peranan arkib negara malaysia dalam menyokong usaha ...

PERANAN ARKIB NEGARA MALAYSIA DALAM 

MENYOKONG USAHA PEMELIHARAAN DAN AKSES 

KEPADA MEMORI MENERUSI REKOD 

DAN BAHAN ARKIB 

Dr. Hajah Samsiah Muhamad 

Ketua Pengarah, Arkib Negara Malaysia 

SeminarICCOMAL23Mei2011

Kandungan 

1. Penubuhan 

2. Aktiviti Teras 

3. Peranan ANM Dalam Menyokong Usaha Pemeliharaan 

4. Akses Kepada Memori Menerusi Rekod Dan Arkib 

5. Peranan ANM Dalam Menyokong Usaha Pemeliharaan 

Dan Akses Bahan Di Peringkat Antarabangsa 

6. Pengikhtirafan 


1. Penubuhan 

1.1. Sejarah 

• 1957 – Pejabat Rekod Awam 

• 1963 – Arkib Negara Malaysia 

• 1966 – Akta Arkib Negara Malaysia No.44/1966 diluluskan 

• 1982 – Pindah ke Bangunan Baru di Jalan Duta 

• 2003 – Akta Baru – Akta Arkib Negara 2003 (629) 

• 2009 – Arkib Negara di bawah Kementerian Penerangan, 

Komunikasi dan Kebudayaan 


1.2. Visi 

Menjadi Pusat Arkib dan Penyelidikan Negara yang unggul 

1.3. Misi 

Memastikan rekod negara yang bernilai kekal dipelihara, 

menyediakan perkhidmatan rujukan dan kemudahan 

Penyelidikan yang terbaik serta memasyarakatkan bahan arkib 

dan sejarah. 


1.4. Modal Insan 

• 1957 ‐ 6 

Sehingga Dis. 2010 ‐ 563 

Pengurusan & Profesional 105 

Sokongan 1 281 

Sokongan 2 175 


1.5. Bangunan ANM 

Ibupejabat Jalan Duta 


Wisma Warisan 

1982 


Menara Ilmu 

1999 


Pusat Pendokumentasian dan Pemeliharaan Bahan Audiovisual 

2009 


1.6. Cawangan Negeri 

Semenanjung Malaysia 

Kedah/Perlis 

1979 

Kelantan 

1988 

Penang 

1988 

Terengganu/Pahang 

1978 

Perak 

1993 

SeminarICCOMAL23Mei2011 

Johor 

1972

Cawangan Negeri 

Sabah & Sarawak 

Sarawak 

1976 

Sabah 

1977 


2. Aktiviti Teras ANM 

2.1. Pengurusan Rekod 

2.2. Pentadbiran Arkib 

2.3. Pengembangan dan Advokasi 


2.1. Pengurusan Rekod 

Objektif : 

• Mengurus rekod secara menyeluruh bermula dari 

pewujudan, penggunaan, pemeliharaan dan pelupusan 

rekod 

– Rekod konvensional & elektronik 

Aktiviti: 

• Rekod diurus dengan sistematik 

• Pengurusan bilik rekod dan Pusat Rekod Agensi 

• Sistem Registeri & Kelasifikasi Fail 

• Pelupusan Rekod secara berkala 

• Pengurusan Rekod Penting Kerajaan 

• Pelan Pencegahan dan Tindakan Bencana 


2.2. Pentadbiran Arkib 

Objektif : 

• Mentadbir bahan arkib di dalam simpanan ANM sebagai 

bahan bukti memori institusi dan negara dan sumber 

rujukan generasi akan datang 

– Bahan arkib dalam bentuk konvensional & elektronik 

Activities : 

• Mengesan, mengenalpasti, mengumpul dan 

memperolehi bahan arkib 

• Menyimpan, memelihara dan memulihara 

• Pemeliharaan & pemuliharaan bahan arkib 

• Menyediakan panducari 

• Menyediakan kemudahan penyelidikan dan rujukan 

• Peralihan Data / Pendigitalan 


2.3. Pengembangan & Advokasi 

Objektif : 

• Memperkenal dan mempromosi ANM dan 

memasyarakatkan arkib dan sejarah negara 

Aktiviti : 

• Arkib Negarawan – 5 memorial, 2 galeria, 3 

rumah kelahiran (+2 memorial RMK10) 

• Pameran 

• Penerbitan 

• Penyelidikan Khas 

• Pengesahan Fakta Negara 


• Penerbitan buku 

– Peristiwa 

– Tokoh 

– Koleksi bahan arkib 


• Kajian Fakta Sejarah Negara 

Bengkel Kajian Fakta Sejarah 

Bahan arkib 


3. Peranan ANM Dalam Menyokong 

Usaha Pemeliharaan 

• Definisi 

– Pemeliharaan 

• “all the steps and activities needed to ensure that 

the holdings of an archives, library remain in the 

best possible condition for as long as possible, 

which includes storage method, the building and 

environment, security and other aspects that 

broadly affect every item in the collection which 

means safeguarding not only physical materials 

but also information” (Nelly Balloffet & Jenny Hill, 

2005) 


- Akses 

“ terms and conditions of availability of records, 

documents or information maintained or held by an 

archives for evaluation or consultation by its users” 

(Jackie Bettington, Kim Eberhard, Rowena Loo & 

Clive Smith (eds.), 2008 

- Pemeliharaan dan Capaian adalah saling 

bergantungan antara satu sama lain. Dasar 

capaian bahan adalah amat bergantung 

kepada langkah-langkah pemeliharaan yang 

dilaksanakan 


3.1. Program Pemeliharaan 

3.1.1. Pemeliharaan pencegahan 

(preventive preservation) 

3.1.2. Pemuliharaan (corrective 

preservation) 

3.1.3. Penerimaan &Pemerolehan 

bahan 

3.1.4. Koleksi surat persendirian 

3.1.5. Pengurusan Rekod Elektronik 

3.1.6. Peralihan Data / Pendigitalan 


3.1.1. Pemeliharaan pencegahan 

Repositori ANM 

• Pewasapan 

• Kawalan suhu 

• Kawalan kelembapan 

• Ruang penyimpanan 

• Pencegahan bencana 

• Keselamatan & perlindungan dari kebakaran 

• Pengendalian rekod dan arkib 

• Peralatan repositori 


Alat Penyukat Suhu dan Kelembapan 

Sistem Fire Alarm 

Monitering(CFAMS) 

Sistem Gas Naf SIII 

Alat Pemadam Api 

ABC (Powder) 

Break glass fire alarm 

Sistem Penggera Kebakaran 


Sprinkler Gas Naf III 

Dehumidifier 

Repositori rekod dan arkib 


Pelabelan kotak / barcode 

Troli 4 dan 2 roda 


Repositori arkib 


3.1.2. Program Pemuliharaan 

• Pengawetan 

• Penjilidan 

• Tindakan Pemulihan Bencana 


Pembaikan tradisional 

Pembaikan tuang lembar 

Pengawetan bahan arkib 


Tinta buku 

Jahitan sewing on tape 

Penjilidan buku 


Pemulihan Bencana selepas banjir di Hospital Besar Kangar 

Pemulihan Bencana selepas kebakaran di Lembaga Pertubuhan Peladang 


Pemulihan bencana selepas banjir di Bahagian Pencen, JPA 


3.1.3. Penerimaan dan Perolehan Bahan 

• Penerimaan rekod dari pejabat awam 

– Mempastikan pemeliharaan rekod pejabat awam yang bernilai 

kekal adalah selamat dan terjamin di ANM sebagai memori 

institusi dan negara 

• Pemerolehan bahan (dalam dan luar negara) 

– Bahan yang mempunyai nilai sejarah dan penyelidikan 

• Pemindahan hak milik 

• Pembelian 

• Derma 

• Wasiat 

• Hadiah 


3.1.4. Koleksi surat persendirian 

• Tokoh kemerdekaan 

• Tokoh penubuhan Malaysia 

• Bidang-bidang tertentu 

• Penjawat awam (jawatan tertinggi 

kerajaan) 


3.1.5. Pengurusan dan Pemeliharaan 

Rekod Elektronik 

• Sistem Pengurusan Rekod Elektronik Sektor 

Awam 

– Spesifikasi ANM 

– Piawaian antarabangsa 

– Kelasifikasi fail (e-filing) 

– Jadual Pelupusan Rekod 


3.1.6. Program Peralihan Data / 

Pendigitalan 

– Pemeliharaan berterusan / active preservation 

– Dari konvensional ke digital 

– Pengimbasan 

– Kemasukan data 

– Pendeskripsian bahan 


Pengimbasan gambar 

Pendeskripsian bahan 


4. Akses Kepada Memori Menerusi 

Rekod Dan Arkib 

4.1. Kemudahan penyelidikan dan rujukan 

Pendaftaran penyelidik 

Dewan penyelidikan 


4.1.1. Perkhidmatan onsite 

– Pandu cari manual 

– Carian bahan melalui COMPASS 

– Penyalinan bahan dokumen & mikrofilem 

– Perkhidmatan rezab 

– Rakaman audio dan video 

– Perpustakaan jabatan 

4.1.2. Perkhidmatan online 

– Portal ANM – maklumat yang padat dan interaktif 

– Carian bahan online 

– Pendaftaran penyelidik 


Pendeskripsian bahan di dalam COMPASS 


Muka hadapan Portal ANM 


4.2. Program Pendokumentasian 

– Mengisi jurang yang terdapat dalam koleksi 

bahan arkib 

• Sejarah lisan – wawancara tokoh 

• Bicara sejarah 

• Polemik Sejarah 

• Pengkisahan Sejarah 

• Hari Ini Dalam Sejarah 

• Bangunan / tempat bersejarah 

• Peristiwa 


Majlis Pengkisahan Sejarah 

Program Sejarah Lisan Tun V.T. Sambanthan 


4.3. Projek My Creative Content (MyCC) 

– Di bawah CCI: NKEA 

– Strategi utama: 

• Aktiviti pendigitalan bahan arkib 

• Perolehan infrastruktur untuk akses dan storan 

bahan yang didigitalkan 

• Memacu pertumbuhan ekonomi yang tinggi dan 

menyumbang kepada GNI negara 


5. Peranan ANM Dalam Menyokong 

Usaha Pemeliharaan Dan Akses 

Bahan Di Peringkat Antarabangsa 

• ICA 

• SARBICA – sekretariat sejak 1968 

• SEAPAVAA – ahli sejak 1998 

• UNESCO 

• ASEAN COCI 

• PKTM - sejak 1984 


• Bengkel menyelamat rekod di The Gambia 

& Sierra Leone, 1989 - 1991 

• Misi Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu 

(PBB) di Timor Leste, 2002 

– Membantu menubuhkan institusi arkib dan 

melatih pegawai dan kakitangan selama 6 

bulan 

• Khidmat konsultansi pemeliharaan bahan 

di Myanmar, Vietnam, Bangladesh, Sri 

Lanka 


6. Pengikhtirafan 

• Anugerah Magsaysay – Datuk Zakiah 

Hanum Abdul Hamid, 1989 

• Anugerah Inovasi Perdana Menteri, 1993 

• Koleksi Surat Sultan Abdul Hamid, Kedah 

– Memory of the World Documentary 

Heritage, 2002 

• UNESCO/Jikji MoW Prize 2009 

• MS ISO 9001:2008 


Koleksi Surat Sultan Abdul Hamid, 

Kedah

Jikji 

Salinan buku cetakan besi yang tertua di dunia 

1377 – Cheongju City 


Anugerah Unesco/Jikji Memory of 

the World 2009 

• Anugerah 

• USD 30,000 

• Skrol 

• Salinan Jikji 

• Upacara 

• Cheongju City, 

Republic of South 

Korea 

• 4 September 2009 


TERIMA KASIH 

samsiah@arkib.gov.my

peranan arkib negara malaysia dalam menyokong usaha ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?