PERSATUAN PENDUDUK UMA BAWANG - Equator Initiative

More documents

Recommendations

Info

erjaya, lantas menjadi inspirasi untuk direplikasi di perkampungan lain. Projek yang kurang berjaya adalah projek penternakan katak yang dimulakan pada tahun 2002, yang bertujuan untuk memenuhi permintaan daripada restoran di bandar-bandar persisiran pantai untuk spesis katak tertentu. Walaupun sebuah kolam untuk penternakan katak telah dibina, projek tersebut terbengkalai kerana kesukaran mencari makanan katak yang sesuai. Projek-projek lain yang mempunyai manfaat jangka pendek juga ditamatkan. Projek-projek tersebut termasuklah projek untuk menanam lada hitam dan pokok buah-buahan pada tahun 1996, dan projek untuk menanam kayu jati pada tahun 1997. 8,000 pokok kayu jati tersebut akhirnya ditanam di kawasan laman rumah kerana nilainya yang tinggi dan sifatnya yang cepat membesar. Namun, pokok tersebut didapati tidak sesuai untuk ditanam dalam iklim Keluan. Akan tetapi, pertanian beras basah diperkenalkan sebagai penyelesaian alternatif kepada penanaman padi huma. Projek ini dimulakan dengan penanaman di kawasan rendah dan kawasan mendatar pada tahun 2001, dan kemudiannya pada mulanya terbukti menemui kejayaan, malah jauh lebih produktif dari menanam di kawasan bukit. Kesudahannya, akibat kekurangan sumber air bagi tujuan pengairan kawasan padi bermakna projek ini juga tidak dapat dilanjutkan. Baru-baru ini dua bentuk projek telah diterokai sebagai pilihan alternatif pendapatan. Projek pertama melibatkan perladangan kecilkecilan pokok jatropha yang akhirnya didapati tidak menguntungkan kerana biji benih yang berharga murah dan kekurangan permintaan tempatan. Pada tahun 2008, UBRA memperkenalkan penanaman getah secara kecil-kecilan di beberapa kebun kecil. Projek ini masih berterusan dan cabaran utama adalah untuk memaksimumkan pengeluaran dan menembusi pasaran yang sesuai untuk mewujudkan aktiviti ini sebagai sumber pendapatan yang berdaya maju. Mencari pasaran sesuai terbukti merupakan cabaran terbesar bagi pembangunan perusahaan di Keluan, memandangkan lokasinya yang terpencil, dan persaingan daripada barangan murah yang dikeluarkan secara besar-besaran yang diimport dari negara Indonesia. Pada tahun 1994, permintaan dari pelawat asing terhadap kawasan tersebut membawa kepada penubuhan perusahaan kraftangan wanita, yang terdiri daripada Keluan dari 15 perkampungan berdekatan. Para wanita dalam perusahaan ini dinamakan sebagai Persatuan Wanita Pribumi Baram (BIWA), yang membuat kraftangan untuk dijual kepada para pelancong. Namun begitu, perusahaan tersebut juga menemui kegagalan akibat persaingan daripada barangan kraftangan murah dan dijual secara besar-besaran di pasaran tempatan. Keadaan ini merupakan suatu petunjuk kepada cabaran-cabaran yang dihadapi oleh UBRA dalam usaha membangunkan sumber pendapatan yang mampan bagi ahli-ahlinya. Walaubagaimanapun, beberapa kejayaan telah dicapai dalam bidang ini. Manfaat sosioekonomi lain yang ditemui oleh ahli UBRA termasuklah pembinaan sebuah rumah panjang baru pada tahun 1999 untuk menempatkan sebanyak 40 buah keluarga, dan penyelenggaraan berterusan ke atas sebuah jalan yang menghubungkan komuniti Sungai Keluan. IMPAK POLISI UBRA telah memberi cabaran yang berterusan kepada pihak kerajaan dan syarikat pembalakan dengan membantah dan melaksanakan sekatan jalanan kepada hutan-hutan berdekatan dalam usaha menghalang aktiviti pembalakan. Walaupun persatuan ini menemui kegagalan dalam bantahan-bantahan pada tahun 1980-an dan hutan milik komuniti telah ditebang secara besar-besaran, mereka tetap meneruskan usaha mendapatkan pengiktirafan secara rasmi dan perlindungan kepada tanah adat mereka. Pada tahun 2002, UBRA telah memohon kepada Kerajaan Negeri untuk mengecualikan kawasan mereka daripada projek perladangan Kelapa Sawit Long Lama. Permohonan ini telah diluluskan. Pada hari ini, sebanyak 900 hektar tanah milik UBRA tidak lagi boleh dimasuki oleh Kerajaan untuk sebarang projek kerana ianya telah diberikan pengecualian dalam rancangan pembangunan Kerajaan Negeri. Akan tetapi, UBRA masih meneruskan usaha mereka untuk memastikan perjanjian ini dihormati. 10
Berkekalan dan Pereplikaan BERKEKALAN Sehingga kini, kesinambungan UBRA adalah kerana dedikasi dan komitmen ahli-ahlinya. Walaupun keahlian persatuan penduduk adalah secara sukarela, hanya beberapa orang Keluan yang tidak menyertainya. Ahli membayar yuran keahlian, yang telah membantu membiayai kos pentadbiran persatuan ini. Walaupun projek-projek milik UBRA dibantu oleh pembiayaan awal dari luar, aktiviti-aktiviti yang dilaksanakan sebenarnya wujud sebelum sumbangansumbangan tersebut dan pada dasarnya dibiayai sendiri. Bagi projek yang menjana pendapatan, sebahagian daripada pendapatan ini dibayar kepada dana umum bersama UBRA. Projek penanaman padi dan pengilangan bersama merupakan projek yang paling produktif dalam menjana hasil pendapatan, sementara penjualan kraftangan juga terbukti menjadi salah satu sumber kewangan yang penting. Kegunaan hasil pendapatan tersebut adalah telus; sebuah sistem perakaunan telah diwujudkan bagi memastikan ketelusan. REPLIKASI As well as its local success, UBRA has transferred knowledge and Beserta dengan kejayaan di komuniti Sungai Keluan, UBRA juga telah memindahkan pengetahuan dan kepakarannya kepada perkampungan berdekatan. Penukaran pengetahuan merupakan salah satu aktiviti utama inisiatif ini sejak 2006. Ahli UBRA telah melatih tiga buah komuniti Penan, termasuklah melawat Long Belok dan Long Nen, dua buah perkampungan berdekatan, untuk berkongsi pengalaman dengan menubuhkan tapak semaian bagi membolehkan permulaan program penghutanan semula di kawasan-kawasan bekas pembalakan. Inisiatif di Long Belok bermula pada tahun 2006, apabila komuniti tersebut membersihkan tanah berhampiran perkampungan mereka bagi penanaman 200 pokok sagu (Cycas revoluta). Pada tahun 2007, 40 buah keluarga menanam sebanyak 200 biji benih pokok getah di kawasan laman rumah. Sehingga pertengahan tahun 2007, Long Belok telah berjaya menanam sebanyak 3,000 pokok spesis tempatan berhampiran hutan simpan bersama milik mereka di kawasan Ulu Sungai Belok. Kira-kira 1,000 biji benih pokok dan kirakira 300 pokok sagu masih disimpan di tapak semaian mereka. Pada tahun 2009, mereka menanam tambahan 1,000 biji benih pokok kapur (Dryobalanops aromatica). Di Long Nen pula, tujuan komuniti tersebut adalah untuk mengembalikan kepelbagaian jenis spesis pokok tempatan, termasuklah beberapa jenis tumbuh-tumbuhan yang digunakan untuk mengubat yang ditemui dari kawasan hutan berdekatan. Tapak semaian mereka bermula pada tahun 2008, kini menyimpan biji benih pokok kapur, meranti dan juga pokok sagu. Kerjasama yang dinyatakan di atas dilaksanakan bersama Sahabat Alam Malaysia, sebuah badan bukan kerajaan berpengkalan berdekatan bandar Marudi. Pada tahun 2008, kedua-dua komuniti tersebut telah melaksanakan bantahan kepada pencerobohan oleh syarikat-syarikat pembalakan ke atas hutan simpan bersama milik mereka. Mereka telah mendirikan penghadang kayu di jalan-jalan menuju ke hutan-hutan milik mereka, mengakibatkan pengunduran aktiviti-aktiviti pembalakan dari tanah-tanah milik mereka. RAKAN KONGSI Usaha-usaha UBRA telah dibantu oleh pelbagai rakan kongsi tempatan mahupun antarabangsa. Perkongsian bersama Sahabat Alam Malaysia (SAM) telah banyak membantu memajukan perkongsian pengetahuan tempatan dan rantau serta kolaborasi bersama komunti Pribumi lain-lain yang juga telah memberi kesan ke atas aktiviti pembalakan dan perladangan. Pengerusi UBRA telah bekerjasama bersama SAM di pejabat Marudi mereka sejak tahun 1995, dan kini bertugas sebagai koordinator badan-badan bukan kerajaan di Sarawak. Penggunaan pejabat ini telah membolehkan UBRA berhubung dengan lebih baik terhadap teknologi komunikasi dan memulakan kolaborasi bersama kumpulan-kumpulan lain, yang mana SAM kerapkali memainkan peranan sebagai hos bersama bengkel kesedaran hak tanah di Uma Bawang Keluan. Komunitikomuniti yang mendapat faedah daripada bengkel-bengkel SAM dan UBRA kebanyakannya terletak di Miri, Bintulu dan Kapit. Usaha kolaborasi UBRA menerusi SAM telah banyak membantu memajukan usaha dalam hak Pribumi terhadap sumber asli hutan di Sarawak. Akan tetapi, usaha ini masih memiliki perjalanan yang jauh. Pada skala antarabangsa pula, UBRA telah mempunyai perkongsian yang produktif bersama badan bukan kerajaan berasal dari Amerika Syarikat, The Borneo Project sejak tahun 1991. Perkongsian ini berpunca daripada hubungan antara University of California, Berkeley dan komuniti Uma Bawang Keluan. The Borneo Project telah membantu menyediakan liputan mengenai perjuangan UBRA dalam menentang aktiviti pembalakan di tanah mereka, dan sejak itu telah meluaskan lagi liputan bagi komuniti-komuniti lain dalam Sarawak. Projek tersebut telah membantu UBRA dari segi menyediakan latihan teknikal, publisiti di peringkat antarabangsa, dan membantu dalam pengumpulan dana. Organisasi ini tidak lagi bekerja rapat dengan UBRA, memandangkan UBRA telah terbukti berjaya menentang pembalakan di hutan milik mereka. The Borneo Projek kini bekerjasama dan menyokong inisiatif hak tanah orang Pribumi yang lain, akan tetapi, sumber inspirasi asal bagi usaha mereka tetap kes Uma Bawang. Baru-baru ini, UBRA telah mendapat manfaat daripada pembiayaan dana daripada Program Geran Kecil-Kecilan UNDP GEF. Persatuan menerima geran sebanyak USD 50,000 pada tahun 2006 dalam perkongsian bersama WCS Malaysia. Geran ini telah digunakan untuk mengembangkan projek penghutanan semula UBRA di Sungai Keluan. 11
Page 1 and 2: Empowered lives. Resilient nations.
Page 3 and 4: PERSATUAN PENDUDUK UMA BAWAN Malays
Page 5 and 6: Pencemaran dan pemendapan sungai-su
Page 7 and 8: Malaysia telah menggunakan teknolog
Page 9: tujuan projek berkenaan. IMPAK SOSI

PERSATUAN PENDUDUK UMA BAWANG - Equator Initiative

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?