PULUNPE-EKAINA-2014-WEB

ARDO FREXKOTIK
Ander Esain Olague
Nekazari profesionala,
noranahi lanera
joateko prest
Gaurkoan badakargu langile mota berri
bat: Nekazari profesionala, besterendako,
han eta hemen lanean ari dena. Nor
dugun langile hau? Ander Esain Olague
dugu, Lanzko Etxondoa deitzen den
etxekoa.
Muxugorri
Beuntzan bada Muxugorri etxea baina gaur ez
dakart Beuntzako konturik, ez horixe. Iruñeko
kontu batekin nator gaurkoan. Iruñeko Muxugorrirena.
Iruñean, gure etxe aldamenetik pasatzen ikusten
dut noiznahi. Nola atzendu gizon honen piuraz? Bai,
ikusten dira horrelakoak Iruñeko zenbait karriketan
baina ez hainbeste. Baina gizon ttiki muxugorri hau
lehen begiradan egiten zaizu nabarmen. Muxugorri,
begi zoli, kalpar beltza ongi orraztua, nabarmen da
nonahi ere. Ttikia eta muxugorri gorri-gorria, goitik
behera traje dotorez jauntzia, korbata kolore biziduna
eta ator garesti urdina. Nola ez zaigu nabarmena
eginen ba!
Bai, gainera euskalduna da. Eta, igandetan, bere
andrea eta umeekin ikusten duzunean, bere bi
haur ttikiekin euskaraz, adiskidetasun sentsazio
bat sortzen dizu. Andrea da ezkutuagoan gelditzen
dena. Ez da nabarmentzen, zaharragoa? Janzkeraz
arruntagoa da. Hau ere euskalduna ote da? Haur
zaharrena aurretik izaten dute eta ttikia aitak eskutik
edo besotan. Hauek bai, euskaldunak dira, aitarekin
zaharrena euskaraz mintzatzen da. Eta ttikienari
aita euskaraz zuzentzen zaio.
Muxugorri zeharo euskalduna da, ederki daki euskaraz
eta haurrak euskaraz ditu hazten.
Baditu lau eta bost hilabete ikusi ez dudala eta horra!
Gaur…
Gaur, igande goiza, etxetik ateratzean, hara non
ikusten ditudan espaloian. Badatoz lasai-lasai paseoan,
eta ni etxe atarian gelditu naiz nire aurretik
pasatzen ikusteko. Oi! Nexkato zaharrena uniformez
dator, kuadro gorriztez osatutako soinekoa
eta txaketa berdez, eta erdaraz mintzo da aitarekin.
Bost hilabete honetan gauzak nabarmen aldatu dira.
Mojen eskola batean hasi dute bizitzarako ikasketak
egiten, uniforme dotorez jauntzi dute eta hizkuntzaz
erantzi dute. Azalez eta uniformez jantzi dute familia
eta larruz eta arimaz erantzi dute neskatoa.
Bai, bai, antzeman daiteke izan duten bilakaera:
-Oye, tenemos que llevar a las niñas a un colegio
bueno, a ……
-Pero el euskara?
-El euskara ya lo saben. No hay problema, tienen
que aprender en castellano….
Ez, ez da hain zaila izan aita konbentzitzea. Euskaraz
eta erdaraz jakinen dute bere alabek.
-Euskara sabe el padre, -esan zidan hurrengo egun
batean neskato zaharrenak, nik zerbait jakin nahiez,
zuzendu nintzaionean.
Lau hilabete besterik ez dira pasa eta neskatoak ez
daki euskaraz, ahantzi zaio.
Muxugorri ejekutibo jakintsua, zure lanetan trebea,
baina zure andreak zure nahia erraz zapuztu dizu.
Agerian dago, Muxugorrik ez ditu mojak ezagutzen.
Bai, euskara ahantzi araztea ezeze, mesprezatzen
ere erakutsiko diete. Horretan dira trebeak.
Euskararen aldeko taktika, estrategia eta jakintza
guziak alde batera utzi dituzu Muxugorri. Garaitu
zaituzte. Eta mundu honetan, ez ejekutiboen mailan
eta ez beste mailetan, kupidarik ez dago. Muxugorri
errontziatu zaituzte, errontziatu.
Aita Damaso Intzakoak Imotzen honako atsotitza
hau bildu zuen eta, ondoren komentarioa ezarri
zion: “Etsaia ez dago lo. Gauden bada gu ere beti
erne, betiko gal ez gaitzan”
Gaurkoan ere ardo ozpindu hau utzi eta ardo frexkofrexkoarekin,
betiko ardoarekin, alaitu beharko dugu
gure bihotza.
Hi, Ander, hemen jaioa haiz, Lantzen.
Bai, bai, Etxeondoa deitzen den gure etxean. Aita,
nahiz Ilarregiko kasta izan, Atarrabia-Villavan jaioa
eta ezkontzaz hona etorri zen, ama hemengoa baitut.
Eta eskola? Non egin dituk ikasketak?
Larraintzarren, eta gero FP1 egitera Iruñera joan
nintzen; elektromekanika egin nuen.
Eta lanean hasi hintzen berehala.
Berehala. Scanian aritu nintzen lanean, kamioiak
konpontzen, baina, badakizu, krisia dela eta 10 lagun
bota gintuzten.
Eta etxera, lanik gabe?
Bai, baina zerbait egin beharra zegoen, honetan
edo hartan, lana opatu beharra zegoen. Hor, aukera
bat, nekazalgoa genuen.
Baina, zuen etxean ez zarete nekazariak izan. Ez
huen asko jakinen nekazaritzaz.
Gure etxean lur batzuk baditugu, baina gure aita ez
da nekazaria izan. Hala ere, bagenuen traktorea,
motosierra eta horrela. Horiek manejatzen banekien
ttiki-ttikitatik eta ardi batzuk ere izan genituen
eta, jakina, beti izan dut nekazalgorako zaletasuna.
Here kontu ezin hasi, hala ere…
Jakina, nire kontu ez, baina, hemen aritu nintzen
herrian behitegi batean denbora puxka batez. Eta
ITGkoak esan zidaten behitegietan lanean aritzeko
Ez dugu inor ezagutzen Ander bezala
lanean ari denik, inor ere. Hau dugu
lehena eta, aurki, Nafarroan bakarra
izanen da. Hori dela eta, Anderrekin
elkarrizketatzera joan gara Lantza, gure
jakin nahia asetzera. Mutil gaztea, 21
urte besterik ez baitu, bizkorra, argia eta
presta. Euskaraz ederki dakiena gainera.
beharbada izanen zela tokia, ordezkapenak egiten
eta horrela. Eta horrela hasi naiz, han eta hemen
lanean.
Hasiera eman diok, beraz. Zailena egin duk noski.
Je, je, je. Ez dakit zailena, baina, bai, hasi naiz, Irañetan,
Ilarregin, Alkotzen eta beste zenbait herritan
ari izan naiz; behitegi handietan, ordezkapenak egiten,
lan asko dutenetan laguntzen eta…Ateratzen
zait lana, bai.
Eta pozik.
Arrunt pozik. Deitzen naute herrian bertan, ezagutzen
nauten herrian, eta, dirudienez, lan honetarako
balio dut: Behiak deitzi, jatea eman, belarrak ebaki
eta bildu…Behitegi lanetan eta kanpo lanetan, zerbaitetarako
balio izan dit nekazari herri batean bizitzeak
eta etxean ikasitakoak.
Bueno, gaurkoz utzi beharko diagu, Ander. Hurrengo
batean beste gauza batzuetaz hitz egin beharko
diagu.
Eta Lantzen utzi dugu Ander, gazte presta, ardietara
joateko prisa baitzuen, ez badakizue ere, Anderrek
orain urte bat edo 40 buruko artalde bat jarri zuen,
orain umatzen ari direnak. Bai, honek behitegietan
badaki baina artegietan ere berdin-berdin ariko litzateke.
Afizio handia du ardietara, ttikitan bere aitatxirengandik
ikasia.
Nekazari profesional bat nahi duenak badaki, galde
beza Lantzen Ander Esainez. Emanen dizkiote
24 131 131
25