko eta merkaturatzeko egiturak oinarri dituen eta ondo diseinatuta dagoen plan 

operazionala izatea. Horrenbestez, argi dago lehen hausnarketa: Euskal Kostaldearen ingurunean 

bateratasuneko kudeaketa irmoa falta dela hauteman dugu. Hori dela eta, funtsezkoa izango da ahulezia 

horri aurre egiteko eta konpontzen saiatzeko irtenbideak proposatzea. 

Bestalde, lurraldearen konplexutasuna dela eta (turismoaren plangintza eta kudeaketa oso partekatuta 

daude), beharrezkoa da tokiko eta eskualdeko proiektu guztien koordinazioa eta lankidetza egin ahal izateko 

mekanismoak eta bideak prestatzea. Kudeaketa integrala lortzea xede duen hausnarketa hau lurralde 

mailako esparrura zabaldu beharra dago; izan ere, turismo‐jarduerak (lurraldeko kontsumitzailea denez), 

azpiegiturak, ostatuak, esparru hiritarrak eta naturalak eta abar eskatzen ditu. 

Euskal Kostaldearen batasuna ez da ohiko esparrua; izan ere, turismo‐jarduera bizia dela eta, 

baldintzatutako fenomenoen mende dago (espazioaren zatiketa, irudiaren garrantzia, fluxuen 

kontzentrazioa eta urte‐garaien araberakoak izatea eta abar). Hori dela eta, laneko agertokiaren baitan, 

turismo mailako plangintza egin behar duenak lurraldearen ordenamenduko eta erregulazioko prozesuan 

parte hartuko duten eragile guztiak hartu behar ditu kontuan. 

Hori dela eta, lurraldearen kudeaketa orokortasuna aintzat hartuta egin beharko litzateke, kudeaketa 

publikoko beste sail batzuen jardueraren inguruko ezagutza aktiboa izanda eta turismoguneentzat 

mesedegarri izan daitezkeen jarduerak koordinatuta. 

Araudi mailako mugek edo erregulazioko testuingururik ez izateak turismo arloko garapenak eta jarduerak 

baldintzatzen dituzte. Hori dela eta, araudia berrikusteko prozesuak abian jarri eta eragile turistikoen 

beharretara egokitu beharko lirateke. 

Euskal Kostaldeko Kudeaketa Integralaren helburua, bestalde, harremanak antolatzea eta lankidetza publiko 

eta pribaturako agertokiak sendotzea da. Izan ere, turismoguneen lehiakortasuna eta turismo‐jardueraren 

errendimendu ekonomikoa hobetzeko erabilgarriak dira. Euskal Turismoaren 2010‐2013ko Lehiakortasun 

eta Berrikuntza Planak ere apustu garbia egin du lankidetza publikoaren zein publiko eta pribatuaren alde, 

elkarrekiko laguntza eta baterako erantzukizuna nahi diren helburuak lortzeko ezinbestekoak direlakoan. 

Horrela, beraz, Gida Planaren lan‐ardatz hori Lehiakortasun eta Berrikuntza Planeko honako jardun‐ildo 

hauei lotuta dago: 

‐ Gobernantza: lidergoa eta lankidetza. 

‐ Enpresen sendotzea, eta negozio‐ eta lankidetza‐eredu berriak. 

‐ Turismoa dinamizatzea eta lurraldeko eragileak antolatzea. 

31 



1. ARDATZAREN GARAPEN OPERAZIONALA 

1.1 ILDOA > Euskal Kostalderako berezko kudeaketa‐eredua zehaztea 

Helburu 

espezifikoak 

- Plangintzarako eta kudeaketarako eredu bakarra, egituratua eta hierarkizatua bultzatzea. 

- Plangintza operazionala sendotzea ahalbidetzea eta ezarritako jarduerei sendotasuna ematea. 

- Turismoguneen plangintzarako, kudeaketarako, finantzaziorako eta ebaluaziorako tresnak 

garatzea. 

- Adostasuna ahalbidetzea eta Euskal Kostaldearen garapen turistikoan eragina izango duten 

hitzarmenak adostea. 

- Euskal Kostaldearen kudeaketa bakarrean txertatutako tokiko zein eskualde mailako kudeaketa 

ahalbidetzeko mekanismo operatiboak zehaztea, egiturak eta erakundeak modu sistematikoan 

sortzea ekiditeko. 

jarduerak eta ekintzak 

1.1.1.‐ Euskal Kostaldearen kudeaketa bateraturako antolaketa 

mailako eredua sortzea. 

(*) Euskal Kostaldeko jardueren plangintza eta 

koordinazioa egiteko sistema diseinatzea eta abian 

jartzea: Gida Planaren Kudeaketa Unitatea 

(*) Euskal Kosdtaldearen Dinamizazio turistikorako 

Mahaia eta elkarrizketa teknikoa eta politikoa egiteko 

beharrezko foroak eratzea. 

1.1.2.‐ Eskualdeko, tokiko eta ereduari babesa emateko 

kudeaketako egiturak sendotzea eta indartzea. 

Baliabideak ematea turismoko lankidetzako erakundeak 

garatzeko eta eskualdeko zein tokiko erakundeen 

lehiakortasuna hobetzeko. 

1.1.3.‐ Euskal Kostaldeko Gida Planean bildutako jarduerak 

finantzatzeko beharrezkoak diren finantziazio‐iturriak eta 

mekanismoak zehaztea. 

(*) Laguntza ekonomikoen kontusailak esleitzea Eusko 

Jaurlaritzaren eta foru‐aldundien programen bidez. 

(*) Lankidetasun turistikorako entitateen finantzaketa 

egokitu, bere egonkortasun eta finkapenerako. 

Proiektu kulturalei, sozialei, teknologikoei, ingurumenari 

lotutakoei eta abar lotuta egongo diren eta Euskal 

Kostaldearen turismo‐unitatearen lehiakortasuna hobetuko 

duten Estatuko eta Europako programetarako hautagaiak 

garatzea. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 

eta Turismo 

Sailburuordetz 

a 

Merkataritza 



a eta 

Kudeaketa 

Ereduan 

identifikatutak 

o eragileak 

Merkataritza 


Sailburuordetza 

Merkataritza 



a eta forualdundiak 

Merkataritza 



eta forualdundiak 

Turismo eta 

Merkateritza 


eta forualdundiak 

exekuzi 

oa 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Ku 

deaketa 

harremana 

Garapenerako oharrak 

Gida Plana kudeatu ahal izateko antolaketa‐eredua zehaztea da Plan Operazional hau diseinatzeko garaian 

faserik zailena eta erabakigarriena. Garatzeko garaian arrakasta izatea diseinatutako kudeaketa‐sistemaren 

araberakoa izango da. Kudeaketa‐eredua diseinatzeko aukera ugari dago, baina diseinua baldintzatuko 

duten funtsezko faktoreak hauek dira: operatiban beharrezkoa den arintasuna, adostasuna lortzeko eta 

parte hartzeko gaitasuna, eta kudeaketan eta ezagutzan oinarritutako lidergoa. 

Gomendatutako kudeaketa‐ereduak erabaki politikoetarako organoak zein erakunde ugaritako maila 

teknikoa bildu beharko lituzke. Planaren kudeatzaileak edo Euskal Kostaldearen koordinatzaileak zuzendu 

beharko luke (Basquetourren egituraren baitan). Etorkizunean, eta lanerako talde handiagoa eratu ahal 

izango balitz, Euskal Kostalderako Kudeaketa Bateratua eratuko litzateke. Planaren kudeatzailea arduratuko 

da Plan Operazional hau eta urteko gainerako jarduera‐planak gauzatzeaz. Kudeaketa‐eredua oinarritzat 

hartuta, edukiak atal espezifikoan ugarituko ditugu etorkizunean. Kudeaketa Unitate hori ez da itxia izango, 

32 



eta ETLBPan aurreikusitako etorkizuneko Euskal Turismoaren Foroarekin bateragarria izan beharko du, 

edota Foro horretan txertatu beharko du (erabakitzen denaren arabera). 

Eredu honen helburua Euskal Kostaldeko turismo‐kudeaketa maila guztietan profesionalizatzea da, 

Basquetourrek eskaintzen dituen baliabideak eta ezagutzak aprobetxatuta eta intereseko eragileen 

lankidetzarako eta partaidetzarako bideak zabalduta (batez ere, aldundiak, udalak eta sektore pribatua). 

Planaren sustatzailea Merkataritza eta Turismo Sailburuordetza denez, haren ardura izango da Planaren 

koordinatzaile edo dinamizatzaile bat gaitzeko beharrezko giza baliabideak eskuragarri jartzea. Horrez gain, 

eta beste administrazio publiko batzuekin batera, finantziaziorako bide sendoak zehaztuko dira jarduerarako 

urteko planetan bildutako ekintza guztietarako. Finantziazioa izango da, hain zuzen ere, Gida Planaren 

helburu nagusietako bat. 

Plan Operazionalean aurrez ikusitako ekintzetarako finantziazio‐bide posibleen artean, geroxeago zehaztuko 

ditugun finantziazio‐bide batzuk daude (Industria, Merkataritza eta Turismoa Sailak emandako laguntzak, 

Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Sailak emandakoak eta foru‐aldundiek bultzatutako laguntzak, esate 

baterako). 

Garrantzi estrategikoa dutenez (ez finantziaziorako bide gisa soilik, baita ezagutzaren transferentzia eta 

posizionamendua egiteko ere), Interreg oinarria duten Europako programetarako hautagaitzaren bat 

garatzea proposatu nahi dugu arrantza‐eremuen dibertsifikazioarekin lotuta. Horretarako, arrantzako 

turismoko ekimenak bultzatu beharko ditugu. 


33




Helburu 

espezifikoak 

- Turismoguneko marken / produktuaren sustapen‐ eta kudeaketa‐politikak bateratzea. 

- Administrazio turistikoen arteko erakunde mailako lankidetza eta koordinazioa sustatzea eta 

ahalbidetzea. 

- Beste sare eta herrialde batzuekin laneko kanpoko politika zehaztea eta finkatzea, eta Europan 

dauden programetan parte hartzea. 


1.2.1.‐ Euskal Kostaldearen Gida Planaren ezarpena eskualde 

mailako erakundeekin eta lankidetza turistikoko 

erakundeekin batera koordinatzea. 

(*) Euskal Kostaldeko Gida Planaren edukiak 

komunikatzeko kanpaina egitea.. Gida Plana sozializatzea 

eta onartzea. 

(*) Euskal Kostaldean dauden eragileekin batera lanerako 

mahai‐inguru teknikoak sortzea. 

(*) Plangintza turistikoaren dokumentuak (DTP) pixkana 

berrikusteko laguntza, Euskal Kostaldearen Gida Planean 

zehaztutako jarraibideak horietan txertatzeko. 

1.2.2.‐ (*) Euskal Kostaldeko turismoaren kudeaketa‐ eta 

sustapen‐politikak Foru Aldundiekin hitzartzea eta haiekin 

lankidetzan aritzea. 

1.2.3.‐ Iparraldeko turismoaren arduradunekin jarduera 

bateratuak sustatzea. 

Tourism 64rekin lankidetza‐programak sustatzea elkarrekiko 

intereseko harreman egonkorra hasteko, Côte Basque 

markaren babesean. 

1.2.4.‐ Euskal Kostalderako interesgarriak diren Turismo 

Idazkaritza Orokorraren programetatik ateratako 

jarduerak ezagutzea, sustatzea eta haietan parte hartzea. 

1.2.5.‐ Kostaldeko inguruneetako turismoarekin lotuta Europan 

eta Estatu mailan sustatzen ari diren sare, erakunde eta 

ekitaldien sareak ezagutzea eta haietan parte hartzea. 

(*) Europako Kostaldeko Turismo Iraunkorrerako Sarean 

parte hartzea, hasiera batean ikasteko eta ezagutzak 

transferitzeko leku gisa hartuta. 

(*) Interreg ekimenen bidez Europako programetan parte 

hartzea. 

1.2.6.‐ Kudeaketa publikoa erraztea eta, horretarako, 

beharrezkoak diren administrazio‐prozesuak sinplifikatzea. 

“Leihatila bakar” kontzeptua garatzea. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

EM 

EE 

EM 

EM 

EE 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



aTurismo 


a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

harremana 

E2/A‐2.1.4 

E3/A‐3.3.2 


Gida Plana partaidetzarako, koordinaziorako eta adostasunerako tresna gisa sortu da, eta behetik gora 

eraikitako goranzko logikaren arabera diseinatu da, proiektu aktiboak eta haien teknikari arduradunak 

kontuan hartuta. Plana idazteko prozesuan ere erabili den lanerako logika hori mantendu beharko da 

ezarpeneko hurrengo etapetan. Arlo hori ere kontuan hartu dugu kudeaketa‐eredua diseinatzeko garaian 

udalerrietako eta eskualdeetako teknikari guztiek parte hartuko dutela bermatzeko. 

Alde batetik, Euskal Kostaldeko udalerriek gaur egun hainbat tipologia eta formatutako jardueren programa 

zabala dute. Ekimen horien plangintza eta koordinazioa ikuspegi integraletik egitea falta zaie, eta ondorioz, 

orokortzeko asmotik eta lortu nahi den lan‐operatibatik urrun daude haien ikuspegiak, eta eskaintza oso 

atomizatua sortzen dute. 

34 





Gainera, Eusko Jaurlaritzako Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzak duela hainbat urtetatik babestu izan 

du plangintza turistikoa egiteko tresnak ezartzea: esate baterako, Dinamizazio Turistikorako Planak. DTPak 

eskualde mailan (eta batzuetan lurralde‐hedapen murritzagoko lekuetan, proiektuak hala gomendatzen 

badu) plangintza eta ordenamendurako tresna gisa planteatzen dira. 

Plan horiek ezarri direlako lortu dugu plangintzako tresna horien helburu nagusiak osatzen dituzten 

funtsezko arloetan euskal turismoguneetan aurrera egitea. Hauek dira plangintzako tresna horietako batzuk: 

produktu turistikoak sortzea, sektore turistiko publiko nahiz pribatua indartzea eta antolatzea, 

turismogunea sustatzea eta merkaturatzea, eta turismogunerako egokiak diren kudeaketa‐formulak 

zehaztea). 

Gida Plan honetan eskualde mailako eta tokiko Dinamizazio Turistikorako Planetan oinarritutako plangintzaeredua 

mantentzearen alde egin dugu. Horiek berrikusi eta Plan honetan definitutako turismogune eta 

produktu‐lerro handietara egokitu beharko dira eta Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzaren oinarrizko 

dokumentuetan (hala nola Euskal Turismoaren Lehiakortasun eta Berrikuntza Planean eta Euskadiko 

Turismo Marketin Planean). 

Bestalde, euskal turismoaren garapenean eta plangintza egiten urteak eman ondoren, Euskal Kostaldean 

jarduten duten erakundeen jarduerak koordinatu eta haien plangintza bilduko duen fase berria hasteko 

beharra planteatu dugu, proiektu komun baina osagarrien aldeko apustua eginda, euskal itsasertzeko 

turismoguneen arteko lehia eragozteko eta sortzen ari diren ekimenei lekua egiteko. 

Erakundeen arteko koordinazioa denez Gida Planeko helburu nagusietako bat, plangintza turistikoaren 

politikei batasuna eman nahi zaie beti, eta horretarako, ordezkaritza‐izaera izango duen mahai bat osatu eta 

administrazio publikoen (Tokiko Administrazioen, Foru Aldundien eta Eusko Jarlaritzaren) arteko lankidetza 

ahalbidetuko duten ekintzak sustatuko dira. 

35 




1.3 ILDOA > Lurralde mailako testuingurua hobetzeko hitzartutako jarduerak. 

Helburu 

espezifikoak 

- Modu koordinatuan kudeatzea turismo‐jardueran eragina duten baliabideak (haien eskuduntza 

administrazio ugariren esku dagoenean). 

- Administrazio publikoetako lankidetza bertikala eta sailen artekoa lortzea; tokiko, eskualdeko, 

probintziako eta autonomia‐erkidego mailako administrazioak sartzea. 

- Plangintza turistikoa udaleko gainerako kudeaketako eremu eta politiketan sartzea. 

- Tokiko mailan herriguneetako arrantzako eta itsasoko izaera gordetzen duten edertze urbanoko 

ekintzak sustatzea, turistek haien inguruan duten pertzepzio orokorrean eragina positiboa 

dutenean. 


sustatzail 

harremana 

1.3.1.‐ (*) Euskal Kostaldeko lurralde‐eremuan eskuduntza duten 

administrazio ez‐turistikoei Gida Plana banatzea. 

1.3.2.‐ Euskal Kostaldeko lurralde‐eremuan eskuduntza duten 

administrazioekin intereseko jardueretan batera lan 

egitea. 

Administrazioekin hitzartutako jarduerak garatzea. Sailen 

eta erakundeen arteko lankidetza. 

1.3.3.‐ Turismogunea, oro har, hobetzeko tokiko 

administrazioarekin batera jarduerak dinamizatzea. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

ea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

E2/A‐2.1.4 

E2/A‐3.1.4 

E2/A‐3.1.3 


Euskal Kostaldea, beste erreferentzia urbano batzuekin batera, Euskadiko erakargarri turistiko 

handienetakoa da. Hori dela eta, beharrezkoa da haren garrantzia onartzea. Turismogunez betetako 

espazioa da; azpimarkaz betetako marka; produktu asko biltzen duena: kontzentrazio turistiko altuko lekua, 

bai eskaintzari, bai eskaerari dagokionez. 

Baina elementu natural eta kulturalen multzoa ere bada, presio demografiko, ekonomiko eta urbanisitiko 

gehiegi duen ingurunea, espazio‐errealitate eta ‐erabilera ugari batera dauden lekua. Turistarentzat, Euskal 

Kostaldea bere jarduera garatzeko ingurunea izango da. Ingurune horrek bateragarria izan beharko du 

beste erabilera eta beste ekonomia batzuekin. Erabilera ekonomikoak eta babeseko politikak bateratu 

behar dira, eta, ETLBPan adierazitakoaren arabera, toki‐ eta eskualde‐eremuko lehiakortasunera eta 

iraunkortasunera bideratuta egongo den turismo‐kultura bat garatzen lagundu behar da. 

Hori dela eta, tokiko administrazioa sustatuko dute, abian dauden programen bidez, intereseko elementu 

urbanistikoak edertzea eta babestea helburu duten ekimenak lan ditzaten, batez ere apaingarriei eta 

paisaiari dagokienez (3.1 ‐ turismo‐esparrua hobetzea ildoan aztertuko ditugu jarduera horiek). 

Hori dela eta, dagoeneko ari dira hainbat jarduera urbanistiko bideratzen; esaterako, Debako eta Mutrikuko 

alde zaharrak birgaitzeko planak. 

36 




1.4 ILDOA > Euskal Kostaldeko turismo‐esparruan eragina izango duen araudiaren erregulazioa. 

Helburu 

espezifikoak 

- Araudi‐sistemaren inguruko beharrak eta kezkak aztertzea eta ebaluatzea. 

- Eragile turistikoen garapenerako eta jardueretarako beharrezkoak diren legegintzako eta araudi 

mailako testuinguruak berrikusteko prozesua sustatzea. 


harremana 

1.4.1.‐ Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzaren aurrean 

bitartekari gisa jardutea jarduera turistikoa hobetzeko 

beharrezko araudiak berrikusteko. 

(*) Turismo aktiboarekin lotutako jarduerak arautzeko 

dekretua idazteko prozesua bultzatzea 

(*) Aterpetxeak establezimendu turistikotzat hartzea, 

Kostaldeko produktuei babesa emateko elementu gisa 

(Donejakue Bidea). 

1.4.2.‐ Jarduera turistikoa mugatzen duen araudia berrikusteko 

erakunde eskudunetan bitartekari gisa jardutea. 

(*) Itsas arrantzako legea berrikusteko eta egokitzeko eta 

etorkizunean izan daitezkeen jarduera turistikoak 

arautzeko bultzada ematea (kirol‐arrantza, arrantzaturismoa, 

oro har eta beste batzuk) 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Arrantza 


a 

exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

E4/A‐4.1.3 


Euskal turismoaren testuinguruan, hainbat zerbitzu turistiko araudi berezia garatuta arautu behar dira. 

Hori da turismo aktiboko enpresen kasua. Euskal Kostaldearen eremuan ugari dira, eta askotan, beste 

batzuen aurrean beren jarduera bideratzeko garaian babesik gabe egon ohi dira. Egoera hori larriagotu egin 

daiteke produktu turistiko gisa surfaren garapenari lotutako zerbitzuen eskaintza tinkoa agertzen bada. 

Horrez gain, aterpetxeetako araudiaren egoera ere kontuan hartu beharko da, Kostaldearen kasuan oso 

garrantzitsua izan baitaiteke, ostatu emateko eskaintza indartzeaz gain (bereziki, helburu diren hartzaile 

jakin batzuen kasuan), Euskal Kostaldearen eremuan Donejakue Bidearen produktuari lotutako zerbitzuak 

sendotzeko balioko baitu. 

Bestalde, arrantza‐turismoaren eskaintzan parte hartuta arrantza‐sektoreari eman nahi zaion bultzadarekin 

lotuta, ezinbestekoa da jarduera turistikoan izan dezakeen partaidetza mugatu eta ito dezakeen araudia 

egokitzea. Itsasoko Arrantzaren Legean aldaketak egin beharko dira eta, bereziki, ontzira profesionalak ez 

diren langileak igotzearekin lotutako arloetan, eta itsasoko profesionalek egindako jarduera turistikoak 

arautzeari dagokionez, esaterako, kirol‐arrantzan edo itsas turismoan, oro har. 

Jarduera‐ildo horren baitan, intereseko beste egoera batzuk ere aztertuko ditugu, turismoaren 

sektorearekin lotuta eta hainbat arlotan (nabigazioa, kostaldeko espazioaren erabilera eta araudia, jarduera 

profesionala garatzea eta titulazioa eta abar). 

Azken batean, Euskadiko turismo‐industriaren lehiakortasuna optimizatuko duen eta enpresa‐ekimena eta 

berrikuntza bultzatuko dituen arau‐esparru bat garatu nahi da. 


37



1.5 ILDOA > Guztien arteko erantzukizun publiko‐pribatua 

Helburu 

espezifikoak 

- Oraingo eskaintza turistikoa hobetzeko eta berria adosteko partaidetza publiko‐pribatua sustatzea. 

- Enpresaburu turistikoen eta turismoguneko kudeatzaileen arteko etengabeko komunikazioa 

bermatuko duten mekanismoak sortzea. 

- Enpresa‐kulturaren lankidetza sustatzea, establezimenduen arteko lankidetza‐hitzarmenak 

bultzatzea eta enpresen arteko jardunbide egokien trukea aldarrikatzea. 

- Turismoguneko lehiakortasuna handiagotzeko enpresa turistikoen gaitasuna sustatzea. 

- Merkataritza‐jarduera integratzea, sustatzea eta hobetzea. 


1.5.1.‐ Enpresa‐ekimen berriak sortzeko programak eta ekintzak 

sustatzea. 

(*) Enpresa turistikoak sortzeko eta modernizatzeko 

aholkularitza eta bultzada (Gauzatu Turismo programa). 

Euskal Kostaldean lanean has daitezkeen ekintzaile edo 

inbertsiogileen ikerketa eta azterketa. 

1.5.2.‐ Sektore pribatua Euskal Kostaldearen kudeaketarako eta 

plangintzarako organoetan txertatzea eta enpresaburu 

turistikoen eta turismoguneko kudeatzaileen artean 

etengabeko komunikazioa bermatuko duten mekanismoak 

sortzea. 

Laneko talde edo batzorde ugari dituen turismoaren 

klusterra sortzea. 

1.5.3.‐ Intereseko erakundeekin batera lankidetza‐ekintzak 

garatzea. 

Enpresak sortzeko eta garatzeko elkarteekin, Enpresen 

Zentroen eta Berrikuntzako Euskal Sarearekin eta arriskukapitaleko 

funtsen erakunde kudeatzaileekin lankidetzahitzarmenak 

egitea. 

1.5.4.‐ Sektore pribatuaren lehiakortasuna hobetzeko eta 

modernizatzeko ildoak garatzea. 

(*) Enpresa turistikoetan oinarrizko ekipamenduak 

modernizatzeko programak sustatzea (MET laguntzak). 

Arrantza‐sektoreko enpresak, erakundeak eta eragileak 

sektore turistikoan txerta daitezen eta parte har dezaten 

laguntzea haien inbertsioetarako eta egokitzapenetarako 

laguntza ekonomikoa emanda. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EL 

EE 

EM 

EM 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

harremana 

E2/A‐2.4 

E4/A‐4.3 


Edozein lurraldetako turismo‐garapenerako funtsezko gakoak dira enpresa‐sektorearen partaidetza eta 

dinamismoa. Orain arte, eta are gehiago gurearen moduan hazten ari diren turismoguneetan, proiektu 

turistiko askoren kasuan, administrazio publikoak hartu izan du lidergoa eta ardura, eta egindako 

ekimenetako askok porrot egin du sektore pribatuak lidergorik hartu ez duelako eta jarraipenik eman ez 

zaielako. 

Gure turismo arloko sistemaren lehiakortasun turistikoa hobetzeko, lankidetza‐eredu berria ezarri behar da. 

Sektore publikoaren eta pribatuaren artean esfortzuak bateratuta lortu ahal izango da lurralde‐garapen 

iraunkorragoa eta negozio turistikoaren errentagarritasun ekonomikoa handiagotzea. 

Merkataritza eta Turismo Sailburuordetza turismo‐arloko enpresa‐ekimen eta enpresa‐proiektu berriak 

abian jartzeko lanean ari da, Euskal Turismoaren Lehiakortasun eta Berrikuntza Planaren bitartez. 

Horretarako, inbertsioa, finantziazioa eta ekintzailetasuna bultzatzen duten programak mantendu eta 

38 




1.5 ILDOA > Guztien arteko erantzukizun publiko‐pribatua 

indartuko dituzte; esaterako, Gauzatu Turismo programa, interes estrategiko berezia duten enpresak 

sortzeko eta modernizatzeko laguntzak ematen dituena. Horrez gain, beste batzuen aurrean hitz egiteko 

sustatzaileei aholkularitza teknikoa eta laguntza eman beharko zaie, enpresa berriak sortzeko edo produktu 

berriak sortzeko (zerbitzu turistikoak) Euskal Kostaldean. 

Turismoguneen, taldeen eta eragileen arteko laneko sareak sortzearen aldeko apustua izango da beste 

ekimen interesgarri bat. Horretarako, ahaleginak eta sinergiak bideratu beharko ditugu turismoguneko 

enpresen multzoaren posizio lehiakorra hobetu ahal izateko. Enpresak babesteko eta sustatzeko erakunde 

guztiekin lotuta, eskura dauden baliabide guztiak aprobetxatuko dira. 

Azkenik, gaur egun dauden laguntzak sektore pribatuaren beharretara egokitzeko aukera aztertuko du 

Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzak, baita zerbitzuak merkatuko beharretara eraldatzeko eta/edo 

egokitzeko laguntza ematea ere, diru‐laguntza horiek bultzatuta (horien artean daude MET laguntzak). 

Jarduera‐ildo horretan adierazitako jardueren multzoa Basquetour , enpresa‐sarearen modernizazioa, baliokatearen 

sendotzea eta enpresa‐ eta lankidetza‐ekimen berrien garapena bultzatzeko ETLBPan adierazitako 

ekintzei lotutako enpresa‐garapeneko unitatearekin koordinatuta garatuko da. 


39

2. ARDATZA > Euskal Kostaldeko Turismoa Ezagutzeko Sistema eraikitzea 


Helburu 

orokorra 


Ezagutza estrategikoaren sorkuntza bultzatzea eta produkzio‐sistemara transferitzea, 

lehiakorragoak eta malguagoak izateko, eta turismo‐eskarira hurbiltzeko. 

2.1.‐ Ikerketa turistikoa eta komunikazioa. 

2.3.‐ Sentsibilizazio soziala eta sektoriala. 


Turismo‐sektoreak azken urteotan etengabeko hazkundea izan du jarduerari dagokionez. Zehazki, hazkunde 

hori dela eta, herrialde askotan, sektore ekonomiko nagusi bihurtu da. Dena den, jarduera oso aldakorra du, 

kontrolatzeko oso zailak diren kanpoko gertaeren araberakoa. 

Gorabehera horiek direla eta, turismoa sustatu behar duten erakunde publikoek nahiz enpresa turistiko 

pribatuek ezagutzaren kudeaketa egokia egin behar dute, eta horrekin ahalbidetuko dute turismogunearen 

lehiakortasuna lortzeko giltzarriak izango diren erabakiak hartzea. 

Euskadiko turismoak alderdi horretan izan duen ibilbide laburra ikusita, ardatz honek jasotzen dituen 

jarduera‐ildo batzuk Euskal Kostaldearen eremuan ez ezik Euskadi osoan ere aplikatu beharko dira. 

Plangintza turistikoaren prozesuan topatu ohi ditugun gabezia eta zailtasun guztien artean, lehenengoa 

sektorean eragina duten arloei buruzko ezagutza eskasa izan ohi da. Jarduera turistikoa fenomeno nahiko 

berria da Euskadin eta, beraz, protagonismo urria izan du orain arte alderdi horrek eta haren kudeaketak. 

Zaila da turismoaren arloan erabaki baliagarriak ezartzea haien egokitasuna egiaztatuko duen ezagutzarik 

izan ezean. 

Ezagutza sortzea eraginkorra izango da sektore turistikoaren beharrei, oro har, modu eraginkorrean 

erantzuten badio. 

Merezi du Ezagutza Turistikoaren Sistema eraikitzera bideratutako ahalegina egitea, Euskal Kostaldea baino 

eremu handiagoa hartzen duen eta Euskal Turismoaren Lehiakortasun eta Berrikuntza Planean kontuan 

hartuta dagoen figura baten barruan, sektore turistikoaren eskaerara egokitutako jarraibideak eta pausoak 

zehazteko. Horren guztiaren helburua turismo‐sektorearen eskaeraren kudeaketa malgutzea, eta 

administrazio publikoen, enpresa‐elkarteen nahiz enpresa turistikoen, ikerketa‐zentroen eta unibertsitateen 

ezagutzen transmisore bihurtzea da. 

Azken helburua sektore guztiaren behar eta ezaugarrietara egokitutako sistema sortzea da, esku hartuko 

duten eragileei ondorego hauek egitea ahalbidetuko diena: ezagutza berri horiek sartzea eta ikaskuntza 

txertatzea, etengabe aldatzen ari den testuinguruan erabakiak hartzeko gai izan gaitezen. Azken batean, 

Euskal Kostaldean lehiakortasun turistiko handiagoa lortzera bideratutako erabaki eraginkorrak hartzeko 

informazio erabilgarri hobea eta anitzagoa sortuko duen ezagutza‐sistema izango da. 

Sektore turistiko publiko‐pribatuaren beharrak identifikatu, haiek baloratu eta haien jarraipena egindakoan, 

sektorearen hedapen‐ eta trebakuntza‐prozesuetan aurrera egin ahal izango dugu. eta ezagutza 

estrategikoaren sorrera eta ezagutza hori produkzio‐sistemara transferitzeko aukera sustatu ahal izango 

dugu. 

Asmo horiekin aurrera egiteko balio berriak hartu behar dira eta orientabide estrategiko berria txertatu 

behar da datozen urteotarako Euskal Kostaldeko eragile turistikoen erabakiak bermatzeko. 

40 




2.1 ILDOA > Turismoaren ikerketa eta komunikazioa 

Helburu 

espezifikoak 

- Euskal Kostaldeko eragile turistikoek erabakiak hartzeko baliagarri izan dezaketen ezagutza guztia 

sortzea eta hedatzea. 

- Turismo‐informazioaren tratamendu, bilketa eta azterketa sistematizatzeko prozedurak garatzea. 

- Turismoguneetako kalitate turistikoa eta bisitarien asebetetze maila ebaluatzea. 

- Euskal Kostaldean lehiakortasunaren ebaluaziorako tresnak ezartzea. 

- Euskal Kostaldeko produktu estrategikoen jokabideari arreta eskaintzea. 

- Euskal Kostaldea turismogune gisa aukeratzen duten merkatu igorleen egungo egoera zehaztea eta 

beste turismogune lehiakide batzuekin alderaketak egitea. 

- Eskaeraren, turismogune lehiakideen eta segmentu turistiko partikularren azterketan sakontzea, 

eta Euskal Kostaldearen behatoki turistikoa eraikitzeko lanean aurrera egitea. 

- Eskaintza turistikoaren eta eskaera turistikoaren bilakaeraren, jokabidearen eta ezaugarrien 

aldagai nagusien datu errealak eta denbora mailako jarraipena biltzen dutenak eskaintzea. 

- Teknologia berrien bidez Ezagutzaren Sistema honen ahalik eta irisgarritasun eta hedapen 

handiena ahalbidetzea. 


harremana 

2.1.1.‐.Ikerketako teknika kuantitatiboak eta datuak lortzeko 

metodologiak diseinatzea. 

(*)Monitorizatzen lagunduko duen eta Turismo Behatoki 

batean edo maila handiagoko Adimen Lehiakorreko 

Sistema batean txertatu ahal izango den turismoadierazleen 

sistema bat diseinatzea eta egituratzea. 

Turistei eta bisitariei inkestak egitea eta prozesatzea. 

Euskal Kostaldeko turismoguneen onarpen mailari buruzko 

datuak sortzea 

2.1.2.‐ Datuak ateratzeko egungo sistemetan eta tresnetan parte 

hartzea eta haiek berrikustea. 

(*) Eustat‐ekin koordinatuta, Euskal Kostaldeko turismounitatearen 

ezagutza optimoa eta sistemen ahalik eta 

ustiapenik handiena egiteko aldagai eta irizpide berriak 

ezartzea. 

Plana eta haren jarduerak Itourbask turismo‐bulegoen 

sarearen funtzionamenduan sartzea. 

Beste erakunde publiko, unibertsitate edo enpresa batzuek 

(IET, aldundiak eta abar) sustatutako estatistikako 

sistemekin, azterketekin eta tresnekin batera koordinatzea. 

2.1.3.‐ Turismoarekin lotutako txosten eta azterketak egitea. 

(*) Turismoguneko eskaera turistikoaren jokabideari 

buruzko ikerketa eta azterketa (profila, mugikortasuna, 

kontsumoa, asebetetze maila eta abar). 

Euskal kostaldean dagoen ostatu hartzeko eskaintza 

aztertzea, 2. egoitzaren eta oporretarako etxebizitzen 

fenomenoak aztertuta. 

Euskal Kostaldearen testuinguruaren baitan, bezeroaren 

asebetetze mailaren inguruko azterketa egitea. 

Lehiakide diren turismoguneetako turismo arloko politikak 

eta jarduerak etengabe aztertzea eta haiekin alderatuta 

Euskal Kostaldearen benetako posizionamendua zein den 

lantzea. 

Udalerri mailan turismo‐jardueraren errendimendu 

ekonomikoak ebaluatzea, eta horrekin batera, neurri 

handiko proiektuetako errentagarritasuna monitorizatzea 

eta haren jarraipena egitea. 

2.1.4.‐ Euskal Kostaldearekin lotutako informazioaren eta 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

EM 

EE 

EE 

EM 

EM 

EM 

EE 

EL 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

EUSTAT/ 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

exekuzi 

oa 

Sistemare 

n 

garapena 

Dokum. 

kudeaketa 

Azterketa 

idaztea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Azterketa 

idaztea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Azterketa 

idaztea 

Azterketa 

idaztea 

Azterketa 

idaztea 

Azterketa 

idaztea 

Azterketa 

idaztea 

E‐5/A‐5.3.2 

E3/A‐3.3.1 


41


ezagutzaren hedapenerako bide ugari zehaztea. 

(*) Eragile turistikoen eta ez‐turistikoen artean Euskal 

Kostaldearen Gida Plana hedatzeko, sozializatzeko eta 

hitzartzeko ekintzak egitea (intranet). 

(*) Argitalpenak, monografia eta txosten turistikoak, 

newsletterrak eta abar argitaratzea eta banatzea. 

Euskal Kostaldearen inguruko azterketa, iturri eta 

erreferentzien gordailua garatzea (itsas produktuak, beste 

eskualde batzuetako ekimenak, azpisegmentuen azterketak 

eta abar). 

Ezagutza‐sistemaren euskarri izango den zerbitzaria sortzea, 

intranet gisa, sarbidea egituren eta erabiltzaileen arabera 

antolatuta eta egituratuta. 

EM 

EM 

EM 

EM 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Admin./ 

Kudeaketa 

Dokum. 

kudeaketa 

Dokum. 

kudeaketa 

Dokum. 

kudeaketa 

E1/A‐1.2.1 

E2/A‐2.1.4 


Ildo honetan kontuan hartutako jarduera‐programa eragileak, metodologiak eta tresnak identifikatzeko eta 

antolatzeko beharrean oinarrituta dago, horiexek baitira ezagutzaren sistema eraikitzeko oinarriak. 

Atal honetan, ikerketa‐tekniken diseinua eta sortutako datuak modu operatibo eta sistematizatuan 

zabaltzeko komunikazio‐sarea erronka gisa aurkeztu dira, sektoreko ezagutzaren iturriak modu 

eraginkorrean ziurtatzeko, haietarako sarbidea eta haien hedapena ahalik eta gehien zabalduta. 

Hasierako urrats gisa, gomendagarria da sistemara sartzeko intraneta egitea, baita horrekin batera 

informazio‐buletin elektroniko osagarria zabaltzea ere. Ekintza hori ezagutzaren kudeaketako etorkizuneko 

plataforma ahaltsuaren aurreko urratsa izango da. 

Jarduerak gaur egun duen egoera ezagutzeko kontsulta‐eremua izateko aukera eskainiko du ildo horrek; 

prestakuntza, sustapena, merkaturatzea eta antzeko beste arlo batzuetako jarduerak eta plangintza eta 

kudeaketa turistikoko beste elementu garrantzitsu batzuk definitzeko abiapuntua izango da horrenbestez. 

Jardueraren arlo ugarietan, eta Euskal Kostaldearen errealitate, eskaera eta arazoetara egokituta, erabakiak 

hartzeko funtsezko politika turistikoak eraikitzeko prozesuak definituko dira. 

Ikerketa turistikoak, gaur egun, zorroztasun handia eskatzen du: kontu sateliteen ustiaketarako 

metodologia, turismoguneko turismoaren estatistika‐informazioaren egituren prestaketa eta kudeaketa, 

prezio turistikoen indizeak edo inpaktuen/iraunkortasunaren neurketak. 

Hainbat erakunderen inplikazioa (unibertsitatea, Eustat), orain abian dauden, baina Euskal Kostaldearen 

lurralde‐eremura bideratutako programak egokitzea, Itourbask sarea edo Euskadiko Zaintza Lehiakorreko 

Sistema baten garapena ezinbesteko tresnak/ekintzak izango dira sistemari zeharkakotasun handia 

emateko. 

Jarduera horiek Basquetourren marketin estrategikoko unitatearekin koordinatuta diseinatuko dira. 

Prozesu horren guztiaren helburua Euskal Kostaldearen Behatoki Turistikoa eraikitzea izango da. 

42 





Helburu 

espezifikoak 

- Talentuaz konturatzea eta turismo‐sektorerantz erakartzea. 

- Tokiko herritarrek turismoa onar dezaten sustatzea, eta turismoa jarduera ekonomiko gisa 

hartzeko urratsak ematea. 

- Turismoa gainbeheran diren beste sektore batzuen (arrantza‐sektorea, esaterako) jarduera 

osagarri gisa onartzea. 

- Turismoaren albo‐onurak zabaltzea; izan ere, besteak beste, arrantzako itsas ondareari balioa 

eman dio eta herrietako memoria historikoari lotutako ondare ukiezina berreskuratzea ahalbidetu 

du. 

- Turismoa eta turista bera turismoguneko ekonomiak eta ondare kulturala eta naturala 

berreskuratzeko, mantentzeko eta birbalorizatzeko ekimenen eragile gisa onartzen hastea. 


2.2.1.‐ Euskal Kostaldeko udalerrietako herritarrak 

sentsibilizatzea. 

(*) Jardueren informazio‐ eta komunikazio‐sistema 

etengabea mantentzea. 

Jarduera turistikoen ikuspegia tokiko herritarrekin 

bateratzea. eta turismoari lotutako lanbideen inguruko irudi 

soziala hobetzea. 

Bertako herritarrei zuzendutako komunikazio‐kanpaina 

egitea turismoguneko balioei, ondorio ekonomikoei eta 

jarduera turistikoaren eta hari lotutako azpisektoreen 

horizontaltasunari dagokienez. 

Ate irekiko jardunaldien programa egitea. 

2.2.2.‐ Eragile publikoak sentsibilizatzea (tokiko, lurralde mailako 

eta autonomia mailako erakundeetako teknikariak eta 

politikariak zein sektore publikoko eragileak). 

(*) Antzeko ezaugarriak dituzten kostaldeko 

turismoguneetako turismoarekin lotutako arazoei buruzko 

trebakuntza‐topaketak egitea eragile publikoei zuzenduta. 

Tokiko erakundeen eta turismo arloko administrazioaren 

arteko komunikazio‐bideak sustatzea. 

Irudi, zerbitzu eta produktu turistikoetan tokiko nortasuna 

txertatzeak duen garrantziaren inguruan sektorea 

sentsibilizatzeko kanpaina, haren izaera errespetatuta eta 

bultzatuta. 

Helburu diren hartzaileen orientazioaren eta kalitatearen 

eremuaren inguruan sektore pribatuari zuzendutako 

sentsibilizazio‐programa egitea. 

2.2.3.‐ Arrantza‐sektorea sentsibilizatzea: kofradiak, emakumeen 

kolektiboa eta abar 

(*) Tokiko erakunde‐kofradien komunikazio‐bideak 

indartzea. 

Orientazio turistikoko jardueretan arrantza‐sektorearen 

partaidetza sustatzea, interesak bateratuta. 

2.2.4.‐ Eskola‐kolektiboa sentsibilizatzea. 

Ondare natural eta kulturalera hurbiltzeko eta hezkuntzaprogramak 

sustatzeko jardunaldiak antolatzea. 

Turismoko eta arrantza arloko programaren baitan ikasleen 

arteko topaketak garatzea. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 


merkataritza 


a/ Udalarrantz 

Merkataritza 




Merkataritza 




Merkataritza 



a 

Merkataritza 




Merkataritza 




Kultura 

Gazteria eta 

Kirol 


eta 

Merkataritza 



a 

Kultura 

Gazteria eta 

Kirol 

exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Ekintzaren 

exekuzioa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Programar 

en 

harremana 

E2/A‐2.1.4 

E2/A‐3.1.2 

E1/A‐1.5 

E3/A‐3.2.1 

E3/A‐3.3.4 

E4/A‐4.1.3 


43


Naturaren interpretazioko eta ingurumen‐hezkuntzako 

planak egiten laguntzea. 

EL 


eta 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 

eta Turismo eta 

Ingurumen 


exekuzioa 

Plana 

idaztea 

E‐1/A‐1.3.2 


Sentsibilizazio‐lana, oro har, egiteko dago eta Euskadiko turismogune batzuek eskatzen dute, baina bereziki, 

euskal kostaldekoek, zati handi batek “jasaten” baititu urte‐garaien araberako eredua duen jarduera 

turistikoaren eraginak; ondorio horiek oso nabarmenak dira kostaldeko herri txikietan. 

Turismoaren eta hura garatzen den espazioaren arteko disoziazioa saihestea eta bertako herritarrek 

jarduera turistikoa eta turista onar dezaten lortzea da helburua. Horrez gain, eragile publikoek bideratutako 

ekimen batzuetan turismoarekiko orientazio‐konpromiso handiagoa izan dezaten lortzen ere saiatu beharko 

genuke. Beste erronketako bat sektore pribatuaren ekimenetan parte hartzea eta haiek zuzentzeko zeregina 

bere gain hartzea da; izan ere, batzuetan, ostalaritzako, merkataritzako eta abarretako enpresek ez dute 

beren enpresa turismo‐jardueraren baitan identifikatzen. 

Hori guztia dela eta, sentsibilizazio‐programak sektore publikora nahiz pribatura zuzendutako jarduerak 

bildu behar ditu, eta bertako herritarrei garrantzi handia eman behar zaie horietan. Herritarren eta esku 

hartzen duten sektore ekonomikoen arteko erantzuteko eta esku hartzeko gaitasuna da turismogune 

orekatu eta kohesionatuak lortzeko aktibo garrantzitsuenetako bat. Turismo‐jarduera duen espazioan 

egindako jarduerek eta hobekuntzek tokiko biztanleriaren bizi‐kalitatea kontuan izan beharko dute. 

Arrantza‐herrien kasuan, sektore horren aldetik jasotako gutxiespena nabaria den arren, turismoari esker 

ekonomia dibertsifikatzeko aukera dute zerbitzu osagarri batzuk garatuta; gainera, zerbitzu horiek enplegua 

sortzen dute, eta arrantza‐sektoretik eratorritako krisiaren eragina murriztu dute. Era berean, oso 

garrantzitsua da arrantza‐komunitateen bizimodu tradizionalak aztertzea, Euskal Kostaldeko udalerrietako 

askoren nortasunaren oinarri baitira. 

Horrekin lotuta, arrantzaren eremuan egingo den sentsibilizazioa arrantzaleen kolektiboaren inplikaziora 

bideratuta egongo da, bere jardueratik haratago eragina izango duten jardueretara. Gainera, erabakiak 

hartzeko prozesuan eta jarduera turistikoak diseinatzean kontuan hartuko dira, arrantzari lotutako erakunde 

ugarik eskatu izan duen moduan. Horrek guztiak lagunduko du lanbidea duinagoa eta onartuagoa izan dadin 

arduradun publiko eta pribatu guztien, bertako herritarren eta bisitarien aldetik. 

Arrantza‐jarduerarekin lotutako kolektibo eta erakunde publikoei nahiz eskola adineko herritarrei eta 

herritar helduei zuzendutako sentsibilizazio‐tailerrak egiteko aukera aztertu dugu. Tailer horietan 

turismoarekin lotutako gaien trebakuntza‐planak eta arrantza‐jarduerarekin eta haren ondarearekin 

lotutako ekintzak egingo lirateke. Horrez gain, eremuan garatutako beste esperientzia batzuk ezagutzeko 

jardunaldi teknikoak egitea planteatu dugu, egoera eta arazo berberak dituzten beste eragile batzuen arteko 

topaketak ahalbidetzeko. 

Horrez gain, kalitatearen kulturara zuzendutako sentsibilizazioa eta arrantza‐guneek turismoguneetako 

kalitate‐programetan parte hartzeko prozesua bultzatu nahi dugu. Gainera, udalerri horiek orain arte 

egindako ekimenen esperientziak jakinarazten eta hedatzen lagundu beharko genuke oso antzekoak diren 

eta, horrenbestez, eskaera sakabana dezaketen gaien proiektuak lantzea ekidinda. 

Itsasertzeko erabilera publikoaren erregulazioari eta sustapenari dagokionez, Sektoreko Lurralde Planak 

Naturaren Interpretazio eta Ingurumen Hezkuntzako Planak idazteko zeregina zehaztu du, itsasertzeko 

ingurumen‐baliabideen erabilera arrazionala ezagutzea, erabiltzea eta hedatzea ahalbidetzeko, eta horrela, 

balio zientifiko, kultural, hezkuntzako edo aisialdiko balio berezia duten inguruneko elementuak zaintzen 

laguntzeko. Ekintza horrek ikasleen artean sentsibilizazioa indar dezakeela uste dugu. 

44 


3. ARDATZA > Euskal Kostaldeko turismoguneak egokitzea eta hobetzea 


Helburu 

orokorra 


Eskaintza espezializatuta eta dibertsifikatuta, turismogunean kalitate‐programak garatuta, sektorearen 

etengabeko trebakuntza egokiarekin eta proiektu berritzaileak garatuta, turismogunea egokitzea eta 

hobetzea, eta horrela, eskaera berriei erantzuna ematea eta bezeroaren erabateko asebetetze maila 

lortzea. 

3.1.‐ Turismo‐esparrua hobetzea, lehiakortasuna, kalitatea eta iraunkortasuna bermatuta. 

3.2.‐ Udalerri jakin batzuetarako espezializaziorako programak zehaztea. 

3.3.‐ Turismogunean bezeroaren asebetetzea lortzeko plana. 


Turismogunea egokitzea eta hobetzea tresna gisa ikusi behar da, eskaintza turistikoaren dibertsifikazio, 

espezializazio eta garapenean lagunduko duen tresna, hain zuzen ere, turismogunearen kokapena 

hobetzeko. 

Jarduera zeharkakoa denez gero, “helmuga” kontzeptu integratzaile batetik abiatuta ulertu behar da 

turismoa. Helmuga hori bat dator Gida Plan honetan zehaztutako eremu geografikoarekin 

(turismogunea=euskal kostaldea), baina Euskal Turismoaren Lehiakortasun eta Berrikuntza Planaren jardunildoen 

bidez, EAE osora zabal daiteke, honako hauei esker: sektorearen profesionalizazioa (prestakuntzaren 

bidez), kalitateko irudiak indartzea, Turismoko Irisgarritasun Eredua eguneratzea eta ezartzea, eta baliokatearen 

hainbat mailatan IKTak txertatzea. Horretarako, orain dagoen eskaintza turistikoa indartzeko 

beharreko neurriak sustatu eta benetako turismoaren eta turismo potentzialaren eskaera asebeteko duten 

azpiegitura eta ekipamendu berriak sortu beharko ditu (bestalde, Basquetourrek sustatutako produktu 

berriek eskatzen dituzten baldintzei erantzun beharko diete neurri horiek). 

Ardatz honetan, turismogune turistikoaren hobekuntzarako eta lehiakortasunerako jarduera giltzarri batzuk 

jasotzen dira: esaterako, eskaeraren eta baliabidearen potentzialtasunaren araberako segmentu berrien 

garapenerako laguntza; eta horiekin turismoguneen espezializazioa eta eskaintzaren dibertsifikazioa sustatu 

nahi da, baita beharrezko berrikuntzako eta trebakuntzako arloak ere. 

Turismogunearen ikuspegi orokorra duten programak sustatuko dira (kalitate integrala, irisgarritasuna, 

mugikortasuna eta turismo‐esparruaren edertasunarekin eta hobekuntzarekin lotutako beste arlo batzuk), 

baita azpiegiturak eta ekipamenduak sortzea ere. 

Euskal Kostaldearen eremu turistikoen espezializazioaren bidez bultzada ematea ahalbidetuko duten beste 

ekimen batzuk txertatuko dira esku‐hartze estrategikoak (edo ereduzkoak) bideratuta segmentu jakinetan 

(familia‐turismoa). Horrez gain, programak garatzeko ere prestatuko dira turismoguneak: esaterako, 

hondartza aktiboa, turismo kulturala edo estazio nautikoa (beste jarduera‐ildo batzuetan garatuta). 

Ardatz horretan sartu behar da azpiegiturak egokitzea, bereizteko gaitasuna izango duten gaikako 

produktuak diseinatzeko eta kontsumitzaileen irudimenean iraungo duen espazio bat egiteko aukera 

izateko. Eta horrek, publiko berriak hartzearekin batera, ahalbidetuko du gure kostaldeetako turismoa urtegaraiaren 

araberakoa ez izatea. 

Jarduera horietako batzuek, sartutako horiek, esaterako, bertako herritarrak dituzte erabiltzaile nagusi 

(turismoaren alderdi soziala eta jarduera horrek herritarrei egin diezaiekeen ekarpena kontuan hartzea). 

Bestalde, Dinamizazio Turistikoarekin lotutako Planek (PTD) testuinguru orokorra osatzen dute, eta horietan 

sar daitezke Gida Plan honetako programazioa eta plangintza. Horrela, ikuspegi zabalagoa emango zaio eta 

beharrezko koordinazioa izango du lurraldeko eragileen artean. 


45



3.1 ILDOA > Turismo‐esparrua hobetzea, haren kalitatea eta iraunkortasuna bermatuta. 

Helburu 

espezifikoak 

- Turismoguneen iraunkortasuna eta egokitzapena etengabeko hobekuntzaren ikuspegitik sustatzea, 

oraingo merkatu turistikoan lehiakorrak izan daitezen. 

- Euskal kostaldeko turismoguneen erakargarritasun turistikoa sustatzea; horretarako, espazio 

publikoak garbitu, itsasertzeko eremuetan lanak egin, fatxadak edertu, hiri‐altzarietako mantentzelanak 

egin eta identifikatutako hondatutako eremuak txukundu beharko dira. 

- Turismogunean kalitatearen kultura sustatzea, dauden programak babestuta. 

- Euskal Kostaldeko turismoguneen irisgarritasuna ahalbidetzea. 

- Turismoguneko mugikortasuna hobetzeko neurriak babestea. 

- Turismoguneko bereizgarri gisa tokiko nortasunaren ikurrak sustatzea. 


3.1.1.‐ Turismoguneekin lotutako kalitate‐programak garatzea. 

(*) Pixkanaka kalitate‐programak eta ‐jarduerak sartzea 

(CTC laguntzak). 

lehenta 

suna 

EM 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



a 

exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

harremana 

Kalitate‐sistema ezartzean lurralde mailako desorekak egon 

ez daitezen turismoguneen eta administrazioaren arteko 

koordinazioa bideratzea 

EM 

Merkataritza 



/ Euskal 

Kostaldeko 

udalerriak 

Admin./ 

Kudeaketa 

ICTErekin koordinatzea turismo‐sektorean aplikatu 

beharreko araudia (hondartzetako UNE araua, turismo 

aktiboko enpresak eta abar). 

EE 

Merkataritza 



Araua 

aplikatzea 

E4/A‐4.2.1 

3.1.2‐ Irisgarritasuneko Programa sartzea eta gaurkotzea. 

(*) Euskal Kostaldeko establezimenduetan irisgarritasuna 

hobetzeko programak txertatzea eta babestea (ACC 

laguntzak). 

EM 

Merkataritza 



Admin./ 

Kudeaketa 

Irisgarritasun unibertsalari dagokionez, Euskal Kostaldeko 

turismo‐esparruaren eta eskaintzaren osagaien diagnostikoa 

eta ebaluazioa egitea.(merkataritza, garraioak, hirigintza, 

ingurumena) 

EE 

Merkataritza 



Azterketa 

garatzea 

Administrazio publikoak sustatutako turismoguneko 

irisgarritasun unibertsalerako programak babestea. 

EE 

Merkataritza 



Programa 

garatzea 

E2/A‐2.2.2 

3.1.3 Turismoguneko nortasunaren bidez kokapena eta bereizketa 

sustatzea. 

Zerbitzu eta produktu turistikoetan tokiko produkzioaren 

txertaketarako programak eta formulak diseinatzea. 

EM 

Udalak 

Programar 

en 

exekuzioa 

Bide publikoetako, fatxadetako, hiri‐altzarietako eta 

seinaleetako elementuak pertsonalizatzea eta haiei 

nortasuna ematea. 

EM 

Merkataritza 




Kostaldeko 

udalerriak 

Proiektua 

garatzea 

E1/A‐1.3.3 

Kostaldeko herrietako apaingarrien hobekuntzarako eta 

haiek edertzeko esku‐hartze urbanistikorako planak 

garatzea (trebakuntzako laguntza, esaterako, Turismogune 

Apainak programa). 

3.1.4.‐ Euskal Kostaldeko espazioetan lurralde mailako 

testuingurua hobetzea 

EE 

Udalak 


exekutatze 

a 

E1/A‐1.3.3 

E1/A‐1.3.2 

46 





(*) Errepide‐planetan, bizikletan ibiltzeko planetan eta 

turismoguneetarako intereseko jarduera eta obra 

guztietan aholkularitzako organo gisa parte hartzea. 

(*) Euskal Kostaldean seinaleztapen turistiko arautua 

diseinatzeko azterketa garatzea. 

Itsasertzaren Babes eta Ordenamenduko SLPean 

definitutako azpiegiturak egokitzeko azpiprograman 

jasotako ekintzen multzoa garatzea. 

Herritarren bizi‐kalitatea hobetzeko mekanismoak ezartzea, 

bereziki bisitari gehien jasoko diren uneetan. Erabilera 

publikoko azpiegitura eta ekipamenduen inguruko neurriak 

(aparkaleku espezifikoak, ordutegiak eta araudiak eta abar). 

Errepideetara egokitutako seinaleztapen turistikoaren 

eskuliburu berria adostasunez definitzea eta onartzea. 

3.1.5.‐ Euskal Kostaldean joan‐etorriak eta konexioak egiteko 

aukerak hobetzea. 

Turismoguneetan mugikortasuna ahalbidetuko duten 

jarduerak diseinatzea: aldirietako aparkalekuak, 

berrantolaketa eta sarbideen kontrola. 

Bizikletan ibiltzeko eta oinezkoentzako ibilbideak sortzea 

eremu urbanoetan, inguruetan eta udalerrien arteko 

konexio gisa. 

EM 

EM 

EM 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Eusko 

Jaurlaritza 

(Ingurumen 

Saila) / Udalak / 

Foru‐aldundiak 

Admin./ 

Kudeaketa 


exekutatze 

a 


exekutatze 

a 

EM Udalak 

Admin./ 

Kudeaketa 

EE 

EE 

EL 

Merkataritza 



/ Forualdundiak 

(Errepideen 

departamentua 

) 

Euskal 

Kostaldeko 

udalerriak 


Kostaldeko 

udalerriak / 


Admin./ 

Kudeaketa 

Ekintzak 

exekutatze 

a 

Proiektua 

garatzea 

eta obra 

exekutatze 

a 

E1/A‐1.3.2 

E1/A‐1.3.3 

Herriguneetatik kanpoko hondartzetarako sarbidea 

hobetzea bizikleten mailegu‐zerbitzuen bidez, garraio 

publikoarekin konbinatuta eta abar. 

EM 

Mugikortasuna 

ren enpresa 

kudeatzaileak / 

Udalak 

Admin./ 

Kudeaketa 

Txartel bereziekin garraio publikoa erabiltzeko eta 

intermodalitaterako aukera emango duten txartelak 

diseinatzea. 

EE 

Mugikortasuna 

ren enpresa 

kudeatzaileak 

Admin./ 

Kudeaketa 

Kostaldeko autobus turistikoaren esperientzia pilotua 

garatzea, uda‐garaian, Donostia eta Bilbo arteko udalerriak 

elkartzeko. 

EE 

Merkataritza 




Kostaldeko 

udalerriak 

Admin./ 

Kudeaketa 


Ardatz honetan jaso ditugu kalitatez, baina turismoguneko nortasuna indartuz lan egiteko beharrezko 

jarduerak. Helburua ez da turismogune “polita” egitea, hark nortasuna izatea baizik. Eguzkia eta hondartza 

soilik kontuan hartzen dituen garapen‐eredua gure turismogunean hain mugatuta dagoenez (bistakoa 

denez, arrazoi klimatologikoak direla eta) eta oporretarako agendak ikusita, esperientzia osoak lortu nahi 

dituen beste turismo bat sortu da (Turismo 2020 izenekoa). Hori dela eta, hondartzaz gain, eszena urbanoa, 

gastronomia, kultura, itsas ondarea eta abar bihurtu dira funtsezko elementu esperientzia hori apartekoa 

izan dadin. 

Euskal Kostaldeak arlo kulturalean, paisaian eta beste ukiezin batzuetan oinarritutako nortasuna du, eta hori 

indartu eta artikulatu behar da. Turismo‐esparruan egon eta erraz identifikatzeko modukoak izan behar 

dute. Turismoguneko irudiak errealitate sozialean, kulturalean eta ingurumen‐errealitatean oinarrituta eta 

bertan txertatuta egon behar du. 


47




Espazio publikoaren hobekuntza eta edertze‐jardueren bidez (paisaia eta inguru urbanoa) turismoguneko 

nortasuna indartzearen aldeko apustua egin du Gida Planak. Horretarako, turismoguneak edertzeko 

jardunbide egokiak hartzea bultzatuko duten jarduerak diseinatuko dituzte, haien izaera eta berezitasunak 

aprobetxatuta (Anfitrioiak programa). Jardun guztiek toki‐ eta eskualde‐eremuko lehiakortasunera eta 

iraunkortasunera bideratutako turismo‐kultura bat garatzen lagundu beharko dute. 

Turismoaren Euskal Agentziatik turismoguneko kalitate‐sistemak ezartzeko lanean ari dira, irisgarritasunaren 

eta mugikortasunaren arloko beste programa batzuekin batera, eta horien jarraipena egin eta haiek 

koordinatuko ditugu Plan honetan. EAE osoko erabilera turistikoko establezimenduen irisgarritasuna 

hobetzera bideratutako jarduerak proposatzearen alde egingo dugu (hori da SICTEDeko helburuetako bat). 

Hori dela eta, eta Euskadiko Irisgarritasun Turistikoaren Ereduak araututa, hori ezartzen laguntzeko, Euskal 

Kostaldeko eremuan dauden establezimenduek Euskadiko eskaintza turistikora sarbide unibertsala izan 

dezaten sustapen‐programak ezarriko dira (ACC laguntzak). 

48 





Helburu 

espezifikoak 

- Ostatu hartzeko eskaintza turistikoa eta eskaintza osagarria egokitzea benetako eskaerari 

erantzuna emateko. 

- Baliabideen potentzialtasunaren arabera, segmentu turistiko berrietan euskal kostaldeko 

kokaguneen posizionamendua lortzea. 

- “Eguzkia eta hondartza” ereduari balio erantsia ematea. 

- Programa eta pakete bateratuak sortzeko osagai berriak prestatzea. 

- Sektore pribatuarekin batera lankidetzan aritzea eta hura babestea sustapeneko eta 

merkaturatzeko gaietan. 


3.2.1.‐ Potentzialtasuna duten Euskal Kostaldeko turismoguneak 

segmentu eta produktuen arabera sailkatuta (familia, 

osasuna, bidezidorrak, Donejakue bidea…) kokapen hobea 

izan dezaten bideratzea. 

(*) Ostatu hartzeko tipologien orekari laguntza ematea. 

Oreka horrek garatu beharreko baliabidearen, 

produktuaren eta abarren balioaren araberakoa izan 

beharko du, eskaeraren ezaugarrietara egokituta. 

Segmentu berrietan potentzialtasuna duten turismoguneak 

identifikatzea eta ostatu hartzeko eskaintza eta eskaintza 

osagarria egokitzea. Esate baterako: familia‐turismoa. 

Erreferentziazko dinamikak edo ereduzko praktika dituzten 

programa pilotuak ezartzea. 

Produktuen klubak egitera bideratutako ekintzak garatzea. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EE 

sustatzail 

ea 

Turismo 


a 





exekuzi 

oa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Azterketa 

garatzea 

harremana 

E2/A‐2.2.2 

Turismo Programa 

EL 

Sailburuordetza garatzea 

3.2.2.‐ Erosketen turismoa sustatzea. E1/A‐1.5 

(*) Laneko dinamika sortzen laguntzea merkataritzasektorearekin 

lankidetzan, elkartea bilduko duen markari 

esker. 

Normalean beheko solairuan izan ohi den eta, beraz, irudi 

korporatiboaren transmisioan eragin handia duten 

merkataritza‐sektoreko behar eta eskaerak detektatuko 

dituen azterketa egitea: kartelak, erakusleihoak, publizitatea 

eta abar. 

Turismoaren eta merkataritzaren arteko dinamizazioprograma 

bateratuak diseinatzea 

Bisitariaren harrera‐puntuetan produktu tipikoak sustatzea. 

Ildo estrategikoetako dinamika turistikoa eta aurrez 

ikusitako jarduerak turismoarekin lotutako planetan 

txertatzea: PERCOTUR eta abar. 

EM 

EM 

EM 

EM 

EE 



a 





Tokiko / 

eskualdeko 

administrazioa 

Merkataritza 



Admin./ 

Kudeaketa 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

Ekintzaren 

exekuzioa 

Admin./ 

Kudeaketa 

E2/A‐2.2.2 


Ildo honetan, eskaintza turistikoaren baliabide eta osagaiei buruzko jarduerarako eta esku hartzeko 

programak ezarri nahi ditugu, baliabideen potentzialtasunaren arabera eta produktu batzuk garatuta 

(familia‐turismoa, erosketetako turismoa eta abar) Euskal Kostaldeko udalerri jakinak espezializatzeko. 

Euskadiko turismoa, oro har, hasierako fasean dago produktuen garapenari dagokionez. Segmentu eta 

produktu potentzialetan Euskal Kostaldearen espezializazioa eta dibertsifikazioa egin ahal izateko, 

azpiegitura eta baliabideak egokitzeko inbertsio‐jarduera batzuk egin behar dira; horiek jaso ditugu Gida 

Plan honetan, nahiz eta epe laburrean gauzatzea aurrez ikusi ez dugun. 

Eskaintza espezializatuak eta indibidualizatuak eskaintzeko, eskaintza turistikoa egokitu behar da, eta ez 

ostatuari dagokion eskaintzan bakarrik; eta hala, merkatuko eskaera generikoei nahiz espezifikoei erantzuna 

emango zaie. Turismoaren plangintza egiteko tekniketan, gero eta gehiago erabiltzen da aldagai 

psikografikoetan oinarritutako (balioak eta bizimoduak, pertsonalitatea eta jarrerak) merkatuaren 


49




segmentazioa, eta ez hainbeste aldagai geografiko hutsetan oinarritutakoa. 

Programa honekin, gainera, oraingo eskaintza turistikoa aberastu ahal izango da, eta gure baliabideei balioa 

emango die, etengabeko hobekuntza eta espezializazio horrekin. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Euskal Kostaldeko ostatu‐eskaintza pixkanaka hazi da, baina txikia da oraindik ere. Aldez aurretik egindako 

azterketa batean, Euskal Kostaldeko hotel‐eskaintza urria nabarmendu genuen, eta askoz ere 

nabarmenagoa da, gainera, uda‐garaian. Hala ere, sektore horrek turismogune gisa kokatzeko garaian duen 

garrantziaz gain, ez dugu datu objektiborik ostatu emateko eskaintza berriak sortzeko eta inbertsioak 

egiteko proposamenak babesteko. Orain dagoen eskaintzaren zati bat eskaera berriak zehaztutako 

ezaugarrietara bideratzea gomendatzen dugu, eta produktu berriei erantzuna emateko araututako ostatutipologien 

konbinazio orekatua lortzeko lan egitea. 

Azken batean, bezeroen segmentu ugarietarako turismogune erakargarria lortzeko lan egitea da helburua, 

elkarren artean bateragarriak izateko, indartzeko eta osatzeko. 

Gida Planak euskal kostaldeko turismoguneetan dauden proiektu berriak babesten ditu: Getxoko Punta 

Begoña hotela eraikitzea, Lekeition hizkuntza gutxituen inguruko gaikako Arrantzaleen Kofradia izandako 

eraikinean hotela egiteko proiektua, Ondarroako Arrigorri hotela izango dena edo Zarauzko Iritako hotel 

berria aztertzea. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Kostaldean (turismogune gisa edo, neurri handiagoan, produktu gisa hartuta) familia‐turismoa garatzeak 

hainbat baldintza izatea eskatzen du. Baldintza horiek, batez ere, ostatu‐eskaintzari eta turismoguneari 

berari eragiten diote; izan ere, arlo nagusitzat hartzen dira ostatuaren egokitzapena, jatetxe‐aukera, 

aisialdiko eskaintza eta hondartzetako zerbitzuak familien beharretara egokituta izatea. 

Familia‐turismoa segmentu garrantzitsua da Estatuko merkaturako, eta dugun eskaintzaren ezaugarriengatik 

gure turismoguneetarako lehentasunezko segmentua ez den arren, duen potentzialtasuna garatu beharko 

da. Catalunya, Andaluzia eta Kanariak dira merkatu horren alde egiten duten turismoguneak, eta are 

gehiago ere egiten dute, produktuaren klubak edo zigiluak ere sortzen baitituzte. Ikusi beste adibide batzuk; 

adibidez, Katalunian, Familiaren Turismoguneak (FT) (www.turismedecatalunya.com/turismefamiliar). 

Bretainiako eskualdean, Frantzian, garatutako eredua aztertzeko proposamena ere egin nahi dugu 

(www.tourismebretagne.com). 

Gida Planean ezaugarri horiek izan ditzaketen turismoguneak identifikatu nahi ditugu; horretarako, 

kalitateko familia‐oporraldiak bermatzeko gutxieneko baldintzak eta parametroak ezarri, eskaintza osatu eta 

Euskal Kostaldeko turismogune batzuk posizionatu ditugu. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Erosketen turismoak potentzialtasun nagusia hiriguneetan duen arren, ardatz hau sartu dugu tokiko 

produktuaren balioa handitzearekin, turismo‐esparruaren bilbe urbanoan espazioak berreskuratzearekin eta 

eskaintza osagarria aberastearekin lotuta dagoelako. 

50 





Helburu 

espezifikoak 

- Sektore turistikoaren eta haren ingurunearen arteko oreka aberasgarria garapen iraunkorreko 

estrategiekin batera sustatzea. 

- Bezeroei eskainitako balio erantsia handitzea produktu eta esperientzia berritzaile eta 

bereizgarriekin. 

- Sortutako asmoetara egokitzea zerbitzu eta produktu turistikoak. 

- Xehetasunaren kultura sustatzea turistarekin harremanetan dauden eragileei trebakuntza emanda 

eta haiek sentsibilizatuta. 

- Turismo‐sektoreari beharrezko prestakuntza ematea. 

- Berrikuntza sartzea turismo arloko enpresen kudeaketan, kalitatea hobetzeko eta eskaintzen 

dituzten zerbitzuetako kostuak murrizteko. 

- Enpresa eta erakundeen kudeaketa turistikoan oinarri teknologikoko tresnen erabilera eta 

ezarpena bultzatzea. 


3.3.1.‐ Erakunde turistiko publikoei eta pribatuei lotutako kalitateprogramak 

garatzea. 

(*) SICTED programa eta turismo‐sektoreko kalitatesistema 

ugari sustatzea. 

(*) Programak ezartzeko azterketa egitea (esaterako, 

Privilege Spain edo España Experiencial). 

3.3.2.‐ Maila eta erakunde ugarietara bideratutako trebakuntzaprograma 

espezifikoak babestea. 

(*) Beharren azterketa egitea, eta gero, turismo‐sektore 

guztira zabaltzeko prestakuntza‐plana egokitzea. 

(*) Arrantza eta turismoa uztartzen dituzten beste 

komunitate batzuetako esperientzia eta topaketa 

kolektiboak ezagutu ahal izateko prestakuntza‐programak 

eta bisita teknikoak garatzea.. 

3.3.3.‐ Erakundeekin eta ikasketa‐zentroekin batera lankidetzahitzarmenak 

sustatzea (Deustuko Unibertsitatea, Eusko 

Ikaskuntza, Asmoz Fundazioa, on lineko trebakuntza, 

Euskal Herriko Itsas Foroa, Portuko Agintaritzak eta abar). 

3.3.4.‐ I+G+b programak sustatzea ikerketa‐zentroekin lankidetzahitzarmenak 

eginda. 

Berrikuntza Agenda programa sustatzea Euskadi + Innova 

estrategiarekin lotuta turismo‐sektoreko ETEetan 

(jardunbide egokien eskuliburuarekin lotuta). 

MIRAC metodoa aplikatzea ostalaritzaren sektorean 

berrikuntzaren kudeaketa eta diagnostikoa egiteko. 

Berrikuntzaren arloan, CIC Tourgune‐rekin lankidetza, 

Basquetourrekin ezarritako hitzarmenaren baitan. 

Hainbat programatan lanerako proposamenak eta 

proiektuak aurkeztea (Etortek, Intek eta abar). 

Ernest proiektua aplikatzea esperientzia pilotu gisa Euskal 

Kostaldearen eskualde jakin osagarri batean (Urdaibai) 

3.3.5.‐ Euskal Kostaldean garatutako proiektu pilotuetan parte 

hartzea eta haiek gainbegiratzea. 

Kostaldeko berrikuntza‐proiektuetan parte hartzea (EBMP ‐ 

Armintza, EEE ‐ Mutriku, Denok Inn – Bermeo eta abar), eta 

ekimen horiek teknoturismoaren ikuspegitik lantzea. 

3.3.6.‐ Oinarri teknologikorik ez duten elementu berritzaileak 

erabiltzeko ekimenak eta azterketak sustatzea. 

3.3.7.‐ Sektoreko eragileek IKT teknologiak erabil ditzaten 

sustatzea. 

IKTen erabileraren azterketa egitea turismo‐sektorean eta 

pixkanaka ezartzeko programa diseinatzea. 

lehenta 

suna 

EM 

EM 

EM 

EM 

EE 

EM 

EM 

EM 

EE 

EL 

EL 

EE 

EE 

sustatzail 

ea 

Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



/ Udalarrantz 

Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 


exekuzi 

oa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Azterketa 

idaztea 

Azterketa 

idaztea 

Programar 

en 

exekuzioa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Programar 

en 

exekuzioa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

harremana 

E1/A‐1.2.4 

E‐4/A‐4.3.3 


51





Kudeaketa 


Plangintza‐prozesu honen guztiaren helburuetako bat Euskal kostaldeko turismo‐esparruaren 

produktibitatea eta lehiakortasuna mantentzea eta hobetzea da, turistaren asebetetzea lortzeko, 

turismogunearen berezko nortasuna nahiz bertako biztanleen bizi‐kalitatea galdu gabe. 

Zerbitzu turistikoak eskaintzen dituzten eta turistarekin harremanetan dauden eragileak funtsezkoak izango 

dira (turismo‐bulegoetako teknikariak, ostalaritzako langileak, turismo‐enpresak eta abar). Hori dela eta, 

beharrezkoa izango da banakako ahaleginak koordinatzea eta zerbitzuen nahiz turismoguneen 

bikaintasunean aurrera egitea. 

Etorkizun operatiborako testuingurua lortzeko, ezinbestekoa izango da kudeaketa turistikoan trebatutako, 

gaitasuna duen eta aktiboa den enpresa‐sektorea izatea, ez bere negozioaren edo jardueraren arloan soilik, 

baita lurralde‐testuinguruaren lokailu gisa duen zereginagatik ere. 

Hori dela eta, Turismoguneetako Kalitate Sistemak (SICTED) turismogunean lan egiten duten eragileei 

kontzientzia integrala ematen die (sektore pribatua barne) eta helburu komunak dituztenez, kudeaketan eta 

plangintzan parte har dezaten ahalbidetzen du. Beraz, kudeaketa integralean aurrera egiteaz gain, kalitatesistemetara 

iristeko bidea da. Sistema horiek sektoreko enpresen kudeaketa hobetzea eta 

profesionalizatzea sustatzen dute, eta horrek zuzeneko eragina du lehiakortasunean. Ziurtagiriak (Kalitate 

Turistikoaren Q, ISO eta EFQM, esaterako). Horiek ezartzeko Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo 

Sailburuordetzaren laguntza espezifikoen ildo bat dago abian. 

ETLBPan (prestakuntza‐mahaia eta programa espezifikoak) eta 2020ko Turismo Planean (bezeroarentzako 

balioari buruzko ardatza) kontuan hartuta dauden programa propioak edo Turismo Idazkaritza Nagusiaren 

ondoriozkoak idaztea eta aplikatzea du oinarri ildo horrek. Honako hauek dira programak: 

• Anfitrioiak trebakuntza‐programa. Programa horrek, Xehetasunaren Kultura programaren bidez, 

turistak jasotako kalitatea sustatu nahi du. Horretarako, bezeroaren arreta hobetzen du eta gure 

kasuan Euskal Kostaldea bisitatuko duen turistaren esperientzia aberastu nahi duen estrategia 

garatuko du, xehetasunaren kultura, abegikortasuna eta ondo egindako lanarekiko konpromisoa 

sustatuta. 

• Privilege Spain proiektua. Proiektu horrek balio erantsi handieneko produktu turistikoak 

identifikatzen ditu eta, aldi berean, gastu handiagoa egingo duten eta gainera denboralditik kanpo 

bidaiatuko duten bezeroak hartu nahi ditu, urte‐garaien araberako fluxua amai dadin, besteak 

beste. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Era berean, prestakuntzak dauden gabezia batzuk zuzentzen lagunduko du (turistari arreta ematean, 

zerbitzuak eskaintzean, plangintza turistikoan, enpresen barneko kudeaketan eta abar), turismo‐sektoreko 

profesionalek gaitasun berriak eskuratuko baitituzte. Trebakuntza‐politikek, zalantzarik gabe, Euskal 

Kostaldea kalitateko turismogune izaten laguntzen dute. 

Eragile turistikoen trebakuntza da sektorea indartzeko eta garatzeko oinarria. Euskal Kostaldeko turismoenpresa 

gehienetako egitura mikroenpresarialaren ezaugarriak direla eta, ezinbestekoa da azpisektore 

ugaritan trebakuntza‐programak sustatzea eta enpresetako barne‐kudeaketarako ezagutzak indartzea. 

Sektore pribatuaren inplikazioa izango da arrakastarako bermea, sektorearen balio eta euskarri nagusia giza 

baliabideak baitira. 

52 





Sektorearen errealitatearen ezaugarri nagusia da prestakuntza mailako gabeziak daudela. Horren arrazoi 

nagusiak, hauek dira: jarduerak berak duen dinamika aldakorra, IKTak ezartzeko beharra eta iraganeko 

inertziak (prestakuntza eta hezkuntza arloko sistemarekin lotura dutenak. Hori dela eta, kualifikatutako giza 

baliabideak falta dira, lanbidearen balorazioa txikia da, kontratazioak urte‐sasoiaren araberakoak izaten dira 

gehienetan, langileen errotazioa eta mugikortasuna handia da eta abar. Hori guztia dela eta, zorroztasunez 

ebaluatu behar da egoera hori eta nolabaiteko berrikuntza bideratu behar da prestakuntzako prozesuetan, 

programa berriak sustatuta eta aurretik dauden beste batzuk indartuta, sektoreak dituen beharrak asetzeko. 

Gida Planak lehentasunak ezarri behar ditu Plan honetako azterketa eta diagnostikoaren fasean 

detektatutako eta Eskualdeetako Turismoa Dinamizatzeko Planetan jasotako trebakuntza arloetan, (ETLBPan 

aurreikusitako etorkizuneko Prestakuntza Mapan jasotzen direnetan), eta aldi berean, Basquetour 

Turismoaren Euskal Agentziak eta Turismo Zuzendaritzak sustatutako trebakuntza‐prozesuak babestu behar 

ditu. 

Trebakuntzak maila hauetan dauden gabeziak zuzentzen laguntzen du: turistari eskainitako arreta, 

zerbitzuen maila, turismo‐plangintza, enpresa turistikoen kudeaketa eta abar. Horretarako, turismosektoreko 

profesionalek gaitasun berriak eskuratu beharko dituzte. Kalitateko turismogune gisa Euskal 

Kostaldearen irudia sortzen lagunduko du trebakuntzak. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Ez dago zalantzan jartzerik enpresen berrikuntzan informazioaren teknologiek eta hedapenak duten 

garrantzia funtsezkoa dela. Hala ere, eta jarduera turistikoaren zeharkakotasuna kontuan hartuta, 

berrikuntza aldaketa‐prozesu gisa uler daiteke, eta batez ere, balio erantsia lortzera bideratutako 

egokitzapen‐prozesu gisa, ez produkzioaren eta balio ekonomikoaren ikuspegitik bakarrik, baita arlo sozial, 

kultural eta ingurumeneko arloetan ere. Zeharkakotasunak beste sektore ekonomiko batzuei ere eragiten 

die, eta horrek jarduera turistikoan duen aplikazioa baloratzera bultzatu gaitu. 

Horren atomizatuta dagoen sektorean berrikuntza bultzatzeko arlo publikotik eta pribatutik lidergo eta 

konpromiso bateratua bultzatzea funtsezko elementua dela esan dezakegu. Berrikuntza zentro 

teknologikoekin batera planteatu behar da, unibertsitateko estamentuarekin, enpresa turistikoekin eta 

teknologikoekin eta erakunde turistiko publiko nahiz pribatuekin, lan‐eredu dinamiko eta integratuaren 

bidez. 

Ezinbestekoa da euskal sektore turistikoak programetan modu aktiboan parte hartzea eta bere esku 

jarritako tresnak erabiltzea. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Jarduera‐ildo hori ezagutzaren kudeaketarekin teilakatuta dagoela adierazi behar da; izan ere, etengabe 

ebaluatu behar da aplikatutako politika turistikoen emaitza eta kudeaketa. Hori dela eta, zerbitzu turistikoen 

eta turismoguneetako kalitatearen pertzepzioa, asmoen ezagutza zehatza, beharrak eta eragile kritikoak 

(horiek konfiguratuko dute kontsumitzaile turistikoek kalitatearen inguruan duten pertzepzioa) 

monitorizatzea ahalbidetuko diguten tresna egokiak diseinatu behar ditugu. 

Euskal Kostaldeko Behatoki Turistikoak etorkizunerako sortutako informazioaren azterketa eta 

diagnostikoak inbertsio‐estrategiak garatzeko jarraibide gisa balioko du, produktuak sortzeko, 

sustapenetarako eta beste arlo espezifiko batzuk bultzatzeko: hala nola abegikortasuna, garbitasuna, 


53




garraioa eta abar. 

54 


4. ARDATZA > Turismoa urte‐garaien araberakoa izan ez dadin bultzatzeko produktu turistikoa sortzea 


Helburu 

orokorra 


Turismo‐jarduera urte‐garaien araberakoa izan ez dadin lortzeko, Euskal Kostaldean segmentu 

estrategiko eta interesgarrietan oinarritutako produktu turistikoak egitea. 

4.1.‐ Itsasoaren Kulturarekin lotutako jardueren programa garatzea. 

4.2.‐ Eskaintza, oro har, hobetzea eta hondartzei edukiak ematea. 

4.3.‐ Euskal Kostaldeko itsasoko, kiroletako eta osasun arloko turismoa bultzatzea. 

4.4.‐ Kostaldeko paisaiari eta naturari balioa ematea. 


Gaur egungo eskaera turistikoaren joerak kontuan hartuta: 

‐ Ingurumen‐gaietako eskaera eta kontzientziazio gero eta handiagoa dago. 

‐ 55 urte baino gehiagoko segmentuen garrantzia gero eta handiagoa da. 

‐ Zerbitzuen kalitate eta sofistikazioari dagokionez gero eta eskakizun gehiago dago. 

‐ Merkatu mota ugaritan egokitutako eta egoki daitekeen eskaintza dago; turismoa ez da masiboa. 

‐ Turistek ez dituzte horren kontenplaziozkoak eta pasiboak diren oporrak nahi; parte‐hartzaileagoak 

eta aktiboagoak bilatzen dituzte, beren zaletasunekin lotutakoak. 

‐ Denbora gutxian leku eta eduki asko ikusi nahi dira. 

Eta oraingo eskaintza baloratuta, dituen mugak eta baldintzak kontuan hartuta, eta Euskal Kostaldeak, oro 

har, kalitateko eta askotariko turismo‐esparru gisa kokatzeko duen potentzial handia ikusita, oraingo 

eskaintza indartzera eta zerbitzu nahiz produktu berriak proposatzera bideratutako plangintza turistikoa 

egin behar da. Euskal Kostaldearen espezifikotasunera eta berezitasunetara egokitutako produktu 

turistikoak garatzeak balio handiagoa eskainiko dio oraingo eskaintzari eta merkatuko eskakizunen eta 

turistaren itxaropenen araberako proposamen berriak diseinatzeko aukera emango du. 

Euskal Kostaldean turismo‐hazkundean eragina duten bi baldintza nagusiak hauexek dira: lurraldeko 

errealitatea bera (espazio geografiko txikian presio antropiko handia) eta urte‐garaien araberako 

turismoaren fenomenoa (turismo‐jarduera goi‐denboraldian masifikatzen du). 

Proposatutako lanerako testuinguruak ahulezia horiek gainditu eta aisialdirako jarduerak diseinatu behar 

ditu turismoa ez dadin izan urte‐garaien araberakoa eta kontsumo turistiko ez‐masiboa ahalbidetu dezan 

(batez ere uda‐garaian). Itsasoaren kulturan eta gastronomian oinarritutako edukien, eta hondartzetan eta 

itsasoan oinarritutako jarduera iraunkorren aldeko apustua egin dugu, ingurumeneko eta osasuneko interes 

handiko ingurunean barneratuta. Horrekin hauek lortuko ditugu: 

‐ Euskal Kostaldeko turismoguneei balio erantsia ematea eta bereizten laguntzea. 

‐ Denboraldia luzatzea. 

‐ Turismogune berriak garatzea, edo gutxienez lehen finkatuta ez zegoen kokapenetan nolabaiteko 

negozio turistikoa izatea eta, horrela, finkatutako edo heldutako turismoguneetatik kanpoko 

eremuetan dinamizazio sozio‐ekonomikoan laguntzea lortuko dugu. 

‐ Turismogune gisa Euskal Kostaldearen kokapena eta nortasuna sustatuko eta bereiziko duten 

esperientzia turistikoak eskaintzea. 

‐ Okupazio erregularragoa garatzea, ingurunearen iraunkortasunari lagunduta. 

Turismo‐esparru ordenatu eta integraleko eskaintza diseinatu behar da, naturara, itsasoko kulturara eta 

tradizioetara bideratutakoa, leku bizietan, historia eta tradizioa duten tokietan eta ondare handia duten 

lekuetan oinarritutako eskaintzarekin. 

Ondorengo jarduera‐ildoak Sailburuordetzaren Marketineko Plan Turistikoan definitutako produktu 

turistikoen proposamenean sartu beharko lirateke; esaterako, hauek: 

‐ Touring‐a, hainbat euskarritan ibilbideak egokituz (kulturala, ingurumenekoa, gastronomikoa eta 


55



abar). 

‐ Natura eta abentura; hondartza, kostaldeko paisaia eta itsaso aktiboa erabili beharko lirateke urtegaraien 

araberakoa den joera apurtzeko elementu gisa era askotako jardueren eskaintza oinarri. 

‐ Kultura eta ekitaldiak, bereziki itsas ondarea babestuz. 

‐ Citybreak‐ak: horrekin lotuta, gogoan izan behar da Euskal Kostaldean dagoela Donostia eta Bilbo 

gertu dagoela. 

‐ Eta, azkenik, Kostaldeko gastronomia eta enoturismoa, arrainaren eta txakolinaren inguruan. 

Gainera, Euskal Kostaldean dauden merkatu‐segmentuak sartuko dira indargarri gisa, eta horiek Gida Plan 

honetan jaso eta koordinatu beharko dira (surfa, txangozaletasuna, hegaztien behaketa eta abar). 

Nolanahi ere, gaur egungo Marketin Planean zehaztutako produktu‐ eta merkatu‐estrategia, ardatz hau 

ezartzean ez ezik, Euskal Turismoaren Lehiakortasun eta Berrikuntza Planean kontuan hartutako produktuei 

lotutako giza baliabideen barne‐lerrokatzea egitean ere hartuko da kontuan. 

Proposamen guztiak gainerako estrategia turistikoekin batera txertatu beharko dira indarrean dauden 

plangintzako dokumentuetan (plan estrategikoak, produktuaren planak, dinamizazio turistikoaren planak, 

landa‐garapeneko planak eta abar). 

Amaitzeko, adierazi beharra dugu elkarren artean osagarriak diren produktu eta zerbitzu berritzaileak 

garatu behar direla. Turismo‐esparruari berezitasuna eta desberdintzea emango diotenak nabarmendu 

beharko dira, eskaintza turistikoko homogeneizazioaren eta gure turismoguneen artean dagoen barneko 

lehiaren aurka. 

56 




4.1 ILDOA > Itsasoaren Kulturarekin lotutako jardueren programa estrategikoa garatzea. 

Helburu 

espezifikoa 

k 

‐ Itsasoarekin lotutako eta erabilera turistikoa izan dezaketen baliabideak (lehendik daudenak edo 

beste batzuk) identifikatzea eta haiei balioa ematea, eta horien inguruko tokiko jarduera 

sozioekonomikoaren garapena sustatzea. 

‐ Itsas ondarea sustatzea, eskaintza turistiko berezia eskaintzeko berezko nortasun‐elementuak eta 

elementu bereizleak oinarri hartuta. 

‐ Euskal Kostaldearen nortasunean eta beste turismogune lehiakide batzuekiko dituen 

ezberdintasunetan oinarritutako eskaintza turistiko berria sortzea, itsas ondare kulturalean eta 

gastronomian oinarritutako posizionamenduarekin. 


lehenta 

suna 

sustatzail 

ea 

exekuzi 

oa 

harreman 

a 

4.1.1.‐ Turismoa egituratzeko prozesuan itsas ondarea integratzea. E1/A‐1.3.2 

(*) Itsas ondarearen arloko espezialistek osatutako 

batzordea sortzea, erakunde kudeatzailearen eta tokiko 

nahiz eskualde mailako erakundeen aholkulari izan dadin, 

eta Euskal Kostaldeko ondare turistikoari balioa emateko, 

mantentzeko eta birgaitzeko ildoak ezar ditzan. 

(*) Itsas ondarearen benetako egoera ezagutzea 

(kostaldea eta higigarria). Mare Vascorum egungo 

azterketa. 

Euskal Kostaldeko ondare berezia babesteko sustapena 

Intereseko baliabideen erabilera turistikorako beharrezko 

ekintzak eta izapideak egitea (jabetzaren kudeaketa, 

lagapeneko hitzarmenak, lankidetza‐sistemak, jaregiteak 

eta abar). 

(*) Itsas ondarearen inguruan lan egiten duten erakunde 

publiko eta pribatuen eta eragileen arteko koordinazioa, 

eskuragarri dauden baliabideak hobeto ezagutzeko eta 

aprobetxatzeko, eta ekimenak bikoiztuta egin ez daitezen. 

Arrantzaleen bizimodu eta adierazpen tradizionalak 

sakonago ezagutzea eta ekitaldiak eta tradizioak haien 

erabilera eta kontsumo turistikorako egokitzea 

(autentikotasuna ustiaketa turistikoari kontrajarrita: oreka). 

Merkataritzako ibilbide historikoak sustatzea (burdinaren 

ibilbidea, artilearen bideak, arrainaren eta ardoaren bidea 

eta abar), kirol‐ edo kultura‐ekitaldien bidez. 

Itsasoaren ondarearekin eta kulturarekin lotutako 

elementuak oinarri dituzten tokiko zirkuituak diseinatzea. 

Ekimena Lekeition. 

Gaikako ibilbideak diseinatzea Euskal Kostaldeko itsas 

arrantzaren ondarea (talaiak, ermitak eta abar) edo babesondarea 

oinarri hartuta (kasamatak, gotorlekuak eta abar). 

Ontzi tradizionalei lotutako ekitaldi edo azokak antolatzea. 

Ontzi historiko edo tradizionalei lotutako ekintzak garatzea 

(ekitaldiak antolatzea, berreraikuntzak, bisita daitezkeen 

ontziolak eta abar). 

Orain dauden itsas ondareari lotutako museoak sustatzea, 

eta kudeaketa turistikoan txertatzea. 

Itsasoaren inguruko gaia duten museo‐sarea finkatzea, 

ekitaldiak eta proposamenak koordinatzeko. 

Gipuzkoako Foru Aldundiak hasitako eta etorkizunerako 

paisaiaren biziberritzearekin lotutako Pasaiako Euskal Itsas 

Museoaren aurreproiektua berriz aztertzea. 

Itsas kulturarekin lotutako pertsonaia ezagunen irudia 

sustatzea eta haien kanpo‐proiekzioa (Elkano, Txurruka, Blas 

EM 

EM 

EM 

EM 



a / Kultura 

Administrazioa 

Kultura 


/ Udalarrantz 

eta Eusko 

Ikaskuntza 

Kultura 


Ekimenen 

sustatzaileak / 

Jabetza 

Admin./Ku 

deaketa 

Azterketa 

garatzea 

Admin./Kud 

eaketa 

Admin./Kud 

eaketa 

EM Eragileak 

Admin./Ku 

deaketa 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EE 

EL 

Tokiko, 

eskualdeko 


Tokiko, 

eskualdeko 


Tokiko, 

eskualdeko 


Tokiko, 

eskualde 

mailako edo 

foruadministrazioa 

Tokiko, 

eskualdeko 


Tokiko, 

eskualdeko 


Administrazio 

turistikoa / 



Administrazio 

turistikoa / 



Kultura 


Programare 

n exekuzioa 

Programare 

n exekuzioa 

Programare 

n exekuzioa 

Programare 

n exekuzioa 

Programare 

n exekuzioa 

Programare 

n exekuzioa 

Admin./Kud 

eaketa 

Admin./Kud 

eaketa 

Admin./Kud 

eaketa 

E4/A‐4.4.1 


57




Lezo eta abar). 

4.1.2.‐ (*) Euskal Kostaldearen eremuan Donejakue Bidearen Gida 

Planean definitutako ildo operatiboak garatzea. 

4.1.3.‐ Arrantzaren hedapenerako eta itsas kulturari balioa 

emateko ekimenak garatzea. 

(*) Balorizazio‐politikak eta arrantza‐jardueraren, 

kostaldeko inguruneen eta produktuen babes‐politikak 

sustatzea. 

(*) Arrakasta duten ereduak aztertzea eta haiek euskal 

arrantza‐sektorearen ezaugarrietara eta indarrean dagoen 

araudira egokitzea. 

Espainiako estatuko edo Europako kostaldeko eremuetan 

egindako beste ekimen batzuetan parte hartzea, trukerako 

sektore‐sareak sortzeko eta esperientziak partekatzeko. 

Tokiko erakundeei beharrezko euskarria eskaintzea eta 

estimulatzea, eta batez ere arrantzaren sektoreari, ekimen 

horiek egiteko eta ezartzeko. 

Kolektiboen bidez itsasoko ofizioen ezagutza garatzea 

(esaterako, saregileak edo neskatilak). 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 



a 

Arrantza 


a / Turismo 


a 

Arrantza 


a / Turismo 


a 

Udalarrantz / 

Arrantzaren 

sektorea / 



Arrantza 


/ Turismo 


Udalarrantz / 

Arrantzaren 

sektorea 


exekutatze 

a 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Ku 

deaketa 

Admin./Kud 

eaketa 

Admin./Kud 

eaketa 

Programa 

garatzea 

E1/A‐1.4.2 

E1/A‐1.2.5 

E2/A‐2.4.3 

Itsasoko jarduera turistikoak garatzea, arrantza‐jarduera 

ontzitik bertatik edo ontzi satelite batetik ikusita. 

Arrantzaren sektoreak kirol‐arrantzaren eskaintza garatzea. 

Arrantza‐sektorearen instalazio eta espazioak zerbitzu 

turistikoaren kontsumoa ahalbidetuko duten 

establezimenduetara birbideratzea (birgaitzeen 

bideragarritasunerako mekanismo gisa, eta aldi berean, 

inguruneetan espazio‐urritasuna konpontzeko). 

Kaia eta haren azpiegitura nabarmenenak zabaltzea (izotzlantegia, 

lonjak, ontzitegiak, itsas seinaleak, kaiak, 

biltegiak), baita itsasoko produktuen eraldaketa‐jarduerak 

ere, materialak, tresneria, hornitzaileak eta abar. 

4.1.4.‐ Arrantzako produktuari lotutako ekimenak garatzea. 

EE 

EE 

EE 

EE 

Arrantzaren 

sektorea / 

Turismoaren 

sektorea 

Arrantzaren 

sektorea / 


sektorea 

Arrantzaren 

sektorea / 


sektorea 

Arrantzaren 

sektorea / 


sektorea 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

Admin./Kud 

eaketa 

Programa 

garatzea 

E1/A‐1.4.2 

E4/A‐4.3.2 

Euskadin turismo gastronomikoari lotutako plangintza 

estrategikoa diseinatzea, hainbat sektore/produktutan 

(ardoa, txakolina, arraina, gazta eta abar) ekimenak eta 

eragileak koordinatzeko. 

Euskadiko Arrantza Azokak izenekoak dinamizatzeko 

Planeko jarduerak txertatzea. 

Ekimen turistikoak antolatzea, esaterako, tailer 

gastronomikoak, jardunaldiak, bisitaldiak eta abar 

Kostaldeko jatetxeak diseinatzea eta egokitzea: kartak 

itsasoaren kulturarekin lotutako produktuekin 

espezializatzea, itsasoaren kulturarekin lotutako dekorazioa 

erabiltzea eta tradizioaren eta garaikidetasunaren arteko 

oreka lortzea. 

Kostaldean ibilbide gastronomikoa sortzea, arrainaren eta 

txakolinaren arteko uztartzean oinarrituta, pintxoen 

dastaketak eta abar. 

Eskaintza turistiko gastronomikoan elkarte gastronomikoen 

jarduera zehatzetan parte hartzera edo aldi baterako 

irekierara bideratutako ekimenak abian jartzea. 

4.1.5.‐ Euskal Kostaldean turismo kulturalaren eskaintza indartuko 

duten ekimen eta proiektu garrantzitsuak babestea. 

EM 

EM 

EM 

EE 

EE 

EL 



Udalarrantz / 



Udalarrantz / 



Sektore 

pribatua / 

Basquetour 

Sektore 

pribatua / 



Sektore 

pribatua / 




idaztea 


garatzea 

Ekintza 

exekutatzea 


garatzea 


garatzea 

Admin./Kud 

eaketa 

E2/A‐2.1 

E2/A‐2.4.2 

58 





Getariako Balenciaga Fundazio Museoa babestea. 

EE 



Admin./Kud 

eaketa 


Ildo honen oinarria turismo kulturalaren eskaintza eratzeko asmoa da, beste batzuekiko elementu bereizle 

izan dadin, itsasoarekiko, arrantzarekiko eta itsas merkataritzarekiko duen atxikimenduari dagokionez 

euskal herriaren ibilbide historikoa eta garrantzia oinarri hartuta. 

Turistari ezagutza transmititzeko ez ezik, ondare zabal eta konplexua berreskuratzeko, babesteko eta 

sozializatzeko elementu ere bihurtu beharko du; hau da, bizitza ulertzeko modu. Horrekin, ondareari balioa 

eman nahi zaio (ondasun higigarri nahiz higiezinak, tradizioak, ekitaldiak eta ofizioak), kontsumo 

turistikoaren prozesuan txertatzeko. 

Itsas ondarearen elementu garrantzitsuak berreskuratu behar dituen programa (bai kostaldekoa, bai 

higigarria), haiek birgaituta eta berrinterpretatuta, nortasun‐ezaugarriak galdu gabe, betiere. Itsasertzeko 

udalerri bakoitzaren errealitatean eta berezitasunean txertatutako jarduera multzoa izango da eta 

osotasuneko ikuspegia izango du; itsas ondarea izango da horren ardatz, eta horren gainean oinarrituko da 

Euskal Kostaldearen eskaintza turistiko berria. 

Oinarri horiek finkatzeko ondare‐elementu ugari dago. Eskaintza autentikoa, egiazkoa eta berezia egiteko, 

giza osagaia gehitu besterik ez zaio egin behar. Portuetako espazioen garrantzia nabarmendu behar da 

itsasoaren batasun‐elementu gisa, historia gordetzen baitute, eta gaur egun irauten duen jarduera 

ekonomikoaren isla baitira. 

Era berean, ondare kulturala helburu turistikoekin erabiltzeak ahalbidetuko du (arrantzaren sektorera 

bideratutako beste dibertsifikazio ekonomikoko neurri batzuekin batera) Euskal Kostaldeko gune batzuk 

ekonomia mailan berraktibatzea. Horretarako, beraz, arrantzaren sektorearen beraren parte‐hartze aktiboa 

eta garatuko diren arrantza‐turismoko proposamenetan autentikotasuna bermatu beharko dira. 

Ondorioz, ezinbestekotzat hartzen dugu itsas ondarearen eta itsasoko profesionalen inguruan eskaintza 

turistiko osatua egituratzea. 

Hasiera batean, jarduera‐programak itsas ondarea eskaintza turistikoan integratzeko urratsak ezarri 

beharko ditu, hura berreskuratu ahal izateko, babesteko eta hainbat jardueraren bidez sozializatzeko. 

Hori egin aurretik, itsas ondarearen inbentarioa egitea proposatzen dugu. Horrek bi helburu izango ditu: 

‐ Alde batetik, kontserba‐fabrika, ontziola eta ondare higigarrien inguruan aurretik egindako 

inbentario partzialak eguneratzea (haien mantentze‐egoera egiaztatzeko eta zer elementu 

desagertu diren jakiteko). 

‐ Eta bestetik, inbentariotan ez dauden itsas ondarearen elementuak sartzea. Horrekin lotuta, 

Udalarrantz, Eusko Ikaskuntzaren laguntzarekin, Mare Vascorum izeneko ikerketa‐proiektua ari da 

egiten. 

Gero, itsas ondareari dagokionez gizartearen kontzientziazio‐ eta hedapen‐lanak (sentsibilizazioa) egin 

beharko dira, eta arlo horretan jarduera zorrotza egiten ari diren erakundeei babesa eman beharko zaie. 

Eskuragarri dauden baliabideak hobeto ezagutzeko eta aprobetxatzeko, eta ekimenak bikoiztuta egin ez 

daitezen, itsas ondarearen eta portuen inguruan lan egiten duten erakunde eta eragile publiko nahiz 

pribatuen arteko jarduerak koordinatu beharko dira. 

Horrez gain, kostaldeko ondare higigarria berreskuratzeko eta birgaitzeko ekintzak modu iraunkorrean 

egitea gomendatzen dugu, haien erabilera turistikoa sustatzeko. Askotan, aurretik dauden higiezinetan 

erabilera berriak egokitzea izan daiteke irtenbidea, birgaitzeak bideratzeko mekanismo gisa, eta era berean, 

garapen berrietarako ingurune urbanoetan espazio gutxi izatearen arazoa konponduko genuke. Ondare 

higigarriari aplikatu beharreko tratamenduak garrantzi gehiago izango du eta horixe da ontzi tradizional eta 


59




historikoen kasua (nabigazio‐baimenak, birgaitzeko politikak eta irizpideak, mantentzeko erronkak eta abar). 

Ondarearekin lotutako ekintza askok protagonista naturala dute, eta ez da turismoaren administrazioa. 

Dena den, itsas ondarea birgaitzeko eta babesteko, ondarean eskuduntza duten erakundeetan beharrezko 

kudeaketak egiteko gomendatzen dugu. Ekintza horietako askoren plangintza eginda dago dagoeneko, eta 

batzuk Euskal Kostaldeko herrietan exekutatzen ari dira. Beste administrazio batzuekin partekatutako 

lanerako agertokien baitan (foru‐aldundietako kultura‐departamentuetan, bereziki) eta erabat helburu 

turistikoetara egokituta, ondorengo proiektuak hartuko ditugu kontuan: 

‐ Armintza: 

o Arrantzaleen etxeak leheneratzea. 

‐ Bermeo: 

o Bizkaiko kontserba‐enpresen sektoreko Interpretazio Zentroaren proiektua egitea 

Ormazan. 

o Mendieta anaien erriberako arotzeriako interpretazio‐zentroa. 

‐ Hondarribia: 

o Hondarribiko interpretazio‐zentroa. 

‐ Getaria: 

o Elkanoren Interpretazio‐zentroa Zarautz Jauregian. 

o Victoria itsasontziaren erreplikaren eraikuntza. 

‐ Getxo: 

o Portu Zaharreko tematizazio‐plana. 

o Bizkaiko Zubia, aire zabaleko museoa (Itsasadarraren ingurunea). 

‐ Lekeitio: 

o Itsas Ondarearen Zentroa. 

o Nabigazioko teknologien interpretazio‐zentroa. Santa Katalina itsasargia. 

o Santa Elena ermitako Sosoaga dolareko interpretazio‐zentroa. 

o Ondarzabal hondartza museo bihurtzea. 

o Itsas memoria berreskuratzeko ikerketak. 

‐ Mendexa: 

o Marierrotako mareen bidezko errotaren ingurunea leheneratzeko proiektua. 

‐ Mutriku: 

o Euskal nabigatzaileen museo‐proiektua. 

‐ Pasaia: 

o Ondartxo ontziolako erriberako aroztegia leheneratzeko zentro berria eta “San Juan” 

baleak arrantzatzeko galeoiaren erreplikaren eraikuntza. 

‐ Plentzia: 

o Arrantza‐ibilbide bat diseinatzeko ondare arkitektonikoaren birbalorizazioa. 

‐ Santurtzi: 

o “Agurtza” atun‐ontziko itsas museoa. 

‐ Zarautz: 

o Mollarri kargalekua leheneratzea. 

‐ Udalarrantzeko udalerriak: 

o Itsas ondareari balioa emateko ekintza orokorrak. 

o Itsasoko talaiak baloratzeko eta leheneratzeko ikerketa. 

60 





Ekitaldi eta folklore tradizionalak kontsumo turistikoan sar daitezke, eta hala sartu behar dira. Gainera, 

errespetu handiz hartu behar dira eta haien autentikotasuna zaindu behar dugu. Hori dela eta, ekitaldi eta 

tradizioak berreskuratzea eta egokitzea proposatzen dugu, ikuspegi turistikoarekin txertatzeko. Ontzi 

tradizionalen topaketak egitea edo herrien nahiz pertsonaia ezagunen urteurrenak ospatzea (esaterako, 

Mutrikuko edo Getariako urteurrenak – Elkanoren lehorreratzea) edo merkataritzako ibilbide historikoak 

antolatzea (Itsasbegira elkartearen bidez burdinaren ibilbidea gogoratzea, artilearen bidea Deban, 

arrainaren eta ardoaren bidea Ondarroan, Bermeon eta Lekeition eta abar). 

Horrez gain, ezinbestekoak izan dira itsas ondareari balioa emateko ekimenak exekutatzea ekintza 

zehatzagoak garatuta, esate baterako, honelakoak: ondarea, pertsonaia ezagunak, tradizioak eta kondairak, 

itsasoko abestiak, adierazpideak, poesia edo herriko ipuinak ezagutzeko tokiko ibilbide edo zirkuituak 

diseinatzea; ibilbide bat finkatzea babeseko mugarriak ezagutzeko ikuspegi panoramikoak eginez; edo 

portuetan edo puntu panoramikoetan interpretazio‐zentroen sarea garatzea. Turismogune bat Itsas 

Ondarearen Zentro (Lekeitio) bihurtzea izango da sustatu beharreko beste ekimen pilotu bat. Izan ere, 

itsasoko ondarearen baliabideak birbalorizatu dituzten esku‐hartze ugari izan dira han, eta horiek guztiak 

daude turistarentzat eskuragarri. 

Aurrez aipatutako jarduera guztietatik Kostaldean dauden museoen protagonismoa nabarmendu behar da. 

Museo horiek aspalditik ari dira lanean itsas ondarearen ikerketa, babes eta hedapen sozialeko prozesuan, 

eta eragile aktibo gisa jardun dezakete Itsasoaren Kulturari lotutako eskaintza turistikoa eraikitzeko. 

Horretarako, jardueren programazioa eta proiektuen koordinaziorako ekintzak egin beharko ditugu. 

Adierazi beharrekoa da badagoela Euskal Itsas Museoaren aurreproiektua. Museo horren bideragarritasuna 

berriz plantea liteke zentro neuralgiko gisa, eta haren gainean gaur egun oraindik ez dugun Museoen Sare 

bat osa genezake, elkarren artean osagarriak diren gaiekin. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Ez da ahaztu behar itsas ondarearen zati handi bat pertsonengan dagoela, jaso duten bizimoduari eta 

jarduerari lotutako kultura osatu baitute urteen poderioz. Gaur egun, zenbait udalerri arrantza‐turismoaren 

inguruko eskaintza kulturala ari dira egiten, baina arrantza‐sektoreak ia ez du batere parte hartzen bertan. 

Eskaintza erakargarria, eta batez ere autentikoa, lortzeko, ahalik eta errespetu eta sentsibilitate handienez 

sartu beharko dugu eskaintza hori arrantza‐munduan. Sektore profesionala eragile aktiboa izango da 

eguneroko jarduerarekin lotutako etorkizuneko produktua diseinatzeko garaian. Haien esku‐hartzea eta 

ezagutza izango dira, beste proposamen turistiko batzuekin alderatuta, behar duen balio erantsia eta 

autentikotasuna emango dion bermea. Hori dela eta, garrantzitsua da udalerri horietan arrantza‐sektorean 

eta herritarren artean aldi bereko sentsibilizazio‐ekintzak egitea. 

Pixkanaka arrantzarekin lotutako kalitateko eskaintza eratzen hasteko, arrantza hedatzeko eta itsas kulturari 

balioa emateko ekintza batzuk egin behar dira, kostaldeko arrantza‐eremuen garapen iraunkorrarekin 

lotuta. Ekintza horiek definituta daude EAEko Arrantzarako Plan Estrategikoa 2008‐2013 dokumentuan eta 

Arrantzako Europako Funtseko 4. ardatzean (Kostaldeko Ekintza Taldea osatzeko aukera). 

Ekintza horiek baliabideen aukera zabala dute, eta horiek gaika antolatu, bideratu edo eraiki daitezke: 

profesionalak, ofizioaren ezagutza, bizitako esperientziak eta bitxikeriak, lanerako tresnak, nabigazioteknikak 

eta abar. Ekimen horiek hainbat formatutan gauza daitezke, taldea gidatzen duen pertsonaren, 

publiko motaren eta iraupen‐denboraren arabera. 


61




‐ Arrantza‐jarduera ontzitik bertatik ikustea. Itsasora egindako irteera horiek itsas arrantzaren 

legeak ezarritako mugak kontuan hartu beharko dituzte, eta ontziak behar bezala egokitu 

beharko dituzte profesionalak ez diren bidaiariak ontziratzeko. Jarduera hori itsas 

ingurunearen hedapenarekin / behaketarekin osa daiteke. 

‐ Arrantza‐jarduera eta itsasertzeko paisaia ontzi laguntzaile batetik ikustea. Irteera mota 

horiekin 6. zerrendan (erabilera komertzialekoa: charterrak, turismo nautikoa eta abar) edo 8. 

zerrendan (administrazioaren erakundeen jabetzeko ontziak) dauden udal‐jabetzako 

itsasontziei erabilera emango litzaieke. Gomendagarria da Lira‐n (Galizia) garatutako ekimena 

gainbegiratzea eta haren bideragarritasuna eta komenigarritasun maila aztertzea (Arrantza 

Kontseilaritzaren funtsekin erretiratutako arrantza‐ontzi zahar bat birgaitu ondoren, beste 

itsasontzi batzuek egindako arrantza‐zereginak ikusteko erabiltzen da, eta Kofradiako 

arrantzaleek tripulatzen dute). 

‐ Kirol‐arrantzaren eskaintzan arrantza‐sektoreak parte hartzea, bereziki, aisialdiko itsas 

arrantzan, indarrean dagoen araudiaren arabera, neurriak, arrantza motak, aparailuk eta abar 

kontuan hartuta. 

‐ Lonja eta arrain‐enkanteetan parte hartzea. Gidaria arrantzalea bera izango da, eta lonja 

erakutsiko du. Turistak bertan egoteko aukera izango du arrain‐enkantea egiten den bitartean. 

Horretarako, lonjako lanean eragozpenik ez sortzeko, ondo bateratu beharko dira jarduerak. 

Edukietan behin eta berriz nabarmenduko da arrantza iraunkorra. Arrain‐dastatze batekin osa 

liteke bisitaldia. Jarduerak ez du araututako ordutegirik, eta horixe da ekimen hau egiteko 

zailtasuna. Ondarroan, portuaren birmoldatzearen barruan, arrain‐lonja berria egiteko 

proiektua nabarmendu behar da. 

‐ Portua eta haren azpiegiturak. Arrantzaleak portuaren azpiegiturak taldeari erakusteko 

ibilbidea egingo du (izotz‐fabrika, lonjak, ontzitegiak, itsas seinaleak, kaiak, biltegiak, itsasoko 

produktuen eraldaketa‐jarduerak), eta portuko eremuan lekua duten jarduerak azalduko dizkie 

turistei (ordutegiak, arrantza motak, bitxikeriak eta abar). 

‐ Itsas ofizioak, saregileek edo neskatilek egingo die harrera turistei; lan nola egiten duten eta 

ofizioaren ezaugarriei buruzko edukiak erakutsiko dizkiete. 

‐ Ontziola tradizionaletara bisitaldiak egitea; erriberako arotzak, gidari gisa, arrantza‐ontziak 

egiteko erabilitako materialak, tresnak, prozesuak eta teknikak azalduko dizkie turistei. 

Intereseko elementu eta eredu gisa nabarmendu behar dira I. liburukian jasotako (analisia eta diagnostikoa) 

arrantzako / itsas turismoaren ekimenak eta hainbat herrialdetan egindako proiektuak (SEREA proiektua, 

www.serea.org, SAGITAL proiektua, garapen juridikoa soilik da interesekoa, Italiako proiektu batzuk, eta 

Frantzian eta Espainian egindako intereseko proiektu batzuk). Interesgarria da Galiziako Arrantza Lege 

berriak proposatzen dituen jardueren araudia, itsasoko profesionalek egindako jarduera turistikoak arautzen 

dituena, ezagutzea. 

Bestalde, eta aurretik aipatutako ondarearekin lotutako ekimenen barruan, portuetako esparru batzuk 

berriro bidera daitezke, eta zerbitzu edo erabilera turistikorako prestatu: ostatu emateko eta jatetxe gisako 

establezimenduak egin daitezke. Horrekin lotuta, Lekeitioko Kofradiak abiatu du portuan dagoen kofradiako 

62 





eraikin zaharrean hotel tematikoa irekitzeko proiektua. 

Beraz, kofradiek kudeatutako eremu horietarako beste aukera bat sortu da, arraina dastatzeko lekua 

izateko, itsas taberna jartzeko eta abarretarako. Lirako Kofradiako (Galizia) emakumeen kooperatibak 

abiatutako ekimena aztertzea gomendatzen dugu. Izan ere, triku‐arrabak prozesatzeko ekimenarekin 

batera, itsasoko produktuen gastronomian espezializatutako jatetxe gisa egokitu dute eremu bat. 

Itsas ondarea birgaitzearekin lotutako ekimen guztiak koordinatuko ditugu proposatutako arrantzaturismoaren 

programan erabiltzeko; dena den, arrantza‐eremuaren kanpoko produktuak egingo dituzten 

beste ekimen turistiko batzuk ere garatu ahal izango ditugu. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Donejakue Bidea nabarmendu behar da baliabide nabarmen gisa, Euskal Kostaldeko udalerri batzuetatik 

pasatzen baita haren iparraldeko bidea. Bideak duen garrantzia dela eta, Merkataritza eta Turismo 

Sailburuordetzak arreta berezia jarri du produktu turistiko horretan, eta helburu horrekin idatzi dugu 

Basquetourren Euskadiko Done Jakue Bideari buruzko Plan Zuzentzailea. Horrekin lotuta, lotesletzat 

hartuko dira Euskal Kostaldean plangintza‐dokumentu horrek zehaztutako jarduerak eta jarraibideak. 

Tokiko erakundeek egindako ekimen ugari daude Bideari lotuta (esaterako, Donejakue Bidearen 

Interpretazio Zentroa jartzeko Iturriaga Jauregia birgaitzeko lanak edo Deba inguruari eta Itziarko 

Santutegiari balio turistikoa ematea); horiek Gida Planaren dinamizazio turistikoaren mahaiak baloratuko 

ditu. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Euskadiren irudia, bereziki Euskal Kostaldearena, gastronomiaren ugaritasunari eta kalitate gorenari lotutak 

daude. Izan ere, gastronomiaren oso balorazio ona egiten dute kostaldeko eremua bisitatzen dutenek. 

Itsasoari lotutako produktuak, kontserbak egitea, txakolina, errezeta tradizionalak egiten dituzten jatetxeak, 

nazioarteko proiekzioa duten sukaldaritzako erreferentziak... Osagai horiek guztiek izaera estrategikoa 

ematen diote produktu gastronomikoari. 

Euskal Kostaldearen gaur egungo eskaintza gastronomikoa indartuta, eskaera bat ase nahi da: produktu 

naturalak, benetako sukaldaritza tradizionala, tokiko espezialitateak nahi dituztenek egindako eskaera, 

produktuak eskuratzearekin, ekoiztearekin, saltzearekin eta egitearekin lotutako tradizioen inguruko eragile 

sozialekin harremanetan egotea eta elkarreragitea eskatzen duena, hain zuzen ere. Gastronomia Euskal 

Kostaldearen aberastasun kulturalera sartzeko ate originala izango da turistarentzat. Gastronomiaren 

erabilera turistikoa dela eta, Euskal Kostaldeko produktuen irudia hobetu eta balioa eman diezaiekegu, hala 

nola arrainari, gure gastronomian oso garrantzitsua baita. 

Gaur egun, gastronomiaren sektorea oso atomizatuta dago; hori dela eta, arrainaren inguruan intereseko 

eragileak bildu behar dira, portuetan nahiz Kostaldeko establezimenduetan egingo diren jarduera eta 

ekitaldien bidez. Gastronomiarekin lotutako ekimen turistikoak dira beraz, eta bereziki arrantzaproduktuei 

lotutakoak. Sukaldariek nahi duenari zuzendutako tailer gastronomikoak, merkatuan/lonjan 

arraina erostea, arraina sukaldean prestatzea eta dastatzea, edo portura iritsitako espezieei buruz itsasoko 

profesionalek azalpenak ematea, arraina nola garbitu eta prestatu azaltzea, dastatzea eta arraina jateko 

moduak azaltzea izan daitezke jardueretako batzuk.Intereseko esperientzia gisa, Palamóseko kasua (Girona) 

nabarmendu behar da, Arrantzaleen Kofradiak eta Museu de la Pesca‐k (Arrantza Museoa) antolatuta, eta 

Udalaren laguntzarekin, “Espai del Peix” izeneko eremua sortu baitzuten lonjan. Bertan, arraina da 

protagonista: gastronomiaren ikasgela bat eta dastatzeko tailerra daude. 

Arrantzaleen Kofradiek, Emakumeen Elkarteetako eta arrantzaren sektoreko eragileek, oro har, egin 

ditzaketen ekintza zehatzetan arraina nola garbitu eta prestatu behar den azaltzeko nahi duenari 


63




zuzendutako tailerrak egin daitezke, edo eraldaketa‐industrietarako bisitaldiak antolatu (kontserba‐fabrikak 

edo itsasoko produktuen eraldaketa‐enpresak txakolindegiekin uztartuta eta abar). 

Zalantzarik gabe, Euskadin turismo gastronomikoaren ordenamendua egin behar da. Horretarako, 

turismoaren sektorearen koordinatu eta egituratu, eta eragileen arteko ekintza hitzartuak ezarri 

(establezimendu profesionalak, Kalitatea Fundazioa, Sukal Leku, Txakolinaren Kontseilu Arautzailea, 

Arrantzaleen Kofradiak, Basque Culinary Center izango dena eta abar) beharko lirateke. 

Hori dela eta, Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzari turismo gastronomikoaren aldeko apustua egiteko 

gomendioa egin nahi diogu, arrantzako produktuetan eta txakolinean oinarritutako produktu turistikoak 

garatuta (Arabar Errioxan egin duten moduan). 

Txakolinak Kostaldean duen garrantzia dela eta, bi lurraldeetan jarduerak bideratzeko euskarri gisa garapen 

gastronomikora bideratutako jarduerak enoturismoko jardueratzat hartuko dira, eta Kostaldean arraina 

hedatzeko eta sustatzeko elementu osagarria izango da ardoa. Proiektu jakin batzuen bidez garatuko dira 

txakolinarekin lotutako ekimen batzuk eta bereziki azpimarratu beharrekoak dira: Bakioko Txakolinaren 

Interpretazio Zentroa, Lekeitioko Santa Elena ermitako Sosoaga dolareko interpretazio‐zentroa eta Zarauzko 

Vista Alegreko dorrea berritzea. 

64 





Helburu 

espezifikoak 

- Produktu turistiko berri eta erakargarriak eginda hondartza‐eskaintza aberastea. 

- Eguzkia eta hondartza produktua urte‐garaien araberakoa ez den eta klima‐baldintzen horren 

mende ez dagoen eredura bideratzea. 

- Hondartzako turismoguneen inguruan tokiko jarduera sozioekonomikoaren garapena sustatzea. 


4.2.1.‐ Hondartzen egungo egoera hobetzea. 

(*) Euskal Kostaldeko hondartzen egungo egoeraren 

azterketa idaztea zerbitzuen egoerari, hondar‐eremuaren 

karga‐gaitasunari eta uraren itxurari dagokienez. 

Hiri‐hondartzetan Erabilera Publikoen Planak idazten parte 

hartzea. 

Uda‐garaitik kanpo hondartzak mantentzeko eta garbitzeko 

zerbitzuak koordinatzea eta hobetzea 

Hondartza bakoitzera egokitutako azpiegiturak, 

ekipamenduak eta zerbitzuak zehaztea eta ezartzea. 

Hondartzetako irisgarritasuna hobetzeko beharrezko 

ekintzei lehentasuna ematea. 

Kostaldeko hondartza guztietan ISO 14001 araua ezartzea 

eta egiaztatzea. 

4.2.2.‐ Hondartza Aktiboaren kontzeptuari lotutako jardueren 

programa garatzea. 

(*) Arrakasta duten hainbat eredu Euskal Kostaldeko 

hondartzadun turismoguneetara egokitzeko aukera 

aztertzea. 

Hondartza Aktiboaren eredua aplikatzeko irizpideak eta 

gomendioak ezartzea. 

Tokiko administrazioen, turismo‐bulegoen eta tokiko 

enpresen arteko talde‐lanerako eredua garatzea. 

Hondartzetan jarduten duten enpresak sustatzea, 

proposatutako jardueren eragile arduradun gisa. 

Hondartza Aktiboaren kontzeptuarekin lotutako jardueren 

programa ezartzea proiektu pilotu baten bidez. 

lehentas 

una 

EM 

EM 

EM 

EE 

EE 

EE 

EM 

EM 

EE 

EE 

EE 

sustatzailea 

Merkataritza 



a / forualdundiak 

EJ / Aldundiak / 

Itsas mugartea, 

Osasuna eta 

udalak 


Kostaldeko 

udalerriak / 



Kostaldeko 

udalerriak / 



Kostaldeko 

udalerriak / 



Kostaldeko 

udalerriak / 




a 









exekuzio 

a 

Azterketa 

idaztea 

Planak 

idaztea eta 

exekutatze 

a 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Azterketa 

garatzea 

Programa 

idaztea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Programar 

en 

exekuzioa 

harremana 

E‐2/A‐2.1.3 

E‐1/A‐1.3.1 

E3/A‐3.1.1 


Tradizioz, hondartza uda‐garaiko oporretako aisialdiko turistari zuzendutako produktu/baliabide gisa hartu 

izan da, baina horrez gain, hondartzak aukera asko ditu urte‐garaien araberakoa ez den elementu gisa. Izan 

ere, itsasertz guztian eta urte osoan jarduerak egiteko leku paregabea da. 

Gaur egun, hondartzetako jarduera eta kontsumo turistiko handiena uda‐garaian izaten da, eta 

denboralditik kanpo oso gutxi erabiltzen dira. Meteorologia dela eta, erabat urte‐garaien araberako 

funtzionamendua dute, baita udaberrian eta udan ere. Hori dela eta, Gida Plan honetan, hondartzetan lan 

handia egin behar dela identifikatu dugu, ikuspegi ugaritatik bainurako leku gisa bere eskaintza orokorra 

hobetzeko (irisgarritasuna, ekipamendu eta instalazioak, zerbitzu orokorrak eta abar). Ondoren, 

erabiltzaileentzat aisialdiarekin lotutako jarduerak artikulatu behar dira, bai uda‐garaian, bai denboralditik 

kanpo. 

Hondartzei protagonismoa emango diegu, oinarrizko osagai gisa, Euskal Kostaldeko turismoaren 

ondarearekin batera haren irudia eta erakargarritasuna indartzeko turistentzat, eta ondorioz, bertako 

biztanleentzat. Euskadiko hondartzen lehiakortasuna hobetzea helburu duen ildoa da. Baina lehiakortasun 

hori ez dugu uda‐garaian bakarrik lortu nahi, urte guztian baizik, eta kultura, kirol, gizarte arloko eta 

abarretako jarduerak hartzeko prestatu nahi ditugu. Hondartzetan jarduerak eta ekitaldiak egiteko, beraz, 


65




orain duten egoera hobetu behar da. Administrazioak ekipamenduak eman eta azpiegiturak eraikiz gero, 

tokiko ekintzaileek proiektu errentagarriak garatu ahal izango dituzte. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Orain arte ez da ia informaziorik izan euskal itsasertzeko hondartzen jarduera turistikoari, bezeroen 

segmentazioari, proposamen berrietara egokitzeko aukerei, iraunkortasunari, hondartzen harreragaitasunari 

eta abarri buruz. Premiazkoa da, beraz, azterketa osatua egitea EAEko hondartza guztiak 

aztertzeko eta diagnostikatzeko, ingurumen‐irizpideen arabera, irizpide funtzionalen, eskuduntzen, araudi 

mailakoen, kudeaketako, eskaeraren eta, batez ere, potentzial turistikoaren arabera. Lan horren ondorioak 

lagungarri izango dira hasiera batean planteatutako jarduerak berriz definitzeko. 

Azterketa horrek ahalbidetuko du, gainera, turista gehien izaten dituzten hondartzak identifikatzea eta 

erabiltzaileek zer ekipamendu behar duten ebaluatzea, eta ondorioz, geroko jardueraren eskaintza zehaztu 

ahal izango dugu. Ekipamenduen artean, hauek nabarmendu behar dira: hondartzetan kirol‐ eta aisialdijarduerak 

egiteko eremuak (bolei, petanka, ping‐ponga, haur‐jolasak), eremu berdeak, haurrentzako jolaseremuak, 

dutxak eta oinak garbitzeko guneak, aldagelak eta komunak, megafonia‐sistemak, erabileraseinaleak 

eta balizamendurako sistemak, ezinduentzako irisgarritasuna ahalbidetzeko elementuak eta abar. 

Ekipamenduak jartzeaz gain, hondartzako bertako ingurumen‐baliabideak txertatzen eta zabaltzen lagundu 

behar du (geologia, botanika, fauna, paisaia, arkeologia eta abar). Hondartzen egokitzapena (eta oro har, 

espazio publiko guztiena) udalerrietako finantzazio‐gaitasun eta baliabide ekonomikoen araberakoa izango 

da (eta gaur egungo egoera ekonomikoa ikusita, baliabide horiek gutxituta daude). 

Zalantzarik gabe, hondartza guztiak ez dira berdinak. Bakoitzak bere ezaugarriak ditu, hainbat aldagai izaten 

baitituzte (orografia, sarbideak, itsasoarekiko eta haizearekiko babesa, erabiltzaile‐kontzentrazio gehiago 

edo gutxiago, edo hiri‐hondartza edo hondartza naturala izatea, esaterako), ondorioz, ekipamenduak 

egokitu behar izaten dira, ekipamendu hori erabili ohi duen publiko objektiboa ere kontuan hartuta. 

Indarrean dagoen araudia beteko dute garatuko diren ekintza guztiek (Kostaldeen Legea, Itsasertzeko SLP 

eta abar). 

Aurreko atalean, hondartzetako irisgarritasuna hobetzeko egin beharreko jarduerak exekutatzeko beharreko 

jarduerei lehentasunak eman behar zaizkie. Bereziki hondartzatik gertu dauden aparkaleku‐eremuetan, 

itsas pasealekuetan edo hondartzen inguruko eremuetan, sarbide‐azpiegituretan, instalazioetan eta 

zerbitzuetan eta bainua hartzen dutenei emandako arretan. 

Diagnostikoaren fasean jaso genuen moduan, mantentze‐lanetan eta garbiketa‐zerbitzuan hutsuneak 

daude, beraz, kudeaketa hobea egin behar da nahi den egoera lortu ahal izateko, batez ere, denboralditik 

kanpo. 

Kalitate turistikoari dagokionez, tokiko administrazio bakoitzak hondartzetako kalitatea kudea dezake, 

kalitate‐programa ugari aplikatuta, eta horrela, eskakizun maila jakinak erdiets ditzake. Euskal itsasertzeko 

hondartzetan, oro har, hainbat kalitate‐ziurtagiri ditugu (bandera urdinak, EMAS eta ISO 14001 eta 9001). 

Hondartza guztietarako ziurtagiri‐irizpideak bateratzea gomendatzen dugu, eta EMAS sistema gomendatzen 

dugu, Europa mailan izen ona baitu. ICTEk hondartzetarako UNE arau berezia garatu duela aipatu behar 

dugu, eta udalerriek baloratu beharko dute. 

Dena den, ziurtagiri‐prozesu bakoitzak eskatzen duen inplikazio tekniko eta ekonomikoa dela eta, ekintza 

hori lantzeko eta zehazteko garaian administrazio guztien adostasuna eta inplikazioa bultzatuko dugu. 

Kalitate‐label komuna marketineko tresna eraginkorra izan daiteke gure hondartzetarako. 

Itsasertzeko erabilera publikoaren sustapenarekin eta erregulazioarekin lotuta, EAEko Itsasertzaren 

Babeseko eta Ordenamenduko Sektoreko Lurralde Planak hondartzen hobekuntzako eta ordenamenduko 

ekintzak garatzea zehazten du, hiri‐hondartzen erabilera publikoko planak eginda eta exekutatuta. 

66 





Plangintza horrekin, erabiltzaileen segurtasun‐ eta higiene‐baldintzak arautu nahi dira, baita zerbitzuen 

ordenamendua ere; betiere, turistarentzat diseinu erakargarria mantenduta eta hiri‐hondartzetan erabilerakategoriak 

ezarrita. Hondartza hauetan izango dute eragina erabilera publikoko planek: Hondarribia, 

Zurriola, Kontxa, Ondarreta eta Santa Klara (Donostia), Antilla eta Oribarzar (Orio), Zarautz, Malkorbe eta 

Gaztetape (Getaria), Santiago eta Itzurun (Zumaia), Deba, Ondarbeltz, Mutriku, Saturraran (Mutriku), 

Arrigorri (Ondarroa), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio), Ea, Laga eta Laida (Ibarrangelu), Toña, Kanala 

eta San Antonio (Sukarrieta), Laidatxu (Mundaka), Bakio, Gorliz/Plentzia, Atxabiribil (Sopela), Bariñatxe 

(Sopela/Getxo), Arrigunaga, Ereaga eta Areeta (Getxo) eta La Arena (Abanto‐Zierbena/Muskiz). 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Aurretik esan dugun moduan, Euskal Kostaldeko hondartzak jardueren eskaintza zabala garatzeko leku 

paregabe gisa hartu behar dira. Udalerri mailan lan egin behar da eta pixkanaka hondartza aktiboaren 

kontzeptua sartu. Hiri‐hondartzetan garatzea soilik gomendatzen dugu. 

Hondartza aktiboaren kontzeptuarekin, hondartzaren erabilera udako hilabeteetatik kanpo luzatzea lortuko 

dugu. Hondartzan jarduerak egin ahal izateko eguzkiaren eta eguraldi onaren garrantzia erlatibizatuko da. 

Ikuspegi horrekin, hondartza baliabide garrantzitsu bihurtuko da, eta herriko jarduera turistikoa urte‐garaien 

araberakoa ez izatea eragingo du. Eragin positiboa du, batez ere, publiko familiarrentzat. 

Hondartza aktiboaren eskaintzak askotarikoa eta erakargarria izan behar du. Jarduerak bost (5) multzotan 

egitura ditzakegu: 

‐ Hezkuntza‐jarduerak. Aisialdiko eta bainurako tarteekin batera haur‐publikoen ikasketari 

lotutako jarduerak egin daitezke, ikaskuntza‐agertoki bihurtuta. Horretarako, jarduera hauek 

egin daitezke: 

- Paisaia‐ingurunearen eta ingurumenaren interpretazioa, batez ere balio ekologiko 

handieneko hondartzetan. Horretarako, hondartza bakoitzean azalpenezko ibilbide 

seinaleztatuak egin daitezke. 

- Hondartzan irakurketa‐ eta ikasketa‐puntuak jartzea (itzalpean eta lasai egoteko 

lekuak, kontzentratu ahal izateko). 

- Txapelketara bideratuta ez dauden kirolak irakastea; esaterako, igeriketa, urpekaritza, 

arrauna, beste uretako kirol batzuk eta abar. Hori guztia araututako begiraleen 

zaintzapean eta begiradapean egingo litzateke beti. 

- Aisialdiko eremuak; esaterako, ludotekak eta haurtzaindegiak, haur‐jolaserako 

ekipamenduekin eta jolaserako jarduerekin, betiere, txikiak zaintzeko eta haien 

segurtasunerako espezializatutako langileekin. 

- Hondartzatik gertu dauden eremuetan (portuetan) eta haur‐publikoari zuzendutako 

eremuetan, itsas tailerrak egin daitezke itsas gaien bidez itsasoarekin lotutako lanak 

ezagutarazteko (Itsasoaren Kultura programarekin lot daiteke), korapiloak egiten 

ikasteko ikastaroak, nabigazioaren historia, karta nautikoen interpretazioa, ontzi eta 

ibilbide laburrak eta abar. Horrez gain, tresnak, aparailuak eta espezieak 

ezagutarazteko arrantza‐tailerrak ere egin daitezke, ingurumenarekiko, 

iraunkortasunarekiko eta babestutako espezieekiko errespetu argia zabalduz. 

‐ Kirol‐jarduerak. Dagoeneko askotan egiten dira. Horrekin lotuta, eremu edo guneak mugatzea 

gomendatzen dugu: kirolak egiteko, oro har (boleibola, hondartzako golfa, gimnasia, futbola, 

eskubaloia, petanka, badmintona, xakea eta abar), lekua behar duten jolasak egiteko aukera 

eta egokitutako ekipamenduak dituen haur‐eremua (kometak, frisbeea, gazteluak eta abar), 


67




lasai egoteko eremua (taberna, etzaulkiak, dutxak eta abar), eta kirol‐materiala edo uretarako 

ekipamendua alokatzeko eremu osagarria. Garrantzitsua da espazioak zehazteko garaian urazalean 

egiten diren kirol‐jarduerak sartzea (bereziki surfa edo kayakak). Eremu horiek 

seinalizazioa eta megafonia‐sistema izango dute istripuen prebentziorako. Ekipamenduei 

dagokienez, urte guztian erabiltzeko moduan egon beharko dute (sareak, materiala eta abar). 

Jarduera gisa txapelketak edo lehiaketak antola daitezke. Kirol‐jarduerarekin batera, 

hondartzetan hainbat kirol‐ekitaldi edo –erakustaldi egin daitezke. Horretarako, harmaila 

hedagarriak edo jarduerak ikusteko beste sistema batzuk egokitu daitezke. 

- Jarduera kulturalak. Egunez hainbat jarduera egiteko zerbitzuak egokitu daitezke; esaterako, 

liburu eta aldizkariak mailegatzeko zerbitzua hondartzan irakurtzeko, liburutegien bidez, 

tailerrak eta pintura‐lehiaketak, argazkigintza, dantza‐ikastaroak eta abar. Horrekin batera, 

hondartzan espazio irekia dago, naturala eta atsegina, eta horrek hirigunean egiten diren 

ikuskizun eta ekitaldi askoren espazio‐arazoak konpon ditzake, batez ere udako gauetan, aire 

zabaleko emanaldiak, zinema, kontzertuak, ipuin‐kontalariak, behaketa astronomikoko 

jarduerak eta abar egin baitaitezke. Edozein ekitalditan, hondartzetan bertaratutakoen 

segurtasuna bermatzeko neurriak eta azpiegiturak egongo dira. 

- Jarduera ludikoak. Aisialdiko eta dibertsiorako eskaintzarekin aurrekoak osatzen dituzten 

jarduera guztiak. Hondartzetako animazio‐ikuskizunak, kometak, artisautzako azokak eta abar 

biltzen dira. 

- Osasun‐jarduerak. Bizi‐kalitate hobea lortzeko gizarte‐eskaera gero eta handiagoa dela eta, 

naturak gure esku jartzen dituen bitartekoak erabili nahi ditugu osasuna zaintzeko: bai osasun 

fisikoa, bai osasun mentala. Hondartzan itsas ingurumen eta klima daude, osasunerako eta 

ongizaterako iturri gisa. Bertan, jarduera ugari egin daitezke tonifikazio fisikoa lortzeko ez 

ezik, baita erlaxatzeko eta hiriko bizitzaren bereizgarri diren tentsioez atseden hartzeko ere. 

Hori dela eta, osasun‐jarduerekin lotuta aukera zabala sustatuko da hondartzetan, dauden 

talasoterapia‐establezimenduen zerbitzuak osatu ahal izateko. Itsasoko bainuak (batez ere 

denboralditik kanpo) esaterako, turistari aldagelak erabiltzeko hondartzetatik gertu dauden 

kirol‐instalazioetarako sarbidea eskainita. Beste jarduera batzuk ere egin daitezke, esaterako, 

tai chia, aerobica, capoeira, spinninga, goizetako gimnasia, oinez ibiltzeko eta korrika egiteko 

fitness‐ibilbideak, ariketa egiteko gune finkoekin konbinatuta, masterclass edo aldizkako 

eskola kolektiboak eta parte hartu nahi duen ororentzat irekita. 

Hondartza aktiboaren programaren barruan garatutako ekimen guztiak normalean udalerri bakoitzean 

egiten diren kirol‐ eta kultura‐jardueren programaren araberakoak izango dira. Gainera, udalerriko familiaturismoko, 

kirol‐turismoko eta turismo aktiboko proposamenekin lotuta egongo da. Jardueren 

programazioa diseinatzeko, hondartzan elkartzen diren herritarren multzo nagusiak eta eskaera hartu 

beharko dira kontuan. Era berean, eguraldi txarra dagoenerako programak eta jarduerak sortzeko arreta 

berezia jarri beharko da. 

Hondartza aktiboaren ereduaren aplikaziorako gomendio eta irizpideen baitan, antolaketa mailako 

beharrak (begiraleak, animazioa, garraioa, materialak, azpiegiturak eta abar) eta lege‐eskakizunak 

(erantzukizunak, aseguruak, titulazioak) planteatuko ditugu. Mesedegarria izango da ekintza horien 

kudeaketa‐lanaren ardura turismo‐bulegoek edo informazio turistikoko guneek beren gain hartzea, 

zerbitzuak zentralizatu eta eskaerari arreta emateko gaitasuna baitute. Zalantzarik gabe, jardueren 

eskaintza zabala izan dadin, beharrezkoa da sektore pribatuaren zuzeneko partaidetza (turismo aktiboko 

68 





enpresak, animazio soziokulturalekoak eta abar). Jardueren programa zabal hori proiektu pilotu bidez has 

daiteke, hondartzako turismogune gisa finkatutako entzutea eta irudia dituen, eta garatu ahal izateko 

bitartekoak eta baliabideak dituen udalerriren batean. 

Hondartza aktiboaren programak sustapeneko hainbat ekintza eta jarduera pilotu izan ditzake hondartzetan 

EAEko hondartzetan, oro har, aplikatzeko egokia den baloratzeko, eta hondartza aktiboaren edo familiahondartzaren 

labela ezartzeko, bakoitzak garatutako ekipamenduen eta zerbitzuen arabera. 

Hondartza Aktiboaren kontzeptuaren adibide edo erreferentzia gisa, Kataluniako itsasertzeko udalerrietan 

egindako ekimenak hartu ditugu kontuan, besteak beste, hauek: www.platjadaro.com, 

www.miamiplatja.net (Banys de Lluna) eta www.stasusanna.org 

Ildo honetako oharrekin amaitzeko, adierazi beharra dago iraunkortasunean oinarritutako irizpideak ezarri 

behar direla uneoro; beharrezkoa izanez gero, tokiko eta eskualdeko arduradun politikoak eta turismokudeatzaileak 

sentsibilizatzeko programa bat garatuko da (ETLBPan aurreikusia), sektorea 

iraunkortasunaren erronka handiekin (eraginkortasuna baliabideak erabiltzean, turismo‐helmugen 

ingurumen‐balioa, eskariaren eskakizunetara egokitzea eta abar) pixkanaka lerrokatzeko aukera erraztu eta 

bultza dadin. 


69



4.3 ILDOA > Euskal Kostaldeko itsasoko, kiroletako, itsas bidaietako eta osasuneko turismoa bultzatzea 

Helburu 

espezifikoak 

- Euskal Kostaldean itsasoko turismoa garatzea. 

- Kirol arloko azpisegmentuei lotutako produktu turistikoak sustatzea, haien sistema turistikoa 

eskaintzaren proposamenekin batera garatuta eta, horren bidez, jarduera turistikoaren aldia 

mantentzea lortuko dute. 

- Euskadin itsas bidaien turismoari lotutako egungo aukerak maximizatzea. 

- Osasuneko turismorako turismogune optimoa eraikitzea, gure bizimoduari lotuta. 


4.3.1.‐ Esparru horietako plangintza turistiko bakoitzeko 

portuetako azpiegituren potentziala eta egungo egoera 

diagnostikatzea. 

(*) Euskadiko itsas turismoaren garapenean 

errentagarritasun eta potentzialtasun maila eta 

itsasoarekin lotutako sektore turistikoaren beharrak 

ebaluatzeko azterketa. 

Aisialdirako Itsas Jardueren Plana idazten parte hartzea, 

kostaldeko erabilera turistikoak arautzeko eta eremutan 

zatitzeko. 

EAEko Portuen Sektoreko Lurralde Plana idazten parte 

hartzea 

4.3.2.‐ Portuko eremuak Euskal Kostaldeko itsas turismoaren 

egungo eta etorkizuneko turismo‐beharretara egokitzea. 

Euskadiko portu ugaritan kortesiazko atrakalekuak jartzea 

gutxieneko kopuru bat eskaini ahal izateko. 

Portuetako instalazioak erabilera turistikoetarako (pribatu 

eta profesionalak) egokitzera bideratutako ekintzak 

garatzea. 

4.3.3.‐ Euskal Kostaldean egin daitezkeen itsas turismoaren eta 

kirol‐turismoaren ekimenak sustatzea. 

Itsas turismoaren eta kirol‐turismoaren azpisegmentuak 

lantzen dituzten enpresei laguntzea eta babesa ematea. 

Entrenatzeko, prestaketako egonaldiak egiteko eta 

abarretarako kirol‐guneak egiten laguntzea. 

Helburu nautikoa duen proiektu pilotua garatzea (estazio 

nautikoaren ereduaren antzekoa) 

Kirol‐diziplinetan entrenatzeko ekipamenduak jartzea. 

4.3.4.‐ (*) Surfa Euskadin produktuaren baitan aurrez ikusitako 

ekintzak garatzea. 

Leioan dagoen olatu artifizialaren proiektuan laguntzea 

4.3.5.‐ Turismogune hartzaileetan itsas bidaien turismoaren 

errendimendua hobetzea. 

Itsas bidaiak eta ferryak iristean arreta‐ eta informaziozerbitzua 

indartzea. 

Gertuko turismogunean itsas bidaiarientzako eskaintza 

espezifikoa eraikitzea. 

Ontzien tripulaziorako arreta eta zerbitzu egokiak 

bideratzea. 

4.3.6.‐ Euskadi turismogune gisa eraikitzeko aukera emango duen 

termalismo eta talasoterapiako produktuen kluba sortzera 

bideratzea osasun‐eskaintza. 

Osasun‐turismoaren eskaerari buruzko azterketa egitea. 

lehentas 

una 

EM 

EE 

EL 

EM 

EE 

EM 

EM 

EM 

EE 

EM 

EE 

EM 

EE 

EE 

EM 

sustatzailea 



a 

Mugaketa / 

Kapitaintza / 

Agintaritza / 

Eusko 

Jaurlaritza 

Portuko 


(EJ) 

Portuetako 

erakunde 

kudeatzaileak 

Portuetako 

erakunde 

kudeatzaileak 

Merkataritza 



Hainbat 

sustatzaile / 

Basquetour 

Tokiko 


Merkataroitza 



a 

Leioako Udala / 

Bizkaiko Foru 

Aldundia 

Bilboko 

Portua / 

Bizkaiko Foru 

Aldundia 

Bilboko 

Portua / 

inguruneko 

udalak 

Bilboko 

Portua / 

inguruneko 

udalak 

Merkataritza 



exekuzio 

a 

Azterketa 

idaztea 


idaztea 


idaztea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Ekintza 

garatzea 

Programa 

garatzea 


exekutatze 

a 

Admin./ 

Kudeaketa 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

Azterketa 

garatzea 

Eskaintzaren eta turismogunearen mailako produktuen EE Merkataritza Programa 

harremana 

E2/A‐2.1.3 

E1/A‐1.3.2 

E1/A‐1.3.2 

E4/A‐4.1.3 

E1/A‐1.5 

E2/A‐2.1.3 

70 





kluba sortzeko beharrezko parametroak eta eskakizunak 

eta Turismo garatzea 


zehaztea. Produktuaren Eskuliburua egitea. 

Merkataritza 

Produktu‐estrategiak zehazteko eta hura sustatzeko eta 


merkaturatzeko sektore pribatuarekin lankidetzahitzarmena 

diseinatzea 

EL 

Sailburuorde 

Admin./ 

tza/ Sektore 

Kudeaketa 

pribatua 

E5/A‐5.2 


Itsas turismotzat hartzen da uraren inguruan itsas jarduera guztiak egitea ahalbidetzen duten opor aktiboen 

multzoa. Jarduera horrekin batera naturaz eta gainerako eskaintza turistikoaz gozatzeko aukera izango da. 

Segmentu horrek elementu erakargarri asko ditu eta, horri esker, dibertsifikazioa eta batez ere, eskaintzaren 

espezializazio handia sor dezake. 

Hasierako definiziotik abiatuta, itsas turismoa honela sailka daiteke: itsas bidaietako turismoa eta kiroletako 

itsas turismoa (horrek biltzen ditu, ontziaren beharren eta irismenaren arabera, turismo aktiboarekin 

lotutako ohiko jarduerak, alokatutako ontziarekin egindako charter nautikoak eta norbere ontziarekin 

egindako nabigazioa). 

Itsas turismoaren kiroletako diziplinetako batzuk hondartzan egin daitezke (surfa edo bodyboarda, kayak, 

kite eta abar), hondartza aktiboaren programan jarduera gisa sartuta, edo modu puntualean, enpresa batek 

isolatutako zerbitzu gisa eskainita. Beste diziplina batzuk egiteko, ordea, ontzia eta portua aldagaiak sartu 

beharko dira. Kasu honetan, itsas turismoa indarrean dagoen araudiak eta espazioei eragingo dien 

erabilera‐murriztapenek arautuko dute. Kontuan izan beharko dira jarduerak eta proposamenak 

antolatzeko beste baldintza batzuk ere: batez ere klimatologia eta itsasoaren egoera. 

Hauek dira turismo mota horren inguruan itsasertzeko beste turismogune batzuetan garatu izan diren 

diziplina edo jarduera nagusiak: 

‐ Norbere ontziarekin egindako kirol‐nabigazioa. 

‐ Charter nautikoa, nabigazio librea egiteko edo tripulazioarekin. 

‐ Urpekaritza‐murgilketa: praktikatzeko zentroak eta eskolak. 

‐ Windsurfa eta surfa. 

‐ Kirol‐arrantza 

‐ Arrauna, piraguismoa eta kayakak. 

‐ Kirol‐egonaldiak: nazioarteko itsas federazioak. 

‐ Itsas bidaiak. 

‐ Ontzi handiak, katamarana eta bela arina. 

‐ Itsas eskia, kitesurfa eta uretako motorrak. 

Norbere ontzian egindako kirol‐nabigazioari dagokionez, EAEko portu guztietan kortesiazko atrakalekuen 

gabezia nabarmendu behar da. Une jakin batzuetan baserik gabeko ontziren bat atrakatu daitekeen arren, 

kalitateko amarratzerik ez dagoenez, Euskadi ezin da sustatu itsas turismogune gisa. Hori dela eta, 

portuetako erakunde kudeatzaileei eskatu nahi diegu portuetan kortesiazko atrakaleku batzuk jartzea 

helburu turistikoekin erabili ahal izateko (badakigu ez dela egiteko oso erraza, presio gehiegi eta eskaera 

handia baitago gaur egun dauden atrakalekuen inguruan). Lurreratzeko amarratzeko eta babes hartzeko 

instalazioen beharrak asetakoan, herriko zerbitzuak eta ondareak garatu beharko dira kirol‐nabigazioa 

egiten duten turisten eskaeraren arabera (itsas hornitzaileen eskaintza ona, jatetxeak, auto‐alokairua, 

gaueko animazioa, posta eta komunikazioak, gida turistikoak, portuen arteko garraio‐zerbitzuak eta abar). 

Pixkanaka, Euskadiko portuetan ontziak alokatu edo charter txikiak egiten dituzten zerbitzu turistikoen 

enpresak sortzen ari dira (Bermeo, Zumaia, Getxo eta abar), baina jarduera horiek egiten dituzten arren 


71




(baita kayak edo arrauna ere), ez dituzte segurtasuneko eta kalitateko baldintza onenetan egiten. Sektore 

turistikoaren ahulezia horiek eta beste batzuk baloratuta, praktika horietarako portuetako eremuak egokitu 

beharko dira. 

Kasu horretan, kasu bakoitzean eskuduntza duen administrazioarekin batera lan egingo dugu portuetako eta 

itsasoko instalazioak egokitzeko eta gaitzeko (ontziratzeko tokiak, arrapalak, lehorreratzeko eremuak, 

lehorreko portuko eremuak, buiak, pasabideak, ibaiak dragatzea, ontziratzeko igarobideak, sarbidearrapalak 

eta abar). Gida Plan honek itsas ondarea, adierazpen historikoak eta sektoreko profesionalak 

mantentzearen alde egiten duenez, helburu turistikoetarako espazio berriak jartzeko jarduerak portuko 

gainerako erabiltzaileen ahalik eta adostasun handiena lortuta egingo dira, eta ahalik eta errespetu 

handienez. 

Kostaldearekiko eta haren inguruan egin daitezkeen jarduerekiko interesak presio handia eragiten die 

portuei. Portuek erabilera tradizionala mantendu beharko lukete, baina aldi berean funtzionalitate eta 

jarduera berrien integrazioan beharrezko oreka bilatu behar da, aisialditik eta turismotik eratorrita, jarduera 

berri horiek tokiko onura sozioekonomikoa ekar baitezakete. 

Eusko Jaurlaritzaren Portu eta Itsas Gaietako Zuzendaritzak burutan du erabilera profesionalak (turistikoa 

barne) batera egitea ahalbidetuko duten neurriak hartzea EAEko portuetan. Neurri horien artean daude 

araudia berrikustea eta EAEko Portuetako Sektore Lurralde Plana idaztea. Plan hori itsas jardueraren 

sustapenerako Plan Estrategikoarekin eta portu bakoitzeko Plan Estrategikoekin osatu beharko da. Baina 

Administrazio Turistikoari dagokio Euskadiko eta lehiakideen itsas errealitatea ondo ezagutzea, gune horren 

interesa ebaluatzeko eta portuetako gaian eskuduntza duten erakundeei beharrak jakinarazteko. Horrez 

gain, itsas turismoaren inguruko ezagutza eta Euskadik azpisegmentu horren baitan eskaintzen duen aukera 

hobeto aztertu beharko da. 

Hau da susta daitekeen proiektu posibleetako bat: enpresa pribatuekin batera, Kostaldeko itsas bidaia txiki 

moduan (3‐4 egun) itsasoko ibilbideen eskaintza egitea. Dena den, ekimen hori nabarmen baldintzatuta 

dago itsasoaren ezegonkortasuna dela eta, baita uda‐garaian ere. 

Kirol‐egonaldiak hartzeko aukerari dagokionez, berriz, espezializatutako kirol‐turismogune gutxi batzuk gara 

daitezke klubek, taldek, selekzioek edo beste kirol‐talde / talde tekniko batzuek kontzentrazioak egin 

ditzaten. Gainera, baliteke errendimendu altuko zentroak ere sartu ahal izatea. Esperientzia gisa har 

daitezke Catalunyako kirol‐turismoguneak. Dena den, Euskadin ez dago kirol‐instalazio eta ostatu emateko 

instalazio egokirik eredua osorik estrapolatzeko (gainera, baldintza meteorologikoak ere ez dira hain onak). 

Kirol‐turismoguneak garatzeko aukerari dagokionez, eta arrauna egitearen eta traineruen gertakari 

historikoa kontuan hartuta (berezitasun eta erakargarritasun turistiko handiko elementua baita), oso modu 

interesgarrian baloratzen dugu Orion Arrauneko errendimendu altuko zentroa garatzeko proposamena. 

Gainera, proposamen hori osa daiteke instalazioan bertan arraunaren museo txiki bat jarrita. 

Hauek dira antzeko programaren bat jarri duten adibideak eta ereduak: Sporthotel & Medizinisches 

Zentrum Parkhöhe Hapimag Zentroak, Senior eta Actif programak (www.hapimag.com), UCPA 

(www.ucpa.com), Club la Santa (www.clublasanta.es). 

Aurrekoa baino eredu malguagoa da itsasoarekin lotutako diziplinetan entrenatzeko gutxieneko azpiegiturak 

sortzea. Horretarako, aldagelak, dutxak, jarduera zaintzeko eremua, buiak, neurketa‐ekipoa, sendagilearen 

eta masajistaren zerbitzu puntualak eta abar jarri behar dira. Zehazki, triatloi‐eremua egokitu liteke, edo 

surfa edo beste diziplina batzuetan entrenatzeko beharrezko ekipamendua. 

Estatuan garatzen ari diren proiektu bat aplika daiteke Euskal Kostaldean: itsas turismoa praktikatzea 

ahalbidetzen duen aisialdiko turismogunea eratzea, hain zuzen ere. Hau da, urarekin kontaktuan dauden 

opor aktiboen eskaintza osatzea, aisialdiko itsas jarduera mota oro egiteko aukerarekin: bela arina, itsas 

72 





bidaiako bela, motordun bela, windsurf, surfa, urpekaritza, piraguismoa, arrauna, itsas bidaien charterrak 

eta abar. Hondartza aktiboan baino eskaintza zabalagoa da eta kirol‐orientazio handiagoa duenez, portua 

duten lekuak behar dira. 

Ekimen pilotu gisa, Itsas Estazioaren kontzeptuaren antzeko eredua gara daiteke. Ekimen pribatutik 

ateratako partaidetzan eta lidergoan oinarrituta dago, merkatura bere eskaintza bideratzeko modu gisa, eta 

helburu bikoitza du: balio erantsi handiagoa oinarri hartuta kostaldeko turismoguneak bereiztea, eta ahal 

den neurrian turismoguneak urte‐garaien araberakoak izan ez daitezen lortzea. Proiektu pilotu hori itsas 

sektorearen ezagutza eta bagaje handia duen herriren batean garatzea gomendatzen dugu (portuetako 

instalazioak, zerbitzuak eta hornitzaileak eta abar), eta tokiko kudeaketa turistikoaren egitura handia duen 

lekuren batean. 

Erreferentzia gisa azter edo kontsulta daitezke Frantziako Bretainiako Stations Nouvelle Vague 

(www.stations‐bretagne.com) edo Espainiako Itsas Estazioen Elkartearen kasuak 

(www.estacionesnauticas.info , www.disfrutaelmar.com) 

Surfari dagokionez, Basquetourren kirol‐diziplina hori Euskadin garrantzi handiko eta izaera estrategikoa 

duen produktu turistiko gisa definitzeko azterketa garatzen ari gara. Plan Operazionalean bertan jaso 

ditugu dokumentu horretatik eratorritako jarduerak eta ekintzak. Esan beharra dugu Leioan olatu artifizial 

estalia eraiki nahi dutela, Bizkaiko Foru Aldundiak eta Leioako Udalak berak bultzatuta. 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Itsas bidaietako turismoari dagokionez, Bilboko Portuko kaian arreta eskaintzeko zerbitzua tarteka gainezka 

egoten da, eta horrek zerbitzuaren eta transmititzen den informazioaren kalitatea murriztea eragiten du; 

arlo hori hobetzea proposatu dugu. 

Itsas bidaiak egiten dituztenen mugikortasunari dagokionez, berriz, NISek (itsas bidaien eremuan bidaiaagentzia 

hartzaile bakarra) emandako datuak aztertuta, itsas bidaiak egiten dituztenen ia laurdenak ez du 

aurretik produktu turistikorik erosten. Gainerakoek gastu nagusia Bilbon egiten dute (Guggenheim 

ingurunean) eta shoppingeko eta jatetxeetako kontsumoetan. Egoera hori ikusita, turisten ehuneko hori 

biltzeko eta erakartzeko aukerak badaude. Horretarako, udalerri hartzaileetako potentzialtasunak eta 

aukerak erabat ustiatu behar dira: itsas bidaiarientzat eskaintza espezifikoa eskaini kaian bertan produktu 

unitarioen bidez (bisita gidatua, aquariumerako sarrera, zubi esekia...) edo aurrez zehaztutako prezioarekin 

publiko espezifikoekin edo sustapenekin konbinatu (2x1, bikotekidearekin egindako bidaiak, familiakoak edo 

taldekakoak), mugikortasuna erraztu (autobusa, trena, txu‐txu eta abar) eta lekualdaketa laburretan 

oinarritutako (ordubete edo bi ordu) inguruetako zerbitzu espezifikoen eskaintza zabala. 

Ez dugu ahaztu behar ontzian kontsumitzaile izan daitekeen masa geratuko dela eta kontuan hartu 

beharrekoa dela: tripulazioa. Horiei beste zerbitzu mota batzuk eskaini beharko zaizkie (komunikazioak, 

noizbehinkako erosketak eta abar). 

‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 

Osasun‐turismoari dagokionez, turismogune baten gainean osasun‐turismoari lotutako eskaintzek duten 

izaera dinamizatzailea frogatuta dago, eta bereziki hautemangarriak dira denboralditik kanpoko sarrera 

ekonomikoen faktore garrantzitsu gisa Euskal Kostaldeko toki jakinetan. 

Euskal Kostaldeak XIX. mende amaieratik itsas inguruneko eta itsasoko klimako baliabide naturalek osasuneta 

ongizate‐iturri gisa hartutako izen ona mantentzen du. Donostia, Deba, Zumaia, Zarautz eta Hondarribia 

aipatu behar dira, besteak beste, bainuetxeetako egonaldiak egiteko gogokoeneko gune bihurtu baitziren. 

Herentzia hori eta Euskal Kostaldeak turismogune osasungarri gisa duen proiekzioa gaur egungo 

talasoterapia‐establezimenduen eta azpiegitura modernoen bidez eguneratu da. Zumaia, Orio eta Deban 

dauden 3 izarreko hotel txikien tipologiak biltzen du eskaintza hori. Herriguneak salbuetsita, azpisegmentu 

73 





honetan, eta bereziki Euskal Kostaldean, azken urteotan hotelen eskaintza nabarmen handiagotu da. 

Gaitzak sendatzearekin lotutako antzinako kontzeptua gainditzeaz gain, egungo bizi‐erritmoari lotuagoa 

dago; bertan, atsedena eta erlaxazioa turismoguneko beste erakargarritasun batzuekin osatzen da. 

Komunitate batzuek, Catalunyak edo Galiziak, esaterako, Osasunaren eta Ongizatearen Kluba sortu dute 

sektore horretara zuzendutako sustapen‐ekintzei errentagarritasuna ateratzeko. Helburu horrekin, produktu 

hori eskaintzen duten enpresak inplikatu nahi dituzte (bainuetxeak, spa hotelak, talasoterapia‐zentroak, 

zentro ludiko‐termalak, zentro medikoak, bidaia‐agentziak eta erreserben zentralak). Nabarmena da Euskal 

Kostaldean osasunarekin eta ongizatearekin lotutako eskaintza oso txikia dela, eta beste autonomiaerkidego 

batzuekin alderatuta (esaterako Catalunya, Galizia, Andaluzia, Murtzia eta abar), lehiakorrak 

izatetik oso urrun gaudela. 

Dena den, eskaintza erakargarria eta garrantzitsua da hori dagoen udalerrietarako, urte‐garaien araberakoa 

ez den turismoa erakarriko baitu. Hori dela eta, Gida Planak gertueneko merkatuan gero eta ezagunagoa 

izango den marka turistikoa lortzeko sektore pribatuarekin batera sustapen‐estrategiak bilatzearen alde 

egingo du. 

Epe ertainean, talasoterapiako eta termalismoko produktuen kluba sortzearen alde egingo dugu, Euskadiko 

eskaintza turistikoa modu ordenatuan eta egituratuan aurkeztea ahalbidetuko baitu, eta merkatuetan 

kokatu ahal izango dugu. Formatu horrek abantaila nabariak ditu sustapeneko eta merkaturatzeko 

planetan, baliabideak optimizatzen baititu eta modu bateratu eta profesionalizatuan aurkezten baititu. 

Osasunaren Turismoaren azpisegmentuan Produktuaren Klubaren irudiak helburu hau du: sustapeneko eta 

merkaturatzeko arloetan sektore pribatuarekin batera lan egitea eta hura babestea, turismogune 

osasuntsuaren irudia eraikitzeko, gure bizimoduarekin lotuta (ingurumen‐balio handiko ingurunea + kiroljarduera 

+ elikagai‐produktuak eta kalitateko sukaldaritza + itsasoko bainuak). 

Gainera, “osasun‐turismoaren" eskaeran oinarritutako azterketa egitea planteatu dugu. Azterketa horrek 

Euskadiko osasun‐turismoaren lehiakortasun‐posizioa nabarmendu beharko luke, eta plan estrategiko bat 

ezarri beharko litzateke. 

Basquetour Euskal Turismo Agentziak talasoterapia‐ eta termalismo‐produktua integratuko ditu sustapenpolitikan. 

Euskal Kostaldearen eremuan talasoterapiako bi programa detektatu ditugu eta zorroztasunez 

gainbegiratuko ditugu: Bakioko Talasoterapia Proiektua eta Pobeñako egoitza zaharreko talasoterapiazentroa 

(Muskiz). 

74 





Helburu 

espezifikoak 

‐ Baliabide, produktu eta zerbitzu turistikoetan ingurumen‐kudeaketa sustatuko duten tresnak 

txertatzea. 

‐ Kostaldeko paisaiaren babesa eta zaintza sustatzea, bai izaera naturalekoa, bai kulturalekoa. 

‐ Esparru turistikoaren balio naturalak areagotzea naturako turismoari lotutako produktuak garatuz 

eta ingurumena errespetatzeko eta hari balioa emateko kultura sustatuz. 

‐ Kostaldean esperientzia turistikoak garatzea erakundeekin eta zentro zientifikoekin lankidetzan. 

‐ Kostaldeak turismoaren inpaktuaren aurrean duen karga‐gaitasunaren ezagutzan aurrera egitea. 


4.4.1.‐ Kostaldeko paisaia esperimentatzeko eta interpretatzeko 

ibilbideak eta itsasbazterrean interes turistikoa duten 

puntuak lotzeko ibilbideak diseinatzea. 

(*) Euskadiko Bidezidorrak produktuko ekintzak garatzea 

kostaldeko paisaiaz gozatzeko aukera eskaintzen duten 

ibilbideetan. 

(*) Produktu turistikotzat kostalde guztian etapatan 

banatutako ibilbidea garatzea (itsasertzeko bidezidorra 

edo Euskal Kostaldeko trekkinga. Talaia ekimena). 

Paisaia erabiltzeko eta gozatzeko interpretazio‐bideak 

garatzea. 

Kostaldeko behatoki‐sarea definitzea, kostaldeko paisaia 

esperimentatzeko behar bezala egokituta eta 

seinaleztatuta. 

Paisaia‐balio handiko errepide‐sareko hainbat zati babestea 

eta kontsumo turistikorako egokitzeko ekintzak planteatzea. 

4.4.2.‐ Itsasoko ekosistema eta kostaldea ezagutzeko aukera 

emango duten ekimen turistikoak bultzatzea. 

(*) Euskal Kostaldean interesgarriak diren tokietan Birding 

Euskadi produktuko ekintzak garatzea. 

Euskal Kostaldean zetazeoak ikusteko programak 

Lankidetza‐ekintzak exekutatzea ikerketa‐zentroekin, 

elkarteekin eta itsas ingurunea ezagutzea ahalbidetzen 

duten proiektuetako arduradunekin. 

4.4.3.‐ Kostaldeko elementu geologiko interesgarriak ezagutzeko 

aukera ematen duten ekimen turistikoak bultzatzea. 

(*) Geoturismoko produktua sendotzea Deba, Mutriku eta 

Zumaia udalerrietan. 

(*) Hautagaitzaren alde egitea Europako Geoparkeen 

sarean sartzeko. 

Azaleratzeekin eta interes geologikoko puntuekin lotuta 

ekiten ari diren proiektuak bultzatzea. 

Proiektuen arteko lankidetzaren antolaketa ibilbide 

geologikoa definitze aldera eta Euskal Kostaldean eta 

Euskadin geoturismoa sustatze aldera 

4.4.4.‐ Turismo iraunkorraren garapena sustatzea 

Turismo Iraunkorraren Europako Gutunean jasotako 

printzipioen eta gomendioak pixkanakako txertatzea. 

lehentas 

una 

EM 

EM 

EM 

EE 

sustatzailea 

Merkataritza 



a / tokiko 


/ aldundiak 

Merkataritza 



a / tokiko 


/ aldundiak 

Ingurumena (EJ 

eta aldundiak) / 

tokiko 


Ingurumena (EJ 

eta aldundiak) 

eta udalak 

exekuzio 

a 

Planaren 

exekuzioa 


exekuzioa 

Proiektua 

idaztea eta 

obraren 

exekuzioa 

Programa 

garatzea 

EL Foru‐aldundiak 

Admin./ 

Kudeaketa 

EM 

EE 

EL 

EM 

EM 

EE 

EL 

EM 

Merkataritza 



a 

Tokiko 


/ Merkataritza 



Tokiko 





Tokiko eta 

eskualdeko 





a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



Lotutako 

produktuen eta 

ekimenen 

arduradunak 

Sektore 

turistiko 

publikoa 

pribatua 

eta 


exekuzioa 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

harremana 

E1/A‐1.3.1 

E4/A‐4.1.1 

E4/A‐4.1.1 


75




Euskal Kostaldearen Ingurumen‐kudeaketa Turistikorako 

Plana idaztea eta txertatzea. (etorkizunean kudeaketasistema 

iraunkor bat aplikatzeko aukera emango duena: 

karga‐ahalmenaren monitorizazioa, ingurumen‐inpaktua, 

fluxuen monitorizazioa eta abar). 

Kostaldeko baliabide naturalen kudeaketari dagokionez 

ekintza koordinatuak garatzea (foru‐aldundiak, Itsas 

Mugartea, Eusko Jaurlaritza). 

Irizpideak bateratzea eta baterako ekintzak finkatzea 

dinamizazio turistikorako babestutako esparru naturaletan 

(Iñurritza, Jaizkibel, Urdaibai, Plaiaundi, Pagoeta, garapen 

turistikorako etorkizuneko plan estrategikoa eta abar). 

Degradatutako eta Kostaldearen Babeserako eta 

Antolamendurako SLPan definitutako berreskuratzeko eta 

lehengoratzeko ekintza multzoa garatzea. 

Kostaldearen Babeserako eta Antolamendurako SLPan 

definitutako baliabide naturalen babeserako, 

hobekuntzarako eta kontserbaziorako azpiprograman 

jasotako ekintza multzoa garatzea. 

EM 

EM 

EE 

EE 

EE 

Merkataritza 




eta Eusko 

Jaurlaritza / 

patronatua 


eta Eusko 

Jaurlaritza / 

patronatua 

Eusko 

Jaurlaritzaren 

Ingurumen eta 

Lurralde 

Antolamendu 

Saila / udalak 

Eusko 

Jaurlaritzaren 

Ingurumen eta 

Lurralde 

Antolamendu 

Saila / udalak 

Azterketa 

idaztea 

Programa 

garatzea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Proiektua 

idaztea eta 

exekutatze 

a 

Proiektua 

idaztea eta 

exekutatze 

a 

E‐1/A‐1.3.2 

E‐1/A‐1.3.2 

E‐1/A‐1.3.2 

E‐2/A‐2.4.4 


Paisaia funtsezkoa da eskaintza turistikorako. Hori dela eta, naturak eta ingurumenaren kalitateak garrantzia 

hartzen dute oporretarako tokien konfigurazioan, eta hori are gehiago nabarmentzen da interes paisajistiko 

handiko kostaldeko eremuetan. 

Horren ondorioz, eta Euskal Kostaldearen balio paisajistiko handia dela eta, beharrezkoa da turista 

kostaldera gerturatzea ahalbidetuko duten ekimenak diseinatzea eta exekutatzea, ingurumenarekin orekan 

eta ingurumenaren iraunkortasunerako irizpideak aplikatuz. Kostaldean paisaia eta eskualdea 

interpretatzeko puntu panoramikoak eta kostako ondare‐elementuak (talaiak, ermitak eta abar) jasotzen 

dituzten ibilbideak diseinatzea epe motzean egin beharreko ekintza da. 

Kostaldearen erabilera publikoaren sustapenarekin eta arautzearekin lotuta, EAEko Kostaldearen 

Babeserako eta Antolamendurako Sektoreko Lurralde Planak hauek definitzen ditu: kostaldea erabiltzeko 

eta gozatzeko interpretazio‐bideak, tamaina txikiko ekipamenduak (behatokiak), bisitariei ibilbide eta eremu 

jakinetara eramateko ibilbide autodidaktikoen egokitzapena hauskorragoak direnak babestuz, interpretaziopanelen 

kokapena, interpretazio‐gelen edo ingurumen‐museo didaktikoen garapena eta abar. 

Bestalde, Basquetour Euskadiko Bidezidorrak produktua txertatzen ari da. Produktu horrek, era berean, 

kontuan hartu behar du kostaren ondoko hainbat bidezidor jasotzea eta sustatzea, xede diren hartzaile 

desberdinetarako egokiak izango direnak eta erabiltzaileari zuzendutako zerbitzu ugari (informazioa, 

mugikortasunaren kudeaketa, ekipajearen garraioa, laguntza, segurtasuna eta abar) izango dituztenak. 

Era berean, foru aldundiekin lankidetzan (Gipuzkoan hain zuzen dagoeneko Talaia proiektua lantzen ari dira 

–probintzia izaerako ekintza handiagoaren testuinguruan jasotako toki mailako ekintza– eta Mutrikuraino 

luzatuko da, itsas ondoko eta Hondarribiko bidezidorrak hobetuz) eta Bizkaiko mendebaldean dagoeneko 

egindako egokitzapenak aprobetxatuz (Barrika‐Getxo eta Muskiz‐Covaron) Kostaldeko Bidezidorra sustatu 

behar litzateke. Ibilbidearen zailtasuna ezagututa eta balioetsita (13 egun eta desnibel handiak), Euskal 

Kostaldeko trekkinga dei geniezaioke. Horrez gain, ibilbide horrek zati handian bat egiten du Donejakue 

Bidearekin (hortaz, Euskaditik pasatzen diren bi Donejakue Bideen Plan Zuzentzaileak finkatutako ekintzak 

zeharka jasoko lirateke), PRekin eta GRekin (Gipuzkoako, Bizkaiko eta Urdaibaiko buelta). 

Euskal Kostaldeko trekkinga kostaldearen funtsa ibiltzea eta ezagutzea ahalbidetzen duen produktu 

turistikotzat har daiteke bere horretan, eta turismo aktiboko enpresek eta establezimenduek behar bezala 

antolatuta, oporraldia bidaiatzeko eta Euskal Kostaldea oinez ezagutzeko abenturan oinarritzen duen turista 

espezifikoaren profilerako beharrezko erakargarri eta oporren ardatz bilaka daiteke (antzeko ekimenak 

76 





aztertzea gomendatzen da, esaterako, Korsika uharterako bidaia espezifikoak egituratzen dituen GR20 

ibilbidea). 

Horrez gain, turista pasiboagoei kostaldeko paisaia hurbiltzeko beste proposamen batzuk plantea daitezke, 

errepidean bertan edo errepidetik gertuko eremuetan edo pasabide motorizatuetan kokatutako kostaldeko 

behatoki‐sarearen bidez, sarrera eta aparkaleku seguruekin, seinaleztapenarekin, lan‐mahai 

panoramikoekin, baterako ibilbide‐proposamenekin eta abarrekin. Sare hori dagoeneko badauden 

behatokiek osatuta egongo litzateke: Ogoño, Atxarre, Punta Lucero, San Anton, Igeldo, itsasargiak eta abar. 

Horietako askok beharrezko ekipamenduak falta dituzte. 

Azkenik, gure inguruan kostako errepideak izateagatik xarma duten bideak nabarmentzen dira (BI‐3438, BI‐ 

3101, BI‐3234 errepideak eta trafikoaren dentsitatea dela eta, neurri txikiagoan, Zarautz eta Zumaia arteko 

N‐634 errepidea, esaterako). Motorzaleek, ziklistek, gidari elkarteek, antzinako auto‐kontzentrazioek eta 

abarrek estimatutako bideak dira. Horietan eta egoki jotzen den beste tarte batzuetan, horiek babesteko 

eta sustatu daitezkeen erabilera turistikoen egokitzapenerako ekintzak plantea daitezke foru aldundiekin 

lankidetzan (behatokiak, abiaduraren erregulazioa, oinezkoentzako espaloiak, zikloturistentzako errailak eta 

abar). 

Euskal Kostaldean paisaiaz gain badira beste baliabide natural gehiago ere. Itsasoko ekosistemaren 

aberastasuna nabarmena da eta Gida Planetik kostaldeko itsas ingurunea babesteko esfortzua egitea 

gomendatzen da; xede horretarako, EAEko Kostaldearen Babeserako eta Antolamendurako Sektoreko 

Lurralde Plana gida eta lanerako tresna egokia da, behin kostaldea babesteko oinarriak finkatuta eta 

oinarrituta. 

Horrekin lotuta, turistari itsas ekosistema hori ezagutzeko aukera emango dieten ekimen turistiko horiek 

guztiak garatu beharko dira. Esate baterako: kostaldean hegaztiak ikusteko leku egokienak hautatuko dituen 

Birding Euskadi produktuaren txertaketa eta zetazeoak ikustearekin lotutako ekimenen sustapena eta 

finkapena (Santurtziko Baleak programa edo Deba eta Zumaia artean ikusteko programa, besteak beste). 

Era berean, itsas eremuan lan egiten duten erakundeekin, ikerketa zentroekin (Azti, esaterako, kostarekin 

eta itsas ingurunearekin lotutako ikerketa zientifikoko gaietan) eta elkarteekin (adibidez, Ambar Elkartea 

Bizkaiko Golkoan zetazeoen behaketarekin lotutako ekimenetan batera lan egiteko) lankidetza‐ekintzak eta 

batera lan egiteko ekintzak finkatzea gomendatzen da. Itsas ingurunearekin lotuta sortzen ari diren 

proiektuen inguruko ekintza turistikoen garapena ere balioetsiko da (adibidez: Plentziako Biologiako eta 

Teknologiako Itsas Estazioaren Proiektua). 

Natura‐baliabidean oinarritutako produktu turistikoak modu iraunkorrean eskaintzen dituzten proiektu eta 

ekimenak ere bultzatu beharko dira (adibidez: Mutriku eta Debako Parke Berdea proposamena, Txingudiko 

eremua, Iñurritza eta abar). 

Tokiko biztanleriak egindako lurzoruaren erabileraren presio altuari orain bisitariek eta turistek eragindakoa 

gehitu behar zaio. Babestutako eremu naturalak sortzea bioaniztasuna in situ gordetzeko eta garapen 

iraunkorra bultzatzeko bide eraginkorra da. Babestutako eremuen erabilera turistikoak aurrez definituta 

egon behar du. Jarduera turistikoak eta aisialdikoak karga‐gaitasunaren edo zonifikazio turistikoaren 

arabera planifikatu eta ordenatu behar dira, une oro SLPari jarraiki, betiere. Hala eta guztiz ere, ekintzen 

jarraipen eraginkorra egitea askoz ere garrantzitsuagoa da hartutako iraunkortasun‐estandarrak gordetzen 

direla bermatzeko. 

Babestutako eremuen kudeaketari dagokionez, eskumena duten administrazioek txertatu nahi den ekimen 

edo proiektu turistiko orotan kontuan hartu beharreko aisialdiko ekintzak eta ekintza turistikoak arautzen 

dituzten plan edo programa ugari garatu dituzte. Jarduera turistikoa ikuspegi desberdinetatik ikusten duten 

tresnak dira. 


77




Horien guztien artean Turismo Iraunkorraren Europako Gutuna nabarmentzen da. Babestutako eremuetan 

turismo iraunkorraren helburua lortzeko egokiena da, jarduera osotasunean arautzen duelako. Sektore 

turistikoak aipatutako gutuneko adierazpenak onartzea gomendatzen du, bereziki, ingurune naturalean 

turistekin lan egiten dutenek (turismo aktiboko enpresak). 

Euskal Kostaldeko erakargarri natural handienetako bat itsaslabarretako eta marearteko zabalguneetako 

flyschen presentzia da. Horren azterketarako leku onenetako bat da mundu mailan, Paleozenoko sekzio 

guztiak antzeman baitaitezke bertan. Duela gutxiko babestutako biotopo aitorpenaren babesarekin eta 

Debegesa buru dutela tokiko eta eskualdeko hainbat erakunde egiten ari diren lanarekin, Euskadiko lehen 

geoparkea garatzeko lehen urratsak eman dira eta Europako Geoparkeen Sarean sartzeko izapideak ere egin 

dira. 

Kokapen horrez gain, dinamizazio turistikoko ekintzekin aurreko ekimenari gehi dakizkiokeen beste 

azaleratze eta intereseko puntu batzuk daude. Barrika eta Sopelan dagoeneko lanean ari dira 

itsaslabarretako interpretazio‐zentroa definitzeko. Bi kasu horiek, esaterako, turismo geologikoko 

(geoturismoa, gaizki esanda) eskaintza osatzeko ekarpena egin dezakete Euskal Kostaldetik gertu dauden 

beste elementu batzuk txertatuta: Santimamiñeko leizeak (Kortezubi), Ekain (Deba) eta Altxerri (Aia) ‐ 

ondare kulturala. 

Jarduera‐proposamenarekin amaitzeko, eta administrazioak babestutako esparruetan garatzen ari diren 

ekimen ugariak direla eta (izaera didaktikokoak gehienak), kudeatzaileen artean dinamizazio turistikorako 

baterako lanerako ekintza koordinatuak finkatzea proposatzen da, abiapuntutzat hartuta pixkanaka 

txertatzen ari diren proiektuak (Madariaga Dorrea, etorkizuneko Laidako Naturaren eta Turismo 

Iraunkorraren Gunea –Ibarrangelu, etorkizuneko Pobeñako padurako Interpretazio‐zentroa eta abar. 

78 


5. ARDATZA > Euskal Kostaldea markaren marketina 


Helburu 

orokorra 


Euskal Kostaldearen turismogunerako nahi den kokapena lortzea, elementu bereizgarritzat hartuta 

kulturarekin eta itsasoko gastronomiarekin lotutako aisialdiko eta jolaserako eskaintza eta hondartzako 

eta itsasoko ekintzak, ingurumen eta osasun interes handiko ingurunean. 

5.1.‐ Euskal Kostaldea izendapen geografikoaren marketing‐politika diseinua 

5.2.‐ Sustapeneko ekintzak garatzea. 

5.3.‐ Merkaturatzeko, salmenta ondorengo eta leial bihurtzeko prozesuak hobetzea. 


Markaren kokapena kontsumitzailearen edo turistaren lehentasunen eskalan hartzen duen tokia da, antzeko 

beste marka lehiakorrekiko pertzepzioaren arabera. Euskal Kostaldearen egungo pertzepziozko mapa 

produktu eta eskaintza turistiko urriek baldintzatuta dago, baita askotariko eragileek egindako sustapenekintzen 

ondorioz transmititzen den irudiak baldintzatuta ere: 

‐ Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Aldundietako sustapen‐estrategiak (Gipuzkoa Kosta eta Bizkaia Kosta 

markak). 

‐ Eusko Jaurlaritzako Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzaren sustapen‐estrategiak. 

‐ Eskualdeko erakundeak: Eskualdeko Garapen Agentziak, Mankomunitateak, Landa Garapeneko 

Elkarteak eta abar. 

‐ Euskal Kostaldeko udalerriak. 

‐ Beste sustapen‐marka eta elkarte turistiko batzuk: Euskadiko turismoguneak, Marinel‐hiriak, Erdi 

Aroko hiriak eta abar. 

Hurbileko inguruneetara zuzendutako sustapen‐ekintza puntualak albo batera utzita, Euskal Kostaldearen 

kokapena finkatzen ahaleginduko gara une oro, turismogunearen sustapen unitarioaren bidez, eragile 

guztietatik eta lokalismo eta egungo erroreak gainditzen ahaleginduz. Marketin‐arloan jarduteko esparru 

orokorrari dagokionez, Euskal Kostaldeko espazio geografikoari lotutako produktu‐ildoen matrizean kontuan 

hartutako ekintzak egingo dira, hots: natura eta abentura nagusiki, gastronomia, kultura eta ekitaldiak eta, 

neurri txikiagoan, touringa eta bilerak. Jakina denez, Donostiak erakartzeko duen gaitasuna eta jasotzen 

duen bisitari kopurua dela eta, Euskal Kostaldearen barneko turismo‐eskaeraren zati handia jasotzen du, eta 

horiek gertuko turismoarekin batera proposamenaren helburu diren hartzaile bihurtzen dira. Hiriak 

(Bilborekin batera) sortzen duen erakarpen‐faktorea aprobetxatu beharko da hiriburuen eta gainerako 

kostaldearen arteko sinergiak optimizatzea lortzeko, bien onerako. 

Horrez gain, komenigarria da Sailburuordetzak barrutik egiten duen ekintza multzoa erabat koordinatzea, 

eragile nagusien artean turismoguneak sustatzeko ekintzak eta irizpideak bat etorriz (bi aldundiak eta 

Donostia Turismoa). Eragile pribatuekin lan egitea ere beharrezkoa izango da ekintzen eraginkortasuna 

areagotzeko (bidaia‐antolatzaileak eta bidaia‐agentzia hartzaileak, turismoguneak, hotelak, aire‐konpainiak 

eta abar). Sustapenerako erabili ohi diren komunikazio‐tresna eta ‐teknika guztiak koordinatuko dira 

(publizitatea, harreman publikoak, salmenta‐promozioak, azoka turistikoak, babesa, liburuxkak eta 

katalogoak, merchandisinga, mailinga eta banaketak, familiarizatzeko bidaiak, sustapen telematikoa eta 

abar). 

Aplikazio orokorreko Turismo Marketin Plan bat izanik ere, hainbat merkatutan hainbat produktutarako 

marketin‐ekintzak bateratzeko estrategia bat ezarriko duen Euskal Kostaldeko helmugaren Marketin Plan 

espezifikoaren aurrelaburpena egitea egokitzat hartzen da. Ekintza zehatz horiek ezartzean, honako hauek 

ere kontuan hartuko dira: Foru Aldundien marketin‐politikak, Bilboren eta Donostiaren protagonismoa, eta 

turismogune bakarra osatzea (lana koordinatzearen eta banatzearen bidez). 

Edonola ere, ardatz honi lotutako edozein jardun garatzean, turismo‐produktuen arabera zuzendutako 

(eskaintzan eta sektoreetan, helburuko bezeroei, eta komunikazio‐ eta salmenta‐lehentasunak kontuan 

hartuta) eta 2010‐2013ko Euskadiko Turismo Marketin Planean zehaztutako merkatu‐estrategiaren diseinua 

hartuko da kontuan. 


79



5.1 ILDOA > Turismoko markaren marketineko politikak diseinatzea eta berregituratzea. 

Helburu 

espezifikoak 

- Marketin‐gaietan baterako jarduerak definitzea. 

- Euskal Kostaldeko turismoguneari irudi edo nortasun turistikoa ematea. 

- Egingo diren sustapen‐ekintza guztietarako oinarritzat balioko duen oinarrizko programa garatzea. 

- Euskal Kostaldeko turismogunerako beharrezkoak diren euskarri eta materialak pixkanaka 

editatzea eta bateratzea. 

- Euskal Kostaldeko turismogunearen irudi komuna finkatzea. 


5.1.1.‐ Marketin‐gaietan baterako jarduerak definitzea 2010‐2013 

Euskadiko Turismo Marketin Planean aipatutakoak. 

(*) Euskal Kostalderako Marketin Plan espezifikoa idaztea EM 

5.1.2 Euskal Kostaldeko helmuga beharrezko turismonortasunaz 

eta produktuen markekin bat etorriko den irudi 

integratu batez hornitzea. 

(*) Euskal Kostaldeko produktu turistiko esanguratsuen 

marka grafikoak diseinatzea. 

5.1.3.‐ Euskal Kostaldea produktu turistiko handietara eramango 

duen programa garatzea. 

(*)Lortu nahi den posizionamendu berria zehaztuko duen 

Euskal Kostaldeari buruzko turismo‐liburuxka bat egitea. 

Webgune turistikoak pixkanaka gainbegiratzea eta 

homogeneizatzea Euskal Kostaldeko turismogunearen 

kokapenean oinarrituta. 

Argitalpen‐programaren jarraipena egitea, Euskal 

Kostaldeari buruz editatutako materialak egokituz eta 

berrikusiz. 

Turismo Sailburuordetzak sustatu ez dituen Euskal 

Kostaldeko liburuxka turistikoen diseinuak bateratzea. 

lehentas 

una 

EM 

EM 

EM 

EM 

EM 

EE 

EE 

sustatzailea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



a 

Sustapen 

turistikoko 

erakundeak / 

Tokiko eta 

eskualdeko 







Sustapen 

turistikoko 

erakundeak / 

Tokiko eta 

eskualdeko 





Merkataritza 



exekuzio 

a 


idaztea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 

harremana 

E5/A‐5.1.1 

Materialen programa (sustapen‐bideoa, merchandisinga eta 


EE 

abar) eta azoka‐programa garatzea. 

garatzea 

Merkataritza eta Turismo sailburuordetzak garatutako 

Merkataritza 


2010‐2013 Turismo Marketin Planean jasotako intereseko EE 


Sailburuordetza garatzea 

ekintzen jarraipena egitea. 


Lan‐ildo honetan sartuko dira sustapen‐jarduerari (hurbileko, nazioko eta atzerriko merkatuetarako 

baliagarria) ekiteko beharrezkoak diren jarduera guztiak. Horretarako, Euskal Kostaldeko turismogunearen 

nortasun turistikoaren manualizazioa definitu beharko da, eta gero, euskarri‐materialen (inprimatutakoak 

nahiz digitalak) diseinua eta edukia, merchandisingeko elementuen ekoizpena eta abar; alderdi horiek 

guztiak hartuko dira kontuan Euskal Turismo Marketin Plan berriaren jarraibide eta adierazpenei jarraiki eta 

foru aldundiekin koordinatuta. 

Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzatik marka turistikoen erabilera‐protokoloak definituko dira, 

produktu turistiko handiei dagozkienak; horrez gain, Euskal Kostaldeak haietan duen txertaketa maila ere 

zehaztuko dute, baita beste eragile turistikoekin lan egiteko eta lankidetzarako irizpideak ere. 

Euskal Kostaldeko turismogunearekin lotutako behar adina azpiproduktu espezifiko garatu ez den arren, 

80 



Euskal Kostaldeko turismoguneari nortasun turistikoa ematearekin lotutako ekintzen barruan, epe 

ertainerako (natura, hondartzak, horma‐hobiak, itsasoarekin eta arrantzarekin lotutako kultura eta abar) 

zehaztuko diren marka eta azpiproduktuen estrategia balioesten da. 

Testuinguru teoriko moduan eta ondoren Eusko Jaurlaritzaren Marketin Turistikoko Plan berria txertatzeko 

egokitu beharra dela eta, Euskal Kostaldeko turismogunearekin lotutako marka eta azpiproduktu turistikoen 

hedapena eta sustapena helburu izango duen ekintza multzoa proposatzen da: 

‐ Web‐edukien gaurkotzea . Eusko Jaurlaritzaren egungo turismoko web‐orrialdean beharrezko 

aldaketak egingo dira irudia eta edukiak egokitzeko. Bestalde, udaletako web‐orrialde turistikoak 

gainbegiratuko dira, haien arteko irudi estandarra eta homogeneoa eta kalitatezko edukiak lortze 

aldera. 

‐ Argitalpenen edizioa. Tradera nahiz amaierako publikora zuzenduta, argitalpenen beharrezko 

diseinu‐ eta edizio‐ekintza guztiak egingo dira. A priori, Euskal Kostaldearen mapa turistiko zehatza 

eta kalitatezkoa jasoko duen argitalpen espezifikoa editatzeko beharra planteatzen dugu 

(turismoguneei buruzko informazioarekin, jarduerak, eskaintza turistikoa, kiroletako, kulturako eta 

aisialdiko agenda, hondartzak eta abar). 

‐ Material espezifikoen garapena , publiko mota guztiei arreta emateko beharrezkoak edo osagarriak 

diren materialak jasotzen dituena. Euskal Kostaldea paisaia bikaina duen esparrua da, eta hori da 

duen aktiborik nagusienetako bat. Hori dela eta, oso interesgarria iruditzen zaigu sustapen‐bideoa 

garatzea, ondoren turismo‐azoka, web‐kanal, telebista eta abarretan zabaldu ahal izateko. Har 

dezagun adibide edo erreferentzia modura Udalarrantzek 2009ko apirilean ateratako bideoa. 

Euskal Kostaldeko turismogunearekin lotutako merchandisingaren diseinua eta banaketa ere 

jasotzen du, arrantzaren sektorearekin edo itsasoko ondarearen elementuekin lotutako sustapenelementuetan 

oinarrituta, tokiko artisten eta artisauen lankidetzarekin eginda. 

Turistarentzako arretaguneen egokitzea eta hobekuntza; bestelako sustapen‐euskarrien diseinua eta 

elaborazioa jasoko du eta horien artean garatu ahal izango dira publikoari arreta ematen dieten 

profesionalentzako laneko uniformeak, liburuxkentzako erakusmahaiak, markaren txoko tematikoak 

eta Euskal Kostaldean kokatutako turismo‐bulegoetako estetikaren egokitzapena. 


81



5.2 ILDOA > Sustapeneko ekintzak garatzea. 

Helburu 

espezifikoak 

- Euskal Kostaldeko eskaintza turistiko guztia sustatzea. 

- Komunikazio turistikoko eta zuzeneko marketineko tresna berrien erabilera sustatzea. 

- Euskal Kostaldean egiten diren oihartzun mediatiko handiko kiroletako, kulturako eta aisialdiko 

ekitaldiak Europako eta nazioarteko panoraman kokatzea (turismogunearen irudia indartzea). 

- Euskal Kostaldeko informazio turistikoa indartzea eta sustatzea. 

- Eusko Jaurlaritzaren, aldundien eta turismoguneen / udalerrien arteko sustapen‐ekintzak modu 

koordinatuan bultzatzea eta kudeatzea. 


5.2.1.‐ Trade turistikora zuzendutako jarduerak. 

(*) Komunikazio‐programaren jarraipena. EM 

Aurkezpen‐proiektuaren jarraipena: azoka profesionaletan 

egotea eta workshopak egitea. 

5.2.2.‐ Azken kontsumitzaileari zuzendutako jarduerak. 

(*) Publizitate‐programaren jarraipena. EM 

Azoka turistikoen proiektuaren jarraipena: publikoari, oro 

har, zuzendutakoak, orokorrak nahiz espezializatuak, 

nazionalak eta nazioartekoak. 

Euskal Kostaldean nazioarteko proiekzioarekin antolatzen 

diren kulturako, kiroletako eta aisialdiko ekitaldiak babestea 

eta laguntzea. 

Produktu‐kluben sustapen‐ekintzak garatzea. 

5.2.3.‐ Komunikabideei zuzendutako jarduerak. 

(*) Presstrip‐programaren jarraipena. EM 

Harreman publikoetako programaren jarraipena. 

lehentas 

una 

EE 

EM 

EE 

EL 

EE 

sustatzailea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



Merkataritza 



a 

Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



exekuzio 

a 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 


garatzea 

harremana 

E5/A‐5.1.1 


Jarduera‐ildo honen asmoa publiko eta intereseko merkatuei (nazionalak nahiz nazioartekoak) zuzendutako 

ekintza jakinak definitzea da, Euskal Kostaldearekin lotutako eskaintza turistiko guztia komunikatu eta 

sustatze aldera. Helburu diren hiru hartzaile mota orokorri zuzendutako hiru ekintza motatan banatzen da: 

Trade turistikoa, azken kontsumitzailea eta komunikabideak: 

‐ Tradera zuzendutako sustapen‐jardueren ekintzak. Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzak 

bertan Euskal Kostaldeak eskatzen dituen publizitateko, informazioko, familiarizazio‐bidaietako eta 

aurkezpeneko ekintza guztiak garatuko ditu. 

Nabarmendu beharra dago Bilboko Portuetako Agintaritzarekin elkarlanean jarduteko beharra, 

azoka espezifikoetarako Bilboko portuaren eta itsas bidaietarako / ferryetarako kaien sustapenekintzetan, 

shoreetara (itsas bidaien kudeatzaileak eta planifikatzaileak) famtripak garatuz. 

Azpisektore jakinei (portuak eta uretako ekintzak, ontzi‐ eta arrantza‐jarduera eta abar) 

zuzendutako profil profesionaleko beste azoka mota batzuk ere badaude. Besteak beste, hauek 

aipa daitezke: Pariseko Itsas Erakusketa, Bartzelonako Itsas Erakusketa eta Vigoko Itsas Erakusketa. 

Euskadin duela gutxi Sinaval azoka antolatu da (Ontzigintzaren, Itsas Industriaren eta Portu 

Industriaren Nazioarteko Azoka). Esan beharra dago azoka horiei aurre egiteko beharrezkoa dela 

Euskadi Akitania Plataformaren barruan Euskadiko hainbat portu sustatzen dituen Eusko 

Jaurlaritzaren Portu eta Itsas Gaietako Zuzendaritzarekin bat etortzea. 

Osasun‐ eta ongizate‐turismoarekin lotutako azoken artean Ourensen antolatzen den Termatalia 

Nazioarteko Azoka nabarmentzen da; sektore pribatua 2008an bertaratu zen lehenengo aldiz. 

82 



‐ Kontsumitzaileen sustapenerako ekintzak. Garrantzi eta erakarpen turistikoko ekitaldien 

sustapenera zuzendutako ekintzak, espezializatutako azoketara joatea (eraginkortasun‐ eta 

errentagarritasun‐irizpideei jarraiki: bisitari kopurua, estaldura mediatikoa, entzutea, alboekitaldien 

antolaketa, famtripen antolaketa paraleloa, logistika‐kostuak eta abar) eta Euskadiko 

standaren barruan azoka orokorretara joatea bultzatzeko ekintzak. 

Azoka espezializatuei dagokienez, aldez aurretik ezagutzea gomendatzen dugu, eta ondoren itsas 

ondarearekin (itsasontzi tradizionalen topaketak, itsas azokak eta abar) lotutako turismo 

kulturalean oinarritutako nazioarteko ekitaldi eta azoketan parte hartzea. Horien artean hauek 

nabarmentzen dira: Encontro de Embarcacións Tradicionais de O Seixal, Douarnenez, Brest eta 

Vannes Frantzian, Galiziako Encontro de Embarcacións Tradicionais, Portsmoutheko Tall Ship 

Festival, Klassieke Scheepen (Clasic Boat Show), Holandako Enkhuizen festa, Hull Festival of the Sea 

Erresuma Batuan eta Roskilde Danimarkan. 

Laguntzarekin lotutako ekintzei dagokienez, Euskal Kostaldean antolatzen diren ondorio mediatiko 

handiko kultura‐ eta kirol‐ekitaldiak Europako eta nazioarteko panoraman kokatzea balioesten da 

(besteak beste nazioarteko lehiaketa hauek: Donostia eta Getxoko Jazz/Folk Jaialdiak, Donostiako 

Zinemaldia; kirol‐ekitaldiak: Zarauzko triatloia, Behobia, Donostiako maratoia, nazioarteko surfprobak 

eta abar) kirolen arloko turismogune gisa Euskadiren aholkulari aditu bihur daitezen. 

Baterako ekintza horretan jasotzen dira euskarri masiboetako ekintzak ere, baliabide gehienak web 

bidezko sustapenera bideratuta eta ahal den heinean zuzeneko marketin‐teknikak erabiliz, hala 

nola babesa eta publizitatea informazio turistikoko puntuetan (saltokiko publizitatea), marketin 

biraleko ekintzak eta euskarri sozialetan (ahoz aho sare sozialen bidez, RSS teknologia, 

geoerreferentziazioko euskarriak, googleko plataformak (earth eta maps), wiki helmuga, twitter 

kanala, youtube kanala, argazki panoramikoak, flickr eta abar). 

Azkenik, Euskal Kostaldean txertatutako produktu‐kluben sustapen‐ekintzak jasoko dira, batik bat 

surfeko eta osasuneko azpiproduktuak. 

Komunikabideen sustapenerako ekintzak. Turismoan espezializatutako prentsara eta euskarrietara 

bideratua, prentsa orokorrari eta espezializatuari (press trip) zuzendutako familiarizazio‐bidaiak 

eginez eta Euskal Kostaldeari edo turismogune helduei buruzko txosten espezifikoak idatziz eta 

abar. Hainbat motatako ekintzak exekutatu ahal izango dira, hala nola publicityak (euskarrietara 

hurbiltzeko mekanismoak aurrera eramango dira). Horien artean hauek: prentsa‐oharrak, deialdiak 

edo euskarriekin topaketak, kazetariekin bilerak edo kazetarientzako ekitaldiak. 

Sustapeneko edukietan kontuan hartuko dira, era berean, eskaintza osatua eta kalitatezkoa izan dadin 

laguntzen duten lurralde‐ereduaren nodo osagarriak edo Gida Planean proposatutako ardatz eta 

jardueretan Euskal Kostaldeko Sistema Turistikoaren eraikuntza indartzen duten proiektu berriak (Bilboko 

Itsasadarra Itsas Museoa, San Markoseko Gotorlekua, Txingudi, Oiasso Museoa, Omako Basoa, Madariaga 

Dorrea eta abar). 


83



5.3 ILDOA > Merkaturatzeko, salmenta ondorengo eta leial bihurtzeko prozesuak hobetzea. 

Helburu 

espezifikoak 

- Turista errealari nahiz potentzialari Euskal Kostaldeko turismogunetik ateratako produktu oro 

erosteko erraztasun guztiak ematea. 

- Turistarekiko harreman arina bermatzea bidaiako etapa guztietan. 

- Euskal Kostaldeko turismoaren ezagutza‐sistema atzeraelikatzea kontsumitzaileen iritziaren bidez. 

- Euskal Kostaldeari lotutako produktuen taktiken, eta lotutako salmenta‐sistemen definizioa 

gainbegiratzea. 


5.3.1.‐ Euskal Kostaldeko eskaintza turistikoaren merkaturatzea 

hobetzeko ekintzak diseinatzea. 

(*) Eragile turistikoei bultzada ematea turismo‐paketeak 

sortzeko eta merkaturatzeko. 

Erreserba‐zentroek egiten duten on lineko merkaturatzea 

koordinatzea. 

Azokekin edo ekitaldiekin lotutako workshopak antolatzea. 

Merkataritzako akordioak bultzatzea bidaia‐agentziekin, 

bidaia‐antolatzaileekin (tradizionalak eta on linekoak) eta 

bidaia‐agentzia hartzaileekin. 

Bidaia‐agenteei eta bidaia‐antolatzaileei planifikazio‐, 

sustapen‐ eta antolaketa‐etapetan laguntzeko zerbitzua 

sortzea. 

5.3.2.‐ Salmenta ondorengo jarraipenera zuzendutako ekintzak 

diseinatzea. 

Asebetetzeari eta kexa‐ eta iradokizun‐bilketari lotutako 

galdeketak egiteko sistemak garatzea. 

Turistek euskal sektore turistikoaren etengabeko 

berrikusketan eta hobekuntzan parte hartzeko 

mekanismoak ekartzea. 

lehentas 

una 

EM 

EE 

EE 

EE 

EL 

EM 

EE 

sustatzailea 

Merkataritza 



a 

Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



Merkataritza 



exekuzio 

a 


garatzea 

Admin./ 

Kudeaketa 


garatzea 

Admin./ 

Kudeaketa 

Admin./ 

Kudeaketa 

Programa 

garatzea 

Programa 

garatzea 

harremana 

E5/A‐5.1.1 

E1/A‐1.5.2 

E5/A‐5.1.1 

E‐2/A‐2.1.1 

5.3.3.‐ Leial bihurtzera bideratutako ekintzak diseinatzea. E5/A‐5.1.1 

Leial bihurtzeko programak garatzea. 

EE 

Merkataritza 



/ sektore 

pribatua 

Programa 

garatzea 

E‐2/A‐2.3.4 


Kontsumitzailea produktuarekin harremanetan jartzea ahalbidetzen duen prozesua, merkaturatze turistikoa, 

hainbat agentek (erreserba‐zentroak) edo enpresa pribatuk (bidaia‐agentzia hartzaileak, bidaia‐agentziak 

eta abar) garatutako ekimen isolatuen bidez egiten da. Modu koordinatuan lan egitea gomendatzen dugu, 

marka horrekin lotutako produktu turistikoetarako irisgarritasuna, haien identifikazioa eta erosketa errazte 

aldera. 

Merkaturatzea hainbat eragileren baterako lanean oinarritu daiteke (bidaia‐agentzia hartzaileak, bidaiaagentziak, 

zerbitzu turistikoetako enpresak, hotelen sektorea eta abar). Administrazio turistikoak sortutako 

ekimenak gainbegiratzeko eta laguntzeko (baita sustatzeko ere) eginkizuna hartuko du. 

Merkaturatze‐prozesuak Euskal Kostaldeko turismogunean eskuragarri dagoen eskaintzarako turista 

errealaren eta potentzialaren irisgarritasuna bermatuko du; beraz, turista errealak jatorrian eta helmugan 

zerbitzuak eta produktuak kontrata ditzan bultzatuko dugu, eta turista potentzialak, berriz, bidaiatzeko 

erabakia har dezan sustatuko dugu. 

On lineko erreserba‐zentrorako plataforma bakarra eraikitzeko pausoak ematea gomendatzen dugu, Euskal 

Kostaldeko helmuga eta lotutako produktuak merkaturatzeko tresna nagusia baita. Dagoeneko hainbat 

zentro egonik (Bilbo, Getxo, Donostia / Gipuzkoa) hori egitea ezinezkoa denez, beharrezko ekintzak garatuko 

ditugu planteatutako edukiak koordinatu eta gainbegiratzeko. Erreferentzia modura Valentziako 

84 



Erkidegoaren atari turistikoa aipa daiteke (www.cvtrip.com). 

Sektore pribatuak askotariko pakete turistikoak egituratu eta merkaturatu ditzan bultzatu nahi dugu, eta 

azokak edo ekitaldi profesionalak aprobetxatuta workshop eta merkataritzako topaketak antolatzeko lan 

egitearen aldeko apustua egiten dugu. 

Horrekin batera, Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzak, Euskal Turismo Agentziaren bidez, 

merkataritzako hitzarmen eta estrategiak planteatu beharko ditu hainbat bazkide estrategikorekin, sektore 

pribatuak produktua merkaturatu dezan bultzatzeko. 

Horrez gain, egokitzat jotzen da bidaia‐agenteei eta bidaia‐antolatzaileei planifikazio‐, sustapen‐ eta 

antolaketa‐etapetan laguntzeko laguntza‐zerbitzu profesionala sortzea; eta horretarako, behar profesionalei 

erantzuteko programa finkatzea (ikuskapen‐bisitak, familiarizazio‐bidaiak, hoteletako ohe 

disponibilitatearen bilaketa, jatetxeak, ibilaldi turistikoetarako iradokizunak, programazioak, irteera 

tematikoak, bidaia‐antolatzaileei baliabide turistikoei buruz aholkatzea, sustapen‐materiala). Azterketarako 

erreferentzia modura Quebeceko esperientzia azter daiteke (travels trade edo bidaietako espezialistak: 

http://www.quebecregion.com/e/vac‐index.asp). 

Salmenta ondorengo ekintzei dagokienez eta Euskal Kostaldeko turismoguneko kontsumo turistikoko 

prozesu linealean sartuta, hauek finkatu beharko dira: 

6 Bidaiako etapa guztietan arreta‐sistema jarraitua. Sistema horrek, era berean, profilari buruzko oso 

informazio baliagarria biltzea ahalbidetuko digu eta produktua/zerbitzua hobetzeko erabiliko da. 

Horrek, ondorioz, berriro ere produktuaren edo zerbitzuaren asebetetzean eragina izango du. 

‐ Turistarekin a posterioriko harremana, haren iritziari esker informazioa lortzeko eta bezeroarekiko 

leial bihurtzeko jarraibideak markatzeko. Harreman hori iritziaren bidez informazioa lortzeko 

interesgarria da, eta leial bihurtzeko jarraibideak markatzen ditu. 

Horretarako, Sailburuordetzatik bertatik edo haren laguntzarekin, sektore pribatuak leial bihurtzeko bideak 

finkatzeko mekanismoak garatu ahal izango ditu; esate baterako, IKTen erabileraren bidez. Bezeroa behar 

bezala leialtzeak bezeroarekiko harremana bizirik mantenduko du; horrekin, eskaintza interesgarri edo 

erakargarrien bidez kezka berriak sortzeko gai izan behar du, bisiten maiztasuna areagotze aldera eta 

errentagarritasun ekonomiko handiagoa lortze aldera. 


85

6 KUDEAKETA INTEGRALEKO EREDUA 

Epe luzera begira, Euskal Kostaldearen Turismo Partzuergoa eratzea gomendatzen dugu. 

Partzuergoak partaidetza publikoa eta pribatua izango luke (batez ere, udalek, Eusko Jaurlaritzak, 

foru‐aldundiek, Merkataritzako Ganberek eta enpresen elkarteak osatutakoa) eta turismoespazio 

horren baitan lan egiten duten ahaleginak, ezagutzak eta giza baliabideak bilduko lituzke 

turismoguneko lan‐taldeetan eta produktu‐klubetan. Sinergiak lerrokatzeko eredua izango luke 

eta elkarrekin egindako lanaren emaitzak ekintza independenteen batura baino handiagoak 

izango lirateke. 

Proposatzen dugun Partzuergo hori eragile ugariren artean zehaztu eta adostu beharko litzateke: 

Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo Sailburuordetza, foru‐aldundiak eta tokiko zein 

eskualde mailako administrazioa. Kudeaketarako tresna erabilgarri gisa sortu beharko litzateke, 

sektore profesionalei ere tokia eta gaitasun operatiboa emanda. 

Erakundeek emandako heldutasun eta dinamismo handiagoa eskatzen duen eredu hori garatu 

ahal dadin, Euskal Kostaldea turismogunerako dinamizatzailearen bidez hezurmamitutako 

kudeaketa publikoa garatzea proposatzen dugu. Lan hori Dinamizazio turistikorako mahai batek 

babestu eta ebaluatu beharko luke eta ikuspegi politikora zein teknikora bideratu beharko 

litzateke lan‐mahai ugariren bidez. 

Kudeaketa‐egitura horrek eta, zehazkiago, Dinamizazio Mahaiak Euskal Turismoaren 

Lehiakortasun eta Berrikuntza Planean aurreikusitako kudeaketa‐eredura egokitu beharko du 

ezinbestez, eta 2013ko Euskal Turismoaren Foroan txertatu beharko du. 

Hasieran azaltzen den proposamen kudeaketa horrek garestia eta konfiguratzeko zaila den 

(protagonista ugari dagoelako) erakunde berriaren konfiguraziotik urrundu nahi du eta 

kudeaketako berehalako beharrak ordezkatzea du helburu. Horretarako, Merkataritza eta 

Turismo Sailburuordetzaren egungo antolaketako eta gaitasuneko mekanismoak erabiliko ditu. 

Kudeaketa‐eredua hiru mailatan egitura dezakegu: 

A. Erakundeen maila 

Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzak zuzenduko du, eta Gida Planak 

abian jarritako plangintzatik garatutako jarduerak koordinatzeko, lantzeko eta balioztatzeko 

Zuzendari edo Erakunde Mahaia osatuko litzateke. 

Bertan, Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzarekin batera, Gipuzkoako eta Bizkaiko Foru 

Aldundietako Kiroletako eta Kanpoko Haramanetako Departamentuak eta Udal Harremanen eta 

Administrazio Publikoaren Departamentuak (hurrenez hurren) parte hartuko dute modu 

86 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / 6 KUDEAKETA INTEGRALEKO EREDUA

aktiboan. Foro politiko horretan Euskal Kostaldeko udalerriek izango duten presentzia eta partehartzea 

Eudelek ahalbidetuko du 

Era berean, beste eragile publiko batzuk ere kontuan hartu beharko ditugu haien partaidetza eta 

koordinazioa beharrezkoa denean ekimen eta garapen jakin batzuk aurrera eramateko. Zehazki, 

beste sail batzuen (Eusko Jaurlaritzarenak zein aldundienak) parte‐hartzea aurrez ikusi dugu gai 

hauekin lotutako alderdiak jorratzeko: kultura, garraioa, ingurumena, arrantza, kirolak, 

kontsumoa eta abar. Horrez gain, Kostaldearen eremuan eskuduntza duten Gobernu Zentraleko 

organoekin (Itsasoko Kapitaintza eta Itsas Mugartea, besteak beste) eta egokitzat jotako beste 

erakunde edo elkarte batzuekin ere bideak irekiko dira (portuko agintaritzak, sustapen 

ekonomikorako sozietateak, merkataritzako ganberak eta abar). 

B. Kudeaketa maila 

Plan Operazionala ezartzeko garaian, zeregin garrantzitsua du Euskal Kostaldearen “Kudeaketa 

Unitatea” izenekoak. Plana behar bezala gara dadin beharrezkoak diren teknikariek osatzen dute. 

Gida Planaren kudeatzaileak zuzenduko du aipatutako Kudeaketa Unitatea. 

Kudeaketa Unitatea, hasiera batean, Planaren kudeatzaileak (edo dinamizatzaileak) osatuko du 

eta Basquetourrek dituen gaitasunen arabera, giza baliabideei dagokienez sendotu ahal izango 

da. Hasiera batean, beharrezkoa izango da kudeaketarako, antolaketarako eta lidergorako 

gaitasunak dituen eta aditua den pertsona baten dedikazioa lanaldi osorako eta esklusibotasunez 

Kudeaketa Unitatea eta, horrenbestez, Gida Plana zuzen ditzan. Kudeatzaile horrek funtsezko 

rola izango du eta Euskal Kostaldearen turismoko dinamizaziorako beharrezko erreferentzia 

izango da bateratasuneko unitate gisa. Haren zeregin nagusia Euskal Kostaldearen turismogarapen 

osoa bultzatzea eta lortzea izango da Plan Operazionala ezarrita. Haren erantzukizuna 

dela eta, figura hori Basquetourren erakundearen baitan sartzea gomendatzen da; izan ere, 

hauek beharko ditu: 

- Agintaritza, Merkataritza eta Turismo Sailburuodetzak emandako beharrezko lidergoa 

izateko, eta Basquetourren moduko organo dinamiko eta operatiboaren bidez bideratu 

ahal izateko. 

- Euskal Kostaldea turismogunean egiten diren ekimenak, proiektuak eta jarduerak, zein 

Euskadiko beste turismogune batzuetan gauzatzen diren guztiak ezagutzeko. 

- Gertutasuna eta inpartzialtasuna lurraldeko eragile turistikoen aurrean. 

- Harreman eta lan koordinatua turismoaren Euskal Agentziaren lehiakortasuneko 

esparruaren baitan, eta Agentziaren marketin estrategikoko, marketineko eta 

komunikazioko esparruekin etengabeko harremana izatea. 

Maila horren elementu nagusi gisa (dinamizatzailea biltzen du), Euskal Kostaldearen Dinamizazio 

Turistikorako Mahaia aipatu beharra dago. Mahaiaren helburua honako hau izango da: eragile 

publikoen, pribatuen eta beste erakunde interesdun batzuen artean turismo‐sektoreak Euskal 

Kostaldean garatu beharreko politikak eta esku‐hartzeak ituntzeko instantzia egokia izatea. 

Mahaia lan‐foro bat baino ez da izango. Horren ondorioz, ez du nortasun juridikorik izango, eta ez 

du aldatuko Eusko Jaurlaritzaren Industria, Berrikuntza, Merkataritza eta Turismo Sailaren egitura 

organikoa. Mahaia kontsultarako baino ez da izango, eta Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta 

Turismo Sailburuordetzari eta BASQUETOUR agentziari aholkuak emateko funtzioa eta Euskal 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / 6 KUDEAKETA INTEGRALEKO EREDUA 

87

Kostaldearen Turismo Gida Plana ezartzeko ikuskapen‐ eta kontrol‐funtzioak beteko ditu. 

Halaber, honako beste helburu hauek izango ditu: 

- BASQUETOUR agentzia eta Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo 

sailburuordetza Euskal Kostaldeko turismoaren arloan orientatzea, kontsultaizaerarekin. 

- Euskal Kostaldeko turismoaren egoera aztertzea eta horri buruz eztabaidatzea, maila 

guztietan (baliabideen kudeaketa, helmugen orientazioa eta espezializazioa, turismoproduktuak 

eta horiek merkaturatzeko baliabideak, kudeaketa turistikoa, enpresagarapena 

eta abar). 

- Euskal Kostaldeari lotutako turismo‐politikan txertatuta dauden neurriak, programak eta 

jarduerak abian jartzen laguntzea. 

- Basquetour agentziak, Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzak 

berak eta beste erakunde publiko edo pribatu batzuek Euskal Kostaldean turismogarapen 

handiagoa eta hobea errazteko sustatutako ekimenen koordinazioa bultzatzea. 

- Eusko Jaurlaritzaren politikarako epe ertain eta luzeko jardun estrategikoko ildoak 

proposatzea, betiere Euskal Kostaldearen Turismo Gida Planean zehaztutako esparru 

estrategikoaren barruan. 

Mahaia prozedura edo erregelamendu baten bidez arautuko da, eta presidentetzak behar bezala 

eratuko du. Nolanahi ere, presidentetza BASQUETOUR sozietatearen Zuzendaritzari dagokio, eta 

funtzioak sozietate horretako teknikari baten esku utzi ahal izango ditu. Presidentea, gainera, 

Mahaiko koordinatzailea izango da, idazkaritzak kanpoko laguntza emango du, baina ez du 

botorik izango, eta osoko bilkura hasieran osatuko dutenak honako hauek izango dira: 

- Turismoaren Euskal Agentziako Lehiakortasuneko arduraduna. 

- (Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzaren) Turismo 

Zuzendaritzako bi ordezkari. 

- Bizkaiko Foru Aldundiko turismo‐arloko ordezkari bat. 

- Gipuzkoako Foru Aldundiko turismo‐arloko ordezkari bat. 

- Euskadiko arrantza‐udalerrien sareko (Udalarrantz) ordezkari bat. 

- 1. artikuluan adierazitako Gipuzkoako udalerri guztietako ordezkari bakarra. 

- 1. artikuluan adierazitako Bizkaiko udalerri guztietako ordezkari bakarra. 

- Euskal Kostaldeko kultura‐eremuko ordezkari bat (kultura‐eremutzat kulturaren ikerketa 

eta sustapena bultzatzen duten kultura‐elkarteen, kultura‐taldeen, museoen eta beste 

erakunde batzuen multzoa hartuta). 

- Euskal Kostaldeko arrantza‐eremuko ordezkari bat (arrantza‐eremutzat Euskadiko 

arrantzaren erauzketa‐ edo eraldaketa‐jarduerari lotutako erakundeen, enpresen edo 

elkarteen multzoa hartuta). 

88 


- Euskal Kostaldean diharduten turismo‐zerbitzuen enpresetako ordezkari bat. 

- Euskal Kostaldeko eremu geografikoan kokatutako ostatu‐zerbitzuen enpresetako 

ordezkari bat. 

- Euskal Kostaldeko eremu geografikoan kokatutako harrera‐ eta merkaturatzeenpresetako 

ordezkari bat. 

Mahaiaren Osoko Bilkuraren eta kide bakoitzaren funtzioak honako hauek izango dira: 

- Turismo‐arloan eta bakoitzaren sektoreari lotuta egiten diren jardunen berri ematea. 

- Eraginpean hartuta dauden edo interesa duten pertsonen, erakundeen eta sektoreen 

zuzeneko parte‐hartzea sustatzea, eta, horretarako, jarduerei buruzko informazioa 

emateko, jarduerak bultzatzeko eta jardueren jarraipena egiteko beharrezkoak diren 

mekanismoak ezartzea. 

- Asoziazionismoa, lankidetza indibiduala eta erakundeen artekoa bultzatzea eta 

sustatzea. 

- Euskal Kostaldean esku hartzeko proposamenak egitea, eta, horretarako, Euskal 

Kostaldearen Turismo Gida Planean eta aldez aurretik baliozkotzat eta bateragarritzat 

hartutako erreferentziazko beste edozein dokumentutan oinarritzea. 

- Eskatzen duen erakunde oro Euskal Kostaldean egikaritzen edo proiektatzen diren eskuhartzeen 

eta jardunen inguruan aholkatzea. 

- Mahaiaren jardun‐eremuaren inguruan planteatzen den edozein edukiri buruzko 

diagnostikoa eta loteslea izango ez den txosten aholku‐emailea egitea. 


89

4.‐Irudia.‐ Dinamizazio Turistikoaren Mahaiari dagokion parte hartze eta ordezkaritza diagrama. 

1.teknikoa 

Basquetour 

lehendakaritza 

3. teknikoa 

Sailburuordetza - Lakua 

1. ordezkaria 

Gipuzkoako Foru Aldundia 

3. ordezkaria 

Bizkaiko udalak 

1. ordezkaria 

Arrantza sektorea 

2.teknikoa 

Basquetour 

4. teknikoa 

Sailburuordetza - Lakua 

2. ordezkaria 

Bizkaiko Foru Aldundia 

4. ordezkaria 5. ordezkaria 

Gipuzkoako udalak Udalarrantz-en udalak 

2. ordezkaria 

Kultur arloa 

laguntzailea 

Idazkaritza Teknikoa 

Merkataritza eta Turismo Sailburuordetza (4) Lurralde (5) Sektoreak (5) 

3. ordezkaria 

Hostalaritza eta 

alojamendu zerbitzua 

4. ordezkaria 

Bitartekaritza eta 

merkaturatze sektorea 

5. ordezkaria 

Zerbiztu 

Turistikoen sektorea 

90 


Udalerrien parte‐hartzea Bizkaiko Lurralde Historikoko Bizkaia Euskal Kostaldea Elkartearen 

bitartez egituratuko da, ezarpen zabala eta ordezkaritza‐ahalmen handia baitu elkarte horrek. 

Gipuzkoako Lurralde Historikoko kostaldeko udalerrien ordezkaritza modu berean gaituko da, 

eratuta ez badaude ere. Gainera, udal‐ordezkaritza Udalarrantz sareko ordezkari batekin 

indartuko da, zeregin garrantzitsua betetzen baitu udalerri jakin batzuetako politika 

ekonomikoetan. Gainera, Gida Plan hau sustatu eta sinatu duen erakundeetako bat da. 

Azken finean, Helburua maila teknikoaren eta politikoaren arteko elkarrizketarako esparrua 

osatzea da; horren jarduera‐mekanismoa aldian aldiko bileratan antolatuko litzateke (gehienetan, 

hiru hilabetetan behin) eta horren bileren egutegia parte‐hartzaile guztientzat logikoa eta 

onargarria izango da. Informazio teknikoa elkarri trukatzeko esparrua (turismo arloko jarduerei 

dagokienez) eta parte hartuko duten erakunde guztiak harremanetan jarriko lituzkeen lotura 

izango da. 

Horrez gain, Gida Plana gainbegiratzeaz eta jarraipena egiteaz arduratuko da organo hori. 

Gainera, hark egingo ditu planaren inguruko auditoriak eta ebaluazioak. 

C. Maila Teknikoa 

Maila hori turismo‐jardueran parte hartzen duten edo bertan sar daitezkeen erakundeek eta 

eragileek osatuko dute. Abian jarritako edo aurrez ikusitako jarduera guztiei Euskal Kostaldearen 

dinamizazio turistikorako Mahaiak babesa eta laguntza emateko beharrezko laneko bideak 

diseinatuko dituzte (mahai teknikoen, trukerako foroen, laneko bileren antolaketaren, laneko 

proiektuen jarraipenaren eta babesaren eta abarren bidez). 

Maila honetan, sektore pribatua (batez ere, profil turistikokoak), udal, eskualde eta foruerakunde 

ugaritako teknikariak eta SICTEDen (gaur egun Getxon, Uribe Kostan, Busturialdean ‐ 

Gernika‐Lumon, Bermeon eta Urdaibain, Lea Artibain, Debabarrena, Urola Kostan, Donostian eta 

Bidasoan dago ezarrita) ezarpenari esker sortzen ari diren kalitateko mahaiak bilduko ditugu. 

Lehendik abian dagoen egitura horri esker, hauek izango ditu maila teknikoak: 

- Turismogunearen erakunde kudeatzailea: haren helburu estrategikoa turismogunearen 

behatzaile gisa jardutea, turismogune osoan kalitatea bultzatzea, epe luzerako jarduera 

integralak erraztea eta enpresen egitura sendotzea da. 

- Kalitateko mahaia: bertan, turismogunearen kalitatearekin lotutako gaiak eztabaidatu 

eta landuko dituzte (establezimenduetako ebaluazio‐txostenak balioztatzea, jazoerak, 

kexak, erreklamazioak, helburuak, berezko adierazleak eta abar). 

Maila teknikoko parte‐hartzaileen zeregin nagusia turismoaren lehiakortasuna sendotzera 

bideratutako ekintzak exekutatzea izango da produktu turistikoak garatuta eta turismoguneen 

kalitatea hobetuta. 


91

5. irudia‐ Euskal Kostalderako proposatutako kudeaketa‐ereduaren diagrama 

92 


7 EZARPENA ETA JARRAIPENA 

Gida Planean aurreikusitako Euskal Kostaldearen Dinamizazio turistikorako Mahaia, , urteko 

jarduera‐planak onartzen eta programa bakoitzaren ezarpeneko errendimendua eta emaitza 

ebaluatzen jarraitzea proposatu dugu. Lanerako Mahai horrek bermatuko du programa horien 

eraginkortasuna eta kalitatea. Horretarako, urteko zein amaierako exekuzio‐txostenak aztertuko 

ditu eta, dagokionean, programak berrikustea edo aztertzea proposatu ahal izango du Gida 

Planean ezarritako helburu orokorrak erdietsi ahal izateko. 

7.1 Ezartzeko estrategia 

Kapitulu honetan, Gida Plan hau ezartzeko metodologia proposatuko dugu; eta metodologia 

horrek lehen urratsak emateko zein urteko izaera izango duten plangintzarako, exekuziorako eta 

ebaluaziorako dinamikak ezartzeko balioko du. 

Sarrerako oharrean aurreratu dugun moduan, Gida Plana erabat eta behar bezala garatu ahal 

izateko, beharrezkoa izango da tokiko zein eskualde mailako eragileek haren orientazioa eta 

edukia onartzea. Beraz, laneko lehen hilabeteak funtsezkoak izango dira, ondorengo helburu 

hauek lortu behar baititu: 

- Euskal Kostaldearen Turismo Gida Planean zehaztutako plangintza eragile gehienen 

artean adostea. 

- Plangintzarako eta kudeaketarako erakunde bakarra zehaztea. 

- Gida Plana Administrazio Publikoaren baitan indarrean dauden politiken baitan 

txertatzea. 

Jarraian, ezartzeko proposamena zehaztu dugu. Hurrengo orrietan laneko kronograman islatuko 

dugu. Proposamena laburbiltzeko fase nagusiak hauek dira, modu kronologikoan gauzatuta: 

- 1. fasea.‐ Protagonista nagusiek hitzartutako jardueretarako adostasuna eta 

konpromisoa (zehazki, foru‐aldundiek, udalerriek (eta eskualdeek) eta enpresa‐elkarte 

nagusiek adostutakoetan). 

- 2. fasea.‐ Euskal Kostaldearen Turismo Gida Planeko eta urteroko Jarduera Plan 

bakoitzeko ekintza estrategikoaren kanpoko eta barneko komunikazioa (bereziki, gizarte 

eta enpresa arloko esparruei zuzendutakoa). 

- 3.‐ fasea.‐ Kudeaketa Eredua antolatzea. 

- 4. fasea.‐ Ekitaldi bakoitzerako aurrez ikusitako ekintza nagusien garapena. 

7.1.1 Adostasuna eta konpromisoa edukietan eta Gida Planaren garapenean (F1) 

Beharrezkoa izango da lehenik eta behin Gida Plana adosteko (eta egoki izanez gero, zuzentzeko) 

eta Euskal Kostaldearen Turismo Gida Planean esku hartuko duten eragile publiko eta pribatu 

ugarien behar, ikuspegi eta egutegien arabera egokitzeko etapari ekitea. 

Lurraldearen konplexutasuna dela eta (turismoaren plangintza eta kudeaketa oso partekatuta 

dago), beharrezkoa da koordinaziorako eta lankidetzarako mekanismoak eta bideak prestatzea. 

Fase honetan, eragileek premisa eta mugarri hauek adostu beharko dituzte: 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / EZARPENA ETA JARRAIPENA 

93

1. Zer egin nahi dugu Euskal Kostaldean? Formulazio estrategikoa onartzea; Euskal 

Kostaldearen Gida Planak zehaztutakoaren arabera, epe laburrerako eta ertainerako 

egoerarako esku‐hartzeen proposamen konplexua da, eta haren oinarria sistema 

ekonomikoen, eragileen eta elementuen arteko harremanen azterketa da. Helburutzat 

turismo‐jardueraren garapen iraunkorra du. 

2. Zer egoeratan egingo dugu lan? Unitate Turistiko homogeneoa, guk ezagutzeko 

modukoa eta bisitatzen gaituzten turistek ezagutzeko modukoa zehaztea. 

3. Zer egingo dugu orain arte egin denarekin? Eta zer gauza berri garatuko ditugu? Gure 

ibilbide‐orriaren oinarria izango den Plan Operazionalaren baitan, bi alderdi landu 

beharko ditugu: 

o 

Euskal Kostaldeko turismo‐garapenaren eredura egokitzen diren jarduerak 

baloratu, berriro orientatu eta bultzatu beharko dira. Eredu hori Gida Planean 

identifikatutako indarguneetan oinarritu beharko da (itsasoko kultura, 

hondartza eta itsaso aktiboa, paisaia, osasuna eta gastronomia). Gainera, 

kontuan hartu beharko dira Euskadiko Marketineko Plan Turistiko berritik 

ateratako Euskal Kostalderako planteamendu nagusiak. 

o Ekintzen multzoa garatzea; haren ildo nagusiak Gida Planeko zati 

operazionalean daude zehaztuta. 

Fase garrantzitsu hori exekutatu ahal izateko, jarduera hauek garatzea proposatzen dugu: 

1. Dokumentuaren zirriborroa foru‐aldundien aurrean aurkeztea maila teknikoan zein 

politikoan, berrikusi eta balora dezaten. 

2. Dokumentuaren zirriborroa Euskal Kostaldeko eremua osatzen duten udalerrien aurrean 

aurkeztea, berrikusi eta balora dezaten. 

3. Dokumentuaren zirriborroa Euskadiko enpresa‐elkarte nagusiek ordezkatutako sektore 

pribatuaren eta Euskal Kostaldean presentzia handia dutenen aurrean aurkeztea. 

4. Eragile guztiek emandako oharrak eta irizpenak txertatzea (Jarduera Plana berrikustea). 

7.1.2 Gida Planaren barneko eta kanpoko komunikazioa (F2) 

Fase honetan, BASQUETOURek gizartera begira garatuko dituen komunikazio‐ekintza 

espezifikoak daude. Ekintza horiek proiektuaren garrantziaren eta neurriaren arabera diseinatuta 

daude. 

Hori dela eta, Komunikazio Plana garatzea aurrez ikusi dugu; horren helburua Kostaldeko 

udalerrietako biztanleei eta turismo‐sektorea osatzen duten eragile publiko eta pribatu guztiei 

Euskal Kostaldearen Turismo Gisa Planaren balioak jakinaraztea eta dokumentu honek oinarrian 

duen erakunde mailako borondatea zabaltzea izango da. Izan ere, edukiak hedatzeko garaian 

estrategia komuna lortu nahi dugu garatzeko aldeko giroa sortzeko eta, azkenik, bertan sartuta 

egongo diren guztien partaidetza bultzatzeko. 

94 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / EZARPENA ETA JARRAIPENA

Komunikazio Plan horren xedeak hauek dira: 

- BASQUETOURi babesa emateko tresna izatea Euskal Kostalderako jarduera‐estrategia 

hedatzeko eta komunikatzeko beharretan. 

- Abian dauden lanen inguruko informazio argia, zehatza eta eguneratua jasotzeko 

interesa izan dezaketen guztiei zuzendutako transmisio‐bide bihurtzea. 

- Komunikabideekin harremanak sortzeko elementua izatea informazio‐bideak irekita izan 

ditzan eta prozesuak irismen publikoa izan dezan. Ezinbestekoa da baliabide horiek 

kontuan hartzea Eusko Jaurlaritzaren Merkataritza eta Turismo Sailburuordetzatik 

proposatutako jarduera horiek duten garrantzia eta neurria. 

Komunikazio Planaren oinarria bitartekaritzarako ahalmen handia duten erakundeak izango dira, 

hedapeneko neurrietan lankidetza bideratzeko (administrazioak, eragile ekonomikoak eta 

sozialak, erakunde profesionalak, kolektiboak eta elkarteak). Helburu diren hartzaile ugariei 

bidaliko zaizkien kontzeptu‐mezuak adostu egingo dituzte; aurretik, laneko fasearen eta 

garrantziaren arabera zehaztu eta geruzatu beharko dira. 

Komunikazio Plan honek atal hauek izango ditu eta hasiera batean izaera ziklikoa izango du 

(etengabe berrikusi eta eguneratuko da): 

- Komunikazio‐helburuak zehaztea. 

- Audientziak segmentatzea (biztanleria, eragile publikoak eta sektore pribatua). 

- Giltzarri diren mezuak identifikatzea eta lantzea. 

Baina, horrez gain, Komunikazio Planak bigarren ahalmen bat ere izango du: bi noranzko izango 

ditu. Horri esker, eragile guztiekin informazioa igortzeko bide exogenoak ezartzeaz gain, 

Erakunde Kudeatzaileak etengabeko hobekuntzarako barne‐prozesua jarriko du abian Euskal 

Kostaldearen Turismo Gida Planean abian jarritako hasierako planteamenduak oinarritzat hartuta 

eta, horri esker, emaitzak modu jarraituan berriro orientatu eta ebaluatu ahal izango dira. 

Komunikazioko irizpideak zehazteko, eragile guztiak interes‐taldeetan egituratuko ditugu Gida 

Planaren aplikazioan duten eraginaren eta haien lankidetza‐beharren arabera. Jarraian, ekintza 

hauek bideratuko ditugu: 

- G.I.1.‐ Erakunde maila ugaritako eragile publikoak (Jaurlaritza, aldundiak, udalak). 

Etorkizuneko ezarpenean eragin eta garrantzi gehien duten eragileak dira (aldundiak eta 

udalak): 

o 

o 

o 

Banakako bilerak maila politikoan eta teknikoan. 

Jardunaldi teknikoak eta laneko saioak egitea. 

Bisita teknikoak. 

- G.I.2.‐ Sektore pribatua, turismo‐sistemaren baitakoa zein kanpokoa (ostalaritza, 

merkataritza, artisautza, zerbitzu turistikoen enpresak, garraioa eta abar). 

o 

Informazioaren banaketa. 


95

o 

Jardunaldi teknikoak eta laneko saioak egitea. 

Erakunde eta eragile horiei guztientzat laneko intraneta garatu ahal izango da Gida Planeko 

jatorrizko informaziora eta ezartzeko garaian sor daitekeen gainerako informaziora sarbide 

arautuarekin. 

Gainera, kanpoko komunikaziorako ekintzak exekutatu ditugu (kanpoko komunikazioa Gida 

Planaren sozializazio‐prozesua dela esan dezakegu) eta egun Administrazioak eskuragarri ditun 

komunikabideak ahalik eta gehien aprobetxatuko ditugu (webguneak, turismo‐bulegoak, 

buletinak eta abar). 

- G.I.3.‐ Euskal Kostaldeko eremuko biztanleria. 

- G.I.4.‐ Intereseko kolektibo eta erakunde ugari (gizarte eta kultura arloko elkarteak, 

kiroletakoak, gastronomiakoak eta abar). 

- G.I.5.‐ Eskolako kolektiboa. 

- G.I.6.‐ Arrantza‐sektorea. 

- G.I.7.‐ Iritzi‐liderrak, batez ere administrazio publikoarekin, iritzia eta ezagutza sortzen 

duten preskribatzaileak (zutabegileak, akademikoak, ondarean adituak, gastronomian 

adituak eta abar) nazio mailan zein nazioartean. 

- G.I.8.‐ Komunikabideak, mezua gizarteari, oro har, igortzeko bitarteko gisa (bereziki 

garrantzitsuak dira turismoan espezializatuta daudenak). 

- G.I.9.‐ Turismo‐garapenaren alde lanean ari diren itsasertzeko beste eremu batzuetako 

arduradunak (esperientziak eta jardunbide egokiak partekatzea). 

o 

o 

Aliantzak finkatzea: aliantza berriak ezartzea eta aurretik adostutakoak 

ustiatzea komeni da Euskal Kostaldearen garapena lortzen lagunduko duten 

erakundeekin (Galizia, Bretainia, Akitania eta abar). 

Arrakastako kasuen azterketa eta ezagutzak partekatzea. 

Tokiko esparruko taldeei zuzendutako ekintza hauek garatuko ditugu (G.I.3 > G.I.6): 

o 

o 

o 

o 

o 

o 

o 

Partaidetzarako herritarren foroak. 

Ekintza ugarirekin lotutako ate irekiko jardunaldiak. 

Ideien lehiaketak, Kostaldearekin lotutako kultur programak eta abar. 

Eztabaidarako topaketak eta jardunaldiak (world café, eta abar). 

Hitzaldiak eta aurkezpenak, informazioa emateko solasaldiak eta abar. 

Tokiko ondare ukigarriarekin eta ukiezinarekin lotutako proiektuak garatzea. 

Beste turismogune batzuetara bisitak eta senidetzeak. 

96 


Horientzat guztientzat Euskal Kostaldeari buruzko informazioa emateko webgunea prestatu ahal 

izango da. Bertan, garatzen ari garen lana eta jarduera jar daiteke eskuragarri hainbat tresnarekin 

batera (iradokizunen postontzia, harpidetzak, newsletterrak eta abar). 

Era berean, fase horren baitan, Sentsibilizazio Planaren diseinua eta garapena egingo dugu. Plana 

espezifikoa izango da eta arrantzaren mende dauden udalerriei bideratuta egongo da batez ere; 

izan ere, udalerri batzuetan, turismo‐jardueratik eratorritako kargek eta masifikazioek eragin 

negatiboa dutela uste dute. Sentsibilizazio Plan hori tokiko administrazioarekin modu 

koordinatuan exekutatu behar da. Sentsibilizazio Planaren asmoak eta garapena jakinarazteko 

eragile garrantzitsua izango da Udalarrantz. 

Sentsibilizazio Plan horrek kanpoko komunikazioan erabilitako ekintza ugari jasoko du: 

informazioa emateko solasaldiak, ate irekiko jardunaldiak eta abar. Baina, horrez gain, 

arrantzako kolektiboarekin ekintza espezifikoak garatuko ditugu: turismo‐izaera duten proiektuak 

garatzen aitzindariak izan diren beste arrantza‐komunitate batzuetako ordezkariekin topaldiak, 

bisita teknikoak, itsasoko bizitza eta itsas ondarea goraipatuko duten ekitaldiak antolatzea, 

arrantzaren kultura berreskuratzeko proiektuak eta abar. 

7.1.3 Kudeaketarako eta plangintzarako erakunde bakarra diseinatzea eta abian 

jartzea (F3) 

Beharrezkoa da Euskal Kostaldean turismo arloko eskuduntza duten erakundeek (Jaurlaritza, 

aldundiak eta udalerriak, eskuduntza‐erregimenen inguruko ñabardurak eta iritziak albo batera 

utzita) topaketarako testuingurua sortzea hitzartutako kudeaketa aurrera eraman ahal izateko. 

Horretarako, turismo arloko esku‐hartzeen politikak modu positiboan ezarri ahal izateko 

prozesua bermatzen duen erabakiak hartzeko organo komuna ezarri beharko da. 

Kostaldearen kasuan, eta Euskadiko turismo‐plangintza egiteko garaian zeregin garrantzitsua 

denez, kudeaketarako organo komuna konfiguratzea ekimen berritzailea eta beste 

turismoguneetan errepika daitekeen eredua izan daiteke. Beste nolabait esanda, helburua Euskal 

Kostaldearen lurraldean kudeaketa hitzartuaren aldeko apustua egitea eta horretan aurrera 

egitea da, beste administrazio batzuekin (aldundiak, udalak, Eusko Jaurlaritzaren beste sail batzuk 

eta abar) elkarlanean eta, bereziki, sektore pribatuaren esku‐hartzea lortuta. 

Kudeaketa Eredu horren konfigurazioa egiteko beharrezko ekintzak bideratuko dira dokumentu 

honetako 6. puntuan zehaztu dugun proposamenaren arabera. 

Kudeaketa‐eredu hori zehazteak, era berean, finantza‐plataforma diseinatzea eta egituratzea ere 

ekarriko du berekin; izan ere, Gida Plan honen babesean bideratutako ekintzen denbora mailako 

proiekziorako egonkortasuna eskaini beharko luke plataforma horrek. 

Baliabide ekonomikoak bilatzea, diru‐laguntzak eskatzea eta programei laguntza publikoak 

ematea kudeaketa‐ereduan parte hartzen duten eragile guztien zeregin komuna izango da. 9. 

kapituluan proposatu dugu finantziaziorako hasierako testuingurua, eta onartu eta babestu egin 

beharko da. 

7.1.4 Urtero aurrez ikusitako ekintza nagusien garapena (F4) 

Beharrezko erakunde horren egitura eraiki ostean, Euskal Kostalderaen Dinamizazio Turistikorako 

Mahaiak, lehentasuna duten ekintzen hasierako proposamena (jarraian aurreratuko ditugu 

horiek) oinarritzat hartuta, diseinatu beharko du behin betiko dokumentua. Jarraian, erakunde 

mailan balioztatu eta maila teknikoak gehiengoaren bidez adostu beharko du 


97

Hurrengo kapituluan (8. kapituluan) zehazten dira 2011eko ekitaldian garatzeko egokitzat jotako 

ekintzak. Ekintza horiez gain, tokiko zein eskualdeko administrazioek aurretik abian jarritako 

proiektuei jarraipena eta babesa emango diegu, baita Basquetour agentziak 2010. urtean 

egikaritutako ekintzei ere. 

Horren ondoren, urtero, lan‐mahai politikoaren aurrean aurkeztuko dugu ekitaldian egindako 

jarduerak biltzen dituen txostena (egindako ekintzen eta lortutako emaitzen zerrenda bilduko du 

Gida Planaren edo, dagokionean, urteko Jarduera Planaren betetze mailarekin batera). Horrez 

gain, hurrengo ekitaldirako Jarduera Plana modu teknikoan adosteko proposamena aurreratuko 

dugu onartu ahal izateko. 

Lan‐mahai politikoak urteko plangintza berriari onespena eman dionez, Euskal Kostalderaen 

Dinamizazio Turistikorako Mahaiak turismo‐eragileei, lan‐mahai teknikoen bidez, jakinaraziko 

dizkie urteko Jarduera Plan berriaren inguruko oharrak eta lanerako jarraibideak. 

7.2 Gida Plana ebaluatzea eta berrikustea 

Gida Plana aldian aldiko berrikusketak eskatzen dituen tresna dinamikoa da. Haren erabilera, 

beraz, hasierako helburuak betetzearen eta haren baitan Euskal Kostaldeko turismo‐sektorearen 

eboluziotik sortzen diren behar berriak txertatzearen mende egongo da. Hasieran, hiru (3) 

ebaluazio proposatu ditugu: 

- Aurretiazko Ebaluazioa. 1. faseko bilera teknikoan egin beharko da eta eragile guztiek 

egin beharreko edukien berrikusketa‐fasearen baitako azterketa edo egiaztapena izango 

da. 

- Tarteko ebaluazioa. Planean aurrez ikusitako ekintzen eta programen eraginkortasuna 

eta betetze maila gainbegiratzea eta, dagokionean, sor daitezkeen desbideratzeak 

berriro garaiz eta denboran egokitzea izango du helburu. Ebaluazio hori aplikatzeko 

aurrez ikusitako data 2012ko udaberria izango da. 

- Ondorengo ebaluazioa. Baliabideen erabilera, neurrien eragingarritasuna eta Gida Plan 

honen baitan abiarazitako, exekutatutako eta burututako ekintza guztien 

errentagarritasuna zehaztu beharko da. Ebaluazio hori egiteko denbora mailako 

mugarria Planaren amaiera izango da: 2014. urtea. 

Ebaluazioek dokumentuaren inguruko izaera orokorra izango dute eta garatutako jarduera eta 

ekimen guztietan izango dute eragina. 

98 


7.3 Jarraipeneko adierazleak 

Gida Planak laneko bost ardatz biltzen ditu eta horien garapena, ezinbestean, adierazleen 

erabileraren bidez baloratuko da. Adierazle horien helburua ezarritako xedeak kontuan hartuta 

egindako aurrerapenak ebaluatzea izango da; hori dela eta, hautaketa‐prozesuan urrats hauek 

bete beharko dira: 

- Neurgarriak izango dira eta denboraren araberako serieak egitea ahalbidetu beharko 

dute. Adierazleek denbora mailako bilakaera islatu beharko dute; hori dela eta, joera 

negatiboak prebenitzeko edo zuzentzeko aztertu ahal izango dira. 

- Adierazleen kopuruak txikia izan beharko du prozesuan sartutako eragile guztiek erraz 

uler ditzaten. Horretarako, interpretatzeko errazak eta soilak izan beharko dute. 

- Helburuekiko lotura izan beharko dute. Hori dela eta, jarraipeneko tresna gisa 

funtzionatu beharko dute eta politikak formulatzen eta aplikatzen esku hartzen duten 

eragileen erantzukizun berriak zehaztea ahalbidetu beharko dute. 

Programa bakoitzaren emaitzak ebaluatu ahal izateko, bi adierazle mota finkatuko ditugu. 

A. Turismo‐jardueraren ebaluazioa eta jarraipena Euskal Kostalde osoan egiteko 

adierazleak, oro har turismo‐jardueraren emaitza‐kontuarekin lotura dutenak. Adierazle 

horiek EINen Espainiako Turismoaren Kontu Sateliteak (CSTE) edo EUSTATek zehaztuta 

bezala ezar daitezke. Kontuen eta taulen multzoak osatzen ditu eta kontularitzako 

metodologia‐printzipioak dituzte oinarri. Erreferentzia‐data jakin baterako turismoko 

parametro ekonomiko ugariak erakusten ditu. Hiru elementu mota biltzen ditu: 

‐ Eskaintzaren kontuak eta taulak. Horien helburua turismoko enpresen 

produkzio‐egitura eta kostuak bereiztea da. 

‐ Eskaeraren taulak. Horietan, ikuspegi ekonomikoa aintzat hartuta, turista 

mota ezberdinak, nazioarteko turismoa nazioartekoarekin alderatuta, 

eskatutako ondasun eta zerbitzu motak eta abar bereizten dira. 

‐ Eskaintza eskaerarekin lotzen duten taulak. Horien bidez, turismoak 

ekonomiari egindako ekarpenaren neurketa integratuak lor daitezke 

makroaldagai batzuen bidez: BPG, produkzioa edo enplegua, esate 

baterako. 

B. Gida Planaren ezarpenaren ebaluazioa eta jarraipena egiteko adierazleak ardatzen 

arabera taldekatuta. 

Jarraian azaltzen den zerrendako adierazleen hasierako proposamena oinarritzat hartuta, 

adierazle guztien definizioa Basquetourreko marketin estrategikoaren sailarekin eta Euskal 

Kostaldearen Dinamizazio Turistikorako Mahiarekin batera adostuko da. 


99

2. taula.‐ Gida Plana monitorizatzeko jarraipeneko adierazleen zerrenda 

Turismoaren Kontu Satelitea (CST) Euskal Kostaldean 

Kudeaketa‐ereduaren eraginkortasuneko adierazleak. 

- Esparruko udalerrietako BPGra turismoak egiten duen ekarpena. 

- Euskal Kostaldeko barneko eta kanpoko turismo‐kontsumoaren bolumena. 

- Euskal Kostaldearen esparruan turismoaren sektoreak duen enplegua. 

- Turismo‐industriaren inguruko datuak (enpresa motak, jarduera, neurriak eta 

abar). 

- Turismo‐kontsumoaren inguruko datuak (ostatuak, informazio‐eskaerak, produktu 

bakoitzaren eskaerak eta abar). 

Ardatz estrategikoa > Euskal Kostaldeko turismo‐jardueraren kudeaketa integrala 

(KUDEAKETA) 

1.1 ILDOA > Euskal Kostalderako berezko kudeaketa‐eredua zehaztea. 

Kudeaketa‐ereduaren eraginkortasuneko adierazleak. 

- Bitartekaritza teknikoko eta politikoko foro kopurua. 

- Plangintza/kudeaketa eta finantziazio mailan ezarritako hitzarmen kopurua. 

- Administrazio publiko ugariek Euskal Kostaldearen esparruan egindako laguntzen 

eta inbertsioen balio ekonomikoa. 

- Eskualde mailan eta toki bakoitzean eratutako turismoko lan‐mahaien kopurua. 

- Estatuko eta Europako programetarako hautagai kopurua proposatutako 

konpromisoen kopuruarekin alderatuta. 


Administrazioen eta elkarte turistikoen arteko lankidetza mailaren adierazleak. 

- Gida Planaren estrategien eta plangintza operatiboaren baitan berrikusitako 

turismo‐plangintzako dokumentu kopurua. 

- Tourisme 64rekin sinatutako lankidetza‐hitzarmenen kopurua. 

- Turismo arloko sareetan, erakundeetan eta kostaldeko inguruetako ekitaldietan 

parte hartzeko Europa mailako proiektu kopurua proposatutako konpromisoen 

kopuruarekin alderatuta. 

1.3 ILDOA > Lurralde mailako testuingurua hobetzeko hitzartutako jarduerak 

Lurralde mailako testuingurua hobetzearen adierazlea. 

- Egindako jarduera kopurua / proposatutako jarduera kopurua. 

1.4 ILDOA > Euskal Kostaldeko turismo‐esparruan eragina izango duen araudiaren erregulazioa 

Eragile turistikoen garapenerako eta jardueretarako beharrezkoak diren legegintzako eta araudi 

mailako testuinguruak berrikustea sustatzearekin lotutako eraginkortasunerako adierazlea. 

- Abian jarritako ekintza kopurua / proposatutako berrikusketarako ekintza kopurua. 

1.5 ILDOA > Guztien arteko erantzukizun publiko‐pribatua. 

Partaidetza pribatuaren adierazleak Euskal Kostaldearen turismo‐garapenean. 

- Kalitateko programak eta figurak dituzten enpresen kopurua (igoera). 

- Gauzatu Turismo programan parte hartu duten enpresen kopurua. 

- Sozietateekin egindako lankidetzarako hitzarmenen kopurua enpresak sortzeko eta 

garatzeko. 

- Oinarrizko irisgarritasunerako eta ekipamenduetarako laguntzen onuradunak izan 

diren establezimenduen kopurua. 

- Arrantza‐sektoreko turismoarekin lotuta sortu diren ekimenen kopurua. 

Ardatz estrategikoa > Euskal Kostaldeko Turismoa Ezagutzeko Sistema eraikitzea (EZAGUTZA) 

2.1 ILDOA > Turismoaren ikerketa eta komunikazioa 

Adierazleak 

- Egungo berrikusitako tresna kopurua. 

- Informazioa tratatzeko, biltzeko eta aztertzek sistematizaziorako prozedura berrien 

100 


kopurua. 

- Turismoarekin lotutako txostenen eta azterketen kopurua. 

- Informazioa hedatzeko sortutako bideen kopurua. 

2.2. ILDOA > Eragileen prestakuntza‐politikak sendotzea 

Adierazleak 

- Egindako programa kopurua 

- Parte‐hartzaileen asebetetze maila (inkesta) 

2‐3 ILDOA > Ekintza eta proiektu berritzaileen bultzada 

Adierazleak 

- Ikerketa‐zentroekin egindako lankidetza kopurua I+G+b programetan. 

- Euskal Kostaldean garatutako proiektu pilotuen kopurua. 


Adierazleak 

- Egindako sentsibilizazioko ekimen kopurua. 

Ardatz estrategikoa > Euskal Kostaldeko turismoguneak egokitzea eta hobetzea 

(TURISMOGUNEA) 

3.1 ILDOA > Turismo‐esparrua hobetzea, haren kalitatea eta iraunkortasuna bermatuta 

Adierazleak 

- Turismoguneetan mugigarritasuna hobetzeko proiektu kopurua. 

- Turismogunearen nortasuna zaintzeko eta edertzeko proiektu kopurua. 

- Turismoguneetako Kalitate Sistemaren (SICTED) adierazleak: 

o Turismogunearen alderdi orokorren inguruko adierazleak. 

o Turismogunearen alderdi sozioekonomikoen inguruko adierazleak. 

o Azpisektore turistikoen eta ez‐turistikoen inguruko adierazleak. 

o Bisitariaren eta bertako biztanlearen profilaren inguruko adierazleak. 

o Turismogunean ezarritako hobekuntzen inguruko adierazleak. 


Adierazleak 

- Hartzaile segmentatuei egokitutako programa eta ekimen espezifikoen kopurua. 

3.2 ILDOA > Turismoguneko bezeroaren asebetetzea lortzeko plana 

Adierazleak 

- Asebetetze maila (inkestak). 

Ardatz estrategikoa > Turismoa urte‐garaien araberakoa izan ez dadin bultzatzeko produktu 

turistikoa sortzea (PRODUKTUA) 

4.1 ILDOA > Itsasoaren Kulturarekin lotutako jarduera‐programa bat garatzea. 

Adierazleak 

- Itsasoko ondarean egindako birgaitze‐lanen kopurua. 

- Elementu babesdunen kopurua. 

- Itsasoko ondarearekin lotura duten turismo‐ekimen berrien kopurua. 

- Dimentsio turistikoarekin leheneratutako ekimenen eta tradizioen kopurua. 

- Arrantza hedatzeko eta itsasoko kulturari balioa emateko ekimenen kopurua. 

- Arrantza‐produktuarekin lotutako turismo‐ekimenen kopurua. 


Adierazleak 

- Hondartzetako irisgarritasuna hobetzeko proiektu kopurua. 

- Ekipamenduak, zerbitzuak eta azpiegiturak hornitzeko proiektu kopurua. 

- Hondartza Aktiboa ereduan lan egiten duten hondartzen kopurua. 

4.3 ILDOA > Euskal Kostaldeko itsasoko, kiroletako eta osasun arloko turismoa bultzatzea. 

Adierazleak 

- Kortesiazko atrakalekuen kopurua. 

- Portuetako azpiegiturak eta instalazioak modernizatzeko eta hobetzeko proiektu 

kopurua. 

101 


- Turismo‐jarduera profesionalak garatzeko gune espezifikoak prestatzeko lanen 

kopurua. 

- Itsasoko eta kiroletako turismo‐ekimenen kopurua. 

- Euskadin surf produkturako adierazleak. 

- Itsas bidaien eta itsas bidaiarien turismo‐kontsumoko balioen kopurua. 

- Itsas bidaiarientzako ekimen / eskaintza espezifikoen kopurua. 

- Talasoterapiako eta termalismoko klubean parte hartzen duten establezimenduen 

eta eragileen kopurua. 

- Turismo aktiboko enpresa kopurua. 


Adierazleak 

- Kostaldeko paisaiarekin lotutako esperimentazioko eta interpretazioko ibilbideen 

inguruan bideratutako proiektu kopurua. 

- Euskadiko Birding produktuaren adierazleak. 

- Euskadiko Txangozaletasuneko produktuaren adierazleak. 

- Itsasoko ingurunea ezagutarazteko ikerkuntza‐zentroekin egindako lankidetza 

kopurua. 

- Itsasoko ingurunea eta itsasertza ezagutarazteko turismo‐ekimenen kopurua. 

- Babestutako guneen kopurua. 

- Babestutako guneetan egindako naturaren inguruko ekimen turistikoen kopurua. 

- Interes geologikoarekin lotutako turismo‐ekimenen kopurua. 

Ardatz estrategikoa > Euskal Kostaldea markaren marketina (MARKETINA) 

5.1 ILDOA > Turismo‐markaren eta hari lotutako edukien egituraketa 

Ez da aplikagarria 

5.2 ILDOA > Sustapeneko jarduerak zehaztea 

Adierazleak 

- Tradeari zuzendutako jarduera kopurua: publizitatea, albisteak, familiarizatzeko 

bidaiak, azoketako presentzia eta abar. 

- Amaierako kontsumitzaileari / turistari zuzendutako jarduera kopurua: publizitatea, 

azokak eta abar. 

- Proposatutako jarduerekin lotuta, komunikabideei zuzendutako jarduera kopurua. 

5.3 ILDOA > Merkaturatzeko, salmenta ondorengo eta leial bihurtzeko prozesuak hobetzea. 

Adierazleak 

- Euskal Kostaldeko eskaintza turistikoaren merkaturatzea hobetzeko ekintza 

kopurua. 

- Bidaia‐agentziekin eta bidaia‐antolatzaileekin adostutako hitzarmen komertzialen 

kopurua. 

- Bidaia‐agentziei edo ‐antolatzaileei laguntza emateko zerbitzuaren eskaera 

kopurua. 

- Salmenta ondorengo jarraipena egitera zuzendutako ekintza kopurua. 

- Hartzaileak leial bihurtzeko programa kopurua. 

102 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA /

8 I. ERANSKINA. TAULEN ETA IRUDIEN AURKIBIDEA 

Taulen zerrenda: 

1. taula‐ Euskal Kostaldean abian edo aurrez ikusita dauden proiektuen eta ekimenen zerrenda .................. 17 

2. taula.‐ Gida Plana monitorizatzeko jarraipeneko adierazleen zerrenda .................................................... 100 

Irudien zerrenda: 

1. irudia.‐ Turismo‐jardueran esku hartzen duten eragileen eta loturen diagrama ......................................... 14 

2. irudia‐ Formulazio estrategikoko diagrama .................................................................................................. 16 

3. irudia.‐ Plangintza‐prozesuaren laburpena biltzen duen diagrama ............................................................. 30 

4. irudia‐ Dinamizazio turistiko mahaiaren partaidetza eta irudikapenaren diagrama ................................... 92 

5. irudia‐ Euskal Kostalderako proposatutako kudeaketa‐ereduaren diagrama .............................................. 92 

103 

POLITIKA ESTRATEGIKOA ETA PLANGINTZA / I. ERANSKINA.‐ TAULEN ETA IRUDIEN AURKIBIDEA

Euskal Kostaldearen Turismo Gida-Plana - es=Industriaeu=Industria

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?