25.10.2014 Views

saqarTvelos Sromis kodeqsi gzamkvlevi kanonis zogadi mimoxilva ...

saqarTvelos Sromis kodeqsi gzamkvlevi kanonis zogadi mimoxilva ...

saqarTvelos Sromis kodeqsi gzamkvlevi kanonis zogadi mimoxilva ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>saqarTvelos</strong> <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong><br />

<strong>gzamkvlevi</strong><br />

<strong>kanonis</strong> <strong>zogadi</strong> <strong>mimoxilva</strong><br />

da saerTaSoriso praqtika<br />

1.1. <strong>saqarTvelos</strong> <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong><br />

<strong>zogadi</strong> <strong>mimoxilva</strong><br />

miRebulia: 2006 wlis 25 maiss<br />

amoqmedda: 2006 wlis 4 ivliss<br />

<strong>saqarTvelos</strong> <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> ayalibebs liberalur midgomebs SromiTi<br />

urTierTobebis samarTlebriv reglamentaciasTan mimarTebaSi. am<br />

TvalsazrisiT, aRniSnuli samarTlebrivi dokumentis amosaval princips<br />

warmoadgens kerZo xasiaTis samarTlebriv urTierTobebSi saxelmwifos<br />

mxridan Carevis SesaZleblobis minimumamde dayvana da am sferoSi<br />

mxareTaTvis moqmedebis Tavisuflebis miniWeba.<br />

SromiTi urTierToba<br />

<strong>saqarTvelos</strong> <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>s Tanaxmad, SromiTi urTierToba warmoiSoba<br />

damsaqmebelsa da dasaqmebuls Soris dadebuli werilobiTi an zepiri<br />

xelSekrulebis safuZvelze, romlis drosac dasaqmebuli, Sesabamisi<br />

anazRaurebis sanacvlod, damsaqmeblis sasargeblod asrulebs garkveul<br />

samuSaos.<br />

SromiTi xelSekrulebis vada<br />

SromiTi xelSekruleba SeiZleba daidos ganusazRvreli vadiT,<br />

gansazRvruli vadiT an samuSaos Sesrulebis vadiT.<br />

(a) ganusazRvreli vadiT: mxareebi ar gansazRvraven SromiTi<br />

xelSekrulebis xangrZlivobas, misi moqmedebis vadis gasvlis TariRs.<br />

Sesabamisad, mxareTa Soris SromiTi urTierToba ar SeiZleba Sewydes<br />

SromiTi xelSekrulebis vadis gasvlis safuZvliT.<br />

1


(b) gansazRvruli vadiT: dasaqmebuli da damsaqmebeli winaswar<br />

Tanxmdebian SromiTi xelSekrulebis moqmedebis xangrZlivobaze. <strong>kodeqsi</strong><br />

ar awesebs gansazRvruli vadiT dadebuli SromiTi xelSekrulebis<br />

moqmedebis xangrZlivobis minimalur da maqsimalur vadebs.<br />

(g) samuSaos Sesrulebis vadiT: am saxis SromiTi xelSekrulebis<br />

moqmedebis xangrZlivoba SezRudulia iseTi pirobiT, rogoricaa<br />

samuSaos Sesruleba. aRniSnuli gulisxmobs imas, rom dasaqmebulis<br />

<strong>Sromis</strong> Sedegis dadgoma iwvevs SromiTi urTierTobis Sewyvetas. amasTan,<br />

dasaqmebulis Sroma SeiZleba mimarTuli iyos nivTebis Seqmnis (nagebobis<br />

aSeneba, raime nivTis damzadeba da a.S.), nivTis aRdgenis an sxva samuSaos<br />

Sesrulebisaken. Sesabamisad, SromiTi xelSekruleba ideba ama Tu im<br />

saxis samuSaos Sesrulebis vadiT.<br />

xelSekrulebis dadebis forma<br />

xelSekruleba SeiZleba daidos werilobiT an zepirad.<br />

(a) werilobiTi xelSekruleba: <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> iTvaliswinebs<br />

werilobiTi SromiTi xelSekrulebis dadebas mxareTaTvis gasageb enaze,<br />

rac gulisxmobs imas, rom ,,SromiTi xelSekrulebis ena“ mxareTa<br />

SeTanxmebis sagania da isini damoukideblad iReben gadawyvetilebas imis<br />

Taobaze, Tu romel enaze unda dadon SromiTi xelSekruleba. maSasadame,<br />

SromiTi kontraqtis legitimurobisaTvis ar aris savaldebulo misi<br />

gaformeba saxelmwifo enaze. amasTan erTad, <strong>kodeqsi</strong> adgens werilobiTi<br />

SromiTi xelSekrulebis ramdenime enaze dadebis SesaZleblobas. aseT<br />

SemTxvevaSi, xelSekruleba unda Seicavdes daTqmas imis Taobaze, Tu<br />

romel enaze dadebul xelSekrulebas eniWeba upiratesoba<br />

xelSekrulebebis debulebebs Soris gansxvavebis arsebobis SemTxvevaSi.<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> adgens SromiTi xelSekrulebis formis gansazRvris<br />

Tavisuflebis princips, rac imas gulisxmobs, rom SromiTi<br />

xelSekrulebis formis arCeva mxareTa nebazea damokidebuli. amasTan,<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> adgens erTaderT SezRudvas xelSekrulebis formis<br />

gansazRvrasTan mimarTebiT. kerZod, <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT,<br />

werilobiTi formis dacva savaldebuloa gamosacdeli vadiT dadebuli<br />

SromiTi xelSekrulebebisaTvis. Tavisi mniSvnelobidan gamomdinare,<br />

amgvari SezRudva ganxiluli unda iqnes samarTlebriv garantiad<br />

gamosacdeli vadiT dadebuli SromiTi xelSekrulebis mxareebis,<br />

upirveles yovlisa ki dasaqmebulis interesebis dasacavad.<br />

2


(b) zepiri xelSekruleba: SromiTi urTierToba SeiZleba warmoiSvas<br />

mxareTa zepiri SeTanxmebiT. <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT, SromiT xelSekrulebas<br />

uTanabrdeba piris gancxadeba da mis safuZvelze damsaqmeblis mier<br />

gamocemuli dokumenti, romliTac dasturdeba damsaqmeblis neba piris<br />

samuSaoze miRebis Taobaze. <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> aseve adgens, rom<br />

damsaqmebeli valdebulia dasaqmebulis moTxovnis SemTxvevaSi gasces<br />

cnoba dasaqmebis Sesaxeb, romelic moicavs monacemebs Sesrulebuli<br />

samuSaos, <strong>Sromis</strong> anazRaurebis, xelSekrulebis xangrZlivobis Taobaze.<br />

(g) winasaxelSekrulebo urTierToba: es aris urTierToba potenciur<br />

damsaqmebelsa da dasaqmebuls Soris, ra drosac ZiriTadad xdeba<br />

mxareTa Soris informaciis gacvla. kerZod, damsaqmebels eniWeba ufleba,<br />

moipovos is informacia kandidatis Sesaxeb, romelic esaWiroeba misi<br />

dasaqmebis Taobaze gadawyvetilebis misaRebad, ase magaliTad, es SeiZleba<br />

iyos informacia iseTi garemoebebis Sesaxeb, romelmac SeiZleba<br />

SeuSalos xeli dasaqmebuls mis mier samuSaos SesrulebaSi da sxv.<br />

Tavis mxriv, samuSaoze miRebis msurveli kandidatic uflebamosilia,<br />

miiRos sruli informacia Sesasrulebeli samuSaos, <strong>Sromis</strong> pirobebis,<br />

SromiTi urTierTobisas misi uflebrivi mdgomareobis da <strong>Sromis</strong><br />

anazRaurebis Sesaxeb.<br />

winasaxelSekrulebo urTierToba sruldeba SromiTi xelSekrulebis<br />

dadebiT an dasaqmebaze uaris TqmiT. damsaqmebeli valdebuli ar aris<br />

daasabuTos Tavisi gadawyvetileba dasaqmebaze uaris Tqmis Taobaze.<br />

amasTan, mxedvelobaSi unda iqnes miRebuli nebismieri diskriminaciis<br />

akrZalva, rasac iTvaliswinebs <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>s rogorc <strong>zogadi</strong>, ise<br />

winasaxelSekrulebo urTierTobebis momwesrigebeli debulebebi.<br />

individualuri da koleqtiuri xelSekruleba<br />

(a) individualuri xelSekruleba ideba damsaqmebelsa da dasaqmebuls<br />

Soris.<br />

(b) koleqtiuri xelSekruleba ideba damsaqmebelsa da or an met<br />

dasaqmebuls (dasaqmebulTa gaerTianebas) Soris.<br />

koleqtiuri xelSekruleba, ZiriTadad, efuZneba imave principebs,<br />

romlebsac individualuri xelSekruleba im gansxvavebiT, rom<br />

3


koleqtiuri xelSekruleba SeiZleba daidos mxolod werilobiTi<br />

formiT. aseTi xelSekrulebis dadebisas, dasaqmebulTa gaerTianeba<br />

moqmedebs warmomadgenelTa meSveobiT. warmomadgenlobis dadastureba<br />

xdeba werilobiTi mindobilobiT.<br />

asakobrivi SezRudvebi SromiT urTierTobaSi<br />

imisaTvis, rom fizikuri piri gaxdes SromiTi urTierTobis monawile,<br />

aucilebelia mas gaaCndes SromiTi qmedunarianoba, romelic warmoiSoba<br />

16 wlis asakidan.<br />

kanoni SromiTi urTierTobis subieqtad aseve ganixilavs 16 wlamde<br />

asakis pirs, oRond am SemTxvevaSi aucilebelia arsebobdes misi<br />

kanonieri warmomadgenlis an mzrunvelobis/meurveobis organos Tanxmoba<br />

da amasTan erTad, SromiTi urTierToba ar unda ewinaaRmdegebodes<br />

arasrulwlovnis interesebs, zians ar unda ayenebdes mis zneobriv,<br />

fizikur da gonebriv ganviTarebas, ar unda uzRudavdes savaldebulo<br />

dawyebiTi da sabazo ganaTlebis miRebis uflebasa da SesaZleblobas.<br />

asakis gamo SromiTi uflebis <strong>kanonis</strong>mieri SezRudva aseve gamoixateba im<br />

tipis samuSaoTa gansazRvraSi, romlis Sesasruleblad<br />

arasrulwlovanTan SromiTi xelSekrulebis dadeba akrZalulia. kerZod,<br />

<strong>kodeqsi</strong>T ikrZaleba arasrulwlovanTan SromiTi xelSekrulebis dadeba<br />

saTamaSo biznesTan, Ramis gasarTob dawesebulebebTan, erotikuli da<br />

pornografiuli produqciis, farmacevtuli da toqsikuri nivTierebebis<br />

damzadebasTan, gadazidvasTan da realizaciasTan dakavSirebuli<br />

samuSaoebis, aseve mZime, mavne da saSiSpirobebiani samuSaoebis<br />

Sesasruleblad; dauSvebelia arasrulwlovnis dasaqmeba Ramis samuSaoze<br />

(22 saaTidan 6 saaTamde); 14 wlamde asakis arasrulwlovanTan SromiTi<br />

xelSekruleba SeiZleba daidos mxolod sportul, xelovnebasTan<br />

dakavSirebul da kulturis sferoSi saqmianobaze, aseve sareklamo<br />

samuSaos Sesasruleblad.<br />

gamosacdeli vada<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>T daSvebulia piris samuSaoze miReba gamosacdeli vadiT.<br />

gamosacdeli vadiT dadebuli SromiTi xelSekrulebisaTvis aucilebelia<br />

werilobiTi formis dacva, winaaRmdeg SemTxvevaSi CaiTvleba, rom<br />

SromiTi xelSekruleba dadebulia gamosacdeli vadis gareSe.<br />

gamosacdeli vada ar unda aRematebodes 6 Tves. gamosacdeli vadis<br />

ganmavlobaSi dasaqmebuls ufleba aqvs nebismier dros moSalos<br />

4


gamosacdeli vadiT dadebuli SromiTi xelSekruleba an kandidatTan<br />

zepiri an werilobiTi formiT dados SromiTi xelSekruleba<br />

gansazRvruli, ganusazRvreli an samuSaos Sesrulebis vadiT.<br />

samuSaos Sesruleba<br />

dasaqmebuli valdebulia SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli<br />

samuSao Seasrulos piradad, Tumca damsaqmebeli da dasaqmebuli<br />

SeiZleba SeTanxmdnen gansazRvruli vadiT samuSaos mesame piris mier<br />

Sesrulebaze.<br />

SromiTi xelSekrulebis pirobebis Secvla<br />

SromiTi xelSekrulebis pirobebis Secvla SesaZlebelia mxolod<br />

mxareTa SeTanxmebiT.<br />

Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli,<br />

xelSekrulebis pirobebis araarsebiT Secvlad miiCneva:<br />

(a) damsaqmeblis mier dasaqmebulisaTvis miTiTebuli samuSaos<br />

Sesrulebis adgilis Secvla, Tu sazogadod xelmisawvdomi<br />

satransporto saSualebebiT sacxovrebeli adgilidan samuSaos<br />

Sesrulebis axal adgilamde misvla da dabruneba moiTxovs ara umetes 3<br />

saaTisa dReSi, amasTanave, ar iwvevs araTanabarzomier xarjebs;<br />

(b) samuSaos dawyebis an damTavrebis drois cvlileba ara umetes 90<br />

wuTiT;<br />

(g) iseTi cvlileba, romelic ganpirobebulia kanonmdeblobis SecvliT<br />

da SeuZlebels xdis xelSekrulebis zust Sesrulebas, amasTanave, ar<br />

cvlis mis ZiriTad arss.<br />

aRniSnuli garemoebebidan erTdroulad oris Secvla ganixileba SromiTi<br />

xelSekrulebis pirobebis Secvlad, rac SesaZlebelia moxdes mxolod<br />

mxareTa SeTanxmebiT.<br />

SromiTi xelSekrulebis pirobebis araarsebiTi Secvla ar moiTxovs<br />

mxareTa SeTanxmebas da SesaZlebelia ganxorcieldes calmxrivad. am<br />

mizniT damsaqmebels SeuZlia gamoiyenos miTiTebis ufleba, rac imas<br />

gulisxmobs, rom damsaqmebels ufleba aqvs dasaqmebulisaTvis miTiTebiT<br />

daazustos SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos<br />

Sesrulebis calkeuli garemoeba ise, rom arsebiTad ar unda icvlebodes<br />

xelSekrulebis pirobebi.<br />

5


mivlineba<br />

Tu SromiTi xelSekrulebiT ar aris gansazRvruli dasaqmebulis<br />

mivlinebasTan dakavSirebuli pirobebi, am SemTxvevaSi gamoiyeneba<br />

<strong>kodeqsi</strong>T dadgenili wesebi, romlis mixedviTac damsaqmeblis mier<br />

dasaqmebulis mivlinebaSi gagzavna ar miiCneva SromiTi xelSekrulebis<br />

pirobebis Secvlad, Tu mivlinebis periodi ar aRemateba weliwadSi 45<br />

kalendarul dRes. dasaqmebulis mivlinebisas damsaqmebeli valdebulia<br />

srulad aunazRauros dasaqmebuls mivlinebasTan dakavSirebuli xarjebi<br />

(transportis, kvebis da a.S).<br />

samuSao, Sesvenebis da dasvenebis dro<br />

samuSao dro<br />

Tu SromiTi xelSekrulebiT gansazRvruli ar aris samuSao dro, aseT<br />

SemTxvevaSi moqmedebs <strong>kanonis</strong>mieri moTxovna, romlis Tanaxmadac<br />

damsaqmeblis mier gansazRvruli samuSao drois xangrZlivoba ar unda<br />

aRematebodes kviraSi 41 saaTs.<br />

samuSao droSi ar Sedis Sesvenebisa da dasvenebis dro.<br />

zeganakveTuri samuSao<br />

zeganakveTur samuSaod miiCneva dasaqmebulis mier samuSaos Sesruleba<br />

drois im monakveTSi, romlis xangrZlivoba aRemateba SromiTi<br />

xelSekrulebiT an <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT gansazRvrul samuSao dros<br />

(magaliTad, Tu xelSekrulebiT samuSao dro mTavrdeba 18:00 saaTze da,<br />

samuSao aucileblobidan gamomdinare, dasaqmebuls uwevs ufro<br />

gvianobamde muSaoba). zeganakveTur samuSaod aseve miiCneva samuSaos<br />

Sesruleba uqme dReebSi.<br />

zeganakveTuri samuSaos pirobebi ganisazRvreba mxareTa SeTanxmebiT.<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> gansazRvravs or SemTxvevas, rodesac zeganakveTuri<br />

samuSaos Sesruleba warmoadgens dasaqmebulis valdebulebas. kerZod,<br />

dasaqmebuli valdebulia Seasrulos zeganakveTuri samuSao<br />

anazRaurebis gareSe stiqiuri ubedurebis Tavidan asacileblad an misi<br />

Sedegebis likvidaciisTvis. Tu saqme exeba sawarmoo avariis Tavidan<br />

acilebas an misi Sedegebis likvidacias, maSin dasaqmebuli valdebulia<br />

Seasrulos zeganakveTuri samuSao Sesabamisi anazRaurebiT. sxva danarCen<br />

6


SemTxvevebSi, zeganakveTuri samuSaos Sesruleba nebayoflobiTia da misi<br />

davaleba SesaZlebelia moxdes mxolod dasaqmebulis TanxmobiT.<br />

<strong>kodeqsi</strong>T dadgenili zeganakveTuri samuSaos Sesrulebis valdebuleba ar<br />

Seexeba orsul, axalnamSobiareb qals da SezRuduli SesaZleblobebis<br />

mqone pirebs. maTi dasaqmeba zeganakveTur samuSaoze daiSveba mxolod<br />

maTi TanxmobiT.<br />

RamiT muSaoba<br />

akrZalulia Ramis samuSaoze (22 saaTidan 6 saaTamde) arasrulwlovnis,<br />

orsuli, axalnamSobiarebi an meZuZuri qalis dasaqmeba. 3 wlamde asakis<br />

bavSvis momvlelis an SezRuduli SesaZleblobis mqone piris Ramis<br />

samuSaoze dasaqmeba daiSveba mxolod maTi TanxmobiT.<br />

Sesvenebis da dasvenebis dro<br />

samuSao dReebs Soris dasvenebis xangrZlivoba ar unda iyos 12 saaTze<br />

naklebi.<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> gansazRvravs mxolod meZuZuri qalisaTvis damatebiTi<br />

Sesvenebis dros. kerZod, dasaqmebuls, romelic meZuZuri qalia da<br />

kvebavs 1 wlamde asakis bavSvs, misi moTxovnis safuZvelze, eZleva<br />

damatebiTi Sesveneba dReSi aranakleb 1 saaTisa. SesvenebasTan<br />

dakavSirebuli sxva konkretuli sakiTxebis mowesrigebas <strong>kodeqsi</strong><br />

SromiTi xelSekrulebis mxareebs andobs.<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>T gansazRvrulia 13 uqme dRe:<br />

‣ 1 da 2 ianvari _ axali wlis sadResaswaulo dReebi;<br />

‣ 7 ianvari _ uflisa Cvenisa ieso qristes Sobis dRe;<br />

‣ 19 ianvari _ naTlisReba da uflisa Cvenisa ieso qristes<br />

gacxadebis dRe;<br />

‣ 3 marti _ dedis dRe;<br />

‣ 8 marti _ qalTa saerTaSoriso dRe;<br />

‣ 9 aprili _ <strong>saqarTvelos</strong> saxelmwifoebrivi damoukideblobis<br />

aRdgenis aqtis miRebis dRe, <strong>saqarTvelos</strong> erovnuli<br />

erTianobis, samoqalaqo Tanxmobisa da samSoblosaTvis<br />

daRupulTa mogonebis dRe;<br />

‣ saaRdgomo dReebi _ didi paraskevi, didi SabaTi, uflisa<br />

Cvenisa ieso<br />

7


qristes brwyinvale aRdgomis dRe; micvalebulTa moxseniebis<br />

dRe da<br />

aRdgomis meore dRe, orSabaTi (TariRebi gardamavalia);<br />

‣ 9 maisi _ faSizmze gamarjvebis dRe;<br />

‣ 12 maisi _ <strong>saqarTvelos</strong> eklesiis, rogorc samociqulo<br />

saydris,<br />

damaarseblis da wminda andria mociqulis xsenebis dRe;<br />

‣ 26 maisi _ <strong>saqarTvelos</strong> damoukideblobis dRe;<br />

‣ 28 agvisto _ yovladwminda RvTismSoblis miZinebis dRe<br />

(mariamoba);<br />

‣ 14 oqtomberi _ mcxeTobis (sveticxovlobis, kvarTis<br />

dResaswaulis) dRe;<br />

‣ 23 noemberi _ giorgobis dRe.<br />

dasaqmebuli uflebamosilia, dadgenili uqme dReebis nacvlad moiTxovos<br />

sxva dasvenebis dReebi, rac unda ganisazRvros SromiTi xelSekrulebiT.<br />

Svebuleba<br />

dasaqmebuls ufleba aqvs isargeblos:<br />

a) anazRaurebadi SvebulebiT _ aranakleb weliwadSi 24 samuSao dRiT;<br />

b) anazRaurebis gareSe SvebulebiT – aranakleb weliwadSi 15<br />

kalendaruli dRiT.<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> aZlevs SesaZleblobas damsaqmebelsa da dasaqmebuls,<br />

SromiTi xelSekrulebiT gansazRvron <strong>kodeqsi</strong>sagan gansxvavebuli<br />

Svebulebis vadebi da pirobebi, rac ar unda auaresebdes dasaqmebulis<br />

mdgomareobas.<br />

dasaqmebuls Svebulebis moTxovnis ufleba aqvs muSaobis TerTmeti Tvis<br />

Semdeg, Tumca mxareTa SeTanxmebiT, dasaqmebuls Svebuleba SeiZleba<br />

mieces aRniSnuli vadis gasvlamdec.<br />

dasaqmebulis saSvebulebo anazRaureba ganisazRvreba Svebulebis wina 3<br />

Tvis saSualo anazRaurebidan. im SemTxvevaSi, Tu muSaobis dawyebidan an<br />

ukanaskneli SvebulebisESemdeg namuSevari dro 3 Tveze naklebia _<br />

namuSevari Tveebis saSualo anazRaurebidan, xolo yovelTviuri<br />

fiqsirebuli anazRaurebis SemTxvevaSi _ bolo Tvis anazRaurebis<br />

mixedviT.<br />

8


im SemTxvevaSi, Tu dasaqmebulisaTvis mimdinare wels anazRaurebadi<br />

Svebulebis micemam SeiZleba daarRvios samuSaos normaluri<br />

mimdinareoba, dasaqmebulis TanxmobiT Svebuleba SeiZleba gadatanil<br />

iqnes momdevno wlisaTvis (arasrulwlovanTa kuTvnili anazRaurebadi<br />

Svebulebis garda).<br />

akrZalulia anazRaurebadi Svebulebis gadatana zedized 2 wlis<br />

ganmavlobaSi.<br />

anazRaurebis gareSe Svebulebis aRebisas dasaqmebuli valdebulia 2<br />

kviriT adre gaafrTxilos damsaqmebeli Svebulebis aRebis Sesaxeb, garda<br />

im SemTxvevisa, rodesac gafrTxileba SeuZlebelia gadaudebeli<br />

samedicino an ojaxuri pirobebis gamo.<br />

Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis gamo -<br />

dasaqmebuls Tavisi moTxovnis safuZvelze eZleva Svebuleba orsulobis,<br />

mSobiarobisa da bavSvis movlis gamo – 477 kalendaruli dRis<br />

odenobiT, saidanac anazaurebadia 126 kalendaruli dRe, xolo<br />

mSobiarobis garTulebis an tyupis Sobis SemTxvevaSi - 140 kalendaruli<br />

dRe.<br />

Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo - dasaqmebuls, romelmac<br />

iSvila erT wlamde asakis bavSvi, Tavisi moTxovnis safuZvelze eZleva<br />

Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo – bavSvis dabadebidan 365<br />

kalendaruli dRis odenobiT, saidanac anazRaurebadia 70 kalendaruli<br />

dRe.<br />

orsulobis, mSobirobisa da bavSvis movlis, aseve axalSobilis Svilad<br />

ayvanis gamo Svebulebebi anazRaurdeba saxelmwifo biujetidan. amasTan<br />

erTad, <strong>kodeqsi</strong> iTvaliswinebs damsaqmeblis uflebas (da ara<br />

valdebulebas), rom dekretuli Svebulebis gamo dasaqmebuls misces<br />

damatebiTi anazRaureba, razedac isini winaswar unda SeTanxmdnen.<br />

damatebiTi Svebuleba bavSvis movlis gamo - dasaqmebuls Tavisive<br />

TxovniT, uwyvetad an nawil-nawil, magram aranakleb weliwadSi 2<br />

kvirisa, eZleva anazRaurebis gareSe Svebuleba bavSvis movlis gamo – 12<br />

kviris odenobiT, sanam bavSvs Seusruldeba 5 weli. <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT,<br />

bavSvis movlis gamo damatebiTi Svebuleba SeiZleba mieces nebismier<br />

pirs, romelic faqtobrivad uvlis bavSvs.<br />

9


<strong>Sromis</strong> pirobebis dacva<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong> gansakuTrebul yuradRebas uTmobs damsaqmeblis mier<br />

usafrTxo da jansaRi samuSao garemos Seqmnas. <strong>kodeqsi</strong>s moTxovnaTa<br />

Sesabamisad, damsaqmebeli ara marto valdebulia Seqmnas iseTi samuSao<br />

garemo, romelic maqsimalurad usafrTxo iqneba dasaqmebulis<br />

sicocxlisa da janmrTelobisaTvis, aramed miawodos dasaqmebuls<br />

informacia yvela im faqtoris Sesaxeb, romlebic moqmedebs dasaqmebulis<br />

sicocxlesa da janmrTelobaze, aseve <strong>Sromis</strong> usafrTxoebasTan<br />

dakavSirebuli riskebis, safrTxis Semcvel aRWurvilobasTan mopyrobis<br />

wesebis Taobaze 1 da a.S.<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>T dasaqmebuls ufleba aqvs uari ganacxados im samuSaos,<br />

davalebis an miTiTebis Sesrulebaze, romelic ewinaaRmdegeba kanons, an<br />

<strong>Sromis</strong> usafrTxoebis pirobebis daucvelobis gamo aSkara da arsebiT<br />

safrTxes uqmnis dasaqmebulis an sxva piris sicocxles, janmrTelobas,<br />

sakuTrebas an bunebrivi garemos usafrTxoebas.<br />

damsaqmebeli valdebulia srulad aunazRauros dasaqmebuls samuSaos<br />

SesrulebasTan dakavSirebuli, janmrTelobis mdgomareobis gauaresebiT<br />

miyenebuli ziani da aucilebeli mkurnalobis xarjebi.<br />

SromiTi urTierTobebis SeCereba<br />

SromiTi urTierTobis SeCerebis dros adgili aqvs SromiTi<br />

xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos droebiT Seusruleblobas,<br />

rac ar gulisxmobs mxareTa Soris SromiTi urTierTobis Sewyvetas.<br />

SromiTi urTierTobis SeCerebis safuZvlebia:<br />

(a) gaficva: damsaqmebelTan davis SemTxvevaSi dasaqmebuls ufleba aqvs<br />

droebiT uari ganacxados SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli<br />

valdebulebebis mTlianad an nawilobriv Sesrulebaze (gaificos).<br />

1 kanonmdeblobis moTxovnebidan gamomdinare, <strong>saqarTvelos</strong> <strong>Sromis</strong>, janmrTelobisa<br />

da socialuri dacvis saministrom brZanebiT unda gansazRvros mZime, mavne da<br />

saSiSpirobebian samuSaoTa nusxa. amave brZanebiT unda ganisazRvros damsaqmeblis<br />

xarjiT dasaqmebulis savaldebulo perioduli samedicino Semowmebis SemTxvevebi<br />

da wesebi.<br />

10


<strong>kodeqsi</strong>s mixedviT, gaficvis dawyebemde dasaqmebuli valdebulia moawyos<br />

gamafrTxilebeli gaficva. gamafrTxilebeli gaficvis dawyebamde,<br />

dasaqmebulma, aranakleb sami kalendaruli dRiT adre werilobiT unda<br />

Seatyobinos damsaqmebels davis sagani da misi warmoSobis safuZveli,<br />

anu, werilobiT SetyobinebaSi unda ganisazRvros mizezi, ris gamoc<br />

warmoiSva dava da dasaqmebulis moTxovnebi. amave werilobiT<br />

SetyobinebaSi unda mieTiTos gaficvis drois, adgilis da xasiaTis<br />

Sesaxeb. gaficvis mowyoba dasaqmebuls SeuZlia gamafrTxilebeli<br />

gaficvis dasrulebidan 24 saaTis Semdgom da ara umetes 14<br />

kalendaruli dRis ganmavlobaSi. gaficva SeiZleba gagrZeldes 90 dRis<br />

ganmavlobaSi; am periodSi damsaqmebeli ar aris valdebuli, misces<br />

dasaqmebuls <strong>Sromis</strong> anazRaureba. sasamarTlos ufleba aqvs gadados<br />

gaficvis dawyeba ara umetes 30 dRiT, xolo dawyebuli gaficva<br />

SeaCeros amave vadiT im SemTxvevaSi, Tu safrTxe emuqreba adamianis<br />

sicocxlesa da janmrTelobas, bunebrivi garemos usafrTxoebas an mesame<br />

piris sakuTrebas, agreTve sasicocxlo mniSvnelobis samsaxuris<br />

saqmianobas. rogorc gaficvis periodSi, ise gamafrTxilebeli gaficvis<br />

Semdeg, dasaqmebuli da damsaqmebeli valdebulni arian monawileoba<br />

miiRon SemaTanxmebel procedurebSi maT Soris arsebuli davis<br />

gadasawyvetad. dauSvebelia damsaqmeblis mier dasaqmebulTan SromiTi<br />

xelSekrulebis moSla gaficvis dros da gamafrTxilebeli gaficvidan<br />

gaficvis dawyebamde drois SualedSi.<br />

dasaqmebulebi, romlebic ar monawileobdnen gaficvaSi, magram gaficvis<br />

gamo ver asrulebdnen TavianT samuSaos, damsaqmebelma SeiZleba<br />

gadaiyvanos sxva samuSaoze an aunazRauros SeCerebis periodi samuSaos<br />

saaTobrivi ganakveTis mixedviT.<br />

sagangebo an saomari mdgomareobis dros gaficvis ufleba SeiZleba<br />

SeizRudos <strong>saqarTvelos</strong> prezidentis dekretiT.<br />

ukanono gaficva – <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT ukanono gaficvad miiCneva: a)<br />

samuSao procesis dros gaficva im dasaqmebulTa mier, romelTa<br />

saqmianoba dakavSirebulia adamianis sicocxlisa da janmrTelobis<br />

usafrTxoebasTan, an Tu teqnologiuri xasiaTidan gamomdinare<br />

SeuZlebelia am saqmianobis SeCereba; b) Tu dasaqmebulma Tavi aarida<br />

SemaTanxmebel procedurebSi monawileobas da moawyo gaficva; g) im<br />

dasaqmebulTa gaficva, romlebic SromiTi xelSekrulebis moSlis Sesaxeb<br />

informirebuli iyvnen davis warmoSobamde; d) Tu gaficvis ufleba<br />

11


warmoiSva vadiani SromiTi xelSekrulebis dasrulebamde da gaficva<br />

moewyo xelSekrulebis vadis gasvlis Semdeg.<br />

gadawyvetilebas gaficvis ukanonod cnobis Taobaze iRebs sasamarTlo.<br />

ukanono gaficva ganixileba <strong>Sromis</strong> disciplinis darRvevad da<br />

warmoadgens SromiTi xelSekrulebis moSlis safuZvels.<br />

(b) lokauti: Tu davis SemTxvevaSi dasaqmebuls ufleba aqvs gamoiyenos<br />

gaficvis ufleba, damsaqmebels SeuZlia gamoiyenos lokautis ufleba,<br />

romelic warmoadgens damsaqmeblis droebiT nebayoflobiT uars<br />

mTlianad an nawilobriv Seasrulos SromiTi xelSekrulebiT<br />

gaTvaliswinebuli valdebulebebi. lokautis dros damsaqmebelze<br />

vrceldeba igive uflebebi da valdebulebebi, rac gaaCnia dasaqmebuls<br />

gaficvis dros. amasTan erTad, lokautis ganxorcieleba xdeba imave<br />

procedurebis dacviT, romelic gamoiyeneba gaficvis dros. lokauti<br />

ukanonod miiCneva, Tu damsaqmebeli Tavs aaridebs SemaTanxmebel<br />

procedurebSi monawileobas da pirdapir moawyobs lokauts.<br />

sasamarTlos mier lokautis ukanonod cnobis SemTxvevaSi damsaqmebeli<br />

valdebulia aRadginos SromiTi urTierToba dasaqmebulTan da<br />

aunazRauros gacdenili samuSao saaTebi.<br />

(g) aqtiuri an/da pasiuri saarCevno uflebis ganxorcieleba:<br />

aqtiuri saarCevno ufleba aris moqalaqis ufleba, xmis micemis<br />

meSveobiT monawileoba miiRos sajaro xelisuflebis warmomadgenlobiT<br />

organoSi xalxis warmomadgenelTa asarCevad da sajaro xelisuflebis<br />

Tanamdebobis dasakaveblad Catarebul sayovelTao arCevnebsa da<br />

referendumSi.<br />

pasiuri saarCevno ufleba aris moqalaqis ufleba, kenWi iyaros sajaro<br />

xelisuflebis warmomadgenlobiT organoSi asarCevad da sajaro<br />

xelisuflebis Tanamdebobis dasakaveblad.<br />

(d) saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevebSi<br />

sagamoZiebo, prokuraturis an sasamarTlo organoebSi gamocxadeba:<br />

sisxlis, samoqalaqo da administraciuli samarTlis saqmeze<br />

dasaqmebulis procesis monawiled gamocxadeba iwvevs SromiTi<br />

urTierTobis SeCerebas. saproceso kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul<br />

12


SemTxvevebSi sagamoZiebo, prokuraturis an sasamarTlo organoebSi<br />

gamocxadeba anazRaurdeba saxelmwifo biujetidan.<br />

(e) Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis gamo,<br />

Svebuleba axalSobilis Svilad ayvanis gamo da damatebiTi Svebuleba<br />

bavSvis movlis gamo, aseve anazRaurebadi da anazRaurebis gareSe<br />

Svebuleba;<br />

(v) droebiTi <strong>Sromis</strong>uunaroba, Tu misi vada ar aRemateba zedized 30<br />

kalendarul dRes, an 6 Tvis ganmavlobaSi saerTo vada ar aRemateba 50<br />

kalendarul dRes;<br />

(z) kvalifikaciis amaRleba, profesiuli gadamzadeba an swavla, romlis<br />

xangrZlivoba weliwadSi ar unda aRematebodes 30 kalendarul dRes.<br />

dasaqmebuls ufleba aqvs zemoaRniSnuli safuZvliT, garda lokautisa,<br />

moiTxovos SromiTi urTierTobis SeCereba, xolo damsaqmebeli<br />

valdebulia SromiTi urTierToba SeaCeros gonivruli vadiT.<br />

SromiTi urTierTobis SeCerebis SemTxvevaSi dasaqmebuls <strong>Sromis</strong><br />

anazRaureba miecema mxolod im SemTxvevaSi, Tu es pirdapir aris<br />

gaTvaliswinebuli SromiTi xelSekrulebiT an kanonmdeblobiT.<br />

SromiTi urTierTobis SeCerebisas dauSvebelia SromiTi xelSekrulebis<br />

moSla, anu SromiTi urTierTobis calmxrivad (romelime erTi mxaris<br />

iniciativiT) Sewyveta.<br />

SromiTi urTierTobis Sewyveta<br />

<strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT SromiTi urTierTobis Sewyvetis safuZvlebia:<br />

(a) SromiTi xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli samuSaos Sesruleba:<br />

SromiTi xelSekruleba SeiZleba daidos garkveuli samuSaos Sesrulebis<br />

vadiT. Sesabamisad, am samuSaos srulad Sesrulebis Semdeg damsaqmebelsa<br />

da dasaqmebuls Soris wydeba SromiTi urTierToba.<br />

(b) SromiTi xelSekrulebis vadis gasvla: Tu dasaqmebulsa da<br />

damsaqmebels Soris gaformebulia vadiani SromiTi xelSekruleba,<br />

xelSekrulebaSi miTiTebuli vadis gasvlis SemTxvevaSi dasaqmebuli,<br />

13


yovelgvari winaswari gafrTxilebis gareSe, Tavisufldeba samuSaodan<br />

(wydeba SromiTi xelSekruleba). <strong>kodeqsi</strong>s mixedviT, Tu SromiTi<br />

xelSekrulebis vada gavida, magram samuSaos xasiaTidan gamomdinare,<br />

muSaobis dauyovnebliv Sewyveta mniSvnelovan zians gamoiwvevs da<br />

safrTxes Seuqmnis adamianis janmrTelobas, dasaqmebuli valdebulia<br />

gaagrZelos muSaoba, sanam aseTi viTareba ar dasruldeba, xolo<br />

damqiravebeli valdebulia misces mas <strong>Sromis</strong> anazRaureba.<br />

(g) erT-erTi mxaris mier SromiTi xelSekrulebis pirobebis darRveva:<br />

SromiTi xelSekrulebis pirobebis darRvevis SemTxvevaSi meore mxares<br />

ufleba aqvs Sewyvitos SromiTi urTierToba winaswari gafrTxilebis<br />

an/da raime kompensaciis gadaxdis gareSe.<br />

(d) SromiTi xelSekrulebis moSla: rogorc damsaqmebels, ise<br />

dasaqmebuls SeuZlia nebismier dros, yovelgvari specialuri safuZvlis<br />

gareSe, Tavisi iniciativiT moSalos <strong>Sromis</strong> xelSekruleba. mxaris mier<br />

SromiTi xelSekrulebis moSlis ufleba izRudeba mxolod im<br />

SemTxvevaSi, rodesac SromiTi urTierToba aris SeCerebuli; am dros,<br />

<strong>kodeqsi</strong>s Tanaxmad, SromiTi xelSekrulebis moSla ar daiSveba.<br />

Tu SromiTi xelSekrulebis moSlis iniciatori dasaqmebulia, igi<br />

valdebulia gaafrTxilos damsaqmebeli aranakleb 30 kalendaruli dRiT<br />

adre werilobiTi SetyobinebiT. amasTan, <strong>kodeqsi</strong> iTvaliswinebs imis<br />

SesaZleblobas, rom winaswari gafrTxilebis valdebuleba gaxdes<br />

SromiTi xelSekrulebis regulirebis sagani, anu, SromiTi<br />

xelSekrulebiT SesaZlebelia dadgindes winaswari gafrTxilebis sxva<br />

forma da vada an saerTod moxdes dasaqmebulis amgvari valdebulebisgan<br />

gaTavisufleba.<br />

SromiTi xelSekrulebis damsaqmeblis iniciativiT moSlis SemTxvevaSi,<br />

dasaqmebuls miecema aranakleb erTi Tvis <strong>Sromis</strong> anazRaureba.<br />

<strong>kodeqsi</strong>s Tanaxmad, Tu SromiTi urTierTobis moSla xdeba imis gamo, rom<br />

erT-erTma mxarem ar Seasrula SromiTi xelSekrulebiT nakisri<br />

valdebuleba, aseT SemTxvevaSi meore mxare Tavisufldeba winaswari<br />

gafrTxilebis an kompensaciis saxiT erTi Tvis <strong>Sromis</strong> anazRaurebis<br />

micemis valdebulebisagan.<br />

Tu dasaqmebuli arasrulwlovania, aseT SemTxvevaSi, masTan SromiTi<br />

xelSekrulebis moSlis moTxovnis ufleba aqvT arasrulwlovnis<br />

kanonier warmomadgenels an mzrunvelobis/meurveobis organos, Tuki<br />

14


muSaobis gagrZeleba zians miayenebs arasrulwlovnis sicocxles,<br />

janmrTelobas an sxva mniSvnelovan interesebs.<br />

(e) mxareTa SeTanxmeba: dasaqmebulisa da damsaqmeblis erToblivi<br />

gadawyvetilebiT, SesaZlebelia moxdes SromiTi urTierTobis Sewyveta.<br />

(v) sasamarTlo ganaCenis an gadawyvetilebis kanonier ZalaSi Sesvla,<br />

romelic samuSaos Sesrulebis SesaZleblobas gamoricxavs: Tu<br />

sasamarTlo gamoitans iseT ganaCens an gadawyvetilebas, rac gamoricxavs<br />

mxaris mier samuSaos Sesrulebis SesaZleblobas, aseT SemTxvevaSi,<br />

dasaqmebulsa da damsaqmebels Soris wydeba SromiTi urTierToba.<br />

(z) Tu SromiTi xelSekrulebiT sxva ram ar aris gaTvaliswinebuli,<br />

xangrZlivi <strong>Sromis</strong>uunaroba _ Tuki <strong>Sromis</strong>uunarobis vada aRemateba<br />

zedized 30 kalendarul dRes, an 6 Tvis ganmavlobaSi saerTo vada<br />

aRemateba 50 kalendarul dRes, amasTanave, dasaqmebuls gamoyenebuli<br />

aqvs anazRaurebadi da anazRaurebis gareSe Svebuleba.<br />

(T) damsaqmebeli fizikuri piris an dasaqmebulis gardacvaleba;<br />

(i) damsaqmebeli iuridiuli piris likvidaciis warmoebis dawyeba.<br />

SromiTi urTierTobisas warmoSobili dava<br />

SromiTi dava: SromiTi dava aris SromiTi urTierTobis dros<br />

warmoSobili uTanxmoeba, romlis gadawyvetac Sedis SromiTi<br />

xelSekrulebis mxareTa kanonier interesebSi 2 . davis warmoSobis<br />

safuZveli SeiZleba iyos adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis, aseve<br />

SromiTi xelSekrulebis an/da <strong>Sromis</strong> pirobebis darRveva. mxare,<br />

romelic fiqrobs, rom arsebobs davis safuZveli, werilobiT atyobinebs<br />

meore mxares uTanxmoebis Sesaxeb.<br />

davis ganxilvaSi monawileoben mxolod is pirebi da maTi<br />

warmomadgenlebi, romelTac uSualod exebaT dava.<br />

2 dava SeiZleba iyos individualuri an koleqtiuri. individualuri davis ganxilva<br />

SesaZlebelia SemaTanxmebeli procedurebiT, individualuri molaparakebis<br />

gziT an sasamarTlos saSualebiT.<br />

15


SromiTi davis ganxilvisa da gadawyvetis procedurebi: mxareTa Soris<br />

warmoSobili dava unda gadawydes mxareTa Soris SemaTanxmebeli<br />

procedurebiT. amisaTvis, mxare meore mxares ugzavnis werilobiT<br />

Setyobinebas SemaTanxmebeli procedurebis dawyebis Sesaxeb, romelSic<br />

zustad unda iyos gansazRvruli davis warmoSobis safuZveli da<br />

moTxovnebi. meore mxare valdebulia werilobiTi Setyobineba ganixilos<br />

da Tavisi gadawyvetileba werilobiT acnobos mxares Setyobinebis<br />

miRebidan 10 kalendaruli dRis ganmavlobaSi. Tu mxareebi miaRweven<br />

SeTanxmebas, igi gaformdeba werilobiT da gaxdeba arsebuli SromiTi<br />

xelSekrulebis nawili, xolo Tu SeTanxmeba ver iqneba miRweuli 14<br />

kalendaruli dRis ganmavlobaSi, an Tu mxare Tavs aaridebs<br />

SemaTanxmebel procedurebSi monawileobas, meore mxares ufleba aqvs<br />

mimarTos sasamarTlos an arbitraJs. davis dros dauSvebelia davis<br />

ganxilvis procesSi mxareTa mier moTxovnis gazrda an davis sagnis<br />

Secvla. davis ganxilva ar iwvevs SromiTi urTierTobis SeCerebas.<br />

1.2. saerTaSoriso sakanonmdeblo praqtika<br />

<strong>Sromis</strong> kanonTa <strong>kodeqsi</strong>s SedarebiTi analizisaTvis warmodgenilia<br />

litvisa da ungreTis <strong>Sromis</strong> kanonmdeblobebi.<br />

terminTa ganmarteba<br />

baltiispireTis qveynebis, maT Soris litvis “<strong>Sromis</strong> dacvis kanoni”<br />

Seicavs terminTa ganmartebis Tavs, sadac mocemulia iseTi mniSvnelovani<br />

terminebis ganmarteba, rogoricaa damsaqmebeli, dasaqmebuli, profesiuli<br />

kavSirebi, potenciurad saSiSi aRWurviloba, mZime, mavne da saSiSi<br />

pirobebi, da a.S. zogierTi qveyana, magaliTad ungreTi ar iyenebs<br />

terminTa calke Tavad gamoyofis praqtikas, Tumca arsebobs sxva<br />

kanonqvemdebare aqtebi, romlebSic detaluradaa gawerili TiToeuli<br />

mniSvnelovani terminis dispozicia.<br />

SromiTi urTierTobis dawyeba<br />

SromiTi urTierTobis dawyebis safuZvelia SromiTi kontraqti. litvisa<br />

da ungreTis <strong>Sromis</strong> kanonmdeblobiT, SromiTi xelSekruleba unda<br />

daidos werilobiTi formiT, garda im SemTxvevebisa, roca dasaqmebis<br />

periodi ar aRemateba 5 dRes. rac Seexeba minimalur asaks sruli<br />

SromiTi qmedunarianobisaTvis, baltiispireTisa da ungreTis<br />

16


kanonmdeblobaSi 16 wlis asakia gansazRvruli. gamosacdeli vada ki<br />

ungreTSi ar SeiZleba aRematebodes 3 Tves.<br />

samuSao, Sesvenebisa da dasvenebis dro<br />

detalizebulia da skurpulozurad aris gaSlili samuSao drois<br />

sakanonmdeblo regulireba litvis “<strong>Sromis</strong> dacvis kanonSi”, sadac<br />

imperatiulad aris gansazRvruli, rom samuSao dro ar SeiZleba<br />

aRematebodes 40 saaTs 7 samuSao dRis pirobebSi da ar SeiZleba iyos<br />

48 saaTze meti zeganakveTuri samuSaos CaTvliT igive 7 samuSao dRis<br />

pirobebSi.<br />

amave dros, litvisa da ungreTis <strong>Sromis</strong> kanonmdebloba calke<br />

aregulirebs Semcirebul samuSao dros iseTi kategoriis<br />

dasaqmebulTaTvis, rogorebic arian mozardebi, bavSvebi, SezRuduli<br />

SesaZlebelobebis mqone pirebi, aseve pirebi, romlebic dasaqmebulni<br />

arian mometebuli safrTxis Semcvel warmoebebSi. mozardebisTvis<br />

dawesebulia – araumetes 40 saaTi kviraSi da 8 samuSao saaTi dReSi;<br />

bavSvebisaTvis – 2 saaTi saskolo dRis periodSi da maqsimum 7 saaTi<br />

saskolo ardadegebis dros; rac Seexeba bolo or kategorias, maTTvis<br />

janmrTelobisa da socialuri dacvis saministro calke normativebs<br />

awesebs.<br />

litvisa da ungreTis kanonmdeblobaSi detaluradaa gawerili Sesvenebis<br />

dro da aseTi drois xangrZlivoba. aseve, mocemulia Sesvenebis drois<br />

konkretuli standartebi. litvis <strong>Sromis</strong> kanonmdeblobiT,<br />

SesvenebisaTvis gamoyofilia 1.5-2 saaTi, rac aucilebelia WamisaTvis da<br />

Zalebis mosakrebad. ungreTSi, Tu samuSao dro aRemateba 6 saaTs, maSin<br />

Sesvenebis dro ar unda iyos 20 wuTze naklebi. zeganakveTuri samuSaos<br />

pirobebSi ki yovel 3 saaTSi erTxel aucilebelia Sesvenebis periodis<br />

arseboba. samuSao dReebs Soris dasvenebis xangrZlivoba ki 11 saaTiT<br />

aris gansazRvruli. gansakuTrebiT mkacrad kontroldeba samuSaosa da<br />

Sesvenebis drois ganrigi litvaSi – sawarmoebSi, sadac dasaqmebulia 50-<br />

ze meti muSaki. sawarmos xelmZRvanelma sul mcire ori kviriT adre<br />

unda Seatyobinos samuSao an Sesvenebis grafikis cvlilebis Sesaxeb<br />

adgilobriv municipalitets. damoukideblad regulirdeba mozardTa da<br />

bavSTa Sesvenebis dro. mozardebs, romlebic 4 saaTze mets muSaoben,<br />

dRis manZilze 30-wuTiani Sesvenebis ufleba aqvT.<br />

dasvenebis dro da uqme dReebi litvisa da ungreTis kanonmdeblobaSi<br />

damoukideblad aris reglamentirebuli. dasvenebis dReebad miCneulia<br />

adgilobrivi tradiciebis gaTvaliswinebiT – SabaT-kvira. rac Seexeba<br />

17


uqme dReebs, dResaswaulebi pirdapir aris mocemuli. litvisa da<br />

ungreTis <strong>Sromis</strong> kanonmdeblobiT, dasvenebisa da uqme dReebSi<br />

dasaqmebulis mier samuSaos Sesruleba miiCneva zeganakveTur samuSaod da<br />

nazRaurdeba ormagad. SabaTi da kvira dRe calsaxad dasvenebis droa<br />

mozardebisaTvis da muSaoba ar SeiZleba.<br />

mkacr reglamentacias eqvemdebareba zeganakveTuri samuSao droc.<br />

litvisa da ungerTis kanonmdeblobiT, zeganakveTuria samuSao dro,<br />

romelic aRemateba 40 saaTs kviraSi. litvaSi ki pirdapir aris<br />

gansazRvruli, rom zeganakveTuri samuSao dro ar SeiZleba aRematebodes<br />

4 saaTs zedized ori samuSao dRis pirobebSi da 120 saaTs mTeli wlis<br />

manZilze. ungreTSi SedarebiT gazrdilia es periodi da dafiqsirebulia<br />

144 saaTis zeganakveTuri dro. rac Seexeba zeganakveTuri samuSaosaTvis<br />

dawesebul akrZalvebs orsuli, axalnamSobiarebi da meZuZuri<br />

qalebisaTvis, zeganakveTur samuSaoebze maTi dasaqmeba SesaZlebelia<br />

mxolod maTive TanxmobiT.<br />

Svebuleba<br />

ungreTSi Svebulebis xangrZlivoba damokidebulia dasaqmebulis asakze.<br />

ase magaliTad:<br />

- 25 welze zeviT asakisaTvis – 21 dRe;<br />

- 28 welze zeviT asakisaTvis – 22 dRe;<br />

- 31 welze zeviT asakisaTvis – 23 dRe;<br />

- da a.S.<br />

- xolo 45 welze zeviT asakisaTvis – 30 dRe.<br />

Svebulebis miRebis ufleba dasaqmebuls warmoeSoba 1 wlis namsaxurebis<br />

Semdeg.<br />

Svebuleba orsulobis, mSobiarobisa da bavSvis movlis gamo<br />

gaTvaliswinebulia litvisa da ungreTis kanonmdeblobebiT. ungreTSi<br />

Svebuleba orsulobisa da mSobiarobisaTvis 24 kviras moicavs da es<br />

periodi anazRaurebadia. ungreTSi bavSvis movlisaTvis gankuTvnili<br />

Svebuleba dasaqmebuls ar unazRaurdeba da es periodi SeiZleba<br />

moicavdes 3 wels im SemTxvevaSi Tu bavSvi rTuli avadmyofia an erTi<br />

wlis Svebuleba, Tu bavSvi naklebad mZime avadmyofia.<br />

ungreTis <strong>Sromis</strong> kodeqsSi calke Tavad aris gamoyofili avadmyofobis<br />

gamo Svebuleba. dasaqmebuls ufleba aqvs 10 dRe isargeblos aseTi<br />

SvebulebiT, romelic xelfasis 75%-is odenobiT nazRaurdeba.<br />

18


<strong>Sromis</strong> anazRaureba<br />

litvisa da ungreTis <strong>Sromis</strong> kanonmdeblobaSi anazRaurebis sakiTxebs<br />

mniSvnelovani yuradReba eTmoba. ungreTis <strong>Sromis</strong> kodeqsSi pirdapir<br />

aris gansazRvruli, rom xelfasis odenoba ar SeiZleba iyos<br />

savaldebulo minimaluri xelfasis odenobaze naklebi, romelsac adgens<br />

jandacvisa da socialuri dacvis saministro sxvadasxva uwyebebTan, maT<br />

Soris profesiul kavSirebTan konsultaciebis safuZvelze. xelfasis<br />

paralelurad, gaTvaliswinebulia mTeli rigi danamatebi. magaliTisaTvis,<br />

Ramis samuSaoebze gaTvaliswinebulia 15%-iani danamati ZiriTadi<br />

xelfasis garda. uqme an dasvenebis dReebSi 50%-ian danamatzea saubari,<br />

xolo zogierTi garemoebebis arsebobis SemTxvevebSi (rogoricaa, mZime<br />

da mavne Sroma) 100%-ian danamatsac iTvaliswinebs. morigeobis<br />

SemTxvevaSi 25% danamati eZleva dasaqmebuls.<br />

SromiTi davebi<br />

SromiTi davebis regulireba ungreTis <strong>Sromis</strong> <strong>kodeqsi</strong>s magaliTze<br />

sxvadasxva formiT xdeba. arsebobs SromiTi davis gadawyvetis sami<br />

ZiriTadi forma:<br />

1. mediacia;<br />

2. arbitraJi;<br />

3. sasamarTlo dava.<br />

Mmediaciis dros mxareebi irCeven e.w. mediators, romelic miukerZoebel<br />

da neitralur subieqts unda warmoadgendes. arCeuli mediatori<br />

awarmoebs molaparakebebs, ris Sedegadac akeTebs saboloo angariSs davis<br />

gadawyvetis gzebis Sesaxeb.<br />

arbitraJis SemTxvevaSi ki mxareebi winaswar Tanxmdebian e.w. kerZo tipis<br />

arbitraJis Seqmnis Sesaxeb, romlis procedurebi damoukidebeli<br />

sakanonmdeblo aqtiT ganisazRvreba.<br />

rac Seexeba sasamarTlos, mxareebi mimarTaven mas an pirdapir an zemoT<br />

aRniSnuli orive an erT-erTi formis gamoyenebis Semdeg.<br />

SromiTi urTierTobebis Sewyveta<br />

ungreTis magaliTze, SromiTi xelSekrulebis Sewyvetisas, damsaqmebelma,<br />

sul mcire, erTi TviT adre unda gaafrTxilos dasaqmebuli aRniSnulis<br />

Sesaxeb. dadgenilia gamonaklisi SemTxvevebic, roca welTa namsaxurebis<br />

19


mixedviT aseTi gafrTxilebis vada izrdeba, ase magaliTad, 30 dRian<br />

winaswari gafrTxilebis vadas emateba:<br />

- 5 dRe – 3 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 15 dRe - 5 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 20 dRe – 8 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- da a.S.<br />

- 60 dRe – 20 wlis namsaxurebisaTvis.<br />

mniSvnelovania is pirobebic, romelTa arsebobis SemTxvevaSi damsaqmebels<br />

ufleba ar aqvs Sewyvitos SromiTi urTierTobebi dasaqmebulTan, es<br />

garemoebebia:<br />

1. araumetes 1 wliT mZime avadmyofoba;<br />

2. araumetes 2 wliT tuberkuloziT daavadebis SemTxveva;<br />

3. bavSvis movlis gamo Svebuleba;<br />

4. orsulobisa da mSobiarobis gamo Svebuleba;<br />

5. samxedro an samoqalaqo samsaxurSi gawveva.<br />

mniSvnelovania samsaxuridan gaTavisuflebasTan dakavSirebiT aucilebeli<br />

daxmarebis sakiTxic, romelic aseve ukavSirdeba dasaqmebulis staJsa da<br />

namsaxurebas. magaliTisaTvis, dasaqmebuls miecema:<br />

- 1 Tvis saSualo xelfasi - 3 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 2 Tvis saSualo xelfasi - 5 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 3 Tvis saSualo xelfasi – 10 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 4 Tvis saSualo xelfasi – 15 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 5 Tvis saSualo xelfasi – 20 wlis namsaxurebisaTvis;<br />

- 6 Tvis saSualo xelfasi – 25 da meti wlis namsaxurebisaTvis.<br />

20

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!